www/philosophy po/free-software-even-more-impor...

[GNUN]

CVSROOT:        /web/www
Module name:    www
Changes by:     GNUN <gnun>     19/12/14 04:59:54

Modified files:
        philosophy/po  : free-software-even-more-important.tr.po 
                         free-software-even-more-important.translist 
Added files:
        philosophy     : free-software-even-more-important.tr.html 
        philosophy/po  : free-software-even-more-important.tr-en.html 

Log message:
        Automatic update by GNUnited Nations.

CVSWeb URLs:
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/free-software-even-more-important.tr.html?cvsroot=www&rev=1.1
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/free-software-even-more-important.tr.po?cvsroot=www&r1=1.1&r2=1.2
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/free-software-even-more-important.translist?cvsroot=www&r1=1.17&r2=1.18
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/free-software-even-more-important.tr-en.html?cvsroot=www&rev=1.1

Patches:
Index: po/free-software-even-more-important.tr.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/free-software-even-more-important.tr.po,v
retrieving revision 1.1
retrieving revision 1.2
diff -u -b -r1.1 -r1.2

Index: po/free-software-even-more-important.translist
===================================================================
RCS file: 
/web/www/www/philosophy/po/free-software-even-more-important.translist,v
retrieving revision 1.17
retrieving revision 1.18
diff -u -b -r1.17 -r1.18
--- po/free-software-even-more-important.translist      7 Oct 2017 14:29:09 
-0000       1.17
+++ po/free-software-even-more-important.translist      14 Dec 2019 09:59:54 
-0000      1.18
@@ -15,6 +15,7 @@
 <span dir="ltr"><a lang="pt-br" hreflang="pt-br" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.pt-br.html">português&nbsp;do&nbsp;Brasil</a>&nbsp;[pt-br]</span>
 &nbsp;
 <span dir="ltr"><a lang="ru" hreflang="ru" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.ru.html">русский</a>&nbsp;[ru]</span>
 &nbsp;
 <span dir="ltr"><a lang="sq" hreflang="sq" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.sq.html">Shqip</a>&nbsp;[sq]</span>
 &nbsp;
+<span dir="ltr"><a lang="tr" hreflang="tr" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.tr.html">Türkçe</a>&nbsp;[tr]</span>
 &nbsp;
 <span dir="ltr"><a lang="uk" hreflang="uk" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.uk.html">українська</a>&nbsp;[uk]</span>
 &nbsp;
 <span dir="ltr"><a lang="zh-cn" hreflang="zh-cn" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.zh-cn.html">简体中文</a>&nbsp;[zh-cn]</span>
 &nbsp;
 </p>
@@ -33,6 +34,7 @@
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="pt-br" hreflang="pt-br" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.pt-br.html" 
title="português do Brasil" />
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="ru" hreflang="ru" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.ru.html" 
title="русский" />
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="sq" hreflang="sq" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.sq.html" title="Shqip" />
+<link rel="alternate" type="text/html" lang="tr" hreflang="tr" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.tr.html" title="Türkçe" />
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="uk" hreflang="uk" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.uk.html" 
title="українська" />
 <link rel="alternate" type="text/html" lang="zh-cn" hreflang="zh-cn" 
href="/philosophy/free-software-even-more-important.zh-cn.html" 
title="简体中文" />
 <!-- end translist file -->

Index: free-software-even-more-important.tr.html
===================================================================
RCS file: free-software-even-more-important.tr.html
diff -N free-software-even-more-important.tr.html
--- /dev/null   1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ free-software-even-more-important.tr.html   14 Dec 2019 09:59:54 -0000      
1.1
@@ -0,0 +1,400 @@
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" 
value="/philosophy/free-software-even-more-important.en.html" -->
+
+<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.86 -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Özgür Yazılım Şimdi Çok Daha Önemli - GNU Projesi - Özgür 
Yazılım Vakfı</title>
+
+<!--#include 
virtual="/philosophy/po/free-software-even-more-important.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
+<h2>Özgür Yazılım Şimdi Çok Daha Önemli</h2>
+
+<p class="byline">yazan <a href="http://www.stallman.org/";>Richard 
Stallman</a></p>
+
+<p><em>Bu makalenin büyük ölçüde düzenlenmiş bir sürümü <a
+href="http://www.wired.com/opinion/2013/09/why-free-software-is-more-important-now-than-ever-before";>
+Wired</a>'de yayımlandı.</em></p>
+
+<div class="announcement">
+<p>
+<a href="/help/help.html">Özgür yazılım hareketine yardımcı olmak için
+önerilen yollar</a>
+</p>
+</div>
+<hr class="thin" />
+
+<p>1983'ten bu yana Özgür Yazılım Hareketi, bilgisayar kullanıcılarının
+özgürlüğü için kampanya yürütüyor, kullanıcıların, yazılımın 
denetimine
+girmemeleri, tam aksine kullandıkları yazılımı denetlemeleri için. Bir
+program kullanıcıların özgürlüğüne ve topluluğuna saygı duyduğunda 
ona
+&ldquo;özgür yazılım&rdquo; diyoruz.</p>
+
+<p>Ayrıca bazen fiyattan değil, özgürlükten bahsettiğimizi vurgulamak 
için
+&ldquo;libre software&rdquo; olarak da adlandırıyoruz. Photoshop gibi bazı
+özel mülk (özgür olmayan) programlar çok pahalıdır; Flash Player gibi
+bazıları ücretsiz olarak kullanılabilir, ama bu küçük bir detay. Her iki
+durumda da bu programlar, geliştiricilerine kullanıcılar üzerinde bir
+iktidar sağlar, kimsenin sahip olmaması gereken bir güç.</p>
+
+<p>Bu iki özgür olmayan programın ortak bir yanı var: İkisi de <em>kötü 
amaçlı
+yazılım</em>. Yani her ikisi de kullanıcıya kötü davranmak üzere 
tasarlanmış
+işlevlere sahiptir. Günümüzde özel mülk yazılımlar genellikle kötü 
amaçlıdır
+çünkü <a href="/proprietary/proprietary.html">geliştiricilerin iktidarı
+onları bozar</a>. Bu rehber 400 farklı kötü niyetli işlevi (Nisan 2019
+itibarıyla) listeler ancak bunlar kesinlikle buz dağının görünen 
kısmıdır.</p>
+
+<p>Özgür yazılımla kullanıcılar programı hem bireysel hem de toplu 
olarak
+denetler. Böylece bilgisayarlarının ne yaptığını denetim altında 
tutmuş
+olurlar (bu bilgisayarların <a
+href="/philosophy/loyal-computers.html">sadık</a> olduğunu varsayarız ve
+kullanıcıların programları, kendilerinden isteneni yapar).</p>
+
+<p>Özel mülk yazılımda program kullanıcıları denetler ve diğer bazı 
kişiler de
+(geliştirici veya &ldquo;sahibi&rdquo;) programı denetler. Dolayısıyla 
özel
+mülk program, geliştiriciye kullanıcıları üzerinde bir iktidar sağlar. 
