[Top][All Lists]
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
www/philosophy right-to-read.pl.html
|
From: |
Wojciech Kotwica |
|
Subject: |
www/philosophy right-to-read.pl.html |
|
Date: |
Wed, 07 Jun 2006 06:04:14 +0000 |
CVSROOT: /webcvs/www
Module name: www
Changes by: Wojciech Kotwica <wkotwica> 06/06/07 06:04:14
Modified files:
philosophy : right-to-read.pl.html
Log message:
typo
CVSWeb URLs:
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/right-to-read.pl.html?cvsroot=www&r1=1.10&r2=1.11
Patches:
Index: right-to-read.pl.html
===================================================================
RCS file: /webcvs/www/www/philosophy/right-to-read.pl.html,v
retrieving revision 1.10
retrieving revision 1.11
diff -u -b -r1.10 -r1.11
--- right-to-read.pl.html 18 Oct 2005 08:14:27 -0000 1.10
+++ right-to-read.pl.html 7 Jun 2006 06:04:12 -0000 1.11
@@ -44,7 +44,7 @@
</p></blockquote>
<p>
-Dla Dana Halberta droga do Tycho zaczê³a siê na uczelni – kiedy
Lissa Lenz poprosi³a go o po¿yczenie komputera. Jej w³asny siê zepsu³
a bez po¿yczenia innego nie zaliczy³aby projektu koñcz±cego semestr. Nie
odwa¿y³a siê o to prosiæ nikogo, oprócz Dana.</p>
+Dla Dana Halberta droga do Tycho zaczê³a siê na uczelni – kiedy
Lissa Lenz poprosi³a go o po¿yczenie komputera. Jej w³asny siê zepsu³,
a bez po¿yczenia innego nie zaliczy³aby projektu koñcz±cego semestr. Nie
odwa¿y³a siê o to prosiæ nikogo, oprócz Dana.</p>
<p>
Co postawi³o go przed dylematem. Musia³ jej pomóc – ale gdyby po¿yczy³
jej komputer, Lissa mog³aby przeczytaæ jego ksi±¿ki. Pomijaj±c to, ¿e za
pozwolenie komu¶ na czytanie swoich ksi±¿ek mo¿na by³o trafiæ do wiêzienia na
wiele lat, zaszokowa³ go sam pomys³. Od szko³y podstawowej uczono go, jak
wszystkich, ¿e dzielenie siê ksi±¿kami jest czym¶ paskudnym i z³ym, czym¶,
co robiliby tylko piraci.</p>
<p>
@@ -52,7 +52,7 @@
<p>
Oczywi¶cie, Lissa niekoniecznie mia³a zamiar czytaæ jego ksi±¿ki. Byæ mo¿e
chcia³a po¿yczyæ komputer tylko po to, ¿eby napisaæ zaliczenie. Jednak Dan
wiedzia³, ¿e pochodzi³a z niezamo¿nej rodziny i ledwie mog³a sobie
pozwoliæ na op³acenie czesnego, nie wspominaj±c o op³atach za czytanie.
Przeczytanie jego ksi±¿ek mog³o byæ dla niej jedynym sposobem, ¿eby ukoñczyæ
uczelniê. Rozumia³ jej sytuacjê. Sam musia³ siê zapo¿yczyæ, ¿eby zap³aciæ za
wszystkie prace naukowe, z których korzysta³. (10% tych op³at trafia³o do
badaczy, którzy je napisali – poniewa¿ Dan planowa³ karierê
akademick±, mia³ nadziejê, ¿e jego w³asne prace, je¶li bêd± wystarczaj±co
czêsto cytowane, przynios± mu tyle, ¿e wystarczy na sp³atê tego kredytu).</p>
<p>
-Pó¼niej Dan dowiedzia³ siê, ¿e by³y czasy, kiedy ka¿dy móg³ pój¶æ do
biblioteki i czytaæ artyku³y prasowe, a nawet ksi±¿ki i nie musia³ za
to p³aciæ. Byli niezale¿ni uczeni, którzy czytali tysi±ce stron bez rz±dowych
stypendiów bibliotecznych. Ale w latach dziewiêædziesi±tych XX wieku wydawcy
czasopism, zarówno komercyjni, jak i niedochodowi, zaczêli pobieraæ op³aty
za dostêp. W roku 2047 biblioteki oferuj±ce publiczny darmowy dostêp do
literatury naukowej by³y ju¿ tylko mglistym wspomnieniem.</p>
+Pó¼niej Dan dowiedzia³ siê, ¿e by³y czasy, kiedy ka¿dy móg³ pój¶æ do
biblioteki i czytaæ artyku³y prasowe, a nawet ksi±¿ki i nie
musia³ za to p³aciæ. Byli niezale¿ni uczeni, którzy czytali tysi±ce stron bez
rz±dowych stypendiów bibliotecznych. Ale w latach dziewiêædziesi±tych XX
wieku wydawcy czasopism, zarówno komercyjni, jak i niedochodowi, zaczêli
pobieraæ op³aty za dostêp. W roku 2047 biblioteki oferuj±ce publiczny
darmowy dostêp do literatury naukowej by³y ju¿ tylko mglistym wspomnieniem.</p>
<p>
Istnia³y, naturalnie, metody na obej¶cie SPA i Centrum Licencyjnego.
