www gnu/thegnuproject.tr.html gnu/po/thegnuproj...

[GNUN]

CVSROOT:        /web/www
Module name:    www
Changes by:     GNUN <gnun>     19/08/28 16:59:02

Modified files:
        gnu            : thegnuproject.tr.html 
        gnu/po         : thegnuproject.tr.po 
        graphics/po    : nandakumar-gnu.de-diff.html 
                         nandakumar-gnu.de.po nandakumar-gnu.pot 
Added files:
        gnu/po         : thegnuproject.tr-en.html 

Log message:
        Automatic update by GNUnited Nations.

CVSWeb URLs:
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/thegnuproject.tr.html?cvsroot=www&r1=1.17&r2=1.18
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/po/thegnuproject.tr.po?cvsroot=www&r1=1.33&r2=1.34
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/po/thegnuproject.tr-en.html?cvsroot=www&rev=1.1
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/graphics/po/nandakumar-gnu.de-diff.html?cvsroot=www&r1=1.2&r2=1.3
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/graphics/po/nandakumar-gnu.de.po?cvsroot=www&r1=1.13&r2=1.14
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/graphics/po/nandakumar-gnu.pot?cvsroot=www&r1=1.8&r2=1.9

Patches:
Index: gnu/thegnuproject.tr.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/gnu/thegnuproject.tr.html,v
retrieving revision 1.17
retrieving revision 1.18
diff -u -b -r1.17 -r1.18
--- gnu/thegnuproject.tr.html   13 May 2017 08:41:21 -0000      1.17
+++ gnu/thegnuproject.tr.html   28 Aug 2019 20:59:01 -0000      1.18
@@ -1,12 +1,7 @@
-<!--#set var="PO_FILE"
- value='<a href="/gnu/po/thegnuproject.tr.po">
- https://www.gnu.org/gnu/po/thegnuproject.tr.po</a>'
- --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/gnu/thegnuproject.html"
- --><!--#set var="DIFF_FILE" value=""
- --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2010-06-26" -->
+<!--#set var="ENGLISH_PAGE" value="/gnu/thegnuproject.en.html" -->
 
 <!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
-<!-- Parent-Version: 1.77 -->
+<!-- Parent-Version: 1.86 -->
 
 <!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
 <title>GNU Projesi Hakkında - GNU Projesi - Özgür Yazılım Vakfı</title>
@@ -14,18 +9,26 @@
 
 <!--#include virtual="/gnu/po/thegnuproject.translist" -->
 <!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
-<!--#include virtual="/server/outdated.tr.html" -->
 <h2>GNU Projesi</h2>
 
 <p>
-Yazan: <a href="http://www.stallman.org/";><strong>Richard
+yazan <a href="http://www.stallman.org/";><strong>Richard
 Stallman</strong></a></p>
 
 <blockquote>
 <p>
-“Açık Kaynaklar” kitabında yayınlanmıştır
+Orijinali <em>Açık Kaynaklar</em> kitabında yayınlanmıştır. Richard 
Stallman
+<a href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">hiç bir zaman
+&ldquo;açık kaynak&rdquo; destekçisi olmamıştır</a>, ancak özgür 
yazılım
+hareketinin fikirlerinin kitapta eksik kalmaması için bu yazıyla kitaba
+katkıda bulunmuştur.
+</p>
+<p>
+Neden <a
+href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">kullandığımız
+yazılımın özgür olacağı konusunda ısrar etmek</a> her zamankinden daha
+önemli.
 </p>
-
 </blockquote>
 
 <h3>İlk yazılım paylaşma topluluğu</h3>
@@ -35,7 +38,7 @@
 sürdürmüş bir yazılım paylaşım topluluğunun bir parçası haline
 geldim. Yazılımların paylaşılması özel topluluğumuzla sınırlı 
değildi; bu,
 bilgisayar tarihi kadar eskiydi, tariflerin paylaşılmasının aşçılık 
kadar
-eski olması gibi. Ancak bunu çok iyi bir şekilde başardık. </p>
+eski olması gibi. Ancak bunu çok iyi bir şekilde başardık.</p>
 <p>
 YZ Laboratuvarı, zamanın en büyük bilgisayarlarından biri olan Digital
 PDP-10 için laboratuvar ekibi hacker’larının tasarladığı ve assembler
@@ -52,10 +55,13 @@
 kaynak kodunu okur, değiştirir ya da yeni bir program oluşturmak için,
 parçalayıp başka şekilde birleştirirsiniz.</p>
 <p>
-(1) Yaygın medyada “güvenlik kırıcısı”nı ifade etmek için 
“hacker”ın
-kullanılması kafa karışıklığı yaratır. Biz hacker’lar bu ifadeyi 
kabul
-etmeyiz ve hacker’ın kelime anlamı olarak “Programlamayı ve bu konuda 
akıllı
-olmayı seven kimse” tanımını kullanmayı tercih ederiz</p>
+(1) Yaygın medyada &ldquo;güvenlik kırıcısı&rdquo;nı ifade etmek için
+&ldquo;hacker&rdquo;ın kullanılması kafa karışıklığı yaratır. Biz 
hacker’lar
+bu ifadeyi kabul etmeyiz ve hacker’ın kelime anlamı olarak
+&ldquo;programlamayı seven, oyuncu zekadan veya bunların bir bileşiminden
+hoşlanan kimse&rdquo; tanımını kullanmayı tercih ederiz. <a
+href="http://stallman.org/articles/on-hacking.html";>Hacking üzerine</a>
+başlıklı yazıma bakabilirsiniz.</p>
 
 <h3>Topluluğun Çöküşü</h3>
 <p>
@@ -71,7 +77,7 @@
 anlatmaktadır ve ayrıca bu topluluğa ilişkin açık bir tablo 
sunmaktadır.) YZ
 Laboratuvarı 1982 yılında yeni bir PDP-10 satın aldığında, 
yöneticileri,
 yeni makine üzerinde ITS yerine özgür olmayan bir zaman paylaşımlı 
sistemi
-kullanmaya karar verdi. </p>
+kullanmaya karar verdi.</p>
 <p>
 VAX ya da 68020 gibi zamanın modern bilgisayarları kendi işletim
 sistemlerine sahipti ancak bu işletim sistemlerinin hiçbiri özgür yazılım
@@ -81,26 +87,26 @@
 Bu, bir bilgisayarın kullanımındaki ilk aşamanın komşunuza yardım 
etmemeye
 söz vermeniz olduğu anlamına geliyordu. Bu duruma göre, bir topluluğun
 işbirliği yapması yasaktı. Özel mülk yazılım sahipleri tarafından 
ortaya
-konan kural şuydu: “Komşunuzla bilgi paylaşırsanız siz bir
+konan kural şuydu: &ldquo;Komşunuzla bilgi paylaşırsanız siz bir
 korsansınız. Herhangi bir değişiklik isterseniz, bu değişikliğin 
yapılmasını
-bizden rica edin.”</p>
+bizden rica edin.&rdquo;</p>
 <p>
-Özel mülk yazılım sosyal sistemi, yazılımı paylaşmanıza ya da 
değiştirmenize
-izin vermeyen sistem, anti-sosyaldir, etik değildir, basitçe ifade edilirse
+Özel mülk yazılım sosyal sistemi (yazılımı paylaşmanıza ya da 
değiştirmenize
+izin vermeyen sistem) anti-sosyaldir, etik değildir, basitçe ifade edilirse
 yanlıştır, bu durum bazı okuyucular için şaşırtıcı olabilir. Ama 
toplumu
 bölen ve kullanıcıları çaresiz bırakan bir sistem hakkında başka ne
 söyleyebiliriz? Bu fikri şaşırtıcı bulan okuyucular bu özel mülk 
yazılım
 sosyal sistemini verildiği gibi almış olabilir ya da özel mülk yazılım
 işlerinin önerdiği şekilde değerlendirebilir. Yazılım yayıncıları,
 insanları, bu konuya yönelik tek bir bakış açısı olduğuna inandırmak 
için
-uzun ve zorlu bir çalışma yürütmüşlerdir. </p>
+uzun ve zorlu bir çalışma yürütmüşlerdir.</p>
 <p>
-Yazılım yayıncıları “haklarını” “almak” ya da “<a
-href="/philosophy/words-to-avoid.html#Piracy">korsanlığı</a> durdurmak”
-hakkında konuştukları zaman, gerçekte “söyledikleri” şey ikincil 
öneme
-sahiptir. Bu ifadelerin gerçek mesajı, ifade edilmeyen varsayımlardadır;
-insanların üzerine kafa yormadan bunları kabul etmesi beklenmektedir. Şimdi
-bunları inceleyelim. </p>
+Yazılım yayıncıları &ldquo;&rdquo; &ldquo;almak&rdquo; ya &ldquo;<a
+href="/philosophy/words-to-avoid.html#Piracy">korsanlığı</a>
+durdurmak&rdquo; hakkında konuştukları zaman, gerçekte 
<em>söyledikleri</em>
+şey ikincil öneme sahiptir. Bu ifadelerin gerçek mesajı, ifade edilmeyen
+varsayımlardadır; insanların üzerine kafa yormadan bunları kabul etmesi
+beklenmektedir. Şimdi bunları inceleyelim.</p>
 <p>
 Yapılan varsayımlardan biri şudur: Yazılım firmaları yazılımı 
sahiplenme ve
 tüm kullanıcıları üzerinde güce sahip olma gibi sorgulanamayan doğal bir
@@ -129,7 +135,10 @@
 <p>
 Burada bu sonuca varmayı açıklamaya yetecek yer kalmadı, bu yüzden
 okuyuculara <a href="/philosophy/why-free.html">
-http://www.gnu.org/philosophy/why-free.html</a> sayfasını öneririm.
+http://www.gnu.org/philosophy/why-free.html</a> ve <a
+href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">
+http://www.gnu.org/philosophy/free-software-even-more-important.html</a>
+sayfalarını öneririm.
 </p>
 
 <h3>Yalın Ahlaki Seçim</h3>
@@ -146,7 +155,7 @@
 Bu şekilde para kazanacaktım ve belki de kod yazmaktan da zevk
 alacaktım. Ama iş hayatımın sonunda, insanları bölmek için duvarlar 
inşa
 ettiğim yılları görecek ve yıllarımı dünyayı daha kötü bir yer 
haline
-getirmekle geçirmiş olduğumu fark edecektim. </p>
+getirmekle geçirmiş olduğumu fark edecektim.</p>
 <p>
 Birileri yazıcımıza ait kontrol programı için kaynak kodunu bana ve MIT YZ
 laboratuvarına vermek istemediğinde, bir gizlilik anlaşmasının alıcı 
ucunda
@@ -160,9 +169,9 @@
 harcanmış olacaktı. Bilgisayar kullanıcılarını bölme ve sınırlama 
konusunda
 suçlamayı hak etmeyecektim ama bu, bir şekilde gerçekleşecekti.</p>
 <p>
-Bu nedenle, bir programcının iyi birşeyler yapabilmesi için bir yol
+Bu nedenle, bir programcının iyi bir şeyler yapabilmesi için bir yol
 aradım. Kendi kendime, bir topluluğu yeniden mümkün hale getirebilecek bir
-programı yazabilip yazamayacağımı sordum.</p>
+programı yazıp yazamayacağımı sordum?</p>
 <p>
 Yanıt açıktı: ilk olarak ihtiyaç duyulan şey bir işletim sistemiydi. 
İşletim
 sistemi, bir bilgisayarın kullanılabilmesi için gerekli yazılımdı. Bir
@@ -170,15 +179,16 @@
 olmazsa, bilgisayarı çalıştıramazsınız. Özgür bir işletim 
sistemiyle, yine
 işbirliği yapan bir hacker topluluğumuz olabilir ve herkesi bu topluluğa
 katılmaya davet edebiliriz. Ve herkes, arkadaşlarını mahrum etmeden bir
-bilgisayarı kullanabilir. </p>
+bilgisayarı kullanabilir.</p>
 <p>
 Bir işletim sistemi geliştiricisi olarak, bu iş için doğru yeteneklere
 sahiptim. Bu nedenle, hak ettiğim başarıyı elde edebileceğimi 
düşünmesem de,
 bu iş için seçilmiş kişi olduğumu düşünüyordum. Sistemi Unix ile 
uyumlu
 olacak şekilde seçtim, böylece sistem taşınabilir bir sistem haline geldi 
ve
 böylece Unix kullanıcıları kolayca bu sisteme dönebildi. Hacker 
geleneğini
-takiben özyineli bir isim olan GNU ismi - <cite>GNU's Not Unix</cite> -
-seçilmişti.</p>
+takiben özyinelemeli bir isim olan GNU (<cite>GNU's Not Unix</cite>) ismi
+seçilmişti. <a href="/gnu/pronunciation.html">Sert bir g ile tek hece</a>
+şeklinde telaffuz ediliyor.</p>
 <p>
 Bir işletim sistemi, yalnızca diğer programları çalıştırmak için 
yeterli
 olan bir öz anlamına gelmemektedir. 1970’lerde, her işletim sistemi, komut
@@ -211,12 +221,13 @@
 için, bir program özgür bir yazılımdır:</p>
 
