www gnu/byte-interview.tr.html philosophy/po/an...

[GNUN]

CVSROOT:        /web/www
Module name:    www
Changes by:     GNUN <gnun>     20/02/23 16:00:39

Modified files:
        gnu            : byte-interview.tr.html 
        philosophy/po  : android-and-users-freedom.translist 
Added files:
        philosophy     : android-and-users-freedom.tr.html 
        philosophy/po  : android-and-users-freedom.tr-en.html 

Log message:
        Automatic update by GNUnited Nations.

CVSWeb URLs:
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/byte-interview.tr.html?cvsroot=www&r1=1.1&r2=1.2
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/android-and-users-freedom.tr.html?cvsroot=www&rev=1.1
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/android-and-users-freedom.translist?cvsroot=www&r1=1.18&r2=1.19
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/android-and-users-freedom.tr-en.html?cvsroot=www&rev=1.1

Patches:
Index: gnu/byte-interview.tr.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/gnu/byte-interview.tr.html,v
retrieving revision 1.1
retrieving revision 1.2
diff -u -b -r1.1 -r1.2
--- gnu/byte-interview.tr.html  16 Feb 2020 10:34:33 -0000      1.1
+++ gnu/byte-interview.tr.html  23 Feb 2020 21:00:38 -0000      1.2
@@ -457,8 +457,8 @@
 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
 <a id="tn1">[1]</a> Burada kullanılan hacker, üstat anlamındadır: teknik
 beceri sahibi, problem çözmeden zevk alan ve sınırları aşan kişiler, 
belirli
-bir konuda sahip olduğu bilgiyi kullanıp daha fazlasını öğrenmeye 
öğrenmeye
-meraklı kişiler.</div>
+bir konuda sahip olduğu bilgiyi kullanıp daha fazlasını öğrenmeye 
meraklı
+kişiler.</div>
 </div>
 
 <!-- for id="content", starts in the include above -->
@@ -539,7 +539,7 @@
 <p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
 Son Güncelleme:
 
-$Date: 2020/02/16 10:34:33 $
+$Date: 2020/02/23 21:00:38 $
 
 <!-- timestamp end -->
 </p>

Index: philosophy/po/android-and-users-freedom.translist
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/android-and-users-freedom.translist,v
retrieving revision 1.18
retrieving revision 1.19
diff -u -b -r1.18 -r1.19
--- philosophy/po/android-and-users-freedom.translist   12 Jan 2016 23:28:16 
-0000      1.18
+++ philosophy/po/android-and-users-freedom.translist   23 Feb 2020 21:00:39 
-0000      1.19
@@ -10,6 +10,7 @@
 <span dir="ltr"><a lang="ml" hreflang="ml" 
href="/philosophy/android-and-users-freedom.ml.html">മലയാളം</a>&nbsp;[ml]</span>
 &nbsp;
 <span dir="ltr"><a lang="pl" hreflang="pl" 
href="/philosophy/android-and-users-freedom.pl.html">polski</a>&nbsp;[pl]</span>
 &nbsp;
 <span dir="ltr"><a lang="ru" hreflang="ru" 
href="/philosophy/android-and-users-freedom.ru.html">русский</a>&nbsp;[ru]</span>
 &nbsp;
+<span dir="ltr"><a lang="tr" hreflang="tr" 
href="/philosophy/android-and-users-freedom.tr.html">Türkçe</a>&nbsp;[tr]</span>
 &nbsp;
 </p>
 </div>' -->
 <link rel="alternate" type="text/html" 
href="/philosophy/android-and-users-freedom.html" hreflang="x-default" />
@@ -21,4 +22,5 @@
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="ml" hreflang="ml" 
href="/philosophy/android-and-users-freedom.ml.html" title="മലയാളം" 
/>
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="pl" hreflang="pl" 
href="/philosophy/android-and-users-freedom.pl.html" title="polski" />
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="ru" hreflang="ru" 
href="/philosophy/android-and-users-freedom.ru.html" title="русский" />
+<link rel="alternate" type="text/html" lang="tr" hreflang="tr" 
href="/philosophy/android-and-users-freedom.tr.html" title="Türkçe" />
 <!-- end translist file -->

Index: philosophy/android-and-users-freedom.tr.html
===================================================================
RCS file: philosophy/android-and-users-freedom.tr.html
diff -N philosophy/android-and-users-freedom.tr.html
--- /dev/null   1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ philosophy/android-and-users-freedom.tr.html        23 Feb 2020 21:00:39 
-0000      1.1
@@ -0,0 +1,344 @@
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" 
value="/philosophy/android-and-users-freedom.en.html" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.86 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Android ve Kullanıcıların Özgürlüğü - GNU Projesi - Özgür 
Yazılım Vakfı</title>
+
+<!--#include virtual="/philosophy/po/android-and-users-freedom.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
+<h2>Android ve Kullanıcıların Özgürlüğü</h2>
+<p>yazan Richard Stallman<br />Ä°lk olarak <em><a
+href="http://www.guardian.co.uk/technology/2011/sep/19/android-free-software-stallman";>The
+Guardian</a></em>'da yayımlandı</p>
+
+<hr class="thin" />
+
+<p class="comment">
+Android, kullanıcılarının özgürlüğüne ne ölçüde saygı duyuyor? 
