[Top][All Lists]
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
www/philosophy/po copyright-versus-community.pl.po
|
From: |
Jan Owoc |
|
Subject: |
www/philosophy/po copyright-versus-community.pl.po |
|
Date: |
Mon, 06 Aug 2012 21:18:58 +0000 |
CVSROOT: /web/www
Module name: www
Changes by: Jan Owoc <jsowoc> 12/08/06 21:18:58
Added files:
philosophy/po : copyright-versus-community.pl.po
Log message:
new Polish translation by Mariusz Libera, PaweÅ RóżaÅski and Jan
Owoc
CVSWeb URLs:
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/copyright-versus-community.pl.po?cvsroot=www&rev=1.1
Patches:
Index: copyright-versus-community.pl.po
===================================================================
RCS file: copyright-versus-community.pl.po
diff -N copyright-versus-community.pl.po
--- /dev/null 1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ copyright-versus-community.pl.po 6 Aug 2012 21:18:33 -0000 1.1
@@ -0,0 +1,2200 @@
+# Polish translation of
http://www.gnu.org/philosophy/copyright-versus-community.html
+# Copyright (C) 2010, 2011, 2012, Free Software Foundation, Inc.
+# This file is distributed under the same license as the gnu.org article.
+# Mariusz Libera, 2010.
+# PaweÅ RóżaÅski <address@hidden>, 2011.
+# Jan Owoc <jsowoc AT gmail.com>, 2012.
+msgid ""
+msgstr ""
+"Project-Id-Version: copyright-versus-community.html\n"
+"POT-Creation-Date: 2009-12-02 16:25-0500\n"
+"PO-Revision-Date: 2012-08-06 12:55-0600\n"
+"Last-Translator: Jan Owoc <jsowoc AT gmail.com>\n"
+"Language-Team: Polish <address@hidden>\n"
+"Language: pl\n"
+"MIME-Version: 1.0\n"
+"Content-Type: text/plain; charset=UTF-8\n"
+"Content-Transfer-Encoding: 8bit\n"
+"Plural-Forms: nplurals=3; plural=(n==1 ? 0 : n%10>=2 && n%10<=4 && (n%100<10 "
+"|| n%100>=20) ? 1 : 2);\n"
+"X-Generator: Virtaal 0.7.0\n"
+"X-Poedit-Language: Polish\n"
+
+# type: Content of: <title>
+msgid ""
+"Copyright versus Community in the Age of Computer Networks - GNU Project - "
+"Free Software Foundation (FSF)"
+msgstr ""
+"Prawo autorskie kontra spoÅecznoÅÄ w Erze Sieci Komputerowych -
Projekt "
+"GNU - Fundacja Wolnego Oprogramowania (FSF)"
+
+# type: Content of: <h2>
+msgid "Copyright versus Community in the Age of Computer Networks"
+msgstr "Prawo autorskie kontra spoÅecznoÅÄ w Erze Sieci Komputerowych"
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"<b>Keynote speech at LIANZA conference, Christchurch Convention Centre, 12 "
+"October 2009</b>"
+msgstr ""
+"<b>Przemówienie inauguracyjne na konferencji LIANZA [Library and "
+"Information Association of New Zealand Aotearoa - Stowarzyszenie "
+"bibliotekarzy i pracowników informacyjnych Nowej Zelandii] w "
+"Christchurch Convention Centre, 12 października 2009</b>"
+
+# type: Content of: <dl><dt>
+msgid "BC:"
+msgstr "BC:"
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Tena koutou, tena koutou, tena koutou katoa. Today I have the privilege of "
+"introducing Richard Stallman, whose keynote speech is being sponsored by the "
+"School of Information Management at Victoria University of Wellington."
+msgstr ""
+"Tena koutou, tena koutou, tena koutou katoa [Witamy, witamy, witamy was "
+"wszystkich]. Dzisiaj mam zaszczyt przedstawiÄ Richarda Stallmana, którego "
+"przemowa inauguracyjna sponsorowana jest przez SzkoÅÄ ZarzÄ
dzania
InformacjÄ
"
+"Uniwersytetu Wiktorii w Wellington."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Richard has been working to promote software freedom for over 25 years. In "
+"1983 he started the GNU project to develop a free operating system [the GNU "
+"system], and in 1985 he set up the Free Software Foundation. Every time you "
+"read or send a message to nz-libs, you use the Mailman software which is "
+"part of the GNU project. So whether you realize it or not, Richard's work "
+"has touched all of your lives."
+msgstr ""
+"Richard przez przeszÅo 25 lat pracowaÅ na rzecz promocji wolnoÅci "
+"oprogramowania. W roku 1983 rozpoczÄ
Å Projekt GNU majÄ
cy na celu
"
+"stworzenie wolnego systemu operacyjnego [systemu GNU], a w 1985 "
+"utworzyÅ FundacjÄ Wolnego Oprogramowania. Za każdym razem gdy
czytacie "
+"lub wysyÅacie wiadomoÅÄ do nz-libs, używacie programu Mailman, "
+"który jest czÄÅciÄ
Projektu GNU. WiÄc czy zdajecie sobie
z tego "
+"sprawÄ, czy nie, praca Richarda miaÅa wpÅyw na życie was "
+"wszystkich."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"I like to describe him as the most influential person most people have never "
+"heard of, although he tells me that that cannot possibly be true because it "
+"cannot be tested."
+msgstr ""
+"LubiÄ go opisywaÄ jako najbardziej wpÅywowÄ
osobÄ, o której
wiÄkszoÅÄ ludzi "
+"nigdy nie sÅyszaÅa, chociaż on sam mówi mi, że to nie może byÄ
prawdÄ
"
+"ponieważ nie może zostaÄ sprawdzone."
+
+# type: Content of: <dl><dt>
+msgid "RMS:"
+msgstr "RMS:"
+
+# type: Content of: <dl><dd>
+msgid "We can't tell."
+msgstr "Nie wiemy tego."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"I said that—I still like it. His ideas about software freedom and "
+"free access to information were used by Tim Berners-Lee when he created the "
+"world's first web server, and in 1999 his musings about a free online "
+"encyclopedia inspired Jimmy Wales to set up what is now Wikipedia."
+msgstr ""
+"OdparÅem, że i tak to lubiÄ. Jego pomysÅy dotyczÄ
ce wolnoÅci "
+"oprogramowania i swobodnego dostÄpu do informacji zostaÅy "
+"wykorzystane przez Tima Bernersa-Lee kiedy tworzyÅ pierwszy na Åwiecie
"
+"serwer sieciowy, a w 1999 jego rozważania na temat wolnej "
+"internetowej encyklopedii zainspirowaÅy Jimmiego Walesa do stworzenia "
+"tego co obecnie jest WikipediÄ
."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Today Richard will be talking to us about copyright vs community in the age "
+"of computer networks, and their implications for libraries. Richard."
+msgstr ""
+"Dzisiaj Richard bÄdzie mówiÅ na temat prawa autorskiego
w opozycji "
+"do spoÅecznoÅci w erze sieci komputerowych oraz "
+"konsekwencjach dla bibliotek. Richard."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+# fern-iture - jakaÅ gra sÅów, czy tylko meble?
+msgid ""
+"I've been in New Zealand for a couple of weeks, and in the North Island it "
+"was raining most of the time. Now I know why they call gumboots “"
+"Wellingtons”. And then I saw somebody who was making chairs and "
+"tables out of ponga wood, and he called it fern-iture. Then we took the "
+"ferry to get here, and as soon as we got off, people started mocking and "
+"insulting us; but there were no hard feelings, they just wanted to make us "
+"really feel Picton."
+msgstr ""
+"ByÅem w Nowej Zelandii kilka tygodni, i na PóÅnocnej Wyspie
przez "
+"wiÄkszoÅÄ czasu padaÅo. Teraz już wiem dlaczego kalosze nazywa siÄ
„"
+"Wellingtonami”. I wtedy zobaczyÅem kogoÅ, kto robiÅ krzesÅa "
+"i stoÅy z drewna ponga, i nazywaÅ je meblami. Potem "
+"wsiedliÅmy na prom, żeby tu dotrzeÄ, a kiedy tylko zeszliÅmy "
+"z pokÅadu, ludzie zaczÄli szydziÄ i obrażaÄ nas; ale nie "
+"czuliÅmy urazy, oni po prostu chcieli daÄ nam poczuÄ jak jest w "
+"Picton."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The reason people usually invite me to give speeches is because of my work "
+"on free software. This is not a talk about free software; this talk answers "
+"the question whether the ideas of free software extend to other kinds of "
+"works. But in order for that to make sense, I'd better tell you briefly "
+"what free software means."
+msgstr ""
+"Powodem dla którego ludzie zazwyczaj zapraszajÄ
mnie bym dawaÅ przemowy
jest "
+"moja praca nad wolnym oprogramowaniem. To nie jest przemowa na "
+"temat wolnego oprogramowania; ta przemowa odpowiada na pytanie czy "
+"idee wolnego oprogramowania rozciÄ
gajÄ
siÄ na inne rodzaje dzieÅ. "
+"Ale żeby to miaÅo sens, lepiej bÄdzie jeÅli krótko opowiem wam co "
+"znaczy wolne oprogramowanie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Free software is a matter of freedom, not price, so think of “free "
+"speech”, not “free beer”. Free software is software that "
+"respects the user's freedom, and there are four specific freedoms that the "
+"user deserves always to have."
+msgstr ""
+"Wolne oprogramowanie jest kwestiÄ
wolnoÅci, nie ceny, wiÄc myÅlcie o
"
+"„wolnoÅci sÅowa”, a nie o „darmowym piwie”. "
+"Wolne oprogramowanie to oprogramowanie, które szanuje wolnoÅÄ
użytkownika, "
+"a istniejÄ
cztery specyficzne wolnoÅci, które zawsze należÄ
siÄ "
+"użytkownikowi."
+
+# type: Content of: <dl><dd><ul><li>
+msgid "Freedom 0 is the freedom to run the program as you wish."
+msgstr ""
+"WolnoÅÄ 0 to wolnoÅÄ do uruchamiania programu w sposób jaki "
+"chcecie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><ul><li>
+msgid ""
+"Freedom 1 is the freedom to study the source code of the program and change "
+"it to make the program do what you wish."
+msgstr ""
+"WolnoÅÄ 1 to wolnoÅÄ do analizowania kodu źródÅowego programu
i "
+"zmieniania go tak by robiÅ to co chcecie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><ul><li>
+msgid ""
+"Freedom 2 is the freedom to help your neighbour; that is, the freedom to "
+"redistribute copies of the program, exact copies when you wish."
+msgstr ""
+"WolnoÅÄ 2 to wolnoÅÄ do pomagania innym ludziom; oznacza to,
wolnoÅÄ "
+"do rozpowszechniania kopii programu, wiernych kopi kiedy chcecie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><ul><li>
+msgid ""
+"And Freedom 3 is the freedom to contribute to your community. That's the "
+"freedom to publish your modified versions when you wish."
+msgstr ""
+"I WolnoÅÄ 3, to jest wolnoÅÄ do wspomagania waszych
spoÅecznoÅci. "
+"WolnoÅÄ do publikowania zmodyfikowanych przez was wersji kiedy tego "
+"chcecie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"If the program gives you these four freedoms then it's free software, which "
+"means the social system of its distribution and use is an ethical system, "
+"one which respects the user's freedom and the social solidarity of the "
+"user's community. But if one of these freedoms is missing or insufficient, "
+"then it's proprietary software, nonfree software, user-subjugating "
+"software. It's unethical. It's not a contribution to society, it's a power "
+"grab. This unethical practice should not exist; the goal of the free "
+"software movement is to put an end to it. All software should be free, so "
+"that all users can be free."
+msgstr ""
+"JeÅli program daje wam te cztery wolnoÅci, to jest to wolne oprogramowanie,
"
+"co oznacza, że spoÅeczny system jego redystrybucji i użycia jest
"
+"systemem etycznym, takim który szanuje wolnoÅÄ użytkownika
i spoÅecznÄ
"
+"solidarnoÅÄ jego wspólnoty. Ale jeÅli jednej z tych wolnoÅci "
+"brakuje, lub jest niewystarczajÄ
ca, to jest to oprogramowanie "
+"wÅasnoÅciowe, niewolne, nakÅadajÄ
ce jarzmo na użytkownika. Jest to "
+"nieetyczne. Nie stanowi wkÅadu do wspólnoty, jest zagarnianiem
wÅadzy. "
+"Ta nieetyczna praktyka nie powinna mieÄ miejsca; celem ruchu wolnego "
+"oprogramowania jest poÅożenie jej kresu. CaÅe oprogramowanie powinno byÄ "
+"wolne, żeby wszyscy użytkownicy mogli byÄ wolni."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Proprietary software keeps the users divided and helpless: divided, because "
+"they're forbidden to share it, and helpless, because they don't have the "
+"source code so they can't change it. They can't even study it to verify "
+"what it's really doing to them, and many proprietary programs have malicious "
+"features which spy on the user, restrict the user, even back doors to attack "
+"the user."
+msgstr ""
+"Oprogramowanie wÅasnoÅciowe utrzymuje użytkowników podzielonych i "
+"bezbronnych: podzielonych, ponieważ nie wolno im siÄ nim dzieliÄ
i "
+"bezbronnych, ponieważ nie majÄ
c kodu źródÅowego nie mogÄ
go
zmieniÄ. "
+"Nie mogÄ
go nawet przeanalizowaÄ, by sprawdziÄ, co tak na prawdÄ
robi, "
+"a wiele programów wÅasnoÅciowych ma zÅoÅliwe funkcje, które
szpiegujÄ
"
+"użytkownika, ograniczajÄ
go, a nawet umożliwiajÄ
ataki
na niego."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"For instance, Microsoft Windows has a back door with which Microsoft can "
+"forcibly install software changes, without getting permission from the "
+"supposed owner of the computer. You may think it's your computer, but if "
+"you've made the mistake of having Windows running in it, then really "
+"Microsoft has owned your computer. Computers need to be defenestrated, "
+"which means either throw Windows out of the computer, or throw the computer "
+"out the window."
+msgstr ""
+"Na przykÅad Microsoft Windows posiada back door (tylne drzwi), za "
+"pomocÄ
których Microsoft może wymusiÄ instalacjÄ zmian w "
+"oprogramowaniu, bez uzyskania zgody rzekomego wÅaÅciciela komputera. "
+"Może wam siÄ wydawaÄ, że to wasz komputer, ale jeÅli
popeÅniliÅcie "
+"bÅÄ
d uruchamiajÄ
c na nim Windows, to tak na prawdÄ Microsoft
staÅ "
+"siÄ posiadaczem waszego komputera. Komputery powinny podlegaÄ
defenestracji, "
+"co znaczy albo wyrzuÄcie Windows z waszego komputera, albo "
+"wyrzuÄcie komputer przez okno (gra sÅów, windows – okna)."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"But any proprietary software gives the developers unjust power over the "
+"users. Some of the developers abuse this power more, and some abuse it "
+"less, but none of them ought to have it. You deserve to have control of "
+"your computing, and not be forcibly dependent on a particular company. So "
+"you deserve free software."
+msgstr ""
+"Ale każde oprogramowanie wÅasnoÅciowe daje jego twórcy "
+"nieusprawiedliwionÄ
wÅadzÄ nad użytkownikami. Niektórzy twórcy "
+"nadużywajÄ
tej wÅadzy bardziej, inni mniej, ale żaden nie powinien
jej "
+"posiadaÄ. ZasÅugujecie na to by mieÄ kontrolÄ nad waszym "
+"komputerem, a nie byÄ siÅÄ
uzależniani od okreÅlonej firmy.
A "
+"wiÄc zasÅugujecie na wolne oprogramowanie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"At the end of speeches about free software, people sometimes ask whether "
+"these same freedoms and ideas apply to other things. If you have a copy of "
+"a published work on your computer, it makes sense to ask whether you should "
+"have the same four freedoms—whether it's ethically essential that you "
+"have them or not. And that's the question that I'm going to address today."