 <ul>
-  <li>Herhangi bir amaçla programı çalıştırma özgürlüğüne 
sahipseniz.</li>
+  <li>Programı herhangi bir amaçla, istediğiniz gibi çalıştırma 
özgürlüğüne
+sahipseniz.</li>
 
   <li>İhtiyaçlarınıza uygun olacak şekilde programı değiştirme 
özgürlüğüne
 sahipseniz. (Bu özgürlüğü, uygulamada etkin hale getirmek için, kaynak
 koduna erişebilmelisiniz, çünkü kaynak kodu olmaksızın bir programda
-değişiklikler yapmak aşırı zordur.) </li>
+değişiklikler yapmak aşırı zordur.)</li>
 
   <li>Kopyaları ücretsiz olarak ya da belirli bir ücret karşılığında 
yeniden
 dağıtma özgürlüğüne sahipseniz.</li>
@@ -230,8 +241,8 @@
 yoktur. Gerçekte, kopyaları satma özgürlüğü çok önemlidir: 
CD-ROM’larda
 satılan özgür yazılım koleksiyonları, toplum için önemlidir ve 
bunların
 satılması, özgür yazılımın gelişimi için gerekli paranın toplanması 
için
-önemlidir. Bu nedenle, insanların bu kolleksiyonlara ekleyemediği bir
-program özgür yazılım değildir. </p>
+önemlidir. Bu nedenle, insanların bu koleksiyonlara ekleyemediği bir program
+özgür yazılım değildir.</p>
 <p>
 “Özgür”ün (Free kelimesinin İngilizce'deki) anlam belirsizliğinden 
dolayı,
 insanlar uzun süre alternatif bir ifade arayışına girmiştir ancak hiç 
kimse
@@ -249,10 +260,10 @@
 olarak TeX’i kullanmaya karar verdim, GNU için başka bir pencere sistemi
 yazmak yerine X Window Sistemini kullanmaya karar verdim.</p>
 <p>
-Bu karardan dolayı, GNU sistemi, tüm GNU yazılımının koleksiyonuyla aynı
-değildir. GNU sistemi, GNU yazılımı olmayan, kendi amaçları için diğer
-insanlar ve projeleri tarafından geliştirilen ancak özgür yazılım 
oldukları
-için kullanabildiğimiz programları içerir. </p>
+Bu kararlar ve benzeri nedenlerden dolayı, GNU sistemi tüm GNU 
yazılımının
+koleksiyonuyla aynı değildir. GNU sistemi, GNU yazılımı olmayan, kendi
+amaçları için diğer insanlar ve projeler tarafından geliştirilen ancak 
özgür
+yazılım oldukları için kullanabildiğimiz programları içerir.</p>
 
 <h3>Projenin Başlatılması</h3>
 <p>
@@ -266,16 +277,16 @@
 <p>
 Bununla birlikte, o zamanlarda MIT YZ Laboratuvarının başında bulunan
 Profesör Winston, beni, kibarca laboratuvarın olanaklarını kullanmaya devam
-etmem yönünde teşvik etti. </p>
+etmem yönünde teşvik etti.</p>
 
 <h3>İlk Adımlar</h3>
 <p>
 GNU Projesine başlamadan kısa süre önce, VUCK olarak da bilinen Özgür
-Üniversite Derleyici Kitini duymuştum. (Hollanda dilinde “özgür”e 
ilişkin
-kelime ‘V’ harfi ile yazılmaktadır) Bu, C ve Pascal dahil olmak üzere 
çok
+Üniversite Derleyici Kitini duymuştum. (Hollanda dilinde “özgür” 
kelimesi
+<em>v</em> harfi ile yazılmaktadır) Bu, C ve Pascal dahil olmak üzere çok
 sayıda dili kontrol etmek ve çok sayıdaki hedef makineyi desteklemek için
 tasarlanmış bir derleyiciydi. GNU’nun bunu kullanıp kullanamayacağını 
sormak
-için yazarına yazdım. </p>
+için yazarına yazdım.</p>
 <p>
 Alaycı bir yanıt yazdı, üniversitenin özgür olduğunu ancak derleyicinin
 özgür olmadığını söyledi. Bu nedenle, GNU Projesi için ilk 
programımın
@@ -318,15 +329,15 @@
 değildi ve ftp ile bir kopyasını alamadı. Bu nedenle, şu soru ortaya 
çıktı:
 onlara ne diyecektim?</p>
 <p>
-Şöyle diyebilirdim: “Ağ üzerinde olan ve sizin için bir kopya alacak 
olan
-bir arkadaşınızı bulun”. Ya da orijinal PDP-10 Emacs’ta yaptığımı
-yapacaktım: “Bana bir bant ve <acronym title="Self-addressed Stamped
+Şöyle diyebilirdim: &ldquo;Ağ üzerinde olan ve sizin için bir kopya alacak
+olan bir arkadaşınızı bulun&rdquo;. Ya da orijinal PDP-10 Emacs’ta 
yaptığımı
+yapacaktım: &ldquo;Bana bir teyp ve <acronym title="Self-addressed Stamped
 Envelope">SASE</acronym> gönderin ve ben de size üzerinde Emacs olacak
-şekilde bunu size geri göndereyim.” Ama işsizdim ve özgür yazılımdan 
para
-kazanmanın yollarını arıyordum. Bu nedenle, $150 karşılığında isteyen
-herkese bir bant gönderebileceğimi anons ettim. Bu şekilde, özgür 
yazılım
+şekilde bunu size geri göndereyim.&rdquo; Ama işsizdim ve özgür 
yazılımdan
+para kazanmanın yollarını arıyordum. Bu nedenle, $150 karşılığında 
isteyen
+herkese bir teyp gönderebileceğimi duyurdum. Bu şekilde, özgür yazılım
 dağıtım işine başladım, böylece, günümüzde Linux-tabanlı GNU 
sistemlerini
-dağıtan firmalar için öncü oldum. </p>
+dağıtan firmalar için öncü oldum.</p>
 
 <h3>Bir program her kullanıcı için özgür müdür?</h3>
 <p>
@@ -349,7 +360,7 @@
 durumun meydana gelmesini beklemişlerdir. Hedefleri özgürlük değildi,
 yalnızca “başarıydı” ve başarı “fazla sayıda kullanıcıya sahip 
olmak” olarak
 tanımlanmaktaydı. Kullanıcıların özgürlüğe sahip olup olmamaları 
umurlarında
-değildi, tek istedikleri çok sayıda kullanıcıya sahip olmaktı. </p>
+değildi, tek istedikleri çok sayıda kullanıcıya sahip olmaktı.</p>
 <p>
 Bu durum, “Bu program özgür mü?” sorusuna farklı yanıtlar veren iki 
farklı
 özgürlük derecesi hesaplama yönteminin olduğu bir paradoks durumuna neden
@@ -368,21 +379,21 @@
 copyleft yöntemidir. (1)</p>
 <p>
 Copyleft, telif hakkı kanununu kullanır ancak genel amacının tersine hizmet
-etmesi için tersine çevirir: yazılımı özel hale getirmek yerine, 
yazılımı
-özgür tutmanın bir yolu haline gelir. </p>
+etmesi için onu ters yüz eder: yazılımı özel hale getirmek yerine, 
yazılımı
+özgür tutmanın bir aracı haline gelir.</p>
 <p>
 Copyleft’in temel fikri, herkese, programı çalıştırma, değiştirme,
 değiştirilmiş sürümleri dağıtma hakkını vermek, ancak özel 
kısıtlamalar
 ekleme iznini vermemektir. Bu nedenle, “özgür yazılımı” tanımlayan 
önemli
 özgürlükler, yazılımın kopyasına sahip herkes için mevcuttur; bu, geri
-alınamaz bir haktır. </p>
+alınamaz bir haktır.</p>
 <p>
 Etkin bir copyleft için, değiştirilmiş sürümler de özgür olmalıdır. 
Bu,
 yayınlanırsa, bizimkileri esas alan çalışmaların, topluluğumuz için
 erişilebilir olmasını sağlar. Programcı olarak çalışan kimseler GNU
 yazılımını değiştirmek için gönüllü olduklarında, copyleft, “Bu
 değişiklikleri paylaşamazsın çünkü programın özel mülk sürümünü 
oluşturmak
-için bu değişiklikleri kullanacağım” denmesini önler. </p>
+için bu değişiklikleri kullanacağım” denmesini önler.</p>
 <p>
 Programın her kullanıcısı için özgürlüğü sağlamak istersek, 
değişikliklerin
 özgür olması gerektiğine ilişkin şart önemlidir. X Window Sistemini
@@ -390,7 +401,7 @@
 taşımak için bazı değişiklikler yapmıştır. Bu değişiklikler X’in 
üstün
 derecesiyle karşılaştırıldığında küçüktü ancak önemsiz
 değildi. Değişikliklerin yapılması kullanıcıların özgürlüklerinin 
inkâr
-edilmesine ilişkin bir özürse, herkesin bu bahaneden yararlanması 
kolaydır. </p>
+edilmesine ilişkin bir özürse, herkesin bu bahaneden yararlanması 
kolaydır.</p>
 <p>
 İlgili bir konu da özgür bir programın özgür olmayan kodla
 birleştirilmesidir. Bu gibi bir birleşim özgürlükten uzak olacaktır; 
özgür
@@ -399,7 +410,7 @@
 deliklerin açılmasına neden olur. Bu nedenle, copyleft için önemli bir 
şart
 bu deliği tıkamaktır: copyleft edilmiş bir programla birleştirilmiş ya 
da bu
 gibi bir programa eklenmiş herhangi bir şey, birleştirilmiş daha büyük
-sürümün de özgür ve copyleft olmasını gerektirecektir. </p>
+sürümün de özgür ve copyleft olmasını gerektirecektir.</p>
 <p>
 Birçok GNU yazılımı için kullandığımız copyleft’in özel 
gerçekleştirimi, GNU
 Genel Kamu Lisansı ya da kısaca GNU GPL’dir. Bazı özel durumlarda ve
@@ -428,12 +439,15 @@
 (hem GNU hem de GNU-olmayan) ekleyerek ve özgür kılavuzları satarak bu işi
 genişletti.</p>
 
-<p>FSF, bağışları kabul eder ancak gelirinin çoğu özgür yazılımın 
ve ilgili
-diğer hizmetlerin satışından gelmektedir. Günümüzde, kaynak kodunu 
içeren
-CD-ROM’ları, ikili kodları içeren CD-ROM’ları, güzel baskılı 
kılavuzları
-(hepsinin yeniden dağıtım ve değiştirme özgürlüğü vardır) ve Deluxe
-Dağıtımlarını (burada sizin seçeceğiniz dağıtım için tüm özgür 
yazılım
-koleksiyonu yer alıyor) satmaktadır. </p>
+<p>FSF'nin gelirlerinin çoğu özgür yazılımın ve ilgili diğer 
hizmetlerin
+satışından gelmektedir (hepsi de yeniden dağıtma ve değiştirme
+özgürlüklerine sahip kaynak kod CD-ROMları, çalıştırılabilir dosya 
içeren
+CD-ROMlar, güzel basılmış kılavuzlar), ve Deluxe Dağıtımlarını 
(burada sizin
+seçeceğiniz dağıtım için tüm özgür yazılım koleksiyonu yer alıyor)
+satmaktadır. Günümüzde FSF hala <a href="http://shop.fsf.org/";> kılavuzlar
+ve diğer gereçlerisatsa da</a>, gelirlerinin büyük bir kısmını 
üyelerinin
+aidatlarından sağlıyor.  FSF'ye <a href="http://fsf.org/join";>fsf.org</a>
+bağlantısından üye olabilirsiniz.</p>
 
 <p>Özgür Yazılım Vakfı çalışanları bazı GNU yazılım paketlerini 
yazmış ve
 ellerinde tutmuştur. Bunlardan tanınmış iki tanesi C kütüphanesi ve 
kabuktur
@@ -462,7 +476,7 @@
 gerekti. Geçimimi, geliştirmiş olduğum özgür yazılıma ilişkin 
hizmetlerin
 satılmasıyla sağladım. Bu, GNU Emacs’ın nasıl programlanacağı ve 
GCC’nin ve
 yazılım gelişiminin nasıl uyarlanacağı (çoğunlukla GCC’yi yeni 
platformlara
-taşıyan) gibi konular için  eğitim vermeyi de içermektedir. </p>
+taşıyan) gibi konular için  eğitim vermeyi de içermektedir.</p>
 
 <p>Günümüzde özgür yazılım ticaretinin bu tiplerinin her biri belirli 
sayıda
 kurum tarafından uygulanmaktadır. Bazıları, CD-ROM üzerinde özgür 
yazılım
@@ -472,14 +486,14 @@
 yazılım ürünlerinin başlatılmasını esas alan özgür yazılım 
firmalarını
 görmeye başladık bile.</p>
 
