[Top][All Lists]
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
www/philosophy copyright-and-globalization.fr.h...
|
From: |
Yavor Doganov |
|
Subject: |
www/philosophy copyright-and-globalization.fr.h... |
|
Date: |
Sun, 16 May 2010 20:25:44 +0000 |
CVSROOT: /web/www
Module name: www
Changes by: Yavor Doganov <yavor> 10/05/16 20:25:44
Modified files:
philosophy : copyright-and-globalization.fr.html
open-source-misses-the-point.ar.html
open-source-misses-the-point.bg.html
open-source-misses-the-point.es.html
open-source-misses-the-point.fa.html
open-source-misses-the-point.fr.html
open-source-misses-the-point.ml.html
open-source-misses-the-point.ru.html
philosophy/po : copyright-and-globalization.tr.po
open-source-misses-the-point.tr.po
Added files:
philosophy : copyright-and-globalization.tr.html
open-source-misses-the-point.tr.html
Log message:
Automatic update by GNUnited Nations.
CVSWeb URLs:
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/copyright-and-globalization.fr.html?cvsroot=www&r1=1.13&r2=1.14
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/open-source-misses-the-point.ar.html?cvsroot=www&r1=1.12&r2=1.13
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/open-source-misses-the-point.bg.html?cvsroot=www&r1=1.19&r2=1.20
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/open-source-misses-the-point.es.html?cvsroot=www&r1=1.17&r2=1.18
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/open-source-misses-the-point.fa.html?cvsroot=www&r1=1.9&r2=1.10
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/open-source-misses-the-point.fr.html?cvsroot=www&r1=1.18&r2=1.19
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/open-source-misses-the-point.ml.html?cvsroot=www&r1=1.9&r2=1.10
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/open-source-misses-the-point.ru.html?cvsroot=www&r1=1.11&r2=1.12
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/copyright-and-globalization.tr.html?cvsroot=www&rev=1.1
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/open-source-misses-the-point.tr.html?cvsroot=www&rev=1.1
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/copyright-and-globalization.tr.po?cvsroot=www&r1=1.1&r2=1.2
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/open-source-misses-the-point.tr.po?cvsroot=www&r1=1.1&r2=1.2
Patches:
Index: copyright-and-globalization.fr.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/copyright-and-globalization.fr.html,v
retrieving revision 1.13
retrieving revision 1.14
diff -u -b -r1.13 -r1.14
--- copyright-and-globalization.fr.html 2 Aug 2009 20:29:34 -0000 1.13
+++ copyright-and-globalization.fr.html 16 May 2010 20:25:32 -0000 1.14
@@ -1560,7 +1560,7 @@
<!-- timestamp start -->
Dernière mise à jour :
-$Date: 2009/08/02 20:29:34 $
+$Date: 2010/05/16 20:25:32 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -1594,6 +1594,8 @@
<li><a
href="/philosophy/copyright-and-globalization.it.html">Italiano</a> [it]</li>
<!-- Brazilian Portuguese -->
<li><a
href="/philosophy/copyright-and-globalization.pt-br.html">português do
Brasil</a> [pt-br]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a
href="/philosophy/copyright-and-globalization.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
</ul>
</div>
</div>
Index: open-source-misses-the-point.ar.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/open-source-misses-the-point.ar.html,v
retrieving revision 1.12
retrieving revision 1.13
diff -u -b -r1.12 -r1.13
--- open-source-misses-the-point.ar.html 18 Apr 2010 08:25:57 -0000
1.12
+++ open-source-misses-the-point.ar.html 16 May 2010 20:25:32 -0000
1.13
@@ -353,7 +353,7 @@
<!-- timestamp start -->
ØÙدÙثت:
-$Date: 2010/04/18 08:25:57 $
+$Date: 2010/05/16 20:25:32 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -394,6 +394,8 @@
<li><a hreflang="ru"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ru.html">русский</a> [ru]</li>
<!-- Tamil -->
<li><a hreflang="ta"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ta.html">தமிழ்</a> [ta]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a hreflang="tr"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
</ul>
</div>
</div>
Index: open-source-misses-the-point.bg.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/open-source-misses-the-point.bg.html,v
retrieving revision 1.19
retrieving revision 1.20
diff -u -b -r1.19 -r1.20
--- open-source-misses-the-point.bg.html 18 Apr 2010 08:25:57 -0000
1.19
+++ open-source-misses-the-point.bg.html 16 May 2010 20:25:32 -0000
1.20
@@ -389,7 +389,7 @@
<!-- timestamp start -->
ÐоÑледно обновÑване:
-$Date: 2010/04/18 08:25:57 $
+$Date: 2010/05/16 20:25:32 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -430,6 +430,8 @@
<li><a hreflang="ru"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ru.html">русский</a> [ru]</li>
<!-- Tamil -->
<li><a hreflang="ta"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ta.html">தமிழ்</a> [ta]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a hreflang="tr"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
</ul>
</div>
</div>
Index: open-source-misses-the-point.es.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/open-source-misses-the-point.es.html,v
retrieving revision 1.17
retrieving revision 1.18
diff -u -b -r1.17 -r1.18
--- open-source-misses-the-point.es.html 18 Apr 2010 08:25:57 -0000
1.17
+++ open-source-misses-the-point.es.html 16 May 2010 20:25:32 -0000
1.18
@@ -377,7 +377,7 @@
<!-- timestamp start -->
Ãltima actualización:
-$Date: 2010/04/18 08:25:57 $
+$Date: 2010/05/16 20:25:32 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -418,6 +418,8 @@
<li><a hreflang="ru"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ru.html">русский</a> [ru]</li>
<!-- Tamil -->
<li><a hreflang="ta"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ta.html">தமிழ்</a> [ta]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a hreflang="tr"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
</ul>
</div>
</div>
Index: open-source-misses-the-point.fa.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/open-source-misses-the-point.fa.html,v
retrieving revision 1.9
retrieving revision 1.10
diff -u -b -r1.9 -r1.10
--- open-source-misses-the-point.fa.html 18 Apr 2010 08:25:57 -0000
1.9
+++ open-source-misses-the-point.fa.html 16 May 2010 20:25:32 -0000
1.10
@@ -352,7 +352,7 @@
<!-- timestamp start -->
آخرÛ٠ب٠رÙز رساÙÛ:
-$Date: 2010/04/18 08:25:57 $
+$Date: 2010/05/16 20:25:32 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -393,6 +393,8 @@
<li><a hreflang="ru"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ru.html">русский</a> [ru]</li>
<!-- Tamil -->
<li><a hreflang="ta"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ta.html">தமிழ்</a> [ta]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a hreflang="tr"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
</ul>
</div>
</div>
Index: open-source-misses-the-point.fr.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/open-source-misses-the-point.fr.html,v
retrieving revision 1.18
retrieving revision 1.19
diff -u -b -r1.18 -r1.19
--- open-source-misses-the-point.fr.html 18 Apr 2010 08:25:57 -0000
1.18
+++ open-source-misses-the-point.fr.html 16 May 2010 20:25:32 -0000
1.19
@@ -448,7 +448,7 @@
<!-- timestamp start -->
Dernière mise à jour :
-$Date: 2010/04/18 08:25:57 $
+$Date: 2010/05/16 20:25:32 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -489,6 +489,8 @@
<li><a hreflang="ru"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ru.html">русский</a> [ru]</li>
<!-- Tamil -->
<li><a hreflang="ta"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ta.html">தமிழ்</a> [ta]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a hreflang="tr"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
</ul>
</div>
</div>
Index: open-source-misses-the-point.ml.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/open-source-misses-the-point.ml.html,v
retrieving revision 1.9
retrieving revision 1.10
diff -u -b -r1.9 -r1.10
--- open-source-misses-the-point.ml.html 18 Apr 2010 08:25:57 -0000
1.9
+++ open-source-misses-the-point.ml.html 16 May 2010 20:25:32 -0000
1.10
@@ -367,7 +367,7 @@
<!-- timestamp start -->
à´ªàµà´¤àµà´àµà´à´¿à´¯à´¤àµàµ:
-$Date: 2010/04/18 08:25:57 $
+$Date: 2010/05/16 20:25:32 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -408,6 +408,8 @@
<li><a hreflang="ru"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ru.html">русский</a> [ru]</li>
<!-- Tamil -->
<li><a hreflang="ta"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ta.html">தமிழ்</a> [ta]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a hreflang="tr"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
</ul>
</div>
</div>
Index: open-source-misses-the-point.ru.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/open-source-misses-the-point.ru.html,v
retrieving revision 1.11
retrieving revision 1.12
diff -u -b -r1.11 -r1.12
--- open-source-misses-the-point.ru.html 18 Apr 2010 08:25:57 -0000
1.11
+++ open-source-misses-the-point.ru.html 16 May 2010 20:25:32 -0000
1.12
@@ -374,7 +374,7 @@
<!-- timestamp start -->
Ðбновлено:
-$Date: 2010/04/18 08:25:57 $
+$Date: 2010/05/16 20:25:32 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -415,6 +415,8 @@
<li><a hreflang="ru"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ru.html">русский</a> [ru]</li>
<!-- Tamil -->
<li><a hreflang="ta"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ta.html">தமிழ்</a> [ta]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a hreflang="tr"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
</ul>
</div>
</div>
Index: po/copyright-and-globalization.tr.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/copyright-and-globalization.tr.po,v
retrieving revision 1.1
retrieving revision 1.2
diff -u -b -r1.1 -r1.2
Index: po/open-source-misses-the-point.tr.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/open-source-misses-the-point.tr.po,v
retrieving revision 1.1
retrieving revision 1.2
diff -u -b -r1.1 -r1.2
--- po/open-source-misses-the-point.tr.po 16 May 2010 15:18:50 -0000
1.1
+++ po/open-source-misses-the-point.tr.po 16 May 2010 20:25:40 -0000
1.2
@@ -7,7 +7,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: open-source-misses-the-point.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-10-15 16:26-0300\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-03-19 16:25-0300\n"
"PO-Revision-Date: 2010-05-16 16:54+0200\n"
"Last-Translator: Tahir Emre Kalaycı <address@hidden>\n"
"Language-Team: Turkish <address@hidden>\n"
@@ -64,15 +64,25 @@
"dünyada, özgür yazılım genel olarak özgürlük içi asli hale
gelmektedir."