+msgstr ""
+"Na koÅcu wykÅadów na temat wolnego oprogramowania, ludzie
czasami "
+"pytajÄ
czy te same wolnoÅci i idee odnoszÄ
siÄ również
do "
+"innych rzeczy. JeÅli macie na waszym komputerze kopiÄ opublikowanej "
+"pracy, to nabiera sensu pytanie o to, czy powinniÅcie mieÄ te same "
+"cztery wolnoÅci—czy ze wzglÄdu etycznego ich posiadanie jest
niezbÄdne "
+"czy też nie. I to wÅaÅnie jest pytanie, na które postaram
siÄ "
+"dzisiaj odpowiedzieÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"If you have a copy of something that's not software, for the most part, the "
+"only thing that might deny you any of these freedoms is copyright law. With "
+"software that's not so. The main ways of making software non-free are "
+"contracts and withholding the source code from the users. Copyright is a "
+"sort of secondary, back up method. For other things there's no such "
+"distinction as between source code and executable code."
+msgstr ""
+"JeÅli posiadacie kopiÄ czegoÅ co nie jest oprogramowaniem, to w "
+"zasadzie jedynÄ
rzeczÄ
, która może pozbawiÄ was którejkolwiek
z tych "
+"wolnoÅci jest prawo autorskie. Z oprogramowaniem jest inaczej.
GÅównymi "
+"metodami tworzenia niewolnego oprogramowania sÄ
kontrakty i ukrywanie "
+"kodu źródÅowego przed użytkownikami. Prawo autorskie jest rodzajem "
+"drugorzÄdnego, dodatkowego sposobu. W przypadku innych rzeczy nie "
+"obowiÄ
zuje rozróżnienie na kod źródÅowy i kod wykonywalny."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"For instance, if we're talking about a text, if you can see the text to read "
+"it, there's nothing in the text that you can't see. So it's not the same "
+"kind of issue exactly as software. It's for the most part only copyright "
+"that might deny you these freedoms."
+msgstr ""
+"Na przykÅad, jeÅli mówimy o tekÅcie, to jeÅli tylko możecie go
zobaczyÄ "
+"i przeczytaÄ, nie ma w nim niczego do ukrycia. WiÄc nie
"
+"jest to problem tego samego rodzaju co z oprogramowaniem. W "
+"zasadzie jedynie prawo autorskie może wam odmówiÄ tych wolnoÅci."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"So the question can be restated: “What should copyright law allow you "
+"to do with published works? What should copyright law say?”"
+msgstr ""
+"WiÄc pytanie może zostaÄ przeformuÅowane: „Na co powinno wam "
+"zezwalaÄ prawo autorskie w stosunku do opublikowanych prac? Co "
+"powinno byÄ w nim zawarte?”"
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Copyright has developed along with copying technology, so it's useful to "
+"review the history of copying technology. Copying developed in the ancient "
+"world, where you'd use a writing instrument on a writing surface. You'd "
+"read one copy and write another."
+msgstr ""
+"Prawo autorskie rozwijaÅo siÄ równoczeÅnie z technologiÄ
powielania, "
+"zatem warto jest przeÅledziÄ historiÄ tej technologii. Tworzenie
kopii "
+"miaÅo swój poczÄ
tek w Åwiecie starożytnym, gdzie używano narzÄdzi
"
+"pisarskich na powierzchni do zapisania. CzytaÅo siÄ jednÄ
kopiÄ
"
+"i pisaÅo kolejnÄ
."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"This technology was rather inefficient, but another interesting "
+"characteristic was that it had no economy of scale. To write ten copies "
+"would take ten times as long as to write one copy. It required no special "
+"equipment other than the equipment for writing, and it required no special "
+"skill other than literacy itself. The result was that copies of any "
+"particular book were made in a decentralized manner. Wherever there was a "
+"copy, if someone wanted to copy it, he could."
+msgstr ""
+"Ta technologia byÅa raczej maÅo wydajna, ale innÄ
interesujÄ
cÄ
jej "
+"wÅasnoÅciÄ
byÅo to, że nie miaÅa ekonomii skali. Napisanie
dziesiÄciu "
+"kopii zajmowaÅo dziesiÄÄ razy wiÄcej czasu niż napisanie jednej. Nie "
+"wymagaÅo żadnego specjalnego wyposażenie, poza tym do pisania, tak
samo "
+"jak nie byÅy wymagane żadne specjalne umiejÄtnoÅci, poza czytaniem
i "
+"pisaniem. W rezultacie kopie konkretnej ksiÄ
żki tworzone byÅy w "
+"sposób zdecentralizowany. Gdziekolwiek znajdowaÅa siÄ kopia i ktoÅ "
+"chciaÅ jÄ
powieliÄ, mógÅ to zrobiÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"There was nothing like copyright in the ancient world. If you had a copy "
+"and wanted to copy it, nobody was going to tell you you weren't "
+"allowed—except if the local prince didn't like what the book said, in "
+"which case he might punish you for copying it. But that's not copyright, "
+"but rather something closely related, namely censorship. To this day, "
+"copyright is often used in attempts to censor people."
+msgstr ""
+"W Åwiecie starożytnym nie byÅo czegoÅ takiego jak prawo autorskie. "
+"JeÅli mieliÅcie kopiÄ i chcieliÅcie wykonaÄ kolejnÄ
, nikt nie
mówiŠ"
+"wam, że nie macie prawa &ndash chyba, że lokalnemu wÅadcy
nie "
+"podobaÅo siÄ to, co zawieraÅa ksiÄ
żka, wtedy mógÅ on was ukaraÄ
za jej "
+"powielanie. Ale to nie prawo autorskie, lecz coÅ blisko "
+"spokrewnionego, mianowicie cenzura. Do dnia dzisiejszego, prawo "
+"autorskie jest czÄsto stosowane przy próbach nakÅadania na ludzi "
+"cenzury."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"That went on for thousands of years, but then there was a big advance in "
+"copying technology, namely the printing press. The printing press made "
+"copying more efficient, but not uniformly. [This was] because mass "
+"production copying became a lot more efficient, but making one copy at a "
+"time didn't benefit from the printing press. In fact, you were better off "
+"just writing it by hand; that would be faster than trying to print one copy."
+msgstr ""
+"DziaÅo siÄ tak przez tysiÄ
ce lat, lecz w pewnym momencie nastÄ
piÅ "
+"olbrzymi postÄp w technologii powielania, a konkretnie wynaleziono
"
+"prasÄ drukarskÄ
. Prasa drukarska sprawiÅa, że powielanie staÅo siÄ
o "
+"wiele wydajniejsze, lecz nie jednolicie. Masowa produkcja ksiÄ
żek
staÅa "
+"siÄ o wiele wydajniejsza, ale tworzenie pojedynczych kopii wcale nie "
+"skorzystaÅo na wprowadzeniu prasy drukarskiej. WrÄcz przeciwnie, "
+"szybciej byÅo przepisaÄ ksiÄ
żkÄ rÄcznie, niż próbowaÄ wydrukowaÄ
pojedynczÄ
"
+"kopiÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The printing press has an economy of scale: it takes a lot of work to set "
+"the type, but then you can make many copies very fast. Also, the printing "
+"press and the type were expensive equipment that most people didn't own; and "
+"the ability to use them, most literate people didn't know. Using a press "
+"was a different skill from writing. The result was a centralized manner of "
+"producing copies: the copies of any given book would be made in a few "
+"places, and then they would be transported to wherever someone wanted to buy "
+"copies."
+msgstr ""
+"Prasa drukarska posiadaÅa ekonomiÄ skali: ustawienie czcionek zajmowaÅo "
+"sporo czasu, lecz potem możecie bardzo szybko wykonaÄ wiele kopii.
Poza "
+"tym prasa drukarska i czcionki byÅy drogim wyposażeniem, którego "
+"wiÄkszoÅÄ ludzi nie posiadaÅa, co wiÄcej, wiÄkszoÅÄ ludzi potrafiÄ
cych "
+"czytaÄ i pisaÄ nie umiaÅo ich używaÄ. Używanie prasy byÅo czymÅ
innym "
+"od pisania. Rezultatem byÅo scentralizowanie powielania: kopie "
+"konkretnej ksiÄ
żki wykonywane byÅy tylko w kilku miejscach, a "
+"potem transportowane gdziekolwiek ktoÅ chciaÅ je nabyÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Copyright began in the age of the printing press. Copyright in England "
+"began as a system of censorship in the 1500s. I believe it was originally "
+"meant to censor Protestants, but it was turned around and used to censor "
+"Catholics and presumably lots of others as well. According to this law, in "
+"order to publish a book you had to get permission from the Crown, and this "
+"permission was granted in the form of a perpetual monopoly to publish it. "
+"This was allowed to lapse in the 1680s, I believe [it expired in 1695 "
+"according to the Wikipedia entry]. The publishers wanted it back again, but "
+"what they got was something somewhat different. The Statute of Anne gave "
+"authors a copyright, and only for 14 years, although the author could renew "
+"it once."
+msgstr ""
+"Prawo autorskie miaÅo swój poczÄ
tek w epoce prasy drukarskiej. Prawo "
+"autorskie w Anglii miaÅo swój poczÄ
tek jako system cenzury w XVI
"
+"wieku. Wydaje mi siÄ, że poczÄ
tkowo miaÅo ono sÅużyÄ cenzurowaniu
"
+"protestantów, lecz obróciÅo siÄ w cenzurÄ katolików i "
+"przypuszczalnie wielu innych. Zgodnie z tym prawem, żeby opublikowaÄ "
+"ksiÄ
żkÄ musieliÅcie dostaÄ pozwolenie od Korony, a owo
pozwolenie "
+"byÅo udzielane w formie wieczystego monopolu na jej publikacjÄ. "
+"Wydaje mi siÄ, że to siÄ skoÅczyÅo w latach 1680-tych [wedÅug
"
+"wpisu na Wikipedii wygasÅo w 1695]. Wydawcy chcieli to z "
+"powrotem, lecz to co dostali byÅo zgoÅa czymÅ innym. Statut Anny "
+"przyznawaÅ autorom prawo autorskie, ale tylko na 14 lat,
choÄ "
+"mogli oni odnowiÄ je jednokrotnie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"This was a totally different idea—a temporary monopoly for the author, "
+"instead of a perpetual monopoly for the publisher. The idea developed that "
+"copyright was a means of promoting writing."
+msgstr ""
+"To byÅ zupeÅnie inny pomysÅ – tymczasowy monopol dla autora, "
+"zamiast wieczystego monopolu dla wydawcy. Ta idea rozwinÄÅa przekonanie, "
+"że prawo autorskie byÅo sposobem na promocjÄ pisarstwa."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"When the US constitution was written, some people wanted authors to be "
+"entitled to a copyright, but that was rejected. Instead, the US "
+"Constitution says that Congress can optionally adopt a copyright law, and if "
+"there is a copyright law, its purpose is to promote progress. In other "
+"words, the purpose is not benefits for copyright holders or anybody they do "
+"business with, but for the general public. Copyright has to last a limited "
+"time; publishers keep hoping for us to forget about this."
+msgstr ""
+"Kiedy pisano konstytucjÄ Stanów Zjednoczonych, niektórzy ludzie chcieli "
+"przyznaÄ autorom prawo autorskie, lecz propozycjÄ odrzucono. W "
+"zamian, Konstytucja Stanów Zjednoczonych mówi, że Kongres może "
+"opcjonalnie przyjÄ
Ä prawo autorskie, a jeÅli je przyjmie, to jego
celem "
+"ma byÄ promocja postÄpu. Innymi sÅowy, jego celem nie jest przynoszenie "
+"zysków posiadaczom prawa autorskiego, czy komuÅ z kim robiÄ
"
+"interesy, lecz ogóÅowi spoÅeczeÅstwa. Prawo autorskie musi trwaÄ
przez "
+"ograniczony czas; wydawcy wciÄ
ż majÄ
nadziejÄ, że o tym zapomnimy."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Here we have an idea of copyright which is an industrial regulation on "
+"publishers, controlled by authors, and designed to provide benefits to the "
+"public at large. It functioned this way because it didn't restrict the "
+"readers."
+msgstr ""
+"Mamy tu ideÄ prawa autorskiego, które stanowi regulacjÄ przemysÅu
nakÅadanÄ
"
+"na wydawców, kontrolowanÄ
przez autorów i pomyÅlanÄ
tak, by "
+"przynosiÄ korzyÅci spoÅeczeÅstwa w caÅoÅci. FunkcjonowaÅo
w ten "
+"sposób ponieważ nie nakÅadaÅa ograniczeÅ na czytelników."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Now in the early centuries of printing, and still I believe in the 1790s, "
+"lots of readers wrote copies by hand because they couldn't afford printed "
+"copies. Nobody ever expected copyright law to be something other than an "
+"industrial regulation. It wasn't meant to stop people from writing copies, "
+"it was meant to regulate the publishers. Because of this it was easy to "
+"enforce, uncontroversial, and arguably beneficial for society."
+msgstr ""
+"We wczesnych wiekach drukarstwa i, jak mi siÄ wydaje, jeszcze w latach "
+"1790-tych, wielu czytelników rÄcznie sporzÄ
dzaÅo kopie,
ponieważ nie "
+"staÄ ich byÅo na wersje drukowane. Nikt nie przypuszczaÅ,
że prawo "
+"autorskie stanie siÄ czymÅ innym niż regulacja przymysÅu. Nie miaÅo ono "
+"powstrzymywaÄ ludzi przed kopiowaniem ksiÄ
żek, miaÅo obowiÄ
zywaÄ
wydawców. "
+"Z tego powodu byÅo Åatwe do wyegzekwowania, niekontrowersyjne "
+"i przypuszczalnie korzystne dla spoÅeczeÅstwa."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"It was easy to enforce, because it only had to be enforced against "
+"publishers. And it's easy to find the unauthorized publishers of a "
+"book—you go to a bookstore and say “where do these copies come "
+"from?”. You don't have to invade everybody's home and everybody's "
+"computer to do that."
+msgstr ""
+"ByÅo Åatwe do wyegzekwowana, ponieważ dotyczyÅo wyÅÄ
cznie "
+"wydawców. A Åatwo jest znaleÅºÄ nieautoryzowanych wydawców ksiÄ
żki "
+"– idziecie do sklepu i pytacie &bdqup;skÄ
d pochodzÄ
te
kopie?"
+"”. Nie musicie przeszukiwaÄ wszystkich domów i wszystkich "
+"komputerów, żeby to zrobiÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"It was uncontroversial because, as the readers were not restricted, they had "
+"nothing to complain about. Theoretically they were restricted from "
+"publishing, but not being publishers and not having printing presses, they "
+"couldn't do that anyway. In what they actually could do, they were not "
+"restricted."
+msgstr ""
+"ByÅo niekontrowersyjne, bo skoro czytelnicy nie podlegali "
+"ograniczeniom, to nie mieli na co narzekaÄ. Teoretycznie nie wolno im "
+"byÅo publikowaÄ, ale nie bÄdÄ
c wydawcami i nie posiadajÄ
c
prasy "
+"drukarskiej i tak nie mogli tego robiÄ. A to co faktycznie mogli "
+"robiÄ, nie byÅo ograniczane."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"It was arguably beneficial because the general public, according to the "
+"concepts of copyright law, traded away a theoretical right they were not in "
+"a position to exercise. In exchange, they got the benefits of more writing."
+msgstr ""
+"Przypuszczalnie byÅo korzystne, ponieważ wedÅug idei prawa
autorskiego, "
+"ogóŠspoÅeczeÅstwa oddawaÅ teoretyczne prawo, którego i tak nie
byÅ "
+"w stanie wykorzystaÄ. W zamian otrzymywaÅ korzyÅÄ
w postaci "
+"wiÄkszej iloÅci pisania."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Now if you trade away something you have no possible use for, and you get "
+"something you can use in exchange, it's a positive trade. Whether or not "
+"you could have gotten a better deal some other way, that's a different "
+"question, but at least it's positive."
+msgstr ""
+"A teraz, jeÅli oddajesz coÅ z czego nie masz pożytku, a w "
+"zamian otrzymujesz coÅ przydatnego, to jest to pozytywna wymiana. To "
+"czy umowa mogÅa byÄ zawarta na lepszych warunkach jest osobnÄ
"
+"kwestiÄ
, ale przynajmniej jest czymÅ pozytywnym."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"So if this were still in the age of the printing press, I don't think I'd be "
+"complaining about copyright law. But the age of the printing press is "
+"gradually giving way to the age of the computer networks—another "
+"advance in copying technology that makes copying more efficient, and once "
+"again not uniformly so."