Bu
+özünde haksızlıktır; üstelik geliştiriciyi kullanıcılara başka 
şekillerde
+kötü davranmaya teşvik eder.</p>
+
+<p>Özel mülk yazılımlar tamamen düpedüz kötü niyetli olmasa bile
+geliştiricilerin <a
+href="https://observer.com/2016/06/how-technology-hijacks-peoples-minds%E2%80%8A-%E2%80%8Afrom-a-magician-and-googles-design-ethicist/";>
+onu bağımlılık yapan, denetleyen ve manipülatif</a> bir biçime 
getirmesine
+yönelik özendiricidir. Bu makalenin yazarının da dediği gibi
+geliştiricilerin bunu yapmama konusunda etik bir yükümlülüğü olduğunu
+söyleyebilirsiniz, ancak genel olarak çıkarlarını takip ederler. Bunun
+olmamasını istiyorsanız programın, kullanıcıların denetiminde 
olduğundan
+emin olun.</p>
+
+<p>Özgürlük, kendi yaşamınız üzerinde denetim sahibi olmak
+demektir. Hayatınızdaki faaliyetleri yürütmek için bir program
+kullanıyorsanız özgürlüğünüz programı denetlemenize bağlıdır. 
Kullandığınız
+programlar üzerinde denetim sahibi olmayı ve hayatınız için önemli olan 
bir
+şeyi kullandığınızda daha fazlasını hak ediyorsunuz.</p>
+
+<p>Kullanıcıların program üzerindeki denetimi, dört <a
+href="/philosophy/free-sw.html">temel özgürlük</a> gerektirir.
+</p>
+
+<div class="important">
+<p>(0) Herhangi bir amaç için programı istediğiniz gibi çalıştırma 
özgürlüğü.</p>
+
+<p>(1) Programın kaynak kodunu inceleme ve değiştirme özgürlüğü, 
böylece
+program hesaplamayı sizin istediğiniz gibi yapar. Programlar, programcılar
+tarafından (cebir ile birleştirilen İngilizce gibi) bir programlama dilinde
+yazılır ve programın bu şekli &ldquo;kaynak kod&ldquo;dur. Programlamayı
+bilen ve programın kaynak koduna sahip olan herkes kaynak kodunu okuyabilir,
+çalışmasını anlayabilir ve hatta değiştirebilir. Elinizdeki tek şey
+çalıştırılabilir biçim, bir dizi sayı olduğunda, her ne kadar bu biçim
+bilgisayarın çalışması için verimli olsa da, bir insanın programı bu 
biçimde
+anlaması, kavraması ve değiştirmesi çekilmez bir şekilde zordur.</p>
+
+<p>(2) Dilediğiniz zaman tıpatıp kopyalar hazırlama ve dağıtma 
özgürlüğü. (Bu
+bir zorunluluk değildir; bunu yapmak senin seçimin. Program özgür ise bu
+size birisinin size bir kopya sunma zorunluluğu olduğu veya ona bir kopya
+sunma zorunluluğunuz olduğu anlamına gelmez. Bir programı kullanıcılara
+özgürlük olmadan dağıtmak onlara kötü davranmaktır; ancak programı
+dağıtmamayı seçmek&mdash;özel olarak kullanmak&mdash;kimseye kötü 
davranmak
+anlamına gelmez.</p> 
+
+<p>(3) Dilediğiniz zaman değiştirilmiş sürümlerin kopyalarını 
oluşturma ve
+dağıtma özgürlüğü.</p>
+</div>
+
+<p>İlk iki özgürlük, her kullanıcının program üzerinde bireysel denetim
+uygulayabileceği anlamına gelir. Diğer iki özgürlükle birlikte herhangi 
bir
+kullanıcı grubu birlikte program üzerinde <em>ortak denetim</em>
+uygulayabilir. Dört özgürlüğün tamamı ile kullanıcılar programı 
tamamen
+denetlerler. Bunlardan herhangi biri eksik veya yetersizse program özel mülk
+(özgür olmayan) ve adaletsizdir.</p>
+
+<p>Yemek pişirme tarifleri, ders kitapları gibi eğitim çalışmaları, 
sözlükler
+ve ansiklopediler gibi referans çalışmaları, metin paragraflarını
+görüntülemek için yazı tipleri, insanların yapacağı donanımlar için 
devre
+şemaları ve 3D yazıcıyla (yalnızca dekoratif değil) yararlı nesneler 
için
+tasarımlar dahil olmak üzere pratik çalışmalar için başka türden 
çalışmalar
+da kullanılır. Bunlar yazılım olmadığından açıkçası özgür 
yazılım hareketi
+onları kapsamaz; fakat aynı mantık geçerlidir ve aynı sonuca götürür: 
Bu
+çalışmalar da dört özgürlüğe sahip olmalıdır.</p>
+
+<p>Özgür bir program, istediğiniz şeyi yapmasını (veya sevmediğiniz bir 
şeyi
+yapmamasını) sağlamak için onu kurcalamanıza izin verir. Mühürlü bir 
kutu
+olarak özel mülk yazılıma alışık iseniz yazılımı kurcalamak saçma 
gelebilir
+ancak Özgür Dünya'da yapılan yaygın bir şeydir ve programlamayı 
öğrenmek
+için iyi bir yoldur. Geleneksel Amerikan hobisi arabaları kurcalamak bile
+engellenmiş durumda, çünkü arabalarda artık özgür olmayan yazılım 
içeriyor.</p>
+
+<h3>Mülkiyetin Adaletsizliği</h3>
+
+<p>Kullanıcılar programı denetlemezse, program kullanıcıları denetler. 