# type: Content of: <p>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "Tens of millions of people around the world now use free software; the "
+#| "schools of regions of India and Spain now teach all students to use the "
+#| "free <a href=\"/gnu/linux-and-gnu.html\">GNU/Linux operating system</a>. "
+#| "Most of these users, however, have never heard of the ethical reasons for "
+#| "which we developed this system and built the free software community, "
+#| "because nowadays this system and community are more often spoken of as "
+#| "“open source,”, attributing them to a different philosophy in "
+#| "which these freedoms are hardly mentioned."
msgid ""
"Tens of millions of people around the world now use free software; the "
-"schools of regions of India and Spain now teach all students to use the free "
-"<a href=\"/gnu/linux-and-gnu.html\">GNU/Linux operating system</a>. Most of "
-"these users, however, have never heard of the ethical reasons for which we "
-"developed this system and built the free software community, because "
-"nowadays this system and community are more often spoken of as “open "
-"source,”, attributing them to a different philosophy in which these "
-"freedoms are hardly mentioned."
+"public schools of some regions of India and Spain now teach all students to "
+"use the free <a href=\"/gnu/linux-and-gnu.html\">GNU/Linux operating system</"
+"a>. Most of these users, however, have never heard of the ethical reasons "
+"for which we developed this system and built the free software community, "
+"because nowadays this system and community are more often spoken of as "
+"“open source,”, attributing them to a different philosophy in "
+"which these freedoms are hardly mentioned."
msgstr ""
"Dünyadaki onlarca milyon insan Åimdi özgür yazılımı kullanmaktadır; "
"Hindistan ve Ä°spanya'daki bazı bölgelerindeki okullar öÄrencilere
özgür <a "
@@ -245,14 +255,25 @@
"soruna sahip - bunların içerisinde \"açık kaynak yazılım\"da var."
# type: Content of: <p>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "The <a href=\"http://opensource.org/docs/osd\";>official definition of "
+#| "“open source software”</a> (which is published by the Open "
+#| "Source Initiative and is too long to include here) was derived indirectly "
+#| "from our criteria for free software. It is not the same; it is a little "
+#| "looser in some respects, so open source supporters have accepted a few "
+#| "licenses that we consider unacceptably restrictive of the users. "
+#| "Nonetheless, it is fairly close to our definition in practice."
msgid ""
"The <a href=\"http://opensource.org/docs/osd\";>official definition of “"
"open source software”</a> (which is published by the Open Source "
"Initiative and is too long to include here) was derived indirectly from our "
"criteria for free software. It is not the same; it is a little looser in "
-"some respects, so open source supporters have accepted a few licenses that "
-"we consider unacceptably restrictive of the users. Nonetheless, it is "
-"fairly close to our definition in practice."
+"some respects, so the open source people have accepted a few licenses that "
+"we consider unacceptably restrictive. Also, they judge solely by the "
+"license of the source code, whereas our criterion also considers whether a "
+"device will let you <em>run</em> your modified version of the program. "
+"Nonetheless, their definition agrees with our definition in most cases."
msgstr ""
"<a href=\"http://opensource.org/docs/osd\";>Açık kaynak yazılımın resmi "
"tanımı</a> (Açık Kaynak OluÅumu tarafından yayınlanmıÅtır ve buraya
"
@@ -343,13 +364,21 @@
"bir yolu yoktur. Bu karmaÅayı daha da kötüleÅtirmektedir."
# type: Content of: <p>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "Another misunderstanding of “open source” is the idea that it "
+#| "means “not using the GNU GPL.” This tends to accompany "
+#| "another misunderstanding that “free software” means “"
+#| "GPL-covered software.” These are equally mistaken, since the GNU "
+#| "GPL is accepted as an open source license and most of the open source "
+#| "licenses qualify as free software licenses."
msgid ""
"Another misunderstanding of “open source” is the idea that it "
"means “not using the GNU GPL.” This tends to accompany another "
"misunderstanding that “free software” means “GPL-covered "
-"software.” These are equally mistaken, since the GNU GPL is accepted "
-"as an open source license and most of the open source licenses qualify as "
-"free software licenses."
+"software.” These are both mistaken, since the GNU GPL qualifies as an "
+"open source license and most of the open source licenses qualify as free "
+"software licenses."
msgstr ""
"\"Açık kaynak\" teriminin bir baÅka yanlıŠanlaÅılması \"GNU GPL
kullanmıyor"
"\" anlamına geldiÄi fikridir. Bu \"özgür yazılım GPL ile kapsanmıÅ
yazılım "
@@ -358,6 +387,16 @@
"kabul edilmektedir, ve çoÄu açık kaynak lisansı özgür yazılım
lisansı olarak "
"nitelendirilmektedir. "
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"The term “open source” has been further stretched by its "
+"application to other activities, such as government, education, and science, "
+"where there is no such thing as source code, and where criteria for software "
+"licensing are simply not pertinent. The only thing these activities have in "
+"common is that they somehow invite people to participate. They stretch the "
+"term so far that it only means “participatory”."
+msgstr ""
+
# type: Content of: <h3>
msgid "Different Values Can Lead to Similar Conclusions…but Not Always"
msgstr ""
Index: copyright-and-globalization.tr.html
===================================================================
RCS file: copyright-and-globalization.tr.html
diff -N copyright-and-globalization.tr.html
--- /dev/null 1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ copyright-and-globalization.tr.html 16 May 2010 20:25:32 -0000 1.1
@@ -0,0 +1,1314 @@
+
+<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Bilgisayar AÄları ÃaÄında Telif Hakları ve KüreselleÅme - GNU
Projesi -
+Ãzgür Yazılım Vakfı (FSF)</title>
+
+<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
+<h2>Bilgisayar AÄları ÃaÄında Telif Hakları ve KüreselleÅme</h2>
+
+<p>
+<i>AÅaÄıdaki metin <abbr title="Massachusetts Institute of
+Technology">MIT</abbr> Ä°letiÅim Formunda 19 Nisan 2001 PerÅembe günü
17:00 -
+19:00 saatleri arasında yapılan konuÅmanın düzenlenmiÅ
çözümlemesidir</i></p>
+
+<p>
+<b>DAVID THORBURN, yönetici</b>: Bugünkü konuÅmacımız, Richard Stallman,
+bilgisayar dünyasında efsanevi bir Åahsiyettir ve kürsüyü onunla
paylaÅmak
+için muhatap bulma çalıÅmalarındaki tecrübem öÄreticiydi. Seçkin bir
+<abbr>MIT</abbr> profesörü bana, Stallmanâın Kutsal Kitaba ait (bir
çeÅit
+Eski Vasiyetname anekdot-dersindeki) bir hikayedeki karizmatik bir Åahsiyet
+olarak anlaÅılması gerektiÄini söylemiÅti. “Bir Musa ya da Yeremya,
+daha çok bir Yeremya hayal edin” dedi. Ben de “Evet, bu çok
+hayranlık duyulacak bir Åey.</p>
+<p>
+KulaÄa harika geliyor. Dünyaya yaptıÄı katkı bana oldukça önemli
