[gnu-pl] Uwagi do tlumaczenia "Freedom Or Power?"

[Wojciech Kotwica]

Uwagi do "Freedom Or Power?", wersja dwujęzyczna
  http://www.gnu.org.pl/wrk/freedom-or-power.en-pl.html

1. "In the Free Software Movement, we stand for freedom for the users"
   "W Ruchu Wolnego Oprogramowania wspieramy wolność użytkowników"
   -> "stand for" chyba lepiej oddać jako "opowiadamy się za",
   "popieramy", ewentualnie "bronimy"
2. "But each of us uses software written by others, and we want freedom
   when using that software, not just when using our own code."
   "Każdy z nas używa wszakże oprogramowania napisanego przez innych
   i chcemy mieć wolność w użytkowaniu tych programów, nie zaś tylko
   gdy używamy własnego kodu źródłowego."
   ->
   a) "wszakże" wydaje się w zbyt wysokim rejestrze dla "but"
   b) tłumaczenie pomija symetrię jaka występuje w oryginale od słów
      "and we want...". Symetryczne byłoby np. "chcemy mieć wolność
      w użytkowaniu tych programów, a nie tylko w użytkowaniu własnego
      kodu"
   c) "używanie kodu źródłowego" wykracza poza oryginał - np. uruchamia
      się najczęściej kod binarny
3. "freedom to choose any license"
   "wolności do wyboru dowolnej licencji"
   -> nie wiem, czy "do" jest tu potrzebne?
4. "Wolność to możliwość podejmowania decyzji, które będą wpływać
   głównie na ciebie. Władza zaś, to możliwość podejmowania decyzji,
   które będą bardziej wpływać na innych niż na ciebie."
   -> lepiej unikać tłumaczenia "you"="ty", można np. tak:
   "Wolność to możliwość podejmowania decyzji, które będą wpływać
   głównie na nas samych. Władza zaś, to możliwość podejmowania
   decyzji, które będą bardziej wpływać na innych niż na nas."
5. "so they and only they choose the rules to impose on everyone else"
   "w związku z czym tylko oni ustalają zasady narzucane innym"
   ->
   a) oryginał jest mocniejszy: "oni i tylko oni", "wyłącznie oni"
   b) nie byłoby lepiej "narzucane pozostałym"?
6. "can't monitor possible viruses and worms"
   "nie mogą monitorować ewentualnych wirusów"
   -> "i robaków" :-)
7. "can't find out what personal information is being reported"
   "nie mogą się dowiedzieć, jakie osobiste informacje są podawane"
   ->
   a) lepiej chyba: odkryć
   b) "podkablowywane" ;)
8. "If it simply isn't quite what they need"
   "Jeśli najzwyczajniej w świecie program okazuje się nie być tym,
   czego użytkownik potrzebuje"
   -> "być' raczej niepotrzebne; może "... okazuje się niezupełnie
   (quite) tym, czego..."
9. "They can't help each other improve it."
   "Użytkownicy nie mogą sobie wzajemnie pomagać w udoskonalaniu
   oprogramowania."
   -> w tym kontekście kontekście chyba lepsze byłoby
   a) nie mogą sobie wzajemnie pomóc
   b) w poprawieniu go (tj. programu, o problemacg z którym mowa
      w poprzednim zdaniu)
10. "businesses"
   "organizacje komercyjne"
   -> może prościej: "firmy komercyjne"? w pl-PL określenie
   "organizacja" raczej nie jest stosowane do przedsiębiorstw,
   spółek, itp. - podmiotów, których głównym celem jest zysk
11. "but we have seen what happens when a software business has
   the "freedom" to impose arbitrary rules on the users of software"
   "widzimy jednak co się dzieje, jeżeli firmy te mają możliwość
   arbitralnego nakładania zobowiązań na użytkowników oprogramowania"
   ->
   a) "when" = po prostu "kiedy"
   b) "arbitrary" jest nieco inaczej użyte: " do narzucania dowolnych
      reguł użytkownikom"
12. "how denying users' freedoms can lead to direct harm"
   "jak dotkliwie szkodliwe może być łamanie wolności użytkowników"
   -> bo ja wiem? ;)
12a. "A choice of masters is not freedom."
   "Wolność bowiem, nie jest wyborem władców."
   -> trudno wyłowić sens tego zdania, może ująć totak:
   "Możliwość wyboru pana (i władcy) to nie wolność"?
14. "The ethical and political issues are not addressed by the slogan
   of "freedom of choice (for developers only)"."
   "Hasło "wolności wyboru (tylko dla programistów)", nie jest stosowane
   do rozwiązywania zagadnień etycznych i politycznych."
   -> znaczenie oryginału jest, zdaje mi się, odmienne - dosł."Hasło...
   nie odwołuje się do (nie porusza, nie zajmuje się) zagadnień
   etycznych ani politycznych". Nie idzie o poprawne lub niepoprawne
   realizowanie sloganu w praktyce, ale o to, że już w *samym haśle*
   kompletnie ignoruje się kwestie etyczne.
15. "as Professor Lawrence Lessig (of Stanford Law School) has stated"
   "jak stwierdził profesor Lawrence Lessing"
   -> brak
16. "who should control the code you use--you, or an elite few?"
   "kto powinien kontrolować kod którego używasz - ty, czy elita
   wybranych?"
   -> "którego używacie - wy sami czy elita..." i podobnie w dalszej
   części
17. "you are entitled to control the software you use"
   "to ty jesteś upoważniony do sprawowania kontroli nad oprogramowaniem,
   którego używasz"
   -> "to wam przysługuje prawo do sprawowania kontroli nad
   oprogramowaniem, którego używacie"
18. "We believe you should decide what to do with the software you use"
   "Wierzymy, że to ty powinieneś decydować o przeznaczeniu
   oprogramowania, którego używasz"
   ->
   a) "we believe" to tutaj raczej: jesteśmy przekonani, uważamy
   b) "what to do with the software" jest dużo pojemniejsze, szersze
      niż "przeznaczenie oprogramowania"
19. "hovever, that is not what today's law says"
   "nie tak jednak stanowi dzisiejsze prawo"
   -> może trochę dalej od tekstu, ale płynniej? W rodzaju: "jednak
   obecne prawo stanowi inaczej"?
20. "law places us in the position of power over users"
   "stawia nas ono w pozycji nadrzędnej do użytkowników"
   -> ?
21. "whether we like it or not"
   "czy tego chcemy czy nie"
   -> czemu nie dosłownie: "czy nam się to podoba, czy nie"?
22. "the Bill of Rights was supposed to exercise government power
   by guaranteeing each citizen's freedoms"
   "Kodeks Praw (Bill of Rights) miał zapewnić egzekwowanie władzy
   rządu z zachowaniem wolności każdego z obywateli"
   ->
   a) Bill of Rights nosi u nas tradycyjnie nazwę "Karta Praw"
   b) sens oryginału jest inny: Karta Praw przez zagwarantowanie
      wolności każdemu z obywateli miała dać rządowi możliwość
      sprawowania władzy
23. "it puts you in control of your usage of the software"
   "daje ci kontrolę w użytkowaniu oprogramowania"
   -> "kontrolę w użytkowaniu" - dziwna składnia; "be in control of sth"
   to tyle, co "panować nad czymś"

--
HQ