Özel
+mülk bir yazılım söz konusu olduğunda, programı denetleyen programın
+geliştiricisi veya &ldquo;sahibi&rdquo; gibi bir varlık her zaman vardır, ve
+bu sayede kullanıcıları üzerinde bir yetki kullanır. Özgür olmayan bir
+program bir boyunduruk, adaletsiz iktidarın bir aracıdır.</p>
+
+<p>Acımasız durumlarda (bu durum oldukça olağan hâle geldi) <a
+href="/proprietary/proprietary.html">özel mülk programlar kullanıcıları
+gözetlemek, onları kısıtlamak, sansürlemek ve suistimal etmek için
+tasarlanmıştır</a>. Örneğin; Apple'nin işletim sistemi <a
+href="/philosophy/why-call-it-the-swindle.html">iThings</a> bunların hepsini
+yapıyor, Windows da ARM yongaları bulunan mobil cihazlarda aynısını
+yapıyor. Windows, mobil telefon aygıt sürücüsü ve Windows için Google
+Chrome; bazı şirketlerin izinsiz bir şekilde programı uzaktan
+değiştirmelerine olanak tanıyan evrensel bir arka kapı içerir. Amazon
+Kindle'nin kitapları silebilecek bir arka kapısı var.</p>
+
+<p>Nesnelerin internetinde özgür olmayan yazılımların kullanılması; 
onu, <a
+href="http://ieet.org/index.php/IEET/more/rinesi20150806";>&ldquo;tele-pazarlamacıların
+interneti&rdquo;</a>ne ve de &ldquo;gizlice dinleyenlerin interneti&rdquo;ne
+dönüştürecektir.</p>
+
+<p>Özgür olmayan yazılımın adaletsizliğini sona erdirmek amacıyla, 
özgür
+yazılım hareketi, kullanıcıların kendilerini özgürleştirmeleri için 
özgür
+programlar geliştirir. 1984'te özgür işletim sistemi <a
+href="/gnu/the-gnu-project.html">GNU</a>'yu geliştirerek başladık. Bugün
+milyonlarca bilgisayar, çoğunlukla <a
+href="/gnu/gnu-linux-faq.html">GNU/Linux bileşeni</a> içerisinde GNU
+kullanıyor.</p>
+
+<p>Bir programı kullanıcılara özgürlük olmadan dağıtmak, bu 
kullanıcılara kötü
+davranmaktır; ancak programı dağıtmamayı seçmek kimseye kötü davranmak
+anlamına gelmez. Bir program yazıp özel olarak kullanıyorsanız bu
+başkalarını etkilemez. (İyilik yapma fırsatını kaçırıyorsunuz ama bu 
kötülük
+yapmakla aynı şey değil.) Bu nedenle bütün yazılımların özgür olması
+gerektiğini söylediğimizde her kopyasının dört özgürlüğe sahip 
olması
+gerektiğini kastediyoruz, ancak bu birisinin size bir kopya sunma
+zorunluluğu olduğu anlamına gelmez.</p>
+
+<h3>Özgür Olmayan Yazılım ve SaaSS</h3>
+
+<p>Özgür olmayan yazılım, şirketlerin insanların bilgisayarlarını 
denetim
+altına almasının ilk yoluydu. Günümüzde bir Yazılım Yerine Hizmet veya 
SaaSS
+(Service as a Software Substitute) olarak adlandırılan başka bir yol
+vardır. Bu, bir başkasının sunucusunun kendi bilişim görevlerinizi 
yapmasına
+izin vermek anlamına gelir.</p>
+
+<p>SaaSS, sunucudaki programların özgür olmadığı anlamına gelmez 
(çoğu zaman
+öyle olsa da). Aksine SaaSS kullanmak, özgür olmayan bir program kullanmakla
+aynı adaletsizliklere neden olur: Aynı kötü sonuca ulaşan iki farklı
+yol. Bir SaaSS çeviri hizmeti örneğini düşünün: Kullanıcı, sunucuya 
metni
+gönderir ve sunucu, onu çevirir (örneğin; İngilizceden İspanyolcaya) ve
+çeviriyi kullanıcıya geri gönderir. Şimdi çeviri işi, kullanıcı yerine
+sunucu operatörünün denetimi altındadır.</p>
+
+<p>SaaSS kullanıyorsanız sunucu operatörü bilişiminizi denetler. İlgili 
tüm
+verilerin sunucu operatörüne emanet edilmesini gerektirir, bu da devlete
+gösterme zorunluluğu doğurur, <a
+href="/philosophy/who-does-that-server-really-serve.html">hakikaten, bu
+sunucu aslında kime hizmet ediyor?</a></p>
+
+<h3>Birincil ve Ä°kincil Adaletsizlikler</h3>
+
+<p>Özel mülk programlar veya SaaSS kullandığınızda her şeyden önce 
kendi