Nielegalne. Dan mia³ kolegê z kursu programowania, Franka Martucciego,
który zdoby³ nielegalne narzêdzie do debuggowania i gdy czyta³ ksi±¿ki,
u¿ywa³ go do omijania kodu ¶ledz±cego prawa autorskie. Lecz powiedzia³
o tym zbyt wielu znajomym i jeden z nich, skuszony nagrod±, doniós³
na niego do SPA (mocno zad³u¿onych studentów ³atwo by³o nak³oniæ do zdrady).
W 2047 Frank dosta³ siê do wiêzienia, nie za pirackie czytanie, ale za
posiadanie debuggera.</p>
<p>
@@ -72,14 +72,14 @@
<p>
Pó¼niej Dan dowiedzia³ siê, ¿e tego rodzaju regulaminy uczelnie zaczê³y
wprowadzaæ w latach osiemdziesi±tych XX wieku, kiedy studenci masowo
zaczêli korzystaæ z komputerów. Wcze¶niej uczelnie inaczej pochodzi³y do
problemu dyscypliny studentów – karano dzia³ania, które by³y
szkodliwe, nie te, które tylko wzbudza³y podejrzenia.</p>
<p>
-Lissa nie donios³a na Dana do SPA. Jego decyzja, ¿e jej pomo¿e doprowadzi³a na
koniec do ich ma³¿eñstwa. Doprowadzi³a ich te¿ do zakwestionowania tego, czego
od dzieciñstwa uczono ich o piractwie. Razem zaczêli czytaæ
o historii praw autorskich, o Zwi±zku Radzieckim
i obowi±zuj±cych w nim ograniczeniach kopiowania, a nawet
oryginaln± konstytucjê Stanów Zjednoczonych. Przenie¶li siê na Ksiê¿yc, gdzie
spotkali innych, którzy, jak oni, uciekli przed d³ugim ramieniem SPA. Kiedy
w 2062 zaczê³o siê Powstanie Tycho, powszechne prawo do czytania wkrótce
sta³o siê jednym z jego g³ównych celów.</p>
+Lissa nie donios³a na Dana do SPA. Jego decyzja, ¿e jej pomo¿e, doprowadzi³a
na koniec do ich ma³¿eñstwa. Doprowadzi³a ich te¿ do zakwestionowania tego,
czego od dzieciñstwa uczono ich o piractwie. Razem zaczêli czytaæ
o historii praw autorskich, o Zwi±zku Radzieckim
i obowi±zuj±cych w nim ograniczeniach kopiowania, a nawet
oryginaln± konstytucjê Stanów Zjednoczonych. Przenie¶li siê na Ksiê¿yc, gdzie
spotkali innych, którzy, jak oni, uciekli przed d³ugim ramieniem SPA. Kiedy
w 2062 zaczê³o siê Powstanie Tycho, powszechne prawo do czytania wkrótce
sta³o siê jednym z jego g³ównych celów.</p>
<h3><a href="#TOCAuthorsNote" id="AuthorsNote">Uwagi autora</a></h3>
<p>Te uwagi zosta³y zaktualizowane w 2002 roku.</p>
<p>
-Prawo to czytania to bitwa, która toczy siê dzi¶. Choæ mo¿e up³yn±æ i 50
lat zanim nasz dzisiejszy sposób ¿ycia popadnie w zapomnienie, wiêkszo¶æ
opisanych powy¿ej przepisów prawa i rozwi±zañ praktycznych zosta³a ju¿
zaproponowana. Wiele z nich wprowadzono do systemów prawnych USA
i innych krajów. W Stanach Zjednoczonych,
+Prawo do czytania to bitwa, która toczy siê dzi¶. Choæ mo¿e up³yn±æ i 50
lat zanim nasz dzisiejszy sposób ¿ycia popadnie w zapomnienie, wiêkszo¶æ
opisanych powy¿ej przepisów prawa i rozwi±zañ praktycznych zosta³a ju¿
zaproponowana. Wiele z nich wprowadzono do systemów prawnych USA
i innych krajów. W Stanach Zjednoczonych,
Ustawa o prawach autorskich w cyfrowym tysi±cleciu (Digital
Millenium Copyright Act, DMCA) z 1998 ustanowi³a prawne podstawy do
nak³adania ograniczeñ na czytanie i wypo¿yczanie skomputeryzowanych
ksi±¿ek (a tak¿e innych danych). Unia Europejska narzuci³a podobne
ograniczenia dyrektyw± o prawach autorskich z 2001 roku.</p>
<p>
A¿ do niedawna by³ jeden wyj±tek – pomys³, ¿eby FBI i Microsoft
dysponowa³y has³ami administracyjnymi do komputerów osobistych i nie
pozwala³y wam go mieæ, nie by³ wysuwany a¿ do roku 2002. Nazywa siê to
„trusted computing” (godn± zaufania technik± komputerow±) lub
„Palladium”.</p>
@@ -192,7 +192,7 @@
<p>
Aktualizowane:
<!-- timestamp start -->
-$Date: 2005/10/18 08:14:27 $ $Author: wkotwica $
+$Date: 2006/06/07 06:04:12 $ $Author: wkotwica $
<!-- timestamp end -->
</p>
</div>
- www/philosophy right-to-read.pl.html,
Wojciech Kotwica <=