-<p>Yine de dikkatli olun, kendilerini “açık kaynak” terimiyle 
ilişkilendiren
-bazı firmalar, özgür yazılımla çalışan özgür olmayan yazılımı esas
-almaktadır. Bunlar özgür yazılım firmaları değildir, bunlar, özel mülk
-yazılım firmalarıdır, ürünleri ve kullanıcıları özgürlükten
-uzaklaştırmaktadır. Onlar bunu katma değerli olarak adlandırırlar, bu 
terim
-benimsememizi istedikleri değerleri yansıtır: özgürlüğün üstünde
-kazanç. Özgürlüğe daha çok değer vererek, bunları “özgürlüğü 
çıkarılmış”
-ürünler olarak adlandırmalıyız. </p>
+<p>Yine de dikkatli olun, kendilerini &ldquo;açık kaynak&rdquo; terimiyle
+ilişkilendiren bazı firmalar, özgür yazılımla çalışan özgür olmayan 
yazılımı
+esas almaktadır. Bunlar özgür yazılım firmaları değildir, bunlar, özel 
mülk
+yazılım firmalarıdır, ürünleri kullanıcıları özgürlükten
+uzaklaştırmaktadır. Onlar bu progrmları &ldquo;katma değerli 
paketler&rdquo;
+olarak adlandırırlar, bu terim benimsememizi istedikleri değerleri 
yansıtır:
+özgürlükten önce kazanç. Özgürlüğe daha çok değer veriyorsak, 
bunları
+&ldquo;özgürlüğü eksiltilmiş&rdquo; ürünler olarak 
adlandırmalıyız.</p>
 
 <h3>Teknik hedefler</h3>
 
@@ -511,13 +525,13 @@
 bileşenlerini geliştirmenin en kolay yolu, bunu bir Unix sistemi üzerinde
 gerçekleştirmek ve söz konusu sistemin bileşenlerini birer birer
 değiştirmekti. Ancak bu durum etik bir sorunu ortaya çıkardı: Unix’in 
bir
-kopyasına sahip olmamız doğru mudur?</p>
+kopyasına sahip olmamız doğru mudur.</p>
 
 <p>Unix, özel mülk bir yazılımdı (hâlâ da öyledir) ve GNU Projesinin 
felsefesi,
 özel mülk yazılım kullanmamamız gerektiğini söyler. Ancak, aynı mantık
 uygulandığında şu sonuca varılır: kendini korurken şiddet uygulanabilir,
 insanların özel mülk paketi kullanmalarını durdurmasına yardımcı olan 
özgür
-programı kullanabilmek için özel mülk paketin kullanılması 
mantıklıdır. </p>
+programı kullanabilmek için özel mülk paketin kullanılması 
mantıklıdır.</p>
 
 <p>Savunulabilir bir durum olmasına rağmen, bu durum yine de kötü bir
 durumdur. Günümüzde, Unix’in hiçbir kopyasına sahip değiliz çünkü bu
@@ -532,10 +546,10 @@
 hale geldi. Eksik parçaları yazmak için geliştiricileri işe almaktaydık. 
Bu
 liste, GNU Görev Listesi olarak bilinmeye başladı. Eksik Unix bileşenlerine
 ek olarak, gerçekten tam bir sistemin sahip olmasının gerekli olduğunu
-düşündüğümüz diğer yararlı yazılım ve belgeleme projelerini 
listeledik. </p>
+düşündüğümüz diğer yararlı yazılım ve belgeleme projelerini 
listeledik.</p>
 
-<p>Günümüzde, GNU Görev Listesinde ancak birkaç tane Unix bileşeni 
kalmıştır,
-bu işler (birkaç tane önemsiz iş hariç olmak üzere)
+<p>Günümüzde (1), GNU Görev Listesinde ancak birkaç tane Unix bileşeni
+kalmıştır, bu işler (birkaç tane önemsiz iş hariç olmak üzere)
 gerçekleştirilmiştir. Ancak, liste, bazılarının “uygulamalar” olarak
 adlandırabildiği projelerle doludur. Dar bir kullanıcı grubundan daha
 fazlasını gerektiren herhangi bir program, işletim sistemine eklenecek
@@ -545,7 +559,13 @@
 böyledir. Unix’te oyunlar vardı, bu nedenle doğal olarak GNU’da da
 olmalıydı. Ancak oyunlar için uyumluluk söz konusu değildi, bu nedenle,
 Unix’in sahip olduğu oyun listesini izlemedik. Bunun yerine, 
kullanıcıların
-sevebildiği farklı oyun tipi çeşitlerini listeledik. </p>
+sevebildiği farklı oyun tipi çeşitlerini listeledik.</p>
+
+<p>(1) Bu 1998'de yazıldı. 2009'da artık uzun bir görev listesi
+tutmuyoruz. Topluluk o kadar hızlı özgür yazılım geliştiriyor ki hepsini
+bile takip edemiyoruz. Bunun yerine Yüksek Öncelikli Projelerin bir listesi
+var, insanları daha çok yazmaya teşvik etmek istediğimiz çok daha kısa 
bir
+projeler listesi.</p>
 
 <h3>GNU Kütüphane GPL</h3>
 
@@ -556,7 +576,7 @@
 <p>Bu bir ilke sorunu değildir; özel mülk yazılım ürünlerinin kodumuzu 
içermesi
 konusunda yetkilendirilmesini söyleyen bir ilke yoktur. (Bizimle paylaşmayı
 reddeden bir projeye niye katılalım?) C kütüphanesi ya da herhangi bir
-kütüphane için LGPL kullanılması bir strateji hususudur. </p>
+kütüphane için LGPL kullanılması bir strateji hususudur.</p>
 
 <p>C kütüphanesi genel bir işi başarmıştır; özel mülk her sistem ya da
 derleyici bir C kütüphanesine sahiptir. Bu nedenle, C kütüphanemizi 
yalnızca
@@ -585,7 +605,7 @@
 kütüphane altında dağıtılmaz. Bu muhtemelen Readline’ın kullanım 
miktarını
 azaltır ancak bizim için bir kayıp yoktur. Bu arada, özgür yazılım 
için en
 azından bir tane yararlı uygulama belirli olarak gerçekleştirilmiştir
-böylece Readline kullanılabilir ve bu, toplum için gerçek bir kazançtır. 
</p>
+böylece Readline kullanılabilir ve bu, toplum için gerçek bir 
kazançtır.</p>
 
 <p>Özel mülk yazılım geliştiricileri, paranın sağladığı avantajlara 
sahiptir;
 özgür yazılım geliştiricilerinin, birbirleri için avantajlı durumlar
@@ -596,8 +616,9 @@
 sağlayacaklar.</p>
 
 <p>(1) Bu lisans şimdi GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı adını almıştır,
-kütüphanelerin onu kullanması gerektiği fikrini vermemek için. <a
-href="/philosophy/why-not-lgpl.html">Ayrıntılı Bilgi İçin</a>.</p>
+kütüphanelerin onu kullanması gerektiği fikrini vermemek için. 
Ayrıntılı
+bilgi için <a href="/philosophy/why-not-lgpl.html">Bir sonraki kütüphaneniz
+için neden Kısıtlı GPL kullanmamalısınız</a> yazısına 
bakabilirsiniz.</p>
 
 <h3>Arzuyu kaşımak?</h3>
 <p>
@@ -605,14 +626,14 @@
 bir arzusunun ortaya çıkmasıyla başlar” der. Bu söz bazı durumlarda 
doğrudur
 ancak GNU yazılımının birçok esas parçası tam bir özgür işletim 
sistemine
 sahip olmak için geliştirilmiştir. Bunlar, bir bakış açısından ve bir
-plandan gelmektedir, bir dürtüden değil. </p>
+plandan gelmektedir, bir dürtüden değil.</p>
 <p>
 Örneğin, GNU C kütüphanesini geliştirdik çünkü Unix-benzeri bir sistem 
bir C
 kütüphanesine, ihtiyaç duyar, Bourne Again Shell’i (BASH) geliştirdik 
çünkü
 Unix-benzeri bir sistem bir kabuğa  ihtiyaç duyar ve Unix-benzeri bir sistem
 bir tar programına ihtiyaç duyduğu için  GNU tar’ı geliştirdik. Kendi
-programlarım için de aynısı geçerlidir, GNU C derleyicisi, GNU Emacs, GDB 
ve
-GNU Make. </p>
+programlarım için de aynısı geçerlidir: GNU C derleyicisi, GNU Emacs, GDB 
ve
+GNU Make.</p>
 <p>
 Bazı GNU programları özgürlüğümüze ilişkin bazı tehditlerle başa 
çıkmak için
 geliştirilmiştir. Bu nedenle, Compress programının yerine geçmesi için
@@ -651,12 +672,12 @@
 <h3>GNU Hurd</h3>
 <p>
 1990 yılı itibariyle, GNU sistemi hemen hemen tamamlanmıştı; tek temel 
eksik
-bileşen, çekirdekti [:kernel]. Çekirdeğimizi, Mach’ın en üstünde 
çalışan
-sunucu süreçleri kümesi olarak gerçekleştirmeye karar verdik. Mach, 
Carnegie
-Mellon Üniversitesinde ve daha sonra Utah Üniversitesinde geliştirilen bir
-mikro-çekirdektir; GNU Hurd, Mach’ın üstünde çalışan sunucu 
topluluğudur ve
-Unix çekirdeğinin çeşitli işlemlerini gerçekleştirir. Söz verilmiş 
olduğu
-gibi, Mach’ın özgür yazılım olarak dağıtılmasını beklerken, 
geliştirmenin
+bileşen, çekirdekti. Çekirdeğimizi, Mach’ın en üstünde çalışan 
sunucu
+süreçleri kümesi olarak gerçekleştirmeye karar verdik. Mach, Carnegie 
Mellon
+Üniversitesinde ve daha sonra Utah Üniversitesinde geliştirilen bir
+mikro-çekirdektir; GNU Hurd, Mach'ın üstünde çalışan sunucu 
topluluğudur ve
+Unix çekirdeğinin çeşitli işlemlerini gerçekleştirir. Mach'ın, söz 
verilmiş
+olduğu gibi özgür yazılım olarak dağıtılmasını beklerken, 
geliştirmenin
 başlaması gecikti.</p>
 <p>
 Bu tasarımın seçilmesinin bir nedeni, işin en zor kısmı olarak görülen
@@ -681,30 +702,40 @@
 Ancak daha sonra durum değişti. Michael Bushnell (şimdi Thomas), 
çekirdeğin
 ana geliştiricisi, Hurd adını tercih etti ve Alix’in yalnızca 
çekirdeğin
 belirli bir kısmının adı olmasına karar verdi, bu kısım sistem 
çağrılarını
-alan ve Hurd sunucularına mesaj göndererek kontrol eden kısımdır. </p>
+alan ve Hurd sunucularına mesaj göndererek kontrol eden kısımdır.</p>
 <p>
 Sonunda Alix ve ben ayrıldık ve Alix, adını değiştirdi; bundan 
bağımsız
 olarak, Hurd tasarımı değiştirildi, böylece C kütüphanesi sunuculara
 doğrudan mesajlar göndermeye başladı ve bu durum Alix bileşeninin 
tasarımdan
-çıkarılmasına neden oldu. </p>
+çıkarılmasına neden oldu.</p>
 <p>
 Ancak bu olaylar meydana gelmeden önce, Alix’in bir arkadaşı, Hurd kaynak
-kodunda Alix ismine rastladı ve Alix’e bunu söyledi. Böylece isim 
amacını
-gerçekleştirmiş oldu.</p>
+kodunda Alix ismine rastladı ve Alix’e bunu söyledi. Böylece Alix kendi 
adı
+verilen çekirdeği öğrenmiş oldu.</p>
 
 <h3>Linux ve GNU/Linux</h3>
+<p>
+GNU Hurd; üretim kullanımı için uygun değildir ve ne olacağını
+bilemeyiz. Yeteneğe dayalı tasarım; doğrudan tasarımın esnekliğinden
+kaynaklanan sorunlara sahiptir ve çözümlerin var olup olmadığı açık
+değildir.</p>
 
 <p>
-GNU Hurd, normal kullanım [:production use] için hazır değildi. Neyse ki,
+GNU Hurd, normal kullanım (production use) için hazır değildi. Neyse ki,
 başka bir çekirdek  ortaya çıktı. 1991 yılında, Linus Torvalds Unix’e 
uyumlu
-bir çekirdek geliştirdi ve bunu Linux olarak adlandırdı. 1992 yılı
-civarında, daha tamamlanmamış GNU sistemiyle Linux’un birleşmesi bütün 
bir
-özgür işletim sistemine neden oldu. (Bunların birleştirilmesi de tabi ki
-kendi içinde önemli bir işti). Günümüzde GNU sisteminin bir sürümünün
-çalıştırılması Linux sayesindedir. </p>
+bir çekirdek geliştirdi ve bunu Linux olarak adlandırdı. İlk başta özel
+mülktü ama 1992 yılında onu özgür yazılım yaptı; henüz 
tamamlanmamış GNU
+sistemiyle Linux’un birleşmesi bütün bir özgür işletim sistemine neden
+oldu. (Bunların birleştirilmesi de tabi ki kendi içinde önemli bir
+işti). Günümüzde GNU sisteminin bir sürümünün çalıştırılması 
Linux
+sayesindedir.</p>
 <p>
 Çekirdek olarak GNU sisteminin Linux’la birleşiminin oluşumunu ifade etmek
-için bu sistemi GNU/Linux olarak adlandırırız. </p>
+için bu sistemi <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux</a> olarak
+adlandırırız. Lütfen bütün sistemi &ldquo;Linux&rdquo; olarak adlandırma
+hatasına düşmeyin, çünkü bu bizim çalışmamızı başkasına mal etmek
+olur. Lütfen <a href="/gnu/gnu-linux-faq.html"> bizden de eşit derecede söz
+edin</a>.</p>
 