geliyor. O
+zaman sahneyi onunla paylaÅma konusunda niçin isteksizsin?” Cevabı Åu
+Åekildeydi: “Yeremya ya da Musa gibi, beni kolayca yenecektir. Onunla
+aynı panelde bulunmayacaÄım ama hepimize gerçekten de yardım etmiÅ olan
+dünyadaki yaÅayan beÅ kiÅinin isimlerini soracak olursan, Richard Stallman
+onlardan biri olurdu.”</p>
+<p>
+<b>RICHARD STALLMAN</b>: Konunun ne olduÄunun açık olmaması durumunda, bu
+forumun niçin internet yayını Åeklinde olmasını reddettiÄimi
açıklayarak
+baÅlayayım: Ä°nternet yayını için kullandıkları yazılım,
kullanıcının yayını
+almak için belirli yazılımları indirmesini gerektirmektedir. Söz konusu
+yazılım özgür yazılım deÄildir. Sıfır fiyata sahiptir ancak yalnızca
+çalıÅtırılabilir biçimdedir, baÅka bir deyiÅle, gizemli bir sayı
dizisinden
+ibarettir.</p>
+<p>
+Ne yaptıÄı gizlidir. Bu yazılımı çalıÅtıramazsınız,
deÄiÅtiremezsiniz ve
+kesinlikle kendi deÄiÅtirilmiÅ sürümünuzu yayınlayamazsınız. Ve
bunlar,
+“özgür yazılım”ın tanımı için önemli özgürlükler
arasındadır. </p>
+<p>
+Bu nedende, özgür yazılım için dürüst bir savunucu olacaksam,
konuÅmalar
+yapıp daha sonra özgür olmayan yazılımı kullanmaları için insanlara
baskı
+yapamam. Kendi sunduÄum gerekçeleri baltalıyor olurum. Ä°lkelerimi ciddi bir
+Åekilde ele aldıÄımı göstermezsem, baÅka hiç kimsenin bunları ciddi
bir
+Åekilde ele almasını bekleyemem.</p>
+<p>
+Ancak, bu konuÅma özgür yazılım hakkında deÄildir. Yıllarca özgür
yazılım
+hareketi üzerinde çalıÅtıktan ve insanlar GNU iÅletim sisteminin bazı
+parçalarını kullanmaya baÅladıktan sonra, insanların bana Åu soruyu
sormaya
+baÅladıÄı konuÅmaları yapmak için davet edilmeye baÅlandım:
“Yazılım
+kullanıcıları için olan fikirler nasıl diÄer Åeylere için de
+genelleÅtirilir?”</p>
+<p>
+Ve tabi ki, insanlar Åu gibi aptalca soruları da sordular: âDonanım da
özgür
+olmalı mıdır?â âBu mikrofon da özgür olmalı mıdır?â</p>
+<p>
+Bu ne anlama gelmektedir? Bu, kopyalama ve deÄiÅtirme hakkına sahip olmanız
+gerektiÄi anlamına mı gelmektedir? DeÄiÅtirme söz konusu olduÄunda,
+mikrofonu satın alırsanız, kimse deÄiÅtirmenize engel
+olmayacaktır. Kopyalama söz konusu olduÄunda, mikrofon zaten kopyalanabilir
+bir Åey deÄildir. Star Trek filminin dıÅında, bu gibi Åeyler gerçek
hayatta
+olamaz. Belki bir gün, nano-teknik analizörler ve assemblerâlar var
+olacaktır ve fiziksel bir nesnenin kopyalanması mümkün olacaktır ve o
zaman
+bu gibi fiziksel nesnelerin kopyalanıp kopyalanmaması hususu önemli olmaya
+baÅlayacaktır. Ä°nsanların gıdaları kopyalamasını engellemeye
çalıÅan tarım
+iÅi yapan firmaları göreceksiniz ve bu teknolojik özellik var olacak
olursa,
+bu, büyük bir politik konu olacaktır. Bunun olup olmayacaÄını bilmiyorum;
+bu, yalnızca Åu andaki bir tahmindir. </p>
+<p>
+Ancak diÄer bilgi tipleri için, bu konu geniÅletilebilir çünkü bir
+bilgisayarda saklanabilen her türlü bilgi kopyalanabilir ve
+deÄiÅtirilebilir. Bu nedenle, özgür yazılımın etik hususları ve
+kullanıcıların yazılımı kopyalama ve deÄiÅtirme hakkı hususları,
yayınlanan
+diÄer bilgi tiplerine iliÅkin sorularla aynıdır. ÃrneÄin, kiÅisel
bilgiler
+gibi özel bilgiler hakkında konuÅmuyorum, bu gibi bilgilerin kamuya hiçbir
+zaman açılmaması gerekir. Gizli tutulması gerekmeyen yayınlanan Åeylerin
+kopyalarına sahip olmasnı durumunda sahip olmanız gereken haklardan
+bahsediyorum. </p>
+<p>
+Konu üzerindeki fikirlerimi açıklamak için, bilginin daÄıtılmasının
ve telif
+hakkının tarihini özetlemek istiyorum. Eski dünyada, kitaplar kalemle ve
+elle yazılmaktaydı ve okuma yazmayı bilen herkes mümkün olabildiÄince bu
+kitapları kopyalayabiliyorlardı. Bunu tüm gün yapan birileri, bu konuda
daha
+iyi olmayı bir Åekilde öÄrenirdi ancak diÄerleri ile aralarında devasa
bir
+fark yoktu. Kopyalar her bir kerede bir tane yapıldıÄı için, büyük bir
+ekonomik ölçek yoktu. On tane kopyanın hazırlanması bir tane kopyanın
+hazırlanmasının on katı zaman alıyordu. Ayrıca bir merkezileÅtirme
zorlaması
+da yoktu, bir kitap herhangi bir yerde kopyalanabilirdi. </p>
+<p>
+Bu teknolojiden dolayı, kopyaların birbiriyle tamamen aynı olması zorunlu
+olmadıÄı için, eski dünyada, bir kitabın kopyalanması ile yazılması
arasında
+aynı toplam fark yoktu. Arada anlamlı olan Åeyler vardır. Yazarın fikrini
+anlıyorlardı, örneÄin bu oyunun Sofokles tarafından yazılmıŠolduÄunu
+biliyorlardı ancak bir kitabın yazılmasıyla kopyalanması arasında
+yapabileceÄiniz baÅka yararlı Åeyler vardı. ÃrneÄin, bir kitabın bir
+parçasını kopyalayıp daha sonra bazı yeni sözcükler ve daha sonra bazı
yeni
+sözcükler yazabiliyordunuz. Bu âbir yorum yazılmasıâ olarak
+adlandırılmaktaydı. Bu yaygın bir Åeydi ve bu yorumlar takdir
görüyordu.</p>
+<p>
+Bir kitaptan bir pasaj kopyalayıp daha sonra bazı baÅka sözcükler yazıp
ve
+baÅka bir kitaptan bir pasaj kopyalayıp ve daha sonra biraz daha bir Åeyler
+yazıp kopyalama yapabilirdiniz, böylece kısa ve detaylı bir özet
+oluÅturabilirdiniz. Kısa ve detaylı özetler çok da yararlıydı. Kaybolan
bazı
+çalıÅmalar vardır ancak diÄer kitaplarda bu kitapların alıntıları
mevcuttur,
+bu kitaplar orijinalden daha popüler olmuÅtur. Belki de bunun nedeni en
+ilginç kısımların alınmasıdır. İnsanlar bunların çok sayıda
kopyasını
+oluÅturmuÅtur ancak orijinali kopyalamakla uÄraÅmamıÅlardır çünkü
orijinali
+yeterince ilginç deÄildir.</p>
+<p>
+Åimdiye kadar anlatabildiklerimle, eski dünyada telif hakkı diye bir Åey
+yoktu. Bir kitabı kopyalamak isteyen herkes, kitabı kopyalayabiliyordu. Daha
+sonra, matbaacılık geliÅti ve kitaplar matbaada kopyalanmaya
+baÅlandı. Ãyleyse, matbaa tipi kopyalama, yalnızca kopyalamanın
+kolaylaÅmasındaki niceliksel bir geliÅme deÄildi. Farklı kopyalama
+çeÅitlerini farklı bir Åekilde etkiledi çünkü ekonomik açıdan geliÅme
+saÄladı. Yazıyı ayarlamak büyük bir çalıÅma ve sayfanın özdeÅ
kopyalarını
+oluÅturmak daha kolay bir çalıÅmaydı. Sonuçta kitapların kopyalanması
+merkezileÅmiÅ, büyük hacimli bir üretim çalıÅması haline gelmiÅtir.
Belirli
+herhangi bir kitabın kopyaları genellikle yalnızca birkaç yerde
+yapılmaktaydı.</p>
+<p>
+Bu ayrıca sıradan okuyucuların kitapları etkin bir Åekilde
kopyalamadıÄı
+anlamına da gelmekteydi, eÄer bir matbaaya sahipseniz bunu
+yapabilirdiniz. Bu nedenle bu, endüstriyel bir eylemdi.</p>
+<p>
+Matbaanın ilk birkaç yüzyılında, baskılı kitaplar elle kopyalamanın
yerine
+tamamen geçmemiÅtir. Elle kopyalanan kitaplar hâlâ yapılmaktaydı, bazen
+zengin insanlar ve bazen de fakir insanlar tarafından bu
+yapılmaktaydı. Zengin insanlar bunu yapmaktaydı çünkü özellikle çok
güzel
+olan bir kopyayla ne kadar zengin olduklarını göstereceklerdi ve fakir
+insanlar bunu yapmaktaydı çünkü baskılı bir kopyayı alacak kadar
paraları
+yoktu ancak elle kopyalama yapacak kadar vakitleri vardı. Åarkıda da
+söylendiÄi gibi, âTek sahip olduÄunuz Åey vakitse, vakit nakit
deÄildir.â</p>
+<p>
+Bu nedenle, elle kopyalama belirli bir dereceye kadar hâlâ
+yapılmaktaydı. Ancak 1800âli yıllarda baskılı kitaplar, okuryazar fakir
+insanların bile satın alabilecekleri kadar ucuzladı. </p>
+<p>
+Böylelikle telif hakkı matbaayla birlikte geliÅti ve matbaa teknolojisiyle
