www/gnu po/thegnuproject.ml.po po/thegnuproject...

[GNUN]

CVSROOT:        /web/www
Module name:    www
Changes by:     GNUN <gnun>     21/02/24 12:30:37

Modified files:
        gnu/po         : thegnuproject.ml.po thegnuproject.translist 
Added files:
        gnu            : thegnuproject.ml.html 
        gnu/po         : thegnuproject.ml-en.html 

Log message:
        Automatic update by GNUnited Nations.

CVSWeb URLs:
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/thegnuproject.ml.html?cvsroot=www&rev=1.1
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/po/thegnuproject.ml.po?cvsroot=www&r1=1.1&r2=1.2
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/po/thegnuproject.translist?cvsroot=www&r1=1.21&r2=1.22
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/po/thegnuproject.ml-en.html?cvsroot=www&rev=1.1

Patches:
Index: po/thegnuproject.ml.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/gnu/po/thegnuproject.ml.po,v
retrieving revision 1.1
retrieving revision 1.2
diff -u -b -r1.1 -r1.2
--- po/thegnuproject.ml.po      24 Feb 2021 17:17:07 -0000      1.1
+++ po/thegnuproject.ml.po      24 Feb 2021 17:30:37 -0000      1.2
@@ -187,10 +187,10 @@
 "&rdquo;"
 msgstr ""
 "ഇതിനർത്ഥം ഒരു കംപ്യൂട്ടർ 
ഉപയോഗിക്കുമ്പോഴുള്ള ആദ്യ 
ചുവടു് നിങ്ങളുടെ അയൽക്കാരെ 
സഹായിക്കില്ല എന്നു "
-"പ്രതിജ്ഞ ചെയ്യുകയായിരുന്നു. 
സഹകരണ മനോഭാവമുള്ള ഒരു 
കൂട്ടായ്മ വിലക്കപ്പെട്ടു. 
കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍"
-"വെയറുകളുടെ ഉടമസ്ഥർ 
ഉണ്ടാക്കിയ നിയമം 
ഇതായിരുന്നു, &ldquo;നിങ്ങൾ 
നിങ്ങളുടെ അയൽക്കാരുമായി "
-"പങ്കുവെക്കുകയാണെങ്കിൽ, 
നിങ്ങൾ കൊള്ളയടിക്കുകയാണു്. 
നിങ്ങൾ എന്തെങ്കിലും മാറ്റം 
ആഗ്രഹിക്കുന്നെങ്കിൽ, "
-"അതിനായി ഞങ്ങളോടു 
യാചിക്കുക.&rdquo;"
+"പ്രതിജ്ഞ ചെയ്യുകയായിരുന്നു. 
സഹകരണ മനോഭാവമുള്ള ഒരു 
കൂട്ടായ്മ വിലക്കപ്പെട്ടു. 
കുത്തക "
+"സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെ 
ഉടമസ്ഥർ ഉണ്ടാക്കിയ നിയമം 
ഇതായിരുന്നു, &ldquo;നിങ്ങൾ 
നിങ്ങളുടെ "
+"അയൽക്കാരുമായി 
പങ്കുവെക്കുകയാണെങ്കിൽ, 
നിങ്ങൾ കൊള്ളയടിക്കുകയാണു്. 
നിങ്ങൾ എന്തെങ്കിലും മാറ്റം "
+"ആഗ്രഹിക്കുന്നെങ്കിൽ, അ
തിനായി ഞങ്ങളോടു യാചിക്കുക.&rdquo;"
 
 #. type: Content of: <p>
 msgid ""
@@ -473,8 +473,8 @@
 "definition of free software."
 msgstr ""
 "&ldquo;ഫ്രീ സോഫ്റ്റ്‍വെയർ&rdquo; 
എന്ന പദം ചിലപ്പോഴൊക്കെ 
തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെടാറുണ്ടു്&mdash;"
-"ഇതിനു വിലയുമായി യാതൊരു 
ബന്ധവുമില്ല. ഇതു് 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ 
സംബന്ധിക്കുന്നതാണു്. അ
തായതു്, ഫ്രീ സോഫ്റ്റ്‍"
-"വെയർ നിർവചനം ഇതാണു്."
+"ഇതിനു വിലയുമായി യാതൊരു 
ബന്ധവുമില്ല. ഇതു് 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ 
സംബന്ധിക്കുന്നതാണു്. അ
തായതു്, ഫ്രീ "
+"സോഫ്റ്റ്‍വെയർ നിർവചനം 
ഇതാണു്."
 
 #. type: Content of: <p>
 msgid "A program is free software, for you, a particular user, if:"
@@ -574,11 +574,11 @@
 "people and projects for their own purposes, but which we can use because "
 "they are free software."
 msgstr ""
-"ഈ തീരുമാനങ്ങൾ കൊണ്ടും അ
തുപോലുള്ള മറ്റുള്ളവ കൊണ്ടും, 
ഗ്നു സിസ്റ്റം എന്നു 
പറയുന്നതു് എല്ലാ ഗ്നു 
സോഫ്റ്റ്‍"
-"വെയറുകളുടെയും ശേഖരം 
എന്നതിനു തുല്യമല്ല. ഗ്നു 
സിസ്റ്റത്തിൽ ഗ്നു 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ അല്ലാത്ത 
പ്രോഗ്രാമുകളും "
-"അടങ്ങിയിട്ടുണ്ടു്, സ്വന്തം 
ആവശ്യങ്ങൾക്കു വേണ്ടി 
മറ്റുള്ള ആളുകളും 
സംരംഭങ്ങളും ഡവലപ്പു 
ചെയ്തിട്ടുള്ള "
-"പ്രോഗ്രാമുകളാണു് അവ, എന്നാൽ 
അവയെല്ലാം സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ആയതുകൊണ്ടു് 
നമുക്കു് ഉപയോഗിക്കാൻ "
-"പറ്റുന്നവയാണു്. "
+"ഈ തീരുമാനങ്ങൾ കൊണ്ടും അ
തുപോലുള്ള മറ്റുള്ളവ കൊണ്ടും, 
ഗ്നു സിസ്റ്റം എന്നു 
പറയുന്നതു് എല്ലാ ഗ്നു "
+"സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെയും 
ശേഖരം എന്നതിനു തുല്യമല്ല. 
ഗ്നു സിസ്റ്റത്തിൽ ഗ്നു 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ അല്ലാത്ത "
+"പ്രോഗ്രാമുകളും അ
ടങ്ങിയിട്ടുണ്ടു്, സ്വന്തം 
ആവശ്യങ്ങൾക്കു വേണ്ടി 
മറ്റുള്ള ആളുകളും 
സംരംഭങ്ങളും ഡവലപ്പു "
+"ചെയ്തിട്ടുള്ള 
പ്രോഗ്രാമുകളാണു് അവ, എന്നാൽ അ
വയെല്ലാം സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ആയതുകൊണ്ടു് 
നമുക്കു് "
+"ഉപയോഗിക്കാൻ പറ്റുന്നവയാണു്. 
"
 
 #. type: Content of: <h3>
 msgid "Commencing the project"
@@ -846,8 +846,8 @@
 msgstr ""
 "പ്രോഗ്രാം 
പ്രവർത്തിപ്പിക്കാനും, 
പകർത്താനും, 
പരിഷ്കരിക്കുവാനും, 
പരിഷ്കരിച്ച പതിപ്പുകൾ 
വിതരണം "
 "ചെയ്യുവാനും ഉള്ള അനുവാദം 
എല്ലാവർക്കും നല്കുകയാണു് 
പകർപ്പുപേക്ഷയുടെ കേന്ദ്ര 
ആശയം&mdash;"
-"അവരവരുടേതായ നിയന്ത്രണങ്ങൾ 
ചേർക്കാനുള്ള അനുവാദമല്ല. അ
ങ്ങനെ, &ldquo;സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍"
-"വെയറി&rdquo;നെ നിർവ്വചിക്കുന്ന 
നിർണ്ണായകമായ 
സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾ ഒരു 
പകർപ്പു് കൈവശമുള്ള "
+"അവരവരുടേതായ നിയന്ത്രണങ്ങൾ 
ചേർക്കാനുള്ള അനുവാദമല്ല. അ
ങ്ങനെ, &ldquo;സ്വതന്ത്ര "
+"സോഫ്റ്റ്‍വെയറി&rdquo;നെ 
നിർവ്വചിക്കുന്ന 
നിർണ്ണായകമായ 
സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾ ഒരു 
പകർപ്പു് കൈവശമുള്ള "
 "എല്ലാവർക്കും 
ഉറപ്പുവരുത്തുന്നു; അവ അ
ന്യാധീനപ്പെടുത്താൻ 
സാധിക്കാത്ത അവകാശങ്ങളായി 
മാറുന്നു."
 
 #. type: Content of: <p>
@@ -861,8 +861,8 @@
 msgstr ""
 "ഫലപ്രദമായ 
പക‍ർപ്പുപേക്ഷയ്ക്കു്, 
പരിഷ്കരിച്ച പതിപ്പുകളും 
നിർബന്ധമായും 
സ്വതന്ത്രമായിരിക്കണം. ഇതു് "
 "നമ്മുടേതിൽ അ
ടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള 
പ്രവൃത്തികളെ പകർപ്പുകൾ 
പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ
 നമ്മുടെ "
-"സമൂഹത്തിനു ലഭ്യമാക്കുന്നു 
എന്നുറപ്പുവരുത്തുന്നു. 
പ്രോഗ്രാമറായി ജോലി 
ചെയ്യുന്ന പ്രോഗാമർമാർ ഗ്നു 
സോഫ്റ്റ്‍"
-"വെയർ മെച്ചപ്പെടുത്താനായി 
സന്നദ്ധസേവനം ചെയ്യുമ്പോൾ, 
പകർപ്പുപേക്ഷയാണു് അവരുടെ 
മുതലാളിമാരെ "
+"സമൂഹത്തിനു ലഭ്യമാക്കുന്നു 
എന്നുറപ്പുവരുത്തുന്നു. 
പ്രോഗ്രാമറായി ജോലി 
ചെയ്യുന്ന പ്രോഗാമർമാർ ഗ്നു "
+"സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
മെച്ചപ്പെടുത്താനായി 
സന്നദ്ധസേവനം ചെയ്യുമ്പോൾ, 
പകർപ്പുപേക്ഷയാണു് അവരുടെ 
മുതലാളിമാരെ "
 "&ldquo;നിങ്ങൾക്കു് ഈ മാറ്റങ്ങൾ 
പങ്കുവെക്കാൻ കഴിയില്ല, കാരണം 
ഈ പ്രോഗ്രാമിന്റെ കുത്തക "
 "പതിപ്പുണ്ടാക്കുവാനായി 
ഞങ്ങൾ ഇവ ഉപയോഗിക്കുവാൻ 
പോകുകയാണു്&rdquo; എന്നു 
പറയുന്നതിൽ നിന്നും "
 "വിലക്കുന്നതു്."
@@ -1315,9 +1315,9 @@
 "മറ്റു ലൈബ്രറികളുടെ 
കാര്യത്തിൽ, നയപരമായ ഈ 
തീരുമാനത്തെ ഓരോ 
സന്ദർഭത്തിന്റെയും അ
ടിസ്ഥാനത്തിൽ "
 "പരിഗണിക്കേണ്ടതുണ്ടു്. ഒരു 
ലൈബ്രറി പ്രത്യേക 
തരത്തിലുള്ള പ്രോഗ്രാമുകൾ 
എഴുതുന്നതിൽ സഹായിക്കാൻ "
 "സാധിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള ഒരു 
സവിശേഷ ജോലി 
ചെയ്യുന്നുവെങ്കിൽ, 
സ്വതന്ത്ര പ്രോഗ്രാമുകൾക്കു 
മാത്രമായി "
-"അതിനെ പരിമിതപ്പെടുത്തി അതു് 
ജിപിഎല്ലിനു കീഴിൽ 
പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതു്, 
കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍"
-"വെയറിനെതിരെ ഒരു നേട്ടം 
കൈവരിക്കാൻ സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഡവലപ്പർമാരെ 
സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു "
-"മാർഗമാണു്."
+"അതിനെ പരിമിതപ്പെടുത്തി അതു് 
ജിപിഎല്ലിനു കീഴിൽ 
പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതു്, 
കുത്തക "
+"സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെതിരെ ഒരു 
നേട്ടം കൈവരിക്കാൻ സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഡവലപ്പർമാരെ "
+"സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു 
മാർഗമാണു്."
 
 #. type: Content of: <p>
 msgid ""
@@ -1407,15 +1407,15 @@
 "between privacy and freedom."
 msgstr ""
 "നമ്മുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു 
നേരെയുള്ള ഭീഷണികളെ 
തൃപ്തികരമായി നേരിടാനാണു് 
ചില ഗ്നു പ്രോഗ്രാമുകൾ ‍"
-"ഡവലപ്പു ചെയ്തതു്. അ
ങ്ങനെയാണു്, <abbr title=\"Lempel-Ziv- Welch\">LZW 
(ലമ്പൽ- സിവ്-"
-"വെൽഷ്)</abbr> പേറ്റന്റുകൾ കാരണം ഈ 
കൂട്ടായ്മയ്ക്കു 
നഷ്ടമാകാമായിരുന്ന കമ്പ്രസ് 
പ്രോഗ്രാമിനു പകരം "
+"ഡവലപ്പു ചെയ്തതു്. അ
ങ്ങനെയാണു്, <abbr title=\"Lempel-Ziv- Welch\">LZW 
(ലമ്പൽ- സിവ്-വെൽഷ്)"
+"</abbr> പേറ്റന്റുകൾ കാരണം ഈ 
കൂട്ടായ്മയ്ക്കു 
നഷ്ടമാകാമായിരുന്ന കമ്പ്രസ് 
പ്രോഗ്രാമിനു പകരം "
 "വെക്കാനായി, ജിസിപ് (gzip) ഞങ്ങൾ 
ഡവലപ്പു ചെയ്തതു്. ലെസ്‍ടീഫ് 
(LessTif) ഡവലപ്പു ചെയ്യാനായി "
 "ഞങ്ങൾ ആളുകളെ കണ്ടുപിടിച്ചു, 
ചില കുത്തക ലൈബ്രറികൾ 
ഉണ്ടാക്കിയ പ്രശ്നങ്ങൾ അ
ഭിസംബോധന "
 "ചെയ്യുവാനായി ഈ അടുത്തിടെ <abbr 
title=\"GNU Network Object Model Environment"
-"\">GNOME<a id=\"TransNote2-rev\" href=\"#TransNote2\"><sup>2</sup></a> "
-"(ഗ്നോം)</abbr>-ഉം ഹാർമണി (Harmony)-യും 
തുടങ്ങി (താഴെ കാണുക). 
വിഖ്യാതമായ അസ്വതന്ത്ര "
-"എൻക്രിപ്ഷൻ 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു പകരം 
വെക്കാനായി ഞങ്ങൾ ഗ്നു 
പ്രൈവസി ഗാർഡ് (GNU Privacy Guard) "
-"ഡവലപ്പു ചെയ്യുന്നു, കാരണം 
ഒരിക്കലും സ്വകാര്യതയ്ക്കും 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും ഇടയിൽ 
ഏതെങ്കിലും ഒന്നു് "
+"\">GNOME<a id=\"TransNote2-rev\" href=\"#TransNote2\"><sup>2</sup></a> 
(ഗ്നോം)"
+"</abbr>-ഉം ഹാർമണി (Harmony)-യും തുടങ്ങി 
(താഴെ കാണുക). വിഖ്യാതമായ അ
സ്വതന്ത്ര എൻക്രിപ്ഷൻ "
+"സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു പകരം 
വെക്കാനായി ഞങ്ങൾ ഗ്നു 
പ്രൈവസി ഗാർഡ് (GNU Privacy Guard) ഡവലപ്പു 
"
+"ചെയ്യുന്നു, കാരണം ഒരിക്കലും 
സ്വകാര്യതയ്ക്കും 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും ഇടയിൽ 
ഏതെങ്കിലും ഒന്നു് "
 "തെരഞ്ഞെടുക്കേണ്ട അവസ്ഥ 
ഉപയോക്താക്കൾക്കു് 
ഉണ്ടാകരുതു്."
 
 #. type: Content of: <p>
@@ -1882,8 +1882,8 @@
 msgstr ""
 "ഞങ്ങളിൽ 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ പേരിൽ 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ 
വിലകല്പിക്കുന്നവർ 
എന്തായാലും "
 "സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനൊപ്പം 
നില്ക്കും. പേറ്റന്റു 
ചെയ്യപ്പെട്ട സവിശേഷത 
ഇല്ലാതെ കാര്യം നടത്താൻ "
-"ഞങ്ങൾക്കു കഴിയും. പക്ഷേ 
സാങ്കേതികമായി ഉയർന്ന നിലയിൽ 
ആണെന്നുള്ള പ്രതീക്ഷയിൽ 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍"
-"വെയറിനെ വിലവെക്കുന്നവർ ഒരു 
പേറ്റന്റ് അതിനെ തടയുമ്പോൾ 
ഇതിനെ ഒരു പരാജയമെന്നു 
വിളിക്കാൻ "
+"ഞങ്ങൾക്കു കഴിയും. പക്ഷേ 
സാങ്കേതികമായി ഉയർന്ന നിലയിൽ 
ആണെന്നുള്ള പ്രതീക്ഷയിൽ 
സ്വതന്ത്ര "
+"സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ 
വിലവെക്കുന്നവർ ഒരു 
പേറ്റന്റ് അതിനെ തടയുമ്പോൾ 
ഇതിനെ ഒരു പരാജയമെന്നു 
വിളിക്കാൻ "
 "സാധ്യതയുണ്ടു്. അതായതു്, 
&ldquo;ബസാർ&rdquo; മാതൃകയിലുള്ള 
ഡവലപ്മെന്റിന്റെ പ്രായോഗിക "
 "ഫലപ്രാപ്തിയെ കുറിച്ചും, ചില 
സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെ 
വിശ്വാസ്യതയെ കുറിച്ചും 
പ്രവർത്തനശക്തിയെ "
 "കുറിച്ചും ഒക്കെ 
സംസാരിക്കുന്നതു് ഉപയോഗപ്രദം 
തന്നെ, എന്നാൽ നമ്മൾ അവിടെ 
നിർത്താൻ പാടില്ല. "
@@ -2011,8 +2011,8 @@
 msgstr ""
 "ഇന്നത്തെ കണക്കനുസരിച്ചു് 
ഡബിയൻ ഗ്നു/ലിനക്സ്, റെഡ് 
ഹാറ്റ് &ldquo;ലിനക്സ്&rdquo; എന്നീ 
ഗ്നു/ലിനക്സ് "
 "സിസ്റ്റങ്ങൾക്കു് ഒരു 
കോടിയോളം 
ഉപയോക്താക്കളുണ്ടു്. 
പ്രായോഗികമായ 
കാരണങ്ങൾകൊണ്ടു് മാത്രം "
-"ഉപയോക്താക്കളുടെ വലിയ കൂട്ടം 
തന്നെ വരുന്ന രീതിയിലുള്ള 
പ്രായോഗികമായ നേട്ടങ്ങൾ 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍"
-"വെയർ ഡവലപ്പു 
ചെയ്തിട്ടുണ്ടു്."
+"ഉപയോക്താക്കളുടെ വലിയ കൂട്ടം 
തന്നെ വരുന്ന രീതിയിലുള്ള 
പ്രായോഗികമായ നേട്ടങ്ങൾ 
സ്വതന്ത്ര "
+"സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഡവലപ്പു 
ചെയ്തിട്ടുണ്ടു്."
 
 #. type: Content of: <p>
 msgid ""
@@ -2022,9 +2022,9 @@
 "proprietary software products."
 msgstr ""
 "ഇതിന്റെ നല്ല പരിണിതഫലങ്ങൾ 
വ്യക്തമാണു്: സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഡവലപ്പു 
ചെയ്യുന്നതിൽ കൂടുതൽ "
-"താത്പര്യം, സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ വ്യാപാരത്തിനു 
കൂടുതൽ ഉപഭോക്താക്കൾ, കൂടാതെ 
കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍"
-"വെയറുകൾക്കു പകരം 
വാണിജ്യപരമായ സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഉത്പന്നങ്ങൾ 
ഡവലപ്പു ചെയ്യാനായി 
കമ്പനികളെ "
-"പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ കൂടുതൽ 
കഴിവു്."
+"താത്പര്യം, സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ വ്യാപാരത്തിനു 
കൂടുതൽ ഉപഭോക്താക്കൾ, കൂടാതെ 
കുത്തക "
+"സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകൾക്കു പകരം 
വാണിജ്യപരമായ സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഉത്പന്നങ്ങൾ 
ഡവലപ്പു ചെയ്യാനായി "
+"കമ്പനികളെ 
പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ കൂടുതൽ 
കഴിവു്."
 
 #. type: Content of: <p>
 msgid ""
@@ -2124,8 +2124,8 @@
 msgstr ""
 "&ldquo;സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറും&rdquo; &ldquo;ഓപ്പൺ 
സോഴ്സും&rdquo; ഏറെക്കുറേ ഒരേ "
 "വിഭാഗത്തിൽ പെടുന്ന 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെയാണു് 
ചിത്രീകരിക്കുന്നതു്, പക്ഷേ 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ കുറിച്ചും "
-"മൂല്യങ്ങളെ കുറിച്ചും 
വ്യത്യസ്ത കാര്യങ്ങളാണു 
പറയുന്നതു്. ഗ്നു സംരംഭം 
&ldquo;സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍"
-"വെയർ&rdquo; എന്ന പദം തുടർന്നും 
ഉപയോഗിക്കുന്നു, വെറും 
സാങ്കേതിക വിദ്യ മാത്രമല്ല "
+"മൂല്യങ്ങളെ കുറിച്ചും 
വ്യത്യസ്ത കാര്യങ്ങളാണു 
പറയുന്നതു്. ഗ്നു സംരംഭം 
&ldquo;സ്വതന്ത്ര "
+"സോഫ്റ്റ്‍വെയർ&rdquo; എന്ന പദം 
തുടർന്നും ഉപയോഗിക്കുന്നു, 
വെറും സാങ്കേതിക വിദ്യ 
മാത്രമല്ല "
 "സ്വാതന്ത്ര്യമെന്ന ആശയവും 
പ്രധാനമാണെന്നു് 
സൂചിപ്പിക്കാനാണിതു്."
 
 #. type: Content of: <h3>

Index: po/thegnuproject.translist
===================================================================
RCS file: /web/www/www/gnu/po/thegnuproject.translist,v
retrieving revision 1.21
retrieving revision 1.22
diff -u -b -r1.21 -r1.22
--- po/thegnuproject.translist  15 Mar 2020 18:34:42 -0000      1.21
+++ po/thegnuproject.translist  24 Feb 2021 17:30:37 -0000      1.22
@@ -17,6 +17,7 @@
 <span dir="ltr">[ja]&nbsp;<a lang="ja" hreflang="ja" 
href="/gnu/thegnuproject.ja.html">日本語</a> &nbsp;</span>
 <span dir="ltr">[ko]&nbsp;<a lang="ko" hreflang="ko" 
href="/gnu/thegnuproject.ko.html">한국어</a> &nbsp;</span>
 <span dir="ltr">[lt]&nbsp;<a lang="lt" hreflang="lt" 
href="/gnu/thegnuproject.lt.html">lietuvių</a> &nbsp;</span>
+<span dir="ltr">[ml]&nbsp;<a lang="ml" hreflang="ml" 
href="/gnu/thegnuproject.ml.html">മലയാളം</a> &nbsp;</span>
 <span dir="ltr">[nl]&nbsp;<a lang="nl" hreflang="nl" 
href="/gnu/thegnuproject.nl.html">Nederlands</a> &nbsp;</span>
 <span dir="ltr">[pl]&nbsp;<a lang="pl" hreflang="pl" 
href="/gnu/thegnuproject.pl.html">polski</a> &nbsp;</span>
 <span dir="ltr">[pt-br]&nbsp;<a lang="pt-br" hreflang="pt-br" 
href="/gnu/thegnuproject.pt-br.html">português</a> &nbsp;</span>
@@ -44,6 +45,7 @@
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="ja" hreflang="ja" 
href="/gnu/thegnuproject.ja.html" title="日本語" />
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="ko" hreflang="ko" 
href="/gnu/thegnuproject.ko.html" title="한국어" />
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="lt" hreflang="lt" 
href="/gnu/thegnuproject.lt.html" title="lietuvių" />
+<link rel="alternate" type="text/html" lang="ml" hreflang="ml" 
href="/gnu/thegnuproject.ml.html" title="മലയാളം" />
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="nl" hreflang="nl" 
href="/gnu/thegnuproject.nl.html" title="Nederlands" />
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="pl" hreflang="pl" 
href="/gnu/thegnuproject.pl.html" title="polski" />
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="pt-br" hreflang="pt-br" 
href="/gnu/thegnuproject.pt-br.html" title="português" />