 <h3>Geleceğimizde Ortaya Çıkabilecek Sorunlar</h3>
 <p>
@@ -724,7 +755,7 @@
 eğilimindedir. Bu durum, Linux’ın ve XFree86’nın yeni bir donanımı
 desteklemesini sağlayan özgür sürücülerin yazılmasını
 zorlaştırmaktadır. Günümüzde bütün özgür sistemlere sahibiz ancak 
yarının
-bilgisayarlarını destekleyemezsek, yarın bunlara da sahip olamayacağız. 
</p>
+bilgisayarlarını destekleyemezsek, yarın bunlara da sahip 
olamayacağız.</p>
 <p>
 Bu problemle başa çıkmanın iki yolu vardır. Programcılar, donanımı 
nasıl
 destekleyeceklerini belirlemek için tersine mühendisliği [:reverse
@@ -740,8 +771,9 @@
 özgürlüğe sahip olma kararlılığı yaygınsa bu olabilir.</p>
 <p>
 (2008 notu: bu konu BIOS'a da genişletilebilir. Özgür bir BIOS vardır, <a
-href="http://www.libreboot.org/";>LibreBoot</a>; problem LibreBoot'un
-destekleyebilmesini sağlamak üzere makine belirtimlerini elde etmektir.)</p>
+href="http://www.libreboot.org/";>LibreBoot</a>; sorun (bir coreboot 
dağıtımı
+olan) LibreBoot'un özgür olmayan &ldquo;bloblar&rdquo; olmadan onları
+destekleyebilmesini sağlamak için makine belirtimlerini elde etmektir.)</p>
 
 <h3>Özgür olmayan Kütüphaneler</h3>
 <p>
@@ -751,7 +783,7 @@
 bir işletim sisteminin bir parçası olamaz. (Daha doğrusu, programı dahil
 edebiliriz ancak eksik kütüphane ile <em>çalışmayacaktır</em>). Daha da
 kötüsü, özel mülk kütüphaneyi kullanan bir program gözde hale gelirse,
-şüpheci olmayan diğer programcıları da tuzağa düşürebilir. </p>
+şüpheci olmayan diğer programcıları da tuzağa düşürebilir.</p>
 <p>
 Bu probleme ilişkin ilk örnek, 80’lerdeki Motif araç-kitiydi. O zamanlar,
 özgür yazılımların mevcut olmamasına rağmen, daha sonra onlar için 
Motif
@@ -762,10 +794,10 @@
 aldı; Hungry Programcıları tarafından geliştirilen LessTif, yalnızca 
1997’de
 birçok Motif uygulamasını desteklemek için yeterince güçlü hale 
geldi.</p>
 <p>
-1996 ilâ 1998 yılları arasında, Qt olarak adlandırılan özgür olmayan 
başka
+1996 ile 1998 yılları arasında, Qt olarak adlandırılan özgür olmayan 
başka
 bir Grafiksel Kullanıcı Ara Yüzü (<abbr title="Graphical User
-Interface">GUI</abbr>) araç-kiti kütüphanesi özgür yazılım 
koleksiyonunda
-(masaüstü <abbr title="K Desktop Environment">KDE</abbr>) kullanıldı. </p>
+Interface">GUI</abbr>) araç-kiti kütüphanesi özgür yazılım 
koleksiyonunda,
+masaüstü <abbr title="K Desktop Environment">KDE</abbr>'de kullanıldı.</p>
 <p>
 Özgür GNU/Linux sistemleri KDE’yi kullanmadı çünkü bu kütüphaneyi
 kullanamazdık. Ancak, sistemlerine özgür yazılımın eklenmesi konusunda
@@ -783,7 +815,7 @@
 geliştirilmiştir, GNOME, benzer masaüstü özellikleri sağlamak için
 oluşturulmuştur ancak özgür yazılımları kullanır. Teknik avantajları 
da
 vardır, yalnızca C++’ı değil, çeşitli dilleri de destekler. Ancak temel
-amacı özgürlüktür: özgür olmayan hiçbir yazılıma ihtiyaç duymaz. 
</p>
+amacı özgürlüktür: özgür olmayan hiçbir yazılıma ihtiyaç duymaz.</p>
 <p>
 Harmony, uyumlu bir değiştirme kütüphanesidir, Qt’yi kullanmaksızın KDE
 yazılımının çalıştırılmasını mümkün kılmak için 
tasarlanmıştır.</p>
@@ -810,16 +842,21 @@
 sınırları koyabilir. LZW sıkıştırma algoritma patentleri 1983’te
 uygulanmıştı ve hâlâ uygun şekilde sıkıştırılmış <abbr 
title="Graphics
 Interchange Format">GIF</abbr>’ler üretmek için özgür yazılımı
-yayınlayamamaktayız. 1998 yılında, bir patent grubunun tehdidi altında,
-<abbr title="MPEG-1 Audio Layer 3">MP3</abbr> sıkıştırma ses programı 
üreten
-özgür bir program dağıtımdan kaldırılmıştı.</p>
+yayınlayamıyoruz. [2009 yılı itibariyle süreleri doldu.] 1998 yılında, 
bir
+patent grubunun tehdidi altında, <abbr title="MPEG-1 Audio Layer
+3">MP3</abbr> sıkıştırma ses programı üreten özgür bir program 
dağıtımdan
+kaldırılmıştı. [2017 itibariyle bu patentlerin de süresi doldu, bakın ne
+kadar uzun bekledik.]
+</p>
 <p>
 Patentlerle başa çıkmanın yolları vardır: bir patentin geçersiz 
olduğuna
-dair kanıt için araştırma yapabiliriz ve bir işi yapmanın alternatif
-yollarını araştırabiliriz. Ancak bu metotların her biri yalnızca zaman 
zaman
-çalışmaktadır; hepsi de başarısız olduğunda, patent, tüm özgür 
yazılımı,
-kullanıcıların istediği birtakım özelliklerden mahrum bırakmaya
-zorlayabilir. Bu durum meydana geldiğinde ne yapacağız?</p>
+ilişkin bir kanıt için araştırma yapabiliriz ve bir işi yapmanın 
alternatif
+yollarını araştırabiliriz. Ancak bu yöntemlerin her biri yalnızca zaman
+zaman çalışmaktadır; hepsi de başarısız olduğunda, patent, tüm özgür
+yazılımı, kullanıcıların istediği birtakım özelliklerden mahrum 
bırakmaya
+zorlayabilir. Uzun bir süre sonra patentlerin süresi dolar (mesela MP3
+patentlerinin süresinin 2018 yılında dolması bekleniyor), ama o zamana 
kadar
+ne yapacağız?</p>
 <p>
 Özgürlük adına özgür yazılıma değer veren bizim gibi insanlar her 
durumda
 özgür yazılımla kalacaktır. İşlerimizi hallederken patentli özellikleri
@@ -857,8 +894,8 @@
 değiştirdiklerinde, vicdanlı davranır ve özenlilerse kılavuzları da
 değiştireceklerdir, böylece değiştirilmiş programla birlikte doğru ve
 kullanılabilir belgeleri de sağlayacaklardır. Programcıların özenli
-olmalarına izin vermeyen ve işi tanımlamayan bir kılavuz 
ihtiyaçlarımızı
-karşılamaz.</p>
+olmalarına izin vermeyen ve işi tanımlamayan özgür olmayan bir kılavuz,
+topluluğun ihtiyaçlarını karşılamaz.</p>
 <p>
 Değişikliklerin nasıl gerçekleştirildiğine ilişkin bazı sınırlamalar 
hiçbir
 problem oluşturmaz.  Örneğin, asıl yazarın telif hakkı uyarısının
@@ -872,7 +909,7 @@
 uygundur. Ayrıca değiştirilmiş sürümlerde uyarı bulunmasının gerekli 
olması
 ve bu kısımların teknik-olmayan başlıkları ele almaları durumunda,
 silinemeyen ya da değiştirilemeyen kısımlara sahip olma konusunda bir
-problem yoktur. </p>
+problem yoktur.</p>
 <p>
 Ancak, kılavuzun tüm “teknik” içeriğinin değiştirilmesi ve daha 
sonra tüm
 genel kanallar üzerinden tüm genel ortamlarda sonucun dağıtılması 
mümkün
@@ -900,7 +937,7 @@
 açıklanan sorunlarla ve tehditlerle başa çıkma özelliği, özgürlük 
için
 direnme isteğine bağlıdır. Topluluğumuzun bu isteğe sahip olduğundan 
emin
 olmak için, topluluğumuza girdiklerinde yeni kullanıcılara bu fikri 
yaymamız
-gereklidir. </p>
+gereklidir.</p>
 <p>
 Ancak bunu yapmakta başarısız olmaktayız: yeni kullanıcıları 
topluluğumuza
 çekme çabaları, topluluğumuzun temel bilgilerini öğretme çabalarını
@@ -944,8 +981,8 @@
 benim için geçerli değildir. İşi yapıp yapamayacağım konusunda 
tedirginken
 aslında işin çoğunu yaparım ve hedefi gerçekleştirsem bile, hedefi 
yakalamak
 için yeterli olup olmadığım konusunda emin değilimdir. Ama en azından
-denedim çünkü düşmanım ile şehrim arasında hiç kimse yoktu, ben
-vardım. Şaşırtıcı bir şekilde, bazen başarılı oldum.</p>
+denedim çünkü düşmanım ile şehrim arasında benden başka hiç kimse
+yoktu. Şaşırtıcı bir şekilde, bazen başarılı oldum.</p>
 <p>
 Bazen başarısız oldum; bazı şehirlerim düştü. O zaman tehdit altında 
olan
 başka bir şehir buldum ve başka bir savaş için hazırlandım. Zaman 
içinde,
@@ -962,7 +999,7 @@
 <div class="translators-notes">
 
 <!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
- </div>
+ *GNUN-SLOT: TRANSLATOR'S NOTES*</div>
 </div>
 
 <!-- for id="content", starts in the include above -->
@@ -1011,15 +1048,17 @@
      Please make sure the copyright date is consistent with the
      document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
      document was modified, or published.
+     
      If you wish to list earlier years, that is ok too.
      Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
      years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
      year, i.e., a year in which the document was published (including
      being publicly visible on the web or in a revision control system).
+     
      There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
      Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
-<p>Copyright &copy; 1998, 2001, 2002, 2005, 2006, 2007, 2008, 2010 Richard
-Stallman</p>
+<p>Copyright &copy; 1998, 2001, 2002, 2005, 2006, 2007, 2008, 2010, 2014, 2015,
+2017, 2018 Richard Stallman</p>
 
 <p>Bu sayfa a <a rel="license"
 href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.tr";>Creative
@@ -1034,30 +1073,27 @@
 <ul>
 
 <li>
-<a href="http://yzgrafik.ege.edu.tr/~tekrei/";>Tahir Emre Kalaycı</a>
-<a
-href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a>,
+The FLOSS Information &lt;address@hidden&gt;, 2019.
 2009.
 </li>
+<li>
+T. E. Kalaycı, 2009.
+</li>
 
 <li>
-Çiğdem Özşar,
-2009.
+Çiğdem Özşar, 2009.
 </li>
 
 <li>
-Birkan Sarıfakıoğlu,
-2009.
+Birkan Sarıfakıoğlu, 2009.
 </li>
 
 <li>
-Serkan Çapkan,
-2009.
+Serkan Çapkan, 2009.
 </li>
 
 <li>
-İzlem Gözükeleş,
-2009.
+İzlem Gözükeleş, 2009.
 </li>
 
 </ul></div>
@@ -1065,11 +1101,12 @@
 <p class="unprintable"><!-- timestamp start -->
 Son Güncelleme:
 
-$Date: 2017/05/13 08:41:21 $
+$Date: 2019/08/28 20:59:01 $
 
 <!-- timestamp end -->
 </p>
 </div>
 </div>
+<!-- for class="inner", starts in the banner include -->
 </body>
 </html>

Index: gnu/po/thegnuproject.tr.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/gnu/po/thegnuproject.tr.po,v
retrieving revision 1.33
retrieving revision 1.34
diff -u -b -r1.33 -r1.34
--- gnu/po/thegnuproject.tr.po  28 Aug 2019 20:54:21 -0000      1.33
+++ gnu/po/thegnuproject.tr.po  28 Aug 2019 20:59:02 -0000      1.34
@@ -22,7 +22,6 @@
 "MIME-Version: 1.0\n"
 "Content-Type: text/plain; charset=UTF-8\n"
 "Content-Transfer-Encoding: 8bit\n"
-"Outdated-Since: 2010-06-26 13:32+0000\n"
 "Plural-Forms: nplurals=1; plural=0;\n"
 "X-Generator: Poedit 2.2.3\n"
 