+kendinize kötülük yapmış oluyorsunuz çünkü bu durum, bazılarına sizin
+üzerinizde haksız bir iktidar sağlar. Kendi iyiliğiniz için bundan
+kaçınmalısınız. Paylaşmamaya söz verirseniz diğerlerine de kötülük 
yapmış
+olursunuz. Böyle bir sözü tutmak fenalıktır ve tutmamak daha az 
kötüdür;
+gerçekten dürüst olmak gerekirse böyle bir söz hiç verilmemelidir.</p>
+
+<p>Özgür olmayan yazılımı kullanmanın da benzer şekilde doğrudan 
başkalarının
+üzerinde baskı oluşturduğu durumlar vardır. Skype çok açık bir 
örnektir: Bir
+kişi özgür olmayan Skype istemci yazılımını kullandığında o 
yazılımı başka
+bir kişinin de kullanmasını gerektirir, böylece her ikisi de 
özgürlüğünden
+feragat etmiş olur. (Google Hangouts'ta da aynı sorun var.) Bu tür
+programları kullanmayı önermek bile yanlıştır. Bir başkasının 
bilgisayarında
+kurulmuş, kısa bir süre için olsa bile bu programları kullanmayı
+reddetmeliyiz.</p>
+
+<p>Özgür olmayan programlar ve SaaSS kullanmanın bir diğer zararı failleri
+ödüllendirmesi, bu programın veya &ldquo;hizmetin&rdquo; daha da
+geliştirilmesi için teşvik edilmesi ve dolayısıyla daha fazla insanın
+şirketin sıkı denetimi altına girmesine yol açmasıdır.</p>
+
+<p>Kullanıcı bir kamu kuruluşu veya okul olduğunda, bütün dolaylı zarar
+biçimleri oldukça büyür.</p>
+
+<h3>Özgür Yazılım ve Devlet</h3>
+
+<p>Kamu kurumları, kendileri için değil, halk için vardır. Bilişim 
yaptıkları
+zaman bunu halk için yapıyorlar. Bu bilişim üzerinde tam denetim sağlama
+görevleri var, böylece halk için düzgün bir şekilde yapıldığından 
emin
+olabilirler. (Bu devletin bilgisayımsal egemenliğini oluşturur.) Devletin
+bilgisayarındaki denetimin özel ellere düşmesine asla izin 
verilmemelidir.</p>
+
+<p>Halkın bilişim denetimini korumak için, kamu kurumları hesaplamayı 
özel mülk
+bir yazılımla (devletten başka bir şirketin denetiminde olan yazılımla)
+yapmamalıdır. Ve bunu devlet dışında bir kuruluş tarafından 
programlanan ve
+çalıştırılan bir hizmete emanet etmemelidirler (yoksa bu SaaSS 
olacaktır).</p>
+
+<p>Özel mülk yazılımın önemli bir durumda, mesela geliştiricisine 
karşı hiçbir
+güvenliği yoktur. Ve geliştirici, başkalarının saldırmasına yardımcı
+olabilir. <a
+href="http://arstechnica.com/security/2013/06/nsa-gets-early-access-to-zero-day-data-from-microsoft-others/";>Microsoft,
+Windows hatalarını düzeltmeden önce NSA'ya (ABD hükûmeti dijital casusluk
+kurumu) göstermektedir</a>. Apple'nin da aynı şekilde yapıp yapmadığını
+bilmiyoruz ancak Apple da Microsoft ile aynı hükümet baskısı altında. 
Başka
+bir ülkenin hükümeti bu yazılımı kullanıyorsa ulusal güvenliği 
tehlikeye
+atar. NSA'nın hükümetinizin bilgisayarlarına girmesini istiyor musunuz? <a
+href="/philosophy/government-free-software.html">Özgür yazılımı tanıtmak
+için hükümetlere önerilen politikalarımızı</a> inceleyebilirsiniz.</p>
+
+<h3>Özgür Yazılım ve Eğitim</h3>
+
+<p>Okullar (bu ifade tüm eğitim faaliyetlerini içerir) toplumun geleceğini 
ne
+öğrettikleriyle etkilerler. İyilik etkisi yaratmak için yalnızca özgür
+yazılım öğretmelidirler. Özel mülk bir program öğretmek, eğitim 
görevine
+aykırı bir şekilde, bağımlılık aşılamaktır. Özgür yazılım 
kullanımı eğitimi
+alarak okullar toplumun geleceğini özgürlüğe yönlendirecek ve yetenekli
+programcıların konularında uzmanlaşmasına yardımcı olacaktır.</p>
+
+<p>Ayrıca öğrencilere iş birliği yapma, diğer insanlara yardım etme
+alışkanlığını öğreteceklerdir. Her sınıfın şu kurala sahip olması 
gerekiyor:
+&ldquo;Öğrenciler, bu sınıf bilgimizi paylaştığımız bir yerdir. 