Özgürlüğe
+değer veren bir bilgisayar kullanıcısı için herhangi bir yazılım sistemi
+hakkında sorulması gereken en önemli soru budur.</p>
+
+<p><a href="http://fsf.org";>Free/libre yazılım hareketinde</a> 
kullanıcıların
+özgürlüğüne saygı duyan bir yazılım geliştiriyoruz, böylece biz ve 
siz özgür
+olmayan yazılımlardan kurtulabiliyoruz. Aksine &ldquo;açık kaynak&rdquo;
+fikri kodun nasıl geliştirileceğine odaklanır; asıl değeri <a
+href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">özgürlükten ziyade kod
+kalitesi</a> olan farklı bir düşünce akımıdır. Dolayısıyla buradaki 
endişe
+Android'in &ldquo;<a
+href="/philosophy/free-open-overlap.html">açık</a>&rdquo; olup olmadığı
+değil, kullanıcıların özgür olmasına izin verip vermediğidir.</p>
+
+<p>Android; Linux (Torvalds'ın çekirdeği) ağırlıklı olmak üzere bazı
+kütüphaneler, bir Java platformu ve bazı uygulamalardan oluşan, cep
+telefonları ve diğer aygıtlar için bir işletim sistemidir. Linux bir yana
+Android'in 1. ve 2. sürümünün yazılımı çoğunlukla Google tarafından
+geliştirildi; Google, <a href="/licenses/copyleft.html">copyleft</a>
+olmayan, esnek bir yazılım lisansı olan Apache 2.0 lisansı altında
+yayımladı.</p>
+
+<p>Android'de bulunan Linux sürümü tamamen özgür bir yazılım değildir 
çünkü
+bazıları bazı Android aygıtlarda gerçekten kullanılan özgür olmayan
+&ldquo;ikili blob'lar&rdquo; (Torvalds'ın Linux sürümü gibi) içerir. 
Android
+platformları; diğer özgür olmayan aygıt yazılımlarını ve özgür 
olmayan
+kütüphaneleri de kullanır. Bunların yanı sıra Google tarafından 
yayımlanan
+Android'in 1. ve 2. sürümünün kaynak kodu özgür bir yazılımdır, ancak 
bu kod
+aygıtı çalıştırmak için yetersizdir. Genellikle Android ile birlikte 
gelen
+uygulamalardan bazıları da özgür değildir.</p>
+
+<div class="announcement comment">
+<p><em><a href="http://FreeYourAndroid.org/";>Androidinizi Özgürleştirin</a>
+kampanyasını destekleyin.</em></p>
+</div>
+
+<p>Android, <a href="/gnu/the-gnu-project.html">GNU/Linux işletim
+sisteminden</a> çok farklı çünkü çok az GNU içeriyor. Gerçekten de 
Android
+ve GNU/Linux arasında ortak olan tek bileşen çekirdek olan
+Linux'tur. Yanlışlıkla &ldquo;Linux&rdquo;un tüm GNU/Linux bileşimine 
atıfta
+bulunduğunu düşünen insanlar; bu gerçeklerle düğüm düğüm bağlanır 
ve
+&ldquo;Android Linux içerir ancak Linux değil.&rdquo; gibi çelişkili
+açıklamalar yaparlar.(<a href="#linuxnote">1</a>) Bir karışıklık yok, 
durum
+basit: Android, Linux içeriyor ancak GNU içermiyor; dolayısıyla Android ve
+GNU/Linux çoğunlukla farklıdır çünkü tek ortak noktaları Linux'tur.</p>
+
+<p>Android'in bünyesindeki Linux, çekirdek, <a
+href="/licenses/gpl-2.0.html">GNU GPL'nin 2. sürümü</a> altında kaynak kodu
+ile ayrı bir program olmaya devam ediyor. Linux'u Apache 2.0 lisansı altında
+kodla birleştirmek; GPL'nin 2. sürümü ve Apache 2.0 <a
+href="/licenses/license-list.html#apache2">uyumsuz</a> olduğundan telif
+hakkı ihlali anlamına gelir. Google'nin bir şekilde Linux'u Apache 
lisansına
+dönüştürdüğü söylentileri hatalı; Google'nin, Linux'un kodundaki 
lisansı
+değiştirme yetkisi yoktur ve denememiştir. Linux'un yazarları, onun GPL'nin
+3. sürümü altında kullanılmasına izin verdiyse bu kod Apache lisanslı 
kodla
+birleştirilebilir ve bileşim <a href="/licenses/gpl.html">GPL'nin
+3. sürümü</a> altında yayımlanabilir. Ancak Linux bu şekilde 
yayımlanmadı.</p>
+
+<p>Google; Linux için GNU Genel Kamu Lisansı gerekliliklerine uymuştur ancak