Index: thegnuproject.ml.html
===================================================================
RCS file: thegnuproject.ml.html
diff -N thegnuproject.ml.html
--- /dev/null   1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ thegnuproject.ml.html       24 Feb 2021 17:30:36 -0000      1.1
@@ -0,0 +1,1272 @@
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/thegnuproject.en.html" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.ml.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.86 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>ഗ്നു സംരംഭത്തെ കുറിച്ചു് - 
ഗ്നു സംരംഭം - സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ പ്രസ്ഥാനം</title>
+<meta http-equiv="Keywords" content="ഗ്നു, ഗ്നു 
സംരംഭം, എഫ്എസ്എഫ്, സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ, സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ പ്രസ്ഥാനം, 
ചരിത്രം" />
+
+<!--#include virtual="/gnu/po/thegnuproject.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.ml.html" -->
+<h2>ഗ്നു സംരംഭം</h2>
+
+<p>
+<a href="http://www.stallman.org/";><strong>റിച്ചാർഡ് 
സ്റ്റാൾമാൻ</strong></a>
+എഴുതിയതു്</p>
+
+<blockquote>
+<p>
+<em>ഓപ്പൺ സോഴ്സസ്</em> എന്ന 
പുസ്തകത്തിൽ ആദ്യമായി
+പ്രസിദ്ധീകരിച്ചതു്. 
റിച്ചാർഡ് സ്റ്റാൾമാൻ <a
+href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html"> 
ഒരിക്കലും &ldquo;ഓപ്പൺ
+സോഴ്സി&rdquo;നെ 
പിന്തുണച്ചിട്ടില്ല</a>, എന്നാൽ 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ആശയങ്ങൾ ആ 
പുസ്തകത്തിൽ പൂർണമായും 
ഇല്ലാതാവുന്നതു്
+ഒഴിവാക്കാനാണു് ഈ ലേഖനം 
സംഭാവന ചെയ്തതു്.
+</p>
+<p>
+<a href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">നമ്മൾ
+ഉപയോഗിക്കുന്ന 
സോഫ്റ്റ്‍വെയ‍ർ 
സ്വതന്ത്രമായിരിക്കണമെന്നു്
+നിർബന്ധിക്കേണ്ടതു്</a> 
എന്നത്തേക്കാളും 
പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നതു് 
എന്തുകൊണ്ടു്.
+</p>
+</blockquote>
+
+<h3>ആദ്യ സോഫ്റ്റ്‍വെയർ-പങ്കിടൽ 
കൂട്ടായ്മ</h3>
+<p>
+1971-ൽ <abbr title="Massachusetts Institute of 
Technology">എംഐടി</abbr>
+നിർമിത ബുദ്ധി പരീക്ഷണശാലയിൽ 
(എഐ ലാബ്) ഞാൻ ജോലി ചെയ്യാൻ 
തുടങ്ങിയപ്പോൾ,
+വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പേ 
നിലനിന്നിരുന്ന 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ-പങ്കിടൽ 
കൂട്ടായ്മയുടെ
+ഭാഗമാകുകയുണ്ടായി. 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
പങ്കുവെക്കുന്നതു് ഞങ്ങളുടെ 
ഒരു പ്രത്യേക
+കൂട്ടായ്മയിൽ മാത്രം 
ഒതുങ്ങിയിരുന്ന 
കാര്യമായിരുന്നില്ല; 
പാചകക്കുറിപ്പുകൾ
+പങ്കുവെക്കുന്നതു് പാചകം 
ചെയ്യുന്നതിനോളം 
പഴക്കമുള്ളതാണു് എന്നതുപോലെ 
തന്നെ,
+അതു് കംപ്യൂട്ടറിനോളം 
പഴക്കമുള്ളതാണു്. പക്ഷേ ഞങ്ങൾ 
മിക്ക ആളുകളേക്കാളും കൂടുതൽ
+അതു ചെയ്തിരുന്നു.</p>
+<p>
+എഐ ലാബിൽ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത് ആ 
കാലഘട്ടത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ 
കമ്പ്യൂട്ടറുകളിൽ
+ഒന്നായ ഡിജിറ്റൽ <abbr title="Programmed Data 
Processor">പിഡിപി</abbr>-10 നു
+വേണ്ടി അവിടുത്തെ 
ഉദ്യോഗസ്ഥരായ ഹാക്കർമാർ (1) 
രൂപകൽപ്പന ചെയ്തതും അസംബ്ലർ
+ഭാഷയിൽ എഴുതിയതുമായ <abbr title="Incompatible 
Timesharing
+System">ഐടിഎസ്</abbr> (ഇൻകംപാറ്റിബിൾ 
ടൈംഷെയറിങ് സിസ്റ്റം) എന്ന ഒരു 
ടൈം
+ഷെയറിങ് ഓപ്പറേറ്റിങ് 
സിസ്റ്റം ആണ്. ആ കൂട്ടായ്മയിലെ 
ഒരു അംഗമെന്ന നിലയിലും ഒരു
+എഐ ലാബ് സിസ്റ്റം ഹാക്കർ 
ഉദ്യോഗസ്ഥൻ എന്ന നിലയിലും, 
എന്റെ ജോലി ഈ സിസ്റ്റം
+മെച്ചപ്പെടുത്തുക 
എന്നതായിരുന്നു.</p>
+<p>
+ഞങ്ങളുടെ സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ 
ഞങ്ങൾ &ldquo;സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ&rdquo; എന്നു
+വിളിച്ചിരുന്നില്ല, കാരണം ആ 
പദം അപ്പോഴും നിലവിൽ 
വന്നിരുന്നില്ല; എന്നാൽ ഇതു
+തന്നെ ആയിരുന്നു അതു്. 
മറ്റൊരു സർവ്വകലാശാലയിലെയൊ അ
ല്ലെങ്കിൽ ഒരു കമ്പനിയിലെയൊ
+ആളുകൾക്കു് ഒരു പ്രോഗ്രാം 
പോർട്ടു ചെയ്തുപയോഗിക്കേണ്ടി 
വരുമ്പോൾ, ഞങ്ങൾ
+സന്തോഷപൂർവ്വം അ
തിനനുവദിച്ചിരുന്നു. അ
പരിചിതവും രസകരവുമായ ഒരു 
പ്രോഗ്രാം
+ആരെങ്കിലും 
ഉപയോഗിക്കുന്നതായി കണ്ടാൽ, 
നിങ്ങൾക്കു് എപ്പോൾ 
വേണമെങ്കിലും സോഴ്സ്
+കോഡിനായി 
ആവശ്യപ്പെടാമായിരുന്നു, അ
തിലൂടെ നിങ്ങൾക്കു് അതു 
വായിക്കാനും മാറ്റം
+വരുത്താനും അല്ലെങ്കിൽ അ
തിന്റെ ചില ഭാഗങ്ങൾ 
പുനരുപയോഗിച്ചു് ഒരു പുതിയ
+പ്രോഗ്രാം ഉണ്ടാക്കുവാനും 
സാധിക്കുമായിരുന്നു.</p>
+<p>
+(1) &ldquo;ഹാക്കർ&rdquo; എന്ന വാക്കു് 
&ldquo;സുരക്ഷ ഭേദകൻ&rdquo; എന്ന
+അർത്ഥത്തിൽ 
ഉപയോഗിക്കുന്നതു് 
ബഹുജനമാധ്യമങ്ങളുടെ 
ഭാഗത്തുണ്ടായിട്ടുള്ള
+ആശയക്കുഴപ്പമാണു്. ഞങ്ങൾ 
ഹാക്കർമാർ ആ അർത്ഥത്തെ അ
ംഗീകരിക്കുന്നില്ല, മാത്രമല്ല
+പ്രോഗ്രാം 
ചെയ്യാനിഷ്ടപ്പെടുന്ന, 
കളിയായിട്ടുള്ള 
സാമർത്ഥ്യത്തെ ആസ്വദിക്കുന്ന,
+അല്ലെങ്കിൽ ഇവ രണ്ടും 
കൂടിയുള്ള ഒരാൾ 
എന്നർത്ഥമാക്കുന്ന തരത്തിൽ ആ
+വാക്കുപയോഗിക്കുന്നതു് 
തുടരുകയും ചെയ്യുന്നു. <a
+href="http://stallman.org/articles/on-hacking.html";>ഹാക്കിങ്ങിനെ
+കുറിച്ചുള്ള</a> എന്റെ ലേഖനം 
കാണുക.</p>
+
+<h3>കൂട്ടായ്മയുടെ തകർച്ച</h3>
+<p>
+1980-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ 
ഡിജിറ്റൽ പിഡിപി-10 സീരീസ് 
നിറുത്തലാക്കിയപ്പോൾ ഈ
+സാഹചര്യത്തിനു് ഗുരുതരമായ 
മാറ്റമുണ്ടായി. 60-കളിൽ 
ഗംഭീരവും പ്രബലവുമായിരുന്ന
+ഇതിന്റെ ആർക്കിടെക്ചറിനു് 
80-കളിൽ 
സാദ്ധ്യമായിക്കൊണ്ടിരുന്ന 
കൂടുതൽ വിസ്തൃതമായ
+അഡ്രസ്സുകളിലേക്കു് 
സ്വാഭാവികമായും 
വിപുലപ്പെടുത്താൻ 
കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. അതായതു്
+ഐടിഎസ്-ൽ അടങ്ങിയിരുന്ന 
ഏകദേശം എല്ലാ പ്രോഗ്രാമുകളും 
കാലഹരണപ്പെട്ടിരുന്നു.</p>
+<p>
+എഐ ലാബ് ഹാക്കർ കൂട്ടായ്മ 
ഇതിനകം തന്നെ തകർന്നു 
പോയിരുന്നു. 1981-ൽ,
+ഉപോത്പന്നമായി ഉണ്ടായ 
സിംബോളിക്സ് എന്ന കമ്പനി എഐ 
ലാബിൽ നിന്നുമുള്ള ഏകദേശം
+എല്ലാ ഹാക്കർമാരെയും ലാബിലെ 
ജോലി രാജിവെപ്പിച്ചു് അവരുടെ 
കമ്പനിയിലേക്കു
+ചേർത്തു, അങ്ങനെ ആളൊഴിഞ്ഞ 
കൂട്ടായ്മയ്ക്കു് സ്വയം 
പിടിച്ചുനില്ക്കാൻ
+പറ്റാതായി. (സ്റ്റീവ് 
ലെവിയുടെ ഹാക്കേർസ് എന്ന 
പുസ്തകം ഈ സംഭവങ്ങളെ കുറിച്ചു
+പറയുന്നുണ്ടു്, മാത്രമല്ല ഈ 
കൂട്ടായ്മയുടെ തുടക്കത്തെ 
കുറിച്ചു് ഒരു വ്യക്തമായ
+ചിത്രവും ഇതു നല്കുന്നു.) 1982-ൽ 
എഐ ലാബ് ഒരു പുതിയ പിഡിപി-10 
വാങ്ങിയപ്പോൾ,
+ഇതിന്റെ അ
ഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർമാർ 
ഐടിഎസിനു പകരം ഡിജിറ്റലിന്റെ 
അസ്വതന്ത്ര
+ടൈംഷെയറിങ് സിസ്റ്റം 
ഉപയോഗിക്കുവാൻ 
തീരുമാനിച്ചു.</p>
+<p>
+വിഎഎക്സ് (VAX) അല്ലെങ്കിൽ 68020 
പോലുള്ള ആ കാലഘട്ടത്തിലെ നൂതന
+കംപ്യൂട്ടറുകൾക്കു് അ
വരുടേതായ ഓപ്പറേറ്റിങ് 
സിസ്റ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു, 
എന്നാൽ
+അവയൊന്നും സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ആയിരുന്നില്ല: 
എക്സിക്യൂട്ട് ചെയ്യാൻ
+കഴിയുന്ന ഒരു പകർപ്പു കിട്ടാൻ 
പോലും വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന 
ഒരു ധാരണപത്രം
+നിങ്ങൾ ഒപ്പു 
വെക്കേണ്ടിയിരുന്നു.</p>
+<p>
+ഇതിനർത്ഥം ഒരു കംപ്യൂട്ടർ 
ഉപയോഗിക്കുമ്പോഴുള്ള ആദ്യ 
ചുവടു് നിങ്ങളുടെ അയൽക്കാരെ
+സഹായിക്കില്ല എന്നു പ്രതിജ്ഞ 
ചെയ്യുകയായിരുന്നു. സഹകരണ 
മനോഭാവമുള്ള ഒരു
+കൂട്ടായ്മ വിലക്കപ്പെട്ടു. 
കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെ 
ഉടമസ്ഥർ ഉണ്ടാക്കിയ
+നിയമം ഇതായിരുന്നു, &ldquo;നിങ്ങൾ 
നിങ്ങളുടെ അയൽക്കാരുമായി
+പങ്കുവെക്കുകയാണെങ്കിൽ, 
നിങ്ങൾ കൊള്ളയടിക്കുകയാണു്. 
നിങ്ങൾ എന്തെങ്കിലും മാറ്റം
+ആഗ്രഹിക്കുന്നെങ്കിൽ, അ
തിനായി ഞങ്ങളോടു 
യാചിക്കുക.&rdquo;</p>
+<p>
+കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
സാമൂഹിക 
സിസ്റ്റം&mdash;സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
പങ്കുവെക്കുവാനോ
+അല്ലെങ്കിൽ അതിനു മാറ്റം 
വരുത്തുവാനോ നിങ്ങൾക്കു് അ
നുവാദമില്ലെന്നു പറയുന്ന
+സിസ്റ്റം&mdash;സമൂഹവിരുദ്ധവും, അ
ധാർമ്മികവും, 
തെറ്റായതുമാണെന്നുള്ള ആശയം 
ചില
+വായനക്കാർക്കു് ആശ്ചര്യമായി 
തോന്നിയേക്കാം. എന്നാൽ 
പൊതുജനങ്ങളെ
+വേർതിരിക്കുന്നതിനെ അ
ടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതും 
ഉപയോക്താക്കളെ 
നിസ്സഹായരാക്കുകയും
+ചെയ്യുന്ന ഒരു സിസ്റ്റത്തെ 
കുറിച്ചു് മറ്റെന്തു പറയാൻ 
സാധിക്കും? ഈ ആശയം
+ആശ്ചര്യമായി തോന്നിയ 
വായനക്കാർ കുത്തക 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ സിസ്റ്റത്തെ
+തന്നിരിക്കുന്ന പോലെ 
സ്വീകരിച്ചതാവാം, അല്ലെങ്കിൽ 
കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+വ്യാപാരങ്ങൾ നിർദ്ദേശിച്ച 
രീതിയിൽ തന്നെ അതിനെ 
കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ടാകാം. ഈ
+പ്രശ്നത്തെ ഒരു രീതിയിൽ 
മാത്രമെ നോക്കിക്കാണാൻ 
പറ്റുകയുള്ളുവെന്നു ജനങ്ങളെ
+ബോദ്ധ്യപ്പെടുത്താൻ 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ പ്രസാധകർ വളരെ 
കാലമായി കഠിനാധ്വാനം
+ചെയ്തിട്ടുണ്ടു്.</p>
+<p>
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ പ്രസാധകർ അ
വരുടെ &ldquo;അവകാശങ്ങൾ&rdquo;
+&ldquo;അ
ടിച്ചേല്പിക്കുന്നതിനെ&rdquo; 
കുറിച്ചൊ അല്ലെങ്കിൽ &ldquo;<a
+href="/philosophy/words-to-avoid.html#Piracy">കൊള്ളത്തരം</a>&rdquo;
+തടയുന്നതിനെ കുറിച്ചൊ 
സംസാരിക്കുമ്പോൾ, 
വാസ്തവത്തിൽ അവർ 
<em>പറയുന്നതു്</em>
+പ്രാധാന്യം കുറഞ്ഞ 
കാര്യമാണു്. പൊതുജനത്തോടു് 
യാതൊരു വിസ്താരവുമില്ലാതെ
+അംഗീകരിക്കാൻ 
ആവശ്യപ്പെടുന്ന, ഒരു 
വിചിന്തനവും കൂടാതെയുള്ള അ
പ്രസ്താവിത
+ധാരണകളിലാണു് ഈ 
പ്രസ്താവനകളുടെ യഥാർത്ഥ 
സന്ദേശം. അതുകൊണ്ടു് നമുക്കു് 
അവയെ
+ഒന്നു പരിശോധിക്കാം.</p>
+<p>
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ കമ്പനികൾക്കു 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
സ്വന്തമാക്കാനുള്ള അവകാശം
+സ്വാഭാവികമായും ഉണ്ടെന്നും അ
തുകൊണ്ടുതന്നെ അതിന്റെ എല്ലാ 
ഉപയോക്താക്കൾക്കും
+മുകളിൽ അ
ധികാരമുണ്ടെന്നതുമാണു് ഒരു 
ധാരണ. (ഇതൊരു സ്വാഭാവികമായ
+അവകാശമായിരുന്നെങ്കിൽ എന്തു 
തന്നെയായാലും പൊതുജനത്തിനു് 
എത്രതന്നെ
+ഉപദ്രവമാണെങ്കിലും, നമുക്കു് 
എതിർക്കുവാൻ 
കഴിയുമായിരുന്നില്ല.) പക്ഷേ, 
യുഎസ്
+ഭരണഘടനയും നിയമ സമ്പ്രദായവും 
ഈ കാഴ്ചപ്പാടിനെ 
തള്ളിക്കളയുന്നു; 
പകർപ്പവകാശം ഒരു
+സ്വാഭാവിക അവകാശമല്ല, എന്നാൽ അ
തു് പകർപ്പിനുള്ള 
ഉപയോക്താക്കളുടെ 
സ്വാഭാവികമായ
+അവകാശത്തെ 
പരിമിതപ്പെടുത്തുന്ന സർക്കാർ 
ചുമത്തിയ കൃത്രിമമായ ഒരു 
കുത്തകയാണു്.</p>
+<p>
+മറ്റൊരു അപ്രസ്താവിത ധാരണ 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ 
കുറിച്ചുള്ള ഒരേഒരു പ്രധാന 
കാര്യം
+ഇതു് എന്തു ജോലി ചെയ്യാൻ 
നിങ്ങളെ അനുവദിക്കുന്നു 
എന്നതാണു്&mdash;അതായതു് നമ്മൾ
+കംപ്യൂട്ടർ ഉപയോക്താക്കൾ 
നമുക്കു് എന്തുതരം സമൂഹമാണു്
+അ
നുവദനീയമായിട്ടുള്ളതെന്നതിൽ 
ശ്രദ്ധിക്കുവാൻ പാടില്ല.</p>
+<p>
+മൂന്നാമത്തെ ധാരണ, 
പ്രോഗ്രാമിന്റെ 
ഉപയോക്താക്കളുടെ മുകളിലുള്ള അ
ധികാരം നമ്മൾ
+ഒരു കമ്പനിയ്ക്കു 
നല്കിയില്ലെങ്കിൽ 
ഉപയോഗപ്രദമായ ഒരു 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറും
+നമുക്കുണ്ടാവില്ല (അ
ല്ലെങ്കിൽ ഏതെങ്കിലും ഒരു 
പ്രത്യേക ജോലി ചെയ്യാൻ 
കഴിയുന്ന
+ഒരു പ്രോഗ്രാം ഒരിക്കലും 
ഉണ്ടാവില്ല). ചങ്ങലകളിടാതെ 
തന്നെ ധാരാളം ഉപയോഗപ്രദമായ
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ നമുക്കു് 
ഉണ്ടാക്കാൻ കഴിയുമെന്നു് 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+മൂവ്മെന്റ് 
തെളിയിക്കുന്നതിനു മുൻപു്, ഈ 
ധാരണ ന്യായമായി 
തോന്നിയിട്ടുണ്ടാകാൻ
+സാധ്യതയുണ്ടു്.</p>
+<p>
+ഈ ധാരണകൾ അംഗീകരിക്കാൻ നിങ്ങൾ 
വിസമ്മതിക്കുകയും ഈ 
പ്രശ്നങ്ങളെ
+ഉപയോക്താക്കൾക്കു് 
പ്രഥമസ്ഥാനം കൊടുത്തുകൊണ്ടു് 
സാമാന്യബുദ്ധിയിലുള്ള
+ധാർമ്മികബോധത്തിന്റെ അ
ടിസ്ഥാനത്തിൽ 
കണക്കിലെടുക്കുകയും 
ചെയ്യുകയാണെങ്കിൽ, നമ്മൾ
+വളരെ വ്യത്യസ്തമായ 
നിഗമനങ്ങളിലാണു് 
എത്തിച്ചേരുക. തങ്ങളുടെ
+ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ചു് 
പ്രോഗ്രാമുകളെ 
പരിഷ്കരിക്കുവാനും 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+പങ്കുവെക്കുവാനും 
കംപ്യൂട്ടർ ഉപയോക്താക്കൾ 
നിർബന്ധമായും 
സ്വതന്ത്രരായിരിക്കണം,
+കാരണം മറ്റുള്ളവരെ 
സഹായിക്കുക എന്നതാണു് 
സമൂഹത്തിന്റെ ആധാരം.</p>
+<p>
+ഈ നിഗമനത്തിനു പിന്നിലെ 
വാദങ്ങൾക്കുള്ള വിപുലമായ ഒരു 
പ്രസ്താവനയ്ക്കു് ഇവിടെ
+ഇടമില്ലാത്തതിനാൽ, 
വായനക്കാരോടു് <a href="/philosophy/why-free.html">
+http://www.gnu.org/philosophy/why-free.html</a>, <a
+href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">
+http://www.gnu.org/philosophy/free-software-even-more-important.html</a>
+എന്നീ വെബ് താളുകൾ 
സന്ദർശിക്കുവാനാണു് എന്റെ 
നിർദ്ദേശം.
+</p>
+
+<h3>തീർത്തും ധാർമ്മികമായ ഒരു 
തിരഞ്ഞെടുപ്പു്</h3>
+<p>
+എന്റെ കൂട്ടായ്മ 
ഇല്ലാതായതോടു കൂടി മുമ്പത്തെ 
പോലെ തുടരുക എന്നതു് അ
സാധ്യമായി
+തീർന്നു. പകരം, തികച്ചും 
ധാർമ്മികമായ ഒരു 
തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ എനിക്കു്
+അഭിമുഖീകരിക്കേണ്ടി വന്നു.</p>
+<p>
+വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന 
ധാരണപത്രം ഒപ്പു വെക്കുകയും 
സഹപ്രവർത്തകരായ ഹാക്കർമാരെ
+സഹായിക്കില്ല എന്നു പ്രതിജ്ഞ 
ചെയ്യുകയും ചെയ്തു്, കുത്തക 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റെ
+ലോകത്തിലേക്കു 
ചേരുകയായിരുന്നു 
എളുപ്പമുള്ളൊരു വഴി. 
മിക്കവാറും ഞാനും
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഡവലപ്പു 
ചെയ്യുകയും 
വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന 
ധാരണപത്രങ്ങൾക്കു
+കീഴിൽ അവ 
പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും, അ
ങ്ങനെ കൂട്ടുകാരെ 
ചതിക്കാനായി മറ്റുള്ള
+ജനങ്ങളുടെ മുകളിലുള്ള 
സമ്മർദ്ദം കൂട്ടുകയും 
ചെയ്യുമായിരുന്നു.</p>
+<p>
+ഇതു വഴി എനിക്കു് 
പണമുണ്ടാക്കാൻ 
സാധിക്കുമായിരുന്നു, ഒരു 
പക്ഷേ ഞാൻ കോഡ് എഴുതി
+രസിച്ചെന്നുമിരിക്കാം. 
എന്നാൽ എന്റെ 
ഔദ്യോഗികജീവിതത്തിന്റെ അ
വസാനം ജനങ്ങളെ
+വേർതിരിക്കാനായുള്ള മതിലുകൾ 
നിർമ്മിച്ചിരുന്ന 
നാളുകളിലേക്കു ഞാൻ
+തിരിഞ്ഞുനോക്കും, പിന്നെ 
ലോകത്തെ ഒരു ചീത്ത സ്ഥലമാക്കി 
മാറ്റാൻ എന്റെ ജീവിതം
+ചെലവഴിച്ചതായി എനിക്കു 
തോന്നും.</p>
+<p>
+അതിനകം തന്നെ 
വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന 
ധാരണപത്രത്തിന്റെ 
സ്വീകർത്താവെന്ന
+നിലയിലുള്ള അനുഭവം 
എനിക്കുണ്ടായിട്ടുണ്ടു്. 
എനിക്കും എംഐടി എഐ ലാബിനും 
ഞങ്ങളുടെ
+പ്രിന്ററിനെ 
നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള 
പ്രോഗ്രാമിന്റെ സോഴ്സ് കോ‍ഡ് 
ഒരാൾ
+നിരസിച്ചപ്പോഴായിരുന്നു അ
തു്. (ഈ പ്രോഗ്രാമിൽ ചില 
സവിശേഷതകളുടെ
+കുറവുണ്ടായിരുന്നതുകൊണ്ടു് 
ആ പ്രിന്റർ ഉപയോഗിക്കുന്നതു് 
വളരെയധികം
+മുഷിപ്പിക്കുന്നതാക്കിതീർത്തു.)
 അതുകൊണ്ടുതന്നെ 
വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന
+ധാരണപത്രം 
നിഷ്കളങ്കമായിരുന്നുവെന്നു് 
എനിക്കു് എന്നോടുതന്നെ 
പറയുവാൻ
+കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. അയാൾ 
ഞങ്ങളുമായി പങ്കുവെക്കാൻ 
നിരസിച്ചതു് എന്നെ വല്ലാതെ
+ദേഷ്യം പിടിപ്പിച്ചു; 
തിരിഞ്ഞുനിന്നു് എല്ലാവരോടും 
ഇതുതന്നെ ചെയ്യാൻ എനിക്കു
+കഴിയുമായിരുന്നില്ല.</p>
+<p>
+വ്യക്തവും പക്ഷേ അസുഖകരവുമായ 
മറ്റൊരു വഴി, കംപ്യൂട്ടർ മേഖല 
തന്നെ വിടുക
+എന്നതായിരുന്നു. ഇതുവഴി എന്റെ 
കഴിവുകൾ ഒരിക്കലും 
ദുരുപയോഗപ്പെടുമായിരുന്നില്ല,
+പക്ഷേ അവ 
പാഴായിപ്പോകുമായിരുന്നു. 
കംപ്യൂട്ടർ ഉപയോക്താക്കളെ 
ഭിന്നിപ്പിക്കുകയും
+പരിമിതികൾ സൃഷ്ടിക്കുകയും 
ചെയ്തുവെന്ന കുറ്റബോധം 
എനിക്കുണ്ടാകുമായിരുന്നില്ല,
+എന്നിരുന്നാലും ഇതു 
സംഭവിക്കുക തന്നെ 
ചെയ്യുമായിരുന്നു.</p>
+<p>
+അതുകൊണ്ടു് ഒരു 
പ്രോഗ്രാമറിനു് നല്ല കാര്യം 
എന്തെങ്കിലും ചെയ്യാൻ 
സാധിക്കുന്ന
+ഒരു വഴിക്കുവേണ്ടി ഞാൻ 
തിരഞ്ഞു. ഒരിക്കൽ കൂടി ഒരു 
കൂട്ടായ്മ ഉണ്ടാക്കുവാൻ
+സാധിക്കുന്ന തരത്തിൽ ഉള്ള ഒരു 
പ്രോഗ്രമൊ അല്ലെങ്കിൽ 
എനിക്കു് എഴുതാൻ കഴിയുന്ന
+പ്രോഗ്രാമുകളൊ ഉണ്ടോ എന്നു് 
ഞാൻ എന്നോടുതന്നെ ചോദിച്ചു?</p>
+<p>
+ഉത്തരം വ്യക്തമായിരുന്നു: 
ആദ്യം വേണ്ടിയിരുന്നതു് ഒരു 
ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം
+ആയിരുന്നു. അതാണു് ഒരു 
കംപ്യൂട്ടർ 
ഉപയോഗിക്കാനായിട്ടുള്ള 
നിർണ്ണായകമായ
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ. ഒരു 
ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം 
ഉപയോഗിച്ചു് നിങ്ങൾക്കു് 
ഒരുപാടു്
+കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാൻ കഴിയും; അ
തുപയോഗിക്കാതെ, നിങ്ങൾക്കു് 
കംപ്യൂട്ടർ
+പ്രവർത്തിപ്പിക്കാനെ 
കഴിയില്ല. ഒരു സ്വതന്ത്ര 
ഓപ്പറേറ്റിങ് 
സിസ്റ്റത്തിലൂടെ,
+സഹകരണമനോഭാവത്തോടെയുള്ള 
ഹാക്കർമാരുടെ ഒരു കൂട്ടായ്മ 
വീണ്ടും ഞങ്ങൾക്കുണ്ടാക്കാൻ
+കഴിയുമായിരുന്നു&mdash;മാത്രമല്ല
 ആരെ വേണമെങ്കിലും 
കൂട്ടായ്മയിലേക്കു
+ക്ഷണിക്കുവാനും. കൂടാതെ 
ഒരാളുടെ സുഹൃത്തുക്കളെ 
നഷ്ടപ്പെടുത്താനുള്ള
+ആസൂത്രണങ്ങളൊന്നും നടത്താതെ 
തന്നെ ആർക്കുവേണമെങ്കിലും 
കംപ്യൂട്ടർ ഉപയോഗിക്കാൻ
+കഴിയും.</p>
+<p>
+ഒരു ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം 
ഡവലപ്പർ എന്നരീതിയിൽ, ഈ 
ജോലിക്കു് ഉചിതമായ
+വൈദഗ്ദ്ധ്യം 
എനിക്കുണ്ടായിരുന്നു. അ
തുകൊണ്ടു് വിജയം ഉറപ്പിക്കാൻ
+കഴിയുമായിരുന്നില്ലെങ്കിലും,
 ഞാൻ ഈ ജോലി ചെയ്യുവാനായി
+തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടതാണെന്നു്
 ഞാൻ തിരിച്ചറിഞ്ഞു. പോർട്ടബിൾ 
ആയരീതിയിൽ
+യുണിക്സിനു യോജിക്കുന്ന 
തരത്തിൽ ആ സിസ്റ്റം 
ഉണ്ടാക്കുവാൻ ഞാൻ 
തീരുമാനിച്ചു,
+ഇതിലൂടെ യുണിക്സ് 
ഉപയോക്താക്കൾക്കു് 
എളുപ്പത്തിൽ ഇതിലേക്കു മാറാൻ 
കഴിയും. ഗ്നു
+എന്ന പേരു് 
തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടതു്, ഒരു 
ഹാക്കർ പാരമ്പര്യം 
പിന്തുടർന്നാണു്,
+ഒരു ആവർത്തിക്കുന്ന 
ചുരുക്കെഴുത്തായി &ldquo;GNU's Not Unix.&rdquo; 
ഇതു് <a
+href="/gnu/pronunciation.html">ഒരക്ഷരമെന്ന 
രീതിയിൽ (syllable) കനമുള്ള g-യോടു
+കൂടിയാണു്</a> 
ഉച്ചരിക്കുന്നതു്.</p>
+<p>
+മറ്റു പ്രോഗ്രാമുകൾ 
പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ 
കഷ്ടിച്ചാവശ്യമായ വെറും ഒരു 
കെർണൽ
+എന്നല്ല ഓപ്പറേറ്റിങ് 
സിസ്റ്റം എന്നതിനർത്ഥം. 
1970-കളിൽ, ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം
+എന്ന പേരിനു 
യോഗ്യതയുള്ളവയെല്ലാം 
കമ്മാന്റ് പ്രൊസസ്സറുകളും അ
സ്സെംബ്ലറുകളും
+കമ്പൈലറുകളും 
ഇന്റർപ്രെറ്ററുകളും 
ഡിബഗ്ഗറുകളും ടെക്സ്റ്റ് 
എഡിറ്ററുകളും
+മെയിലറുകളും അതിൽ കൂടുതലും അ
ടങ്ങിയവയായിരുന്നു. ഐടിഎസിൽ അ
വയുണ്ടായിരുന്നു,
+മൾട്ടിക്സിൽ അ
വയുണ്ടായിരുന്നു, വിഎംഎസിൽ അ
വയുണ്ടായിരുന്നു, യുണിക്സിലും
+അവയുണ്ടായിരുന്നു. ഗ്നു 
ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റവും അവ 
ഉൾപ്പെടുത്തും.</p>
+<p>
+പിന്നീടു്, ഹില്ലേലിന്റേതു്(1) 
എന്നു പറയപ്പെടുന്ന ഈ 
വാക്കുകൾ ഞാൻ
+കേൾക്കുകയുണ്ടായി:</p>
+
+<blockquote><p>
+     If I am not for myself, who will be for me?<br />
+     If I am only for myself, what am I?<br />
+     If not now, when? <a id="TransNote1-rev" 
href="#TransNote1"><sup>1</sup></a>
+</p></blockquote>
+<p>
+ഗ്നു സംരംഭം ആരംഭിക്കാനുള്ള 
തീരുമാനം ഇതിനു തുല്യമായ ഒരു 
ആദർശത്തിന്റെ
+അടിസ്ഥാനത്തിലായിരുന്നു.</p>
+<p>
+(1) ഒരു നിരീശ്വരവാദി 
ആയതുകൊണ്ടുതന്നെ, 
മതനേതാക്കന്മാരെ ഞാൻ 
പിന്തുടരാറില്ല,
+എന്നാൽ ചിലപ്പോഴൊക്കെ അവരിൽ 
ഒരാൾ പറഞ്ഞിട്ടുള്ള 
എന്തെങ്കിലും കാര്യത്തെ ഞാൻ
+ആരാധിക്കുന്നതായി കാണുന്നു.</p>
+
+<h3>സ്വാതന്ത്ര്യം 
എന്നർത്ഥത്തിലുള്ള ഫ്രീ</h3>
+<p>
+&ldquo;ഫ്രീ സോഫ്റ്റ്‍വെയർ&rdquo; 
എന്ന പദം ചിലപ്പോഴൊക്കെ
+തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെടാറുണ്ടു്&mdash;ഇതിനു
 വിലയുമായി യാതൊരു 
ബന്ധവുമില്ല. ഇതു്
+സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ 
സംബന്ധിക്കുന്നതാണു്. അ
തായതു്, ഫ്രീ സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
നിർവചനം
+ഇതാണു്.</p>
+
+<p>ഒരു പ്രോഗ്രാം, നിങ്ങൾക്കു്, 
അതായതു് ഒരു ഉപയോക്താവിനു്, 
സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ആണെങ്കിൽ:</p>
+
+<ul>
+  <li>ഏതാവശ്യത്തിനും നിങ്ങളുടെ 
ഇഷ്ടപ്രകാരം പ്രോഗ്രാം 
പ്രവർത്തിപ്പിക്കാനുള്ള
+സ്വാതന്ത്ര്യം 
നിങ്ങൾക്കുണ്ടു്.</li>
+
+  <li>നിങ്ങളുടെ 
ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ചു് 
പ്രോഗ്രാമിനു മാറ്റം 
വരുത്താനുള്ള
+സ്വാതന്ത്ര്യം 
നിങ്ങൾക്കുണ്ടു്. (ഈ 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 
ഫലപ്രദമായ
+ഉപയോഗത്തിനു്, നിങ്ങൾക്കു 
നിർബന്ധമായും സോഴ്സ് കോഡ് 
ലഭ്യമായിരിക്കണം, കാരണം
+സോഴ്സ് കോഡില്ലാതെ ഒരു 
പ്രോഗ്രാമിനു മാറ്റം 
വരുത്തുക എന്നതു 
ദുഷ്കരമാണു്.)</li>
+
+  <li>പകർപ്പുകൾ സൌജന്യമായൊ അ
ല്ലെങ്കിൽ ഒരു വില ഈടാക്കിയൊ 
പുനർവിതരണം ചെയ്യാനുള്ള
+സ്വാതന്ത്ര്യം 
നിങ്ങൾക്കുണ്ടു്.</li>
+
+  <li>നിങ്ങളുടെ പരിഷ്കരിച്ച 
പതിപ്പുകളുടെ പകർപ്പുകൾ 
വിതരണം ചെയ്യാനുള്ള
+സ്വാതന്ത്ര്യം 
നിങ്ങൾക്കുണ്ടു്, ഇതിലൂടെ 
നിങ്ങളുടെ 
മെച്ചപ്പെടുത്തലുകൾ
+ഉപയോഗപ്പെടുത്താനുള്ള അവസരം 
ഒരു സമൂഹത്തിനു മുഴുവൻ നല്കാൻ 
കഴിയും.</li>
+</ul>
+<p>
+&ldquo;ഫ്രീ&rdquo; എന്നതു് വിലയെ അല്ല, 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ
+കുറിക്കുന്നതുകൊണ്ടുതന്നെ, 
പകർപ്പുകളുടെ വില്പനയും 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറും
+തമ്മിൽ പരസ്പര വൈരുദ്ധ്യം 
ഒന്നും തന്നെയില്ല. 
വാസ്തവത്തിൽ, പകർപ്പുകൾ
+വില്ക്കുവാനുള്ള 
സ്വാതന്ത്ര്യം 
നിർണ്ണായകമാണു്: സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+ശേഖരങ്ങൾ അടങ്ങിയ 
സിഡി-റോമുകളുടെ വില്പന ഈ 
കൂട്ടായ്മയെ 
സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം
+പ്രധാനപ്പെട്ടതാണു്, 
മാത്രമല്ല അവയുടെ 
വില്പനയിലൂടെ സ്വരൂപിക്കുന്ന 
തുക
+സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
ഡവലപ്മെന്റിനു് 
പ്രധാനവുമാണു്. അതുകൊണ്ടു്, ഈ
+ശേഖരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്താൻ 
ആളുകൾക്കു് സ്വാതന്ത്ര്യം 
നല്കാത്ത ഒരു പ്രോഗ്രാം
+സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ അ
ല്ല.</p>
+<p>
+&ldquo;ഫ്രീ&rdquo; എന്ന വാക്കിന്റെ 
വ്യക്തതയില്ലായ്മ കാരണം, കുറേ 
നാളുകളായി
+പകരം വെക്കാവുന്ന പദങ്ങൾക്കു 
വേണ്ടി ആളുകൾ തിരയുന്നു, പക്ഷേ 
ആരും തന്നെ
+മെച്ചപ്പെട്ട ഒരെണ്ണം 
കണ്ടെത്തിയിട്ടില്ല. 
ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷയ്ക്കു് മറ്റേതു
+ഭാഷയേക്കാളും കൂടുതൽ 
വാക്കുകളും 
സൂക്ഷ്മഭേദങ്ങളുമുണ്ടു്, 
പക്ഷേ ലളിതവും
+വ്യക്തവുമായ, 
&ldquo;സ്വാതന്ത്ര്യം&rdquo; 
എന്നർത്ഥമുള്ള ഒരു 
വാക്കിന്റെ അഭാവം
+ഇതിനുണ്ടു്&mdash;&ldquo;unfettered&rdquo; 
(വിലങ്ങുമാറ്റിയ) എന്ന 
വാക്കാണു്
+ഏറ്റവും അടുത്തായി വരുന്നതു്. 
&ldquo;liberated&rdquo; (സ്വതന്ത്രമാക്കിയ),
+&ldquo;freedom&rdquo; (സ്വാതന്ത്ര്യം), 
&ldquo;open&rdquo; (തുറന്ന) എന്നീ
+പകരം പദങ്ങൾക്കു് ഒന്നുകിൽ 
തെറ്റായ അർത്ഥമോ അല്ലെങ്കിൽ 
മറ്റെന്തെങ്കിലും
+ന്യൂനതയോ ഉണ്ടു്.</p>
+
+<h3>ഗ്നു സോഫ്റ്റ്‍വെയറും ഗ്നു 
സിസ്റ്റവും</h3>
+<p>
+ഒരു സമ്പൂർണ സിസ്റ്റം ഡവലപ്പു 
ചെയ്യുക എന്നതു് വളരെ വലിയ 
സംരംഭമാണു്. അതു്
+എത്തിപ്പിടിക്കാൻ കഴിയുന്ന 
തരത്തിലാക്കാനായി, 
നിലവിലുള്ള പരമാവധി സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകൾ 
ഉപയോഗപ്പെടുത്താനും യോജിച്ച 
രീതിയിൽ മാറ്റം വരുത്തുവാനും 
ഞാൻ
+തീരുമാനിച്ചു. ഉദാഹരണത്തിനു്, 
തുടക്കത്തിലേ തന്നെ ടെക് (TeX) 
മുഖ്യ ടെക്സ്റ്റ്
+ഫോർമാറ്റർ ആയി ഉപയോഗിക്കാൻ 
ഞാൻ തീരുമാനിച്ചു; കുറച്ചു 
വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം,
+മറ്റൊരു വിൻഡോ സിസ്റ്റം 
നിർമ്മിക്കുന്നതിനു പകരം 
ഗ്നുവിനു വേണ്ടി എക്സ് വിൻ‍ഡോ
+സിസ്റ്റം ഉപയോഗിക്കാൻ ഞാൻ 
തീരുമാനിച്ചു.</p>
+<p>
+ഈ തീരുമാനങ്ങൾ കൊണ്ടും അ
തുപോലുള്ള മറ്റുള്ളവ കൊണ്ടും, 
ഗ്നു സിസ്റ്റം എന്നു
+പറയുന്നതു് എല്ലാ ഗ്നു 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെയും 
ശേഖരം എന്നതിനു തുല്യമല്ല. 
ഗ്നു
+സിസ്റ്റത്തിൽ ഗ്നു 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ അല്ലാത്ത 
പ്രോഗ്രാമുകളും അ
ടങ്ങിയിട്ടുണ്ടു്,
+സ്വന്തം ആവശ്യങ്ങൾക്കു 
വേണ്ടി മറ്റുള്ള ആളുകളും 
സംരംഭങ്ങളും ഡവലപ്പു
+ചെയ്തിട്ടുള്ള 
പ്രോഗ്രാമുകളാണു് അവ, എന്നാൽ അ
വയെല്ലാം സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+ആയതുകൊണ്ടു് നമുക്കു് 
ഉപയോഗിക്കാൻ പറ്റുന്നവയാണു്. 
</p>
+
+<h3>ഈ സംരംഭം ആരംഭിക്കുന്നു</h3>
+<p>
+1984 ജനുവരിയിൽ ഞാൻ എംഐടിയിലെ 
ജോലി ഉപേക്ഷിച്ചു് ഗ്നു 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ എഴുതാൻ
+തുടങ്ങി. എംഐടി വിടുക എന്നതു് 
അനിവാര്യമായിരുന്നു കാരണം അ
തിലൂടെ ഗ്നു സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറായി വിതരണം 
ചെയ്യുന്നതിൽ ഇടപെടാൻ 
എംഐടിയ്ക്കു് സാധിക്കില്ല. 
ഞാൻ
+ഉദ്യോഗസ്ഥനായി 
തുടർന്നിരുന്നെങ്കിൽ, ഈ 
പരിശ്രമത്തെ 
സ്വന്തമാക്കാനുള്ള അവകാശവാദം
+ഉന്നയിക്കാൻ എംഐടിയ്ക്കു 
സാധിക്കുമായിരുന്നു, 
മാത്രമല്ല അവരുടേതായ വിതരണ
+നിബന്ധനകൾ ചുമത്താൻ 
കഴിയുമായിരുന്നു, അല്ലെങ്കിൽ 
ഈ യത്നത്തെ കുത്തക
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ പാക്കേജായി 
പോലും 
മാറ്റിയേക്കാമായിരുന്നു. 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+പങ്കിടുന്ന ഒരു പുതിയ 
കൂട്ടായ്മ നിർമ്മിക്കുക 
എന്നുള്ള ലക്ഷ്യം
+ഉപയോഗശൂന്യമാകുന്നതു കാണാൻ 
മാത്രമായി വലിയ തോതിൽ ജോലി 
ചെയ്യുവാനായുള്ള യാതൊരു
+ഉദ്ദേശ്യവും 
എനിക്കുണ്ടായിരുന്നില്ല. </p>
+<p>
+എന്നിരുന്നാലും, അപ്പോൾ എംഐടി 
എഐ ലാബിന്റെ തലവനായിരുന്ന 
പ്രൊഫസർ വിൻസ്റ്റൺ,
+ലാബിലെ സൌകര്യങ്ങൾ 
തുടർന്നും ഉപയോഗിക്കുവാൻ അ
നുകമ്പയോടുകൂടി എന്നെ 
ക്ഷണിച്ചു.</p>
+
+<h3>ആദ്യ ചുവടുകൾ</h3>
+<p>
+ഗ്നു സംരംഭം തുടങ്ങുന്നതിനു 
കുറച്ചു മുമ്പായി, &ldquo;ഫ്രീ
+യൂണിവേഴ്സിറ്റി&rdquo; കമ്പൈലർ 
കിറ്റിനെ കുറിച്ചു ഞാൻ കേട്ടു, 
വിയുസികെ (VUCK)
+എന്നും അതറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. 
(&ldquo;ഫ്രീ&rdquo; എന്ന ഡച്ച് വാക്കു്
+<em>v</em> ഉപയോഗിച്ചാണു് 
എഴുതുന്നതു്.) ഈ കമ്പൈലർ C, 
പാസ്കൽ തുടങ്ങിയ
+ഒന്നിലധികം ഭാഷകൾ കൈകാര്യം 
ചെയ്യാനും ഒന്നിലധികം 
ടാർഗറ്റ് മെഷീനുകൾ
+പിന്തുണയ്ക്കാനും രൂപകല്പന 
ചെയ്തതാണു്. ഇതിന്റെ 
ലേഖകനോടു് ഗ്നുവിനുവേണ്ടി
+ഇതുപയോഗിയ്ക്കാൻ കഴിയുമോ 
എന്നു ചോദിച്ചുകൊണ്ടു് 
ഞാനൊരു എഴുത്തെഴുതി.</p>
+<p>
+സർവ്വകലാശാല ഫ്രീ ആയിരുന്നു 
പക്ഷേ കമ്പൈലർ അങ്ങനെ അല്ല 
എന്നു്
+പ്രസ്താവിച്ചുകൊണ്ടു് 
പരിഹാസപൂർവ്വമായ മറുപടിയാണു 
ലഭിച്ചതു്. അതുകൊണ്ടു് ഗ്നു
+സംരംഭത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള 
എന്റെ ആദ്യത്തെ പ്രോഗ്രാം ഒരു 
ബഹുഭാഷ,
+മൾട്ടിപ്ലാറ്റ്ഫോം കമ്പൈലർ 
ആയിരിക്കുമെന്നു ഞാൻ 
തീരുമാനിച്ചു.  </p>
+<p>
+കമ്പൈലർ മുഴുവനായും 
സ്വന്തമായി എഴുതുന്നതു് 
ഒഴിവാക്കാമെന്ന പ്രതീക്ഷയോടെ,
+ലോറൻസ് ലിവർമോർ ലാബിൽ ഡവലപ്പു 
ചെയ്ത മൾട്ടിപ്ലാറ്റ്ഫോം 
കമ്പൈലർ ആയ പാസ്റ്റൽ
+കമ്പൈലറിന്റെ സോഴ്സ് കോഡ് ഞാൻ 
കരസ്ഥമാക്കി. ഇതു് ഒരു 
സിസ്റ്റം-പ്രോഗ്രാമിങ്
+ഭാഷയായി രൂപകല്പന ചെയ്ത 
പാസ്കലിന്റെ വിപുലീകരിച്ച 
പതിപ്പിൽ എഴുതിയതും അതിനെ
+പിന്തുണയ്ക്കുന്നതുമായിരുന്നു.
 ഒരു C ഫ്രണ്ട് എന്റ് അതിനോടു 
കൂട്ടിച്ചേർത്തു്
+ഞാനതു് മോട്ടറോള 68000 
കംപ്യൂട്ടറിലേക്കു പോർട്ടു 
ചെയ്യാൻ ആരംഭിച്ചു. പക്ഷേ ആ
+കമ്പൈലറിനു് 
മെഗാബൈറ്റുകളോളം സ്റ്റാക് 
സ്പേസ് വേണമെന്നും ലഭ്യമായ 68000
+യുണിക്സ് സിസ്റ്റം 64k മാത്രമേ അ
നുവദിച്ചിരുന്നുള്ളുവെന്നും 
കണ്ടെത്തിയപ്പോൾ
+എനിക്കതിനെ 
ഉപേക്ഷിക്കേണ്ടതായി വന്നു.</p>
+<p>
+പാസ്റ്റൽ കമ്പൈലർ 
എങ്ങനെയാണു് 
പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതെന്നു്
 എനിക്കു മനസ്സിലായി:
+മുഴുവൻ ഇൻപുട്ട് ഫയലിനെയും അ
പഗ്രഥിച്ചു് ഒരു സിന്റാക്സ് 
ട്രീ ആക്കുന്നു, ഈ
+സിന്റാക്സ് ട്രീയെ 
മുഴുവനായും 
&ldquo;ഇൻസ്ട്രക്ഷനു&rdquo;-കളുടെ ഒരു
+ശൃംഖലയാക്കി മാറ്റുന്നു, 
എന്നിട്ടു് ഒരു മെമ്മറി 
സ്പെയ്സിനെയും ഒരിക്കലും
+വെറുതെ ഇടാതെ മുഴുവൻ 
ഔട്ട്പുട്ട് ഫയലും 
ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. അ
പ്പോഴാണു് ഒരു
+പുതിയ കമ്പൈലർ തുടക്കം 
തൊട്ടു് എഴുതേണ്ടിവരുമെന്ന 
നിഗമനത്തിൽ ഞാൻ
+എത്തിച്ചേർന്നതു്. ആ പുതിയ 
കമ്പൈലർ <abbr title="GNU Compiler
+Collection">GCC</abbr> എന്നാണു് അ
റിയപ്പെടുന്നതു്; പാസ്റ്റൽ 
കമ്പൈലറിൽ
+നിന്നുള്ള ഒന്നും അതിൽ 
ഉപയോഗിച്ചിട്ടില്ല, പക്ഷേ ഞാൻ 
മുൻപ് എഴുതിയ C ഫ്രണ്ട്
+എന്റ് യോജിച്ചരീതിയിൽ 
ഇതിനോടു ചേർക്കാൻ എനിക്കു 
കഴിഞ്ഞു. എന്നാൽ ഇതു കുറച്ചു
+വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷമായിരുന്നു; 
ആദ്യം, ഗ്നു ഇമാക്സിനു 
വേണ്ടിയാണു് ഞാൻ
+പ്രവർത്തിച്ചതു്.</p>
+
+<h3>ഗ്നു ഇമാക്സ്</h3>
+<p>
+ഞാൻ ഗ്നു ഇമാക്സിന്റെ പണി 
ആരംഭിച്ചതു് 1984 
സെപ്റ്റംബറിലാണു്, പിന്നീടു്
+1985-ന്റെ തുടക്കത്തിൽ ഇതു് 
ഉപയോഗ്യയോഗ്യമായി 
തുടങ്ങിയിരുന്നു. യുണിക്സ്
+സിസ്റ്റങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ചു് 
എഡിറ്റു ചെയ്യാൻ തുടങ്ങുവാൻ 
ഇതു് എന്നെ പ്രാപ്തനാക്കി;
+വിഐ (vi) അല്ലെങ്കിൽ ഇഡി (ed) 
ഉപയോഗിക്കുവാൻ പഠിക്കുന്നതിൽ 
ഒരു
+താത്പര്യവുമില്ലാതിരുന്നതിനാൽ,
 ഞാൻ എന്റെ എഡിറ്റിങ്ങുകൾ 
എല്ലാം മറ്റു
+തരത്തിലുള്ള മെഷീനുകളിലാണു് 
അതുവരെ ചെയ്തിരുന്നതു്.</p>
+<p>
+ഈ അവസരത്തിൽ, ഗ്നു ഇമാക്സ് 
ഉപയോഗിക്കാനായുള്ള ആഗ്രഹം 
ആളുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ചു
+തുടങ്ങി, ഇതു് എങ്ങനെ അതു 
വിതരണം ചെയ്യാമെന്നുള്ള 
ചോദ്യമുയർത്തി. ഞാൻ
+ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന എംഐടി 
കംപ്യൂട്ടറിലെ അജ്ഞാത 
എഫ്ടിപി (ftp) സെർവറിലേക്കു് 
ഞാനതു
+നിക്ഷേപിച്ചു. (അങ്ങനെ, ഈ 
കംപ്യൂട്ടർ, prep.ai.mit.edu, ഗ്നുവിന്റെ 
മുഖ്യ
+എഫ്ടിപി വിതരണ ഇടമായി; ഏതാനും 
വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം ഇതു 
പിൻവലിക്കപ്പെട്ടപ്പോൾ,
+ഞങ്ങൾ ഈ പേരു് ഞങ്ങളുടെ പുതിയ 
എഫ്ടിപി സെർവറിലേക്കു മാറ്റി.) 
പക്ഷേ ആ സമയത്തു്,
+താത്പര്യം പ്രകടിപ്പിച്ച 
പലരും ഇന്റർനെറ്റിൽ 
ഉണ്ടായിരുന്നില്ല അതുകൊണ്ടു്
+അവർക്കു് എഫ്ടിപി വഴി ഒരു 
പകർപ്പു ലഭ്യമാക്കുവാൻ 
സാധിച്ചിരുന്നില്ല. ഈ
+സന്ദർഭത്തിൽ ഉയർന്ന ഒരു 
ചോദ്യം ഞാനവരോടു് എന്തു പറയും 
എന്നതായിരുന്നു.</p>
+<p>
+&ldquo;ഇന്റർനെറ്റ് സൌകര്യമുള്ള, 
നിങ്ങൾക്കു വേണ്ടി ഒരു 
പകർപ്പു
+ഉണ്ടാക്കിത്തരാൻ കഴിയുന്ന 
ഒരു സുഹൃത്തിനെ കണ്ടെത്തൂ&rdquo; 
എന്നെനിക്കു പറയുവാൻ
+കഴിയുമായിരുന്നു. അല്ലെങ്കിൽ 
യഥാർത്ഥ പിഡിപി-10 ഇമാക്സിനു 
ചെയ്തതു തന്നെ
+ഇവിടെയും ചെയ്യാൻ എനിക്കു 
കഴിയുമായിരുന്നു: &ldquo;ഒരു 
ടേപ്പും <abbr
+title="Self-addressed Stamped Envelope">SASE (സെൽഫ് അ
ഡ്രെസ്ഡ് സ്റ്റാംപ്ഡ്
+എൻവലപ്പ്)</abbr>-യും എനിക്കയച്ചു 
തരിക, എന്നിട്ടു് ഇമാക്സോടു 
കൂടി ഞാനതു
+തിരിച്ചയക്കും&rdquo; എന്നു 
പറയുക. എന്നാൽ എനിക്കു 
ജോലിയൊന്നും
+ഉണ്ടായിരുന്നില്ല, മാത്രമല്ല 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
ഉപയോഗിച്ചു്
+പണമുണ്ടാക്കാനുള്ള മാർഗം ഞാൻ 
തിരയുകയുമായിരുന്നു. അ
തുകൊണ്ടു്, $150 ഫീസായി
+തന്നാൽ ആവശ്യമുള്ള ആർക്കും 
ടേപ്പ് അയച്ചുതരുമെന്നു് ഞാൻ
+പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇതിലൂടെ, 
ഞാനൊരു സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ വിതരണ വ്യാപാരം
+ആരംഭിച്ചു, ഇന്നു് സമ്പൂർണ 
ഗ്നു/ലിനക്സ് സിസ്റ്റം 
ഡിസ്ട്രിബ്യൂഷനുകൾ വിതരണം
+ചെയ്യുന്ന കമ്പനികളുടെ 
മുൻഗാമി.</p>
+
+<h3>എല്ലാ ഉപയോക്താക്കൾക്കും 
ഒരു പ്രോഗ്രാം 
സ്വതന്ത്രമാണോ?</h3>
+<p>
+ലേഖകന്റെ പക്കൽ നിന്നും 
പോകുമ്പോൾ ഒരു പ്രോഗ്രാം 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+ആണെങ്കിൽ തന്നെയും അതിന്റെ 
ഒരു പകർപ്പുള്ള എല്ലാവർക്കും 
അതു സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറായിരിക്കുമെന്നു്
 ഇതിനർത്ഥമില്ല. 
ഉദാഹരണത്തിനു്, <a
+href="/philosophy/categories.html#PublicDomainSoftware"> പൊതു 
സഞ്ചയത്തിലുള്ള
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ</a> (പകർപ്പവകാശം 
ചുമത്തിയിട്ടില്ലാത്ത 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ) സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ആണു്; എന്നാൽ 
ആർക്കുവേണമെങ്കിലും അതിനു 
മാറ്റം വരുത്തി ഒരു
+കുത്തക പതിപ്പാക്കി 
മാറ്റാവുന്നതാണു്. അതുപോലെ, 
പകർപ്പവകാശം 
ചുമത്തിയിട്ടുള്ള
+പക്ഷേ ലളിതവും അനുവദനീയവുമായ 
സമ്മതപത്രങ്ങൾക്കടിയിൽ 
വിതരണം ചെയ്തിട്ടുള്ള പല
+സ്വതന്ത്ര പ്രോഗ്രാമുകളും 