Index: graphics/po/nandakumar-gnu.de-diff.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/graphics/po/nandakumar-gnu.de-diff.html,v
retrieving revision 1.2
retrieving revision 1.3
diff -u -b -r1.2 -r1.3
--- graphics/po/nandakumar-gnu.de-diff.html     28 Aug 2019 20:31:12 -0000      
1.2
+++ graphics/po/nandakumar-gnu.de-diff.html     28 Aug 2019 20:59:02 -0000      
1.3
@@ -50,7 +50,7 @@
 &lt;p&gt;We thank Nandakumar for this poster.&lt;/p&gt;
 
 &lt;p&gt;This picture</strong></del></span> <span 
class="inserted"><ins><em>jeans and t-shirt</em></ins></span> is <span 
class="removed"><del><strong>available</strong></del></span> <span 
class="inserted"><ins><em>opening the door of a cage</em></ins></span> in <span 
class="inserted"><ins><em>which a
-computer is emprisoned, while squashing a box labeled &ldquo;proprietary
+computer is imprisoned, while squashing a box labeled &ldquo;proprietary
 software&rdquo; with his foot. The words &ldquo;GNU Gives Freedom&rdquo;
 are written at</em></ins></span> the <span 
class="removed"><del><strong>following formats:&lt;/p&gt;</strong></del></span> 
<span class="inserted"><ins><em>top.&lt;/p&gt;</em></ins></span> 
 
@@ -137,7 +137,7 @@
 
 &lt;p class="unprintable"&gt;Updated:
 &lt;!-- timestamp start --&gt;
-$Date: 2019/08/28 20:31:12 $
+$Date: 2019/08/28 20:59:02 $
 &lt;!-- timestamp end --&gt;
 &lt;/p&gt;
 &lt;/div&gt;

Index: graphics/po/nandakumar-gnu.de.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/graphics/po/nandakumar-gnu.de.po,v
retrieving revision 1.13
retrieving revision 1.14
diff -u -b -r1.13 -r1.14
--- graphics/po/nandakumar-gnu.de.po    28 Aug 2019 20:31:12 -0000      1.13
+++ graphics/po/nandakumar-gnu.de.po    28 Aug 2019 20:59:02 -0000      1.14
@@ -6,7 +6,7 @@
 msgid ""
 msgstr ""
 "Project-Id-Version: nandakumar-gnu.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2019-08-28 20:25+0000\n"
+"POT-Creation-Date: 2019-08-28 20:55+0000\n"
 "PO-Revision-Date: 2014-04-14 22:00+0200\n"
 "Last-Translator: Joerg Kohne <joeko (AT) online [PUNKT] de>\n"
 "Language-Team: German <address@hidden>\n"
@@ -64,7 +64,7 @@
 #. type: Content of: <div><p>
 msgid ""
 "A Gnu in jeans and t-shirt is opening the door of a cage in which a computer "
-"is emprisoned, while squashing a box labeled &ldquo;proprietary "
+"is imprisoned, while squashing a box labeled &ldquo;proprietary "
 "software&rdquo; with his foot. The words &ldquo;GNU Gives Freedom&rdquo; are "
 "written at the top."
 msgstr ""

Index: graphics/po/nandakumar-gnu.pot
===================================================================
RCS file: /web/www/www/graphics/po/nandakumar-gnu.pot,v
retrieving revision 1.8
retrieving revision 1.9
diff -u -b -r1.8 -r1.9
--- graphics/po/nandakumar-gnu.pot      28 Aug 2019 20:31:12 -0000      1.8
+++ graphics/po/nandakumar-gnu.pot      28 Aug 2019 20:59:02 -0000      1.9
@@ -7,7 +7,7 @@
 msgid ""
 msgstr ""
 "Project-Id-Version: nandakumar-gnu.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2019-08-28 20:25+0000\n"
+"POT-Creation-Date: 2019-08-28 20:55+0000\n"
 "PO-Revision-Date: YEAR-MO-DA HO:MI+ZONE\n"
 "Last-Translator: FULL NAME <EMAIL@ADDRESS>\n"
 "Language-Team: LANGUAGE <address@hidden>\n"
@@ -45,7 +45,7 @@
 #. type: Content of: <div><p>
 msgid ""
 "A Gnu in jeans and t-shirt is opening the door of a cage in which a computer "
-"is emprisoned, while squashing a box labeled &ldquo;proprietary "
+"is imprisoned, while squashing a box labeled &ldquo;proprietary "
 "software&rdquo; with his foot. The words &ldquo;GNU Gives Freedom&rdquo; are "
 "written at the top."
 msgstr ""