+Android'in geri kalanındaki Apache lisansı için kaynak yayımı
+gerekmez. Google, Android 3.0'ın kaynak kodunu (Linux dışında) asla
+yayımlamayacağını söyledi. Android 3.1 kaynak kodu da saklandı, bu da
+Android 3'ü, Linux dışında, saf ve basitçe özgür olmayan yazılım 
hâline
+getiriyordu.</p>
+
+<p>Google; 3.0 kaynak kodunu hata dolu olduğu için sakladığını ve 
insanların
+bir sonraki sürümü beklemesi gerektiğini söyledi. Bu, Android sistemini
+çalıştırmak isteyen insanlar için iyi bir öneri olabilir ancak 
kullanıcılar
+buna karar verecek olanlar olmalıdır. Aslında, kendi sürümlerindeki
+değişikliklerin bazılarını dahil etmek isteyen geliştiriciler ve 
onarıcılar
+bu kodu iyi kullanabilirlerdi.</p>
+
+<p>Neyse ki Google daha sonra Android 3.* için kaynak kodunu 4. sürümü
+yayımladığında (kaynak koduyla da) yayımladı. Yukarıdaki sorunun 
politika
+değişikliğinden ziyade geçici bir sapma olduğu ortaya çıktı. Bununla
+birlikte bir kez olan şey tekrar da olabilir.</p>
+
+<p>Her durumda Android'in çeşitli sürümlerinin kaynak kodlarının çoğu 
özgür
+yazılım olarak yayımlandı. Bu, bu Android sürümlerini kullanan 
ürünlerin
+kullanıcıların özgürlüğüne saygı gösterdiği anlamına mı geliyor? 
Bir kaç
+nedenden dolayı bu anlama gelmiyor.</p>
+
+<p>Her şeyden önce onların çoğu YouTube ve Google Haritalar gibi 
hizmetlerle
+konuşmak için özgür olmayan Google uygulamalarını içerir. Bunlar resmen
+Android'in bir parçası değil ancak bu, ürünü iyi yapmıyor. Android'in 
daha
+önceki sürümleri için kullanılabilen özgür uygulamaların çoğu, <a
+href="http://arstechnica.com/gadgets/2013/10/googles-iron-grip-on-android-controlling-open-source-by-any-means-necessary/";>özgür
+olmayan uygulamalarla değiştirildi</a>; 2013 yılında <a
+href="http://www.androidbeat.com/2013/12/new-google-play-edition-devices-lack-photo-gallery-app-use-google/";>özgür
+olmayan bir Google+ uygulaması dışında fotoğrafları görüntülemenin bir
+yolunu sağlamayan</a> Android aygıtlar ortaya çıktı. 2014 yılında 
Google; <a
+href="http://arstechnica.com/gadgets/2014/06/android-wear-auto-and-tv-save-you-from-skins-and-oems-from-themselves/";>TV'ler,
+saatler ve arabalar için Android sürümlerinin büyük ölçüde özgür
+olmayacağını duyurdu</a>.
+</p>
+
+<p>Çoğu Android aygıtı, özgür olmayan Google Play yazılımı (eskiden
+&ldquo;Android Market&rdquo;) ile birlikte gelir. Bu yazılım, bir Google
+hesabı olan kullanıcıları özgür olmayan uygulamalar kurmaya davet
+eder. Ayrıca Google'nin uygulamaları zorla kurabileceği veya 
kaldırabileceği
+bir arka kapısı vardır. (Bu muhtemelen onu evrensel bir arka kapı yaratır
+ancak bu kanıtlanmamıştır.) Google Play resmî olarak Android'in bir 
parçası
+değildir ancak bu onun kötülüğünü azaltmaz.
+</p>
+
+<p>Google; birçok temel genel işlevi özgür olmayan <a
+href="https://blog.grobox.de/2016/the-proprietarization-of-android-google-play-services-and-apps/";>Google
+Play Hizmetleri kütüphanesine</a> taşıdı. Bir uygulamanın kendi kodu 
özgür
+bir yazılımsa ancak Google Play Hizmetleri'ne bağlıysa bu uygulama bir 
bütün
+olarak etkili bir şekilde özgür değildir; Android'in Replicant gibi özgür
+bir sürümünde çalışamaz.
+</p>
+
+<p>Özgürlüğe değer veriyorsanız Google Play'ın sunduğu özgür olmayan
+uygulamaları istemezsiniz. Özgür Android uygulamaları kurmak için Google
+Play'e ihtiyacınız yoktur çünkü bunları <a
+href="http://f-droid.org";>f-droid.org</a> adresinden edinebilirsiniz.
+</p>
+
+<p>Android ürünleri ayrıca özgür olmayan kütüphanelerle birlikte gelir. 