Yazılımı
+sınıfa getirirseniz kendiniz için saklayamazsınız. Aksine kopyaları 
sınıfın
+geri kalanıyla paylaşmalısınız, başkalarının öğrenmek istemesi 
durumunda
+programın kaynak kodu da dahil olmak üzere. Bu nedenle özel mülk 
yazılımı
+sınıfa getirmek, tersine mühendislik yapmak dışında, 
yasaktır.&rdquo;</p>
+
+<p>Özel mülk geliştiriciler; yazılımı paylaşmak ve değiştirmek 
isteyecek kadar
+meraklı olanları engellemek için yeterince iyi olan öğrencileri
+cezalandırmamızı isterdi. Bu kötü bir eğitimdir. Özgür yazılımın 
okullarda
+kullanımı hakkında daha fazla bilgi için <a
+href="/education/">http://www.gnu.org/education/</a> adresini ziyaret
+edebilirsiniz.</p>
+
+<h3>Özgür Yazılım: &ldquo;Avantajlar&rdquo;dan Daha Fazlası</h3>
+
+<p>Sık sık özgür yazılımın &ldquo;avantajlarını&rdquo; tanımlamam
+isteniyor. Fakat özgürlük söz konusu olduğunda &ldquo;avantajlar&rdquo;
+zayıf bir ifade. Özgürlükten yoksun yaşam baskıdır ve bu, 
hayatımızdaki
+diğer her faaliyetin yanı sıra bilişim için de geçerlidir. Programların
+geliştiricilerine veya bilişim hizmetlerine, gerçekleştirdiğimiz bilişim
+üzerinde denetim vermeyi reddetmeliyiz. Bu, bencil nedenlerden dolayı
+yapılacak doğru şeydir; fakat salt bencil nedenler yok.</p>
+
+<p>Özgürlük, başkalarıyla iş birliği yapma özgürlüğünü içerir. 
İnsanların
+özgürlüğü reddetmesi, bölünmelerini sağlamak anlamına gelir; bu 
onları
+ezmeye yönelik bir planın başıdır. Özgür yazılım topluluğunda iş 
birliği
+yapma özgürlüğünün önemini çok iyi biliyoruz çünkü 
çalışmalarımız örgütlü iş
+birliğinden oluşuyor. Arkadaşınız ziyarete gelir ve bir program
+kullandığınızı görürse bir kopya isteyebilir. Yeniden dağıtmanızı 
engelleyen
+veya &ldquo;yapmamanız gerektiğini&rdquo; söyleyen bir program topluma
+zararlıdır.</p>
+
+<p>Bilişimde, iş birliği, bir programın tıpatıp kopyalarının diğer
+kullanıcılara yeniden dağıtılmasını içerir. Ayrıca değiştirilen
+sürümlerinizi onlara dağıtmayı da içerir. Özgür yazılım bu iş 
birliği
+biçimlerini teşvik ederken özel mülk yazılım bunları yasaklar. 
Kopyaların
+yeniden dağıtılmasını yasaklar ve kullanıcıların kaynak koda erişimini
+redderek, değişiklik yapmalarını engeller. SaaSS aynı etkilere sahiptir:
+Bilgisayar kullanımınız başka birinin sunucusunda başka birinin bir
+programın kopyası ile web üzerinden yapılırsa bunu göremez veya 
bilgisayar
+kullanımınızı yapan yazılıma dokunamazsınız, böylece onu yeniden
+dağıtamazsınız veya onu&nbsp;değiştiremezsiniz.</p>
+
+<h3>Sonuç</h3>
+
+<p>Kendi bilgisayarımızın denetimini hak ediyoruz; bu denetimi nasıl
+kazanabiliriz? Sahip olduğumuz veya düzenli olarak kullandığımız
+bilgisayarlardaki özgür olmayan yazılımları reddederek ve SaaSS'yi
+reddederek. <a href="/licenses/license-recommendations.html"> Özgür yazılım
+geliştirerek</a> (programcı olanlar için). Özgür olmayan yazılım veya 
SaaSS
+geliştirmeyi veya tanıtmayı reddederek. <a href="/help/help.html">Bu
+fikirleri başkalarına yayarak</a>.</p>
+
+<p>1984'ten bu yana biz ve binlerce kullanıcı bunu yaptık, böylece, şimdi
+herkesin (programcı olsun veya olmasın) kullanabileceği özgür bir 
GNU/Linux
+işletim sistemine sahibiz. Mücadelemize bir programcı veya aktivist olarak
+katılın. Tüm bilgisayar kullanıcılarını özgürleştirelim!</p>
+
+<div class="translators-notes">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a
+href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a> adresine iletin. FSF 
ile
+iletişim kurmanın <a href="/contact/">başka yolları</a> da vardır. Lütfen
+çalışmayan bağlantıları ve başka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a
+href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a> adresine
+gönderin.</p>
+
+<p>
+<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+        replace it with the translation of these two:
+
+        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
+        Please send your comments and general suggestions in this regard
+        to <a href="mailto:address@hidden";>
+
+        &lt;address@hidden&gt;</a>.</p>
+
+        <p>For information on coordinating and submitting translations of
+        our web pages, see <a
+        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+        README</a>. -->
+Çevirilerimizde bulmuş olabileceğiniz hataları, aklınızdaki soru ve
+önerilerinizi lütfen <a
+href="mailto:address@hidden";>bize&nbsp;bildirin</a>.</p><p>Bu
+yazının çeviri düzenlemesi ve sunuşu ile ilgili bilgi için lütfen <a
+href="/server/standards/README.translations.html">Çeviriler BENİOKU</a>
+sayfasına bakın. Bu sayfanın ve diğer tüm sayfaların Türkçe çevirileri
+gönüllüler tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliği yüksek bir <a
+href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak istiyorsanız, <a
+href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr";>çalışma&nbsp;sayfamızı</a>
+ziyaret edebilirsiniz.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
+     without talking with the webmasters or licensing team first.