Index: gnu/po/thegnuproject.tr-en.html
===================================================================
RCS file: gnu/po/thegnuproject.tr-en.html
diff -N gnu/po/thegnuproject.tr-en.html
--- /dev/null   1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ gnu/po/thegnuproject.tr-en.html     28 Aug 2019 20:59:01 -0000      1.1
@@ -0,0 +1,1069 @@
+<!--#include virtual="/server/header.html" -->
+<!-- Parent-Version: 1.86 -->
+<title>About the GNU Project
+- GNU Project - Free Software Foundation</title>
+<meta http-equiv="Keywords" content="GNU, GNU Project, FSF, Free Software, 
Free Software Foundation, History" />
+<!--#include virtual="/gnu/po/thegnuproject.translist" -->
+<!--#include virtual="/server/banner.html" -->
+<h2>The GNU Project</h2>
+
+<p>
+by <a href="http://www.stallman.org/";><strong>Richard Stallman</strong></a></p>
+
+<blockquote>
+<p>
+Originally published in the book <em>Open Sources</em>.  Richard
+Stallman was <a href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">
+never a supporter of &ldquo;open source&rdquo;</a>, but contributed
+this article so that the ideas of the free software movement would not
+be entirely absent from that book.
+</p>
+<p>
+Why it is even more important than ever
+<a href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">to insist
+that the software we use be free</a>.
+</p>
+</blockquote>
+
+<h3>The first software-sharing community</h3>
+<p>
+When I started working at the 
+<acronym title="Massachusetts Institute of Technology">MIT</acronym>
+Artificial Intelligence Lab in 1971, I became part of a
+software-sharing community that had existed for many years.  Sharing
+of software was not limited to our particular community; it is as old
+as computers, just as sharing of recipes is as old as cooking.  But we
+did it more than most.</p>
+<p>
+The AI Lab used a timesharing operating system called
+<acronym title="Incompatible Timesharing System">ITS</acronym> (the
+Incompatible Timesharing System) that the lab's staff hackers (1) had
+designed and written in assembler language for the Digital
+<acronym title="Programmed Data Processor">PDP</acronym>-10, one of
+the large computers of the era.  As a member of this community, an AI
+Lab staff system hacker, my job was to improve this system.</p>
+<p>
+We did not call our software &ldquo;free software&rdquo;, because that
+term did not yet exist; but that is what it was.  Whenever people from
+another university or a company wanted to port and use a program, we
+gladly let them.  If you saw someone using an unfamiliar and
+interesting program, you could always ask to see the source code, so
+that you could read it, change it, or cannibalize parts of it to make
+a new program.</p>
+<p>
+(1) The use of &ldquo;hacker&rdquo; to mean &ldquo;security
+breaker&rdquo; is a confusion on the part of the mass media.  We
+hackers refuse to recognize that meaning, and continue using the word
+to mean someone who loves to program, someone who enjoys playful
+cleverness, or the combination of the two.  See my
+article, <a href="http://stallman.org/articles/on-hacking.html";>On
+Hacking</a>.</p>
+
+<h3>The collapse of the community</h3>
+<p>
+The situation changed drastically in the early 1980s when Digital
+discontinued the PDP-10 series.  Its architecture, elegant and
+powerful in the 60s, could not extend naturally to the larger address
+spaces that were becoming feasible in the 80s.  This meant that nearly
+all of the programs composing ITS were obsolete.</p>
+<p>
+The AI Lab hacker community had already collapsed, not long before.
+In 1981, the spin-off company Symbolics had hired away nearly all of
+the hackers from the AI Lab, and the depopulated community was unable
+to maintain itself.  (The book Hackers, by Steve Levy, describes these
+events, as well as giving a clear picture of this community in its
+prime.)  When the AI Lab bought a new PDP-10 in 1982, its
+administrators decided to use Digital's nonfree timesharing system
+instead of ITS.</p>
+<p>
+The modern computers of the era, such as the VAX or the 68020, had
+their own operating systems, but none of them were free software: you
+had to sign a nondisclosure agreement even to get an executable copy.</p>
+<p>
+This meant that the first step in using a computer was to promise not
+to help your neighbor.  A cooperating community was forbidden.  The
+rule made by the owners of proprietary software was, &ldquo;If you
+share with your neighbor, you are a pirate.  If you want any changes,
+beg us to make them.&rdquo;</p>
+<p>
+The idea that the proprietary software social system&mdash;the system
+that says you are not allowed to share or change software&mdash;is
+antisocial, that it is unethical, that it is simply wrong, may come as
+a surprise to some readers.  But what else could we say about a system
+based on dividing the public and keeping users helpless?  Readers who
+find the idea surprising may have taken the proprietary software
+social system as a given, or judged it on the terms suggested by
+proprietary software businesses.  Software publishers have worked long
+and hard to convince people that there is only one way to look at the
+issue.</p>
+<p>
+When software publishers talk about &ldquo;enforcing&rdquo; their
+&ldquo;rights&rdquo; or &ldquo;stopping <a 
href="/philosophy/words-to-avoid.html#Piracy">piracy</a>&rdquo;, what they
+actually <em>say</em> is secondary.  The real message of these statements is
+in the unstated assumptions they take for granted, which the public is
+asked to accept without examination.  Let's therefore examine them.</p>
+<p>
+One assumption is that software companies have an unquestionable natural
+right to own software and thus have power over all its users.  (If
+this were a natural right, then no matter how much harm it does to the
+public, we could not object.)  Interestingly, the US Constitution and
+legal tradition reject this view; copyright is not a natural right,
+but an artificial government-imposed monopoly that limits the users'
+natural right to copy.</p>
+<p>
+Another unstated assumption is that the only important thing about
+software is what jobs it allows you to do&mdash;that we computer users
+should not care what kind of society we are allowed to have.</p>
+<p>
+A third assumption is that we would have no usable software (or would
+never have a program to do this or that particular job) if we did not
+offer a company power over the users of the program.  This assumption
+may have seemed plausible, before the free software movement
+demonstrated that we can make plenty of useful software without
+putting chains on it.</p>
+<p>
+If we decline to accept these assumptions, and judge these issues
+based on ordinary commonsense morality while placing the users first,
+we arrive at very different conclusions.  Computer users should be
+free to modify programs to fit their needs, and free to share
+software, because helping other people is the basis of society.</p>
+<p>
+There is no room here for an extensive statement of the reasoning
+behind this conclusion, so I refer the reader to the web pages
+<a href="/philosophy/why-free.html">
+http://www.gnu.org/philosophy/why-free.html</a> and
+<a href="/philosophy/free-software-even-more-important.html">
+http://www.gnu.org/philosophy/free-software-even-more-important.html</a>.
+</p>
+
+<h3>A stark moral choice</h3>
+<p>
+With my community gone, to continue as before was impossible.
+Instead, I faced a stark moral choice.</p>
+<p>
+The easy choice was to join the proprietary software world, signing
+nondisclosure agreements and promising not to help my fellow hacker.
+Most likely I would also be developing software that was released
+under nondisclosure agreements, thus adding to the pressure on other
+people to betray their fellows too.</p>
+<p>
+I could have made money this way, and perhaps amused myself writing
+code.  But I knew that at the end of my career, I would look back on
+years of building walls to divide people, and feel I had spent my life
+making the world a worse place.</p>
+<p>
+I had already experienced being on the receiving end of a
+nondisclosure agreement, when someone refused to give me and the MIT
+AI Lab the source code for the control program for our printer.  (The
+lack of certain features in this program made use of the printer
+extremely frustrating.)  So I could not tell myself that nondisclosure
+agreements were innocent.  I was very angry when he refused to share
+with us; I could not turn around and do the same thing to everyone
+else.</p>
+<p>
+Another choice, straightforward but unpleasant, was to leave the
+computer field.  That way my skills would not be misused, but they
+would still be wasted.  I would not be culpable for dividing and
+restricting computer users, but it would happen nonetheless.</p>
+<p>
+So I looked for a way that a programmer could do something for the
+good.  I asked myself, was there a program or programs that I could
+write, so as to make a community possible once again?</p>
+<p>
+The answer was clear: what was needed first was an operating system.
+That is the crucial software for starting to use a computer.  With an
+operating system, you can do many things; without one, you cannot run
+the computer at all.  With a free operating system, we could again
+have a community of cooperating hackers&mdash;and invite anyone to join.
+And anyone would be able to use a computer without starting out by
+conspiring to deprive his or her friends.</p>
+<p>
+As an operating system developer, I had the right skills for this job.
+So even though I could not take success for granted, I realized that I
+was elected to do the job.  I chose to make the system compatible with
+Unix so that it would be portable, and so that Unix users could easily
+switch to it.  The name GNU was chosen, following a hacker tradition, as
+a recursive acronym for &ldquo;GNU's Not Unix.&rdquo; It is pronounced
+as <a href="/gnu/pronunciation.html">one syllable with a hard g</a>.</p>
+<p>
+An operating system does not mean just a kernel, barely enough to run
+other programs.  In the 1970s, every operating system worthy of the
+name included command processors, assemblers, compilers, interpreters,
+debuggers, text editors, mailers, and much more.  ITS had them,
+Multics had them, VMS had them, and Unix had them.  The GNU operating
+system would include them too.</p>
+<p>
+Later I heard these words, attributed to Hillel (1):</p>
+
+<blockquote><p>
+     If I am not for myself, who will be for me?<br />
+     If I am only for myself, what am I?<br />
+     If not now, when?
+</p></blockquote>
+<p>
+The decision to start the GNU Project was based on a similar spirit.</p>
+<p>
+(1) As an Atheist, I don't follow any religious leaders, but I
+sometimes find I admire something one of them has said.</p>
+
+<h3>Free as in freedom</h3>
+<p>
+The term &ldquo;free software&rdquo; is sometimes misunderstood&mdash;it
+has nothing to do with price.  It is about freedom.  Here, therefore,
+is the definition of free software.</p>
+
+<p>A program is free software, for you, a particular user, if:</p>
+
+<ul>
+  <li>You have the freedom to run the program as you wish, for any 
purpose.</li>
+
+  <li>You have the freedom to modify the program to suit your needs.
+     (To make this freedom effective in practice, you must have access
+     to the source code, since making changes in a program without
+     having the source code is exceedingly difficult.)</li>
+
+  <li>You have the freedom to redistribute copies, either gratis
+     or for a fee.</li>
+
+  <li>You have the freedom to distribute modified versions of the program,
+     so that the community can benefit from your improvements.</li>
+</ul>
+<p>
+Since &ldquo;free&rdquo; refers to freedom, not to price, there is no
+contradiction between selling copies and free software.  In fact, the
+freedom to sell copies is crucial: collections of free software sold
+on CD-ROMs are important for the community, and selling them is an
+important way to raise funds for free software development.
+Therefore, a program which people are not free to include on these
+collections is not free software.</p>
+<p>
+Because of the ambiguity of &ldquo;free&rdquo;, people have long
+looked for alternatives, but no one has found a better term.
+The English language has more words and nuances than any other, but it
+lacks a simple, unambiguous, word that means &ldquo;free&rdquo;, as in
+freedom&mdash;&ldquo;unfettered&rdquo; being the word that comes closest in
+meaning.  Such alternatives as &ldquo;liberated&rdquo;,
+&ldquo;freedom&rdquo;, and &ldquo;open&rdquo; have either the wrong
+meaning or some other disadvantage.</p>
+
+<h3>GNU software and the GNU system</h3>
+<p>
+Developing a whole system is a very large project.  To bring it into
+reach, I decided to adapt and use existing pieces of free software
+wherever that was possible.  For example, I decided at the very
+beginning to use TeX as the principal text formatter; a few years
+later, I decided to use the X Window System rather than writing
+another window system for GNU.</p>
+<p>
+Because of these decisions, and others like them,
+the GNU system is not the same as the collection of all
+GNU software.  The GNU system includes programs that are not GNU
+software, programs that were developed by other people and projects
+for their own purposes, but which we can use because they are free
+software.</p>
+
+<h3>Commencing the project</h3>
+<p>
+In January 1984 I quit my job at MIT and began writing GNU software.
+Leaving MIT was necessary so that MIT would not be able to interfere
+with distributing GNU as free software.  If I had remained on the
+staff, MIT could have claimed to own the work, and could have imposed
+their own distribution terms, or even turned the work into a
+proprietary software package.  I had no intention of doing a large
+amount of work only to see it become useless for its intended purpose:
+creating a new software-sharing community.</p>
+<p>
+However, Professor Winston, then the head of the MIT AI Lab, kindly
+invited me to keep using the lab's facilities.</p>
+
+<h3>The first steps</h3>
+<p>
+Shortly before beginning the GNU Project, I heard about the Free
+University Compiler Kit, also known as VUCK.  (The Dutch word for
+&ldquo;free&rdquo; is written with a <em>v</em>.)  This was a compiler
+designed to handle multiple languages, including C and Pascal, and to
+support multiple target machines.  I wrote to its author asking if GNU
+could use it.</p>
+<p>
+He responded derisively, stating that the university was free but the
+compiler was not.  I therefore decided that my first program for the
+GNU Project would be a multilanguage, multiplatform compiler.</p>
+<p>
+Hoping to avoid the need to write the whole compiler myself, I
+obtained the source code for the Pastel compiler, which was a
+multiplatform compiler developed at Lawrence Livermore Lab.  It
+supported, and was written in, an extended version of Pascal, designed
+to be a system-programming language.  I added a C front end, and began
+porting it to the Motorola 68000 computer.  But I had to give that
+up when I discovered that the compiler needed many megabytes of stack
+space, and the available 68000 Unix system would only allow 64k.</p>
+<p>
+I then realized that the Pastel compiler functioned by parsing the
+entire input file into a syntax tree, converting the whole syntax tree
+into a chain of &ldquo;instructions&rdquo;, and then generating the
+whole output file, without ever freeing any storage.  At this point, I
+concluded I would have to write a new compiler from scratch.  That new
+compiler is now known as <acronym title="GNU Compiler 
Collection">GCC</acronym>;
+none of the Pastel compiler is used in it, but I managed to adapt and
+use the C front end that I had written.  But that was some years
+later; first, I worked on GNU Emacs.</p>
+
+<h3>GNU Emacs</h3>
+<p>
+I began work on GNU Emacs in September 1984, and in early 1985 it was
+beginning to be usable.  This enabled me to begin using Unix systems
+to do editing; having no interest in learning to use vi or ed, I had
+done my editing on other kinds of machines until then.</p>
+<p>
+At this point, people began wanting to use GNU Emacs, which raised the
+question of how to distribute it.  Of course, I put it on the
+anonymous ftp server on the MIT computer that I used.  (This computer,
+prep.ai.mit.edu, thus became the principal GNU ftp distribution site;
+when it was decommissioned a few years later, we transferred the name
+to our new ftp server.)  But at that time, many of the interested
+people were not on the Internet and could not get a copy by ftp.  So
+the question was, what would I say to them?</p>
+<p>
+I could have said, &ldquo;Find a friend who is on the net and who will make
+a copy for you.&rdquo;  Or I could have done what I did with the original
+PDP-10 Emacs: tell them, &ldquo;Mail me a tape and a
+<acronym title="Self-addressed Stamped Envelope">SASE</acronym>, and I
+will mail it back with Emacs on it.&rdquo; But I had no job, and I was
+looking for ways to make money from free software.  So I announced
+that I would mail a tape to whoever wanted one, for a fee of $150.  In
+this way, I started a free software distribution business, the
+precursor of the companies that today distribute entire GNU/Linux
+system distributions.</p>
+
+<h3>Is a program free for every user?</h3>
+<p>
+If a program is free software when it leaves the hands of its author,
+this does not necessarily mean it will be free software for everyone
+who has a copy of it.  For example,
+<a href="/philosophy/categories.html#PublicDomainSoftware"> public domain
+software</a> (software that is not copyrighted) is free software; but
+anyone can make a proprietary modified version of it.  Likewise, many
+free programs are copyrighted but distributed under simple permissive
+licenses which allow proprietary modified versions.</p>
+<p>
+The paradigmatic example of this problem is the X Window System.
+Developed at MIT, and released as free software with a permissive
+license, it was soon adopted by various computer companies.  They
+added X to their proprietary Unix systems, in binary form only, and
