www/philosophy ebooks.nl.html

[Tom Uijldert]

CVSROOT:        /web/www
Module name:    www
Changes by:     Tom Uijldert <tuijldert>        07/09/17 19:55:27

Added files:
        philosophy     : ebooks.nl.html 

Log message:
        Initial dutch translation from version 1.10

CVSWeb URLs:
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/ebooks.nl.html?cvsroot=www&rev=1.1

Patches:
Index: ebooks.nl.html
===================================================================
RCS file: ebooks.nl.html
diff -N ebooks.nl.html
--- /dev/null   1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ ebooks.nl.html      17 Sep 2007 19:55:11 -0000      1.1
@@ -0,0 +1,192 @@
+<!--#include virtual="/server/header.html" -->
+<title>E-Boeken: Vrijheid Of Auteursrecht - RMS</title>
+<!--#include virtual="/server/banner.html" -->
+<h2>E-Boeken: Vrijheid Of Auteursrecht</h2>
+
+<p>door <a href="http://www.stallman.org/";><strong>Richard 
Stallman</strong></a></p>
+
+<blockquote>
+<p><em>(Dit is een bijgewerkte versie van een artikel wat verscheen in de 
Technology Review van 2000.)</em></p>
+</blockquote>
+
+<p>
+Lang geleden, in de tijd van de drukpers, schiep men een industrieel reglement 
+om het proces van schrijven en publiceren te reguleren. Dit heette het 
+auteursrecht. Dit recht, opgenomen in de Amerikaanse grondwet, had men 
+toegevoegd om &ldquo;vooruitgang te stimuleren&rdquo;. Oftewel, om 
verspreiding 
+te bevorderen. De gebruikte methodiek was om uitgevers toestemming te laten 
+vragen aan auteurs voor het gebruik van hun recente werk.
+</p>
+
+<p>
+De gewone lezer had weinig om te klagen daar het auteursrecht alleen 
beperkingen 
+oplegde aan het uitgeven, niet aan wat de lezer ermee kon doen. Als dat een 
boek 
+wat duurder maakte, ging het alleen maar om geld; het be&iuml;nvloedde niet de 
+levensstijl van de lezer. Het auteursrecht had een maatschappelijk nut, zoals 
de 
+bedoeling was, zonder nadelige effecten. Het had zijn nut&mdash;destijds.
+</p>
+
+<p>
+Toen ontstond er een nieuwe manier om informatie te verspreiden: computers en 
+netwerken. Het voordeel van de digitale informatietechnologie is dat het het
+kopi&euml;ren en wijzigen van informatie mogelijk maakt, waaronder software, 
+muziekopnamen en boeken. Netwerken geven verder de mogelijkheid van 
onbegrensde 
+toegang tot allerlei data, een informatie-utopia.
+</p>
+
+<p>
+Er was echter een obstakel te overwinnen: het auteursrecht. Lezers die hun 
+computers gebruikten om uitgegeven informatie te delen waren technisch 
gesproken 
+in overtreding van het auteursrecht. De wereld rond dit recht was veranderd 
+waardoor, wat eens een industri&euml;le regulering was voor uitgevers, een 
+beperking was geworden voor de maatschappij die het moest dienen.
+</p>
+
+<p>
+In een echte democratie zal een wet die een populaire en nuttige activiteit 
+hindert al gauw worden veranderd of verdwijnen. Maar de krachtige 
uitgeverslobby 
+wilde tegen elke prijs voorkomen dat mensen hun computers ten volle gingen 
+benutten en zag in het auteursrecht een geschikt wapen. Door hun invloed werd 
+het auteursrecht juist aangescherpt om in te spelen op de nieuwe 
ontwikkelingen, 
+overheden maakten het strenger dan ooit, compleet met harde straffen voor 
+overtreders die informatie deelden.
+</p>
+
+<p>
+Maar daar hield het niet mee op. Computers kunnen een krachtig 
+machtsmiddel zijn wanneer een paar mensen kunnen bepalen wat alle 
+andere mensen met hun computers kunnen doen. De uitgevers realiseerden zich 
dat 
+wanneer zij mensen konden dwingen om alleen hun speciale software te gebruiken 
+om elektronische boeken te lezen, ze een ongebreidelde macht bezaten: ze 
konden 
+lezers dwingen te betalen en zich te identificeren, iedere keer dat ze een 
boek 
+wilden lezen! Dat is de natte droom van een uitgever.
+</p>
+
+<p>
+En dus overreedde ze de Amerikaanse overheid hun de &ldquo;Digital Millennium 
+Copyright Act&rdquo; van 1998 te geven, een wet die hen volledige juridische 
+zeggenschap gaf over bijna alles wat een lezer met een e-boek zou kunnen doen. 
+Zelfs het lezen zonder toestemming is een overtreding.
+</p>
+
+<p>
+We hebben nog steeds dezelfde vrijheid met papieren boeken. Maar wanneer 
e-boeken 
+papieren boeken gaan vervangen zal die uitzondering ons niet veel helpen. Met 
+&ldquo;elektronische inkt&rdquo;, waarmee je nieuwe teksten kunt downloaden op 
+hetzelfde stuk bedrukte papier, worden zelfs kranten vluchtig. Stel je voor: 
+geen tweedehands boekenzaken meer; nooit meer een boek aan een vriend 
uitlenen, 
+nooit meer een boek lenen bij de bibliotheek, geen &ldquo;mazen&rdquo; meer 
die 