+     Please make sure the copyright date is consistent with the
+     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
+     document was modified, or published.
+     
+     If you wish to list earlier years, that is ok too.
+     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+     year, i.e., a year in which the document was published (including
+     being publicly visible on the web or in a revision control system).
+     
+     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+<p>Copyright &copy; 2015, 2017, 2018, 2019 Richard Stallman</p>
+
+<p>Bu sayfa <a rel="lisans"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/";>Creative Commons
+Attribution-NoDerivatives 4.0 Uluslararası Lisansı</a> altında
+lisanslanmıştır.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.tr.html" -->
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+<p><strong>Çeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
+<ul>
+<li>The FLOSS Information <a
+href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a>,
+2019</li>
+</ul></div>
+
+<p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
+Son Güncelleme:
+
+$Date: 2019/12/14 09:59:54 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div>
+<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
+</body>
+</html>

Index: po/free-software-even-more-important.tr-en.html
===================================================================
RCS file: po/free-software-even-more-important.tr-en.html
diff -N po/free-software-even-more-important.tr-en.html
--- /dev/null   1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ po/free-software-even-more-important.tr-en.html     14 Dec 2019 09:59:54 
-0000      1.1
@@ -0,0 +1,372 @@
+<!--#include virtual="/server/header.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.86 -->
+<title>Free Software Is Even More Important Now
+- GNU Project - Free Software Foundation</title>
+ <!--#include 
virtual="/philosophy/po/free-software-even-more-important.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.html" -->
+
+<h2>Free Software Is Even More Important Now</h2>
+
+<p class="byline">by <a href="http://www.stallman.org/";>Richard
+Stallman</a></p>
+
+<p><em>A substantially edited version of this article was published in <a
+href="http://www.wired.com/opinion/2013/09/why-free-software-is-more-important-now-than-ever-before";>
+Wired</a>.</em></p>
+
+<div class="announcement">
+<p>
+<a href="/help/help.html">Suggested ways you can help the free software 
movement</a>
+</p>
+</div>
+<hr class="thin" />
+
+<p>Since 1983, the Free Software Movement has campaigned for computer
+users' freedom&mdash;for users to control the software they
+use, rather than vice versa.  When a program respects users' freedom
+and community, we call it &ldquo;free software.&rdquo;</p>
+
+<p>We also sometimes call it &ldquo;libre software&rdquo; to emphasize
+that we're talking about liberty, not price.  Some proprietary
+(nonfree) programs, such as Photoshop, are very expensive; others,
+such as Flash Player, are available gratis&mdash;but that's a minor
+detail.  Either way, they give the program's developer power
+over the users, power that no one should have.</p>
+
+<p>Those two nonfree programs have something else in common: they are
+both <em>malware</em>.  That is, both have functionalities designed to
+mistreat the user.  Proprietary software nowadays is often malware
+because <a href="/proprietary/proprietary.html">the developers' power
+corrupts them</a>.  That directory lists around 400 different
+malicious functionalities (as of April, 2019), but it is surely just the
+tip of the iceberg.</p>
+
+<p>With free software, the users control the program, both individually
+and collectively.  So they control what their computers do (assuming
+those computers are <a href="/philosophy/loyal-computers.html">loyal</a>
+and do what the users' programs tell them to do).</p>
+
+<p>With proprietary software, the program controls the users, and some
+other entity (the developer or &ldquo;owner&rdquo;) controls the
+program.  So the proprietary program gives its developer power over
+its users.  That is unjust in itself; moreover, it tempts the developer to
+mistreat the users in other ways.</p>
+
+<p>Even when proprietary software isn't downright malicious, its
+developers have an incentive to make it 
+<a 
href="https://observer.com/2016/06/how-technology-hijacks-peoples-minds%E2%80%8A-%E2%80%8Afrom-a-magician-and-googles-design-ethicist/";>
+addictive,
+controlling and manipulative</a>.  You can say, as does the author of
+that article, that the developers have an ethical obligation not to do
+that, but generally they follow their interests.  If you want this not
+to happen, make sure the program is controlled by its users.</p>
+
+<p>Freedom means having control over your own life.  If you use a
+program to carry out activities in your life, your freedom depends on
+your having control over the program.  You deserve to have control
+over the programs you use, and all the more so when you use them for
+something important in your life.</p>
+
+<p>Users' control over the program requires four
+<a href="/philosophy/free-sw.html">essential freedoms</a>.
+</p>
+
+<div class="important">
+<p>(0) The freedom to run the program as you wish, for whatever purpose.</p>
+
+<p>(1) The freedom to study the program's &ldquo;source code&rdquo;,
+and change it, so the program does your computing as you wish.
+Programs are written by programmers in a programming
+language&mdash;like English combined with algebra&mdash;and that form
+of the program is the &ldquo;source code&rdquo;.  Anyone who knows
+programming, and has the program in source code form, can read the
+source code, understand its functioning, and change it too.  When all
+you get is the executable form, a series of numbers that are efficient
+for the computer to run but extremely hard for a human being to
+understand, understanding and changing the program in that form are
+forbiddingly hard.</p>
+
+<p>(2) The freedom to make and distribute exact copies when you wish.
+(It is not an obligation; doing this is your choice.  If the program
+is free, that doesn't mean someone has an obligation to offer you a
+copy, or that you have an obligation to offer him a copy.