+covered by the same nondisclosure agreement.  These copies of X were
+no more free software than Unix was.</p>
+<p>
+The developers of the X Window System did not consider this a
+problem&mdash;they expected and intended this to happen.  Their goal was
+not freedom, just &ldquo;success&rdquo;, defined as &ldquo;having many
+users.&rdquo; They did not care whether these users had freedom, only
+that they should be numerous.</p>
+<p>
+This led to a paradoxical situation where two different ways of
+counting the amount of freedom gave different answers to the question,
+&ldquo;Is this program free?&rdquo; If you judged based on the freedom
+provided by the distribution terms of the MIT release, you would say
+that X was free software.  But if you measured the freedom of the
+average user of X, you would have to say it was proprietary software.
+Most X users were running the proprietary versions that came with Unix
+systems, not the free version.</p>
+
+<h3>Copyleft and the GNU GPL</h3>
+<p>
+The goal of GNU was to give users freedom, not just to be popular.  So
+we needed to use distribution terms that would prevent GNU software
+from being turned into proprietary software.  The method we use is
+called &ldquo;copyleft&rdquo;.(1)</p>
+<p>
+Copyleft uses copyright law, but flips it over to serve the opposite
+of its usual purpose: instead of a means for restricting a program, it
+becomes a means for keeping the program free.</p>
+<p>
+The central idea of copyleft is that we give everyone permission to
+run the program, copy the program, modify the program, and distribute
+modified versions&mdash;but not permission to add restrictions of their
+own.  Thus, the crucial freedoms that define &ldquo;free
+software&rdquo; are guaranteed to everyone who has a copy; they become
+inalienable rights.</p>
+<p>
+For an effective copyleft, modified versions must also be free.  This
+ensures that work based on ours becomes available to our community if
+it is published.  When programmers who have jobs as programmers
+volunteer to improve GNU software, it is copyleft that prevents their
+employers from saying, &ldquo;You can't share those changes, because
+we are going to use them to make our proprietary version of the
+program.&rdquo;</p>
+<p>
+The requirement that changes must be free is essential if we want to
+ensure freedom for every user of the program.  The companies that
+privatized the X Window System usually made some changes to port it to
+their systems and hardware.  These changes were small compared with
+the great extent of X, but they were not trivial.  If making changes
+were an excuse to deny the users freedom, it would be easy for anyone
+to take advantage of the excuse.</p>
+<p>
+A related issue concerns combining a free program with nonfree code.
+Such a combination would inevitably be nonfree; whichever freedoms
+are lacking for the nonfree part would be lacking for the whole as
+well.  To permit such combinations would open a hole big enough to
+sink a ship.  Therefore, a crucial requirement for copyleft is to plug
+this hole: anything added to or combined with a copylefted program
+must be such that the larger combined version is also free and
+copylefted.</p>
+<p>
+The specific implementation of copyleft that we use for most GNU
+software is the GNU General Public License, or GNU GPL for short.  We
+have other kinds of copyleft that are used in specific circumstances.
+GNU manuals are copylefted also, but use a much simpler kind of
+copyleft, because the complexity of the GNU GPL is not necessary
+for manuals.(2)</p>
+<p>
+(1) In 1984 or 1985, Don Hopkins (a very imaginative fellow) mailed me
+a letter.  On the envelope he had written several amusing sayings,
+including this one: &ldquo;Copyleft&mdash;all rights reversed.&rdquo; I
+used the word &ldquo;copyleft&rdquo; to name the distribution concept
+I was developing at the time.</p>
+
+<p>
+(2) We now use the <a href="/licenses/fdl.html">GNU Free
+Documentation License</a> for documentation.</p>
+
+<h3>The Free Software Foundation</h3>
+
+<p>As interest in using Emacs was growing, other people became
+involved in the GNU project, and we decided that it was time to seek
+funding once again.  So in 1985 we created
+the <a href="http://www.fsf.org/";>Free Software Foundation</a> (FSF),
+a tax-exempt charity for free software development.  The
+<acronym title="Free Software Foundation">FSF</acronym> also took over
+the Emacs tape distribution business; later it extended this by adding
+other free software (both GNU and non-GNU) to the tape, and by selling
+free manuals as well.</p>
+
+<p>Most of the FSF's income used to come from sales of copies of free
+software and of other related services (CD-ROMs of source code,
+CD-ROMs with binaries, nicely printed manuals, all with the freedom to
+redistribute and modify), and Deluxe Distributions (distributions for
+which we built the whole collection of software for the customer's
+choice of platform).  Today the FSF
+still <a href="http://shop.fsf.org/";> sells manuals and other
+gear</a>, but it gets the bulk of its funding from members' dues.  You
+can join the FSF at <a href="http://fsf.org/join";>fsf.org</a>.</p>
+
+<p>Free Software Foundation employees have written and maintained a
+number of GNU software packages.  Two notable ones are the C library
+and the shell.  The GNU C library is what every program running on a
+GNU/Linux system uses to communicate with Linux.  It was developed by
+a member of the Free Software Foundation staff, Roland McGrath.  The
+shell used on most GNU/Linux systems is
+<acronym title="Bourne Again Shell">BASH</acronym>, the Bourne Again
+Shell(1), which was developed by FSF employee Brian Fox.</p>
+
+<p>We funded development of these programs because the GNU Project was
+not just about tools or a development environment.  Our goal was a
+complete operating system, and these programs were needed for that
+goal.</p>
+
+<p>(1) &ldquo;Bourne Again Shell&rdquo; is a play on the name
+&ldquo;Bourne Shell&rdquo;, which was the usual shell on Unix.</p>
+
+<h3>Free software support</h3>
+
+<p>The free software philosophy rejects a specific widespread business
+practice, but it is not against business.  When businesses respect the
+users' freedom, we wish them success.</p>
+
+<p>Selling copies of Emacs demonstrates one kind of free software
+business.  When the FSF took over that business, I needed another way
+to make a living.  I found it in selling services relating to the free
+software I had developed.  This included teaching, for subjects such
+as how to program GNU Emacs and how to customize GCC, and software
+development, mostly porting GCC to new platforms.</p>
+
+<p>Today each of these kinds of free software business is practiced by a
+number of corporations.  Some distribute free software collections on
+CD-ROM; others sell support at levels ranging from answering user
+questions, to fixing bugs, to adding major new features.  We are even
+beginning to see free software companies based on launching new free
+software products.</p>
+
+<p>Watch out, though&mdash;a number of companies that associate themselves
+with the term &ldquo;open source&rdquo; actually base their business
+on nonfree software that works with free software.  These are not
+free software companies, they are proprietary software companies whose
+products tempt users away from freedom.  They call these programs
+&ldquo;value-added packages&rdquo;, which shows the values they
+would like us to adopt: convenience above freedom.  If we value freedom
+more, we should call them &ldquo;freedom-subtracted&rdquo; packages.</p>
+
+<h3>Technical goals</h3>
+
+<p>The principal goal of GNU is to be free software.  Even if GNU had no
+technical advantage over Unix, it would have a social advantage,
+allowing users to cooperate, and an ethical advantage, respecting the
+user's freedom.</p>
+
+<p>But it was natural to apply the known standards of good practice to
+the work&mdash;for example, dynamically allocating data structures to avoid
+arbitrary fixed size limits, and handling all the possible 8-bit codes
+wherever that made sense.</p>
+
+<p>In addition, we rejected the Unix focus on small memory size, by
+deciding not to support 16-bit machines (it was clear that 32-bit
+machines would be the norm by the time the GNU system was finished),
+and to make no effort to reduce memory usage unless it exceeded a
+megabyte.  In programs for which handling very large files was not
+crucial, we encouraged programmers to read an entire input file into
+core, then scan its contents without having to worry about I/O.</p>
+
+<p>These decisions enabled many GNU programs to surpass their Unix
+counterparts in reliability and speed.</p>
+
+<h3>Donated computers</h3>
+
+<p>As the GNU Project's reputation grew, people began offering to donate
+machines running Unix to the project.  These were very useful, because
+the easiest way to develop components of GNU was to do it on a Unix
+system, and replace the components of that system one by one.  But
+they raised an ethical issue: whether it was right for us to have a
+copy of Unix at all.</p>
+
+<p>Unix was (and is) proprietary software, and the GNU Project's
+philosophy said that we should not use proprietary software.  But,
+applying the same reasoning that leads to the conclusion that violence
+in self defense is justified, I concluded that it was legitimate to
+use a proprietary package when that was crucial for developing a free
+replacement that would help others stop using the proprietary package.</p>
+
+<p>But, even if this was a justifiable evil, it was still an evil.  Today
+we no longer have any copies of Unix, because we have replaced them
+with free operating systems.  If we could not replace a machine's
+operating system with a free one, we replaced the machine instead.</p>
+
+<h3>The GNU Task List</h3>
+
+<p>As the GNU Project proceeded, and increasing numbers of system
+components were found or developed, eventually it became useful to
+make a list of the remaining gaps.  We used it to recruit developers
+to write the missing pieces.  This list became known as the GNU Task
+List.  In addition to missing Unix components, we listed various
+other useful software and documentation projects that, we thought, a
+truly complete system ought to have.</p>
+
+<p>Today (1), hardly any Unix components are left in the GNU Task
+List&mdash;those jobs had been done, aside from a few inessential
+ones.  But the list is full of projects that some might call
+&ldquo;applications&rdquo;.  Any program that appeals to more than a
+narrow class of users would be a useful thing to add to an operating
+system.</p>
+
+<p>Even games are included in the task list&mdash;and have been since the
+beginning.  Unix included games, so naturally GNU should too.  But
+compatibility was not an issue for games, so we did not follow the
+list of games that Unix had.  Instead, we listed a spectrum of
+different kinds of games that users might like.</p>
+
+<p>(1) That was written in 1998.  In 2009 we no longer maintain a long
+task list.  The community develops free software so fast that we can't
+even keep track of it all.  Instead, we have a list of High Priority
+Projects, a much shorter list of projects we really want to encourage
+people to write.</p>
+
+<h3>The GNU Library GPL</h3>
+
+<p>The GNU C library uses a special kind of copyleft called the GNU
+Library General Public License(1), which gives permission to link
+proprietary software with the library.  Why make this exception?</p>
+
+<p>It is not a matter of principle; there is no principle that says
+proprietary software products are entitled to include our code.  (Why
+contribute to a project predicated on refusing to share with us?)
+Using the LGPL for the C library, or for any library, is a matter of
+strategy.</p>
+
+<p>The C library does a generic job; every proprietary system or compiler
+comes with a C library.  Therefore, to make our C library available
+only to free software would not have given free software any
+advantage&mdash;it would only have discouraged use of our library.</p>
+
+<p>One system is an exception to this: on the GNU system (and this
+includes GNU/Linux), the GNU C library is the only C library.  So the
+distribution terms of the GNU C library determine whether it is
+possible to compile a proprietary program for the GNU system.  There
+is no ethical reason to allow proprietary applications on the GNU
+system, but strategically it seems that disallowing them would do more
+to discourage use of the GNU system than to encourage development of
+free applications.  That is why using the Library GPL is a good
+strategy for the C library.</p>
+
+<p>For other libraries, the strategic decision needs to be
+considered on a case-by-case basis.  When a library does a special job
+that can help write certain kinds of programs, then releasing it under
+the GPL, limiting it to free programs only, is a way of helping other
+free software developers, giving them an advantage against proprietary
+software.</p>
+
+<p>Consider GNU Readline, a library that was developed to provide
+command-line editing for BASH.  Readline is released under the
+ordinary GNU GPL, not the Library GPL.  This probably does reduce the
+amount Readline is used, but that is no loss for us.  Meanwhile, at
+least one useful application has been made free software specifically
+so it could use Readline, and that is a real gain for the
+community.</p>
+
+<p>Proprietary software developers have the advantages money provides;
+free software developers need to make advantages for each other.  I
+hope some day we will have a large collection of GPL-covered libraries
+that have no parallel available to proprietary software, providing
+useful modules to serve as building blocks in new free software, and
+adding up to a major advantage for further free software development.</p>
+
+<p>(1) This license is now called the GNU Lesser General Public License,
+to avoid giving the idea that all libraries ought to use it. 
+See <a href="/philosophy/why-not-lgpl.html">Why you shouldn't use the
+Lesser GPL for your next library</a> for more information.</p>
+
+<h3>Scratching an itch?</h3>
+<p>
+Eric Raymond says that &ldquo;Every good work of software starts by
+scratching a developer's personal itch.&rdquo;  Maybe that happens
+sometimes, but many essential pieces of GNU software were developed in
+order to have a complete free operating system.  They come from a
+vision and a plan, not from impulse.</p>
+<p>
+For example, we developed the GNU C library because a Unix-like system
+needs a C library, BASH because a Unix-like
+system needs a shell, and GNU tar because a Unix-like system needs a
+tar program.  The same is true for my own programs&mdash;the GNU C
+compiler, GNU Emacs, GDB and GNU Make.</p>
+<p>
+Some GNU programs were developed to cope with specific threats to our
+freedom.  Thus, we developed gzip to replace the Compress program,
+which had been lost to the community because of
+the <acronym title="Lempel-Ziv-Welch">LZW</acronym> patents.  We found
+people to develop LessTif, and more recently started
+<acronym title="GNU Network Object Model Environment">GNOME</acronym>
+and Harmony, to address the problems caused by certain proprietary
+libraries (see below).  We are developing the GNU Privacy Guard to
+replace popular nonfree encryption software, because users should not
+have to choose between privacy and freedom.</p>
+<p>
+Of course, the people writing these programs became interested in the
+work, and many features were added to them by various people for the
+sake of their own needs and interests.  But that is not why the
+programs exist.</p>
+
+<h3>Unexpected developments</h3>
+<p>
+At the beginning of the GNU Project, I imagined that we would develop
+the whole GNU system, then release it as a whole.  That is not how it
+happened.</p>
+<p>
+Since each component of the GNU system was implemented on a Unix
+system, each component could run on Unix systems long before a
+complete GNU system existed.  Some of these programs became popular,
+and users began extending them and porting them&mdash;to the various
+incompatible versions of Unix, and sometimes to other systems as well.</p>
+<p>
+The process made these programs much more powerful, and attracted both
+funds and contributors to the GNU Project.  But it probably also
+delayed completion of a minimal working system by several years, as
+GNU developers' time was put into maintaining these ports and adding
+features to the existing components, rather than moving on to write
+one missing component after another.</p>
+
+<h3>The GNU Hurd</h3>
+<p>
+By 1990, the GNU system was almost complete; the only major missing
+component was the kernel.  We had decided to implement our kernel as a
+collection of server processes running on top of Mach.  Mach is a
+microkernel developed at Carnegie Mellon University and then at the
+University of Utah; the GNU Hurd is a collection of servers (i.e., a
+herd of GNUs) that run on top of Mach, and do the
+various jobs of the Unix kernel.  The start of development was delayed
+as we waited for Mach to be released as free software, as had been
+promised.</p>
+<p>
+One reason for choosing this design was to avoid what seemed to be the
+hardest part of the job: debugging a kernel program without a
+source-level debugger to do it with.  This part of the job had been
+done already, in Mach, and we expected to debug the Hurd servers as
+user programs, with GDB.  But it took a long time to make that possible,
+and the multithreaded servers that send messages to each other have
+turned out to be very hard to debug.  Making the Hurd work solidly has
+stretched on for many years.</p>
+
+<h3>Alix</h3>
+<p>
+The GNU kernel was not originally supposed to be called the Hurd.  Its
+original name was Alix&mdash;named after the woman who was my sweetheart at
+the time.  She, a Unix system administrator, had pointed out how her
+name would fit a common naming pattern for Unix system versions; as a
+joke, she told her friends, &ldquo;Someone should name a kernel after
+me.&rdquo; I said nothing, but decided to surprise her with a kernel