+endüstriyel düzenin etkisine sahip oldu. Okuyucuların yapabileceklerini
+kısıtlamadı; yayıncıları ve yazarları kısıtladı. Ä°ngiltereâdeki
telif hakkı
+baÅlangıçta bir sansür biçimindeydi. Kitabı yayınlamak için
hükümetten izin
+almanız gerekiyordu. Ancak zamanla bu fikir deÄiÅti. A.B.D. Anayasası
+zamanında, insanlar, farklı bir telif hakkı amacı fikrine ulaÅtı ve
+zannediyorum ki, bu fikir Ä°ngiltereâde de kabul gördü.</p>
+<p>
+A.B.D. Anayasası için, yazarların bir telif hakkı ile yetkilendirilmesi
+önerildi, bu, kitaplarının kopyalanması üzerindeki bir tekeldi. Bu öneri
+reddedildi. Bunun yerine çok daha farklı bir öneri benimsendi, bu öneri
+Åuydu: ilerlemenin devam etmesi için, Kongre, bu tekelleri yaratacak bir
+telif hakkı sistemi kurabilirdi. Bu nedenle A.B.D. anayasasına göre
+tekeller, sahiplerinin iyiliÄi için deÄil, bilimin ilerlemesi için
+varlardı. Tekeller, halka hizmet eden bir Åeyler yapma yönünde
+davranıÅlarını iyileÅtirmeleri için yazarlara verildi. </p>
+<p>
+Yani amaç, insanların okuyabilmesi için daha fazla kitabın yazılması ve
+basılmasıydı. Ve bu [telif hakkının] edebi etkinliÄi artırmaya ve
bilimsel
+alanda ve diÄer alanlardaki yazıların artmasına katkıda bulunduÄuna ve
+toplumun da bundan bir Åeyler öÄrendiÄine inanıldı. Hizmet edilecek olan
+amaç da budur. Ãzel tekellerin oluÅturulması yalnızca bir amaca iliÅkin
bir
+araçtır ve bu nihai hedef halka iliÅkin bir hedeftir.</p>
+<p>
+Matbaa çaÄındaki telif hakkı temelde zararsızdı çünkü bu,
endüstriyel bir
+düzenlemeydi. Telif hakkı o zamanlar yalnızca yayıncıların ve yazarların
+etkinliklerini kısıtlamaktaydı. Katı bir anlamda, bir bakıma elle
kitapları
+kopyalayan fakir insanlar da telif hakkını çiÄniyorlardı. Ancak hiç kimse
+hiçbir zaman telif hakkını onlara dayatmamıÅtı çünkü telif hakkı
endüstriyel
+bir düzenleme olarak anlaÅılmaktaydı</p>
+<p>
+Matbaa çaÄındaki telif hakkının uygulanması da kolaydı, çünkü telif
hakkı
+yayıncı ve yayıncıların var olduÄu zamanlarda uygulanmalıydı ve yapı
olarak
+yayıncılar, kendilerini görünür hale getirirler. Kitap satıyorsanız,
+insanlara kitapları nereden alabileceklerini söylemeniz gereklidir. Telif
+hakkını dayatmak için, herkesin evine girmeniz gerekmez.</p>
+<p>
+Son olarak, telif hakkı söz konusu bu baÄlamda yararlı bir sistem olmuÅ
+olabilir. A.B.D.âdeki çok bilgili kimseler tarafından telif hakkı bir
+ticaret olarak görülmektedir, halkla yayıncılar arasındaki bir
+pazarlıktır. Kamu, kopyalamak için doÄal haklarından bazılarını verir
ve bu
+alıÅveriÅin sonunda, çıkarı, daha fazla sayıda kitabın yazılması ve
+yayınlanması olur. </p>
+<p>
+Åimdi, bu avantajlı bir alıÅveriÅ midir? Kamu kopyalama yapamadıÄı
için, bu
+yalnızca matbaalarda etkin bir Åekilde yapıldıÄından dolayı ve birçok
+insanın kendi matbaası olmadıÄından dolayı, bunların sonucunda, kamu,
+uygulayamadıÄı bir özgürlüÄü feda etmektedir, bu özgürlüÄün
pratikte bir
+deÄeri yoktur. Hayatınız için bir yan ürün olan bir Åeye sahipseniz ve
bu
+Åey yararızsa ve bu Åeyi herhangi bir deÄere sahip olan baÅka bir Åeyle
+deÄiÅtirme imkânınız varsa, o zaman kazanmaktasınızdır. Bu, telif
hakkının o
+zamanlar avantajlı bir ticaret olabilmesinin nedenidir.</p>
+<p>
+Ancak bu baÄlam deÄiÅmektedir ve bu telif hakkına iliÅkin etik
+deÄerlendirmemizi deÄiÅtirmelidir. Åimdi, etiÄin temel ilkeleri,
+teknolojideki ilerlemelerle deÄiÅmemektedir; bu gibi beklenmedik durumlarla
+deÄiÅtirilmeyecek kadar temeldirler. Ancak herhangi bir belirli soru
+hakkındaki kararımız, mevcut alternatiflerin sonuçlarıyla ilgilidir ve
+baÄlam deÄiÅtiÄinde, belirli bir tercihin sonuçları deÄiÅebilir. Telif
hakkı
+kanunu alanında da bu durum gerçekleÅmektedir çünkü matbaa çaÄı sona
+ermektedir, artık yavaÅ yavaÅ bilgisayar aÄların ın çaÄı
gelmektedir.</p>
+<p>
+Bilgisayar aÄları ve dijital bilgi teknolojisi bizi eski dünya gibi bir
+dünyaya doÄru götürmektedir, eski dünyada bilgiyi okuyabilen ve
kullanabilen
+herkes aynı zamanda kopyalayabiliyordu ve herkes gibi kolayca kopyalarını
+oluÅturabiliyordu. Günümüzde oluÅturulan kopyalar mükemmel kopyalardır
ve
+bunlar, baÅka herhangi birinin yapabileceÄi kadar iyi kopyalardır. Böylece
+merkezileÅme ve matbaa ile devreye giren ekonomi ölçeÄi ve benzer
+teknolojiler artık devam etmeyecektir.</p>
+<p>
+Bu deÄiÅen baÄlam, telif hakkı kanununun çalıÅma Åeklini
+deÄiÅtirmektedir. GördüÄünüz gibi, telif hakkı kanunu artık
endüstriyel bir
+düzenleme olarak iÅlev görmemektedir; artık kamu üzerinde kötü bir
+kısıtlayıcı etkisi vardır. Telif hakkı, yazarların çıkarlarını
korumak için
+yayıncılar üzerinde bir kısıtlamaydı. Åimdi ise, pratik amaçlar için,
+yayıncıların çıkarlarını korumak için kamu üzerindeki bir
+kısıtlamadır. Eskiden halkı kısıtlamamaktaydı. Åimdi ise
[günümüzde] bu
+doÄru deÄildir. Bir bilgisayarınız varsa, yayıncılar, sizi, onların en
+yüksek önceliÄine göre kısıtlamaktadır. Telif hakkının dayatılması
kolaydı
+çünkü telif hakkı yayıncılar üzerindeki bir kısıtlamaydı ve
yayıncıların
+bulunması kolaydı ve ne yayınladıkları kolayca görülebilmekteydi.
Åimdi ise,
+telif hakkı her biriniz ve hepiniz için bir kısıtlamadır. Telif hakkının
+dayatılması, gözetim, zorla denetim ve ciddi cezalandırmaları
+gerektirmektedir ve A.B.D.âde ve diÄer ülkelerde bunlara iliÅkin
yasaların
+çıkarıldıÄını görmekteyiz. </p>
+<p>
+Telif hakkı halkın yaptıÄı avantajlı bir alıÅveriÅti çünkü kamu,
+yaÅayamadıÄı özgürlükleri feda etmekteydi. Ancak Åimdi kamu bu
özgürlükleri
+yaÅayabilmektedir. Size hiçbir yararı olmayan bir yan ürün üretmekte
+olsaydınız ve bu ürünü satsaydınız ve daha sonra aniden, bu ürün
için bir
+kullanım alanı keÅfetseydiniz ne yapardınız? Gerçekte bu ürünü
harcayabilir,
+kullanabilirsiniz. Ne yaparsınız? Hepsini alıÅveriÅte kullanmazsınız;
+birazını elinizde tutarsınız. Ve halkın doÄal olarak yapmak istediÄi
Åey de
+budur. Tercihini duyurabilme Åansına sahip olduÄunda, halkın yaptıÄı da
+budur; bu özgürlüÄün bir kısmını saklar ve bir kısmını da
kullanır. Napster
+buna iliÅkin büyük bir örnektir, kamu, vazgeçmek yerine kopyalama
+özgürlüÄünü uygulamaya karar vermiÅtir. Telif hakkı kanununun
günümüzün
+Åartlarına uyum saÄlamasını saÄlamak için yapacaÄımız en doÄal
Åey, telif
+hakkı sahiplerinin aldıÄı telif hakkı gücünü azaltmaktır: kamu
üzerine
+getirdikleri kısıtlamaların miktarını azaltmak ve halkın sahip olduÄu
+özgürlüÄü artırmaktır.</p>
+<p>
+Ancak yayıncıların yapmak istediÄi Åey bu deÄildir. Yapmak istedikleri,
+bunun tam olarak zıddıdır. Yayıncılar, bilginin tüm kullanımının
+kontrollerinde kalabildiÄi noktaya kadar telif hakkı güçlerini artırmak
+istemektedir. Bu, telif hakkı gücünde örneÄi görülmemiÅ bir artıÅ
saÄlayan
+kanunlara neden olmuÅtur. Matbaa zamanında halkın sahip olmuÅ olduÄu
+özgürlükler alınmaktadır.</p>
+<p>
+ÃrneÄin, e-kitaplara bakalım. E-kitaplar hakkında güçlükle
kaçınabileceÄiniz
+çokça aldatmaca vardır. Brezilyaâya gidiyor olduÄum bir uçuÅ
sırasında
+uçaktaki bir dergide, 10 ya da 20 yıl sonra hepimizin e-kitaplara
geçeceÄine
+dair bir makale vardı. Açık bir Åekilde, bu tip bir kampanya, bunun için
+yatırım yapan biri tarafından yapılmaktadır. Bunu niçin yapıyorlar?