+Distributing a program to users without freedom mistreats them;
+however, choosing not to distribute the program&mdash;using it
+privately&mdash;does not mistreat anyone.)</p> 
+
+<p>(3) The freedom to make and distribute copies of your modified
+versions, when you wish.</p>
+</div>
+
+<p>The first two freedoms mean each user can exercise individual
+control over the program.  With the other two freedoms, any group of
+users can together exercise <em>collective control</em> over the
+program.  With all four freedoms, the users fully control the program.
+If any of them is missing or inadequate, the program is proprietary
+(nonfree), and unjust.</p>
+
+<p>Other kinds of works are also used for practical activities, including
+recipes for cooking, educational works such as textbooks, reference
+works such as dictionaries and encyclopedias, fonts for displaying
+paragraphs of text, circuit diagrams for hardware for people to build,
+and patterns for making useful (not merely decorative) objects with a
+3D printer.  Since these are not software, the free software movement
+strictly speaking doesn't cover them; but the same reasoning applies
+and leads to the same conclusion: these works should carry the four
+freedoms.</p>
+
+<p>A free program allows you to tinker with it to make it do what you
+want (or cease to do something you dislike).  Tinkering with software
+may sound ridiculous if you are accustomed to proprietary software as
+a sealed box, but in the Free World it's a common thing to do, and a
+good way to learn programming.  Even the traditional American pastime
+of tinkering with cars is obstructed because cars now contain nonfree
+software.</p>
+
+<h3>The Injustice of Proprietariness</h3>
+
+<p>If the users don't control the program, the program controls the
+users.  With proprietary software, there is always some entity, the
+developer or &ldquo;owner&rdquo; of the program, that controls the
+program&mdash;and through it, exercises power over its users.  A
+nonfree program is a yoke, an instrument of unjust power.</p>
+
+<p>In outrageous cases (though this outrage has become quite usual) <a
+href="/proprietary/proprietary.html">proprietary programs are designed
+to spy on the users, restrict them, censor them, and abuse them</a>.
+For instance, the operating system of Apple <a
+href="/philosophy/why-call-it-the-swindle.html">iThings</a> does all of these,
+and so does Windows on mobile devices with ARM chips.  Windows, mobile
+phone firmware, and Google Chrome for Windows include a universal back
+door that allows some company to change the program remotely without
+asking permission. The Amazon Kindle has a back door that can erase
+books.</p>
+
+<p>The use of nonfree software in the &ldquo;internet of things&rdquo;
+would turn it into
+the <a 
href="http://ieet.org/index.php/IEET/more/rinesi20150806";>&ldquo;internet
+of telemarketers&rdquo;</a> as well as the &ldquo;internet of
+snoopers&rdquo;.</p>
+
+<p>With the goal of ending the injustice of nonfree software, the free
+software movement develops free programs so users can free themselves.
+We began in 1984 by developing the free operating system <a
+href="/gnu/the-gnu-project.html">GNU</a>. Today, millions of computers
+run GNU, mainly in the <a href="/gnu/gnu-linux-faq.html">GNU/Linux
+combination</a>.</p>
+
+<p>Distributing a program to users without freedom mistreats those users;
+however, choosing not to distribute the program does not mistreat
+anyone.  If you write a program and use it privately, that does no
+wrong to others.  (You do miss an opportunity to do good, but that's
+not the same as doing wrong.)  Thus, when we say all software must
+be free, we mean that every copy must come with the four freedoms,
+but we don't mean that someone has an obligation to offer you a copy.</p>
+
+<h3>Nonfree Software and SaaSS</h3>
+
+<p>Nonfree software was the first way for companies to take control of
+people's computing.  Nowadays, there is another way, called Service as
+a Software Substitute, or SaaSS.  That means letting someone else's
+server do your own computing tasks.</p>
+
+<p>SaaSS doesn't mean the programs on the server are nonfree (though they
+often are).  Rather, using SaaSS causes the same injustices as using a
+nonfree program: they are two paths to the same bad place.  Take the
+example of a SaaSS translation service: The user sends text to the
+server, and the server translates it (from English to Spanish, say)
+and sends the translation back to the user.  Now the job of
+translating is under the control of the server operator rather than
+the user.</p>
+
+<p>If you use SaaSS, the server operator controls your computing.  It
+requires entrusting all the pertinent data to the server operator,
+which will be forced to show it to the state as well&mdash;<a
+href="/philosophy/who-does-that-server-really-serve.html">who
+does that server really serve, after all?</a></p>
+
+<h3>Primary And Secondary Injustices</h3>
+
+<p>When you use proprietary programs or SaaSS, first of all you do wrong
+to yourself, because it gives some entity unjust power over you.  For
+your own sake, you should escape.  It also wrongs others if you make a
+promise not to share.  It is evil to keep such a promise, and a lesser
+evil to break it; to be truly upright, you should not make the promise
+at all.</p>
+
+<p>There are cases where using nonfree software puts pressure directly
+on others to do likewise.  Skype is a clear example: when one person
+uses the nonfree Skype client software, it requires another person to
+use that software too&mdash;thus both surrender their freedom.
+(Google Hangouts have the same problem.)  It is wrong even to suggest
+using such programs.  We should refuse to use them even briefly, even
+on someone else's computer.</p>
+
+<p>Another harm of using nonfree programs and SaaSS is that it rewards
+the perpetrator, encouraging further development of that program or
+&ldquo;service&rdquo;, leading in turn to even more people falling
+under the company's thumb.</p>
+
+<p>All the forms of indirect harm are magnified when the user is a
+public entity or a school.</p>
+
+<h3>Free Software and the State</h3>
+
+<p>Public agencies exist for the people, not for themselves.  When they
+do computing, they do it for the people.  They have a duty to maintain
+full control over that computing so that they can assure it is done
+properly for the people.  (This constitutes the computational
+sovereignty of the state.)  They must never allow control over the
+state's computing to fall into private hands.</p>
+
+<p>To maintain control of the people's computing, public agencies must
+not do it with proprietary software (software under the control of an
+entity other than the state).  And they must not entrust it to a
+service programmed and run by an entity other than the state, since
+this would be SaaSS.</p>
+
+<p>Proprietary software has no security at all in one crucial case
+&mdash; against its developer.  And the developer may help others attack.