Bunlar
+resmen Android'in bir parçası değil ancak çeşitli Android işlevleri 
onlara
+bağlı olduğundan herhangi bir gerçek Android kurulumunun bir 
parçasıdırlar.</p>
+
+<p>Resmî olarak Android'in bir parçası olan programlar bile Google'nin
+yayımladığı kaynak koduna karşılık gelmeyebilir. Üreticiler bu kodu
+değiştirebilir ve genellikle kendi sürümlerinin kaynak kodunu
+yayımlamazlar. GNU GPL, uygun oldukları varsayılarak, Linux'un sürümleri
+için kodu dağıtmalarını gerektirir. Kodun geri kalanı esnek Apache 
lisansı
+altında, gerçekten kullandıkları kaynak sürümü yayımlamalarını 
gerektirmez.</p>
+
+<p>Bir kullanıcı, Android sistemindeki telefonuyla birlikte gelen birçok
+programın <a
+href="http://www.beneaththewaves.net/Projects/Motorola_Is_Listening.html";>Motorola'ya
+kişisel veri gönderecek şekilde değiştirildiğini</a> keşfetti. Bazı
+üreticiler <a
+href="http://androidsecuritytest.com/features/logs-and-services/loggers/carrieriq/";>
+Carrier IQ gibi gizli bir genel gözetim paketi</a> ekler.</p>
+
+<p><a href="http://replicant.us";>Replicant</a>, Android'in özgür
+sürümüdür. Replicant geliştiricileri, bazı telefon modelleri için 
birçok
+özgür olmayan kütüphaneyi başkalarıyla değiştirmiştir. Özgür olmayan
+uygulamalar hariç tutulur ancak kesinlikle bunları kullanmak
+istemezsiniz. Buna karşılık CyanogenMod (Android'in değiştirilmiş başka 
bir
+sürümü), bazı özgür olmayan programlar içerdiği için özgür 
değildir.</p>
+
+<p>Birçok Android aygıtı &ldquo;zalim&rdquo;dir: Kullanıcılar kendi
+değiştirilmiş yazılımlarını kuramayacak ve çalıştıramayacak, 
yalnızca bazı
+şirketler tarafından onaylanan sürümleri kurabilecek ve 
çalıştırabilecek
+şekilde tasarlanmışlardır. Bu durumda çalıştırılabilir dosyalar sizin 
için
+özgür ve kullanılabilir kaynaklardan yapılmış olsalar bile özgür
+değildir. Bununla birlikte bazı Android aygıtlara &ldquo;root
+atılabilir&rdquo;, böylece kullanıcılar farklı yazılımlar kurabilir.</p>
+
+<p>Önemli aygıt yazılımı veya sürücüler de genellikle özel mülktür. 
Bunlar;
+hücresel ağ radyosunu, WiFi'yi, bluetooth'u, GPS'yi, 3B grafikleri,
+kamerayı, hoparlörü ve bazı durumlarda mikrofonu da idare eder. Bazı
+modellerde bu sürücülerden birkaçı özgürdür ve onsuz yapabileceğiniz
+bazıları vardır, ancak mikrofon veya hücresel ağ radyosu olmadan
+yapamazsınız.</p>
+
+<p>Hücresel ağ aygıt yazılımı önceden kurulmuş olarak gelir. Tek 
yaptığı orada
+durmak ve istediğiniz zaman hücresel ağla haberleşmek olsaydı bunu bir
+devreye eş değer olarak görebilirdik. Bir bilgisayar aygıtındaki 
yazılımın
+özgür olması gerektiğinde ısrar ettiğimizde, yükseltilmeyecek önceden
+kurulmuş aygıt yazılımını hiçbir zaman göz ardı edemeyiz, çünkü 
kullanıcı
+için bir devre yerine bir program olması fark etmez.</p>
+
+<p>Ne yazık ki bu durumda kötü niyetli bir devre olacaktır. Kötü amaçlı
+özellikler nasıl uygulanırsa uygulansınlar kabul edilemez.</p>
+
+<p>Çoğu Android aygıtta bu aygıt yazılımı o kadar fazla denetime 
sahiptir ki
+ürünü bir dinleme aygıtına dönüştürebilir. Bazılarında mikrofonu
+denetler. Bazılarında paylaşımlı bellek yoluyla ana bilgisayarın bütün
+denetimini ele geçirebilir ve böylece kurduğunuz özgür yazılımı 
geçersiz
+kılabilir veya değiştirebilir. Bazı, belki de tüm, modellerde aygıttaki
+yazılımın geri kalanının üzerine yazmak için bu aygıt yazılımının 
uzaktan
+denetimini yapmak mümkündür. Özgür yazılımın amacı; yazılımımızı 
ve
+bilişimimizi kendimizin denetlemesidir; arka kapılı bir sistem buna uygun
+değildir. Herhangi bir bilişim sisteminde hata <em>olabilirken</em> bu
+aygıtların kendisi hata <em>olabilir</em>. (<a