+BildiÄinizi zannediyorum. Bunun nedeni, e-kitapların, baskılı kitapların
+okuyucularının geçmiÅte ve hâlâ sahip oldukları özgürlüklerin
bazılarını
+alma olasılıÄına sahip olmasıdır, bu özgürlükler, örneÄin,
kitabınızı bir
+arkadaÅınıza ödünç verme özgürlüÄü, halk kütüphanesinden kitap
alma
+özgürlüÄü ya da kullanılmıŠkitap satma özgürlüÄü ya da söz
konusu belirli
+kitabı kimin aldıÄına iliÅkin veri tabanında bir kayıt bırakmaksızın
bir
+kopyayı satın alma özgürlüÄü. Ve belki de bir kitabı iki defa okuma
+özgürlüÄü.</p>
+<p>
+Bunlar, yayıncıların almak istedikleri özgürlüklerdir ancak bunu
baskılı
+kitaplar için yapamazlar çünkü bu çok açık bir Åekilde hak gaspı
olacak ve
+bir kamu muhalefetine neden olacaktır. Bu nedenle doÄrudan olmayan bir
+strateji bulmuÅlardır. Ä°lk olarak, hiçbir e-kitabın olmadıÄı durumda,
+e-kitaplar için bu özgürlüklerin alınmasına iliÅkin kanunları elde
ederler;
+bu nedenle hiçbir tartıÅma yoktur. E-kitapların özgürlüklerine
alıÅmıŠve
+onları savunacak olan eski kullanıcıları yoktur. Bunu, 1998 yılındaki
+Dijital Milenyum Telif Hakkı Hareketi ile elde ettiler. Daha sonra
+e-kitapları devreye soktular ve yavaŠyavaŠherkesin baskılı kitaplardan
+e-kitaplara geçmesini saÄladılar ve sonuçta, okuyucular, farkına varmadan
ve
+kaybetmemek için savaÅmadan bu özgürlükleri kaybettiler. </p>
+<p>
+Ä°nsanların özgürlüÄünü ellerinden almak için aynı zamanda benzer
çabaların
+diÄer yayın tiplerinde de olduÄunu görmekteyiz. ÃrneÄin, DVDâler sır
olan,
+sır olması planlanan, Åifreli biçimde yayınlanmaktadır, böylece player
+üzerinde belirli kısıtlamaları oluÅturmak için bir sözleÅme
imzaladıysanız,
+bir DVD player yapabilirsiniz, sonuçta kamu, yasal haklarını bile
+kullanmaktan tamamen mahrum edilmektedir. Bu durum karÅısında, Avrupaâdaki
+birkaç zeki yazılımcı, DVDâlerin biçimini anlamıŠve DVD okuyabilen
bir
+özgür yazılım paketi yazmıÅtır1. Bu, satın almıŠolduÄunuz DVDâyi
seyretmek
+için GNU+Linux iÅletim sisteminin üstünde özgür bir yazılımın
kullanılmasını
+mümkün kılmıÅtır, bu yapılması tamamen yasal olan bir Åeydir. Bunu
özgür
+yazılım kullanarak yapabilirsiniz.</p>
+<p>
+Ancak film Åirketleri bu duruma karÅı çıkmıŠve mahkemeye gitmiÅtir.
Film
+Åirketlerinin çılgın bir bilim adamının olduÄu ve birilerinin âAma
Doktor,
+Ä°nsanların bilmemesi gereken bazı Åeyler varâ dediÄi çok sayıda filmi
+gördünüz. Kendi filmlerini çok fazla seyretmiÅ olmalılar ki DVDâlerin
+biçimlerinin insanların bilmemesi gereken bir Åey olduÄuna
+inanmaktadırlar. Ve DVDâlerin oynatılmasına iliÅkin yazılımın
sansürü için
+resmi bir karar elde ettiler. Bu bilginin yasal olarak ulaÅılabilir olduÄu
+A.B.D.ânin dıÅındaki siteye link kurulması bile yasaklanmıÅtır. Bu
resmi
+karara karÅı yüksek mahkemeye baÅvurulmuÅtur. Söz konusu yüksek
mahkemede
+mahkeme dostu bir dava özeti imzaladım, gururla söyleyebilirim ki, söz
+konusu savaÅta oldukça küçük bir rolüm var. </p>
+<p>
+A.B.D. hükümeti doÄrudan diÄer tarafa müdahale etmiÅtir. Bu, Dijital
+Milenyum Telif Hakkı Hareketiânin ilk sırada geçtiÄini göz önüne
aldıÄımızda
+ÅaÅırtıcı deÄildir. Bunun nedeni, A.B.D.âdeki seçim kampanyalarının
finans
+sistemidir, bu sistem, adayların seçilmeden önce Åirketler tarafından
satın
+alındıkları yasal bir rüÅvet sistemidir. Ve tabi ki, sahiplerinin kim
+olduÄunu bilmektedirler, kimin için çalıÅtıklarını ve Åirkete daha
fazla güç
+saÄlamak için kanunları kime yönelik yaptıklarını bilmektedirler.</p>
+<p>
+Söz konusu savaÅta neler olacaÄını bilmiyoruz. Bu arada, Avustralya benzer
+bir kanunu yürürlüÄe koymuÅtur ve Avrupa, bir tanesini kabul etmek
üzeredir;
+bu nedenle, plan, dünya üzerinde bu bilginin insanlara sunulabildiÄi bir yer
+bırakmamaktır. Ancak A.B.D. yayınlanmıŠolan bilginin daÄıtılmasının
+önlenmesi çalıÅmalarında dünya lideri olmayı sürdürmektedir.</p>
+<p>
+Ancak, A.B.D. bunun öncülüÄünü yapan ilk ülke deÄildir. Sovyetler
BirliÄi,
+bu hususu çok önemli olarak görmüÅtür. Orada, izinsiz kopyalama ve
yeniden
+daÄıtım Samizdat (ç.n.: yasadıÅı, yeraltı basın ) olarak biliniyordu
ve bunu
+bastırmak için, bir düzine yöntem geliÅtirdiler: Ä°lk olarak, yasak
+kopyalamayı önlemek için insanların neyi kopyaladıklarını kontrol etmek
+amacıyla her bir kopyalama cihazı parçasını izleyen nöbetçiler
+mevcuttu. İkinci olarak, yasak kopyalamayı yapan herkes için ciddi cezalar
+vardı, örneÄin yasak kopyalama yapanları Sibiryaâya
+gönderilebilirdiniz. Ãçüncü yöntem muhbirliÄe yönelmek, herkesin
komÅularını
+ve iÅbirliÄi yaptıkları insanları bilgi polisine ihbar etmesini
+istemekti. Dördüncü olarak, sorumluluk verme yöntemi: âSen! Sen Åu grubu
+izleyeceksin! Herhangi birini yasak kopyalama yaparken yakalarsam, hapse
+gideceksin. Bu yüzden onları iyi izle.â Ve beÅinci olarak, çocuklukta
+baÅlayan, bu yasak kopyalamayı yapmanın insanlık için korkunç bir
düÅmanlık
+olduÄunu anlatan propaganda.</p>
+<p>
+A.B.D. bu önlemlerin tümünü Åimdi kullanmaktadır. Ä°lk olarak,
nöbetçiler
+kopyalama cihazlarını izlemektedir. Kopyalama maÄazalarında,
kopyaladıÄınız
+Åeyi kontrol eden nöbetçiler mevcuttur. Ancak bilgisayarınızda neyi
+kopyaladıÄını izleyen nöbetçi insanlar pahalıya mal olmaktadır;
iÅçilik
+pahalıdır. Bu nedenle robot nöbetçileri kullanmaktadırlar. Bu, Dijital
+Milenyum Telif Hakkı Hareketiânin hedefidir. Bu yazılım bilgisayarınıza
+girer; belirli verilere eriÅmenizin tek yolu budur ve kopyalama yapmanızı
+önler.</p>
+<p>
+Åimdi bu yazılımı her hard diske sokmak için bir plan mevcuttur, böylece
+birtakım internete baÄlı sunuculardan izin almadan eriÅemeyeceÄiniz bazı
+dosyalar hard diskinizde mevcut olacaktır. Ve bu yazılımı atlamak ve hatta
+diÄer insanlara nasıl atlatılacaÄını açıklamak bile bir suç teÅkil
+etmektedir. </p>
+<p>
+İkinci olarak ciddi cezalar mevcuttur. Birkaç yıl öncesine kadar, bir
+Åeylerin kopyasını yaptıysanız ve yalnızca yararlı olmak adına bu
kopyaları
+arkadaÅlarınıza verdiyseniz, bu bir suç deÄildi; A.B.D.âde bu hiçbir
zaman
+bir suç olmamıÅtı. Daha sonra bunu aÄır bir suç yaptılar, komÅunuzla
+paylaÅım yaptıÄınız için yıllarca hapse girebilirsiniz.</p>
+<p>
+Ãçüncü olarak muhbirler mevcuttur. Televizyondaki ve Boston metrosundaki
+reklamlarda görmüŠolabilirsiniz, bu reklamlarda, çalıÅma
arkadaÅlarınızı
+istihbarat polisine gammazlamanız istenmektedir, bu istihbarat polisi resmi
+olarak Yazılım Yayıncıları BirliÄi Åeklinde adlandırılmaktadır.</p>
+<p>
+Ve dördüncü olarak, toplu sorumluluk mevcuttur. A.B.D.âde Ä°nternet hizmet
+saÄlayıcıları yükümlülük altına alınara bu gerçekleÅtirilmektedir,
+müÅterilerinin yolladıÄı her Åeyden yasal olarak sorumlu hale
+gelmiÅlerdir. Her zaman sorumlu tutulmaktan kurtulmalarının tek yolu, bir
+Åikayetten sonra iki hafta içinde bilgiyi kaldırmak ya da baÄlantıyı
kesmek
+için deÄiÅmez bir prosedür sahibi olmalarıdır. Yalnızca birkaç gün
önce,
+bazı kötü politikalarından dolayı City Bank'ı eleÅtiren bir muhalif
sitenin
+eriÅiminin kesildiÄini duydum. Åimdilerde, mahkemelerle uÄraÅmak yerine
+yalnızca sitenizin baÄlantısı kesilmektedir.</p>