പരിഷ്കരിച്ചു് കുത്തക 
പതിപ്പുകളാക്കാൻ
+അനുവദിക്കുന്നു. </p>
+<p>
+ഈ പ്രശ്നത്തിന്റെ 
ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു ഉദാഹരണം X 
വിൻഡോ സിസ്റ്റം ആണു്. എംഐടിയിൽ
+ഡവലപ്പു ചെയ്തു്, ഒരു അ
നുവദനീയ സമ്മതപത്രത്തോടു 
കൂടി സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറായി പ്രകാശനം 
ചെയ്ത ഇതിനെ വളരെ പെട്ടെന്നു 
തന്നെ പല കംപ്യൂട്ടർ
+കമ്പനികളും 
സ്വീകരിച്ചുപയോഗിച്ചു. അവർ അ
വരുടെ കുത്തക യുണിക്സ് 
സിസ്റ്റത്തിൽ,
+ബൈനറി രൂപത്തിൽ മാത്രം, 
വെളിപ്പെടുത്തില്ലെന്ന 
ധാരണപത്രത്തിനു കീഴിൽ, X
+ചേർത്തു. അതായതു്, X-ന്റെ ഈ 
പകർപ്പുകൾ യുണിക്സിനേക്കാൾ 
സ്വതന്ത്രമായ
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറല്ലായിരുന്നു.</p>
+<p>
+X വിൻഡോ സിസ്റ്റത്തിന്റെ 
ഡവലപ്പർമാർ ഇതിനെ ഒരു 
പ്രശ്നമായി
+പരിഗണിച്ചില്ല&mdash;അവരിതു 
പ്രതീക്ഷിക്കുകയും ഇതു 
സംഭവിക്കണമെന്നു്
+ഉദ്ദേശിക്കുകയും ചെയ്തു. അ
വരുടെ ലക്ഷ്യം 
സ്വാതന്ത്ര്യമായിരുന്നില്ല, 
മറിച്ചു്
+&ldquo;കുറെ 
ഉപയോക്താക്കളുണ്ടാവുക&rdquo; 
എന്നു നിർവ്വചിച്ചിട്ടുള്ള
+&ldquo;വിജയം&rdquo; മാത്രം. ഈ 
ഉപയോക്താക്കൾക്കു 
സ്വാതന്ത്ര്യം 
ഉണ്ടായിരുന്നുവോ
+എന്നതു് അവർ 
ശ്രദ്ധിച്ചതേയില്ല, പകരം 
ഉപയോക്താക്കൾ ധാരാളം 
ഉണ്ടായിരിക്കണമെന്നു
+മാത്രം.</p>
+<p>
+ഇതു് വിരോധാഭാസപരമായ ഒരു 
സാഹചര്യത്തിലേക്കു നയിച്ചു, 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ അളവു
+കണക്കാക്കുന്നതിനുള്ള രണ്ടു 
വ്യത്യസ്ത വഴികൾ, &ldquo;ഈ 
പ്രോഗ്രാം
+സ്വതന്ത്രമാണോ?&rdquo; എന്ന 
ചോദ്യത്തിനു് വ്യത്യസ്ത 
ഉത്തരങ്ങൾ നല്കി. എംഐടി
+പ്രകാശനത്തിന്റെ വിതരണ 
നിബന്ധനകൾ നല്കുന്ന 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ അ
ടിസ്ഥാനത്തിൽ
+നിങ്ങൾ 
തീർപ്പുകല്പിക്കുകയാണെങ്കിൽ, 
X സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറായിരുന്നുവെന്നു
+നിങ്ങൾ പറഞ്ഞേക്കാം. എന്നാൽ 
ഒരു ശരാശരി X ഉപയോക്താവിന്റെ 
സ്വാതന്ത്ര്യമാണു്
+നിങ്ങൾ അളക്കുന്നതെങ്കിൽ, അ
തു് ഒരു കുത്തക 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറായിരുന്നുവെന്നു
+പറയേണ്ടിവരും. മിക്ക X 
ഉപയോക്താക്കളും യുണിക്സ് 
സിസ്റ്റങ്ങളോടൊപ്പം 
വന്നിരുന്ന
+കുത്തക പതിപ്പുകളാണു് 
പ്രവർത്തിപ്പിച്ചിരുന്നതു്, 
സ്വതന്ത്ര പതിപ്പല്ല. </p>
+
+<h3>പകർപ്പുപേക്ഷയും ഗ്നു 
ജിപിഎല്ലും</h3>
+<p>
+ഗ്നുവിന്റെ ലക്ഷ്യം 
ഉപയോക്താക്കൾക്കു 
സ്വാതന്ത്ര്യം നല്കുക 
എന്നതായിരുന്നു,
+അല്ലാതെ പ്രശസ്തി മാത്രമല്ല. അ
തുകൊണ്ടു് ഗ്നു 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ കുത്തക
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറാക്കുന്നതിൽ 
നിന്നും തടയുവാനായി വിതരണ 
നിബന്ധനകൾ ഉപയോഗിക്കേണ്ടതു്
+ആവശ്യമായി വന്നു. 
&ldquo;പകർപ്പുപേക്ഷ&rdquo;(1) എന്നാണു് 
ഈ രീതിയെ ഞങ്ങൾ
+വിളിച്ചിരുന്നതു്. </p>
+<p>
+പകർപ്പുപേക്ഷ പകർപ്പവകാശ 
നിയമം ഉപയോഗിക്കുന്നു, പക്ഷേ 
ഇതിനെ മറികടന്നു് ഇതിന്റെ
+സാധാരണ ഉദ്ദേശ്യങ്ങൾക്കു 
വിപരീതമായി 
പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നു: ഒരു 
പ്രോഗ്രാം
+നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള 
ഉപാധിക്കു പകരം ഇതു് 
പ്രോഗ്രാമിനു സ്വതന്ത്രമായി
+സൂക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള 
ഉപാധിയായി മാറി.</p>
+<p>
+പ്രോഗ്രാം 
പ്രവർത്തിപ്പിക്കാനും, 
പകർത്താനും, 
പരിഷ്കരിക്കുവാനും, 
പരിഷ്കരിച്ച
+പതിപ്പുകൾ വിതരണം 
ചെയ്യുവാനും ഉള്ള അനുവാദം 
എല്ലാവർക്കും നല്കുകയാണു്
+പകർപ്പുപേക്ഷയുടെ കേന്ദ്ര 
ആശയം&mdash;അവരവരുടേതായ 
നിയന്ത്രണങ്ങൾ ചേർക്കാനുള്ള
+അനുവാദമല്ല. അങ്ങനെ, 
&ldquo;സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറി&rdquo;നെ 
നിർവ്വചിക്കുന്ന
+നിർണ്ണായകമായ 
സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾ ഒരു 
പകർപ്പു് കൈവശമുള്ള 
എല്ലാവർക്കും
+ഉറപ്പുവരുത്തുന്നു; അവ അ
ന്യാധീനപ്പെടുത്താൻ 
സാധിക്കാത്ത അവകാശങ്ങളായി 
മാറുന്നു.</p>
+<p>
+ഫലപ്രദമായ 
പക‍ർപ്പുപേക്ഷയ്ക്കു്, 
പരിഷ്കരിച്ച പതിപ്പുകളും 
നിർബന്ധമായും
+സ്വതന്ത്രമായിരിക്കണം. ഇതു് 
നമ്മുടേതിൽ അ
ടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള 
പ്രവൃത്തികളെ
+പകർപ്പുകൾ 
പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ
 നമ്മുടെ സമൂഹത്തിനു
+ലഭ്യമാക്കുന്നു 
എന്നുറപ്പുവരുത്തുന്നു. 
പ്രോഗ്രാമറായി ജോലി ചെയ്യുന്ന
+പ്രോഗാമർമാർ ഗ്നു 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
മെച്ചപ്പെടുത്താനായി 
സന്നദ്ധസേവനം ചെയ്യുമ്പോൾ,
+പകർപ്പുപേക്ഷയാണു് അവരുടെ 
മുതലാളിമാരെ &ldquo;നിങ്ങൾക്കു് ഈ 
മാറ്റങ്ങൾ
+പങ്കുവെക്കാൻ കഴിയില്ല, കാരണം 
ഈ പ്രോഗ്രാമിന്റെ കുത്തക 
പതിപ്പുണ്ടാക്കുവാനായി
+ഞങ്ങൾ ഇവ ഉപയോഗിക്കുവാൻ 
പോകുകയാണു്&rdquo; എന്നു 
പറയുന്നതിൽ നിന്നും
+വിലക്കുന്നതു്.</p>
+<p>
+പ്രോഗ്രാമിന്റെ എല്ലാ 
ഉപയോക്താക്കൾക്കും 
സ്വാതന്ത്ര്യം 
ഉറപ്പുവരുത്തണമെങ്കിൽ
+മാറ്റങ്ങൾ 
സ്വതന്ത്രമായിരിക്കണമെന്ന 
ആവശ്യകത അ
ത്യന്താപേക്ഷിതമാണു്. X വിൻഡോ
+സിസ്റ്റത്തിനെ 
സ്വകാര്യവത്കരിച്ച കമ്പനികൾ അ
വരുടെ സിസ്റ്റങ്ങളിലേക്കും
+ഹാർഡ്‍വെയറിലേക്കും പോർട്ടു 
ചെയ്യാനായി സാധാരണയായി ചില 
മാറ്റങ്ങൾ
+വരുത്തിയിട്ടുണ്ടു്. ഈ 
മാറ്റങ്ങൾ X-ന്റെ വ്യാപ്തിയെ 
വെച്ചു താരതമ്യം
+ചെയ്യുമ്പോൾ വളരെ ചെറുതാണു്, 
എന്നാൽ നിസ്സാരമല്ല. 
മാറ്റങ്ങൾ
+വരുത്തിയെന്നുള്ളതാണു് 
ഉപയോക്താക്കളുടെ 
സ്വാതന്ത്ര്യം 
നിരസിക്കാനുള്ള
+ഒഴികഴിവെങ്കിൽ, 
ആർക്കുവേണമെങ്കിലും 
എളുപ്പത്തിൽ ആ ഒഴികഴിവിൽ 
കാര്യലാഭം
+നേടാമായിരുന്നു.</p>
+<p>
+ഒരു സ്വതന്ത്ര പ്രോഗ്രാമും അ
സ്വതന്ത്ര കോഡും 
സംയോജിപ്പിക്കുന്നതു് 
ഇതുപോലൊരു
+പ്രശ്നമാണു്. അങ്ങനൊരു 
സംയോജനം തീർച്ചയായും അ
സ്വതന്ത്രമായിരിക്കും; 
ഏതൊക്കെ
+സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങളാണൊ ആ അ
സ്വതന്ത്രമായ 
ഭാഗത്തിനില്ലാത്തതു് അതു് 
മുഴുവൻ
+പ്രോഗ്രാമിന്റെയും 
ന്യൂനതയായിരിക്കും. ഇത്തരം 
സംയോജനങ്ങൾ അനുവദിക്കുന്നതു് 
ഒരു
+കപ്പൽ മുങ്ങിപ്പോകാൻ മാത്രം 
വലിപ്പമുള്ള ഒരു 
കുഴിയുണ്ടാക്കും. അതിനാൽ,
+പകർപ്പുപേക്ഷയ്ക്കുവേണ്ടിയുള്ള
 നിർണ്ണായകമായ ഒരു ആവശ്യകത ഈ 
കുഴി നികത്തലാണു്:
+പകർപ്പുപേക്ഷ ചെയ്യപ്പെട്ട 
ഒരു പ്രോഗ്രാമിനോടു് 
എന്തെങ്കിലും
+കൂട്ടിച്ചേർക്കുകയോ അ
ല്ലെങ്കിൽ അതിനോടു 
ലയിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുമ്പോൾ,
+നിർബന്ധമായും ആ വലിയ 
സംയോജിപ്പിച്ചതിനു ശേഷമുള്ള 
പതിപ്പും സ്വതന്ത്രവും
+പകർപ്പുപേക്ഷയോടു 
കൂടിയതുമായിരിക്കണം.</p>
+<p>
+ഒട്ടുമിക്ക ഗ്നു 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനുവേണ്ടിയും 
ഞങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന
+പകർപ്പുപേക്ഷയുടെ പ്രത്യേക 
പ്രായോഗിക രൂപമാണു് ഗ്നു ജനറൽ 
പബ്ലിക് അനുമതി‍പത്രം,
+അല്ലെങ്കിൽ ഗ്നു ജിപിഎൽ എന്നു 
ചുരുക്കത്തിൽ. ചില പ്രത്യേക 
സന്ദർഭത്തിൽ
+ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള 
മറ്റു തരത്തിലുള്ള 
പകർപ്പുപേക്ഷയും ഞങ്ങളുടെ
+പക്കലുണ്ടു്. ഗ്നു സഹായ 
രേഖകളും പകർപ്പുപേക്ഷ 
ചെയ്യപ്പെട്ടതാണു്, എന്നാൽ 
ഇതു
+കൂടുതൽ ലളിതമായ തരത്തിലുള്ള 
ഒരു പകർപ്പുപേക്ഷയാണു് 
ഉപയോഗിക്കുന്നതു്, കാരണം
+ഗ്നു ജിപിഎല്ലിന്റെ 
സങ്കീർണ്ണത സഹായരേഖകൾക്കു് 
ആവശ്യമില്ല.(2)</p>
+<p>
+(1) 1984-ലൊ 1985-ലൊ, ഡോൺ ഹൊപ്കിൻസ് 
(വളരെ ഭാവനാത്മകതയോടുകൂടിയ 
ഒരു ചങ്ങാതി)
+എനിക്കൊരു കത്തയച്ചു. കവറിനു 
മുകളിൽ രസകരമായ പല 
വാക്യങ്ങളും അയാൾ
+എഴുതിയിട്ടുണ്ടായിരുന്നു, അ
തിലൊന്നാണിതു്: &ldquo;Copyleft&mdash;all rights
+reversed. &ldquo;copyleft&rdquo; എന്ന വാക്കു് ആ 
സമയത്തു ഞാൻ വികസിപ്പിച്ചു
+കൊണ്ടിരുന്ന ഒരു വിതരണ 
ആശയത്തിനു പേരിടാൻ ഞാൻ 
ഉപയോഗിച്ചു.</p>
+
+<p>
+(2) ഡോക്യുമെന്റേഷനു വേണ്ടി <a 
href="/licenses/fdl.html">ഗ്നു സ്വതന്ത്ര
+ഡോക്യുമെന്റേഷൻ അ
നുമതിപത്രം</a> ആണു് ഞങ്ങൾ 
ഇപ്പോൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതു്.</p>
+
+<h3>സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
പ്രസ്ഥാനം</h3>
+
+<p>ഇമാക്സിലുള്ള താത്പര്യം 
വളർന്നുകൊണ്ടിരിക്കുകയും, 
മറ്റാളുകളും ഗ്നു സംരംഭത്തിൽ
+പങ്കുചേരുകയും ചെയ്തപ്പോൾ, 
വീണ്ടും ഫണ്ടിനു വേണ്ടി അ
ന്വേഷിക്കാനുള്ള
+സമയമായെന്നു് ഞങ്ങൾ 
തീരുമാനിച്ചു. അതുകൊണ്ടു് 1985-ൽ 
ഞങ്ങൾ <a
+href="http://www.fsf.org/";>സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ പ്രസ്ഥാനം (Free 
Software
+Foundation - FSF)</a>, സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഡവലപ്മെന്റിനു 
വേണ്ടിയുള്ള ഒരു
+നികുതി രഹിത ചാരിറ്റി, 
നിർമ്മിച്ചു. ഇമാക്സ് ടേപ്പ് 
വിതരണ വ്യാപാരവും <abbr
+title="Free Software Foundation">എഫ്എസ്എഫ്</abbr> 
ഏറ്റെടുത്തു; പിന്നീടു്
+മറ്റു സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറും (ഗ്നുവും 
ഗ്നു അല്ലാത്തതും) ഈ ടേപ്പിൽ
+ചേർത്തു് ഇതു വിപുലീകരിച്ചു, 
മാത്രമല്ല സ്വതന്ത്ര 
സഹായരേഖകളുടെയും വില്പന
+നടത്തി.</p>
+
+<p>എഫ്എസ്എഫിന്റെ 
വരുമാനത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും 
സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റെ
+പകർപ്പുകളുടെ വില്പനയിൽ 
നിന്നും മറ്റു ബന്ധപ്പെട്ട 
സേവനങ്ങളിൽ നിന്നും (സോഴ്സ്
+കോഡുകളടങ്ങിയ CD-ROM കൾ, 
ബൈനറികളോടു കൂടിയ CD-ROM കൾ, 
നന്നായി പ്രിന്റു ചെയ്ത
+സഹായരേഖകൾ, എല്ലാം പുനർവിതരണം 
ചെയ്യാനും 
പരിഷ്കരിക്കാനുമുള്ള
+സ്വാതന്ത്ര്യത്തോടുകൂടി) 
ഡിലക്സ് വിതരണങ്ങളിൽ 
(ഉപഭോക്താവിന്റെ
+ഇഷ്ടത്തിനനുസരിച്ചുള്ള 
പ്ലാറ്റ്ഫോമിനു വേണ്ടി ഞങ്ങൾ 
ബിൽട്ട് ചെയ്ത
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെ 
സമ്പൂർണ ശേഖരം അടങ്ങിയ 
വിതരണങ്ങൾ)
+നിന്നുമായിരുന്നു. ഇന്നും 
എഫ്എസ്എഫ് <a href="http://shop.fsf.org/";>
+സഹായരേഖകളും മറ്റു് 
ഉപകരണങ്ങളും 
വില്ക്കുന്നുണ്ടു്</a>, എന്നാൽ 
വലിയ ഭാഗം
+ഫണ്ടും അംഗങ്ങളുടെ 
സംഭാവനകളിൽ നിന്നുമാണു് 
ലഭിക്കുന്നതു്. നിങ്ങൾക്കു് <a
+href="http://fsf.org/join";>fsf.org</a> എന്നിടത്തു് 
എഫ്എസ്എഫിൽ
+ചേരാവുന്നതാണു്.</p>
+
+<p>സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ജീവനക്കാർ 
ഒരുപാടു് ഗ്നു
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ പാക്കേജുകൾ 
എഴുതിയിട്ടും 
പരിപാലിച്ചിട്ടുമുണ്ടു്. C 
ലൈബ്രറിയും
+ഷെല്ലും ആണു് ശ്രദ്ധേയമായ 
രണ്ടെണ്ണം. ഗ്നു/ലിനക്സ് 
സിസ്റ്റത്തിൽ
+പ്രവർത്തിക്കുന്ന എല്ലാ 
പ്രോഗ്രാമുകളും ലിനക്സുമായി 
ആശയവിനിമയം നടത്താൻ ഗ്നു C
+ലൈബ്രറിയാണു് 
ഉപയോഗിക്കുന്നതു്. ഇതു 
ഡവലപ്പു ചെയ്തതു് സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ 
സ്റ്റാഫിലെ ഒരംഗമായ റോളണ്ട് 
മഗ്രാത് ആണു്. മിക്ക 
ഗ്നു/ലിനക്സ്
+സിസ്റ്റത്തിലും 
ഉപയോഗിക്കുന്ന ഷെൽ <abbr title="Bourne Again
+Shell">BASH</abbr> ആണു്, ബൂർൺ എഗെൻ ഷെൽ(1), 
എഫ്എസ്എഫ് ജീവനക്കാരനായ 
ബ്രയാൻ
+ഫോക്സ് ആണു് ഇതു ‍ഡവലപ്പു 
ചെയ്തതു്.</p>
+
+<p>ഈ പ്രോഗ്രാമുകൾക്കൊക്കെ 
ഞങ്ങൾ ധനസഹായം നല്കുവാൻ കാരണം 
ഗ്നു സംരംഭം വെറും
+ഉപകരണങ്ങൾക്കു വേണ്ടിയൊ അ
ല്ലെങ്കിൽ ഒരു ഡവലപ്മെന്റ് 
ചുറ്റുപാടിനു വേണ്ടിയൊ
+മാത്രമായിരുന്നില്ല 
എന്നതുകൊണ്ടാണു്. ഞങ്ങളുടെ 
ലക്ഷ്യം ഒരു സമ്പൂർണ
+ഓപ്പറേറ്റിങ് 
സിസ്റ്റമായിരുന്നു, ഈ 
പ്രോഗ്രാമുകൾ അ
തിനാവശ്യവുമായിരുന്നു.</p>
+
+<p>(1) &ldquo;ബൂർൺ എഗെൻ ഷെൽ (Bourne Again Shell)&rdquo; 
എന്നതു് യുണിക്സിൽ
+സാധാരണയായി ഉണ്ടായിരുന്ന ഷെൽ 
ആയ &ldquo;ബൂർൺ ഷെൽ&rdquo; എന്ന 
പേരിലുള്ള ഒരു
+കളിയാണു്.</p>
+
+<h3>സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
പിന്തുണ</h3>
+
+<p>സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
തത്ത്വശാസ്ത്രം ഒരു പ്രത്യേക 
തരത്തിലുള്ള വ്യാപകമായ
+വ്യാപാര സമ്പ്രദായത്തെ 
നിരസിക്കുന്നു, എന്നാൽ ഇതു് 
വ്യാപാരത്തിനു്
+എതിരല്ല. വ്യാപാരം 
ഉപയോക്താക്കളുടെ 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ 
ബഹുമാനിക്കുമ്പോൾ ഞങ്ങൾ
+അവർക്കു് വിജയം നേരുന്നു.</p>
+
+<p>ഇമാക്സിന്റെ പകർപ്പുകൾ 
വില്ക്കുന്നതു് ഒരു 
തരത്തിലുള്ള സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+വ്യാപാരത്തെ 
പ്രകടമാക്കുന്നു. ആ വ്യാപാരം 
എഫ്എസ്എഫ് ഏറ്റെടുത്തപ്പോൾ, 
എനിക്കു്
+മറ്റൊരു ജീവനമാർഗം 
ഉണ്ടാക്കേണ്ടതായി വന്നു. ഞാൻ 
ഡവലപ്പു 
ചെയ്തിട്ടുണ്ടായിരുന്ന
+സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറുമായി 
ബന്ധപ്പെട്ട സേവനങ്ങൾ 
വില്ക്കുന്നിടത്തു് ഞാനതു
+കണ്ടെത്തി. ഗ്നു ഇമാക്സ് 
എങ്ങനെ പ്രോഗ്രാം ചെയ്യാം 
ജിസിസി എങ്ങനെ ഇഷ്ടാനുസരണം
+മാറ്റാം എന്നീ വിഷയങ്ങൾ പഠ
ിപ്പിക്കുക, സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
ഡവലപ്മെന്റ്, കൂടുതലും
+ജിസിസി പുതിയ 
പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾക്കുവേണ്ടി 
പോർട്ടു ചെയ്യൽ, എന്നിവ ഇതിൽ
+ഉൾപ്പെടുന്നു.</p>
+
+<p>ഇന്നു്, പല കോർപ്പറേഷനുകളും 
ഈ പറഞ്ഞ ഓരോ തരത്തിലുള്ള 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+വ്യാപാരവും ചെയ്യുന്നു. ചിലർ 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
ശേഖരം CD-ROM ൽ ആക്കി
+വിതരണം ചെയ്യുന്നു; 
മറ്റുള്ളവർ ഉപയോക്താക്കളുടെ 
ചോദ്യങ്ങൾക്കു് ഉത്തരം
+കൊടുക്കുക, ബഗ്ഗുകൾ 
പരിഹരിക്കുക, പുതിയ സവിശേഷതകൾ 
ചേർക്കുക തുടങ്ങിയ
+സപ്പോർട്ടുകൾ വില്ക്കുന്നു. 
കൂടാതെ പുതിയ സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഉത്പന്നങ്ങൾ
+സമരംഭിക്കുന്നതിന്റെ അ
ടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ കമ്പനികൾ വരെ
+നമ്മൾ കാണാൻ 
തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.</p>
+
+<p>ശ്രദ്ധിക്കുക, &ldquo;ഓപ്പൺ 
സോഴ്സ്&rdquo; എന്ന പദവുമായി സ്വയം
+ബന്ധിപ്പിച്ചിട്ടുള്ള പല 
കമ്പനികളും യാഥാർത്ഥ്യത്തിൽ അ
വരുടെ വ്യാപാരം സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറോടു കൂടി 
പ്രവർത്തിക്കുന്ന അസ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ
+അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണു്. ഇവ 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
കമ്പനികളല്ല, അവർ അവരുടെ
+ഉത്പന്നങ്ങളിലൂടെ 
ഉപയോക്താക്കളെ 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിൽ നിന്നും അ
കലാൻ
+പ്രേരിപ്പിക്കുന്ന കുത്തക 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ കമ്പനികളാണു്. 
അവർ ഈ പ്രോഗ്രാമുകളെ
+&ldquo;മൂല്യ വർദ്ധിത 
പാക്കേജുകൾ&rdquo; എന്നാണു് 
വിളിക്കുന്നതു്, നമ്മൾ
+സ്വീകരിക്കണമെന്നു് അവർ 
ആഗ്രഹിക്കുന്ന 
മൂല്യങ്ങളെയാണു് ഇതു 
കാണിക്കുന്നതു്:
+സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു മുകളിൽ 
സൌകര്യം. നമ്മൾ 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനാണു് 
കൂടുതൽ
+മൂല്യം കല്പിക്കുന്നതെങ്കിൽ, 
നമ്മൾ അവയെ &ldquo;സ്വാതന്ത്ര്യ 
വ്യവകലന&rdquo;
+പാക്കേജുകൾ എന്നു വിളിക്കണം.</p>
+
+<h3>സാങ്കേതിക ലക്ഷ്യങ്ങൾ</h3>
+
+<p>ഗ്നുവിന്റെ മുഖ്യ ലക്ഷ്യം 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
ആവുക എന്നതാണു്. യുണിക്സിനു
+മുകളിൽ യാതൊരു സാങ്കേതിക 
നേട്ടവും ഗ്നുവിനു് 
ഉണ്ടായിരുന്നില്ലെങ്കിലും,
+ഉപയോക്താക്കളെ സഹകരിക്കാൻ അ
നുവദിച്ചുകൊണ്ടുള്ള സാമൂഹിക 
നേട്ടം അതിനുണ്ടാകും,
+മാത്രമല്ല ഉപയോക്താക്കളുടെ 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ 
ബഹുമാനിച്ചുകൊണ്ടുള്ള 
ധാർമ്മിക
+നേട്ടവും.</p>
+
+<p>എന്നാൽ നല്ല 
പ്രയോഗത്തിനായുള്ള അ
റിയപ്പെടുന്ന സ്റ്റാൻഡേർഡുകൾ
+നടപ്പിലാക്കുന്നതു് 
സ്വാഭാവികമായി 
സംഭവിച്ചതായിരുന്നു&mdash;ഉദാഹരണത്തിനു്,
+അനിയന്ത്രതമായ നിശ്ചിത 
വലിപ്പ പരിധികൾ 
ഒഴിവാക്കാനായി ഡാറ്റ 
സ്ട്രക്ചറുകളെ
+ഡയനാമിക് ആയി വിനിയോഗിച്ചു, 
കൂടാതെ അർത്ഥവത്തായ 
ഇടങ്ങളിലെല്ലാം സാധ്യമായ 
എല്ലാ
+8-ബിറ്റ് കോഡുകളും കൈകാര്യം 
ചെയ്തു.</p>
+
+<p>ഇതു കൂടാതെ, 16-ബിറ്റ് 
മെഷീനുകൾ 
പിന്തുണയ്ക്കില്ലെന്നു 
തീരുമാനിച്ചുകൊണ്ടു്
+ചെറിയ മെമ്മറി 
വലിപ്പത്തിലുള്ള 
യുണിക്സിന്റെ ശ്രദ്ധ ഞങ്ങൾ 
നിരസിച്ചു (ഗ്നു
+സിസ്റ്റം 
പൂർണമാകുമ്പോഴേക്കും 
മാനദണ്ഡം 32-ബിറ്റ് ആകുമെന്നു 
വ്യക്തമായിരുന്നു),
+മാത്രമല്ല ഒരു മെഗാബൈറ്റിൽ 
കൂടുതലല്ലെങ്കിൽ മെമ്മറിയുടെ 
ഉപയോഗം കുറയ്ക്കാനുള്ള
+ഒരു പ്രയത്നവും 
ചെയ്യില്ലെന്നും ഞങ്ങൾ 
തീരുമാനിച്ചു. വളരെ വലിയ 
ഫയലുകൾ കൈകാര്യം
+ചെയ്യുന്നതു് 
നിർണ്ണായകമല്ലാത്ത 
പ്രോഗ്രാമുകളിൽ, ഒരു ഇൻപുട്ട് 
ഫയൽ മുഴുവനായും
+കോറിലേക്കു് റീഡു ചെയ്യാനും 
എന്നിട്ടു് I/O-നെ കുറിച്ചു് 
ആശങ്കപ്പെടാതെ അതിന്റെ
+ഉള്ളടക്കത്തെ സ്കാൻ 