+href="http://www.guardian.co.uk/books/2006/aug/12/politics";>Semerkant'taki
+Cinayet</a>'teki Craig Murray, kuşkulanmayan bir hedefin Android olmayan
+taşınabilir telefonunu uzaktan dinleme aygıtına dönüştüren bir 
istihbarat
+operasyonuna katılımını anlatıyor.)</p>
+
+<p>Her durumda bir Android telefondaki hücresel ağ aygıt yazılımı bir 
devreye
+eş değer değildir çünkü donanım yeni sürümlerin kurulmasına izin 
verir ve bu
+aslında yapılır. Özel mülk aygıt yazılımı olduğundan pratikte 
yalnızca
+üretici yeni sürümler yapabilir, kullanıcılar yapamaz.</p>
+
+<p>Bu noktaları bir araya getirerek yeni sürümlerinin yüklenmemesi 
koşuluyla
+özgür olmayan hücresel ağ aygıt yazılımına katlanabiliriz, ana 
bilgisayarın
+denetimini alamaz ve yalnızca özgür işletim sistemi iletişim kurmayı
+seçtiğinde iletişim kurabilir. Başka bir deyişle devre ile eş değer
+olmalıdır ve bu devre kötü amaçlı olmamalıdır. Bu özelliklere sahip 
bir
+Android telefon oluşturmak için teknik bir engel yoktur ancak hiçbirinden
+haberdar değiliz.</p>
+
+<p>Android kendi kendini barındıran bir sistem değildir; Android için
+geliştirmenin başka bir sistemde yapılması gerekiyor. Google'nin
+&ldquo;yazılım geliştirme takımı&rdquo;ndaki (<abbr title="software
+development kit">SDK</abbr>) araçlar, özgür gibi gözüküyor ancak bunu
+doğrulamak zor. Belirli Google API'ları için tanım dosyaları özgür
+değildir. SDK'yi kurmak, imzalamayı reddetmeniz gereken özel mülk bir
+yazılım lisansının imzalanmasını gerektiriyor. <a
+href="http://redmine.replicant.us/projects/replicant/wiki/ReplicantSDK";>
+Replicant'ın SDK'si</a> özgür bir ikamedir.</p>
+
+<p>Android'in son basın haberleri patent savaşlarına odaklanıyor. Yazılım
+patentlerinin kaldırılmasına yönelik 20 yıllık kampanya boyunca bu tür
+savaşların olabileceği konusunda uyardık. Yazılım patentleri Android'den
+özelliklerin kaldırılmasına zorlayabilir veya hatta kullanılamaz hâle
+getirebilir. Yazılım patentlerinin neden kaldırılması gerektiği hakkında
+daha fazla bilgi için <a
+href="http://endsoftpatents.org";>endsoftpatents.org</a> adresine
+bakabilirsiniz.</p>
+
+<p>Bununla birlikte patent saldırıları ve Google'nin yanıtları bu 
yazının
+konusuyla doğrudan ilgili değildir, bu yazının konusu Android ürünlerinin
+kısmen etik bir dağıtım sistemine nasıl yaklaştığı ve nasıl yetersiz
+kaldığıdır. Bu sorun, basının da ilgisine layıktır.</p>
+
+<p>Android; etik, kullanıcı denetimli, özgür yazılım taşınabilir bir 
telefona
+doğru atılan önemli bir adımdır ancak gidecek daha çok yol var ve Google
+yanlış yönde ilerliyor. Hacker'ler <a href="#tn1">[1]</a>, <a
+href="http://replicant.us";>Replicant</a> üzerinde çalışıyor ancak yeni bir
+aygıt modelini desteklemek büyük bir iş ve aygıt yazılımı sorunu devam
+ediyor. Bugünün Android telefonları, Apple veya Windows telefonlardan çok
+daha az kötü olsa da özgürlüğünüze saygı duydukları söylenemez.</p>
+
+<hr class="thin" />
+
+<ol>
+<li id="linuxnote">Bu karışıklığın en uç örneği, &ldquo;Android 
aygıtlarınıza Linux [sic]
+kurulumu&rdquo; için yardım sunan linuxonandroid.com sitesinde yer
+almaktadır. Bu tamamen yanlıştır: Kurdukları şey Android'in bir parçası
+olarak zaten mevcut olan, Linux <em>hariç</em>, GNU sisteminin bir
+sürümüdür. Bu site yalnızca <a href="/distros/distros.html">özgür 
olmayan
+GNU/Linux dağıtımlarını</a> desteklediğinden önermiyoruz.
+</li>
+</ol>
+
+<!-- If needed, change the copyright block at the bottom. In general,
+     all pages on the GNU web server should have the section about
+     verbatim copying.  Please do NOT remove this without talking
+     with the webmasters first.