+msgstr ""
+"Zatem nie sÄ
dzÄ bym w epoce prasy drukarskiej narzekaÅ na "
+"prawo autorskie. Lecz epoka prasy drukarskiej stopniowo oddaje pola "
+"epoce sieci komputerowych – kolejnemu postÄpowi w "
+"technologii powielania, które sprawia, że kopiowanie jest bardziej "
+"wydajne, i po raz kolejny nie dzieje siÄ to w sposób jednorodny."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Here's what we had in the age of the printing press: mass production very "
+"efficient, one at a time copying still just as slow as the ancient world. "
+"Digital technology gets us here: they've both benefited, but one-off copying "
+"has benefited the most."
+msgstr ""
+"Oto co mieliÅmy w epoce prasy drukarskiej: bardzo wydajna produkcja "
+"masowa, ale tworzenie pojedynczych kopii wciÄ
ż tak powolne jak w "
+"Åwiecie starożytnym. Technologia cyfrowa sprowadza nas tutaj: obie formy "
+"powielania skorzystaÅy, lecz jednorazowe kopiowanie skorzystaÅo "
+"najbardziej."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"We get to a situation much more like the ancient world, where one at a time "
+"copying is not so much worse [i.e., harder] than mass production copying. "
+"It's a little bit less efficient, a little bit less good, but it's perfectly "
+"cheap enough that hundreds of millions of people do it. Consider how many "
+"people write CDs once in a while, even in poor countries. You may not have "
+"a CD-writer yourself, so you go to a store where you can do it."
+msgstr ""
+"Docieramy do sytuacji podobnej jak w Åwiecie starożytnym, gdzie "
+"sporzÄ
dzanie pojedynczej kopii nie jest o wiele gorsze [tzn. trudniejsze], "
+"niż produkcja masowa. Jest nieco mniej wydajne, trochÄ mniej dobre,
ale "
+"jest tak tanie, że setki milionów ludzi to robi. Zastanów siÄ ilu
ludzi "
+"od czasu do czasu nagrywa pÅyty CD, nawet w biednych krajach.
"
+"Możesz nie posiadaÄ wÅasnej nagrywarki CD, ale możesz pójÅÄ
do "
+"sklepu gdzie możesz nagraÄ pÅytÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"This means that copyright no longer fits in with the technology as it used "
+"to. Even if the words of copyright law had not changed, they wouldn't have "
+"the same effect. Instead of an industrial regulation on publishers "
+"controlled by authors, with the benefits set up to go to the public, it is "
+"now a restriction on the general public, controlled mainly by the "
+"publishers, in the name of the authors."
+msgstr ""
+"Oznacza to, że prawo autorskie przestaÅo pasowaÄ do używanej "
+"technologii w stopniu w jakim pasowaÅo dotychczas. Nawet jeÅli "
+"zapisy prawa autorskiego nie ulegÅyby zmianie, to nie miaÅyby już tego "
+"samego efektu. Zamiast regulacji przemysÅowych dotyczÄ
cych wydawców, "
+"kontrolowanych przez autorów, która przynosi korzyÅci ogóÅowi, jest
teraz "
+"ograniczeniem naÅożonym na caÅy ogóÅ, kontrolowanym przez
wydawców, "
+"w imieniu autorów."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"In other words, it's tyranny. It's intolerable and we can't allow it to "
+"continue this way."
+msgstr ""
+"Innymi sÅowy, to tyrania. Jest to nie do zaakceptowania i nie "
+"możemy pozwoliÄ by byÅo tak dalej."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"As a result of this change, [copyright] is no longer easy to enforce, no "
+"longer uncontroversial, and no longer beneficial."
+msgstr ""
+"W rezultacie tej zmiany [prawo autorskie] nie jest już Åatwe w "
+"egzekwowaniu, nie jest już niekontrowersyjne, i nie przynosi już "
+"korzyÅci."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"It's no longer easy to enforce because now the publishers want to enforce it "
+"against each and every person, and to do this requires cruel measures, "
+"draconian punishments, invasions of privacy, abolition of our basic ideas of "
+"justice. There's almost no limit to how far they will propose to go to "
+"prosecute the War on Sharing."
+msgstr ""
+"Nie jest już Åatwe w egzekwowaniu, ponieważ teraz wydawcy chcÄ
"
+"narzuciÄ je na każdÄ
jednÄ
osobÄ, a zrobienie tego wymaga "
+"okrutnych Årodków, drakoÅskich kar, inwazji na prywatnoÅÄ,
pogwaÅcenia "
+"naszych podstawowych ideaÅów prawnych. Praktycznie nie ma ograniczeÅ
w "
+"tym, jak daleko zaproponujÄ
siÄ posunÄ
Ä w Wojnie przeciwko dzieleniu
"
+"siÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"It's no longer uncontroversial. There are political parties in several "
+"countries whose basic platform is “freedom to share”."
+msgstr ""
+"Nie jest już niekontrowersyjne. W niektórych krajach istniejÄ
już "
+"partie polityczne, których podstawÄ
jest „wolnoÅÄ dzielenia
siÄ”."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"It's no longer beneficial because the freedoms that we conceptually traded "
+"away (because we couldn't exercise them), we now can exercise. They're "
+"tremendously useful, and we want to exercise them."
+msgstr ""
+"Nie jest już korzystne, ponieważ swobody, które konceptualnie
oddaliÅmy "
+"(ponieważ nie mogliÅmy ich wykorzystaÄ), teraz sÄ
możliwe do "
+"wykorzystania. SÄ
niezmiernie użyteczne, i chcemy z nich
korzystaÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid "What would a democratic government do in this situation?"
+msgstr "Co zrobiÅby demokratyczny rzÄ
d w tej sytuacji?"
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"It would reduce copyright power. It would say: “The trade we made on "
+"behalf of our citizens, trading away some of their freedom which now they "
+"need, is intolerable. We have to change this; we can't trade away the "
+"freedom that is important.” We can measure the sickness of democracy "
+"by the tendency of governments to do the exact opposite around the world, "
+"extending copyright power when they should reduce it."
+msgstr ""
+"OgraniczyÅby moc prawa autorskiego. PowiedziaÅby: „Umowa, którÄ
"
+"zawarliÅmy w imieniu naszych obywateli, oddajÄ
c czÄÅÄ z ich "
+"wolnoÅci, których teraz potrzebujÄ
, jest nie do zaakceptowania.
Musimy "
+"to zmieniÄ; nie możemy oddawaÄ wolnoÅci, które sÄ
ważne.”
Możemy "
+"zmierzyÄ poziom choroby demokracji poprzez tendencjÄ rzÄ
dów na "
+"caÅym Åwiecie do robienia czegoÅ zupeÅnie przeciwnego, rozszerzania "
+"mocy prawa autorskiego, gdy powinny jÄ
ograniczaÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"One example is in the dimension of time. Around the world we see pressure "
+"to make copyright last longer and longer and longer."
+msgstr ""
+"Jeden przykÅad odnosi siÄ do wymiaru czasu. Na caÅym Åwiecie "
+"obserwujemy nacisk na to, by prawa autorskie obowiÄ
zywaÅy dÅużej, "
+"i dÅużej, i dÅużej."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"A wave of this started in the US in 1998. Copyright was extended by 20 "
+"years on both past and future works. I do not understand how they hope to "
+"convince the now dead or senile writers of the 20s and 30s to write more "
+"back then by extending copyright on their works now. If they have a time "
+"machine with which to inform them, they haven't used it. Our history books "
+"don't say that there was a burst of vigor in the arts in the 20s when all "
+"the artists found out that their copyrights would be extended in 1998."
+msgstr ""
+"Fala tego zjawiska zaczÄÅa siÄ w Stanach Zjednoczonych w 1998. "
+"Czas obowiÄ
zywania prawa autorskiego wydÅużono o 20 lat zarówno na "
+"dzieÅa istniejÄ
ce jak i przyszÅe. Nie rozumiem jak majÄ
nadziejÄ "
+"za pomocÄ
wydÅużenia czasu obowiÄ
zywania prawa autorskiego
przekonaÄ "
+"nieżyjÄ
cych już lub podstarzaÅych pisarzy z lat dwudziestych "
+"i trzydziestych do wiÄkszej aktywnoÅci twórczej w tamtych "
+"czasach. JeÅli majÄ
wehikuÅ czasu za pomocÄ
którego zamierzajÄ
im
to "
+"zakomunikowaÄ, to go nie użyli. Nasze podrÄczniki historii nie mówiÄ
nic
o "
+"nagÅym wybuchu zapaÅu twórczego w latach dwudziestych, kiedy to
artyÅci "
+"dowiedzieli siÄ, że ich prawa autorskie zostanÄ
wydÅużone
w roku "
+"1998."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"It's theoretically conceivable that 20 years more copyright on future works "
+"would convince people to make more effort in producing those works. But not "
+"anyone rational, because the discounted present value of 20 more years of "
+"copyright starting 75 years in the future—if it's a work made for "
+"hire—and probably even longer if it's a work with an individual "
+"copyright holder, is so small it couldn't persuade any rational person to do "
+"anything different. Any business that wants to claim otherwise ought to "
+"present its projected balance sheets for 75 years in the future, which of "
+"course they can't do because none of them really looks that far ahead."
+msgstr ""
+"Jest teoretycznie możliwe, że dwadzieÅcia lat wiÄcej trwania prawa "
+"autorskiego na przyszÅe dzieÅa przekonaÅoby ludzi do wÅożenia "
+"wiÄkszego wysiÅku w tworzenie tych dzieÅ. Ale nikogo
racjonalnego, "
+"ponieważ zdyskontowana wartoÅÄ bieżÄ
ca dodatkowych dwudziestu lat "
+"trwania prawa autorskiego, liczÄ
c od 75 lat w przyszÅoÅci "
+"– jeÅli jest to praca wykonana na zlecenie – a "
+"prawdopodobnie nawet dÅużej, jeÅli jest to dzieÅo indywidualnego
posiadacza "
+"praw autorskich, jest tak niewielka, że nie przekonaÅby żadnej "
+"racjonalnej osoby do zrobienia czegokolwiek inaczej. Każdy biznes, "
+"który chce twierdziÄ inaczej powinien przedstawiÄ swój zakÅadany plan "
+"wydatkowy na kolejne 75 lat, czego oczywiÅcie zrobiÄ nie może, "
+"ponieważ żaden z nich nie patrzy tak daleko naprzód."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The real reason for this law, the desire that prompted various companies to "
+"purchase this law in the US Congress, which is how laws are decided on for "
+"the most part, was they had lucrative monopolies and they wanted those "
+"monopolies to continue."
+msgstr ""
+"Prawdziwym powodem powstania tego prawa, pożÄ
daniem, które skÅoniÅo
różne "
+"przedsiÄbiorstwa do przekupstwa tego prawa w Kongresie Stanów "
+"Zjednoczonych, bo tak siÄ zwykle decyduje o prawach, byÅo to,
że "
+"posiadaÅy one lukratywne monopole i chciaÅy, by te monopole trwaÅy."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"For instance, Disney was aware that the first film in which Mickey Mouse "
+"appeared would go into the public domain in a few years, and then anybody "
+"would be free to draw that same character as part of other works. Disney "
+"didn't want that to happen. Disney borrows a lot from the public domain, "
+"but is determined never to give the slightest thing back. So Disney paid "
+"for this law, which we refer to as the Mickey Mouse Copyright Act."
+msgstr ""
+"Dla przykÅadu, Disney miaÅ ÅwiadomoÅÄ, że pierwszy film
w którym "
+"pojawiÅa siÄ Myszka Mickey w ciÄ
gu kilku lat przejdzie do domeny
"
+"publicznej, a wtedy każdy bÄdzie mógÅ bez przeszkód rysowaÄ
tÄ "
+"postaÄ jako czÄÅÄ innych dzieÅ. Disney nie chciaÅ, by tak siÄ staÅo.
Disney "
+"pożycza wiele z domeny publicznej, lecz jest zdeterminowany nigdy "
+"nie oddaÄ nawet najmniejszej rzeczy. WiÄc Disney zapÅaciÅ za to
"
+"prawo, o którym mówimy teraz Prawo Autorskie Myszki Mickey."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The movie companies say they want perpetual copyright, but the US "
+"Constitution won't let them get that officially. So they came up with a way "
+"to get the same result unofficially: “perpetual copyright on the "
+"installment plan”. Every 20 years they extend copyright for 20 more "
+"years. So that at any given time, any given work has a date when it will "
+"supposedly fall into the public domain. But that date is like tomorrow, it "
+"never comes. By the time you get there they will have postponed it, unless "
+"we stop them next time."
+msgstr ""
+"PrzedsiÄbiorstwa filmowe mówiÄ
, że chcÄ
wieczystego prawa
autorskiego, "
+"lecz Kongres Stanów Zjednoczonych oficjalnie im na to nie pozwoli.
"
+"WiÄc wpadli na pomysÅ jak uzyskaÄ ten sam rezultat
nieoficjalnie: "
+"„wieczyste prawo autorskie na raty”. Co 20 lat wydÅużajÄ
"
+"okres obowiÄ
zywania prawa autorskiego o kolejnych 20 lat. WiÄc w "
+"danej chwili, każde dzieÅo ma ustalonÄ
datÄ kiedy podobno powinno
przejÅÄ "
+"do domeny publicznej. Ale ta data jest jak dzieÅ jutrzejszy, nigdy
"
+"nie nadchodzi. Zanim dotrzemy do tego momentu, okazuje siÄ, że jÄ
"
+"odroczyli, chyba że nastÄpnym razem ich powstrzymamy."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"That's one dimension, the dimension of duration. But even more important is "
+"the dimension of breadth: which uses of the work does copyright cover?"
+msgstr ""
+"To jeden wymiar, wymiar okresu obowiÄ
zywania. Ale nawet bardziej "
+"istotny jest wymiar zakresu: jakie wykorzystanie dzieÅa obejmuje prawo "
+"autorskie?"
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"In the age of the printing press, copyright wasn't supposed to cover all "
+"uses of a copyrighted work, because copyright regulated certain uses that "
+"were the exceptions in a broader space of unregulated uses. There were "
+"certain things you were simply allowed to do with your copy of a book."
+msgstr ""
+"W epoce prasy drukarskiej, prawo autorskie nie miaÅo na celu "
+"obejmowania wszystkich sposobów użytkowania dzieÅa, ponieważ prawo "
+"autorskie regulowaÅo okreÅlone sposoby użytkowania, które stanowiÅy wyjÄ
tek "
+"w szerszym spektrum nieregulowanych użytkowaÅ. ByÅy pewne rzeczy,
które "
+"po prostu mogÅeÅ robiÄ ze swojÄ
kopiÄ
ksiÄ
żki."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Now the publishers have got the idea that they can turn our computers "
+"against us, and use them to seize total power over all use of published "
+"works. They want to set up a pay-per-view universe. They're doing it with "
+"DRM (Digital Restrictions Management)—the intentional features of "
+"software that's designed to restrict the user. And often the computer "
+"itself is designed to restrict the user."
+msgstr ""
+"Teraz wydawcy wpadli na pomysÅ, że mogÄ
obróciÄ nasze
komputery "
+"przeciwko nam, i użyÄ ich do przejÄcia caÅkowitej wÅadzy
nad "
+"wszystkimi wykorzystaniami opublikowanych dzieÅ. ChcÄ
stworzyÄ
wszechÅwiat "
+"pay-per-view. RobiÄ
to stosujÄ
c DRM (Digital Restrictions Management "
+"– Cyfrowe ZarzÄ
dzanie Ograniczeniami) – celowe funkcje "
+"oprogramowania opracowane by ograniczyÄ użytkownika. A czÄsto sam "
+"komputer jest zaprojektowany by ograniczaÄ użytkownika."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The first way in which the general public saw this was in DVDs. A movie on "
+"a DVD was usually encrypted, and the format was secret. The DVD conspiracy "
+"kept this secret because they said anyone that wants to make DVD players has "
+"to join the conspiracy, promise to keep the format secret, and promise to "
+"design the DVD players to restrict the users according to the rules, which "
+"say it has to stop the user from doing this, from doing that, from doing "
+"that—a precise set of requirements, all of which are malicious towards "
+"us."