ചെയ്യാനും ഞങ്ങൾ 
പ്രോഗ്രാമർമാരെ 
പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു. </p>
+
+<p>ഈ തീരുമാനങ്ങൾ പല ഗ്നു 
പ്രോഗ്രാമുകളെയും യുണിക്സിൽ 
ഇതേ കാര്യത്തിനുപയോഗിക്കുന്ന
+പ്രോഗ്രാമുകളെ 
വിശ്വാസ്യതയിലും വേഗതയിലും 
മറികടക്കാൻ യോഗ്യമാക്കി.</p>
+
+<h3>സംഭാവന ചെയ്ത 
കംപ്യൂട്ടറുകൾ</h3>
+
+<p>ഗ്നു സംരംഭത്തിനുള്ള 
മതിപ്പു വളർന്നു, ആളുകൾ 
യുണിക്സ് ഉപയോഗിച്ചു
+പ്രവർത്തിക്കുന്ന മെഷീനുകൾ 
സംഭാവനയായി നല്കി തുടങ്ങി. ഇതു 
വളരെ
+ഉപയോഗപ്രദമായിരുന്നു, കാരണം 
ഗ്നുവിന്റെ ഘടകങ്ങൾ ഡവലപ്പു 
ചെയ്യാനുള്ള എളുപ്പ
+മാർഗം ഇതു യുണിക്സ് 
സിസ്റ്റത്തിൽ ചെയ്യുകയും ആ 
സിസ്റ്റത്തിലെ ഘടകങ്ങൾ 
ഓരോന്നായി
+മാറ്റി വെക്കുകയുമായിരുന്നു. 
പക്ഷേ അവ ധാർമ്മികമായ ഒരു 
പ്രശ്നമുയർത്തി:
+യുണിക്സിന്റെ ഒരു പകർപ്പു് 
ഞങ്ങളുടെ 
പക്കലുണ്ടായിരിക്കുന്നതു് 
തന്നെ ശരിയാണൊ. </p>
+
+<p>യുണിക്സ് ഒരു കുത്തക 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ആയിരുന്നു 
(മാത്രമല്ല ആണു്), ഗ്നു
+സംരംഭത്തിന്റെ 
തത്ത്വശാസ്ത്രം കുത്തക 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ നമ്മൾ 
ഒരിക്കലും
+ഉപയോഗിക്കരുതു് എന്നു 
പറയുന്നു. എന്നാൽ, സ്വയം 
പ്രതിരോധിക്കുന്നതിൽ അക്രമം
+ന്യായീകരിക്കപ്പെടാവുന്നതാണു്
 എന്ന അതേ വാദം പ്രയോഗിച്ചു്, 
മറ്റുള്ളവരെ കുത്തക
+പാക്കേജ് ഉപയോഗിക്കുന്നത് 
നിർത്തുവാൻ സഹായിക്കുന്ന 
നിർണ്ണായകമായ ഒരു സ്വതന്ത്ര
+ബദൽ ഡവലപ്പു ചെയ്യുന്നതിനു് 
ഒരു കുത്തക പാക്കേജ് 
ഉപയോഗിക്കുന്നതു 
ന്യായമാണെന്ന
+നിഗമനത്തിൽ ഞാനെത്തി.</p>
+
+<p>എന്നാൽ, ഇതൊരു 
ന്യായീകരിക്കാൻ കഴിയുന്ന 
തിന്മയാണെങ്കിൽ പോലും, ഇതു 
തിന്മ
+തന്നെയായിരുന്നു. ഇന്നു് 
യുണിക്സിന്റെ ഒരു പകർപ്പും 
ഞങ്ങളുടെ പക്കലില്ല, കാരണം
+ഞങ്ങൾ സ്വതന്ത്ര 
ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റങ്ങളെ അ
വയ്ക്കു പകരം വെച്ചു. ഒരു 
മെഷീനിലെ
+ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം ഒരു 
സ്വതന്ത്ര സിസ്റ്റം 
ഉപയോഗിച്ചു പകരം വെക്കാൻ
+ഞങ്ങൾക്കു കഴിഞ്ഞില്ലെങ്കിൽ, 
ഞങ്ങൾ ആ മെഷീനിനെ തന്നെ 
മാറ്റി. </p>
+
+<h3>ഗ്നു ടാസ്ക് പട്ടിക</h3>
+
+<p>ഗ്നു സംരംഭം മുന്നോട്ടു 
പോകുന്തോറും, 
കണ്ടെത്തപ്പെട്ട അല്ലെങ്കിൽ 
ഡവലപ്പു
+ചെയ്യപ്പെട്ട സിസ്റ്റം 
കമ്പോണന്റുകളുടെ എണ്ണം 
കൂടിക്കൊണ്ടിരുന്നു, വഴിയെ
+അവശേഷിക്കുന്ന അന്തരങ്ങളുടെ 
ഒരു പട്ടിക ഉണ്ടാക്കുന്നതു് 
ഉപയോഗപ്രദമായി
+മാറി. വിട്ടുപോയ ഭാഗങ്ങൾ 
എഴുതി ചേർക്കുന്നതിനായുള്ള 
പുതിയ ഡവലപ്പർമാരെ
+തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിനു് 
ഞങ്ങൾ ഇതുപയോഗിച്ചു. ഈ പട്ടിക 
ഗ്നു ടാസ്ക് പട്ടിക
+എന്നറിയപ്പെടാൻ തുടങ്ങി. 
വിട്ടുപോയ യുണിക്സ് ഘടകങ്ങൾ 
കൂടാതെ, ഒരു യഥാർത്ഥ
+സമ്പൂർണ 
സിസ്റ്റത്തിനുണ്ടായിരിക്കണമെന്നു
 ഞങ്ങൾ ചിന്തിച്ചിരുന്ന 
ധാരാളം മറ്റു്
+ഉപയോഗപ്രദമായ 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളും 
ഡോക്യുമെന്റേഷൻ സംരംഭങ്ങളും 
ഞങ്ങൾ
+പട്ടികപ്പെടുത്തി.</p>
+
+<p>ഇന്നു് (1), ഒരു യുണിക്സ് 
ഘടകങ്ങളും ഗ്നു ടാസ്ക് 
പട്ടികയിൽ
+ബാക്കിയില്ല&mdash;ചില അ
നാവശ്യമായവ ഒഴിച്ചുള്ള 
പ്രവൃത്തികളെല്ലാം
+പൂർത്തിയാക്കി. എന്നാൽ ഈ 
പട്ടിക മുഴുവൻ ചിലർ 
&ldquo;ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ&rdquo;
+എന്നു വിളിച്ചേക്കാവുന്ന 
സംരംഭങ്ങളാണു്. ഒരു ചെറിയ 
വിഭാഗം ഉപയോക്താക്കളെ മാത്രം
+പ്രീതിപ്പെടുത്തുന്നതല്ലാത്ത
 ഏതു പ്രോഗ്രാമും ഒരു 
ഓപ്പറേറ്റിങ്
+സിസ്റ്റത്തിലേക്കു 
ചേർക്കുന്നതിനു് 
ഉപയോഗപ്രദമായ കാര്യമാണു്.</p>
+
+<p>കളികൾ പോലും ഈ ടാസ്ക് 
പട്ടികയിൽ 
ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടു്&mdash;തുടക്കം
 മുതൽ
+തന്നെ ഇവയുണ്ടായിരുന്നു. 
യുണിക്സ് കളികൾ 
ഉൾപ്പെടുത്തിയിരുന്നു, അ
തുകൊണ്ടു്
+സ്വാഭാവികമായും ഗ്നുവും അ
തുചെയ്യണം. എന്നാൽ അനുയോജ്യത 
കളികൾക്കൊരു
+പ്രശ്നമായിരുന്നില്ല, അ
തുകൊണ്ടു് യുണിക്സിൽ 
ഉണ്ടായിരുന്ന കളികളുടെ 
പട്ടിക ഞങ്ങൾ
+പിന്തുടർന്നില്ല. പകരം, 
ഉപയോക്താക്കൾക്കു് 
ഇഷ്ടപ്പെടാൻ സാധ്യതയുള്ള 
വ്യത്യസ്ത
+തരം കളികളുടെ ഒരു സ്പെക്ട്രം 
തന്നെ ഞങ്ങൾ 
പട്ടികപ്പെടുത്തി.</p>
+
+<p>(1) 1998-ൽ ആണു് അതു് എഴുതിയതു്. 2009 
ആയപ്പോഴേക്കും വലിയ ഒരു 
ടാസ്ക് പട്ടിക
+പരിപാലിക്കുന്നതു് ഞങ്ങൾ 
നിർത്തി. ഞങ്ങൾക്കു് എല്ലാം 
ട്രാക്കു ചെയ്യാൻ പോലും
+പറ്റാത്തത്ര വേഗതയിൽ 
കമ്മ്യൂണിറ്റി സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഡവലപ്പു
+ചെയ്യുന്നു. പകരം, വളരെ 
പ്രാധാന്യമുള്ള സംരംഭങ്ങളുടെ 
(High Priority Projects)
+ഒരു പട്ടിക ഞങ്ങൾക്കുണ്ടു്, 
ആളുകളെ എഴുതാനായി 
പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ ഞങ്ങൾ
+ആത്മാർത്ഥമായി 
ആഗ്രഹിക്കുന്ന സംരംഭങ്ങളുടെ 
ചെറിയ പട്ടിക.</p>
+
+<h3>ഗ്നു ലൈബ്രറി ജിപിഎൽ</h3>
+
+<p>ഗ്നു ലൈബ്രറി ജനറൽ പബ്ലിക് 
ലൈസൻസ്(1) എന്നു വിളിക്കുന്ന 
ഒരു പ്രത്യേക തരം
+പകർപ്പുപേക്ഷയാണു് ഗ്നു C 
ലൈബ്രറി ഉപയോഗിക്കുന്നതു്. 
ഇതു് കുത്തക
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ ഈ 
ലൈബ്രറിയുമായി 
ബന്ധിപ്പിക്കാനുള്ള അനുമതി
+നല്കുന്നു. എന്തുകൊണ്ടാണു് ഈ 
ഒഴികഴിവു്?</p>
+
+<p>ഇതു് ആദർശത്തെ 
സംബന്ധിക്കുന്ന ഒരു 
കാര്യമല്ല; നമ്മുടെ കോഡ് 
ഉൾപ്പെടുത്താൻ
+കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകൾ 
യോഗ്യമായിരിക്കണമെന്നു് ഒരു 
ആദർശവുമില്ല. (നമ്മളുമായി
+പങ്കുവെക്കാൻ 
തയ്യാറാവില്ലെന്നു 
പ്രവചിച്ചിട്ടുള്ള ഒരു 
സംരംഭത്തിൽ എന്തിനാണു്
+കോൺട്രിബ്യൂട്ടു 
ചെയ്യുന്നതു്?) ഈ C 
ലൈബ്രറിയ്ക്കു് അല്ലെങ്കിൽ 
ഏതെങ്കിലും
+ലൈബ്രറിയ്ക്കു് എൽജിപിഎൽ 
ഉപയോഗിക്കുന്നതു് നയത്തെ 
സംബന്ധിച്ച കാര്യമാണു്.</p>
+
+<p>ജനറിക് ആയിട്ടുള്ള 
ജോലിയാണു് C ലൈബ്രറി 
ചെയ്യുന്നതു്; എല്ലാ കുത്തക 
സിസ്റ്റവും
+അല്ലെങ്കിൽ കമ്പൈലറും C 
ലൈബ്രറിയോടു കൂടിയാണു് 
വരുന്നതു്. അതായതു്, ഞങ്ങളുടെ C
+ലൈബ്രറി സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു മാത്രം 
ലഭ്യമാക്കുന്നതു് സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു് ഒരു 
നേട്ടവും ഉണ്ടാക്കില്ല&mdash;ഇതു 
ഞങ്ങളുടെ ലൈബ്രറിയുടെ
+ഉപയോഗം 
നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തിയേക്കാമായിരുന്നു.</p>
+
+<p>ഒരു സിസ്റ്റം ഇതിൽ നിന്നും 
വ്യത്യസ്തമാണു്: ഗ്നു 
സിസ്റ്റത്തിൽ (ഇതിൽ
+ഗ്നു/ലിനക്സും ഉൾപ്പെടുന്നു), 
ഗ്നു C ലൈബ്രറി മാത്രമാണു് ഒരേ 
ഒരു C
+ലൈബ്രറി. അതുകൊണ്ടു് ഗ്നു C 
ലൈബ്രറിയുടെ വിതരണ 
നിബന്ധനകളാണു് ഒരു കുത്തക
+പ്രോഗ്രാം ഗ്നു 
സിസ്റ്റത്തിനു വേണ്ടി കമ്പൈൽ 
ചെയ്യാൻ സാധിക്കുമൊ എന്നു
+തീരുമാനിക്കുന്നതു്. കുത്തക 
ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ ഗ്നു 
സിസ്റ്റത്തിൽ അനുവദിക്കേണ്ട
+യാതൊരു ധാർമ്മിക കാരണവുമില്ല, 
എന്നാൽ നയപരമായി 
ചിന്തിക്കുമ്പോൾ അവയെ
+അനുവദിക്കാതിരിക്കുന്നതു് 
സ്വതന്ത്ര ആപ്ലിക്കേഷനുകളുടെ 
‍ഡവലപ്മെന്റ്
+പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനേക്കാൾ
 ഗ്നു സിസ്റ്റത്തിന്റെ 
ഉപയോഗത്തെ
+നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തിയേക്കാം.
 ഇതുകൊണ്ടാണു് ജിപിഎൽ ലൈബ്രറി 
ഉപയോഗിക്കുന്നതു് C
+ലൈബ്രറിയെ 
സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഒരു നല്ല 
നയമാകുന്നതു്.</p>
+
+<p>മറ്റു ലൈബ്രറികളുടെ 
കാര്യത്തിൽ, നയപരമായ ഈ 
തീരുമാനത്തെ ഓരോ 
സന്ദർഭത്തിന്റെയും
+അടിസ്ഥാനത്തിൽ 
പരിഗണിക്കേണ്ടതുണ്ടു്. ഒരു 
ലൈബ്രറി പ്രത്യേക തരത്തിലുള്ള
+പ്രോഗ്രാമുകൾ എഴുതുന്നതിൽ 
സഹായിക്കാൻ സാധിക്കുന്ന 
തരത്തിലുള്ള ഒരു സവിശേഷ ജോലി
+ചെയ്യുന്നുവെങ്കിൽ, 
സ്വതന്ത്ര പ്രോഗ്രാമുകൾക്കു 
മാത്രമായി അതിനെ
+പരിമിതപ്പെടുത്തി അതു് 
ജിപിഎല്ലിനു കീഴിൽ 
പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതു്, 
കുത്തക
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെതിരെ ഒരു 
നേട്ടം കൈവരിക്കാൻ സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+ഡവലപ്പർമാരെ 
സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു 
മാർഗമാണു്.</p>
+
+<p>ഗ്നു റീഡ്‍ലൈൻ, ബാഷ്(BASH)-ൽ 
കമ്മാന്റ് ലൈൻ എഡിറ്റിങ് 
സാധ്യമാക്കാനായി ഡവലപ്പു
+ചെയ്യപ്പെട്ട ഒരു ലൈബ്രറി 
കണക്കിലെടുക്കുക. റീഡ് ലൈൻ 
സാധാരണ ഗ്നു ജിപിഎല്ലിനു
+കീഴിൽ ആണു്, അല്ലാതെ ലൈബ്രറി 
ജിപിഎല്ലിനു കീഴിൽ അല്ല. ഇതു് 
റീഡ് ലൈൻ
+ഉപയോഗത്തിന്റെ എണ്ണം 
കുറച്ചേക്കാം, പക്ഷേ അതു് 
നമുക്കൊരു നഷ്ടമല്ല. അതേസമയം,
+ഏതെങ്കിലും ഒരു ഉപയോഗപ്രദമായ 
ആപ്ലിക്കേഷൻ റീഡ് ലൈൻ 
ഉപയോഗിക്കാൻ സാധിക്കും
+എന്നതുകൊണ്ടു് സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ആയി 
നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടാൽ, അതു് ഈ
+കൂട്ടായ്മയ്കക്കു് ഒരു 
യഥാർത്ഥ നേട്ടവുമാണു്.</p>
+
+<p>കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
ഡവലപ്പർമാർക്കു് പണം 
കൊണ്ടുള്ള നേട്ടങ്ങളുണ്ടു്;
+സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
ഡവലപ്പർമാർ പരസ്പരം 
നേട്ടങ്ങളുണ്ടാക്കി
+കൊടുക്കേണ്ടതുണ്ടു്. 
ജിപിഎല്ലിനു കീഴിലുള്ള, 
കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയറിൽ
+സമാന്തരങ്ങൾ ലഭ്യമല്ലാത്ത, 
പുതിയ സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ നിർമ്മിക്കാൻ
+ഉപയോഗിക്കാവുന്ന 
ഉപയോഗയോഗ്യമായ മൊഡ്യൂളുകൾ 
പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന, 
മുന്നോട്ടുള്ള
+സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
ഡവലപ്മെന്റിനു് മികച്ച 
നേട്ടങ്ങൾ നേടിത്തരുന്ന,
+ലൈബ്രറികളുടെ വലിയ ഒരു ശേഖരം 
തന്നെ ഒരു നാൾ 
ഞങ്ങൾക്കുണ്ടാകുമെന്നു ഞാൻ
+പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.</p>
+
+<p>(1) ഇപ്പോൾ ഈ അനുമതിപത്രത്തെ 
ഗ്നു ലെസ്സർ ജനറൽ പബ്ലിക് 
ലൈസൻസ് എന്നാണു
+വിളിക്കുന്നതു്, എല്ലാ 
ലൈബ്രറികളും 
ഇതുപയോഗിക്കണമെന്നുള്ള ആശയം
+ഒഴിവാക്കാനാണിതു്. കൂടുതൽ 
വിവരങ്ങൾക്കു് <a
+href="/philosophy/why-not-lgpl.html">എന്തുകൊണ്ടു് 
നിങ്ങളുടെ അടുത്ത
+ലൈബ്രറിയ്ക്കു് ലെസ്സർ 
ജിപിഎൽ ഉപയോഗിക്കാൻ പാടില്ല</a> 
എന്ന ലേഖനം കാണുക.</p>
+
+<h3>ഒരു ചൊറിച്ചിലിൽ മാന്തുക?</h3>
+<p>
+&ldquo;ഒരു സോഫ്റ്റ്‍വെയറിലുള്ള 
എല്ലാ നല്ല പ്രവൃത്തികളും 
തുടങ്ങുന്നതു് ഒരു
+ഡവലപ്പർ സ്വന്തം ചൊറിച്ചിലിൽ 
മാന്തിക്കൊണ്ടാണു്&rdquo; എന്നു് 
എറിക് റേമണ്ട്
+പറയുന്നു. ചിലപ്പോഴൊക്കെ അ
ങ്ങനെ സംഭവിച്ചേക്കാം, പക്ഷേ 
പല പ്രധാന ഗ്നു
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഭാഗങ്ങളും ഒരു 
സ്വതന്ത്ര ഓപ്പറേറ്റിങ് 
സിസ്റ്റം ഉണ്ടാകുവാനാണു്
+ഡവലപ്പു ചെയ്യപ്പെട്ടതു്. അവ 
ഒരു വീക്ഷണത്തിൽ നിന്നും 
ദീർഘകാലത്തേക്കുള്ള
+പദ്ധതികളിൽ നിന്നുമാണു് 
വരുന്നതു് അല്ലാതെ 
പെട്ടെന്നുണ്ടാകുന്ന 
ഉൾപ്രേരണയിൽ
+നിന്നല്ല.</p>
+<p>
+ഉദാഹരണത്തിനു്, ഗ്നു C ലൈബ്രറി 
ഞങ്ങൾ ഡവലപ്പു ചെയ്തതിനു 
കാരണം യുണിക്സ് പോലുള്ള
+ഒരു സിസ്റ്റത്തിനു് C ലൈബ്രറി 
ആവശ്യമുണ്ടു്, BASH-നു കാരണം 
സിസ്റ്റത്തിനു് ഷെൽ
+ആവശ്യമുണ്ടു്, ഗ്നു റ്റാർ (GNU 
tar)-നു കാരണം യുണിക്സ് പോലുള്ള 
സിസ്റ്റത്തിനു്
+ഒരു റ്റാർ പ്രോഗ്രാം 
ആവശ്യമുണ്ടു് എന്നതുമാണു്. 
എന്റെ സ്വന്തം
+പ്രോഗ്രാമുകൾക്കും ഇതു 
ശരിയാണു്&mdash;ഗ്നു C കമ്പൈലർ, 
ഗ്നു ഇമാക്സ്, ജിഡിബി
+(GDB), ഗ്നു മേയ്ക് (GNU Make) എന്നിവ.</p>
+<p>
+നമ്മുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു 
നേരെയുള്ള ഭീഷണികളെ 
തൃപ്തികരമായി നേരിടാനാണു് ചില
+ഗ്നു പ്രോഗ്രാമുകൾ ‍ഡവലപ്പു 
ചെയ്തതു്. അങ്ങനെയാണു്, <abbr 
title="Lempel-Ziv-
+Welch">LZW (ലമ്പൽ- സിവ്-വെൽഷ്)</abbr> 
പേറ്റന്റുകൾ കാരണം ഈ 
കൂട്ടായ്മയ്ക്കു
+നഷ്ടമാകാമായിരുന്ന കമ്പ്രസ് 
പ്രോഗ്രാമിനു പകരം 
വെക്കാനായി, ജിസിപ് (gzip) ഞങ്ങൾ
+ഡവലപ്പു ചെയ്തതു്. ലെസ്‍ടീഫ് 
(LessTif) ഡവലപ്പു ചെയ്യാനായി ഞങ്ങൾ 
ആളുകളെ
+കണ്ടുപിടിച്ചു, ചില കുത്തക 
ലൈബ്രറികൾ ഉണ്ടാക്കിയ 
പ്രശ്നങ്ങൾ അഭിസംബോധന
+ചെയ്യുവാനായി ഈ അടുത്തിടെ <abbr 
title="GNU Network Object Model
+Environment">GNOME<a id="TransNote2-rev" href="#TransNote2"><sup>2</sup></a>
+(ഗ്നോം)</abbr>-ഉം ഹാർമണി (Harmony)-യും 
തുടങ്ങി (താഴെ കാണുക). 
വിഖ്യാതമായ
+അസ്വതന്ത്ര എൻക്രിപ്ഷൻ 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു പകരം 
വെക്കാനായി ഞങ്ങൾ ഗ്നു 
പ്രൈവസി
+ഗാർഡ് (GNU Privacy Guard) ഡവലപ്പു 
ചെയ്യുന്നു, കാരണം ഒരിക്കലും
+സ്വകാര്യതയ്ക്കും 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും ഇടയിൽ 
ഏതെങ്കിലും ഒന്നു്
+തെരഞ്ഞെടുക്കേണ്ട അവസ്ഥ 
ഉപയോക്താക്കൾക്കു് 
ഉണ്ടാകരുതു്.</p>
+<p>
+ഈ പ്രോഗ്രാമുകൾ എഴുതുന്ന 
ആൾക്കാർ തീർച്ചയായും ഇതിൽ 
താത്പര്യം ഉണ്ടായിട്ടാണു്
+പ്രവർത്തിക്കുന്നതു്, പല 
സവിശേഷതകളും ഇവയോടു 
ചേർക്കപ്പെട്ടതു് ധാരാളം 
ആളുകളുടെ
+താത്പര്യങ്ങൾക്കും സ്വന്തം 
ആവശ്യങ്ങൾക്കും വേണ്ടിയാണു്. 
എന്നാൽ അതുകാരണമല്ല
+പ്രോഗ്രാമുകൾ 
നിലനില്ക്കുന്നതു്. </p>
+
+<h3>അപ്രതീക്ഷിതമായ പുരോഗതികൾ</h3>
+<p>
+ഗ്നു സംരംഭത്തിന്റെ 
തുടക്കത്തിൽ ഞാൻ 
വിചാരിച്ചിരുന്നതു് മുഴുവൻ 
ഗ്നു സിസ്റ്റവും
+ഞങ്ങൾ ഡവലപ്പു ചെയ്തു് ഇതു് 
മുഴുവനായും 
പ്രസീദ്ധികരിക്കും
+എന്നായിരുന്നു. എന്നാൽ ഇതല്ല 
സംഭവിച്ചതു്.</p>
+<p>
+ഗ്നു സിസ്റ്റത്തിന്റെ ഓരോ 
ഘടകങ്ങളും യുണിക്സ് 
സിസ്റ്റത്തിനു മുകളിൽ
+നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടതായതുകൊണ്ടു്,
 ഒരു സമ്പൂർണ ഗ്നു സിസ്റ്റം 
നിലവിൽ വരുന്നതിനു
+വളരെ മുൻപു തന്നെ ഓരൊ 
ഘടകങ്ങളും യുണിക്സ് 
സിസ്റ്റത്തിൽ 
പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ
+കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ഇതിൽ ചില 
പ്രോഗ്രാമുകൾ പ്രസിദ്ധമായി 
തീർന്നു, മാത്രമല്ല
+ഉപയോക്താക്കൾ അവയെ 
വിപുലീകരിക്കാനും പോർട്ടു 
ചെയ്യാനും
+തുടങ്ങി&mdash;യുണിക്സിന്റെ 
ഇൻകമ്പാറ്റിബിളായ ധാരാളം 
പതിപ്പുകളിലേക്കു്,
+ചിലപ്പോഴൊക്കെ മറ്റു 
സിസ്റ്റങ്ങളിലേക്കും.</p>
+<p>
+ഈ പ്രക്രിയ പ്രോഗ്രാമുകളെ 
കൂടുതൽ കരുത്തുള്ളതാക്കി, 
മാത്രമല്ല ഇതു് ഗ്നു
+സംരംഭത്തിലേക്കു് ഫണ്ടുകളും 
കോൺട്രിബ്യൂട്ടർമാരെയും 
ആകർഷിച്ചു. പക്ഷേ ഇതു്
+ചെറിയ തോതിൽ 
പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു 
സിസ്റ്റം എന്നുള്ള 
രീതിയിലുള്ള പൂർത്തീകരണം
+പോലും കുറേ വർഷത്തേക്കു 
നീട്ടിയിരുന്നിരിക്കാം, 
കാരണം ഈ പോർട്ടു ചെയ്തവയെ
+പരിപാലിക്കുവാനും 
നിലവിലുള്ള ഘടകങ്ങൾക്കു് 
കൂടുതൽ സവിശേഷതകൾ 
കൂട്ടിച്ചേർക്കാനും
+ആയിരുന്നു ഗ്നു ഡവലപ്പർമാർ 
സമയം ചെലവഴിച്ചതു്, മറിച്ചു് 
വിട്ടുപോയ ഘടകങ്ങൾ
+ഒന്നിനുപുറകെ ഒന്നായി 
എഴുതിച്ചേർക്കാനായിരുന്നില്ല.</p>
+
+<h3>ഗ്നു ഹർ‍ഡ്</h3>
+<p>
+1990 ആയപ്പോഴേക്കും ഗ്നു 
സിസ്റ്റം ഏകദേശം പൂർത്തിയായി; 
വിട്ടുപോയ ഒരേഒരു
+സുപ്രധാന ഘടകം കെർണൽ 
ആയിരുന്നു. മാക്ക് (Mach)-നു 
മുകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന
+സെർവർ പ്രൊസെസ്സുകളുടെ ഒരു 
ശേഖരം എന്ന രീതിയിലാണു് 
ഞങ്ങളുടെ കെർണലിനെ
+സാക്ഷാത്കരിക്കാൻ 
തീരുമാനിച്ചിരുന്നതു്. 
കാർനഗി മെലൺ 
സർവ്വകലാശാലയിലും യൂറ്റാ
+സർവ്വകലാശാലയിലുമായി 
വികസിപ്പിച്ച ഒരു 
മൈക്രോകെർണൽ ആണു് മാക്ക്; 
മാക്കിനു
+മുകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു 
കൂട്ടം സെർവറുകളുടെ 
ശേഖരമാണു് ഗ്നു ഹർഡ് (അതായതു്
+ഗ്നുകളുടെ ഒരു കൂട്ടം- a herd of GNUs), 
കൂടാതെ ഇതു് യുണിക്സ് 
കെർണലിന്റെ വിവിധ
+ജോലികളും ചെയ്യുന്നു. 
വാഗ്ദാനം ചെയ്തതുപോലെ മാക്ക് 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറായി
+പ്രസിദ്ധീകരിക്കാൻ ഞങ്ങൾ 
കാത്തിരുന്നതു കാരണം ഇതു 
ഡവലപ്പു ചെയ്തു തുടങ്ങാൻ
+വൈകി.</p>
+<p>
+ഈ ഡിസൈൻ തിരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള 
ഒരു കാരണം ഈ ജോലിയുടെ ഏറ്റവും 
കാഠിന്യമുള്ള ഭാഗം
+എന്നുതോന്നിയതിനെ 
ഒഴിവാക്കുകയായിരുന്നു: ഒരു 
സോഴ്സ് ലവൽ ഡിബഗ്ഗർ ഇല്ലാതെ 
ഒരു
+കെർണൽ പ്രോഗ്രാം ഡിബഗ്ഗു 
ചെയ്യുന്നതു്. മാക്കിൽ ഈ ഭാഗം അ
പ്പോഴേക്കും ചെയ്തു
+കഴിഞ്ഞിരുന്നു, കൂടാതെ ഹർഡ് 
സെർവറുകൾ ഉപയോക്തൃ 
പ്രോഗ്രാമുകൾ എന്ന രീതിയിൽ
+ജിഡിബി ഉപയോഗിച്ചു് ഡിബഗ് 
ചെയ്യാമെന്നും ഞങ്ങൾ 
പ്രതീക്ഷിച്ചു. പക്ഷേ അതു
+സാധ്യമാക്കാൻ വളരെയധികം 
സമയമെടുത്തു, ഇതിനുപുറമെ 
പരസ്പരം 
സന്ദേശങ്ങളയച്ചിരുന്ന
+മൾട്ടിത്രെഡഡ് സെർവറുകൾ 
ഡിബഗ്ഗു ചെയ്യുന്നതും വളരെ 
വിഷമമുള്ളതായി മാറി. ഇതു
+കാരണം ഹർഡിനെ പൂർണമായി 
പ്രവർത്തിക്കുന്ന 
ഒന്നാക്കുന്നതു് വർഷങ്ങളായി
+നീണ്ടുപോയി.</p>
+
+<h3>അലിക്സ്</h3>
+<p>
+തുടക്കത്തിൽ ഗ്നു കെർണലിന്റെ 
പേരു് ഹർഡ് 
എന്നാവേണ്ടതായിരുന്നില്ല. 
ഇതിന്റെ ആദ്യ
+പേരു് അലിക്സ്&mdash;ആ സമയത്തു് 
എന്റെ കാമുകിയായിരുന്ന 