+     Please make sure the copyright date is consistent with the document
+     and that it is like this: "2001, 2002", not this: "2001-2002". -->
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+<a id="tn1">[1]</a> Burada kullanılan hacker, üstat anlamındadır: teknik
+beceri sahibi, problem çözmeden zevk alan ve sınırları aşan kişiler, 
belirli
+bir konuda sahip olduğu bilgiyi kullanıp daha fazlasını öğrenmeye 
meraklı
+kişiler.</div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a
+href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a> adresine iletin. FSF 
ile
+iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen
+çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a
+href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a> adresine
+gönderin.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+        replace it with the translation of these two:
+
+        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
+        Please send your comments and general suggestions in this regard
+        to <a href="mailto:address@hidden";>
+
+        &lt;address@hidden&gt;</a>.</p>
+
+        <p>For information on coordinating and submitting translations of
+        our web pages, see <a
+        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+        README</a>. -->
+Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve
+önerilerinizi lütfen <a
+href="mailto:address@hidden";>bize&nbsp;bildirin</a>.</p><p>Bu
+yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a
+href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a>
+sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri
+gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a
+href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a
+href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr";>çalışma&nbsp;sayfamızı</a>
+ziyaret edebilirsiniz.</p>
+</div>
+
+<p>Copyright &copy; 2011, 2012, 2014, 2015, 2016, 2018, 2020 Richard 
Stallman</p>
+
+<p>Bu sayfa <a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr";>Creative
+Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında
+lisanslanmıştır.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+<p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
+<ul>
+<li>The FLOSS Information <a
+href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a>,
+2020.</li>
+</ul></div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+Son Güncelleme:
+
+$Date: 2020/02/23 21:00:39 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
+</body>
+</html>

Index: philosophy/po/android-and-users-freedom.tr-en.html
===================================================================
RCS file: philosophy/po/android-and-users-freedom.tr-en.html
diff -N philosophy/po/android-and-users-freedom.tr-en.html
--- /dev/null   1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ philosophy/po/android-and-users-freedom.tr-en.html  23 Feb 2020 21:00:39 
-0000      1.1
@@ -0,0 +1,313 @@
+<!--#include virtual="/server/header.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.86 -->
+<title>Android and Users' Freedom
+- GNU Project - Free Software Foundation</title>
+<!--#include virtual="/philosophy/po/android-and-users-freedom.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.html" -->
+<h2>Android and Users' Freedom</h2>
+<p>by Richard Stallman<br />First published in <em><a
+href="http://www.guardian.co.uk/technology/2011/sep/19/android-free-software-stallman";>
+The Guardian</a></em></p>
+
+<hr class="thin" />
+
+<p class="comment">
+To what extent does Android respect the freedom of its users? For a
+computer user that values freedom, that is the most important question
+to ask about any software system.</p>
+
+<p>In the <a href="http://fsf.org";>free/libre software movement</a>, we
+develop software that respects users' freedom, so we and you can escape
+from software that doesn't. By contrast, the idea of &ldquo;open
+source&rdquo; focuses on how to develop code; it is a different current
+of thought whose principal value is <a
+href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">code
+quality rather than freedom</a>. Thus, the concern here is not whether
+Android is &ldquo;<a href="/philosophy/free-open-overlap.html">open</a>&rdquo;,
+but whether it allows users to be free.</p>
+
+<p>Android is an operating system primarily for mobile phones and
+other devices, which
+consists of Linux (Torvalds' kernel), some libraries, a Java platform
+and some applications. Linux aside, the software of Android versions
+1 and 2 was mostly developed by Google; Google released it under the
+Apache 2.0 license, which is a lax free software license without
+<a href="/licenses/copyleft.html">copyleft</a>.</p>
+
+<p>The version of Linux included in Android is not entirely free
+software, since it contains nonfree &ldquo;binary blobs&rdquo; (just
+like Torvalds' version of Linux), some of which are really used in some
+Android devices. Android platforms use other nonfree firmware, too,
+and nonfree libraries. Aside from those, the source code of Android
+versions 1 and 2, as released by Google, is free software&mdash;but this
+code is insufficient to run the device. Some of the applications that
+generally come with Android are nonfree, too.</p>
+
+<div class="announcement comment">
+<p><em>Support the <a href="http://FreeYourAndroid.org/";>Free Your
+Android</a> campaign.</em></p>
+</div>
+
+<p>Android is very different from the <a
+href="/gnu/the-gnu-project.html">GNU/Linux operating
+system</a> because it contains very little of GNU. Indeed, just about
+the only component in common between Android and GNU/Linux is Linux, the
+kernel. People who erroneously think &ldquo;Linux&rdquo; refers to the
+entire GNU/Linux combination get tied in knots by these facts, and make
+paradoxical statements such as &ldquo;Android contains Linux, but it
+isn't Linux.&rdquo;(<a href="#linuxnote">1</a>) Absent this confusion,
+the situation is simple: Android contains Linux, but not GNU; thus,
+Android and GNU/Linux are mostly different, because all they have in
+common is Linux.</p>
+
+<p>Within Android, Linux the kernel remains a separate program, with its
+source code under <a href="/licenses/gpl-2.0.html">GNU GPL
+version 2</a>. To combine Linux with code under the Apache 2.0 license
+would be copyright infringement, since GPL version 2 and Apache 2.0 are
+<a href="/licenses/license-list.html#apache2">incompatible</a>.