+msgstr ""
+"Pierwszym sposobem, w jaki ujrzaÅo to spoÅeczeÅstwo, byÅo DVD. Film "
+"na DVD byÅ zwykle zaszyfrowany, a jego format tajemnicÄ
. Spisek "
+"DVD utrzymywaŠten sekret, ponieważ mówili, że każdy kto chce "
+"wytwarzaÄ odtwarzacze DVD musi doÅÄ
czyÄ do spisku, obiecaÄ
zachowanie "
+"formatu w tajemnicy, i obiecaÄ projektowaÄ odtwarzacze DVD tak, "
+"aby ograniczaÅy użytkownika wedÅug reguÅ powstrzymujÄ
cych
użytkownika "
+"od robienia tego, od robienia tamtego, od robienia owego "
+"– precyzyjny zbiór wymagaÅ, z których wszystkie sÄ
dla nas
zÅe."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"It worked for a while, but then some people figured out the secret format, "
+"and published free software capable of reading the movie on a DVD and "
+"playing it. Then the publishers said “since we can't actually stop "
+"them, we have to make it a crime”. And they started that in the US in "
+"1998 with the Digital Millennium Copyright Act, which imposed censorship on "
+"software capable of doing such jobs."
+msgstr ""
+"DziaÅaÅo to przez pewien czas, lecz w koÅcu pewni ludzie rozpracowali
"
+"tajny format i opublikowali wolne oprogramowanie zdolne odczytaÄ film "
+"z pÅyty DVD i odtworzyÄ go. Wtedy wydawcy powiedzieli
„skoro "
+"nie możemy ich powstrzymaÄ, musimy uczyniÄ z tego
przestÄpstwo”. "
+"Swoje starania rozpoczÄli w Stanach Zjednoczonych w 1998 roku "
+"poprzez Digital Millennium Copyright Act, który nakÅadaÅ cenzurÄ "
+"na oprogramowanie potrafiÄ
ce robiÄ takie rzeczy."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"So that particular piece of free software was the subject of a court case. "
+"Its distribution in the US is forbidden; the US practices censorship of "
+"software."
+msgstr ""
+"WiÄc ten konkretny program staÅ siÄ przedmiotem sprawy sÄ
dowej. Jego
"
+"dystrybucja w Stanach Zjednoczonych jest zakazana; Stany Zjednoczone "
+"praktykujÄ
cenzurÄ na oprogramowanie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The movie companies are well aware that they can't really make that program "
+"disappear—it's easy enough to find it. So they designed another "
+"encryption system, which they hoped would be harder to break, and it's "
+"called AACS, or the axe."
+msgstr ""
+"PrzedsiÄbiorstwa filmowe doskonale zdajÄ
sobie sprawÄ z tego,
że "
+"nie mogÄ
sprawiÄ by ten program zniknÄ
Å – znalezienie go nie "
+"stanowi wyzwania. WiÄc opracowaÅy inny system szyfrowania, który
mieli "
+"nadziejÄ byÅby trudniejszy do zÅamania, nazywa siÄ AACS,
lub axe "
+"[<em>ang. siekiera<em>]."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The AACS conspiracy makes precise rules about all players. For instance, in "
+"2011 it's going to be forbidden to make analog video outputs. So all video "
+"outputs will have to be digital, and they will carry the signal encrypted "
+"into a monitor specially designed to keep secrets from the user. That is "
+"malicious hardware. They say that the purpose of this is to “close "
+"the analog hole”. I'll show you a couple of analog holes (Stallman "
+"takes off his glasses): here's one and here's another, that they'd like to "
+"poke out permanently."
+msgstr ""
+"Konspiracja AACS posiada dokÅadne zasady dotyczÄ
ce wszystkich odtwarzaczy. "
+"PrzykÅadowo, w 2011 zakazane bÄdzie wytwarzanie analogowych wyjÅÄ "
+"wideo. W ten sposób wszystkie wyjÅcia wideo bÄdÄ
musiaÅy byÄ
cyfrowe "
+"i bÄdÄ
przesyÅaÄ zaszyfrowany sygnaÅ do specjalnie "
+"zaprojektowanego monitora, żeby utrzymaÄ wszystkie sekrety w tajemnicy
"
+"przed użytkownikiem. To jest zÅoÅliwy sprzÄt. MówiÄ
, że celem
tego jest "
+"„zatkanie dziury analogowej”. PokaÅ¼Ä wam parÄ analogowych
dziur "
+"(Stallman zdejmuje swoje okulary): tu jest jedna a tutaj druga, które "
+"chcieli by wydÅubaÄ na zawsze."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"How do I know about these conspiracies? The reason is they're not "
+"secret—they have websites. The AACS website proudly describes the "
+"contracts that manufacturers have to sign, which is how I know about this "
+"requirement. It proudly states the names of the companies that have "
+"established this conspiracy, which include Microsoft and Apple, and Intel, "
+"and Sony, and Disney, and IBM."
+msgstr ""
+"SkÄ
d wiem o tych zmowach? Z powodu tego, że nie sÄ
one "
+"tajemnicÄ
– majÄ
swoje strony internetowe. Strona AACS z "
+"dumÄ
opisuje umowy, które producenci muszÄ
podpisaÄ, i wÅaÅnie stÄ
d "
+"wiem o tym wymogu. Z dumÄ
wymienia nazwy przedsiÄbiorstw, które "
+"wspóÅtworzÄ
tÄ zmowÄ, wÅród nich Microsoft, Apple, Intel, Sony, Disney
"
+"i IBM."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"A conspiracy of companies designed to restrict the public's access to "
+"technology ought to be prosecuted as a serious crime, like a conspiracy to "
+"fix prices, except it's worse, so the prison sentences for this should be "
+"longer. But these companies are quite confident that our governments are on "
+"their side against us. They have no fear against being prosecuted for these "
+"conspiracies, which is why they don't bother to hide them."
+msgstr ""
+"Zmowa przedsiÄbiorstw, której celem jest ograniczenie publicznego dostÄpu "
+"do technologii, powinna byÄ postawiona w stan oskarżenia za "
+"poważne przestÄpstwo, podobnie jak zmowy cenowe, tylko, że jest to "
+"jeszcze gorsze, wiÄc wyrok powinien byÄ wyższy. Lecz te "
+"przedsiÄbiorstwa sÄ
caÅkiem pewne tego, że nasze rzÄ
dy stojÄ
po "
+"ich stronie a nie po naszej. Nie obawiajÄ
siÄ bycia oskarżonymi
o "
+"te zmowy, i dlatego nawet nie starajÄ
siÄ ich ukryÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"In general DRM is set up by a conspiracy of companies. Once in a while a "
+"single company can do it, but generally it requires a conspiracy between "
+"technology companies and publishers, so [it's] almost always a conspiracy."
+msgstr ""
+"Ogólnie DRM jest dzieÅem zmowy przedsiÄbiorstw. Od czasu
do czasu "
+"pojedyncze przedsiÄbiorstwo jest w stanie coÅ takiego zrobiÄ,
ale "
+"generalnie wymaga to zmowy pomiÄdzy przedsiÄbiorstwami technologicznymi "
+"oraz wydawcami, wiÄc [jest to] niemal zawsze zmowa."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"They thought that nobody would ever be able to break the AACS, but about "
+"three and a half years ago someone released a free program capable of "
+"decrypting that format. However, it was totally useless, because in order "
+"to run it you need to know the key."
+msgstr ""
+"MyÅleli, że nikt nigdy nie bÄdzie w stanie zÅamaÄ AACS,
ale "
+"jakieŠtrzy i póŠroku temu, ktoŠopublikowaŠwolny program zdolny "
+"rozszyfrowaÄ ten format. Jednakże, byÅ on zupeÅnie bezużyteczny, "
+"ponieważ aby go uruchamiaÄ musieliÅcie znaÄ klucz."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"And then, six months later, I saw a photo of two adorable puppies, with 32 "
+"hex digits above them, and I wondered: “Why put those two things "
+"together? I wonder if those numbers are some important key, and someone "
+"could have put the numbers together with the puppies, figuring people would "
+"copy the photo of the puppies because they were so cute. This would protect "
+"the key from being wiped out.”"
+msgstr ""
+"A potem, jakieÅ szeÅÄ miesiÄcy później, zobaczyÅem zdjÄcie
dwóch "
+"uroczych szczeniaków, z trzydziestoma dwoma szesnastkowymi cyframi "
+"nad nimi i pomyÅlaÅem „po co zestawiaÄ te dwie rzeczy
razem? "
+"A może te cyfry sÄ
jakimÅ ważnym kluczem i ktoÅ mógÅ
umieÅciÄ je "
+"razem ze szczeniakami, zakÅadajÄ
c że ludzie bÄdÄ
kopiowaÄ zdjÄcie
tych "
+"sÅodkich szczeniaków. To chroniÅoby klucz przed wymazaniem.”"
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"And that's what it was—that was the key to break the axe. People "
+"posted it, and editors deleted it, because laws in many countries now "
+"conscript them to censor this information. It was posted again, they "
+"deleted it; eventually they gave up, and in two weeks this number was posted "
+"in over 700,000 web sites."
+msgstr ""
+"I tak wÅaÅnie byÅo – byÅ to klucz do zÅamania axe "
+"[siekiery]. Ludzie go zamieszczali, a edytorzy usuwali, ponieważ "
+"prawo w wielu krajach zobowiÄ
zuje ich do cenzurowania tych "
+"informacji. Zamieszczano go ponownie, a oni ponownie go usuwali; w "
+"koÅcu poddali siÄ i w ciÄ
gu dwóch tygodni zostaŠzamieszczony
na "
+"przeszÅo 700.000 stron internetowych."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"That's a big outpouring of public disgust with DRM. But it didn't win the "
+"war, because the publishers changed the key. Not only that: with HD DVD, "
+"this was adequate to break the DRM, but not with Blu-ray. Blu-ray has an "
+"additional level of DRM and so far there is no free software that can break "
+"it, which means that you must regard Blu-ray disks as something incompatible "
+"with your own freedom. They are an enemy with which no accommodation is "
+"possible, at least not with our present level of knowledge."
+msgstr ""
+"To wielki wylew publicznego zohydzenia DRM-em. Ale to nie wygraÅo "
+"wojny, ponieważ wydawcy zmienili klucz. Ale nie tylko to: w "
+"HD DVD wystarczyÅo zÅamaÄ DRM, ale nie w przypadku Blu-ray. Blu-"
+"ray posiada dodatkowy poziom DRM i do tej pory nie istnieje wolne "
+"oprogramowanie, które potrafi go zÅamaÄ, co oznacza, że musicie "
+"postrzegaÄ dyski Blu-ray jako coÅ nieprzystajÄ
cego do waszej
wolnoÅci. "
+"SÄ
wrogiem z którym wspóÅżycie nie jest możliwe, przynajmniej nie "
+"z naszym obecnym poziomem wiedzy."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Never accept any product designed to attack your freedom. If you don't have "
+"the free software to play a DVD, you mustn't buy or rent any DVDs, or accept "
+"them even as gifts, except for the rare non-encrypted DVDs, which there are "
+"a few of. I actually have a few [of these]—I don't have any encrypted "
+"DVDs, I won't take them."
+msgstr ""
+"Nigdy nie akceptujcie żadnych produktów zaprojektowanych tak, by nastawaÄ "
+"na waszÄ
wolnoÅÄ. JeÅli nie posiadacie wolnego oprogramowania
do "
+"odtwarzania DVD, nie możecie kupowaÄ ani wypożyczaÄ Å¼adnych pÅyt
DVD, "
+"ani przyjmowaÄ ich w formie podarunku, z wyjÄ
tkiem rzadkich "
+"niezaszyfrowanych pÅyt DVD, których jest zaledwie garÅÄ. Ja osobiÅcie
mam "
+"ich kilka – nie mam natomiast żadnych zaszyfrowanych pÅyt "
+"DVD, i nie przyjmujÄ ich."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid "So this is how things stand in video, but we've also seen DRM in music."
+msgstr ""
+"Tak oto wyglÄ
da sytuacja w wideo, ale z DRM mamy do czynienia
"
+"także w muzyce."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"For instance, about ten years ago we started to see things that looked like "
+"compact disks, but they weren't written quite like compact disks. They "
+"didn't follow the standard. We called them 'corrupt disks', and the idea of "
+"them was that they would play in an audio player, but it was impossible to "
+"read them on a computer. These different methods had various problems."
+msgstr ""
+"Dla przykÅadu, jakieÅ dziesiÄÄ lat temu zaczÄliÅmy mieÄ
do czynienia "
+"z czymÅ co wyglÄ
daÅo jak pÅyty CD, ale nie byÅy one zapisane "
+"zupeÅnie w ten sam sposób co CD. Nie trzymaÅy siÄ standardu.
NazwaliÅmy "
+"je 'corrupt disks' [zepsute dyski], a ich pomysÅ opieraÅ siÄ na "
+"tym, że dziaÅaÅy w odtwarzaczu muzycznym, ale nie daÅo
siÄ "
+"ich odczytaÄ na komputerze. Różne metody miaÅy różne problemy."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Eventually Sony came up with a clever idea. They put a program on the disk, "
+"so that if you stuck the disk into a computer, the disk would install the "
+"program. This program was designed like a virus to take control of the "
+"system. It's called a 'root kit', meaning that it has things in it to break "
+"the security of the system so that it can install the software deep inside "
+"the system, and modify various parts of the system."
+msgstr ""
+"W koÅcu Sony wyszÅo ze sprytnym rozwiÄ
zaniem. UmieÅcili
na dysku "
+"program, wiÄc kiedy wÅożyliÅcie dysk do komputera, to program
siÄ "
+"instalowaÅ. Ten program byÅ zaprojektowany jak wirus by przejÄ
Ä kontrolÄ
"
+"nad systemem. Nazywa siÄ to 'root kit', co oznacza, że posiada on
"
+"pewne wÅaÅciwoÅci pozwalajÄ
ce mu przeÅamaÄ zabezpieczenia systemu,
żeby móc "
+"instalowaÄ oprogramowanie gÅÄboko w systemie i modyfikowaÄ
różne "
+"jego czÄÅci."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"For instance, it modified the command you could use to examine the system to "
+"see if the software was present, so as to disguise itself. It modified the "
+"command you could use to delete some of these files, so that it wouldn't "
+"really delete them. Now all of this is a serious crime, but it's not the "
+"only one Sony committed, because the software also included free software "
+"code—code that had been released under the GNU General Public License."
+msgstr ""
+"PrzykÅadowo, modyfikowaÅ on polecenie za pomocÄ
którego mogliÅcie
go "
+"wykryÄ w systemie, tak żeby siÄ ukryÄ. ModyfikowaÅ polecenie
za "
+"pomocÄ
którego mogliÅcie go usunÄ
Ä, tak żeby nie można byÅo siÄ go
pozbyÄ. "
+"WiÄc wszystko to sÄ
poważne przestÄpstwa, ale nie jedyne
których "
+"dopuÅciÅo siÄ Sony, ponieważ ten program zawieraÅ także kod
wolnego "
+"oprogramowania – kod, który zostaÅ opublikowany na licencji
"
+"GNU GPL."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Now the GNU GPL is a copyleft license, and that means it says “Yes, "
+"you're free to put this code into other things, but when you do, the entire "
+"program that you put things into you must release as free software under the "
+"same license. And you must make the source code available to users, and to "
+"inform them of their rights you must give them a copy of this license when "
+"they get the software.”"
+msgstr ""
+"Otóż, licencja GNU GPL jest licencjÄ
typu copyleft, co oznacza,
że mówi "
+"ona „Tak, wolno ci wykorzystaÄ ten kod w innych programach, "
+"ale jeÅli to zrobisz, to program w którym użyÅeÅ tego kodu
musi "
+"zostaÄ w caÅoÅci wydany jako wolne oprogramowanie na tej samej "
+"licencji. I musisz udostÄpniÄ kod źródÅowy użytkownikom,
a żeby "
+"poinformowaÄ ich o przysÅugujÄ
cych im prawach wraz z oprogramowaniem "
+"musisz wrÄczyÄ im kopiÄ tej licencji.”"