+<p>
+Ve son olarak, çocukluktan baÅlayan propaganda mevcuttur. Bu, âkorsanâ
+sözcüÄünün kullanım amacıdır. Birkaç yıl öncesini düÅünürseniz,
âkorsanâ,
+yazarına ücret ödemeyen yayıncılara verilen isimdi. Ancak Åimdi, tanım
+tamamen tersine döndü. Åimdi bu sözcük, yayıncının kontrolünden kaçan
+vatandaÅlar için kullanılmaktadır. Ancak insanlıÄa düÅman olan bir
kimsenin
+bu yasak kopyalamayı yapacaÄını insanlara inandırmak için
+kullanılmaktadır. âKomÅunuzla paylaÅmak bir gemiye saldırmanın ahlaken
eÅ
+deÄeridir.â Umarım ki, siz de böyle düÅünmüyorsunuzdur ve
düÅünmüyorsanız,
+kelimeyi bu Åekilde kullanmayı reddedersiniz.</p>
+<p>
+Yayıncılar kanunların kendilerine daha fazla güç saÄlamasını
+istemektedir. İlâve olarak, yayıncılar, telif hakkının süresini de
uzatmaya
+çalıÅmaktadır. A.B.D. Anayasası, telif hakkının belirli bir süreye
sahip
+olması gerektiÄini söylemektedir ancak yayıncılar telif hakkının sonsuza
+kadar sürmesini istemektedir. Buna raÄmen, anayasal bir deÄiÅikliÄin
+saÄlanması zor olacaktır, bu nedenle, aynı sonucu saÄlayan daha kolay bir
+yol bulmuÅlardır. Her 20 yılda bir, önceki yayınları kapsayacak Åekilde
+telif hakkını 20 yıl uzatırlar. Dolayısıyla sonuç, herhangi belirli bir
+zamanda, telif hakkının nominal olarak belirli bir periyot boyunca sürmesi
+ve belirli bir telif hakkının bir gün sona ermesidir. Ancak bu sona erme
+zamanına hiçbir zaman ulaÅılamayacaktır çünkü her 20 yılda bir telif
hakkı
+20 yıl uzatılacaktır; bu nedenle hiçbir çalıÅma yeniden halka
+sunulmayacaktır. Bu, âtaksit planında kalıcı telif hakkıâ olarak
+adlandırılmıÅtır.</p>
+<p>
+Telif hakkını 20 yıl uzatan 1998 yılındaki kanun âMickey Mouse Telif
Hakkı
+Uzatma Hareketiâ1 olarak bilinmektedir çünkü bu kanunun ana
sponsorlarından
+biri de Disneyâdir. Disney, Mickey Mouse üzerindeki telif hakkının sona
+ereceÄini fark etmiÅtir ve telif hakkından çok para kazandıkları için,
bunun
+meydana gelmesini istememiÅtir.</p>
+<p>
+Aslında bu konuÅmanın orijinal baÅlıÄı, âTelif Hakkı ve
KüreselleÅme"
+olmalıdır. KüreselleÅmeye bakacak olursanız, göreceÄiniz Åey,
+küreselleÅmenin ekonomik etkinlik ya da gerçekte kanunlara ve politikalara
+göre Åirketlere güç kazandırmak için tasarlanmıŠözgür-ticaret
anlaÅmaları
+adına gerçekleÅtirilen bazı politikalar tarafından
+gerçekleÅtirildiÄidir. Bunlar, gerçekten de özgür ticaret hakkında
+deÄildir. Bunlar, gücün aktarılması hakkındadır: kanunlara karar vermek
için
+herhangi bir ülkenin, kendi çıkarlarını akla yatkın bir Åekilde
+deÄerlendirebilen vatandaÅlarından gücün alınması ve bu gücün bu
+vatandaÅların çıkarlarını düÅünmeyen iÅlere verilmesi
hakkındadır.</p>
+<p>
+GörüÅlerine göre, demokrasi problemdir ve bu anlaÅmalar, problemi sona
+erdirmek için planlanmıÅtır. ÃrneÄin, <abbr title="North American Free
Trade
+Agreement">NAFTA</abbr>, Åirketler baÅka bir ülkenin hükümetinin
+Åirketlerinin karlarına zarar verdiÄini düÅündükleri bir kanunda
kurtulmak
+için onlara dava açmalasına izin veren hükümler içeriyor. Böylelikle
yabancı
+firmalar, ülkenin vatandaÅlarından daha fazla güce sahiptir.</p>
+<p>
+Bunun <abbr>NAFTA</abbr>ânın ötesine uzanması için giriÅimler
+mevcuttur. ÃrneÄin, bu ilkeyi, Güney Amerikaâdaki ve Karayiplerdeki tüm
+ülkelere geniÅletmek Amerikaânın özgür ticaret alanının hedeflerinden
+biridir ve çok uluslu bir ticari anlaÅma, bunu tüm dünyaya yaymayı
+hedeflemektedir. </p>
+<p>
+1990âlarda gördüÄümüz bir Åey, bu anlaÅmaların dünya genelinde,
daha güçlü
+ve kısıtlayıcı Åekillerde telif hakkını dayatmaya baÅlaması
olmuÅtur. Bu
+anlaÅmalar, özgür ticaret anlaÅmaları deÄildir. Bunlar gerçekte, özgür
+ticareti ortadan kaldırmak için, Åirketlere dünyadaki ticaret üzerinde
+kontrol yetkisi veren anlaÅmalardır. </p>
+<p>
+A.B.D. 1800âlerde geliÅmekte olan bir ülke iken, yabancı telif haklarını
+tanımadı. Bu, dikkatli bir Åekilde varılan akıllıca bir karardı.
A.B.D.ânin
+yabancı telif haklarını tanımasının dezavantajlı bir Åey olduÄu,
paranın
+dıÅarı gideceÄi ve iyi bir sonuç vermeyeceÄi bilinmekteydi.</p>
+<p>
+Aynı mantık bugün geliÅmekte olan ülkeler için de geçerlidir ancak
A.B.D. bu
+ülkeleri kendi çıkarlarının aksine hareket etmeleri için zorlayacak
yeterli
+güce sahiptir. Aslında, bu baÄlamda ülkelerin çıkarlarının
konuÅulması bir
+hatadır. Nitekim toplumun kazancını herbir kiÅinin kendi zenginliÄini
+toplayarak deÄerlendiren hileli düÅünceli eminim hepiniz
+duymuÅsunuzdur. ÃalıÅan Amerikalılar $1 milyar kaybetse ve Bill Gates $2
+milyar kazansa, genel olarak Amerikalılar daha iyi duruma mı gelir? Bu
+Amerika için iyi olur mu? Toplama bakarsanız, bu iyiymiŠgibi
+görünmektedir. Ancak, bu örnek gerçekten de deÄerlendirme için toplama
+bakmanın hatalı bir yol olduÄunu göstermektedir çünkü Bill Gates
gerçekte $2
+milyara daha ihtiyaç duymamaktadır ancak diÄer insanlar için $1 milyarlık
+bir kayıp kötü olabilir. Bu ticaret anlaÅmalarının herhangi biri
hakkındaki
+bir açıklamada, insanların Åu ya da bu ülkenin kazancı hakkında
konuÅtuÄunu
+duyduÄunuzda, her bir ülkede yaptıkları Åey, herkesin gelirini
+toplamaktır. Zengin insanlar ve fakir insanların gelirleri
+toplanmaktadır. Bu nedenle, aslında bu hileli mantıÄı orada da uygulamak
ve
+bunun zenginliÄin ülke içindeki daÄılıma etkisini ve bu anlaÅmanın bunu
+A.B.D.âde olduÄu gibi daha da kötüye götürüp götürmeyeceÄini
görmezken
+gelmek için bir bahanedir. </p>
+<p>
+Yani dünya genelinde telif hakkının zorlanması ile A.B.D.ânin
çıkarlarına
+gerçekten de hizmet edilmemektedir. Telif hakkının dayatılması belirli
+Åirket sahiplerinin çıkarınadır, bu Åirket sahiplerinin birçoÄu
A.B.D.âdedir
+ve bazıları da baÅka ülkelerdedir. Bu, herhangi bir anlamda halkın
çıkarına
+deÄildir.</p>
+<p>
+Ama bunu yapmanın ne anlamı vardır? Ä°fade edildiÄi Åekliyle telif
hakkının
+amacına inanıyorsak, örneÄin, A.B.D. Anayasasında, ilerlemenin
desteklenmesi
+gibi, internet çaÄında hangi akıllıca politikalar kullanılacaktır?
Açık bir
+Åekilde, artan telif hakkı gücünün yerine, halka, internetin ve dijital
+teknolojinin faydalarını kullanabilecekleri belirli bir özgürlük bölgesi
+sunmamız için, onları geri çekmemiz gereklidir. Ancak bu ne kadar ileri
+gitmelidir? Bu, ilginç bir sorudur çünkü telif hakkını toplamda mutlaka
+yürürlükten kaldırmamız gerektiÄini düÅünmüyorum. Her ne kadar telif
hakları
+çok fazla özgürlüÄü alıyor olsa da; daha fazla ilerleme için bazı
+özgürlüklerden vazgeçilmesi fikri belli seviyelerde hala avantajlı
+olabilir. Ancak, bunu akıllıca düÅünmek için, fark etmemiz gereken ilk
Åey,
+bunu, tamamen tek biçimli hale getirmemiz için bir gerekçe olmamasıdır.
Tüm
+çalıÅma tipleri için, aynı pazarlıÄın yapılması üzerinde ısrar
etmek için
+bir neden yoktur. </p>
+<p>
+Gerçekte zaten günümüzde durum bu Åekilde deÄildir çünkü müzik için
birçok
+istisnai durum mevcuttur. Müzik, telif hakkı kanunu altında çok farklı bir
+Åekilde deÄerlendirilmektedir. Ancak tek biçimlilik üzerindeki keyfi
ısrar,
+yayıncılar tarafından akıllı bir Åekilde kullanılmaktadır.