സ്ത്രീയുടെ പേരിൽ
+നിന്നും. ഒരു യുണിക്സ് 
സിസ്റ്റം അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർ 
ആയിരുന്ന അവൾ, യുണിക്സ്
+സിസ്റ്റം പതിപ്പുകളുടെ 
സാധാരണയായുള്ള നാമകരണ 
ക്രമത്തിനു് അവളുടെ പേരു് 
എങ്ങനെ
+യോജിക്കുമെന്നു് 
ചൂണ്ടിക്കാട്ടി; തമാശ 
രൂപത്തിൽ, അവൾ അവളുടെ 
സുഹൃത്തുക്കളോടു
+പറഞ്ഞു, &ldquo;ആരെങ്കിലും ഒരു 
കെർണലിനു് എന്റെ പേരിടണം.&rdquo; 
ഞാൻ ഒന്നും
+പറഞ്ഞില്ല, പക്ഷേ അലിക്സ് 
എന്നു ഒരു കെർണലിനു പേരിട്ടു് 
അവളെ
+ആശ്ചര്യപ്പെടുത്താൻ 
തീരുമാനിച്ചു.</p>
+<p>
+അതു് ആ രീതിയിൽ നടന്നില്ല. 
മൈക്കിൾ (ഇപ്പോൾ തോമസ്) 
ബുഷ്നെൽ, കെർണലിന്റെ പ്രധാന
+ഡവലപ്പർ, ഹർഡ് എന്ന പേരാണു് 
ഇഷ്ടപ്പെട്ടതു്, എന്നിട്ടു് 
കെർണലിന്റെ ഒരു ഭാഗത്തെ
+അലിക്സ് എന്നു 
പേരിട്ടു&mdash;സിസ്റ്റം കോളുകളെ 
ട്രാപ്പു ചെയ്തു് ഹർഡ്
+സെർവറുകളിലേക്കു് 
സന്ദേശങ്ങളയച്ചു് അവ 
കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന ഭാഗം.</p>
+<p>
+പിന്നീടു്, അലിക്സും ഞാനും 
വേർപിരിഞ്ഞു, കൂടാതെ അവൾ പേരു 
മാറ്റുകയും ചെയ്തു;
+ഇതുമായി ബന്ധമൊന്നുമില്ലാതെ, 
ഹർഡ് ഡിസൈനിൽ മാറ്റമുണ്ടായി, 
സെർവറുകളിലേക്കു
+നേരിട്ടു് സന്ദേശങ്ങളയക്കാൻ C 
ലൈബ്രറി ഉപയോഗിച്ചു, ഇതു് അ
ലിക്സ് എന്ന ഘടകത്തെ
+ഡിസൈനിൽ നിന്നും അ
പ്രത്യക്ഷമാക്കി.</p>
+<p>
+എന്നാൽ ഇതൊക്കെ 
സംഭവിക്കുന്നതിനു മുൻപു്, അ
വളുടെ ഒരു സുഹൃത്തു് ഹർഡ് 
സോഴ്സ്
+കോഡ് വായിക്കാനിടയായി, 
എന്നിട്ടു് അതു് അവളോടു 
സൂചിപ്പിച്ചു. അതിലൂടെ അ
വൾക്കു്
+അവളുടെ പേരിൽ ഒരു കെർണൽ കാണാൻ 
അവസരം ലഭിക്കുകയും ചെയ്തു.</p>
+
+<h3>ലിനക്സും ഗ്നു/ലിനക്സും</h3>
+<p>
+ഗ്നു ഹർഡ് പ്രൊഡക്ഷൻ 
ഉപയോഗങ്ങൾക്കു് അ
നുയോജ്യമല്ല, ഇനി 
എപ്പോഴെങ്കിലും അങ്ങനെ
+ആകുമോയെന്നും 
ഞങ്ങൾക്കറിയില്ല. 
കാര്യക്ഷമതയെ അ
ടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള 
ഡിസൈനിനു്
+അതിന്റെ ഡിസൈനിന്റെ 
വഴക്കത്തിൽ നിന്നും 
നേരിട്ടുണ്ടാകുന്ന 
പ്രശ്നങ്ങളുണ്ടു്,
+മാത്രമല്ല ഇതിനു 
പരിഹാരങ്ങളുണ്ടോയെന്നതു് 
വ്യക്തമല്ല.</p>
+
+<p>
+ഭാഗ്യവശാൽ, മറ്റൊരു കെർണൽ 
ലഭ്യമാകുന്നു. 1991-ൽ ലിനസ് 
ടോർവാൾഡ്സ് ഡവലപ്പു ചെയ്ത
+ലിനക്സ് എന്നു വിളിക്കുന്ന, 
യുണിക്സിനു് അനുയോജ്യമായ 
കെർണൽ. ആദ്യം അതൊരു കുത്തക
+പ്രോഗ്രാം ആയിരുന്നു, പക്ഷേ 
1992-ൽ അയാൾ ഇതിനെ സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറാക്കി;
+ലിനക്സിനെ ശരിക്കും 
പൂർത്തിയാകാത്ത ഗ്നു 
സിസ്റ്റവുമായി 
സംയോജിപ്പിച്ചപ്പോൾ ഒരു
+സമ്പൂർണ സ്വതന്ത്ര 
ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം 
ഉണ്ടായി. (അവയെ 
സംയോജിപ്പിക്കുക
+എന്നതു് തീർച്ചയായും ഗണ്യമായ 
ഒരു ജോലി തന്നെയായിരുന്നു.) 
ലിനക്സ് കാരണമാണു്
+ഗ്നു സിസ്റ്റത്തിന്റെ ഒരു 
പതിപ്പു് ഇന്നു കാണുന്ന 
രീതിയിൽ പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ
+സാധിക്കുന്നതു്.</p>
+<p>
+ഈ സിസ്റ്റത്തിന്റെ പതിപ്പിനെ 
<a
+href="/gnu/linux-and-gnu.html">ഗ്നു/ലിനക്സ്</a> 
എന്നാണു് ഞങ്ങൾ
+വിളിക്കുന്നതു്, ഗ്നു 
സിസ്റ്റം കെർണലായ ലിനക്സോടു 
കൂടിയെന്നുള്ള 
സംയോജനത്തിന്റെ
+ഘടന സ്പഷ്ടമാക്കാനാണിങ്ങനെ 
ചെയ്തതു്. ദയവായി ഈ 
സിസ്റ്റത്തിനെ ഒന്നായി
+&ldquo;ലിനക്സ്&rdquo; എന്നു 
വിളിക്കുന്ന ശീലത്തിലേക്കു 
വീണു പോകരുതു്, കാരണം
+ഞങ്ങളുടെ പ്രവൃത്തി 
മറ്റൊരാളുടെ മേൽ 
ചുമത്തുന്നുവെന്നാണിതിനർത്ഥം.
 ദയവായി <a
+href="/gnu/gnu-linux-faq.html">ഞങ്ങൾക്കു് 
തുല്യമായ പരാമർശം നല്കുക</a>.</p>
+
+<h3>നമ്മുടെ ഭാവിയിലെ 
വെല്ലുവിളികൾ</h3>
+<p>
+സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റെ വിശാലമായ 
ഒരു സ്പെക്ട്രം ഡവലപ്പു 
ചെയ്യാനുള്ള
+ഞങ്ങളുടെ കഴിവു് ഞങ്ങൾ 
തെളിയിച്ചിട്ടുണ്ടു്. ഞങ്ങൾ അ
ജയ്യരാണെന്നോ
+തടയാനാവാത്തവരാണെന്നോ അതു് അ
ർത്ഥമാക്കുന്നില്ല. നിരവധി 
വെല്ലുവിളികൾ സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റെ ഭാവി അ
നിശ്ചിതത്വത്തിലാക്കുന്നു; അ
വയെ അഭിമുഖീകരിക്കാൻ
+ദൃഢചിത്തതയോടു കൂടിയ 
പ്രയത്നവും സഹിഷ്ണുതയും 
ആവശ്യമായി വരും, ചിലപ്പോൾ
+വർഷങ്ങളോളം നീണ്ടു 
നില്ക്കുന്ന തരത്തിൽ. ആളുകൾ അ
വരുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു
+വിലകല്പിക്കുകയും അതിനെ 
എടുത്തുമാറ്റാൻ ആരെയും അ
നുവദിക്കാതിരിക്കുകയും
+ചെയ്യുന്ന തരത്തിലുള്ള 
ദൃഢനിശ്ചയം തന്നെ അതിനു് 
ആവശ്യമായി വരും.</p>
+<p>
+തുടർന്നുള്ള നാലു വിഭാഗങ്ങൾ ഈ 
വെല്ലുവിളികളെ കുറിച്ചു 
സംസാരിക്കുന്നു.</p>
+
+<h3>നിഗൂഢ ഹാർഡ്‍വെയർ</h3>
+<p>
+ഹാർഡ്‍വെയർ 
സ്പെസിഫിക്കേഷനുകൾ 
രഹസ്യമാക്കി സൂക്ഷിക്കുന്ന 
രീതി ഹാർഡ്‍വെയർ
+നിർമ്മാതാക്കൾക്കിടയിൽ 
കൂടിവരുന്നു. ഇതു് പുതിയ 
ഹാർഡ്‍വെയറുകളിൽ ലിനക്സും
+XFree86-ഉം 
പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനുള്ള 
സ്വതന്ത്ര ഡ്രൈവറുകൾ 
എഴുതുന്നതു്
+പ്രയാസമുള്ളതാക്കുന്നു. 
ഇന്നു നമുക്കു് സമ്പൂർണ 
സ്വതന്ത്ര സിസ്റ്റങ്ങളുണ്ടു്,
+എന്നാൽ നാളത്തെ 
കംപ്യൂട്ടറുകളെ 
പിന്തുണയ്ക്കാൻ നമുക്കു 
കഴിഞ്ഞില്ലെങ്കിൽ നാളെ
+അവ നമുക്കു നഷ്ടമാകും.</p>
+<p>
+ഈ പ്രശ്നത്തെ 
ചെറുക്കുന്നതിനു് രണ്ടു 
മാർഗങ്ങളുണ്ടു്. 
ഹാർഡ്‍വെയറിനെ എങ്ങനെ
+പിന്തുണയ്ക്കാമെന്നു 
മനസ്സിലാക്കാനായി 
പ്രോഗ്രാമർമാർക്കു് റിവേഴ്സ്
+എഞ്ചിനീയറിങ് ചെയ്യാൻ 
സാധിക്കും. 
ബാക്കിയുള്ളവർക്കു് 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+പിന്തുണയ്ക്കുന്ന 
ഹാർഡ്‍വെയർ തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ 
കഴിയും; നമ്മുടെ എണ്ണം 
കൂടുമ്പോൾ,
+സ്പെസിഫിക്കേഷനുകൾ 
രഹസ്യമാക്കിവെക്കുന്നതു് 
സ്വയം പരാജയപ്പെടുത്തുന്ന 
നയമായി
+മാറും.</p>
+<p>
+റിവേഴ്സ് എഞ്ചിനീയറിങ് ഒരു 
വലിയ ജോലിയാണു്; 
ഇതേറ്റെടുക്കാൻ മാത്രം നിശ്ചയ
+ദാർഢ്യമുള്ള പ്രോഗ്രാമർമാർ 
നമുക്കുണ്ടാകുമോ? 
ഉണ്ടാകും&mdash;സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ആദർശത്തെ 
സംബന്ധിക്കുന്നതാണെന്നും അ
സ്വതന്ത്ര ഡ്രൈവറുകൾ
+അസഹനീയമാണെന്നുമുള്ള 
ശക്തമായ വികാരം നമ്മൾ 
കെട്ടിപ്പടുക്കുകയാണെങ്കിൽ. 
കൂടാതെ
+സ്വതന്ത്ര ഡ്രൈവറുകൾ 
ഉപയോഗിക്കാനായി, നമ്മളിൽ വലിയ 
വിഭാഗം ആൾക്കാർ കൂടുതൽ പണം
+അല്ലെങ്കിൽ കുറച്ചധികം സമയം 
ചെലവഴിക്കുമോ? ചെലവഴിക്കും, 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള
+നിശ്ചയ ദാർഢ്യം 
വ്യാപകമാണെങ്കിൽ.</p>
+<p>
+(2008 കുറിപ്പ്: ഈ പ്രശ്നം BIOS-ലും 
ഉണ്ടു്.  ഒരു സ്വതന്ത്ര BIOS ആണു്, <a
+href="http://www.libreboot.org/";>ലിബൃബൂട്ട്(LibreBoot)</a>
+(കോർബൂട്ട്(coreboot)-ന്റെ ഒരു 
വിതരണം); അസ്വതന്ത്ര 
&ldquo;ബ്ലോബുകൾ&rdquo;
+ഒന്നും കൂടാതെ മെഷീനുകളെ 
പിന്തുണയ്ക്കാനായി 
ലിബൃബൂട്ടിനു് അവയുടെ 
സ്പെക്കുകൾ
+ലഭിക്കുന്നതിലാണു് ഇവിടെ 
പ്രശ്നം.)</p>
+
+<h3>അസ്വതന്ത്ര ലൈബ്രറികൾ</h3>
+<p>
+ഒരു സ്വതന്ത്ര ഓപ്പറേറ്റിങ് 
സിസ്റ്റത്തിൽ 
പ്രവർത്തിക്കുന്ന അസ്വതന്ത്ര
+ലൈബ്രറിയ്ക്കു് സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
ഡവലപ്പർമാർക്കുള്ള 
ചതിക്കുഴിയാവാൻ
+കഴിയും. ഇതിലുള്ള പ്രലോഭനം 
ലൈബ്രറികളുടെ ആകർഷകമായ 
സവിശേഷതകളാണു്; നിങ്ങൾ ഈ
+ലൈബ്രറി ഉപയോഗിച്ചാൽ ആ 
ചതിക്കുഴിയിൽ നിങ്ങൾ വീഴും, 
കാരണം നിങ്ങളുടെ
+പ്രോഗ്രാമിനു് ഉപയോഗപ്രദമായ 
രീതിയിൽ ഒരു സ്വതന്ത്ര 
ഓപ്പറേറ്റിങ്
+സിസ്റ്റത്തിന്റെ ഭാഗമാകാൻ 
കഴിയില്ല. (കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ, 
ഞങ്ങൾക്കു് നിങ്ങളുടെ
+പ്രോഗ്രാം ഉൾക്കൊള്ളിക്കാൻ 
കഴിയും, പക്ഷേ ലൈബ്രറികളുടെ അ
ഭാവം കാരണം ഇതു്
+<em>പ്രവർത്തിക്കണം</em> എന്നില്ല.) 
അതിലും മോശം, കുത്തക ലൈബ്രറി 
ഉപയോഗിക്കുന്ന
+ഒരു പ്രോഗ്രാം പ്രശസ്തമായാൽ, 
മുമ്പു 
വിചാരിച്ചിട്ടില്ലാതിരുന്ന 
പ്രോഗ്രാമർമാരെ
+ഈ ചതിക്കുഴിയിലേക്കു 
പ്രലോഭിപ്പിക്കാൻ ഇതിനു 
കഴിയും.</p>
+<p>
+ഈ പ്രശ്നത്തിന്റെ ആദ്യ 
ഉദാഹരണം 80-കളിലെ മോട്ടിഫ് 
ടൂൾകിറ്റ് ആയിരുന്നു. ആ
+സമയത്തു് സ്വതന്ത്ര 
ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം 
ഒന്നുംതന്നെ 
ഇല്ലായിരുന്നുവെങ്കിൽ
+പോലും, മോട്ടിഫ് പിന്നീടു് 
പ്രശ്നമാകുമെന്നു് 
വ്യക്തമായിരുന്നു. ഗ്നു 
സംരംഭം
+രണ്ടു രീതിയിലാണു് 
പ്രതികരിച്ചതു്: സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ സംരംഭങ്ങളോടു് 
ഫ്രീ
+X ടൂൾകിറ്റിനെയും 
മോട്ടിഫിനെയും പിന്തുണക്കാൻ 
ആവശ്യപ്പെട്ടും, മോട്ടിഫിനു് 
ഒരു
+സ്വതന്ത്ര പകരം സംവിധാനം 
എഴുതാൻ ആരെയെങ്കിലും 
ആവശ്യപ്പെട്ടും. ഈ ജോലിക്കു്
+വർഷങ്ങളെടുത്തു; ഹങ്ഗ്രി 
പ്രോഗ്രാമർമാർ ഡവലപ്പു ചെയ്ത 
ലെസ്സ്ട്ടിഫ്, 1997-ൽ
+മാത്രമേ ഇതു് മിക്ക മോട്ടിഫ് 
ആപ്ലിക്കേഷനുകളെയും 
പിന്തുണയ്ക്കാൻ മാത്രം
+കരുത്തുള്ളതായുള്ളു.</p>
+<p>
+1996-നും 1998-നും ഇടയിൽ, ക്യൂട്ട് (Qt) 
എന്നു പേരുള്ള, മറ്റൊരു അ
സ്വതന്ത്ര
+<abbr title="Graphical User Interface">GUI (ഗ്രാഫിക്കൽ 
യൂസർ
+ഇന്റർഫേസ്)</abbr> ടൂൾകിറ്റ് 
ലൈബ്രറി, ഗണ്യമായ ഒരു 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിൽ
+ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു, <abbr title="K Desktop 
Environment">കെഡിഇ (KDE - കെ
+ഡസ്ക്ടോപ്പ് എൻവയോൺമെന്റ്)</abbr> 
എന്ന ഡെസ്ക്ടോപ്പിൽ.</p>
+<p>
+സ്വതന്ത്ര ഗ്നു/ലിനക്സ് 
സിസ്റ്റങ്ങൾക്കു് കെഡിഇ 
ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല, 
കാരണം
+ഞങ്ങൾക്കു് ആ ലൈബ്രറി 
ഉപയോഗിക്കാൻ 
കഴിയുമായിരുന്നില്ല. 
എന്നിരുന്നാലും,
+സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനോടു ചേർന്നു 
നില്ക്കുന്നതിൽ 
കർക്കശക്കാരല്ലായിരുന്ന
+ഗ്നു/ലിനക്സ് സിസ്റ്റങ്ങളുടെ 
വാണിജ്യത്തിലേർപ്പെട്ടിരുന്ന
 ചില വിതരണക്കാർ
+അവരുടെ സിസ്റ്റങ്ങളിൽ കെഡിഇ 
ചേർത്തു&mdash;ഇതു് കൂടുതൽ 
കാര്യക്ഷമതയും പക്ഷേ
+കുറവു സ്വാതന്ത്ര്യവുമുള്ള 
ഒരു സിസ്റ്റം ഉണ്ടാക്കി. ഈ 
കെഡിഇ ഗ്രൂപ്പ് കൂടുതൽ
+പ്രോഗ്രാമർമാരെ ക്യൂട്ട് 
ഉപയോഗിക്കാൻ 
പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു, 
ലക്ഷക്കണക്കിനു്
+&ldquo;ലിനക്സ് ഉപയോക്താക്കൾ&rdquo; 
ഇതിൽ എന്തെങ്കിലും 
പ്രശ്നമുള്ളതായി
+അറഞ്ഞിരുന്നില്ല. ഈ സാഹചര്യം 
ദയനീയമായി തോന്നിത്തുടങ്ങി.</p>
+<p>
+രണ്ടു തരത്തിലാണു് സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയ‍ർ കൂട്ടായ്മ ഈ 
പ്രശ്നത്തോടു
+പ്രതികരിച്ചതു്: ഗ്നോമും 
ഹാർമണിയും</p>
+<p>
+ഗ്നോം, ഗ്നുവിന്റെ 
ഡെസ്ക്ടോപ്പ് സംരംഭമാണു്. 1997-ൽ 
മിഗേൽ ദെ ഇക്കാസ ആരംഭിച്ച,
+റെഡ് ഹാറ്റ് 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റെ 
പിന്തുണയോടു കൂടി ഡവലപ്പു 
ചെയ്ത, ഗ്നോം
+സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
മാത്രം ഉപയോഗിച്ചുകൊണ്ടു് 
സമാനമായ ഡെസ്ക്ടോപ്പ്
+സൌകര്യങ്ങൾ നല്കുന്നു. C++ 
മാത്രമല്ലാതെ വ്യത്യസ്തമായ 
ധാരാളം ഭാഷകൾ
+പിന്തുണയ്ക്കുന്നു എന്നു 
തുടങ്ങിയുള്ള സാങ്കേതിക 
നേട്ടവും
+ഇതിനുണ്ടായിരുന്നു. എന്നാൽ 
ഇതിന്റെ പ്രധാന ഉദ്ദേശ്യം 
സ്വാതന്ത്ര്യമായിരുന്നു:
+ഒരു അസ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറും 
ഉപയോഗിക്കേണ്ട 
ആവശ്യമില്ലായിരുന്നു.</p>
+<p>
+ക്യൂട്ട് ഇല്ലാതെ കെഡിഇ 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ 
സാധിക്കുന്ന തരത്തിൽ
+രൂപകല്പന ചെയ്ത ഒരു 
കമ്പാറ്റിബിൾ റീപ്ലേസ്മെന്റ് 
ലൈബ്രറിയാണു് ഹാർമണി.</p>
+<p>
+1998 നവംബറിൽ, ക്യൂട്ട് 
ഡവലപ്പർമാർ അനുമതിപത്രത്തിൽ 
ഒരു മാറ്റം പ്രഖ്യാപിച്ചു,
+അതു് പ്രായോഗികമാകുമ്പോൾ, അ
തു് ക്യൂട്ടിനെ സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+ആക്കേണ്ടതാണു്. 
ഉറപ്പുവരുത്താൻ യാതൊരു 
മാർഗവുമില്ല, എന്നാലും ഇതു് 
ഭാഗികമായി
+ക്യൂട്ട് അ
സ്വതന്ത്രമായിരുന്നപ്പോൾ 
ഉണ്ടാക്കിയ പ്രശ്നങ്ങളോടുള്ള 
കൂട്ടായ്മയിൽ
+നിന്നുണ്ടായ ഉറച്ച 
പ്രതികരണത്തിൽ 
നിന്നാണെന്നാണു് ഞാൻ 
വിചാരിക്കുന്നതു്. (പുതിയ
+അനുമതിപത്രം അ
സൌകര്യപ്രദവും 
ന്യായരഹിതവുമാണു്, അ
തുകൊണ്ടു് ക്യൂട്ടിന്റെ 
ഉപയോഗം
+ഒഴിവാക്കുന്നതാണു് അ
ഭികാമ്യം.)</p>
+<p>
+[പിന്നീടുള്ള കുറിപ്പു്: 2000 
സെപ്റ്റംബറിൽ, ഗ്നു 
ജിപിഎല്ലിനു കീഴിൽ ക്യൂട്ട്
+പുനഃപ്രസിദ്ധീകരിച്ചു, അതു് ഈ 
പ്രശ്നം പരിഹരിച്ചു.]</p>
+<p>
+ഇനിയൊരു അസ്വതന്ത്ര ലൈബ്രറി 
പ്രലോഭിപ്പിച്ചാൽ നമ്മൾ 
എങ്ങനെ പ്രതികരിക്കും? ഈ
+സമൂഹത്തിലെ എല്ലാവരും 
ചതിക്കുഴിയിൽ പെടാതെ 
മാറിനില്ക്കേണ്ടതിന്റെ 
ആവശ്യകത
+മനസ്സിലാക്കുമൊ? അല്ലെങ്കിൽ 
നമ്മളിൽ പലരും സൌകര്യത്തിനു 
വേണ്ടി
+സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ 
ഉപേക്ഷിക്കുമൊ, എന്നിട്ടു് 
ഇതിലും വലിയൊരു പ്രശ്നം
+ഉണ്ടാക്കുമൊ? നമ്മുടെ ഭാവി 
നമ്മുടെ തത്ത്വശാസ്ത്രത്തെ 
ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു.</p>
+
+<h3>സോഫ്റ്റ്‍വെയ‍ർ 
പേറ്റന്റുകൾ</h3>
+<p>
+ഇരുപതു വർഷത്തോളം കാലം 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു
+കൈയ്യെത്താവുന്നതിനുമപ്പുറത്തേക്കു്
 അൽഗൊരിതങ്ങളെയും 
ഫീച്ചറുകളെയും വെക്കുവാൻ
+സാധിക്കുന്ന സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
പേറ്റന്റുകളിൽ നിന്നാണു് 
ഞങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന
+ഏറ്റവും രൂക്ഷമായ ഭീഷണി 
ഉണ്ടാവുന്നതു്. LZW കമ്പ്രഷൻ അ
ൽഗൊരിതം
+പേറ്റന്റുകൾക്കായുള്ള അ
പേക്ഷ 1983-ലാണുണ്ടായതു്, 
കൃത്യമായി കമ്പ്രസ്
+ചെയ്തിട്ടുള്ള <abbr title="Graphics Interchange 
Format">GIF</abbr>-കൾ
+ഉത്പാദിപ്പിക്കാനുള്ള 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
പ്രകാശനം ചെയ്യാൻ ഞങ്ങൾക്കു്
+ഇപ്പോഴും സാധിക്കുന്നില്ല. 
[2009-ൽ അവയുടെ കാലാവധി കഴിഞ്ഞു.] 
1998-ൽ, കമ്പ്രസു
+ചെയ്ത <abbr title="MPEG-1 Audio Layer 3">MP3</abbr> ഓഡിയോ
+നിർമ്മിക്കുവാനായുള്ള ഒരു 
സ്വതന്ത്ര പ്രോഗ്രാം ഒരു 
പേറ്റന്റ് ലംഘനത്തിന്റെ
+ഭീഷണി കാരണം 
ഡിസ്ട്രിബ്യൂഷനിൽ നിന്നും 
നീക്കം ചെയ്യപ്പെട്ടു. [2017-ൽ, ഈ
+പേറ്റന്റുകളുടെ കാലാവധി 
കഴിഞ്ഞു. എത്രകാലമാണു് ഞങ്ങൾ
+കാത്തിരിക്കേണ്ടിവന്നതെന്നു 
നോക്കൂ.]
+</p>
+<p>
+പേറ്റന്റുകളെ 
ചെറുക്കുന്നതിനു 
മാർഗങ്ങളുണ്ടു്: ഒരു 
പേറ്റന്റ്
+അസാധുവാണെന്നുള്ളതിനു് 
തെളിവുകൾ തിരയാൻ കഴിയും, 
കൂടാതെ അതേ കാര്യം
+ചെയ്യാനായുള്ള മറ്റു വഴികൾ അ
ന്വേഷിക്കാനും കഴിയും. പക്ഷേ 
മേല്പറഞ്ഞ ഓരോ
+രീതികളും ചിലപ്പോൾ മാത്രമെ 
നടക്കുകയുള്ളു; രണ്ടും 
പരാജയപ്പെടുമ്പോൾ,
+ഉപയോക്താക്കൾ ആഗ്രഹിക്കുന്ന 
ചില സവിശേഷതകൾ നല്കാൻ 
കഴിയില്ലെന്ന അവസ്ഥയിലേക്കു്
+എത്തിപ്പെടുവാൻ എല്ലാ 
സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളും 
നിർബന്ധിതമായേക്കാം. കുറേ
+കാലം കാത്തിരുന്നാൽ 
പേറ്റന്റുകളുടെ കാലാവധി 
കഴിയും, പക്ഷേ അതുവരെ നമ്മൾ 
എന്തു
+ചെയ്യും?</p>
+<p>
+ഞങ്ങളിൽ 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ പേരിൽ 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ
+വിലകല്പിക്കുന്നവർ 
എന്തായാലും സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനൊപ്പം
+നില്ക്കും. പേറ്റന്റു 
ചെയ്യപ്പെട്ട സവിശേഷത 
ഇല്ലാതെ കാര്യം നടത്താൻ 
ഞങ്ങൾക്കു
+കഴിയും. പക്ഷേ സാങ്കേതികമായി 
ഉയർന്ന നിലയിൽ ആണെന്നുള്ള 
പ്രതീക്ഷയിൽ സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ 
വിലവെക്കുന്നവർ ഒരു 
പേറ്റന്റ് അതിനെ തടയുമ്പോൾ 
ഇതിനെ ഒരു
+പരാജയമെന്നു വിളിക്കാൻ 
സാധ്യതയുണ്ടു്. അതായതു്, 
&ldquo;ബസാർ&rdquo;
+മാതൃകയിലുള്ള 
ഡവലപ്മെന്റിന്റെ പ്രായോഗിക 
ഫലപ്രാപ്തിയെ കുറിച്ചും, ചില 
സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെ 
വിശ്വാസ്യതയെ കുറിച്ചും 
പ്രവർത്തനശക്തിയെ കുറിച്ചും 
ഒക്കെ
+സംസാരിക്കുന്നതു് 
ഉപയോഗപ്രദം തന്നെ, എന്നാൽ 
നമ്മൾ അവിടെ നിർത്താൻ
+പാടില്ല. സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ 
കുറിച്ചും ആദർശത്തെ 
കുറിച്ചും നിർബന്ധമായും
+സംസാരിക്കണം.</p>
+
+<h3>സ്വതന്ത്ര ഡോക്യുമെന്റേഷൻ</h3>
+<p>
+ഞങ്ങളുടെ സ്വതന്ത്ര 
ഓപ്പറേറ്റിങ് 
സിസ്റ്റങ്ങളിലുള്ള ഏറ്റവും 
വലിയ ന്യൂനത
+സോഫ്റ്റ്‍വെയറിലല്ല&mdash;ഞങ്ങളുടെ
 സിസ്റ്റങ്ങളിൽ 
ഉൾപ്പെടുത്താൻ കഴിയുന്ന നല്ല
+സ്വതന്ത്ര സഹായരേഖകളുടെ 
കുറവാണു്. ഡോക്യുമെന്റേഷൻ ഏതു 
സോഫ്റ്റ്‍വെയ‍ർ
+പാക്കേജിന്റെയും അ
ത്യന്താപേക്ഷിത ഘടകമാണു്; ഒരു 
പ്രധാനപ്പെട്ട സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ പാക്കേജ് നല്ല 
ഒരു സ്വതന്ത്ര 
സഹായരേഖയ്ക്കൊപ്പം 
വന്നില്ലെങ്കിൽ,
+ഇതൊരു വലിയ വിടവാണു്. അത്തരം 
വിടവുകൾ ഇന്നു ഞങ്ങൾക്കു 
ധാരാളമുണ്ടു്.</p>
+<p>
+ഫ്രീ ഡോക്യുമെന്റേഷൻ, ഫ്രീ 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ പോലെതന്നെ, 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ
+കുറിച്ചുള്ള കാര്യമാണു്, 
വിലയെ കുറിച്ചല്ല. സ്വതന്ത്ര 
സഹായരേഖകൾക്കുള്ള
+മാനദണ്ഡം സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റേതിനോടു് 