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Sony didn't comply with all that. That's commercial copyright infringement, "
+"which is a felony. They're both felonies, but Sony wasn't prosecuted "
+"because the government understands that the purpose of the government and "
+"the law is to maintain the power of those companies over us, not to help "
+"defend our freedom in any way."
+msgstr ""
+"Sony nie speÅniÅo tych wymogów. To naruszenie komercyjnego prawa "
+"autorskiego, które jest przestÄpstwem. Oba sÄ
przestÄpstwami,
ale Sony "
+"nie zostaÅo oskarżone ponieważ rzÄ
d rozumuje, że celem jego "
+"istnienia i istnienia prawa jest utrzymywanie wÅadzy tych "
+"przedsiÄbiorstw nad nami, a nie pomoc w obronie naszej "
+"wolnoÅci w jakikolwiek sposób."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"People got angry and they sued Sony. However, they made a mistake. They "
+"focused their condemnation not on the evil purpose of this scheme, but only "
+"on the secondary evils of the various methods that Sony used. So Sony "
+"settled the lawsuits and promised that in the future, when it attacks our "
+"freedom, it will not do those other things."
+msgstr ""
+"Ludzie siÄ wÅciekli i pozwali Sony. Jednak popeÅnili bÅÄ
d.
Skupili "
+"swoje potÄpienie nie na zÅym celu tego schematu, lecz na "
+"drugorzÄdnych grzeszkach różnych metod, których użyÅo Sony.
WiÄc Sony "
+"rozliczyÅo pozew poza sÄ
dami i obiecaÅo, że w przyszÅoÅci,
kiedy "
+"zaatakuje naszÄ
wolnoÅÄ, nie bÄdzie stosowaÅo tych innych metod."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Actually, that particular corrupt disk scheme was not so bad, because if you "
+"were not using Windows it would not affect you at all. Even if you were "
+"using Windows, there's a key on the keyboard—if you remembered every "
+"time to hold it down, then the disk wouldn't install the software. But of "
+"course it's hard to remember that every time; you're going to slip up some "
+"day. This shows the kind of thing we've had to deal with."
+msgstr ""
+"WÅaÅciwie, ten konkretny schemat 'corrupt disk' nie byÅ taki zÅy,
ponieważ, "
+"jeÅli nie używaliÅcie Windows, wcale by was nie dotyczyÅ. A nawet
jeÅli "
+"używaliÅcie Windows, to jest pewien przycisk na klawiaturze "
+"– jeÅli za każdym razem pamiÄtalibyÅcie by go przytrzymaÄ, to
"
+"dysk nie zainstalowaÅby programu. Ale oczywiÅcie trudno pamiÄtaÄ o
tym "
+"za każdym razem; któregoÅ dnia siÄ pomylicie. To pokazuje
z czym "
+"mieliÅmy do czynienia."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Fortunately music DRM is receding. Even the main record companies sell "
+"downloads without DRM. But we see a renewed effort to impose DRM on books."
+msgstr ""
+"Na szczÄÅcie DRM w muzyce jest w odwrocie. Nawet gÅówne "
+"przedsiÄbiorstwa fonograficzne sprzedajÄ
pliki do pobrania bez "
+"DRM. Ale obserwujemy wznowienie wysiÅków by nakÅadaÄ DRM na "
+"ksiÄ
żki [ebooki – przyp. tÅum.]."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"You see, the publishers want to take away the traditional freedoms of book "
+"readers—freedom to do things such as borrow a book from the public "
+"library, or lend it to a friend; to sell a book to a used book store, or buy "
+"it anonymously paying cash (which is the only way I buy books—we've "
+"got to resist the temptations to let Big Brother know everything that we're "
+"doing.)"
+msgstr ""
+"Bo widzicie, wydawcy chcÄ
odebraÄ czytelnikom tradycyjne
wolnoÅci "
+"– wolnoÅÄ do robienia takich rzeczy jak wypożyczenie ksiÄ
żki "
+"z biblioteki publicznej, albo pożyczanie jej przyjacielowi; "
+"sprzedanie ksiÄ
żki do antykwariatu, albo anonimowy zakup pÅacÄ
c
"
+"gotówkÄ
(co jest jedynym sposobem w jaki ja kupujÄ ksiÄ
żki – "
+"musimy oprzeÄ siÄ pokusie pozwolenia Wielkiemu Bratu na to by
wiedziaÅ "
+"wszystko o tym co robimy.)"
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Even the freedom to keep the book as long as you wish, and read it as many "
+"times as you wish, they plan to get rid of."
+msgstr ""
+"Nawet wolnoÅÄ do trzymania ksiÄ
żki tak dÅugo jak chcecie, i "
+"czytania jej tyle razy ile chcecie, planujÄ
zabroniÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The way they do it is with DRM. They knew that so many people read books "
+"and would get angry if these freedoms were taken away that they didn't "
+"believe they could buy a law specifically to abolish these freedoms—"
+"there would be too much opposition. Democracy is sick, but once in a while "
+"people manage to demand something. So they came up with a two-stage plan."
+msgstr ""
+"RobiÄ
to za pomocÄ
DRM. Wiedzieli, że mnóstwo ludzi czyta ksiÄ
żki "
+"i że rozzÅoÅciÅo by ich jeÅli te wolnoÅci zostaÅy by im odebrane,
"
+"wiÄc nie Åudzili siÄ, że przekupiÄ
prawo aby te wolnoÅci
"
+"zabraÄ – sprzeciw byÅ by zbyt duży. Demokracja jest chora, "
+"ale od czasu do czasu ludzie zdoÅajÄ
czegoÅ zażÄ
daÄ.
WiÄc "
+"ruszyli z dwuetapowym planem."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"First, take away these freedoms from ebooks, and second, convince people to "
+"switch from paper books to ebooks. They've succeeded with stage 1."
+msgstr ""
+"Najpierw odebraÄ te wolnoÅci ebookom, a nastÄpnie przekonaÄ ludzi "
+"do porzucenia papierowych ksiÄ
żek na rzecz ebooków. UdaÅo im
siÄ "
+"wykonaÄ etap pierwszy."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"In the US they did it with the Digital Millennium Copyright Act, and in New "
+"Zealand, that was part of the year-ago Copyright Act; censorship on software "
+"that can break DRM was part of that law. That's an unjust provision; it's "
+"got to be repealed."
+msgstr ""
+"W Stanach Zjednoczonych dokonali tego za pomocÄ
Digital Millennium
"
+"Copyright Act, a w Nowej Zelandii byÅa to czÄÅÄ zeszÅorocznego
"
+"Copyright Act; cenzura na oprogramowanie mogÄ
ce zÅamaÄ DRM byÅa
czÄÅciÄ
"
+"tego prawa. To niesprawiedliwe przepisy; muszÄ
zostaÄ uchylone."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The second stage is convince people to switch from printed books to ebooks; "
+"that didn't go so well."
+msgstr ""
+"Drugim etapem jest przekonanie ludzi do porzucenia papierowych ksiÄ
żek
"
+"na rzecz ebooków; to nie poszÅo tak dobrze."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"One publisher in 2001 had the idea they would make their line of ebooks "
+"really popular if they started it with my biography. So they found an "
+"author and the author asked me if I'd cooperate, and I said “Only if "
+"this ebook is published without encryption, without DRM”. The "
+"publisher wouldn't go along with that, and I just stuck to it—I said "
+"no. Eventually we found another publisher who was willing to do this—"
+"in fact willing to publish the book under a free license giving you the four "
+"freedoms—so the book was then published, and sold a lot of copies on "
+"paper."
+msgstr ""
+"Jeden z wydawców w 2001 wpadÅ na pomysÅ, że jeÅli "
+"rozpocznie swojÄ
seriÄ ebooków mojÄ
biografiÄ
, seria zyska na "
+"popularnoÅci. WiÄc znaleźli autora i ten autor zapytaÅ mnie "
+"czy bÄdÄ wspóÅpracowaÅ, odpowiedziaÅem „Tylko jeÅli ten
ebook "
+"zostanie opublikowany bez szyfrowania, bez DRM”. Wydawca nie "
+"przystaÅ na to, a ja twardo postawiÅem na swoim –
"
+"powiedziaÅem nie. Ostatecznie znaleźliÅmy innego wydawcÄ, który byÅ
skÅonny "
+"siÄ zgodziÄ – rzeczywiÅcie byÅ skÅonny wydaÄ ksiÄ
żkÄ
na "
+"wolnej licencji, dajÄ
cej wam cztery wolnoÅci – wiÄc ksiÄ
żka "
+"zostaÅa wydana i sprzedaÅo siÄ wiele papierowych kopii."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"But in any case, ebooks failed at the beginning of this decade. People just "
+"didn't want to read them very much. And I said, “they will try "
+"again”. We saw an amazing number of news articles about electronic "
+"ink (or is it electronic paper, I can never remember which), and it occurred "
+"to me probably the reason there's so many is the publishers want us to think "
+"about this. They want us to be eager for the next generation of ebook "
+"readers."
+msgstr ""
+"Ale w wielu przypadkach, ebooki zawiodÅy na poczÄ
tku tej "
+"dekady. Ludzie po prostu nie bardzo chcieli je czytaÄ. MówiÅem
„"
+"oni znowu spróbujÄ
”. WidzieliÅmy niesamowitÄ
iloÅÄ nowych
artykuÅów "
+"na temat elektronicznego tuszu (albo elektronicznego papieru, nigdy nie "
+"pamiÄtam który), i trafiÅo do mnie, że prawdopodobnie
powodem "
+"dla którego jest ich tak wiele jest to, że wydawcy chcÄ
żebyÅmy
siÄ "
+"nad tym zastanowili. ChcÄ
żebyÅmy byli entuzjastycznie nastawieni "
+"na przyjÅcie nowej generacji czytników ebooków."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Now they're upon us. Things like the Sony Shreader (its official name is "
+"the Sony Reader, but if you put on 'sh' it explains what it's designed to do "
+"to your books), and the Amazon Swindle, designed to swindle you out of your "
+"traditional freedoms without your noticing. Of course, they call it the "
+"Kindle which is what it's going to do to your books."
+msgstr ""
+"Teraz nas dorwali. Rzeczy takie jak Sony Shreader (oficjalna nazwa brzmi "
+"Sony Reader, ale jeÅli umieÅcisz 'sh' na poczÄ
tku, nazwa
wyjaÅnia "
+"co ma robiÄ to urzÄ
dzenie z waszymi ksiÄ
żkami)
[shredder – "
+"niszczarka do papieru – przyp. tÅum.], i Amazon Swindle
"
+"[swindle – szwindel – przyp. tÅum.], zaprojektowane by
"
+"okantowaÄ was z tradycyjnych wolnoÅci, tak, że nawet nie "
+"zauważysz. OczywiÅcie nazywajÄ
to Kindle, i to wÅaÅnie bÄdzie
robiÄ "
+"z waszymi ksiÄ
żkami [kindle – zapalaÄ – przyp. "
+"tÅum.]."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The Kindle is an extremely malicious product, almost as malicious as "
+"Microsoft Windows. They both have spy features, they both have Digital "
+"Restrictions Management, and they both have back doors."
+msgstr ""
+"Kindle jest produktem ekstremalnie zÅoÅliwym, prawie tak zÅoÅliwym, jak "
+"Microsoft Windows. Oba posiadajÄ
funkcje szpiegujÄ
ce, oba posiadajÄ
DRM, "
+"i oba posiadajÄ
backdoory [tylne wejÅcia – przyp. tÅum]."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"In the case of the Kindle, the only way you can buy a book is to buy it from "
+"Amazon, and Amazon requires you to identify yourself, so they know "
+"everything that you've bought."
+msgstr ""
+"W przypadku Kindle'a, jedynym sposobem na kupienie ksiÄ
żki jest "
+"kupienie jej od Amazona, a Amazon wymaga od was "
+"identyfikacji, wiÄc wiedzÄ
wszystko o waszych zakupach."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Then there is Digital Restrictions Management, so you can't lend the book or "
+"sell it to a used bookstore, and the library can't lend it either."
+msgstr ""
+"NastÄpnie mamy Digital Restrictions Management [DRM, Cyfrowe ZarzÄ
dzanie "
+"Ograniczeniami – przyp. tÅum.], wiec nie możecie pożyczyÄ
komuÅ "
+"ksiÄ
żki ani sprzedaÄ jej do antykwariatu, biblioteka również
nie "
+"może jej wypożyczyÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"And then there's the back door, which we found out about about three months "
+"ago, because Amazon used it. Amazon sent a command to all the Kindles to "
+"erase a particular book, namely 1984 by George Orwell. Yes, they couldn't "
+"have picked a more ironic book to erase. So that's how we know that Amazon "
+"has a back door with which it can erase books remotely."
+msgstr ""
+"Jest jeszcze backdoor, o którym dowiedzieliÅmy siÄ jakieÅ trzy miesiÄ
ce "
+"temu, ponieważ Amazon z niego skorzystaÅ. Amazon przesÅaÅ "
+"wszystkim urzÄ
dzeniom Kindle polecenie wykasowania konkretnej ksiÄ
żki, "
+"mianowicie Rok 1984 George'a Orwella. Tak, nie mogli wybraÄ bardziej "
+"ironicznej ksiÄ
żki do skasowania. W taki oto sposób
dowiedzieliÅmy "
+"siÄ, że Amazon posiada back door, za pomocÄ
którego może
usuwaÄ "
+"ksiÄ
żki zdalnie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"What else it can do, who knows? Maybe it's like Microsoft Windows. Maybe "
+"Amazon can remotely upgrade the software, which means that whatever "
+"malicious things are not in it now, they could put them in it tomorrow."
+msgstr ""
+"Co jeszcze może zrobiÄ, któż to wie? ByÄ może jest jak Microsoft
Windows. "
+"ByÄ może Amazon jest w stanie zdalnie aktualizowaÄ oprogramowanie, co
"
+"oznacza, że nawet jeÅli dzisiaj nie ma ono zÅoÅliwych funkcji, to
mogÄ
"
+"je tam umieÅciÄ jutro."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"This is intolerable—any one of these restrictions is intolerable. "
+"They want to create a world where nobody lends books to anybody anymore."
+msgstr ""
+"Jest to nie do zaakceptowania – każde z tych
ograniczeÅ "
+"jest nie do zaakceptowania. ChcÄ
stworzyÄ Åwiat, gdzie już nikt
nikomu "
+"nie pożycza ksiÄ
żek."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Imagine that you visit a friend and there are no books on the shelf. It's "
+"not that your friend doesn't read, but his books are all inside a device, "
+"and of course he can't lend you those books. The only way he could lend you "
+"any one of those books is to lend you his whole library, which is obviously "
+"a ridiculous thing to ask anybody to do. So there goes friendship for "
+"people who love books."
+msgstr ""
+"Wyobraźcie sobie, że odwiedzacie przyjaciela, a na jego póÅce
nie "
+"ma ksiÄ
żek. Nie chodzi o to, że wasz przyjaciel nie czyta, ale "
+"wszystkie jego ksiÄ
żki znajdujÄ
siÄ w urzÄ
dzeniu i oczywiÅcie
nie "
+"może ich wam pożyczyÄ. Jedyny sposób w jaki mógÅby pożyczyÄ "
+"którÄ
kolwiek z tych ksiÄ
żek, to wypożyczenie wam caÅej swojej "
+"biblioteki, a niedorzecznoÅciÄ
jest proszenie kogoÅ o coÅ takiego.
Tak "
+"wiÄc zaniknie przyjaźŠosób, które kochajÄ
ksiÄ
żki."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Make sure that you inform people what this device implies. It means other "
+"readers will no longer be your friends, because you will be acting like a "
+"jerk toward them. Spread the word preemptively. This device is your "
+"enemy. It's the enemy of everyone who reads. The people who don't "
+"recognize that are the people who are thinking so short-term that they don't "
+"see it. It's our job to help them see beyond the momentary convenience to "
+"the implications of this device."