Yayıncılar, sıra
+dıÅı özel bir durumu alır ve söz konusu bu özel durumda, telif hakkına
sahip
+olmanın avantajlı olacaÄı iddiasında bulunurlar. Daha sonra, tek
+biçimliliÄin korunması için, her Åey için Åu kadar telif hakkının
olması
+gerektiÄini söylerler. Tabi ki, bu nedenle bu, daha çok, nadir bir özel
+durum olsa ve gerçekte toplamda çok önemli olmasa bile, en güçlü tezi
+kurabilecekleri özel durumu alırlar. </p>
+<p>
+Ancak belki de söz konusu belirli bir özel durum için bu kadar çok telif
+hakkı olmalıdır. Satın aldıÄımız her Åey için aynı ücreti ödemek
zorunda
+deÄiliz. Yeni bir araba için bin dolar iyi bir pazarlık olabilir. Bir kap
+süt için ise bin dolar korkunç kötü bir pazarlıktır. Hayatın diÄer
+alanlarında satın aldıÄınız her Åey için özel bir fiyat
ödemeyecektiniz. O
+zaman niçin burada ödüyorsunuz?</p>
+<p>
+Farklı iŠtiplerine bakmamız gereklidir ve size bunu yapmanın bir yolunu
+önereceÄim.</p>
+<p>
+Bu, reçeteleri, bilgisayar programlarını, klavuzları ve kitapları,
sözlük ve
+ansiklopedi gibi referans çalıÅmaları içermektedir. Tüm bu fonksiyonel
+çalıÅmalar için meselenin, yazılım için olanlarla aynı olduÄuna ve
aynı
+sonuçların geçerli olduÄuna inanmaktayım. Ä°nsanlar, deÄiÅtirilmiÅ bir
+sürümün yayınlanması için bile özgürlüÄe sahip olmalıdır çünkü
fonksiyonel
+çalıÅmaların deÄiÅtirilmesi çok yararlıdır. Ä°nsanların
ihtiyaçları her zaman
+aynı deÄildir. Bu kitabı, yapılması gereken bir iÅi yapmak için
yazarsam,
+yapmak istediÄiniz bir iÅe iliÅkin fikriniz farklı olabilir. Böylece sizin
+için iyi olanı yapmak için bu çalıÅmayı deÄiÅtirmek istersiniz. Bu
noktada,
+sizinkilere benzer ihtiyaçları olan baÅka insanlar olabilir ve
deÄiÅtirilmiÅ
+sürümünuz onlar için yararlı olabilir. Yemek piÅirmeyi bilen herkes bunu
+bilmektedir ve yüzlerce yıldır bunu bilmektedir. Yemek tariflerinin
+kopyalarının hazırlanması ve bunların baÅka insanlara sunulması
normaldir ve
+bir yemek tarifinin deÄiÅtirilmesi de normaldir. Yemek tarifini deÄiÅtirir
+ve arkadaÅlarınız için yemek piÅirirseniz ve yemekten zevk alırlarsa,
size
+âYemeÄin tarifini verir misin?â diye sorarlar. O zaman sürümünuzu
yazıp
+arkadaÅlarınıza kopyaları verebilirsiniz. Bu, özgür yazılım
topluluÄunda
+yaptıÄımız Åeyin aynısıdır. </p>
+<p><a name="opinions"></a> Bu nedenle bu, iÅin bir kategorisidir. Ä°kinci iÅ
+kategorisi amacı, belirli insanların ne düÅündüÄünü söylemek olan
+çalıÅmalardır. Onların amacı, bu insanlar hakkında konuÅmaktır. Bu,
örneÄin,
+yaÅam öykülerini, fikirsel yazıları, bilimsel makaleleri, alıŠve
satıÅ
+tekliflerini, satıŠmalı kataloglarını içermektedir. Bu çalıÅmaların
temel
+noktası, birilerinin ne düÅündüÄünü, ne gördüÄünü ya da neye
inandıÄını
+söylemeleridir. Bunları deÄiÅtirmek, yazarları yanlıŠbir Åekilde
+sunacaktır; bu nedenle bunların deÄiÅtirilmesi, sosyal açıdan yararlı
bir
+eylem deÄildir. Bu nedenle, insanların yapmasına izin verilmesi gereken tek
+Åey aynen kopyalamadır.</p>
+<p>
+Sonraki soru Åudur: Ä°nsanların aynen ticari kopyalama yapma hakkı olmalı
+mıdır? Ya da ticari olmayan aynen kopyalama yeterli midir? GördüÄünüz
gibi,
+bunlar, ayırt edebileceÄimiz iki farklı eylemdir, böylece soruları da
ayrı
+olarak deÄerlendirebiliriz, ticari olmayan aynen kopyalama yapma hakkı ve
+ticari aynen kopyalama yapma hakkı. Telif hakkının ticari aynen kopyalamayı
+kapsaması ancak herkese ticari olmayan aynen kopyalama hakkının verilmesi
+iyi bir uzlaÅı olabilir. Bu Åekilde, deÄiÅtirilmiÅ tüm sürümlerde
olduÄu
+gibi, ticari aynen kopyalama üzerindeki telif hakkı, yalnızca yazarın
+deÄiÅtirilmiÅ bir sürümü onaylayabildiÄi, hangi dereceye kadar olursa
olsun,
+bu çalıÅmaların yazılmasına destek olmak için Åimdi saÄladıÄıyla
aynı geliri
+saÄlayacaktır. </p>
+<p>
+Ticari olmayan aynen kopyalamaya izin verilmesi, telif hakkının artık bundan
+sonra herkesin evine girmesinin gerekli olmadıÄı anlamına gelmektedir.
Telif
+hakkı yeniden endüstriyel bir düzenleme haline gelir, dayatılması
kolaydır
+ve problemsizdir, aÄır cezaları ve dayatılması için muhbirleri
+gerektirmez. Bu nedenle, mevcut sistemin yararının çoÄunu alır ve kötü
+tarafının çoÄunu bırakırız. </p>
+<p>
+Ãçüncü iÅ kategorisi, estetik ya da eÄlence iÅleridir, burada en
önemli
+Åey, çalıÅmanın incelenmesinin duyumsanmasıdır. Åimdi bu çalıÅmalar
için,
+modifikasyon hususu çok zor bir husustur çünkü bir tarafta, bu
çalıÅmaların
+bir sanatçının görüÅünü yansıttıÄı fikri vardır ve bunları
deÄiÅtirmek söz
+konusu görüÅü bozmak etmektir. DiÄer taraftan, toplumsal bilgi birikiminin
+mevcut olduÄu gerçeÄi söz konusudur, burada, bir çalıÅmayı deÄiÅtiren
+insanlar, oldukça zengin olan bir sonuç üretir. ÃalıÅma üreten
+sanatçılarınız olsa bile, önceki çalıÅmalardan bir Åeyler almak
genelde çok
+yararlıdır. Shakespeareâin oyunlarından bazıları, baÅka bir oyundan
alınmıÅ
+bir hikayeyi kullanmıÅtır. Günümüzün telif hakkı kanunları o zamandan
beri
+yürürlükte olsaydı, o zaman bu oyunlar yasa dıÅı olurdu. Estetik ya da
+sanatsal bir çalıÅmanın deÄiÅtirilmiÅ sürümlerinin yayınlanması
konusunda ne
+yapmamız gerektiÄi zor bir sorudur ve bu problemi çözmek için, kategorinin
+ilâve alt bölümlerine bakmamız gerekli olabilir. ÃrneÄin, belki de
+bilgisayar oyun senaryoları bir Åekilde deÄerlendirilmelidir; belki de
+herkes, bunların deÄiÅtirilmiÅ sürümlerini yayınlamakta özgür
olmalıdır. Ama
+belki de, bir roman farklı bir Åekilde deÄerlendirilmelidir; belki de bu
+yüzden, ticari yayınlar, asıl yazarla bir düzenleme yapılmasını
+gerektirmelidir. </p>
+<p>
+Bu estetik çalıÅmaların ticari olarak yayınlanması telif hakkı
tarafından
+kapsanırsa bu, günümüzdeki mevcut gelir akıÅının çoÄunluÄunun, Åu
anda
+mevcut sistem tarafından sınırlı bir ölçekte desteklenen, [mevcut
sistem]
+çok kötü bir iŠyapmaktadır, yazarlara ve müzisyenlere verilmesini
+saÄlayacaktır Bu nedenle bu, nu tip iÅlerde bulunan insanlara iltifatta
+bulunulduÄu bir durummuÅ gibi mantıklı bir uzlaÅma olabilir.</p>
+<p>
+Ä°nternet çaÄının baÅlamıŠolduÄu bu çaÄa baktıÄımızda,
geçiÅsel aÅamayı
+atlarsak, yazarların çalıÅmaları için para kazanabilecekleri baÅka bir
yolu
+gözümüzde canlandırabiliriz. ÃalıÅmalarınız için para
alabileceÄiniz dijital
+bir para sisteminin olduÄunu hayal edin. Ä°nternet üzerinden baÅka birine
+para göndermenizi saÄlayan dijital bir para sisteminin de olduÄunu hayal
+edin; bu, örneÄin, Åifreleme gibi çeÅitli yöntemler kullanılarak
+gerçekleÅtirilebilir. Ve bu estetik çalıÅmaların aynen kopyalamasına
izin
+verildiÄini hayal edin. Ancak bu çalıÅmalar, öyle bir Åekilde
yazılmıÅtır
+ki, birini seyrederken, okurken ya da oynatırken, ekranın bir köÅesinde bir
+kutu ortaya çıkmakta ve âYazara ya da müzisyene bir dolar göndermek için