+iemand de kans geven te lezen zonder te betalen. En wanneer we de reclames 
voor 
+Microsoft Reader moeten geloven, ook geen anoniem aanschaffen van boeken meer. 
+Dat is de wereld die de uitgevers ons wensen.
+</p>
+
+<p>
+Waarom is over deze gigantische veranderingen niet meer publieke discussie? De 
+meeste burgers hebben nog geen kans gehad om de politieke gevolgen van deze 
+futuristische technologie te doorgronden. Bovendien is het publiek wijsgemaakt 
+dat het auteursrecht er is om auteurs te &ldquo;beschermen&rdquo;, daarmee 
+aangevende dat het maatschappelijk belang niet meetelt.
+</p>
+
+<p>
+Maar wanneer meer mensen e-boeken zullen gaan gebruiken en erachter zullen 
komen 
+wat uitgevers voor hen in petto hadden, zullen ze zich gaan verzetten. De 
+maatschappij zal een dergelijk juk niet lang tolereren.
+</p>
+
+<p>
+Uitgevers willen ons doen geloven dat dit soort onderdrukkend auteursrecht de 
+enige mogelijkheid is om kunst levend te houden maar we hebben geen Strijd 
tegen 
+Kopi&euml;ren nodig om een veelheid aan gepubliceerd werk te laten 
verschijnen; 
+zoals de Grateful Dead al bewees, het kopi&euml;ren tussen fans is geen 
probleem 
+voor de artiest. Door het niet-commerci&euml;le kopi&euml;ren van e-boeken te 
+legaliseren kunnen we het auteursrecht weer terugbrengen tot de nuttige wet 
die 
+het eens was.
+</p>
+
+<p>
+Voor sommige werken zouden we zelfs verder moeten gaan. Voor eindwerkstukken 
van 
+studenten en wetenschappelijke artikelen bijvoorbeeld zou iedereen moeten 
worden 
+aangemoedigd om die letterlijk online te zetten; dit maakt het werk 
+toegankelijker. Voor handleidingen en referenties zou men ook de uitgave van 
+gewijzigde versies toe moeten staan, omdat dit het publiek aanspoort ze te 
+verbeteren.
+</p>
+
+<p>
+Uiteindelijk, wanneer computernetwerken in staat zullen zijn om op eenvoudige 
+wijze kleine sommen geld over te schrijven, zal de hele reden voor het 
beperken 
+van het kopi&euml;ren verdwijnen. Wanneer je een boek leuk vindt en er 
+verschijnt een window met de tekst &ldquo;Hier klikken om de auteur een Euro 
te 
+geven&rdquo;, zou je dan niet klikken? Dan zal het auteursrecht voor boeken en 
+muziek, zoals dat nu geldt voor het verspreiden van letterlijke kopi&euml;en, 
+volkomen overbodig zijn geworden. En geen moment te vroeg!
+</p>
+
+</div>
+
+<!--#include virtual="/server/footer.html" -->
+<div id="footer">
+
+<p>
+Gelieve vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar 
+<a href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a>.
+Er zijn ook nog <a href="/contact/">andere manieren om in contact te komen</a> 
+met de FSF.
+<br />
+Gelieve meldingen van verkeerde links en andere verbeteringen (of suggesties)
+te sturen aan: <a href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a>.
+</p>
+
+<p>
+Zie <a href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+README</a> voor nadere informatie over het eventueel vertalen van dit artikel.
+</p>
+
+<p>Copyright &copy; 2000 Richard Stallman
+<br />
+Het letterlijk overnemen en kopi&euml;ren van dit artikel is toegestaan op
+willekeurig welk medium op voorwaarde dat deze mededeling ook wordt meegenomen.
+</p>
+
+<p>
+Updated:
+<!-- timestamp start -->
+$Date: 2007/09/17 19:55:11 $
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+
+<div id="translations">
+<h4>Vertalingen van dit artikel</h4>
+
+<!-- Please keep this list alphabetical. -->
+<!-- Comment what the language is for each type, i.e. de is Deutsch.-->
+<!-- If you add a new language here, please -->
+<!-- advise address@hidden and add it to -->
+<!--  - /home/www/bin/nightly-vars either TAGSLANG or WEBLANG -->
+<!--  - /home/www/html/server/standards/README.translations.html -->
+<!--  - one of the lists under the section "Translations Underway" -->
+<!--  - if there is a translation team, you also have to add an alias -->
+<!--  to mail.gnu.org:/com/mailer/aliases -->
+<!-- Please also check you have the 2 letter language code right versus -->
+<!-- <URL:http://www.w3.org/WAI/ER/IG/ert/iso639.htm> -->
+<!-- Please use W3C normative character entities -->
+
+<ul class="translations-list">
+<!-- English -->
+<li><a href="/philosophy/ebooks.html">English</a>&nbsp;[en]</li>
+<!-- Spanish -->
+<li><a href="/philosophy/ebooks.es.html">Espa&ntilde;ol</a>&nbsp;[es]</li>
+<!-- French -->
+<li><a href="/philosophy/ebooks.fr.html">Fran&ccedil;ais</a>&nbsp;[fr]</li>
+<!-- Dutch -->
+<li><a href="/philosophy/ebooks.nl.html">Nederlands</a>&nbsp;[nl]</li>
+<!-- Polish -->
+<li><a href="/philosophy/ebooks.pl.html">Polski</a>&nbsp;[pl]</li>
+</ul>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>