+msgstr ""
+"Upewnijcie siÄ, że poinformowaliÅcie ludzi o tym co niesie ze sobÄ
to "
+"urzÄ
dzenie. Ono oznacza, że inni czytelnicy nie bÄdÄ
już waszymi "
+"przyjacióÅmi, ponieważ bÄdziecie siÄ w stosunku do nich "
+"zachowywaÄ jak kretyni. Szerzcie sÅowo zapobiegawczo. To urzÄ
dzenie jest "
+"waszym wrogiem. To wróg każdego, kto czyta. Ludzie którzy tego nie "
+"dostrzegajÄ
, myÅlÄ
bardzo krótkowzrocznie. Waszym zadaniem jest pomóc im
"
+"wyjrzeÄ poza chwilowÄ
wygodÄ, by dostrzegli implikacje tego urzÄ
dzenia."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"I have nothing against distributing books in digital form, if they are not "
+"designed to take away our freedom. Strictly speaking, it is possible to "
+"have an ebook reader:"
+msgstr ""
+"Nie mam nic przeciwko dystrybucji ksiÄ
żek w formie cyfrowej, o ile nie
"
+"sÄ
one zaprojektowane tak, by odebraÄ nam naszÄ
wolnoÅÄ. DokÅadniej
mówiÄ
c, "
+"możliwe jest posiadanie czytnika ebooków:"
+
+# type: Content of: <dl><dd><ul><li>
+msgid "that is not designed to attack you,"
+msgstr "który nie jest zaprojektowany by was atakowaÄ,"
+
+# type: Content of: <dl><dd><ul><li>
+msgid "which runs free software and not proprietary software,"
+msgstr ""
+"który dziaÅa w oparciu o wolne, a nie wÅasnoÅciowe
oprogramowanie,"
+
+# type: Content of: <dl><dd><ul><li>
+msgid "which doesn't have DRM,"
+msgstr "który nie ma DRM,"
+
+# type: Content of: <dl><dd><ul><li>
+msgid "which doesn't make people identify yourself to get a book,"
+msgstr "który nie wymaga od ludzi identyfikacji, żeby dostaÄ ksiÄ
żkÄ,"
+
+# type: Content of: <dl><dd><ul><li>
+msgid "which doesn't have a back door, [and]"
+msgstr "który nie ma backdoorów, i"
+
+# type: Content of: <dl><dd><ul><li>
+msgid "which doesn't restrict what you can do with the files on your machine."
+msgstr ""
+"który nie ogranicza tego co możecie zrobiÄ z plikami w waszym "
+"urzÄ
dzeniu."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"It's possible, but the big companies really pushing ebooks are doing it to "
+"attack our freedom, and we mustn't stand for that. This is what governments "
+"are doing in cahoots with big business to attack our freedom, by making "
+"copyright harsher and nastier, more restrictive than ever before."
+msgstr ""
+"Jest to możliwe, lecz duże przedsiÄbiorstwa promujÄ
ce ebooki robiÄ
to, "
+"by nastawaÄ na naszÄ
wolnoÅÄ, a my nie możemy siÄ temu
poddawaÄ. "
+"To wÅaÅnie robiÄ
rzÄ
dy w konszachtach z dużym biznesem, by "
+"nastawaÄ na naszÄ
wolnoÅÄ, przez robienie prawa autorskiego
surowszym "
+"i brzydszym, bardziej restrykcyjnym niż kiedykolwiek przedtem."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"But what should they do? Governments should make copyright power less. Here "
+"are my specific proposals."
+msgstr ""
+"Co wiec powinny robiÄ? RzÄ
dy powinny osÅabiÄ prawo autorskie. Oto moje "
+"konkretne propozycje."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"First of all, there is the dimension of time. I propose copyright should "
+"last ten years, starting from the date of publication of a work."
+msgstr ""
+"Po pierwsze, istnieje wymiar czasu. ProponujÄ by okres obowiÄ
zywania "
+"prawa autorskiego wynosiÅ dziesiÄÄ lat, poczÄ
wszy od daty publikacji
"
+"dzieÅa."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Why from the date of publication? Because before that, we don't have "
+"copies. It doesn't matter to us whether we would have been allowed to copy "
+"our copies that we don't have, so I figure we might as well let the authors "
+"have as much time as it takes to arrange publication, and then start the "
+"clock."
+msgstr ""
+"Dlaczego od daty publikacji? Ponieważ przed tÄ
datÄ
nie
posiadamy "
+"kopii. Nie ma dla nas znaczenia czy pozwolono by nam powielaÄ nasze "
+"kopie, skoro ich nie mamy, wiÄc sÄ
dzÄ, że możemy równie
dobrze daÄ "
+"autorowi tyle czasu ile potrzebuje na zaaranżowanie publikacji, i "
+"wtedy uruchomiÄ zegar."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"But why ten years? I don't know about in this country, but in the US, the "
+"publication cycle has got shorter and shorter. Nowadays almost all books "
+"are remaindered within two years and out-of-print within three. So ten "
+"years is more than three times the usual publication cycle—that should "
+"be plenty comfortable."
+msgstr ""
+"Ale dlaczego dziesiÄÄ lat? Nie wiem jak jest w tym kraju,
ale "
+"w Stanach Zjednoczonych cykl publikacji staje siÄ coraz to krótszy. W "
+"dzisiejszych czasach niemal wszystkie ksiÄ
żki przestajÄ
siÄ sprzedawaÄ "
+"w ciÄ
gu dwóch lat i znikajÄ
z druku w ciÄ
gu trzech. "
+"WiÄc dziesiÄÄ lat to wiÄcej niż trzykrotnoÅÄ przeciÄtnego cyklu "
+"publikacji – to powinno byÄ w zupeÅnoÅci wystarczajÄ
ce."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"But not everybody agrees. I once proposed this in a panel discussion with "
+"fiction writers, and the award-winning fantasy writer next to me said “"
+"Ten years? No way. Anything more than five years is intolerable.” You "
+"see, he had a legal dispute with his publisher. His books seemed to be out "
+"of print, but the publisher wouldn't admit it. The publisher was using the "
+"copyright on his own book to stop him from distributing copies himself, "
+"which he wanted to do so people could read it."
+msgstr ""
+"Ale nie każdy siÄ zgadza. KiedyÅ zaproponowaÅem to w panelu "
+"dyskusyjnym z pisarzami fantastyki, i ceniony pisarz fantastyki "
+"siedzÄ
cy obok powiedziaÅ: „DziesiÄÄ lat? Nie ma mowy. Cokolwiek "
+"dÅuższe niż piÄÄ lat jest nie do przyjÄcia.”
Bo widzicie, "
+"wszedÅ on w spór prawny ze swoim wydawcÄ
. Jego ksiÄ
żki zdawaÅy
siÄ byÄ "
+"wycofane z druku, ale wydawca nie chciaÅ tego przyznaÄ. Wydawca "
+"wykorzystywaÅ prawa autorskie do jego wÅasnej ksiÄ
żki by
powstrzymaÄ go "
+"przed samodzielnym dystrybuowaniem kopii, co chciaÅ robiÄ, by ludzie mogli "
+"je czytaÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"This is what every artist starts out wanting—wanting to distribute her "
+"work so it will get read and appreciated. Very few make a lot of money. "
+"That tiny fraction face the danger of being morally corrupted, like J.K. "
+"Rowling."
+msgstr ""
+"Oto od czego zaczyna chcieÄ każdy artysta – chce "
+"rozpowszechniaÄ swoje prace, żeby zostaÅy przeczytane i docenione. "
+"Bardzo niewielu z nich dorabia siÄ dużych pieniÄdzy. Ten maleÅki "
+"odsetek staje przed niebezpieczeÅstwem moralnego zepsucia, jak J.K. Rowling."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"J.K. Rowling, in Canada, got an injunction against people who had bought her "
+"book in a bookstore, ordering them not to read it. So in response I call "
+"for a boycott of Harry Potter books. But I don't say you shouldn't read "
+"them; I leave that to the author and the publisher. I just say you "
+"shouldn't buy them."
+msgstr ""
+"J.K. Rowling, w Kanadzie, wystosowaÅa zakaz przeciw ludziom, którzy "
+"kupili jej ksiÄ
żkÄ w ksiÄgarni, zakazujÄ
cy im czytania jej.
WiÄc "
+"w odpowiedzi wezwaÅem do bojkotu ksiÄ
żek o Harrym Potterze.
"
+"Ale nie mówiÄ ludziom, żeby ich nie czytali; zostawiam to autorce "
+"i wydawcy. MówiÄ tylko, że nie powinni ich kupowaÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"It's few authors that make enough money that they can be corrupted in this "
+"way. Most of them don't get anywhere near that, and continue wanting the "
+"same thing they wanted at the outset: they want their work to be appreciated."
+msgstr ""
+"Niewielu autorów zarabia wystarczajÄ
co dużo pieniÄdzy, by pozwoliÄ sobie
"
+"na takie zepsucie. WiÄkszoÅÄ nie dociera nawet w te okolice, "
+"i wciÄ
ż pragnie tego samego co na poczÄ
tku: chcÄ
, żeby ich
praca "
+"zostaÅa doceniona."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"He wanted to distribute his own book, and copyright was stopping him. He "
+"realized that more than five years of copyright was unlikely to ever do him "
+"any good."
+msgstr ""
+"Ãw autor chciaÅ rozpowszechniaÄ swojÄ
wÅasnÄ
ksiÄ
żkÄ,
a powstrzymywaÅo "
+"go prawo autorskie. ZrozumiaÅ, że dÅuższe niż piÄcioletnie "
+"obowiÄ
zywania prawa autorskiego raczej nigdy nie przyniesie mu żadnej "
+"korzyÅci."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"If people would rather have copyright last five years, I won't be against "
+"it. I propose ten as a first stab at the problem. Let's reduce it to ten "
+"years and then take stock for a while, and we could adjust it after that. I "
+"don't say I think ten years is the exact right number—I don't know."
+msgstr ""
+"Gdyby ludzie woleli żeby prawo autorskie obowiÄ
zywaÅo przez piÄÄ lat,
nie "
+"bÄdÄ siÄ sprzeciwiaÅ. ProponujÄ dziesiÄÄ jako pierwsze podejÅcie
do "
+"problemu. Zredukujmy je do dziesiÄciu lat i zatrzymajmy siÄ "
+"na chwilÄ, a potem możemy dalej dostosowaÄ. Nie mówiÄ,
że "
+"uważam dziesiÄÄ lat za dokÅadnie wÅaÅciwy okres – nie
wiem."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"What about the dimension of breadth? Which activities should copyright "
+"cover? I distinguish three broad categories of works."
+msgstr ""
+"A co z wymiarem zakresu? Jakie dziaÅania powinny byÄ objÄte
prawem "
+"autorskim? Rozróżniam trzy szerokie kategorie dzieÅ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"First of all, there are the functional works that you use to do a practical "
+"job in your life. This includes software, recipes, educational works, "
+"reference works, text fonts, and other things you can think of. These works "
+"should be free."
+msgstr ""
+"Przede wszystkim, istniejÄ
dzieÅa funkcjonalne, które wykorzystujecie
w "
+"swojej codziennej pracy. ObejmujÄ
one oprogramowanie, przepisy, dzieÅa "
+"edukacyjne, encyklopedyczne, fonty i inne rzeczy, które przyjdÄ
wam "
+"na myÅl. Te dzieÅa powinny byÄ wolne."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"If you use the work to do a job in your life, then if you can't change the "
+"work to suit you, you don't control your life. Once you have changed the "
+"work to suit you, then you've got to be free to publish it—publish "
+"your version—because there will be others who will want the changes "
+"you've made."
+msgstr ""
+"JeÅli wykorzystujecie dzieÅo w swojej codziennej pracy i jeÅli
nie "
+"możecie dostosowaÄ go do swoich wymagaÅ, to nie majcie kontroli "
+"nad swoim życiem. Kiedy już dostosowaÅeÅ dzieÅo do swoich
potrzeb, "
+"musisz mieÄ wolnoÅÄ by je upubliczniÄ – opublikowaÄ swojÄ
"
+"wersjÄ – ponieważ znajdÄ
siÄ inni, którzy bÄdÄ
chcieli
"
+"zmian, których dokonaÅeÅ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"This leads quickly to the conclusion that users have to have the same four "
+"freedoms [for all functional works], not just for software. And you'll "
+"notice that for recipes, practically speaking, cooks are always sharing and "
+"changing recipes just as if the recipes were free. Imagine how people would "
+"react if the government tried to stamp out so-called “recipe "
+"piracy”."
+msgstr ""
+"To szybko prowadzi do wniosku, że użytkownicy muszÄ
mieÄ te
same "
+"cztery wolnoÅci [w stosunku do wszystkich dzieÅ funkcjonalnych], nie "
+"tylko do oprogramowania. I zauważycie, że jeÅli chodzi o "
+"przepisy, praktycznie mówiÄ
c, kucharze zawsze dzielÄ
siÄ i zmieniajÄ
"
+"przepisy dokÅadnie tak, jakby byÅy one wolne. Wyobraźcie sobie jak ludzie "
+"zareagowaliby jeÅli rzÄ
d próbowaÅby wyeliminowaÄ tak zwane
„piractwo "
+"przepisowe”."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The term “pirate” is pure propaganda. When people ask me what I "
+"think of music piracy, I say “As far as I know, when pirates attack "
+"they don't do it by playing instruments badly, they do it with arms. So "
+"it's not music “piracy”, because piracy is attacking ships, and "
+"sharing is as far as you get from being the moral equivalent of attacking "
+"ships”. Attacking ships is bad, sharing with other people is good, so "
+"we should firmly denounce that propaganda term “piracy” whenever "
+"we hear it."
+msgstr ""
+"OkreÅlenie „pirat” jest czystÄ
propagandÄ
. Kiedy ludzie pytajÄ
"
+"mnie co myÅlÄ na temat piractwa w muzyce, odpowiadam „O ile
"
+"mi wiadomo, kiedy piraci atakujÄ
nie robiÄ
tego grajÄ
c brzydko na "
+"instrumentach, robiÄ
to używajÄ
c broni. WiÄc nie jest to „"
+"piractwo” muzyczne, ponieważ piractwo polega na atakowaniu "
+"statków, a dzielenie siÄ jest dokÅadnym przeciwieÅstwem atakowania "
+"statków pod wzglÄdem moralnym”. Atakowanie statków jest zÅe, "
+"dzielenie siÄ z innymi ludźmi jest dobre, wiÄc powinniÅmy "
+"stanowczo potÄpiÄ propagandowe okreÅlenie „piractwo” za "
+"każdym razem, gdy je usÅyszymy."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"People might have objected twenty years ago: “If we don't give up our "
+"freedom, if we don't let the publishers of these works control us, the works "
+"won't get made and that will be a horrible disaster.” Now, looking at "
+"the free software community, and all the recipes that circulate, and "
+"reference works like Wikipedia—we are even starting to see free "
+"textbooks being published—we know that that fear is misguided."
+msgstr ""
+"DwadzieÅcia lat temu ludzie mogli mieÄ zastrzeżenia: „JeÅli nie
oddamy "
+"naszej wolnoÅci, jeÅli nie pozwolimy wydawcom tych dzieÅ na "
+"kontrolowanie nas, te dzieÅa nie powstanÄ
, a to bÄdzie ogromna "
+"katastrofa.” Obecnie, patrzÄ
c na spoÅecznoÅÄ wolnego "
+"oprogramowania, na wszystkie te przepisy kulinarne które krÄ
żÄ
,
i "
+"dzieÅa encyklopedyczne takie jak Wikipedia – zaczynamy siÄ nawet
"
+"spotykaÄ z publikacjÄ
wolnych ksiÄ
żek – wiemy
że ten "
+"strach jest bezpodstawny."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"There is no need to despair and give up our freedom thinking that otherwise "
+"the works won't get made. There are lots of ways to encourage them to get "
+"made if we want more—lots of ways that are consistent with and respect "
+"our freedom. In this category, they should all be free."
+msgstr ""
+"Nie ma potrzeby rozpaczania i oddawania naszej wolnoÅci sÄ
dzÄ
c,
że "
+"w przeciwnym wypadku te dzieÅa nie powstanÄ
. Istnieje wiele sposobów "
+"zachÄcania by powstawaÅy, jeÅli chcemy ich wiÄcej – wiele "
+"sposobów, które pozostajÄ
w zgodzie i respektujÄ
naszÄ
wolnoÅÄ. "
+"W tej kategorii, wszystkie one powinny byÄ wolne."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"But what about the second category, of works that say what certain people "
+"thought, like memoirs, essays of opinion, scientific papers, and various "
+"other things? To publish a modified version of somebody else's statement of "
+"what he thought is misrepresenting [that] somebody. That's not particularly "
+"a contribution to society."