ഏറെക്കുറെ സാമ്യമുള്ളതാണു്:
+എല്ലാ ഉപയോക്താക്കൾക്കും ചില 
സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾ 
നല്കുന്നതിനെ
+കുറിച്ചുള്ളതാണിതു്. 
പുനർവിതരണം (വാണിജ്യപരമായ 
വില്പന ഉൾപ്പെടെ) 
നിർബന്ധമായും
+അനുവദിച്ചിരിക്കണം, 
ഓൺലൈനിലും കടലാസിലും, അതിലൂടെ 
പ്രോഗ്രാമിന്റെ എല്ലാ
+പകർപ്പുകൾക്കൊപ്പവും 
സഹായരേഖ ചേർക്കാൻ കഴിയും.</p>
+<p>
+മാറ്റങ്ങൾ വരുത്താനുള്ള അ
നുമതിയും നിർണ്ണായകമാണു്. 
എല്ലാ തരത്തിലുള്ള
+ലേഖനങ്ങളും പുസ്തകങ്ങളും 
പരിഷ്കരിക്കാനുള്ള അനുമതി 
ആളുകൾക്കു്
+ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ടതു് അ
ത്യന്താപേക്ഷിതമാണു് എന്നതു് 
ഒരു പൊതു നിയമം എന്നരീതിയിൽ
+ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നില്ല. 
ഉദാഹരണത്തിനു്, നമ്മുടെ 
പ്രവൃത്തികളും 
കാഴ്ചപ്പാടുകളും
+വിവരിക്കുന്ന ഇതുപോലെയുള്ള 
ലേഖനങ്ങളിൽ മാറ്റം 
വരുത്താനുള്ള അനുമതി 
നല്കാനുള്ള
+ചുമതല നിങ്ങൾക്കോ എനിക്കോ 
ഉണ്ടെന്നു ഞാൻ 
വിചാരിക്കുന്നില്ല.</p>
+<p>
+എന്നാൽ സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനു 
വേണ്ടിയുള്ള ഡോക്യുമെന്റേഷൻ
+പരിഷ്കരിക്കാനുള്ള 
സ്വാതന്ത്ര്യം 
നിർണ്ണായകമാകുന്നതെന്തുകൊണ്ടു്
 എന്നതിനു് ഒരു
+പ്രത്യേക കാരണമുണ്ടു്. 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
പരിഷ്കരിക്കാനുള്ള അവകാശം 
ആളുകൾ
+ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ, അതിനുള്ള 
സവിശേഷതകൾ കൂട്ടുകയോ അതിനു 
മാറ്റം വരുത്തുകയോ
+ചെയ്യുന്നു, ആത്മാർത്ഥതയോടെ ആ 
ജോലി ചെയ്യുന്നവരാണെങ്കിൽ അ
വർ സഹായരേഖയിലും
+മാറ്റം വരുത്തും&mdash;അതിലൂടെ ആ 
പരിഷ്കരിച്ച 
പ്രോഗ്രാമിനൊപ്പം കൃത്യവും
+ഉപയോഗപ്രദവുമായ 
ഡോക്യുമെന്റേഷൻ 
ലഭ്യമാക്കുവാൻ അവർക്കു
+കഴിയുന്നു. പ്രോഗ്രാമർമാരെ 
ജോലിയോടു ആത്മാർത്ഥത 
പുലർത്താനും ജോലി
+പൂർത്തിയാക്കാനും അ
നുവദിക്കാത്ത ഒരു അസ്വതന്ത്ര 
സഹായരേഖ നമ്മുടെ 
കൂട്ടായ്മയുടെ
+ആവശ്യങ്ങൾ 
നിറവേറ്റുന്നില്ല.</p>
+<p>
+എങ്ങനെ മാറ്റങ്ങൾ 
വരുത്തണമെന്നുള്ളതിനുള്ള ചില 
തരത്തിലുള്ള പരിമിതികൾ
+പ്രശ്നങ്ങളൊന്നും 
ഉണ്ടാക്കില്ല. ഉദാഹരണത്തിനു്, 
യഥാർത്ഥ ലേഖകന്റെ പകർപ്പവകാശ
+നോട്ടീസ് 
സംരക്ഷിക്കണമെന്നുള്ള 
ആവശ്യകത, വിതരണ നിബന്ധനകൾ, അ
ല്ലെങ്കിൽ ലേഖകരുടെ
+പട്ടിക ഇവയ്ക്കൊന്നും 
കുഴപ്പമില്ല. മാത്രമല്ല 
പരിഷ്കരിച്ച പതിപ്പുകളിൽ അവ
+പരിഷ്കരിച്ചതാണെന്നുള്ള 
നോട്ടീസ് 
ഉൾപ്പെടുത്തണമെന്നു് 
ആവശ്യപ്പെടുന്നതും ഒരു
+പ്രശ്നമല്ല, 
സാങ്കേതികമല്ലാത്ത ഒരു വിഷയം 
കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന ഒരു 
വിഭാഗം
+മുഴുവനായും മാറ്റം 
വരുത്തുവാനോ ഒഴിവാക്കുവാനോ 
പറ്റില്ലെന്നുള്ളതുപോലും
+പ്രശ്നമല്ല. ഈ തരത്തിലുള്ള 
നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഒരു 
പ്രശ്നമല്ലാത്തതിനു കാരണം അവ
+ആത്മാർത്ഥതയുള്ള 
പ്രോഗ്രാമറെ പരിഷ്കരിച്ച 
പ്രോഗ്രാമിനു യോജിച്ച തരത്തിൽ
+സഹായരേഖയിൽ മാറ്റം 
വരുത്തുന്നതിൽ നിന്നും 
തടയുന്നില്ല എന്നതുതന്നെ. 
മറ്റൊരു
+തരത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, സഹായരേഖ 
സമ്പൂർണമായും 
ഉപയോഗിക്കുന്നതിൽ നിന്നും 
സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ കൂട്ടായ്മയെ അ
വ തടയുന്നില്ല.</p>
+<p>
+എന്തിരുന്നാലും, സഹായരേഖയിലെ 
<em>സാങ്കേതികമായ</em> എല്ലാ 
ഉള്ളടക്കങ്ങളെയും
+പരിഷ്കരിക്കുവാൻ 
നിർബന്ധമായും സാധിക്കണം, 
എന്നിട്ടു് പരിണതഫലത്തെ 
എല്ലാ പതിവു
+മീഡിയയും ചാനലുകളും വഴി 
വിതരണം ചെയ്യുവാനും കഴിയണം; അ
ല്ലെങ്കിൽപിന്നെ,
+നിയന്ത്രണങ്ങൾ 
കൂട്ടായ്മയ്ക്കൊരു 
തടസ്സമാകുന്നു, സഹായരേഖ 
സ്വതന്ത്രമാകുന്നില്ല,
+മാത്രമല്ല നമുക്കു് മറ്റൊരു 
സഹായരേഖ ആവശ്യമായും വരും.</p>
+<p>
+സ്വതന്ത്ര സഹായരേഖകളുടെ ഒരു 
മുഴുവൻ സ്പെക്ട്രം തന്നെ 
ഉത്പാദിപ്പിക്കാനുള്ള
+അവബോധവും ദൃഢനിശ്ചയവും 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
ഡവലപ്പർമാർക്കു് ഉണ്ടാവുമോ?
+ഒന്നുകൂടി ആവർത്തിക്കുന്നു, 
നമ്മുടെ ഭാവി 
തത്ത്വശാസ്ത്രത്തോടു
+ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു.</p>
+
+<h3>നമ്മൾ നിർബന്ധമായും 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ കുറിച്ചു 
സംസാരിക്കണം</h3>
+<p>
+ഇന്നത്തെ കണക്കനുസരിച്ചു് 
ഡബിയൻ ഗ്നു/ലിനക്സ്, റെഡ് 
ഹാറ്റ്
+&ldquo;ലിനക്സ്&rdquo; എന്നീ 
ഗ്നു/ലിനക്സ് 
സിസ്റ്റങ്ങൾക്കു് ഒരു 
കോടിയോളം
+ഉപയോക്താക്കളുണ്ടു്. 
പ്രായോഗികമായ 
കാരണങ്ങൾകൊണ്ടു് മാത്രം 
ഉപയോക്താക്കളുടെ വലിയ
+കൂട്ടം തന്നെ വരുന്ന 
രീതിയിലുള്ള പ്രായോഗികമായ 
നേട്ടങ്ങൾ സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഡവലപ്പു 
ചെയ്തിട്ടുണ്ടു്.</p>
+<p>
+ഇതിന്റെ നല്ല പരിണിതഫലങ്ങൾ 
വ്യക്തമാണു്: സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഡവലപ്പു
+ചെയ്യുന്നതിൽ കൂടുതൽ 
താത്പര്യം, സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ വ്യാപാരത്തിനു 
കൂടുതൽ
+ഉപഭോക്താക്കൾ, കൂടാതെ കുത്തക 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകൾക്കു പകരം 
വാണിജ്യപരമായ സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ ഉത്പന്നങ്ങൾ 
ഡവലപ്പു ചെയ്യാനായി 
കമ്പനികളെ 
പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ
+കൂടുതൽ കഴിവു്.</p>
+<p>
+പക്ഷേ സോഫ്റ്റ്‍വെയറിലുള്ള 
താത്പര്യം അതു് അ
ടിസ്ഥാനമാക്കിയിട്ടുള്ള
+തത്ത്വശാസ്ത്രത്തെകുറിച്ചുള്ള
 അവബോധത്തേക്കാൾ പെട്ടെന്നു്
+വളർന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു, 
മാത്രമല്ല ഇതു 
പ്രശ്നങ്ങളിലേക്കു 
നയിക്കുന്നു. മുകളിൽ
+പറഞ്ഞിരിക്കുന്ന 
വെല്ലുവിളികളെയും 
ഭീഷണികളെയും നേരിടാനുള്ള 
നമ്മുടെ കഴിവു്
+സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുവേണ്ടി 
ഉറച്ചുനില്ക്കാനുള്ള 
ഇച്ഛാശക്തിയെ
+ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. 
നമ്മുടെ കൂട്ടായ്മയ്ക്കു് ഈ 
ഇച്ഛാശക്തിയുണ്ടെന്നു്
+ഉറപ്പുവരുത്താൻ, പുതിയ 
ഉപയോക്താക്കൾ 
കൂട്ടായ്മയിലേക്കു വരുമ്പോൾ 
തന്നെ നമ്മൾ ഈ
+ആശയം അവരിലേക്കു 
വ്യാപിപ്പിക്കണം.</p>
+<p>
+പക്ഷേ ഇതിൽ നമ്മൾ 
പരാജയപ്പെടുന്നു: നമ്മുടെ 
കൂട്ടായ്മയുടെ 
പൌരധർമ്മശാസ്ത്രത്തെ
+കുറിച്ചു് പുതിയ 
ഉപയോക്താക്കളെ പഠ
ിപ്പിക്കാനുള്ള പ്രയത്നം അ
വരെ നമ്മുടെ
+കൂട്ടായ്മയിലേക്കു് 
ആകർഷിക്കാനുള്ള 
പ്രയത്നത്തിനും എത്രയോ 
പുറകിലാണു്. നമ്മൾ ഈ
+രണ്ടു കാര്യങ്ങളും 
ചെയ്യേണ്ടതുണ്ടു്, മാത്രമല്ല 
ഈ രണ്ടു പ്രയത്നങ്ങളും നമ്മൾ
+സന്തുലനാവസ്ഥയിൽ 
കാത്തുസൂക്ഷിക്കുകയും വേണം.</p>
+
+<h3>&ldquo;ഓപ്പൺ സോഴ്സ്&rdquo;</h3>
+<p>
+1998-ൽ പുതിയ ഉപയോക്താക്കളെ 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ കുറിച്ചു പഠ
ിപ്പിക്കുന്നതു കൂടുതൽ
+ദുഷ്കരമായി മാറി, 
കൂട്ടായ്മയിലെ ഒരു വിഭാഗം 
&ldquo;സ്വതന്ത്ര
+സോഫ്റ്റ്‍വെയർ&rdquo; എന്ന പദം 
ഉപയോഗിക്കുന്നതു നിർത്തി 
പകരം &ldquo;ഓപ്പൺ
+സോഴ്സ് സോഫ്റ്റ്‍വെയർ&rdquo; 
എന്നുപയോഗിച്ചു തുടങ്ങി.</p>
+<p>
+ഈ പദത്തിൽ താത്പര്യം കാണിച്ച 
ചിലരുടെ ലക്ഷ്യം &ldquo;ഫ്രീ&rdquo; 
എന്നതു്
+&ldquo;ഗ്രാറ്റിസ് (സൌജന്യം)&rdquo; 
എന്നതിനു പകരമായി 
തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നതിനെ
+ഒഴിവാക്കലായിരുന്നു&mdash;യുക്തിപരമായ
 ഒരു ലക്ഷ്യം. എന്നിരുന്നാലും,
+മറ്റുള്ളവരുടെ ലക്ഷ്യം, 
സ്വതന്ത്ര സോഫ്റ്റ്‍വെയർ 
മൂവ്മെന്റിന്റെയും ഗ്നു
+സംരംഭത്തിന്റെയും 
പ്രചോദനമായിട്ടുള്ള 
ആദർശത്തിന്റെ ആത്മാവിനെതന്നെ
+മാറ്റിനിർത്തുക 
എന്നതായിരുന്നു, എന്നിട്ടു് 
എക്സിക്യൂട്ടീവുകളെയും 
വ്യാപാര
+ഉപയോക്താക്കളെയും 
പ്രീതിപ്പെടുത്തുക, ഇതിൽ 
പലരുടെയും പ്രത്യയശാസ്ത്രം 
ലാഭത്തെ
+സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു 
മുകളിലും കൂട്ടായ്മയ്ക്കു 
മുകളിലും ആദർശത്തിനു 
മുകളിലുമായി
+പ്രതിഷ്ഠിക്കുക 
എന്നതായിരുന്നു. അതായതു്, 
&ldquo;ഓപ്പൺ സോഴ്സ്&rdquo;-ന്റെ
+വാഗ്പാടവശാസ്ത്രം നല്ല 
ഗുണമേന്മയുള്ളതും 
കരുത്തുള്ളതുമായ 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ
+ഉണ്ടാക്കാനുള്ള സാധ്യതയിൽ 
ശ്രദ്ധകേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു, 
എന്നാൽ സ്വാതന്ത്ര്യം,
+കൂട്ടായ്മ, ആദർശം തുടങ്ങിയ 
ആശയങ്ങളെ ഒഴിവാക്കുന്നു.</p>
+<p>
+&ldquo;ലിനക്സ്&rdquo; മാഗസിനുകൾ 
ഇതിനു വ്യക്തമായ ഒരു 
ഉദാഹരണമാണു്&mdash;അവ
+ഗ്നു/ലിനക്സിനോടു കൂടി 
പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ കഴിയുന്ന 
കുത്തക സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകളുടെ
+പരസ്യങ്ങൾകൊണ്ടു് 
നിറയ്ക്കുന്നു. അടുത്ത 
മോട്ടിഫോ ക്യൂട്ടോ
+പ്രത്യക്ഷപ്പെടുമ്പോൾ, ഈ 
മാഗസിനുകൾ പ്രോഗ്രാമർമാരോടു് 
ഇവയിൽ നിന്നും
+മാറിനില്ക്കാനുള്ള താക്കീതു 
നല്കുമോ അതോ അവയ്ക്കുവേണ്ടി 
പരസ്യങ്ങൾ ചെയ്യുമോ?</p>
+<p>
+വ്യാപാരത്തിന്റെ 
പിന്തുണയ്ക്കു് പല 
മാർഗങ്ങളിലൂടെയും 
കൂട്ടായ്മയിലേക്കു സംഭാവന
+ചെയ്യാൻ കഴിയും; മറ്റെല്ലാം 
തുല്യനീതിയോടെയാണെങ്കിൽ ഇതു്
+ഉപയോഗപ്രദവുമാണു്. പക്ഷേ അ
വരുടെ പിന്തുണ 
നേടിയെടുക്കാനായി 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ
+കുറിച്ചും ആദർശത്തെ 
കുറിച്ചുമൊക്കെ 
സംസാരിക്കുന്നതു 
കുറയ്ക്കുന്നു എന്നുള്ളതു്
+ദാരുണമാണു്; ഇതു് മുമ്പു 
പറഞ്ഞ, കൂടുതൽ ആളുകളിലേക്കു് 
എത്തിച്ചേരുക,
+പൌരധർമ്മശാസ്ത്ര 
വിദ്യാഭ്യാസം എന്നിവ 
തമ്മിലുള്ള അസന്തുലിതാവസ്ഥയെ 
വീണ്ടും
+വഷളാക്കുന്നു.</p>
+<p>
+&ldquo;സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറും&rdquo; &ldquo;ഓപ്പൺ 
സോഴ്സും&rdquo;
+ഏറെക്കുറേ ഒരേ വിഭാഗത്തിൽ 
പെടുന്ന 
സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെയാണു് 
ചിത്രീകരിക്കുന്നതു്,
+പക്ഷേ സോഫ്റ്റ്‍വെയറിനെ 
കുറിച്ചും മൂല്യങ്ങളെ 
കുറിച്ചും വ്യത്യസ്ത 
കാര്യങ്ങളാണു
+പറയുന്നതു്. ഗ്നു സംരംഭം 
&ldquo;സ്വതന്ത്ര 
സോഫ്റ്റ്‍വെയർ&rdquo; എന്ന പദം
+തുടർന്നും ഉപയോഗിക്കുന്നു, 
വെറും സാങ്കേതിക വിദ്യ 
മാത്രമല്ല സ്വാതന്ത്ര്യമെന്ന
+ആശയവും പ്രധാനമാണെന്നു് 
സൂചിപ്പിക്കാനാണിതു്.</p>
+
+<h3>ശ്രമിച്ചു നോക്കൂ!</h3>
+<p>
+യോദയുടെ സൂക്തം (&ldquo;&lsquo;ശ്രമം&rsquo; 
എന്ന ഒന്നില്ല&rdquo; <a
+id="TransNote3-rev" href="#TransNote3"><sup>3</sup></a>) 
കൊള്ളാം, എന്നാൽ
+അതു് എന്റെ കാര്യത്തിൽ 
നടക്കില്ല. എനിക്കീ ജോലി 
ചെയ്യാൻ കഴിയുമോ എന്ന
+ഉത്കണ്ഠയോടെയാണു് ഞാൻ എന്റെ 
മിക്ക ജോലിയും 
ചെയ്തിട്ടുള്ളതു്, കൂടാതെ ഞാൻ
+ചെയ്താൽ തന്നെ അതു വേണ്ട 
ലക്ഷ്യത്തിലെത്താൻ മതിയാവും 
വിധമാകുമോ
+എന്നുറപ്പില്ലായ്മയും. പക്ഷേ 
എന്തായാലും ഞാൻ ശ്രമിച്ചു 
നോക്കി, കാരണം
+ശത്രുവിനും ഞാൻ 
കെട്ടിപ്പടുത്ത നഗരത്തിനും 
ഇടയിൽ മറ്റാരും 
ഉണ്ടായിരുന്നില്ല,
+ഞാൻ മാത്രം. എന്നെ തന്നെ 
ആശ്ചര്യപ്പെടുത്തുന്ന 
തരത്തിൽ ചിലപ്പോഴൊക്കെ ഞാൻ
+വിജയിച്ചിട്ടുമുണ്ടു്.</p>
+<p>
+ചിലപ്പോഴൊക്കെ ഞാൻ 
പരാജയപ്പെട്ടു; എന്റെ ചില 
നഗരങ്ങൾ
+തകർന്നുപോയിട്ടുണ്ടു്. 
പിന്നെ ഭീഷണിക്കിരയായ 
മറ്റൊരു നഗരം ഞാൻ കണ്ടു,
+എന്നിട്ടു് മറ്റൊരു 
യുദ്ധത്തിനു തയ്യാറായി. സമയം 
കടന്നുപോയപ്പോൾ, ഭീഷണികൾക്കു
+വേണ്ടി തിരയുവാനും 
എന്നിട്ടു് മറ്റു ഹാക്കർമാരെ 
എന്നോടൊപ്പം ചേരാനായി
+വിളിച്ചുകൊണ്ടു് അവർക്കും 
എന്റെ നഗരത്തിനുമിടയിൽ സ്വയം 
നില്ക്കുവാനും ഞാൻ
+പഠിച്ചു.</p>
+<p>
+ഈയിടെയായി, സാധാരണയായി ഞാൻ 
ഒറ്റയ്ക്കല്ല. ഹാക്കർമാരുടെ 
ഒരു സൈന്യം തന്നെ
+നിശ്ചയദാർഢ്യത്തോടെ 
പ്രവർത്തിക്കുന്നതു 
കാണുമ്പോൾ ആശ്വാസവും 
സന്തോഷവും
+ഉളവാകുന്നു, ഈ നഗരം അ
തിജീവിച്ചേക്കാമെന്നും ഞാൻ
+തിരിച്ചറിയുന്നു&mdash;തത്കാലം. 
പക്ഷേ ഓരോ വർഷം കൂടുന്തോറും അ
പകടങ്ങൾ വലുതാണു്,
+മാത്രമല്ല ഇപ്പോൾ 
മൈക്രോസോഫ്റ്റ് വ്യക്തമായി 
നമ്മുടെ കൂട്ടായ്മയെ ഉന്നം
+വെക്കുന്നു. 
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ഭാവി 
നമുക്കു നിസ്സാരവത്കരിക്കാൻ
+കഴിയില്ല. അതിനെ നിസ്സാരമായി 
കാണരുതു്! നിങ്ങളുടെ 
സ്വാതന്ത്ര്യം
+സംരക്ഷിക്കണമെങ്കിൽ, നിങ്ങൾ അ
തിനെ പരിപാലിക്കാനായി 
തയ്യാറായിരിക്കണം.</p>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+<hr /><b>പരിഭാഷകയുടെ കുറിപ്പു്</b><ol>
+<li id="TransNote1">കവിതയുടെ തർജ്ജിമ:<br 
/>ഞാൻ എനിക്കുവേണ്ടി അ
ല്ലെങ്കിൽ
+പിന്നെ, എനിക്കുവേണ്ടി 
ആരുണ്ടാകും?<br />ഞാൻ 
എനിക്കുവേണ്ടി 
മാത്രമാണെങ്കിൽ
+പിന്നെ, ഞാൻ എന്താണു്?<br 
/>ഇപ്പോൾ അല്ലെങ്കിൽ പിന്നെ 
എപ്പോൾ?<a
+href="#TransNote1-rev" class="nounderline">&#8593;</a></li>
+<li id="TransNote2">ഗ്നു നെറ്റ്‍വർക്ക് 
ഒബ്ജക്റ്റ് മോഡൽ 
എൻവയോൺമെന്റ്<a
+href="#TransNote2-rev" class="nounderline">&#8593;</a></li>
+<li id="TransNote3">സൂക്തത്തിന്റെ 
പൂർണരൂപം : <cite>Try not. Do, or do
+not. There is no &lsquo;try&rsquo;.</cite> ഇതിന്റെ 
തർജ്ജിമ :
+ശ്രമിക്കരുതു്. ചെയ്യുക, അ
ല്ലെങ്കിൽ ചെയ്യാതിരിക്കുക. 
“ശ്രമം” എന്ന
+ഒന്നില്ല. <a href="#TransNote3-rev"
+class="nounderline">&#8593;</a></li></ol></div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.ml.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>എഫ്.എസ്.എഫിനെ കുറിച്ചും 
ഗ്നുവിനെ കുറിച്ചുമുള്ള 
ചോദ്യങ്ങളും സംശയങ്ങളും 
ദയവായി
+<a href="mailto:gnu@gnu.org";>&lt;gnu@gnu.org&gt;</a> എന്ന 
വിലാസത്തിലേയ്ക്കു്
+അയയ്ക്കുക. എഫ്.എസ്.എഫുമായി 
ബന്ധപ്പെടാന്‍ <a href="/contact/">മറ്റു 
വഴികളും
+ഉണ്ടു്</a>. തെറ്റായ 
കണ്ണികളെകുറിച്ചും മറ്റു 
നിര്‍ദ്ദേശങ്ങളും അ
ഭിപ്രായങ്ങളും
+<a href="mailto:webmasters@gnu.org";>&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a> എന്ന
+വിലാസത്തിലേയ്ക്കു് 
എഴുതാവുന്നതാണു്.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+        replace it with the translation of these two:
+
+        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
+        Please send your comments and general suggestions in this regard
+        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org";>
+
+        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+        <p>For information on coordinating and submitting translations of
+        our web pages, see <a
+        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+        README</a>. -->
+ഗ്നു താളുകളുടെ മലയാളം 
പരിഭാഷകള്‍ കൃത്യവും 
നിലവാരമുള്ളതുമാക്കാൻ 
ഞങ്ങള്‍
+പരമാവധി ശ്രമിക്കുന്നുണ്ടു്. 
എന്നിരുന്നാലും അവ 
പൂര്‍ണമായും 
കുറ്റമറ്റതാണെന്നു
+പറയാന്‍ സാധിക്കില്ല. 
ഇതിനെകുറിച്ചുള്ള താങ്കളുടെ അ
ഭിപ്രായങ്ങളും
+നിർദ്ദേശങ്ങളും ദയവായി <a
+href="mailto:web-translators@gnu.org";>&lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>
+എന്ന വിലാസത്തിൽ അ
റിയിക്കുക.</p><p>വെബ് താളുകളുടെ 
പരിഭാഷകൾ സമർപ്പിക്കാനും
+ബന്ധപ്പെട്ട വിവരങ്ങൾക്കും <a
+href="/server/standards/README.translations.html">Translations README</a>
+നോക്കുക.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
+     without talking with the webmasters or licensing team first.
+     Please make sure the copyright date is consistent with the
+     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
+     document was modified, or published.
+     
+     If you wish to list earlier years, that is ok too.
+     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+     year, i.e., a year in which the document was published (including
+     being publicly visible on the web or in a revision control system).
+     
+     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+<p>പകർപ്പവകാശം &copy; 1998, 2001, 2002, 2005, 2006, 
2007, 2008, 2010, 2014,
+2015, 2017, 2018, 2020 റിച്ചാർഡ് 
സ്റ്റാൾമാൻ</p>
+
+<p>ഈ താളു് <a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/";>ക്രിയേറ്റീവ്
 കോമണ്‍സ്
+ആട്രിബ്യൂഷന്‍-നോഡെറിവേറ്റീവ്സ്
 4.0 ഇന്റർനാഷണൽ ലൈസൻസ്</a> അ
ടിസ്ഥാനത്തില്‍
+പ്രസിദ്ധീകരിച്ചതാണു്.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.ml.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+<b>പരിഭാഷ</b>: Aiswarya Kaitheri Kandoth | ഐശ്വര്യ 
കൈതേരി കണ്ടോത്ത്
+&lt;aiswaryakk29@gmail.com&gt;</div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+പുതുക്കിയതു്:
+
+$Date: 2021/02/24 17:30:36 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
+</body>
+</html>