+named Alix.</p>
+<p>
+It did not stay that way.  Michael (now Thomas) Bushnell, the main
+developer of the kernel, preferred the name Hurd, and redefined Alix
+to refer to a certain part of the kernel&mdash;the part that would trap
+system calls and handle them by sending messages to Hurd servers.</p>
+<p>
+Later, Alix and I broke up, and she changed her name;
+independently, the Hurd design was changed so that the C library would
+send messages directly to servers, and this made the Alix component
+disappear from the design.</p>
+<p>
+But before these things happened, a friend of hers came across the
+name Alix in the Hurd source code, and mentioned it to her.  So
+she did have the chance to find a kernel named after her.</p>
+
+<h3>Linux and GNU/Linux</h3>
+<p>
+The GNU Hurd is not suitable for production use, and we don't know
+if it ever will be.  The capability-based design has problems that
+result directly from the flexibility of the design, and it is not
+clear whether solutions exist.</p>
+
+<p>
+Fortunately, another kernel is available.  In 1991, Linus Torvalds
+developed a Unix-compatible kernel and called it Linux.  It was
+proprietary at first, but in 1992, he made it free software; combining
+Linux with the not-quite-complete GNU system resulted in a complete
+free operating system.  (Combining them was a substantial job in
+itself, of course.)  It is due to Linux that we can actually run a
+version of the GNU system today.</p>
+<p>
+We call this system version <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">
+GNU/Linux</a>, to express its composition as a combination of the GNU
+system with Linux as the kernel.  Please don't fall into the practice
+of calling the whole system &ldquo;Linux&rdquo;, since that means
+attributing our work to someone else.
+Please <a href="/gnu/gnu-linux-faq.html"> give us equal
+mention</a>.</p>
+
+<h3>Challenges in our future</h3>
+<p>
+We have proved our ability to develop a broad spectrum of free
+software.  This does not mean we are invincible and unstoppable.
+Several challenges make the future of free software uncertain; meeting
+them will require steadfast effort and endurance, sometimes lasting
+for years.  It will require the kind of determination that people
+display when they value their freedom and will not let anyone take it
+away.</p>
+<p>
+The following four sections discuss these challenges.</p>
+
+<h3>Secret hardware</h3>
+<p>
+Hardware manufacturers increasingly tend to keep hardware
+specifications secret.  This makes it difficult to write free drivers
+so that Linux and XFree86 can support new hardware.  We have complete
+free systems today, but we will not have them tomorrow if we cannot
+support tomorrow's computers.</p>
+<p>
+There are two ways to cope with this problem.  Programmers can do
+reverse engineering to figure out how to support the hardware.  The
+rest of us can choose the hardware that is supported by free software;
+as our numbers increase, secrecy of specifications will become a
+self-defeating policy.</p>
+<p>
+Reverse engineering is a big job; will we have programmers with
+sufficient determination to undertake it?  Yes&mdash;if we have built up a
+strong feeling that free software is a matter of principle, and
+nonfree drivers are intolerable.  And will large numbers of us spend
+extra money, or even a little extra time, so we can use free drivers?
+Yes, if the determination to have freedom is widespread.</p>
+<p>
+(2008 note: this issue extends to the BIOS as well.  There is a free
+BIOS, <a href="http://www.libreboot.org/";>LibreBoot</a> (a distribution of 
coreboot); the problem is getting specs for machines so that
+LibreBoot can support them without nonfree &ldquo;blobs&rdquo;.)</p>
+
+<h3>Nonfree libraries</h3>
+<p>
+A nonfree library that runs on free operating systems acts as a trap
+for free software developers.  The library's attractive features are
+the bait; if you use the library, you fall into the trap, because your
+program cannot usefully be part of a free operating system.  (Strictly
+speaking, we could include your program, but it
+won't <em>run</em> with the library missing.)  Even worse, if
+a program that uses the proprietary library becomes popular, it can
+lure other unsuspecting programmers into the trap.</p>
+<p>
+The first instance of this problem was the Motif toolkit, back in the
+80s.  Although there were as yet no free operating systems, it was
+clear what problem Motif would cause for them later on.  The GNU
+Project responded in two ways: by asking individual free software
+projects to support the free X Toolkit widgets as well as Motif, and
+by asking for someone to write a free replacement for Motif.  The job
+took many years; LessTif, developed by the Hungry Programmers, became
+powerful enough to support most Motif applications only in 1997.</p>
+<p>
+Between 1996 and 1998, another nonfree 
+<acronym title="Graphical User Interface">GUI</acronym> toolkit
+library, called Qt, was used in a substantial collection of free
+software, the desktop
+<acronym title="K Desktop Environment">KDE</acronym>.</p>
+<p>
+Free GNU/Linux systems were unable to use KDE, because we could not
+use the library.  However, some commercial distributors of GNU/Linux
+systems who were not strict about sticking with free software added
+KDE to their systems&mdash;producing a system with more capabilities,
+but less freedom.  The KDE group was actively encouraging more
+programmers to use Qt, and millions of new &ldquo;Linux users&rdquo;
+had never been exposed to the idea that there was a problem in this.
+The situation appeared grim.</p>
+<p>
+The free software community responded to the problem in two ways:
+GNOME and Harmony.</p>
+<p>
+GNOME, the GNU Network Object Model Environment, is GNU's desktop
+project.  Started in 1997 by Miguel de Icaza, and developed with the
+support of Red Hat Software, GNOME set out to provide similar desktop
+facilities, but using free software exclusively.  It has technical
+advantages as well, such as supporting a variety of languages, not
+just C++.  But its main purpose was freedom: not to require the use of
+any nonfree software.</p>
+<p>
+Harmony is a compatible replacement library, designed to make it
+possible to run KDE software without using Qt.</p>
+<p>
+In November 1998, the developers of Qt announced a change of license
+which, when carried out, should make Qt free software.  There is no
+way to be sure, but I think that this was partly due to the
+community's firm response to the problem that Qt posed when it was
+nonfree.  (The new license is inconvenient and inequitable, so it
+remains desirable to avoid using Qt.)</p>
+<p>
+[Subsequent note: in September 2000, Qt was rereleased under the GNU GPL,
+which essentially solved this problem.]</p>
+<p>
+How will we respond to the next tempting nonfree library?  Will the
+whole community understand the need to stay out of the trap?  Or will
+many of us give up freedom for convenience, and produce a major
+problem?  Our future depends on our philosophy.</p>
+
+<h3>Software patents</h3>
+<p>
+The worst threat we face comes from software patents, which can put
+algorithms and features off limits to free software for up to twenty
+years.  The LZW compression algorithm patents were applied for in
+1983, and we still cannot release free software to produce proper
+compressed <acronym title="Graphics Interchange Format">GIF</acronym>s.
+[As of 2009 they have expired.]  In 1998, a free program to produce
+<acronym title="MPEG-1 Audio Layer 3">MP3</acronym> compressed audio
+was removed from distribution under threat of a patent suit.  [As of
+2017, these patents have expired.  Look how long we had to wait.]
+</p>
+<p>
+There are ways to cope with patents: we can search for evidence that a
+patent is invalid, and we can look for alternative ways to do a job.
+But each of these methods works only sometimes; when both fail, a
+patent may force all free software to lack some feature that users
+want.  After a long wait, the patents expire (the MP3 patents are
+expected to have expired by 2018), but what will we do until then?</p>
+<p>
+Those of us who value free software for freedom's sake will stay with
+free software anyway.  We will manage to get work done without the
+patented features.  But those who value free software because they
+expect it to be technically superior are likely to call it a failure
+when a patent holds it back.  Thus, while it is useful to talk about
+the practical effectiveness of the &ldquo;bazaar&rdquo; model of
+development, and the reliability and power of some free software,
+we must not stop there.  We must talk about freedom and principle.</p>
+
+<h3>Free documentation</h3>
+<p>
+The biggest deficiency in our free operating systems is not in the
+software&mdash;it is the lack of good free manuals that we can include in
+our systems.  Documentation is an essential part of any software
+package; when an important free software package does not come with a
+good free manual, that is a major gap.  We have many such gaps today.</p>
+<p>
+Free documentation, like free software, is a matter of freedom, not
+price.  The criterion for a free manual is pretty much the same as for
+free software: it is a matter of giving all users certain freedoms.
+Redistribution (including commercial sale) must be permitted, online
+and on paper, so that the manual can accompany every copy of the
+program.</p>
+<p>
+Permission for modification is crucial too.  As a general rule, I
+don't believe that it is essential for people to have permission to
+modify all sorts of articles and books.  For example, I don't think
+you or I are obliged to give permission to modify articles like this
+one, which describe our actions and our views.</p>
+<p>
+But there is a particular reason why the freedom to modify is crucial
+for documentation for free software.  When people exercise their right
+to modify the software, and add or change its features, if they are
+conscientious they will change the manual, too&mdash;so they can
+provide accurate and usable documentation with the modified program.
+A nonfree manual, which does not allow programmers to be conscientious
+and finish the job, does not fill our community's needs.</p>
+<p>
+Some kinds of limits on how modifications are done pose no problem.
+For example, requirements to preserve the original author's copyright
+notice, the distribution terms, or the list of authors, are OK.  It is
+also no problem to require modified versions to include notice that
+they were modified, even to have entire sections that may not be
+deleted or changed, as long as these sections deal with nontechnical
+topics.  These kinds of restrictions are not a problem because they
+don't stop the conscientious programmer from adapting the manual to
+fit the modified program.  In other words, they don't block the free
+software community from making full use of the manual.</p>
+<p>
+However, it must be possible to modify all the <em>technical</em> content of
+the manual, and then distribute the result in all the usual media,
+through all the usual channels; otherwise, the restrictions do
+obstruct the community, the manual is not free, and we need another
+manual.</p>
+<p>
+Will free software developers have the awareness and determination to
+produce a full spectrum of free manuals?  Once again, our future
+depends on philosophy.</p>
+
+<h3>We must talk about freedom</h3>
+<p>
+Estimates today are that there are ten million users of GNU/Linux
+systems such as Debian GNU/Linux and Red Hat &ldquo;Linux&rdquo;.
+Free software has developed such practical advantages that users are
+flocking to it for purely practical reasons.</p>
+<p>
+The good consequences of this are evident: more interest in developing
+free software, more customers for free software businesses, and more
+ability to encourage companies to develop commercial free software
+instead of proprietary software products.</p>
+<p>
+But interest in the software is growing faster than awareness of the
+philosophy it is based on, and this leads to trouble.  Our ability to
+meet the challenges and threats described above depends on the will to
+stand firm for freedom.  To make sure our community has this will, we
+need to spread the idea to the new users as they come into the
+community.</p>
+<p>
+But we are failing to do so: the efforts to attract new users into our
+community are far outstripping the efforts to teach them the civics of
+our community.  We need to do both, and we need to keep the two
+efforts in balance.</p>
+
+<h3>&ldquo;Open Source&rdquo;</h3>
+<p>
+Teaching new users about freedom became more difficult in 1998, when a
+part of the community decided to stop using the term &ldquo;free
+software&rdquo; and say &ldquo;open source software&rdquo;
+instead.</p>
+<p>
+Some who favored this term aimed to avoid the confusion of
+&ldquo;free&rdquo; with &ldquo;gratis&rdquo;&mdash;a valid goal.  Others,
+however, aimed to set aside the spirit of principle that had motivated
+the free software movement and the GNU Project, and to appeal instead
+to executives and business users, many of whom hold an ideology that
+places profit above freedom, above community, above principle.  Thus,
+the rhetoric of &ldquo;open source&rdquo; focuses on the potential to
+make high-quality, powerful software, but shuns the ideas of freedom,
+community, and principle.</p>
+<p>
+The &ldquo;Linux&rdquo; magazines are a clear example of this&mdash;they
+are filled with advertisements for proprietary software that works
+with GNU/Linux.  When the next Motif or Qt appears, will these
+magazines warn programmers to stay away from it, or will they run ads
+for it?</p>
+<p>
+The support of business can contribute to the community in many ways;
+all else being equal, it is useful.  But winning their support by
+speaking even less about freedom and principle can be disastrous; it
+makes the previous imbalance between outreach and civics education
+even worse.</p>
+<p>
+&ldquo;Free software&rdquo; and &ldquo;open source&rdquo; describe the
+same category of software, more or less, but say different things
+about the software, and about values.  The GNU Project continues to
+use the term &ldquo;free software&rdquo;, to express the idea that
+freedom, not just technology, is important.</p>
+
+<h3>Try!</h3>
+<p>
+Yoda's aphorism (&ldquo;There is no &lsquo;try&rsquo;&rdquo;) sounds
+neat, but it doesn't work for me.  I have done most of my work while
+anxious about whether I could do the job, and unsure that it would be
+enough to achieve the goal if I did.  But I tried anyway, because
+there was no one but me between the enemy and my city.  Surprising
+myself, I have sometimes succeeded.</p>
+<p>
+Sometimes I failed; some of my cities have fallen.  Then I found
+another threatened city, and got ready for another battle.  Over time,
+I've learned to look for threats and put myself between them and my
+city, calling on other hackers to come and join me.</p>
+<p>
+Nowadays, often I'm not the only one.  It is a relief and a joy when I
+see a regiment of hackers digging in to hold the line, and I realize,
+this city may survive&mdash;for now.  But the dangers are greater each
+year, and now Microsoft has explicitly targeted our community.  We
+can't take the future of freedom for granted.  Don't take it for
+granted!  If you want to keep your freedom, you must be prepared to
+defend it.</p>
+
+</div><!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.html" -->
+<div id="footer">
+<div class="unprintable">
+
+<p>Please send general FSF &amp; GNU inquiries to
+<a href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a>.
+There are also <a href="/contact/">other ways to contact</a>
+the FSF.  Broken links and other corrections or suggestions can be sent
+to <a href="mailto:address@hidden";>&lt;address@hidden&gt;</a>.</p>
+
+<p><!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph,
+        replace it with the translation of these two:
+
+        We work hard and do our best to provide accurate, good quality
+        translations.  However, we are not exempt from imperfection.
+        Please send your comments and general suggestions in this regard
+        to <a href="mailto:address@hidden";>
+        &lt;address@hidden&gt;</a>.</p>
+
+        <p>For information on coordinating and submitting translations of
+        our web pages, see <a
+        href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+        README</a>. -->
+Please see the <a
+href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+README</a> for information on coordinating and submitting translations
+of this article.</p>
+</div>
+
+<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to
+     files generated as part of manuals) on the GNU web server should
+     be under CC BY-ND 4.0.  Please do NOT change or remove this
+     without talking with the webmasters or licensing team first.
+     Please make sure the copyright date is consistent with the
+     document.  For web pages, it is ok to list just the latest year the
+     document was modified, or published.
+     
+     If you wish to list earlier years, that is ok too.
+     Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying
+     years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable
+     year, i.e., a year in which the document was published (including
+     being publicly visible on the web or in a revision control system).
+     
+     There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers
+     Information document, www.gnu.org/prep/maintain. -->
+
+<p>Copyright &copy; 1998, 2001, 2002, 2005, 2006, 2007, 2008, 2010, 2014, 
2015, 2017, 2018
+Richard Stallman</p>
+
+<p>This page is licensed under a <a rel="license"
+href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/";>Creative
+Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License</a>.</p>
+
+<!--#include virtual="/server/bottom-notes.html" -->
+
+<p class="unprintable">Updated:
+<!-- timestamp start -->
+$Date: 2019/08/28 20:59:01 $
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+</div><!-- for class="inner", starts in the banner include -->
+</body>
+</html>