+msgstr ""
+"Ale co z drugÄ
kategoriÄ
, dzieÅ które przekazujÄ
nam myÅli "
+"konkretnych ludzi, jak wspomnienia, eseje przedstawiajÄ
ce ich opinie, prace "
+"naukowe i różne inne rzeczy? Opublikowanie zmodyfikowanej wersjÄ "
+"czyichÅ poglÄ
dów oznacza bÅÄdne przedstawienie tej osoby. Nie jest to
raczej "
+"pożyteczne dla spoÅeczeÅstwa."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Therefore it is workable and acceptable to have a somewhat reduced copyright "
+"system where all commercial use is covered by copyright, all modification is "
+"covered by copyright, but everyone is free to non-commercially redistribute "
+"exact copies."
+msgstr ""
+"Zatem do zaakceptowania i do wypracowania pozostaje system w "
+"pewnym stopniu ograniczonego prawa autorskiego, gdzie każde komercyjne "
+"użycie jest objÄte prawem autorskim, wszystkie modyfikacje sÄ
objÄte
prawem "
+"autorskim, lecz każdy może w sposób niekomercyjny
rozpowszechniaÄ "
+"wierne kopie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"That freedom is the minimum freedom we must establish for all published "
+"works, because the denial of that freedom is what creates the War on "
+"Sharing—what creates the vicious propaganda that sharing is theft, "
+"that sharing is like being a pirate and attacking ships. Absurdities, but "
+"absurdities backed by a lot of money that has corrupted our governments. We "
+"need to end the War on Sharing; we need to legalize sharing exact copies of "
+"any published work."
+msgstr ""
+"Ta wolnoÅÄ stanowi minimum wolnoÅci, jakie musimy zabezpieczyÄ dla "
+"wszelkiego rodzaju dzieÅ, ponieważ odmowa tej wolnoÅci stanowi "
+"przyczynÄ Wojny o Dzielenie siÄ – co tworzy bÅÄdnÄ
propagandÄ o "
+"tym, że dzielenie siÄ jest kradzieżÄ
, że dzielenie siÄ jest
jak "
+"bycie piratem i napadanie na statki. Absurdy, lecz absurdy "
+"wspierane dużÄ
sumÄ
pieniÄdzy, która skorumpowaÅa nasze rzÄ
dy.
PowinniÅmy "
+"zakoÅczyÄ WojnÄ o Dzielenie siÄ; musimy zalegalizowaÄ dzielenie siÄ
wiernymi "
+"kopiami każdego opublikowanego dzieÅa."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"In the second category of works, that's all we need; we don't need to make "
+"them free. Therefore I think it's OK to have a reduced copyright system "
+"which covers commercial use and all modifications. And this will provide a "
+"revenue stream to the authors in more or less the same (usually inadequate) "
+"way as the present system. You've got to keep in mind [that] the present "
+"system, except for superstars, is usually totally inadequate."
+msgstr ""
+"W drugiej kategorii dzieÅ, tylko tego potrzebujemy; nie musimy czyniÄ "
+"ich wolnymi. Zatem uważam, że posiadanie systemu ograniczonego "
+"prawa autorskiego obejmujÄ
cego komercyjny użytek i wszelkie
modyfikacje "
+"jest OK. Zapewni to strumieŠwynagrodzeŠdla autorów, w bardziej "
+"lub mniej zbliżony (najczÄÅciej adekwatny) sposób jak obecny system.
"
+"Musicie pamiÄtaÄ, że obecny system, za wyjÄ
tkiem supergwiazd,
jest "
+"zazwyczaj nieadekwatny."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"What about works of art and entertainment? Here it took me a while to decide "
+"what to think about modifications."
+msgstr ""
+"A co z dzieÅami sztuki i rozrywki? PodjÄcie decyzji, co "
+"myÅleÄ o zmianach w tych kwestiach, zajÄÅo mi trochÄ czasu."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"You see, on one hand, a work of art can have an artistic integrity and "
+"modifying it could destroy that. Of course, copyright doesn't necessarily "
+"stop works from being butchered that way. Hollywood does it all the time. "
+"On the other hand, modifying the work can be a contribution to art. It "
+"makes possible the folk process which leads to things which are beautiful "
+"and rich."
+msgstr ""
+"Bo widzicie, z jednej strony, dzieÅo sztuki może posiadaÄ "
+"artystycznÄ
spójnoÅÄ i modyfikowanie go mogÅo by jÄ
zniszczyÄ. "
+"OczywiÅcie prawo autorskie nie koniecznie powstrzymuje przed uprawianiem "
+"tego typu rzeźnictwa. Hollywood robi to bez przerwy. Z drugiej "
+"strony, modyfikowanie dzieÅa może stanowiÄ wkÅad do sztuki.
Umożliwia "
+"proces który prowadzi do piÄknych i bogatych rzeczy."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Even if we look at named authors only: consider Shakespeare, who borrowed "
+"stories from other works only a few decades old, and did them in different "
+"ways, and made important works of literature. If today's copyright law had "
+"existed then, that would have been forbidden and those plays wouldn't have "
+"been written."
+msgstr ""
+"Nawet jeÅli spojrzymy tylko na znanych autorów: rozważmy
Shakespeare'a, "
+"który zapożyczaÅ historie z innych dzieÅ, zaledwie kilka dekad "
+"starszych, i przekazywaÅ je w inny sposób, i stworzyÅ
ważne "
+"dzieÅa literatury. JeÅli dzisiejsze prawo autorskie istniaÅoby wtedy,
byÅoby "
+"to zabronione a te sztuki nie zostaÅyby napisane."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"But eventually I realized that modifying a work of art can be a contribution "
+"to art, but it's not desperately urgent in most cases. If you had to wait "
+"ten years for the copyright to expire, you could wait that long. Not like "
+"the present-day copyright that makes you wait maybe 75 years, or 95 years. "
+"In Mexico you might have to wait almost 200 years in some cases, because "
+"copyright in Mexico expires a hundred years after the author dies. This is "
+"insane, but ten years, as I've proposed copyright should last, that people "
+"can wait."
+msgstr ""
+"Ale w koÅcu zdaÅem sobie sprawÄ, że modyfikowanie dzieÅ sztuki
"
+"może byÄ wkÅadem do sztuki, ale w wiÄkszoÅci przypadków nie
jest "
+"ogromnie pilne. JeÅli musielibyÅcie zaczekaÄ dziesiÄÄ lat na "
+"wygaÅniÄcie prawa autorskiego, moglibyÅcie tyle zaczekaÄ. Nie jak w "
+"przypadku obecnego prawa autorskiego, które zmusza was do czekania "
+"jakichŠ75, czy 95 lat. W Meksyku w niektórych przypadkach "
+"musielibyÅcie czekaÄ niemal 200 lat, ponieważ prawo autorskie w "
+"Meksyku wygasa sto lat po Åmierci autora. To jest szalone, ale "
+"dziesiÄÄ lat, które zaproponowaÅem jako okres obowiÄ
zywania prawa "
+"autorskiego, ludzie byliby w stanie zaczekaÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"So I propose the same partly reduced copyright that covers commercial use "
+"and modification, but everyone's got to be free to non-commercially "
+"redistribute exact copies. After ten years it goes into the public domain, "
+"and people can contribute to art by publishing their modified versions."
+msgstr ""
+"WiÄc proponujÄ to samo czÄÅciowo ograniczone prawo autorskie, które
"
+"obejmuje komercyjne użytki i modyfikacje, lecz każdy musi mieÄ "
+"wolnoÅÄ do niekomercyjnego rozpowszechniania wiernych kopi. Po "
+"upÅywie dziesiÄciu lat, przechodzi do domeny publicznej, a ludzie
"
+"mogÄ
wnosiÄ swój wkÅad do sztuki publikujÄ
c wÅasne zmienione
wersje."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"One other thing: if you're going to take little pieces out of a bunch of "
+"works and rearrange them into something totally different, that should just "
+"be legal, because the purpose of copyright is to promote art, not to "
+"obstruct art. It's stupid to apply copyright to using snippets like "
+"that—it's self-defeating. It's a kind of distortion that you'd only "
+"get when the government is under the control of the publishers of the "
+"existing successful works, and has totally lost sight of its intended "
+"purpose."
+msgstr ""
+"Jeszcze jedna sprawa: jeÅli zamierzacie zebraÄ fragmenty kilku dzieÅ
i "
+"przerobiÄ je w coÅ zupeÅnie innego, to powinno byÄ to legalne, "
+"ponieważ celem prawa autorskiego jest promocja sztuki, a nie jej "
+"utrudnianie. NakÅadanie prawa autorskiego na takie wycinki jest "
+"gÅupie – jest wbrew idei. Jest to znieksztaÅcenie bÄdÄ
ce
skutkiem "
+"tego, że rzÄ
d znajduje siÄ pod kontrola wydawców popularnych "
+"dzieÅ, i zupeÅnie straciÅ z oczu cel tego prawa."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"That's what I propose, and in particular, this means that sharing copies on "
+"the Internet must be legal. Sharing is good. Sharing builds the bonds of "
+"society. To attack sharing is to attack society."
+msgstr ""
+"Oto co proponujÄ, a w szczególnoÅci, oznacza to, że dzielenie
siÄ "
+"kopiami w Internecie musi byÄ legalne. Dzielenie siÄ jest dobre. "
+"Dzielenie siÄ buduje wiÄzy spoÅeczne. Atakowanie dzielenia siÄ jest "
+"atakowaniem spoÅeczeÅstwa."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"So any time the government proposes some new means to attack people who "
+"share, to stop them from sharing, we have to recognize that this is evil, "
+"not just because the means proposed almost invariably offend basic ideas of "
+"justice (but that's not a coincidence). The reason is because the purpose "
+"is evil. Sharing is good and the government should encourage sharing."
+msgstr ""
+"WiÄc za każdym razem, gdy rzÄ
d proponuje jakieÅ nowe Årodki ataku "
+"na ludzi którzy siÄ dzielÄ
, by powstrzymaÄ ich przed dzieleniem
siÄ, "
+"musimy wiedzieÄ, że jest to zÅe, nie tylko ze wzglÄdu na to, "
+"że zaproponowane Årodki prawie niezmiennie naruszajÄ
podstawowe
ideaÅy "
+"sprawiedliwoÅci (ale to nie jest zbieg okolicznoÅci). Powodem jest to, "
+"że cel jest zÅy. Dzielenie siÄ jest dobre i rzÄ
d powinien
do "
+"niego zachÄcaÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"But copyright did after all have a useful purpose. Copyright as a means to "
+"carry out that purpose has a problem now, because it doesn't fit in with the "
+"technology we use. It interferes with all the vital freedoms for all the "
+"readers, listeners, viewers, and whatever, but the goal of promoting the "
+"arts is still desirable. So in addition to the partly reduced copyright "
+"system, which would continue to be a copyright system, I propose two other "
+"methods."
+msgstr ""
+"Ale prawo autorskie mimo wszystko miaÅo użyteczny cel. Prawo autorskie
"
+"jako Årodek do tego celu ma jednak teraz problem, ponieważ "
+"nie pasuje do technologii, której używamy. Stoi w sprzecznoÅci
ze "
+"wszystkimi istotnymi wolnoÅciami wszystkich czytelników, sÅuchaczy,
widzów, "
+"i kogokolwiek, ale cel jakim jest promowanie sztuki wciÄ
ż jest "
+"pożÄ
dany. WiÄc w dodatku do systemu czÄÅciowo ograniczonego
prawa "
+"autorskiego, który nadal byÅby systemem prawa autorskiego, proponujÄ dwie "
+"inne metody."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"One is taxes—distribute tax money directly to artists. This could be "
+"a special tax, perhaps on Internet connectivity, or it could come from "
+"general revenue, because it won't be that much money in total, not if it's "
+"distributed in an efficient way. To distribute it efficiently to promote "
+"the arts means not in linear proportion to popularity. It should be based "
+"on popularity, because we don't want bureaucrats to have the discretion to "
+"decide which artists to support and which to ignore, but based on popularity "
+"does not imply linear proportion."
+msgstr ""
+"PierwszÄ
sÄ
podatki – rozpowszechnianie pieniÄdzy
z podatków "
+"wprost do artystów. MógÅby to byÄ specjalny podatek, prawdopodobnie "
+"na poÅÄ
czenia internetowe, lub mógÅby pochodziÄ
z ogólnego "
+"dochodu, ponieważ nie byÅyby to wielkie kwoty, o ile byÅyby
efektywnie "
+"dystrybuowane. Efektywna dystrybucja w celu promocji sztuki nie oznacza "
+"liniowej proporcji wzglÄdem popularnoÅci. Powinna bazowaÄ na "
+"popularnoÅci, ponieważ nie chcemy by biurokraci dyskretnie podejmowali
"
+"decyzje o tym, którego artystÄ wspomóc, a którego zignorowaÄ,
lecz "
+"bazowanie na popularnoÅci nie musi oznaczaÄ proporcji liniowej."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"What I propose is measure the popularity of the various artists, which you "
+"could do through polling (samples) in which nobody is required to "
+"participate, and then take the cube root. The cube root looks like this: it "
+"means basically that [the payment] tapers off after a while."
+msgstr ""
+"To co proponujÄ to pomiary popularnoÅci różnych artystów, których
można "
+"dokonaÄ za pomocÄ
gÅosowania (sondaży) w których nikt nie
bÄdzie "
+"zobowiÄ
zany uczestniczyÄ, a wtedy skorzystaÄ z pierwiastka "
+"szeÅciennego. Pierwiastek szeÅcienny wyglÄ
da w ten sposób: przede "
+"wszystkim oznacza, że [Åwiadczenia] zmniejszajÄ
siÄ po jakimÅ "
+"czasie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"If superstar A is a thousand times as popular as successful artist B, with "
+"this system A would get ten times as much money as B, not a thousand times."
+msgstr ""
+"JeÅli gwiazda A jest tysiÄ
c razy popularniejsza i odnosi tysiÄ
c "
+"razy wiÄksze sukcesy niż artysta B, to wedÅug tego systemu A "
+"otrzymaÅaby dziesiÄÄ razy wiÄcej pieniÄdzy niż B, nie tysiÄ
c razy."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Linearly would give A a thousand times as much as B, which means that if we "
+"wanted B to get enough to live on we're going to have to make A tremendously "
+"rich. This is wasteful use of the tax money—it shouldn't be done."
+msgstr ""
+"LiniowoÅÄ daÅa by A tysiÄ
c razy tyle co B, co oznacza,
że jeÅli "
+"chcielibyÅmy by B dostaÅ wystarczajÄ
co na przeżycie to musimy
uczyniÄ "
+"A niesamowicie bogatym. To marnowanie pieniÄdzy z podatków "
+"– nie powinno siÄ tego robiÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"But if we make it taper off, then yes, each superstar will get handsomely "
+"more than an ordinary successful artist, but the total of all the superstars "
+"will be a small fraction of the [total] money. Most of the money will go to "
+"support a large number of fairly successful artists, fairly appreciated "
+"artists, fairly popular artists. Thus the system will use money a lot more "
+"efficiently than the existing system."
+msgstr ""
+"Ale jeÅli sprawimy, że przyrost bÄdzie malaÅ, to wtedy tak,
każda "
+"gwiazda otrzyma nieco wiÄcej niż przeciÄtny odnoszÄ
cy sukcesy artysta, "
+"lecz caÅoÅÄ pobierana przez supergwiazdy bÄdzie zaledwie niewielkim "
+"uÅamkiem [caÅoÅci] pieniÄdzy. WiÄkszoÅÄ pieniÄdzy zostanie
przeznaczona "
+"na wsparcie wielu umiarkowanie popularnych artystów. WiÄc system "
+"wykorzysta pieniÄ
dze znacznie efektywniej niż ten obecny."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"The existing system is regressive. It actually gives far, far more per "
+"record, for instance, to a superstar than to anybody else. The money is "
+"extremely badly used. The result is we'd actually be paying a lot less this "
+"way. I hope that's enough to mollify some of these people who have a knee-"
+"jerk hostile reaction to taxes—one that I don't share, because I "
+"believe in a welfare state."