Index: po/thegnuproject.ml-en.html
===================================================================
RCS file: po/thegnuproject.ml-en.html
diff -N po/thegnuproject.ml-en.html
--- /dev/null   1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ po/thegnuproject.ml-en.html 24 Feb 2021 17:30:37 -0000      1.1
@@ -0,0 +1,1069 @@
+<!--#include virtual="/server/header.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.86 -->
+<title>About the GNU Project
+- GNU Project - Free Software Foundation</title>
+<meta http-equiv="Keywords" content="GNU, GNU Project, FSF, Free Software, 
Free Software Foundation, History" />
+<!--#include virtual="/gnu/po/thegnuproject.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.html" -->
+<h2>The GNU Project</h2>
+
+<p>
+by <a href="http://www.stallman.org/";><strong>Richard Stallman</strong></a></p>
+
+<blockquote>
+<p>
+Originally published in the book <em>Open Sources</em>.  Richard
+Stallman was <a href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">
+never a supporter of &ldquo;open source&rdquo;</a>, but contributed
+this article so that the ideas of the free software movement would not
+be entirely absent from that book.
+</p>
+<p>
+Why it is even more important than ever
+<a href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">to insist
+that the software we use be free</a>.
+</p>
+</blockquote>
+
+<h3>The first software-sharing community</h3>
+<p>
+When I started working at the 
+<abbr title="Massachusetts Institute of Technology">MIT</abbr>
+Artificial Intelligence Lab in 1971, I became part of a
+software-sharing community that had existed for many years.  Sharing
+of software was not limited to our particular community; it is as old
+as computers, just as sharing of recipes is as old as cooking.  But we
+did it more than most.</p>
+<p>
+The AI Lab used a timesharing operating system called
+<abbr title="Incompatible Timesharing System">ITS</abbr> (the
+Incompatible Timesharing System) that the lab's staff hackers (1) had
+designed and written in assembler language for the Digital
+<abbr title="Programmed Data Processor">PDP</abbr>-10, one of
+the large computers of the era.  As a member of this community, an AI
+Lab staff system hacker, my job was to improve this system.</p>
+<p>
+We did not call our software &ldquo;free software&rdquo;, because that
+term did not yet exist; but that is what it was.  Whenever people from
+another university or a company wanted to port and use a program, we
+gladly let them.  If you saw someone using an unfamiliar and
+interesting program, you could always ask to see the source code, so
+that you could read it, change it, or cannibalize parts of it to make
+a new program.</p>
+<p>
+(1) The use of &ldquo;hacker&rdquo; to mean &ldquo;security
+breaker&rdquo; is a confusion on the part of the mass media.  We
+hackers refuse to recognize that meaning, and continue using the word
+to mean someone who loves to program, someone who enjoys playful
+cleverness, or the combination of the two.  See my
+article, <a href="http://stallman.org/articles/on-hacking.html";>On
+Hacking</a>.</p>
+
+<h3>The collapse of the community</h3>
+<p>
+The situation changed drastically in the early 1980s when Digital
+discontinued the PDP-10 series.  Its architecture, elegant and
+powerful in the 60s, could not extend naturally to the larger address
+spaces that were becoming feasible in the 80s.  This meant that nearly
+all of the programs composing ITS were obsolete.</p>
+<p>
+The AI Lab hacker community had already collapsed, not long before.
+In 1981, the spin-off company Symbolics had hired away nearly all of
+the hackers from the AI Lab, and the depopulated community was unable
+to maintain itself.  (The book Hackers, by Steve Levy, describes these
+events, as well as giving a clear picture of this community in its
+prime.)  When the AI Lab bought a new PDP-10 in 1982, its
+administrators decided to use Digital's nonfree timesharing system
+instead of ITS.</p>
+<p>
+The modern computers of the era, such as the VAX or the 68020, had
+their own operating systems, but none of them were free software: you
+had to sign a nondisclosure agreement even to get an executable copy.</p>
+<p>
+This meant that the first step in using a computer was to promise not
+to help your neighbor.  A cooperating community was forbidden.  The
+rule made by the owners of proprietary software was, &ldquo;If you
+share with your neighbor, you are a pirate.  If you want any changes,
+beg us to make them.&rdquo;</p>
+<p>
+The idea that the proprietary software social system&mdash;the system
+that says you are not allowed to share or change software&mdash;is
+antisocial, that it is unethical, that it is simply wrong, may come as
+a surprise to some readers.  But what else could we say about a system
+based on dividing the public and keeping users helpless?  Readers who
+find the idea surprising may have taken the proprietary software
+social system as a given, or judged it on the terms suggested by
+proprietary software businesses.  Software publishers have worked long
+and hard to convince people that there is only one way to look at the
+issue.</p>
+<p>
+When software publishers talk about &ldquo;enforcing&rdquo; their
+&ldquo;rights&rdquo; or &ldquo;stopping <a 
href="/philosophy/words-to-avoid.html#Piracy">piracy</a>&rdquo;, what they
+actually <em>say</em> is secondary.  The real message of these statements is
+in the unstated assumptions they take for granted, which the public is
+asked to accept without examination.  Let's therefore examine them.</p>
+<p>
+One assumption is that software companies have an unquestionable natural
+right to own software and thus have power over all its users.  (If
+this were a natural right, then no matter how much harm it does to the
+public, we could not object.)  Interestingly, the US Constitution and
+legal tradition reject this view; copyright is not a natural right,
+but an artificial government-imposed monopoly that limits the users'
+natural right to copy.</p>
+<p>
+Another unstated assumption is that the only important thing about
+software is what jobs it allows you to do&mdash;that we computer users
+should not care what kind of society we are allowed to have.</p>
+<p>
+A third assumption is that we would have no usable software (or would
+never have a program to do this or that particular job) if we did not
+offer a company power over the users of the program.  This assumption
+may have seemed plausible, before the free software movement
+demonstrated that we can make plenty of useful software without
+putting chains on it.</p>
+<p>
+If we decline to accept these assumptions, and judge these issues
+based on ordinary commonsense morality while placing the users first,
+we arrive at very different conclusions.  Computer users should be
+free to modify programs to fit their needs, and free to share
+software, because helping other people is the basis of society.</p>
+<p>
+There is no room here for an extensive statement of the reasoning
+behind this conclusion, so I refer the reader to the web pages
+<a href="/philosophy/why-free.html">
+http://www.gnu.org/philosophy/why-free.html</a> and
+<a href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">
+http://www.gnu.org/philosophy/free-software-even-more-important.html</a>.
+</p>
+
+<h3>A stark moral choice</h3>
+<p>
+With my community gone, to continue as before was impossible.
+Instead, I faced a stark moral choice.</p>
+<p>
+The easy choice was to join the proprietary software world, signing
+nondisclosure agreements and promising not to help my fellow hacker.
+Most likely I would also be developing software that was released
+under nondisclosure agreements, thus adding to the pressure on other
+people to betray their fellows too.</p>
+<p>
+I could have made money this way, and perhaps amused myself writing
+code.  But I knew that at the end of my career, I would look back on
+years of building walls to divide people, and feel I had spent my life
+making the world a worse place.</p>
+<p>
+I had already experienced being on the receiving end of a
+nondisclosure agreement, when someone refused to give me and the MIT
+AI Lab the source code for the control program for our printer.  (The
+lack of certain features in this program made use of the printer
+extremely frustrating.)  So I could not tell myself that nondisclosure
+agreements were innocent.  I was very angry when he refused to share
+with us; I could not turn around and do the same thing to everyone
+else.</p>
+<p>
+Another choice, straightforward but unpleasant, was to leave the
+computer field.  That way my skills would not be misused, but they
+would still be wasted.  I would not be culpable for dividing and
+restricting computer users, but it would happen nonetheless.</p>
+<p>
+So I looked for a way that a programmer could do something for the
+good.  I asked myself, was there a program or programs that I could
+write, so as to make a community possible once again?</p>
+<p>
+The answer was clear: what was needed first was an operating system.
+That is the crucial software for starting to use a computer.  With an
+operating system, you can do many things; without one, you cannot run
+the computer at all.  With a free operating system, we could again
+have a community of cooperating hackers&mdash;and invite anyone to join.
+And anyone would be able to use a computer without starting out by
+conspiring to deprive his or her friends.</p>
+<p>
+As an operating system developer, I had the right skills for this job.
+So even though I could not take success for granted, I realized that I
+was elected to do the job.  I chose to make the system compatible with
+Unix so that it would be portable, and so that Unix users could easily
+switch to it.  The name GNU was chosen, following a hacker tradition, as
+a recursive acronym for &ldquo;GNU's Not Unix.&rdquo; It is pronounced
+as <a href="/gnu/pronunciation.html">one syllable with a hard g</a>.</p>
+<p>
+An operating system does not mean just a kernel, barely enough to run
+other programs.  In the 1970s, every operating system worthy of the
+name included command processors, assemblers, compilers, interpreters,
+debuggers, text editors, mailers, and much more.  ITS had them,
+Multics had them, VMS had them, and Unix had them.  The GNU operating
+system would include them too.</p>
+<p>
+Later I heard these words, attributed to Hillel (1):</p>
+
+<blockquote><p>
+     If I am not for myself, who will be for me?<br />
+     If I am only for myself, what am I?<br />
+     If not now, when?
+</p></blockquote>
+<p>
+The decision to start the GNU Project was based on a similar spirit.</p>
+<p>
+(1) As an Atheist, I don't follow any religious leaders, but I
+sometimes find I admire something one of them has said.</p>
+
+<h3>Free as in freedom</h3>
+<p>
+The term &ldquo;free software&rdquo; is sometimes misunderstood&mdash;it
+has nothing to do with price.  It is about freedom.  Here, therefore,
+is the definition of free software.</p>
+
+<p>A program is free software, for you, a particular user, if:</p>
+
+<ul>
+  <li>You have the freedom to run the program as you wish, for any 
purpose.</li>
+
+  <li>You have the freedom to modify the program to suit your needs.
+     (To make this freedom effective in practice, you must have access
+     to the source code, since making changes in a program without
+     having the source code is exceedingly difficult.)</li>
+
+  <li>You have the freedom to redistribute copies, either gratis
+     or for a fee.</li>
+
+  <li>You have the freedom to distribute modified versions of the program,
+     so that the community can benefit from your improvements.</li>
+</ul>
+<p>
+Since &ldquo;free&rdquo; refers to freedom, not to price, there is no
+contradiction between selling copies and free software.  In fact, the
+freedom to sell copies is crucial: collections of free software sold
+on CD-ROMs are important for the community, and selling them is an
+important way to raise funds for free software development.
+Therefore, a program which people are not free to include on these
+collections is not free software.</p>
+<p>
+Because of the ambiguity of &ldquo;free&rdquo;, people have long
+looked for alternatives, but no one has found a better term.
+The English language has more words and nuances than any other, but it
+lacks a simple, unambiguous, word that means &ldquo;free&rdquo;, as in
+freedom&mdash;&ldquo;unfettered&rdquo; being the word that comes closest in
+meaning.  Such alternatives as &ldquo;liberated&rdquo;,
+&ldquo;freedom&rdquo;, and &ldquo;open&rdquo; have either the wrong
+meaning or some other disadvantage.</p>
+
+<h3>GNU software and the GNU system</h3>
+<p>
+Developing a whole system is a very large project.  To bring it into
+reach, I decided to adapt and use existing pieces of free software
+wherever that was possible.  For example, I decided at the very
+beginning to use TeX as the principal text formatter; a few years
+later, I decided to use the X Window System rather than writing
+another window system for GNU.</p>
+<p>
+Because of these decisions, and others like them,
+the GNU system is not the same as the collection of all
+GNU software.  The GNU system includes programs that are not GNU
+software, programs that were developed by other people and projects
+for their own purposes, but which we can use because they are free
+software.</p>
+
+<h3>Commencing the project</h3>
+<p>
+In January 1984 I quit my job at MIT and began writing GNU software.
+Leaving MIT was necessary so that MIT would not be able to interfere
+with distributing GNU as free software.  If I had remained on the
+staff, MIT could have claimed to own the work, and could have imposed
+their own distribution terms, or even turned the work into a
+proprietary software package.  I had no intention of doing a large
+amount of work only to see it become useless for its intended purpose:
+creating a new software-sharing community.</p>
+<p>
+However, Professor Winston, then the head of the MIT AI Lab, kindly
+invited me to keep using the lab's facilities.</p>
+
+<h3>The first steps</h3>
+<p>
+Shortly before beginning the GNU Project, I heard about the Free
+University Compiler Kit, also known as VUCK.  (The Dutch word for
+&ldquo;free&rdquo; is written with a <em>v</em>.)  This was a compiler
+designed to handle multiple languages, including C and Pascal, and to
+support multiple target machines.  I wrote to its author asking if GNU
+could use it.</p>
+<p>
+He responded derisively, stating that the university was free but the
+compiler was not.  I therefore decided that my first program for the
+GNU Project would be a multilanguage, multiplatform compiler.</p>
+<p>
+Hoping to avoid the need to write the whole compiler myself, I
+obtained the source code for the Pastel compiler, which was a
+multiplatform compiler developed at Lawrence Livermore Lab.  It
+supported, and was written in, an extended version of Pascal, designed
+to be a system-programming language.  I added a C front end, and began
+porting it to the Motorola 68000 computer.  But I had to give that
+up when I discovered that the compiler needed many megabytes of stack
+space, and the available 68000 Unix system would only allow 64k.</p>
+<p>
+I then realized that the Pastel compiler functioned by parsing the
+entire input file into a syntax tree, converting the whole syntax tree
+into a chain of &ldquo;instructions&rdquo;, and then generating the
+whole output file, without ever freeing any storage.  At this point, I
+concluded I would have to write a new compiler from scratch.  That new
+compiler is now known as <abbr title="GNU Compiler Collection">GCC</abbr>;
+none of the Pastel compiler is used in it, but I managed to adapt and
+use the C front end that I had written.  But that was some years
+later; first, I worked on GNU Emacs.</p>
+
+<h3>GNU Emacs</h3>
+<p>
+I began work on GNU Emacs in September 1984, and in early 1985 it was
+beginning to be usable.  This enabled me to begin using Unix systems
+to do editing; having no interest in learning to use vi or ed, I had
+done my editing on other kinds of machines until then.</p>
+<p>
+At this point, people began wanting to use GNU Emacs, which raised the
+question of how to distribute it.  Of course, I put it on the
+anonymous ftp server on the MIT computer that I used.  (This computer,
+prep.ai.mit.edu, thus became the principal GNU ftp distribution site;
+when it was decommissioned a few years later, we transferred the name
+to our new ftp server.)  But at that time, many of the interested
+people were not on the Internet and could not get a copy by ftp.  So
+the question was, what would I say to them?</p>
+<p>
+I could have said, &ldquo;Find a friend who is on the net and who will make
+a copy for you.&rdquo;  Or I could have done what I did with the original
+PDP-10 Emacs: tell them, &ldquo;Mail me a tape and a
+<abbr title="Self-addressed Stamped Envelope">SASE</abbr>, and I
+will mail it back with Emacs on it.&rdquo; But I had no job, and I was
+looking for ways to make money from free software.  So I announced
+that I would mail a tape to whoever wanted one, for a fee of $150.  In
+this way, I started a free software distribution business, the
+precursor of the companies that today distribute entire GNU/Linux
+system distributions.</p>
+
+<h3>Is a program free for every user?</h3>
+<p>
+If a program is free software when it leaves the hands of its author,
+this does not necessarily mean it will be free software for everyone
+who has a copy of it.  For example,
+<a href="/philosophy/categories.html#PublicDomainSoftware"> public domain
+software</a> (software that is not copyrighted) is free software; but
+anyone can make a proprietary modified version of it.  Likewise, many
+free programs are copyrighted but distributed under simple permissive
+licenses which allow proprietary modified versions.</p>
+<p>
+The paradigmatic example of this problem is the X Window System.
+Developed at MIT, and released as free software with a permissive
+license, it was soon adopted by various computer companies.  They
+added X to their proprietary Unix systems, in binary form only, and
+covered by the same nondisclosure agreement.  These copies of X were
+no more free software than Unix was.</p>
+<p>
+The developers of the X Window System did not consider this a
+problem&mdash;they expected and intended this to happen.  Their goal was
+not freedom, just &ldquo;success&rdquo;, defined as &ldquo;having many
+users.&rdquo; They did not care whether these users had freedom, only
+that they should be numerous.</p>
+<p>
+This led to a paradoxical situation where two different ways of
+counting the amount of freedom gave different answers to the question,
+&ldquo;Is this program free?&rdquo; If you judged based on the freedom
+provided by the distribution terms of the MIT release, you would say
+that X was free software.  But if you measured the freedom of the
+average user of X, you would have to say it was proprietary software.
+Most X users were running the proprietary versions that came with Unix
+systems, not the free version.</p>
+
+<h3>Copyleft and the GNU GPL</h3>
+<p>
+The goal of GNU was to give users freedom, not just to be popular.  So
+we needed to use distribution terms that would prevent GNU software
+from being turned into proprietary software.  The method we use is
+called &ldquo;copyleft&rdquo;.(1)</p>
+<p>
+Copyleft uses copyright law, but flips it over to serve the opposite
+of its usual purpose: instead of a means for restricting a program, it
+becomes a means for keeping the program free.</p>
+<p>
+The central idea of copyleft is that we give everyone permission to
+run the program, copy the program, modify the program, and distribute
+modified versions&mdash;but not permission to add restrictions of their
+own.  Thus, the crucial freedoms that define &ldquo;free
+software&rdquo; are guaranteed to everyone who has a copy; they become
+inalienable rights.</p>
+<p>
+For an effective copyleft, modified versions must also be free.  This
+ensures that work based on ours becomes available to our community if
+it is published.  When programmers who have jobs as programmers
+volunteer to improve GNU software, it is copyleft that prevents their
+employers from saying, &ldquo;You can't share those changes, because
+we are going to use them to make our proprietary version of the
+program.&rdquo;</p>
+<p>
+The requirement that changes must be free is essential if we want to
+ensure freedom for every user of the program.  The companies that
+privatized the X Window System usually made some changes to port it to
+their systems and hardware.  These changes were small compared with
+the great extent of X, but they were not trivial.  If making changes
+were an excuse to deny the users freedom, it would be easy for anyone
+to take advantage of the excuse.</p>
+<p>
+A related issue concerns combining a free program with nonfree code.
+Such a combination would inevitably be nonfree; whichever freedoms
+are lacking for the nonfree part would be lacking for the whole as
+well.  To permit such combinations would open a hole big enough to
+sink a ship.  Therefore, a crucial requirement for copyleft is to plug
+this hole: anything added to or combined with a copylefted program
+must be such that the larger combined version is also free and
+copylefted.</p>
+<p>
+The specific implementation of copyleft that we use for most GNU
+software is the GNU General Public License, or GNU GPL for short.  We
+have other kinds of copyleft that are used in specific circumstances.
+GNU manuals are copylefted also, but use a much simpler kind of
+copyleft, because the complexity of the GNU GPL is not necessary
+for manuals.(2)</p>
+<p>
+(1) In 1984 or 1985, Don Hopkins (a very imaginative fellow) mailed me
+a letter.  On the envelope he had written several amusing sayings,
+including this one: &ldquo;Copyleft&mdash;all rights reversed.&rdquo; I
+used the word &ldquo;copyleft&rdquo; to name the distribution concept
+I was developing at the time.</p>
+
+<p>
+(2) We now use the <a href="/licenses/fdl.html">GNU Free
+Documentation License</a> for documentation.</p>
+
+<h3>The Free Software Foundation</h3>
+
+<p>As interest in using Emacs was growing, other people became
+involved in the GNU project, and we decided that it was time to seek
+funding once again.  So in 1985 we created
+the <a href="http://www.fsf.org/";>Free Software Foundation</a> (FSF),
+a tax-exempt charity for free software development.  The
+<abbr title="Free Software Foundation">FSF</abbr> also took over
+the Emacs tape distribution business; later it extended this by adding
+other free software (both GNU and non-GNU) to the tape, and by selling
+free manuals as well.</p>
+
+<p>Most of the FSF's income used to come from sales of copies of free
+software and of other related services (CD-ROMs of source code,
+CD-ROMs with binaries, nicely printed manuals, all with the freedom to
+redistribute and modify), and Deluxe Distributions (distributions for
+which we built the whole collection of software for the customer's
+choice of platform).  Today the FSF
+still <a href="http://shop.fsf.org/";> sells manuals and other
+gear</a>, but it gets the bulk of its funding from members' dues.  You
+can join the FSF at <a href="http://fsf.org/join";>fsf.org</a>.</p>
+
+<p>Free Software Foundation employees have written and maintained a
+number of GNU software packages.  Two notable ones are the C library
+and the shell.  The GNU C library is what every program running on a
+GNU/Linux system uses to communicate with Linux.  It was developed by
+a member of the Free Software Foundation staff, Roland McGrath.  The
+shell used on most GNU/Linux systems is
+<abbr title="Bourne Again Shell">BASH</abbr>, the Bourne Again
+Shell(1), which was developed by FSF employee Brian Fox.</p>
+
+<p>We funded development of these programs because the GNU Project was
+not just about tools or a development environment.  Our goal was a
+complete operating system, and these programs were needed for that
+goal.</p>
+
+<p>(1) &ldquo;Bourne Again Shell&rdquo; is a play on the name
+&ldquo;Bourne Shell&rdquo;, which was the usual shell on Unix.</p>
+
+<h3>Free software support</h3>
+
+<p>The free software philosophy rejects a specific widespread business
+practice, but it is not against business.  When businesses respect the
+users' freedom, we wish them success.</p>
+
+<p>Selling copies of Emacs demonstrates one kind of free software
+business.  When the FSF took over that business, I needed another way
+to make a living.  I found it in selling services relating to the free
+software I had developed.  This included teaching, for subjects such
+as how to program GNU Emacs and how to customize GCC, and software
+development, mostly porting GCC to new platforms.</p>
+
+<p>Today each of these kinds of free software business is practiced by a
+number of corporations.  Some distribute free software collections on
+CD-ROM; others sell support at levels ranging from answering user
+questions, to fixing bugs, to adding major new features.  We are even
+beginning to see free software companies based on launching new free
+software products.</p>
+
+<p>Watch out, though&mdash;a number of companies that associate themselves
+with the term &ldquo;open source&rdquo; actually base their business
+on nonfree software that works with free software.  These are not
+free software companies, they are proprietary software companies whose
+products tempt users away from freedom.  They call these programs
+&ldquo;value-added packages&rdquo;, which shows the values they
+would like us to adopt: convenience above freedom.  If we value freedom
+more, we should call them &ldquo;freedom-subtracted&rdquo; packages.</p>
+
+<h3>Technical goals</h3>
+
+<p>The principal goal of GNU is to be free software.  Even if GNU had no
+technical advantage over Unix, it would have a social advantage,
+allowing users to cooperate, and an ethical advantage, respecting the
+user's freedom.</p>
+
+<p>But it was natural to apply the known standards of good practice to
+the work&mdash;for example, dynamically allocating data structures to avoid
+arbitrary fixed size limits, and handling all the possible 8-bit codes
+wherever that made sense.</p>
+
+<p>In addition, we rejected the Unix focus on small memory size, by
+deciding not to support 16-bit machines (it was clear that 32-bit
+machines would be the norm by the time the GNU system was finished),
+and to make no effort to reduce memory usage unless it exceeded a
+megabyte.  In programs for which handling very large files was not
+crucial, we encouraged programmers to read an entire input file into
+core, then scan its contents without having to worry about I/O.</p>
+
+<p>These decisions enabled many GNU programs to surpass their Unix
+counterparts in reliability and speed.</p>
+
+<h3>Donated computers</h3>
+
+<p>As the GNU Project's reputation grew, people began offering to donate
+machines running Unix to the project.  These were very useful, because
+the easiest way to develop components of GNU was to do it on a Unix
+system, and replace the components of that system one by one.  But
+they raised an ethical issue: whether it was right for us to have a
+copy of Unix at all.</p>
+
+<p>Unix was (and is) proprietary software, and the GNU Project's
+philosophy said that we should not use proprietary software.  But,
+applying the same reasoning that leads to the conclusion that violence
+in self defense is justified, I concluded that it was legitimate to
+use a proprietary package when that was crucial for developing a free
+replacement that would help others stop using the proprietary package.</p>
+
+<p>But, even if this was a justifiable evil, it was still an evil.  Today
+we no longer have any copies of Unix, because we have replaced them
+with free operating systems.  If we could not replace a machine's
+operating system with a free one, we replaced the machine instead.</p>
+
+<h3>The GNU Task List</h3>
+
+<p>As the GNU Project proceeded, and increasing numbers of system
+components were found or developed, eventually it became useful to
+make a list of the remaining gaps.  We used it to recruit developers
+to write the missing pieces.  This list became known as the GNU Task
+List.  In addition to missing Unix components, we listed various
+other useful software and documentation projects that, we thought, a
+truly complete system ought to have.</p>
+
+<p>Today (1), hardly any Unix components are left in the GNU Task
+List&mdash;those jobs had been done, aside from a few inessential
+ones.  But the list is full of projects that some might call
+&ldquo;applications&rdquo;.  Any program that appeals to more than a
+narrow class of users would be a useful thing to add to an operating
+system.</p>
+
+<p>Even games are included in the task list&mdash;and have been since the
+beginning.  Unix included games, so naturally GNU should too.  But
+compatibility was not an issue for games, so we did not follow the
+list of games that Unix had.  Instead, we listed a spectrum of
+different kinds of games that users might like.</p>
+
+<p>(1) That was written in 1998.  In 2009 we no longer maintain a long
+task list.  The community develops free software so fast that we can't
+even keep track of it all.  Instead, we have a list of High Priority
+Projects, a much shorter list of projects we really want to encourage
+people to write.</p>
+
+<h3>The GNU Library GPL</h3>
+
+<p>The GNU C library uses a special kind of copyleft called the GNU
+Library General Public License(1), which gives permission to link
+proprietary software with the library.  Why make this exception?</p>
+
+<p>It is not a matter of principle; there is no principle that says
+proprietary software products are entitled to include our code.  (Why
+contribute to a project predicated on refusing to share with us?)
+Using the LGPL for the C library, or for any library, is a matter of
+strategy.</p>
+
+<p>The C library does a generic job; every proprietary system or compiler
+comes with a C library.  Therefore, to make our C library available
+only to free software would not have given free software any
+advantage&mdash;it would only have discouraged use of our library.</p>
+
+<p>One system is an exception to this: on the GNU system (and this
+includes GNU/Linux), the GNU C library is the only C library.  So the
+distribution terms of the GNU C library determine whether it is
+possible to compile a proprietary program for the GNU system.  There
+is no ethical reason to allow proprietary applications on the GNU
+system, but strategically it seems that disallowing them would do more
+to discourage use of the GNU system than to encourage development of
+free applications.  That is why using the Library GPL is a good
+strategy for the C library.</p>
+
+<p>For other libraries, the strategic decision needs to be
+considered on a case-by-case basis.  When a library does a special job
+that can help write certain kinds of programs, then releasing it under
+the GPL, limiting it to free programs only, is a way of helping other
+free software developers, giving them an advantage against proprietary
+software.</p>
+
+<p>Consider GNU Readline, a library that was developed to provide
+command-line editing for BASH.  Readline is released under the
+ordinary GNU GPL, not the Library GPL.  This probably does reduce the
+amount Readline is used, but that is no loss for us.  Meanwhile, at
+least one useful application has been made free software specifically
+so it could use Readline, and that is a real gain for the
+community.</p>
+
+<p>Proprietary software developers have the advantages money provides;
+free software developers need to make advantages for each other.  I
+hope some day we will have a large collection of GPL-covered libraries
+that have no parallel available to proprietary software, providing
+useful modules to serve as building blocks in new free software, and
+adding up to a major advantage for further free software development.</p>
+
+<p>(1) This license is now called the GNU Lesser General Public License,
+to avoid giving the idea that all libraries ought to use it. 
+See <a href="/philosophy/why-not-lgpl.html">Why you shouldn't use the
+Lesser GPL for your next library</a> for more information.</p>
+
+<h3>Scratching an itch?</h3>
+<p>
+Eric Raymond says that &ldquo;Every good work of software starts by
+scratching a developer's personal itch.&rdquo;  Maybe that happens
+sometimes, but many essential pieces of GNU software were developed in
+order to have a complete free operating system.  They come from a
+vision and a plan, not from impulse.</p>
+<p>
+For example, we developed the GNU C library because a Unix-like system
+needs a C library, BASH because a Unix-like
+system needs a shell, and GNU tar because a Unix-like system needs a
+tar program.  The same is true for my own programs&mdash;the GNU C
+compiler, GNU Emacs, GDB and GNU Make.</p>
+<p>
+Some GNU programs were developed to cope with specific threats to our
+freedom.  Thus, we developed gzip to replace the Compress program,
+which had been lost to the community because of
+the <abbr title="Lempel-Ziv-Welch">LZW</abbr> patents.  We found
+people to develop LessTif, and more recently started
+<abbr title="GNU Network Object Model Environment">GNOME</abbr>
+and Harmony, to address the problems caused by certain proprietary
+libraries (see below).  We are developing the GNU Privacy Guard to
+replace popular nonfree encryption software, because users should not
+have to choose between privacy and freedom.</p>
+<p>
+Of course, the people writing these programs became interested in the
+work, and many features were added to them by various people for the
+sake of their own needs and interests.  But that is not why the
+programs exist.</p>
+
+<h3>Unexpected developments</h3>
+<p>
+At the beginning of the GNU Project, I imagined that we would develop
+the whole GNU system, then release it as a whole.  That is not how it
+happened.</p>
+<p>
+Since each component of the GNU system was implemented on a Unix
+system, each component could run on Unix systems long before a
+complete GNU system existed.  Some of these programs became popular,
+and users began extending them and porting them&mdash;to the various
+incompatible versions of Unix, and sometimes to other systems as well.</p>
+<p>
+The process made these programs much more powerful, and attracted both
+funds and contributors to the GNU Project.  But it probably also
+delayed completion of a minimal working system by several years, as
+GNU developers' time was put into maintaining these ports and adding
+features to the existing components, rather than moving on to write
+one missing component after another.</p>
+
+<h3>The GNU Hurd</h3>
+<p>
+By 1990, the GNU system was almost complete; the only major missing
+component was the kernel.  We had decided to implement our kernel as a
+collection of server processes running on top of Mach.  Mach is a
+microkernel developed at Carnegie Mellon University and then at the
+University of Utah; the GNU Hurd is a collection of servers (i.e., a
+herd of GNUs) that run on top of Mach, and do the
+various jobs of the Unix kernel.  The start of development was delayed
+as we waited for Mach to be released as free software, as had been
+promised.</p>
+<p>
+One reason for choosing this design was to avoid what seemed to be the
+hardest part of the job: debugging a kernel program without a
+source-level debugger to do it with.  This part of the job had been
+done already, in Mach, and we expected to debug the Hurd servers as
+user programs, with GDB.  But it took a long time to make that possible,
+and the multithreaded servers that send messages to each other have
+turned out to be very hard to debug.  Making the Hurd work solidly has
+stretched on for many years.</p>
+
+<h3>Alix</h3>
+<p>
+The GNU kernel was not originally supposed to be called the Hurd.  Its
+original name was Alix&mdash;named after the woman who was my sweetheart at
+the time.  She, a Unix system administrator, had pointed out how her
+name would fit a common naming pattern for Unix system versions; as a
+joke, she told her friends, &ldquo;Someone should name a kernel after
+me.&rdquo; I said nothing, but decided to surprise her with a kernel
+named Alix.</p>
+<p>
+It did not stay that way.  Michael (now Thomas) Bushnell, the main
+developer of the kernel, preferred the name Hurd, and redefined Alix
+to refer to a certain part of the kernel&mdash;the part that would trap
+system calls and handle them by sending messages to Hurd servers.</p>
+<p>
+Later, Alix and I broke up, and she changed her name;
+independently, the Hurd design was changed so that the C library would
+send messages directly to servers, and this made the Alix component
+disappear from the design.</p>
+<p>
+But before these things happened, a friend of hers came across the
+name Alix in the Hurd source code, and mentioned it to her.  So
+she did have the chance to find a kernel named after her.</p>
+
+<h3>Linux and GNU/Linux</h3>
+<p>
+The GNU Hurd is not suitable for production use, and we don't know
+if it ever will be.  The capability-based design has problems that
+result directly from the flexibility of the design, and it is not
+clear whether solutions exist.</p>
+
+<p>
+Fortunately, another kernel is available.  In 1991, Linus Torvalds
+developed a Unix-compatible kernel and called it Linux.  It was
+proprietary at first, but in 1992, he made it free software; combining
+Linux with the not-quite-complete GNU system resulted in a complete
+free operating system.  (Combining them was a substantial job in
+itself, of course.)  It is due to Linux that we can actually run a
+version of the GNU system today.</p>
+<p>
+We call this system version <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">
+GNU/Linux</a>, to express its composition as a combination of the GNU
+system with Linux as the kernel.  Please don't fall into the practice
+of calling the whole system &ldquo;Linux&rdquo;, since that means
+attributing our work to someone else.
+Please <a href="/gnu/gnu-linux-faq.html"> give us equal
+mention</a>.</p>
+
+<h3>Challenges in our future</h3>
+<p>
+We have proved our ability to develop a broad spectrum of free
+software.  This does not mean we are invincible and unstoppable.
+Several challenges make the future of free software uncertain; meeting
+them will require steadfast effort and endurance, sometimes lasting
+for years.  It will require the kind of determination that people
+display when they value their freedom and will not let anyone take it
+away.</p>
+<p>
+The following four sections discuss these challenges.</p>
+
+<h3>Secret hardware</h3>
+<p>
+Hardware manufacturers increasingly tend to keep hardware
+specifications secret.  This makes it difficult to write free drivers
+so that Linux and XFree86 can support new hardware.  We have complete
+free systems today, but we will not have them tomorrow if we cannot
+support tomorrow's computers.</p>
+<p>
+There are two ways to cope with this problem.  Programmers can do
+reverse engineering to figure out how to support the hardware.  The
+rest of us can choose the hardware that is supported by free software;
+as our numbers increase, secrecy of specifications will become a
+self-defeating policy.</p>
+<p>
+Reverse engineering is a big job; will we have programmers with
+sufficient determination to undertake it?  Yes&mdash;if we have built up a
+strong feeling that free software is a matter of principle, and
+nonfree drivers are intolerable.  And will large numbers of us spend
+extra money, or even a little extra time, so we can use free drivers?
+Yes, if the determination to have freedom is widespread.</p>
+<p>
+(2008 note: this issue extends to the BIOS as well.  There is a free
+BIOS, <a href="http://www.libreboot.org/";>LibreBoot</a> (a distribution of 
coreboot); the problem is getting specs for machines so that
+LibreBoot can support them without nonfree &ldquo;blobs&rdquo;.)</p>
+
+<h3>Nonfree libraries</h3>
+<p>
+A nonfree library that runs on free operating systems acts as a trap
+for free software developers.  The library's attractive features are
+the bait; if you use the library, you fall into the trap, because your
+program cannot usefully be part of a free operating system.  (Strictly
+speaking, we could include your program, but it
+won't <em>run</em> with the library missing.)  Even worse, if
+a program that uses the proprietary library becomes popular, it can
+lure other unsuspecting programmers into the trap.</p>
+<p>
+The first instance of this problem was the Motif toolkit, back in the
+80s.  Although there were as yet no free operating systems, it was
+clear what problem Motif would cause for them later on.  The GNU
+Project responded in two ways: by asking individual free software
+projects to support the free X Toolkit widgets as well as Motif, and
+by asking for someone to write a free replacement for Motif.  The job
+took many years; LessTif, developed by the Hungry Programmers, became
+powerful enough to support most Motif applications only in 1997.</p>
+<p>
+Between 1996 and 1998, another nonfree 
+<abbr title="Graphical User Interface">GUI</abbr> toolkit
+library, called Qt, was used in a substantial collection of free
+software, the desktop
+<abbr title="K Desktop Environment">KDE</abbr>.</p>
+<p>
+Free GNU/Linux systems were unable to use KDE, because we could not
+use the library.  However, some commercial distributors of GNU/Linux
+systems who were not strict about sticking with free software added
+KDE to their systems&mdash;producing a system with more capabilities,
+but less freedom.  The KDE group was actively encouraging more
+programmers to use Qt, and millions of new &ldquo;Linux users&rdquo;
+had never been exposed to the idea that there was a problem in this.
+The situation appeared grim.</p>
+<p>
+The free software community responded to the problem in two ways:
+GNOME and Harmony.</p>
+<p>
+GNOME, the GNU Network Object Model Environment, is GNU's desktop
+project.  Started in 1997 by Miguel de Icaza, and developed with the
+support of Red Hat Software, GNOME set out to provide similar desktop
+facilities, but using free software exclusively.  It has technical
+advantages as well, such as supporting a variety of languages, not
+just C++.  But its main purpose was freedom: not to require the use of
+any nonfree software.</p>
+<p>
+Harmony is a compatible replacement library, designed to make it
+possible to run KDE software without using Qt.</p>
+<p>
+In November 1998, the developers of Qt announced a change of license
+which, when carried out, should make Qt free software.  There is no
+way to be sure, but I think that this was partly due to the
+community's firm response to the problem that Qt posed when it was
+nonfree.  (The new license is inconvenient and inequitable, so it
+remains desirable to avoid using Qt.)</p>
+<p>
+[Subsequent note: in September 2000, Qt was rereleased under the GNU GPL,
+which essentially solved this problem.]</p>
+<p>
+How will we respond to the next tempting nonfree library?  Will the
+whole community understand the need to stay out of the trap?  Or will
+many of us give up freedom for convenience, and produce a major
+problem?  Our future depends on our philosophy.</p>
+
+<h3>Software patents</h3>
+<p>
+The worst threat we face comes from software patents, which can put
+algorithms and features off limits to free software for up to twenty
+years.  The LZW compression algorithm patents were applied for in
+1983, and we still cannot release free software to produce proper
+compressed <abbr title="Graphics Interchange Format">GIF</abbr>s.
+[As of 2009 they have expired.]  In 1998, a free program to produce
+<abbr title="MPEG-1 Audio Layer 3">MP3</abbr> compressed audio
+was removed from distribution under threat of a patent suit.  [As of
+2017, these patents have expired.  Look how long we had to wait.]
+</p>
+<p>
+There are ways to cope with patents: we can search for evidence that a
+patent is invalid, and we can look for alternative ways to do a job.
+But each of these methods works only sometimes; when both fail, a
+patent may force all free software to lack some feature that users
+want.  After a long wait, the patents expire, but what will we do
+until then?</p>
+<p>
+Those of us who value free software for freedom's sake will stay with
+free software anyway.  We will manage to get work done without the
+patented features.  But those who value free software because they
+expect it to be technically superior are likely to call it a failure
+when a patent holds it back.  Thus, while it is useful to talk about
+the practical effectiveness of the &ldquo;bazaar&rdquo; model of
+development, and the reliability and power of some free software,
+we must not stop there.  We must talk about freedom and principle.</p>
+
+<h3>Free documentation</h3>
+<p>
+The biggest deficiency in our free operating systems is not in the
+software&mdash;it is the lack of good free manuals that we can include in
+our systems.  Documentation is an essential part of any software
+package; when an important free software package does not come with a
+good free manual, that is a major gap.  We have many such gaps today.</p>
+<p>
+Free documentation, like free software, is a matter of freedom, not
+price.  The criterion for a free manual is pretty much the same as for
+free software: it is a matter of giving all users certain freedoms.
+Redistribution (including commercial sale) must be permitted, online
+and on paper, so that the manual can accompany every copy of the
+program.</p>
+<p>
+Permission for modification is crucial too.  As a general rule, I
+don't believe that it is essential for people to have permission to
+modify all sorts of articles and books.  For example, I don't think
+you or I are obliged to give permission to modify articles like this
+one, which describe our actions and our views.</p>
+<p>
+But there is a particular reason why the freedom to modify is crucial
+for documentation for free software.  When people exercise their right
+to modify the software, and add or change its features, if they are
+conscientious they will change the manual, too&mdash;so they can
+provide accurate and usable documentation with the modified program.
+A nonfree manual, which does not allow programmers to be conscientious
+and finish the job, does not fill our community's needs.</p>
+<p>
+Some kinds of limits on how modifications are done pose no problem.
+For example, requirements to preserve the original author's copyright
+notice, the distribution terms, or the list of authors, are OK.  It is
+also no problem to require modified versions to include notice that
+they were modified, even to have entire sections that may not be
+deleted or changed, as long as these sections deal with nontechnical
+topics.  These kinds of restrictions are not a problem because they
+don't stop the conscientious programmer from adapting the manual to
+fit the modified program.  In other words, they don't block the free
+software community from making full use of the manual.</p>
+<p>
+However, it must be possible to modify all the <em>technical</em> content of
+the manual, and then distribute the result in all the usual media,
+through all the usual channels; otherwise, the restrictions do
+obstruct the community, the manual is not free, and we need another
+manual.</p>
+<p>
+Will free software developers have the awareness and determination to
+produce a full spectrum of free manuals?  Once again, our future
+depends on philosophy.</p>
+
+<h3>We must talk about freedom</h3>
+<p>
+Estimates today are that there are ten million users of GNU/Linux
+systems such as Debian GNU/Linux and Red Hat &ldquo;Linux&rdquo;.
+Free software has developed such practical advantages that users are
+flocking to it for purely practical reasons.</p>
+<p>
+The good consequences of this are evident: more interest in developing
+free software, more customers for free software businesses, and more
+ability to encourage companies to develop commercial free software
+instead of proprietary software products.</p>
+<p>
+But interest in the software is growing faster than awareness of the
+philosophy it is based on, and this leads to trouble.  Our ability to
+meet the challenges and threats described above depends on the will to
+stand firm for freedom.  To make sure our community has this will, we
+need to spread the idea to the new users as they come into the
+community.</p>
+<p>
+But we are failing to do so: the efforts to attract new users into our
+community are far outstripping the efforts to teach them the civics of
+our community.  We need to do both, and we need to keep the two
+efforts in balance.</p>
+
+<h3>&ldquo;Open Source&rdquo;</h3>
+<p>
+Teaching new users about freedom became more difficult in 1998, when a
+part of the community decided to stop using the term &ldquo;free
+software&rdquo; and say &ldquo;open source software&rdquo;
+instead.</p>
+<p>
+Some who favored this term aimed to avoid the confusion of
+&ldquo;free&rdquo; with &ldquo;gratis&rdquo;&mdash;a valid goal.  Others,
+however, aimed to set aside the spirit of principle that had motivated
+the free software movement and the GNU Project, and to appeal instead
+to executives and business users, many of whom hold an ideology that
+places profit above freedom, above community, above principle.  Thus,
+the rhetoric of &ldquo;open source&rdquo; focuses on the potential to
+make high-quality, powerful software, but shuns the ideas of freedom,
+community, and principle.</p>
+<p>
+The &ldquo;Linux&rdquo; magazines are a clear example of this&mdash;they
+are filled with advertisements for proprietary software that works
+with GNU/Linux.  When the next Motif or Qt appears, will these
+magazines warn programmers to stay away from it, or will they run ads
+for it?</p>
+<p>
+The support of business can contribute to the community in many ways;
+all else being equal, it is useful.  But winning their support by
+speaking even less about freedom and principle can be disastrous; it
+makes the previous imbalance between outreach and civics education
+even worse.</p>
+<p>
+&ldquo;Free software&rdquo; and &ldquo;open source&rdquo; describe the
+same category of software, more or less, but say different things
+about the software, and about values.  The GNU Project continues to
+use the term &ldquo;free software&rdquo;, to express the idea that
+freedom, not just technology, is important.</p>
+
+<h3>Try!</h3>
+<p>
+Yoda's aphorism (&ldquo;There is no &lsquo;try&rsquo;&rdquo;) sounds
+neat, but it doesn't work for me.  I have done most of my work while
+anxious about whether I could do the job, and unsure that it would be
+enough to achieve the goal if I did.  But I tried anyway, because
+there was no one but me between the enemy and my city.  Surprising
+myself, I have sometimes succeeded.</p>
+<p>
+Sometimes I failed; some of my cities have fallen.  Then I found
+another threatened city, and got ready for another battle.  Over time,
+I've learned to look for threats and put myself between them and my
+city, calling on other hackers to come and join me.</p>
+<p>
+Nowadays, often I'm not the only one.  It is a relief and a joy when I
+see a regiment of hackers digging in to hold the line, and I realize,
+this city may survive&mdash;for now.  But the dangers are greater each
+year, and now Microsoft has explicitly targeted our community.  We
+can't take the future of freedom for granted.  Don't take it for
+granted!  If you want to keep your freedom, you must be prepared to
+defend it.</p>
+
+</div><!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Please send general FSF &amp; GNU inquiries to
+<a href="mailto:gnu@gnu.org";>&lt;gnu@gnu.org&gt;</a>.
+There are also <a href="/contact/">other ways to contact</a>
+the FSF.  Broken links and other corrections or suggestions can be sent
+to <a href="mailto:webmasters@gnu.org";>&lt;webmasters@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+<p><!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+        replace it with the translation of these two:
+
+        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
+        Please send your comments and general suggestions in this regard
+        to <a href="mailto:web-translators@gnu.org";>
+        &lt;web-translators@gnu.org&gt;</a>.</p>
+
+        <p>For information on coordinating and submitting translations of
+        our web pages, see <a
+        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+        README</a>. -->
+Please see the <a
+href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+README</a> for information on coordinating and submitting translations
+of this article.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
+     without talking with the webmasters or licensing team first.
+     Please make sure the copyright date is consistent with the
+     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
+     document was modified, or published.
+     
+     If you wish to list earlier years, that is ok too.
+     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+     year, i.e., a year in which the document was published (including
+     being publicly visible on the web or in a revision control system).
+     
+     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+
+<p>Copyright &copy; 1998, 2001, 2002, 2005, 2006, 2007, 2008, 2010, 2014, 
2015, 2017, 2018, 2020
+Richard Stallman</p>
+
+<p>This page is licensed under a <a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/";>Creative
+Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.html" -->
+
+<p class="unprintable">Updated:
+<!-- timestamp start -->
+$Date: 2021/02/24 17:30:37 $
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div><!-- for class="inner", starts in the banner include -->
+</body>
+</html>