+<a 
href="http://arstechnica.com/security/2013/06/nsa-gets-early-access-to-zero-day-data-from-microsoft-others/";>
+Microsoft shows Windows bugs to the NSA</a> (the US government digital
+spying agency) before fixing them.  We do not know whether Apple does
+likewise, but it is under the same government pressure as Microsoft.
+If the government of any other country uses such software, it
+endangers national security.  Do you want the NSA to break into your
+government's computers?  See
+our <a href="/philosophy/government-free-software.html">suggested
+policies for governments to promote free software</a>.</p>
+
+<h3>Free Software and Education</h3>
+
+<p>Schools (and this includes all educational activities) influence the
+future of society through what they teach.  They should teach
+exclusively free software, so as to use their influence for the good.
+To teach a proprietary program is to implant dependence, which goes
+against the mission of education.  By training in use of free
+software, schools will direct society's future towards freedom, and
+help talented programmers master the craft.</p>
+
+<p>They will also teach students the habit of cooperating, helping
+other people.  Each class should have this rule: &ldquo;Students, this
+class is a place where we share our knowledge.  If you bring software
+to class, you may not keep it for yourself.  Rather, you must share
+copies with the rest of the class&mdash;including the program's source
+code, in case someone else wants to learn.  Therefore, bringing
+proprietary software to class is not permitted except to reverse
+engineer&nbsp;it.&rdquo;</p>
+
+<p>Proprietary developers would have us punish students who are good
+enough at heart to share software and thwart those curious enough to
+want to change it.  This means a bad education.  See
+<a href="/education/">http://www.gnu.org/education/</a>
+for more discussion of the use of free software in schools.</p>
+
+<h3>Free Software: More Than &ldquo;Advantages&rdquo;</h3>
+
+<p>I'm often asked to describe the &ldquo;advantages&rdquo; of free
+software.  But the word &ldquo;advantages&rdquo; is too weak when it
+comes to freedom.  Life without freedom is oppression, and that
+applies to computing as well as every other activity in our lives.  We
+must refuse to give the developers of the programs or computing services
+control over the computing we do.  This is the right thing to do, for
+selfish reasons; but not solely for selfish reasons.</p>
+
+<p>Freedom includes the freedom to cooperate with others.  Denying
+people that freedom means keeping them divided, which is the start of
+a scheme to oppress them.  In the free software community, we are very
+much aware of the importance of the freedom to cooperate because our
+work consists of organized cooperation.  If your friend comes to visit
+and sees you use a program, she might ask for a copy.  A program which
+stops you from redistributing it, or says you're &ldquo;not supposed
+to&rdquo;, is antisocial.</p>
+
+<p>In computing, cooperation includes redistributing exact copies of a
+program to other users.  It also includes distributing your changed
+versions to them.  Free software encourages these forms of
+cooperation, while proprietary software forbids them.  It forbids
+redistribution of copies, and by denying users the source code, it
+blocks them from making changes.  SaaSS has the same effects: if your
+computing is done over the web in someone else's server, by someone
+else's copy of a program, you can't see it or touch the software that
+does your computing, so you can't redistribute it or change&nbsp;it.</p>
+
+<h3>Conclusion</h3>
+
+<p>We deserve to have control of our own computing; how can we win
+this control?  By rejecting nonfree software on the computers we own
+or regularly use, and rejecting SaaSS.  By <a
+href="/licenses/license-recommendations.html"> developing free
+software</a> (for those of us who are programmers.) By refusing to
+develop or promote nonfree software or SaaSS.  By <a
+href="/help/help.html">spreading these ideas to others</a>.</p>
+
+<p>We and thousands of users have done this since 1984, which is how
+we now have the free GNU/Linux operating system that
+anyone&mdash;programmer or not&mdash;can use.  Join our cause, as a
+programmer or an activist.  Let's make all computer users free.</p>
+
+</div><!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Please send general FSF &amp; GNU inquiries to
+<a href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a>.
+There are also <a href="/contact/">other ways to contact</a>
+the FSF.  Broken links and other corrections or suggestions can be sent
+to <a href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a>.</p>
+
+<p><!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+        replace it with the translation of these two:
+
+        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
+        Please send your comments and general suggestions in this regard
+        to <a href="mailto:address@hidden";>
+        &lt;address@hidden&gt;</a>.</p>
+
+        <p>For information on coordinating and submitting translations of
+        our web pages, see <a
+        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+        README</a>. -->
+Please see the <a
+href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+README</a> for information on coordinating and submitting translations
+of this article.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
+     without talking with the webmasters or licensing team first.
+     Please make sure the copyright date is consistent with the
+     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
+     document was modified, or published.
+     
+     If you wish to list earlier years, that is ok too.
+     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+     year, i.e., a year in which the document was published (including
+     being publicly visible on the web or in a revision control system).
+     
+     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+
+<p>Copyright &copy; 2015, 2017, 2018, 2019 Richard Stallman</p>
+
+<p>This page is licensed under a <a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/";>Creative
+Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.html" -->
+
+<p class="unprintable">Updated:
+<!-- timestamp start -->
+$Date: 2019/12/14 09:59:54 $
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div><!-- for class="inner", starts in the banner include -->
+</body>
+</html>