+msgstr ""
+"IstniejÄ
cy system jest regresywny. PrzykÅadowo, w rzeczywistoÅci daje
"
+"on dużo, dużo wiÄcej za nagranie supergwieździe niż komukolwiek
innemu. "
+"PieniÄ
dze sÄ
wykorzystywane ekstremalnie źle. W rezultacie
pÅacilibyÅmy "
+"w ten sposób znacznie mniej. Mam nadziejÄ, że to wystarczy by "
+"uÅagodziÄ niektórych z tych ludzi, którzy majÄ
reakcjÄ odruchu "
+"kolanowego w stosunku do podatków – ja tego nie "
+"podzielam, ponieważ wierzÄ w paÅstwo opiekuÅcze."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"I have another suggestion which is voluntary payments. Suppose every player "
+"had a button you could push to send a dollar to the artist who made the work "
+"you're currently playing or the last one you played. This money would be "
+"delivered anonymously to those artists. I think a lot of people would push "
+"that button fairly often."
+msgstr ""
+"Mam kolejnÄ
sugestiÄ, którÄ
sÄ
dobrowolne opÅaty. PrzypuÅÄmy,
że każdy "
+"odtwarzaÄ posiadaÅby przycisk, który moglibyÅcie nacisnÄ
Ä by przesÅaÄ
dolara "
+"artyÅcie który stworzyÅ aktualnie odtwarzany utwór lub ten, którego
"
+"przed chwilÄ
sÅuchaliÅcie. PieniÄ
dze te byÅyby anonimowo dostarczane tym
"
+"artystom. MyÅlÄ, że wielu ludzi byÅoby skÅonnych naciskaÄ ten
przycisk "
+"doÅÄ czÄsto."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"For instance, all of us could afford to push that button once every day, and "
+"we wouldn't miss that much money. It's not that much money for us, I'm "
+"pretty sure. Of course, there are poor people who couldn't afford to push "
+"it ever, and it's OK if they don't. We don't need to squeeze money out of "
+"poor people to support the artists. There are enough people who are not "
+"poor to do the job just fine. I'm sure you're aware that a lot of people "
+"really love certain art and are really happy to support the artists."
+msgstr ""
+"PrzykÅadowo, każdy z nas mógÅby sobie pozwoliÄ
na naciÅniÄcie tego "
+"przycisku raz dziennie, i nie stracilibyÅmy tak dużo pieniÄdzy.
Jestem "
+"przekonany, że dla nas nie jest to tak dużo pieniÄdzy. OczywiÅcie,
sÄ
"
+"biedni ludzie, którzy nie mogÄ
sobie pozwoliÄ na naciÅniÄcie tego "
+"przycisku choÄby raz, w porzÄ
dku jeÅli tego nie zrobiÄ
. Nie musimy "
+"wyciskaÄ pieniÄdzy z biednych ludzi po to, by wspieraÄ
artystów. "
+"Jest wystarczajÄ
co dużo ludzi którzy nie sÄ
biedni by wszystko "
+"zafunkcjonowaÅo. Jestem pewny, że zdajecie sobie sprawÄ z tego, "
+"że wielu ludzi naprawdÄ uwielbia pewne dziedziny sztuki i z
chÄciÄ
"
+"wspiera artystów."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"An idea just came to me. The player could also give you a certificate of "
+"having supported so-and-so, and it could even count up how many times you "
+"had done it and give you a certificate that says “I sent so much to "
+"these artists”. There are various ways we could encourage people who "
+"want to do it."
+msgstr ""
+"WÅaÅnie przyszÅa mi do gÅowy myÅl. Odtwarzacz mógÅby dawaÄ wam "
+"certyfikat, mówiÄ
cy o tym, że udzieliliÅcie wsparcia danej osobie, "
+"i mógÅby nawet liczyÄ ile razy to zrobiliÅcie i dawaÄ wam "
+"certyfikat gÅoszÄ
cy „przesÅaÅem tyle pieniÄdzy tym
artystom”. "
+"Jest wiele sposobów na które moglibyÅmy zachÄcaÄ do tego
ludzi."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"For instance, we could have a PR campaign which is friendly and kind: “"
+"Have you sent a dollar to some artists today? Why not? It's only a "
+"dollar—you'll never miss it and don't you love what they're doing? "
+"Push the button!” It will make people feel good, and they'll think "
+"“Yeah, I love what I just watched. I'll send a dollar.”"
+msgstr ""
+"PrzykÅadowo, moglibyÅmy przeprowadziÄ przyjaznÄ
i uprzejmÄ
kampaniÄ PR: "
+"„Czy przesÅaÅeÅ dzisiaj dolara jakiemuÅ artyÅcie? Czemu nie? To
tylko "
+"dolar – nie bÄdziesz żaÅowaÅ, a czy nie podoba ci siÄ to
co "
+"oni robiÄ
? NaciÅnij przycisk!” SprawiÅoby to, że ludzie
poczujÄ
"
+"siÄ lepiej i pomyÅlÄ
„No tak, uwielbiam to co przed chwila "
+"obejrzaÅem. PrzeÅlÄ dolara.”"
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"This is already starting to work to some extent. There's a Canadian singer "
+"who used to be called Jane Siberry. She put her music on her website and "
+"invited people to download it and pay whatever amount they wished. She "
+"reported getting an average of more than a dollar per copy, which is "
+"interesting because the major record companies charge just under a dollar "
+"per copy. By letting people decide whether and how much to pay, she got "
+"more—she got even more per visitor who was actually downloading "
+"something. But this might not even count whether there was an effect of "
+"bringing more people to come, and [thus] increasing the total number that "
+"this average was against."
+msgstr ""
+"To już zaczyna funkcjonowaÄ do pewnego stopnia. Jest kanadyjska "
+"piosenkarka, którÄ
zwykÅo siÄ nazywaÄ Jane Siberry. ZamieÅciÅa swojÄ
muzykÄ "
+"na swojej stronie internetowej i zachÄcaÅa ludzi do ÅciÄ
gania "
+"i pÅacenia tyle ile zechcÄ
. OgÅosiÅa, że Årednio dostawaÅa
ponad "
+"dolara za kopiÄ, co jest interesujÄ
ce ponieważ wielkie koncerny "
+"pÅytowe liczÄ
sobie prawie dolara za kopiÄ. PozwalajÄ
c ludziom "
+"decydowaÄ czy i ile zapÅaciÄ, otrzymaÅa wiÄcej –
otrzymaÅa "
+"nawet wiÄcej przeliczajÄ
c na osobÄ odwiedzajÄ
cÄ
, która
w ogóle coŠ"
+"ÅciÄ
gaÅa. Ale może siÄ nawet nie liczyÄ to, czy wystÄ
piÅ
efekt "
+"przyciÄ
gania wiÄkszej iloÅci ludzi, a przez to zwiÄkszania ogólnej "
+"liczby na podstawie której wyliczono ÅredniÄ
."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"So it can work, but it's a pain in the neck under present circumstances. "
+"You've got to have a credit card to do it, and that means you can't do it "
+"anonymously. And you've got to go find where you're going to pay, and the "
+"payment systems for small amounts, they're not very efficient, so the "
+"artists are only getting half of it. If we set up a good system for this, "
+"it would work far, far better."
+msgstr ""
+"Zatem może to zadziaÅaÄ, ale w obecnych warunkach jest bardzo "
+"uciÄ
żliwe. Musisz posiadaÄ kartÄ kredytowÄ
, żeby móc to zrobiÄ,
a to "
+"oznacza, że nie możesz zrobiÄ tego anonimowo. Musisz także znaleźÄ
"
+"miejsce gdzie zapÅaciÄ, a systemy niewielkich opÅat nie sÄ
zbyt "
+"efektywne, wiÄc artyÅci dostajÄ
tylko poÅowÄ tego. JeÅli urzÄ
dzilibyÅmy "
+"do tego dobry system, dziaÅaÅoby to o wiele lepiej."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid "So these are my two suggestions."
+msgstr "Tak wiÄc to sÄ
moje dwie sugestie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"And in mecenatglobal.org, you can find another scheme that combines aspects "
+"of the two, which was invented by Francis Muguet and designed to fit in with "
+"existing legal systems better to make it easier to enact."
+msgstr ""
+"A na mecenatglobal.org możecie znaleÅºÄ kolejny schemat, który ÅÄ
czy "
+"aspekty tych dwóch, wynaleziony przez Francis Muguet i zaprojektowany "
+"tak, by lepiej pasowaÅ do obecnych systemów prawnych co uÅatwi jego "
+"wdrożenie."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Be careful of proposals to “compensate the rights holders”, "
+"because when they say “compensate”, they're trying to presume "
+"that if you have appreciated a work, you now have a specific debt to "
+"somebody, and that you have to “compensate” that somebody. When "
+"they say “rights holders”, it's supposed to make you think it's "
+"supporting artists while in fact it's going to the publishers—the same "
+"publishers who basically exploit all the artists (except the few that you've "
+"all heard of, who are so popular that they have clout)."
+msgstr ""
+"Uważajcie na propozycje „odwdziÄczania siÄ posiadaczom praw "
+"autorskich”, ponieważ kiedy mówiÄ
„odwdziÄczaÄ
siÄ”, "
+"zakÅadajÄ
, że skoro podobaÅo wam siÄ dzieÅo, to teraz macie wobec
kogoÅ "
+"dÅug, i że musicie mu siÄ „odwdziÄczyÄ”. Kiedy mówiÄ
„"
+"posiadacze praw autorskich”, to miaÅoby to skÅoniÄ was do "
+"myÅlenia, że chodzi o wsparcie dla artystów, kiedy w "
+"rzeczywistoÅci chodzi o wydawców – tych samych wydawców, "
+"którzy żerujÄ
na wszystkich artystach (z wyjÄ
tkiem tych kilku "
+"o których wszyscy sÅyszeliÅcie, tych którzy sÄ
tak popularni,
że "
+"majÄ
siÅÄ przebicia)."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"We don't owe a debt; we have nobody that we have to “"
+"compensate”. [But] supporting the arts is still a useful thing to "
+"do. That was the motivation for copyright back when copyright fit in with "
+"the technology of the day. Today copyright is a bad way to do it, but it's "
+"still good to do it other ways that respect our freedom."
+msgstr ""
+"WzglÄdem nikogo nie mamy dÅugu, za który musielibyÅmy siÄ „"
+"odwdziÄczaÄ”. [Ale] wspieranie sztuki wciÄ
ż jest pożytecznÄ
rzeczÄ
. To "
+"byÅa motywacjÄ
, która staÅa za prawem autorskim, wtedy gdy jeszcze "
+"prawo autorskie pasowaÅo do panujÄ
cej technologii. Dzisiaj prawo "
+"autorskie jest zÅym rozwiÄ
zaniem, ale wciÄ
ż dobrze jest robiÄ to "
+"na inne sposoby, które szanujÄ
naszÄ
wolnoÅÄ."
+
+# type: Content of: <dl><dd><p>
+msgid ""
+"Demand that they change the two evil parts of the New Zealand Copyright "
+"Act. They shouldn't replace the three strikes punishment, because sharing "
+"is good, and they've got to get rid of the censorship for the software to "
+"break DRM. Beware of ACTA—they're trying to negotiate a treaty "
+"between various countries, for all of these countries to attack their "
+"citizens, and we don't know how because they won't tell us."
+msgstr ""
+"Domagajcie siÄ, by zmienili te dwie szkodliwe czÄÅci ustawy o prawa "
+"autorskiego w Nowej Zelandii. Nie powinni wprowadzaÄ zasady trzech "
+"ostrzeżeÅ, ponieważ dzielenie siÄ jest dobre, i muszÄ
pozbyÄ
siÄ "
+"cenzury na oprogramowanie ÅamiÄ
ce DRM. Strzeżcie siÄ
ACTA – "
+"oni próbujÄ
wynegocjowaÄ traktat pomiÄdzy różnymi paÅstwami, żeby
wszystkie "
+"one zaatakowaÅy swoich obywateli, a my nie wiemy w jaki sposób, "
+"bo nie chcÄ
nam powiedzieÄ."
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/copyright-versus-community-2000.html\">Click here</a> "
+"for an older version of this talk from 2000."
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/copyright-versus-community-2000.html\">Kliknij tu</a> "
+"żeby przeczytaÄ starszÄ
wersjÄ tej przemowy z roku 2000."
+
+# type: Content of: <div>
+#. TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.
+msgid "*GNUN-SLOT: TRANSLATOR'S NOTES*"
+msgstr " "
+
+# type: Content of: <div><p>
+msgid ""
+"Please send FSF & GNU inquiries to <a href=\"mailto:address@hidden";><"
+"address@hidden></a>. There are also <a href=\"/contact/\">other ways to "
+"contact</a> the FSF. <br /> Please send broken links and other corrections "
+"or suggestions to <a href=\"mailto:address@hidden";><address@hidden"
+"org></a>."
+msgstr ""
+"Pytania dotyczÄ
ce GNU i FSF prosimy kierowaÄ na adres <a href="
+"\"mailto:address@hidden";><address@hidden></a>. IstniejÄ
także <a
href=\"/"
+"contact/contact.html\">inne sposoby skontaktowania siÄ</a> z FSF. <br /"
+"> Informacje o niedziaÅajÄ
cych odnoÅnikach oraz inne poprawki
(lub "
+"propozycje) prosimy wysyÅaÄ na adres <a href=\"mailto:web-";
+"address@hidden"><address@hidden></a>."
+
+# type: Content of: <div><p>
+msgid ""
+"Please see the <a href=\"/server/standards/README.translations.html"
+"\">Translations README</a> for information on coordinating and submitting "
+"translations of this article."
+msgstr ""
+"Aby zapoznaÄ siÄ z informacjami dotyczÄ
cymi tÅumaczenia i "
+"koordynowania tÅumaczeÅ artykuÅów, proszÄ odwiedziÄ stronÄ <a
href=\"/server/"
+"standards/README.translations.html\">tÅumaczeÅ</a>. <br /> Komentarze "
+"odnoÅnie tÅumaczenia polskiego oraz zgÅoszenia dotyczÄ
ce chÄci "
+"wspóÅpracy w tÅumaczeniu prosimy kierowaÄ na adres <a href="
+"\"mailto:address@hidden";>address@hidden</a>."
+
+# type: Content of: <div><p>
+msgid "Copyright © 2001, 2007, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+msgstr "Copyright © 2001, 2007, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+
+# type: Content of: <div><p>
+msgid ""
+"Verbatim copying and distribution of this entire article is permitted in any "
+"medium, provided this notice is preserved."
+msgstr ""
+"Verbatim copying and distribution of this entire article is permitted in any "
+"medium, provided this notice is preserved. <br /> Zezwala siÄ na "
+"wykonywanie i dystrybucjÄ wiernych kopii tego tekstu, niezależnie "
+"od noÅnika, pod warunkiem zachowania niniejszego zezwolenia."
+
+# type: Content of: <div><div>
+#. TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.
+msgid "*GNUN-SLOT: TRANSLATOR'S CREDITS*"
+msgstr "TÅumaczenie: Mariusz Libera 2010, Jan Owoc 2012, PaweÅ RóżaÅski
2011."
+
+# type: Content of: <div><p>
+#. timestamp start
+msgid "Updated:"
+msgstr "Aktualizowane:"
+
+# type: Content of: <div><h4>
+msgid "Translations of this page"
+msgstr "TÅumaczenia tej strony"
- www/philosophy/po copyright-versus-community.pl.po,
Jan Owoc <=
- www/philosophy/po copyright-versus-community.pl.po, Jan Owoc, 2012/08/07
- www/philosophy/po copyright-versus-community.pl.po, Jan Owoc, 2012/08/07
- www/philosophy/po copyright-versus-community.pl.po, Jan Owoc, 2012/08/08
- www/philosophy/po copyright-versus-community.pl.po, Jan Owoc, 2012/08/08
- www/philosophy/po copyright-versus-community.pl.po, Pavel Kharitonov, 2012/08/08