+Rumors that Google has somehow converted Linux to the Apache license are
+erroneous; Google has no power to change the license on the code of
+Linux, and did not try. If the authors of Linux allowed its use under <a
+href="/licenses/gpl.html">GPL version 3</a>,
+then that code could be combined with Apache-licensed code, and the
+combination could be released under GPL version 3. But Linux has not
+been released that way.</p>
+
+<p>Google has complied with the requirements of the GNU General Public
+License for Linux, but the Apache license on the rest of Android does
+not require source release. Google said it would never publish the
+source code of Android 3.0 (aside from Linux). Android 3.1 source code
+was also withheld, making Android 3, apart from Linux, nonfree
+software pure and simple.</p>
+
+<p>Google said it withheld the 3.0 source code because it was buggy, and
+that people should wait for the next release. That may be good advice
+for people who simply want to run the Android system, but the users
+should be the ones to decide this. Anyway, developers and tinkerers
+who want to include some of the changes in their own versions could
+use that code just fine.</p>
+
+<p>Fortunately, Google later released the source code for Android 3.*
+when it released version 4 (also with source code).  The problem above
+turned out to be a temporary aberration rather than a policy shift.
+However, what happens once may happen again.</p>
+
+<p>In any case, most of the source code of various versions of Android
+has been released as free software. Does that mean that products using
+those Android versions respect users' freedom? No, for several
+reasons.</p>
+
+<p>First of all, most of them contain nonfree Google applications for
+talking to services such as YouTube and Google Maps. These are
+officially not part of Android, but that doesn't make the product ok.
+Many of the free applications available for earlier versions of
+Android have
+been <a 
href="http://arstechnica.com/gadgets/2013/10/googles-iron-grip-on-android-controlling-open-source-by-any-means-necessary/";>
+replaced by nonfree applications</a>; in 2013 Android devices appeared
+which <a 
href="http://www.androidbeat.com/2013/12/new-google-play-edition-devices-lack-photo-gallery-app-use-google/";>
+provided no way to view photos except through a nonfree Google+
+app</a>.  In 2014 Google announced
+that <a 
href="http://arstechnica.com/gadgets/2014/06/android-wear-auto-and-tv-save-you-from-skins-and-oems-from-themselves/";>Android
+versions for TVs, watches and cars would be largely nonfree.</a>
+</p>
+
+<p>Most Android devices come with the nonfree Google Play software
+(formerly &ldquo;Android Market&rdquo;).  This software invites users
+with a Google account to install nonfree apps.  It also has a back
+door with which Google can forcibly install or deinstall apps.  (This
+probably makes it a universal back door, though that is not proved.)
+Google Play is officially not part of Android, but that doesn't make
+it any less bad.
+</p>
+
+<p>Google has moved many basic general facilities into the
+nonfree <a 
href="https://blog.grobox.de/2016/the-proprietarization-of-android-google-play-services-and-apps/";>Google
+Play Services library</a>.  If an app's own code is free software but
+it depends on Google Play Services, that app as a whole is effectively
+nonfree; it can't run on a free version of Android, such as Replicant.
+</p>
+
+<p>If you value freedom, you don't want the nonfree apps that Google
+Play offers.  To install free Android apps, you don't need Google
+Play, because you can get them
+from <a href="http://f-droid.org";>f-droid.org</a>.
+</p>
+
+<p>Android products also come with nonfree libraries.  These are
+officially not part of Android, but since various Android
+functionalities depend on them, they are part of any real Android
+installation.</p>
+
+<p>Even the programs that are officially part of Android may not
+correspond to the source code Google releases. Manufacturers may
+change this code, and often they don't release the source code for
+their versions. The GNU GPL requires them to distribute the code for
+their versions of Linux, assuming they comply. The rest of the code,
+under the lax Apache license, does not require them to release the
+source version that they really use.</p>
+
+<p>One user discovered that many of the programs in the Android system
+that came with his phone
+were <a 
href="http://www.beneaththewaves.net/Projects/Motorola_Is_Listening.html";>modified
+to send personal data to Motorola.</a>  Some manufacturers add
+a <a 
href="http://androidsecuritytest.com/features/logs-and-services/loggers/carrieriq/";>
+hidden general surveillance package such as Carrier IQ.</a></p>
+
+<p><a href="http://replicant.us";>Replicant</a> is the free version of
+Android.  The Replicant developers have replaced many nonfree
+libraries, for certain device models.  The nonfree apps are excluded,
+but you certainly don't want to use those.  By contrast, CyanogenMod
+(another modified version of Android) is nonfree, as it contains some
+nonfree programs.</p>
+
+<p>Many Android devices are &ldquo;tyrants&rdquo;: they are designed so users
+cannot install and run their own modified software, only the versions
+approved by some company. In that situation, the executables are not
+free even if they were made from sources that are free and available
+to you. However, some Android devices can be &ldquo;rooted&rdquo; so
+users can install different software.</p>
+
+<p>Important firmware or drivers are generally proprietary also. These
+handle the phone network radio, WiFi, bluetooth, GPS, 3D graphics, the
+camera, the speaker, and in some cases the microphone too. On some
+models, a few of these drivers are free, and there are some that you
+can do without&mdash;but you can't do without the microphone or the
+phone network radio.</p>
+
+<p>The phone network firmware comes preinstalled. If all it did was
+sit there and talk to the phone network when you wish, we could regard
+it as equivalent to a circuit. When we insist that the software in a
+computing device must be free, we can overlook preinstalled firmware
+that will never be upgraded, because it makes no difference to the
+user that it's a program rather than a circuit.</p>
+
+<p>Unfortunately, in this case it would be a malicious circuit.
+Malicious features are unacceptable no matter how they are
+implemented.</p>
+
+<p>On most Android devices, this firmware has so much control that it
+could turn the product into a listening device. On some, it controls
+the microphone. On some, it can take full control of the main
+computer, through shared memory, and can thus override or replace
+whatever free software you have installed. With some, perhaps all,
+models it is possible to exercise remote control of this firmware to
+overwrite the rest of the software in the device.  The point of free
+software is that we have control of our software and our computing;
+a system with a back door doesn't qualify. While any computing system
+might <em>have</em> bugs, these devices can <em>be</em> bugs. (Craig
+Murray,
+in <a href="http://www.guardian.co.uk/books/2006/aug/12/politics";>Murder
+in Samarkand</a>, relates his involvement in an intelligence operation
+that remotely converted an unsuspecting target's non-Android portable
+phone into a listening device.)</p>
+
+<p>In any case, the phone network firmware in an Android phone is not
+equivalent to a circuit, because the hardware allows installation of
+new versions and this is actually done. Since it is proprietary
+firmware, in practice only the manufacturer can make new
+versions&mdash;users can't.</p>
+
+<p>Putting these points together, we can tolerate nonfree phone
+network firmware provided new versions of it won't be loaded, it can't
+take control of the main computer, and it can only communicate when
+and as the free operating system chooses to let it communicate. In
+other words, it has to be equivalent to circuitry, and that circuitry
+must not be malicious. There is no technical obstacle to building an
+Android phone which has these characteristics, but we don't know of
+any.</p>
+
+<p>Android is not a self-hosting system; development for Android needs
+to be done on some other system.  The tools in Google's
+&ldquo;software development kit&rdquo; (SDK) appear to be free,
+but it is hard work to check this.  The definition files for certain
+Google APIs are nonfree.  Installing the SDK requires signing a
+proprietary software license, which you should refuse to sign.
+<a href="http://redmine.replicant.us/projects/replicant/wiki/ReplicantSDK";>
+Replicant's SDK</a> is a free replacement.</p>
+
+<p>Recent press coverage of Android focuses on the patent wars. During
+20 years of campaigning for the abolition of software patents, we have
+warned such wars could happen. Software patents could force
+elimination of features from Android, or even make it unavailable.
+See <a href="http://endsoftpatents.org";>endsoftpatents.org</a> for more
+information about why software patents must be abolished.</p>
+
+<p>However, the patent attacks and Google's responses are not directly
+relevant to the topic of this article: how Android products partly
+approach an ethically system of distribution, and how they fall
+short. This issue merits the attention of the press too.</p>
+
+<p>Android is a major step towards an ethical, user-controlled, free
+software portable phone, but there is a long way to go, and Google is
+taking it in the wrong direction.  Hackers are working
+on <a href="http://replicant.us";>Replicant</a>, but it's a big job to
+support a new device model, and there remains the problem of the
+firmware. Even though the Android phones of today are considerably
+less bad than Apple or Windows phones, they cannot be said to
+respect your freedom.</p>
+
+<hr class="thin" />
+
+<ol>
+<li id="linuxnote">The extreme example of this confusion appears in
+the site linuxonandroid.com, which offers help to &ldquo;install Linux
+[sic] on your Android devices.&rdquo; This is entirely false: what
+they are installing is a version of the GNU system, <em>excluding</em>
+Linux, which is already present as part of Android.  Since that site
+supports only <a href="/distros/distros.html">nonfree GNU/Linux
+distros</a>, we do not recommend it.
+</li>
+</ol>
+
+<!-- If needed, change the copyright block at the bottom. In general,
+     all pages on the GNU web server should have the section about
+     verbatim copying.  Please do NOT remove this without talking
+     with the webmasters first.
+     Please make sure the copyright date is consistent with the document
+     and that it is like this: "2001, 2002", not this: "2001-2002". -->
+</div><!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Please send general FSF &amp; GNU inquiries to <a
+href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a>.  There are also <a
+href="/contact/">other ways to contact</a> the FSF.  Broken links and other
+corrections or suggestions can be sent to <a
+href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a>.</p>
+
+<p><!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+        replace it with the translation of these two:
+
+        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
+        Please send your comments and general suggestions in this regard
+        to <a href="mailto:address@hidden";>
+        &lt;address@hidden&gt;</a>.</p>
+
+        <p>For information on coordinating and submitting translations of
+        our web pages, see <a
+        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+        README</a>. -->
+Please see the <a
+href="/server/standards/README.translations.html">Translations README</a> for
+information on coordinating and submitting translations of this article.</p>
+</div>
+
+<p>Copyright &copy; 2011, 2012, 2014, 2015, 2016, 2018, 2020 Richard 
Stallman</p>
+
+<p>This page is licensed under a <a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/";>Creative
+Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.html" -->
+
+<p class="unprintable">Updated:
+<!-- timestamp start -->
+$Date: 2020/02/23 21:00:39 $
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div><!-- for class="inner", starts in the banner include -->
+</body>
+</html>