+buraya tıklayınâ yazısı ekranda görünmektedir. Ve bu yazı ekranda
öylece
+durmaktadır; yolunuza çıkmaz; kenardadır. Sizi meÅgul etmez ancak
oradadır,
+size yazarları ve müzisyenleri desteklemenin iyi bir Åey olduÄunu
söyler.</p>
+<p>
+OkuduÄunuz ya da dinlediÄiniz çalıÅmayı severseniz, sonunda Åunu
+diyeceksiniz: âBu insanlara neden bir dolar vermeyeyim ki? Yalnızca bir
+dolar. Bu nedir ki? Bir Åey kaybetmiÅ olmam.â Ve insanlar bir dolar
+göndermeye baÅlayacaktır. Bunun iyi yanı, kopyalamayı yazarların ya da
+müzisyenlerin dostu yapmasıdır. Birisi bir arkadaÅına e-posta ile bir
kopya
+gönderince, o arkadaÅ da bu kiÅilere bir dolar gönderebilir. Gönderilen
Åeyi
+gerçekten de severseniz, birden fazla kereler birer dolar gönderebilirsiniz
+ve bu miktarlar, sanatçının kitabını ya da CDâsini alırsanız
sanatçının
+kazanacaÄından daha fazla olacaktır çünkü sanatçılar satıÅtan az kâr
+etmektedirler. Yazarlar ve müzisyenler adına kamu üzerinde güç talep eden
+aynı yayıncılar, yazarlara ve müzisyenlere küçük bir kâr oranı
vermektedir.</p>
+<p>
+Size Courtney Loveâın "Salon" dergisindeki yazısını okumanızı tavsiye
+ederim, bu yazı, müzisyenlere para ödemeden onların çalıÅmalarını
kullanmayı
+planlayan korsanlar hakkındadır. Bu korsanlar, ortalama olarak müzisyenlere
+satıŠücretlerinin % 4âünü veren müzik Åirketleridir. Tabi ki, çok
baÅarılı
+müzisyenler daha fazla ücret alır. Ãok baÅarılı müzisyenler büyük
satıÅ
+ücretlerinin % 4âünden daha fazlasını alırlar, bu da, bir plak
anlaÅmasına
+sahip müzisyenlerin büyük çoÄunluÄunun küçük satıŠücretlerinin %
4âünden
+daha azını aldıkları anlamına gelmektedir.</p>
+<p>
+Sistemin çalıÅması Åu Åekildedir: Müzik firması reklama para harcar ve
bu
+masrafı, müzisyenlerin ilerlemesi için bir araç olarak deÄerlendirir,
ancak
+müzisyen bunun yararını hiçbir zaman görmez. Bu nedenle bir CD satın
+aldıÄınızda, bu paranın belirli bir oranı müzisyene gidecek gibi
+görünmektedir ancak gerçekte gitmez. Gerçekte, bu para reklam giderlerine
+gider ve müzisyenler ancak çok baÅarılı oldukları zaman söz konusu
paranın
+bir kısmına sahip olur.</p>
+<p>
+Tabi ki, müzisyenler albüm sözleÅmelerini, zengin ve baÅarılı olmuÅ
+müzisyenlerden biri olma umuduyla imzalar. Bu nedenle, aslında müzisyenleri
+çekmek için onlara bir piyango benzeri tuzak teklif edilmektedir. Müzikte
+iyi olsalar bile, bu tuzaÄı görme konusunda dikkatli ve mantıklı
+olamayabilirler. Bu nedenle anlaÅmayı imzalarlar ve daha sonra kendileri
+için tek saÄlanan Åey reklamdır. Niçin onların halkın
kısıtlanmasını esas
+alan ve satıÅı kolay olan kötü müziÄi bize sunan endüstriyel bir
sistem ile
+deÄil de baÅka bir Åekilde reklam yapmalarını saÄlamıyoruz? Bunun
yerine,
+dinleyicilerin, sevdikleri müzik topluluklarının müziklerini
paylaÅmasını
+doÄal tepkisini dinlemiyoruz? Müzik çalarlarda müzisyenlere bir dolar
+göndermek için bu kutu ortaya çıksa, o zaman internet, müzisyenlere bu
+reklamı saÄlayan mekanizma olabilir, bu da zaten kayıt sözleÅmelerinden
+saÄladıklarıyla aynı reklamdır.</p>
+<p>
+Mevcut telif hakkı sistemi, müzisyenleri destekleme iÅini kötü bir
Åekilde
+yapmaktadır, bu tıpkı dünya ticaretinin Filipinlerâdeki ve Ãinâdeki
yaÅam
+standartlarını yükseltme çalıÅması gibi kötüdür. Herkesin çalıÅma
Åartları
+kötü olan bir iÅyerinde çalıÅtıÄı ve tüm ürünlerin, çalıÅma
Åartlarının kötü
+olduÄu iÅyerlerinde yapıldıÄı bu âyatırım kuÅaklarıâna
+sahipsiniz. KüreselleÅme, deniz aÅırı ülkelerdeki insanların yaÅam
+standartlarını yükseltmenin etkin olmayan bir yoludur. ÃrneÄin, bir
+Amerikalının bir iÅi yapmak için saatte yirmi dolar aldıÄını ve aynı
iÅi
+günde belki de altı dolar alan bir Meksikalıya verdiÄinizi düÅünün,
burada
+olan Åey, Amerikan iÅçisinden büyük miktarda para almak, bunun küçük
bir
+oranını Meksikalı iÅçiye vermek ve geri kalanını firmaya vermektir. Bu
+nedenle, hedefiniz Meksikalı iÅçilerin yaÅam standartlarını
yükseltmekse bu,
+bunu yapmanın kötü bir yoludur.</p>
+<p>
+Aynı olgunun, telif hakkı endüstrisinde de aynen nasıl devam ettiÄini
görmek
+ilginçtir. Kesinlikle bir Åeyler hak eden bu iÅçiler adına, onlara
küçük bir
+miktar veren ölçüleri önermektesiniz ve gerçekte hayatlarımızı kontrol
etmek
+için Åirketlerin gücünü desteklemektesiniz.</p>
+<p>
+Bunun yerine çok iyi bir sistemi koymaya çalıÅıyorsanız, daha iyi bir
+alternatif haline gelmek için çok çalıÅmanız gerekmektedir. Mevcut
sistemin
+kötü olduÄunu biliyorsanız, daha iyi bir alternatif bulmanız çok zor
+deÄildir; günümüzde karÅılaÅtırmanın standardı çok düÅüktür.
Telif hakkı
+politikası hususlarını deÄerlendirirken, bunu her zaman aklımızda
+tutmalıyız. </p>
+<p>
+Böylece söylemek istediÄim Åeylerin çoÄunu söylemiÅ olduÄumu
+düÅünüyorum. Yarın Kanadaâda "Hasta Günü" Televizyon Programı var.
Yarın,
+Amerika Ãzgür Ticaret bölgesini yeni ülkelere geniÅletme
çalıÅmalarını
+nihayetlendirmek için yapılan zirvenin ilk günü. ve Quebec'de büyük bir
+protesto planmakta. Bu protestoları engellemek için olaÄanüstü
yöntemlerin
+metotların kullanılmakta olduÄunu gördük. Birçok Amerikalı normal
zamanda
+girmelerine izin verildiÄi sınırdan Kanadaâya giremez hale
+geldi. Protestocuları dıÅarıda tutmak için Quebecâin merkezi etrafında
büyük
+bir kale olarak kullanılmak üzere bir duvar inÅa edildi. Bu anlaÅmalara
+karÅın halkın protestosuna karÅı çok sayıda farklı kirli oyun
+gördük. Hükümetin sahip olduÄu güçlerin, demokratik bir biçimde
seçilmiÅ
+olan yöneticilerden alınıp Åirket sahiplerine ve atanmıŠuluslararası
+kurumlara verildikten sonra bize kalan demokrasi her neyse, buna karÅı olan
+halk protestosunun baskısından arta kalan da odur. </p>
+<p>
+Hayatımın on yedi yılını özgür yazılım üzerine çalıÅarak
geçirdim. Bunu,
+dünyadaki en önemli politik husus olduÄu için yapmadım. Bu alanı, iyi
+birÅeyler yapmak için yeteneklerimi kullanmam gerektiÄini gördüÄüm
için bunu
+yaptım. Ancak politikanın genel hususları geliÅti ve günümüzde
dünyadaki en
+büyük politik mesele, Åirketlere halkın ve hükümetlerin üstünde güç
verme
+eÄilimine karÅı gelmek oldu. Ãzgür yazılımı ve bugün açıklamakta
olduÄum
+diÄer bilgi tipleri için birleÅik sorunları söz konusu büyük meselenin
bir
+parçası olarak görüyorum. Bu nedenle, kendimi doÄrudan olmayan bir
Åekilde
+bu husus üzerinde çalıÅırken buldum. Umarım ki, çalıÅmaya benim de bir
+katkım olmuÅtur.</p>
+<p>
+<b>YANIT</b>:</p>
+<p>
+<b>THORBURN</b>: Bir dakika sonra soruları ve yorumları için dinleyicilere
+döneceÄiz. Ama önce kısa bir yanıt vereyim. Bana göre, Stallmanâın
bize
+sunduÄu en güçlü ve en önemli açıklayıcı bilgiler iki kilit noktaya
+sahiptir. Ä°lki, telif hakkına iliÅkin eski varsayımların, telif hakkının
+eski kullanımlarının, uygun olmadıÄının fark edilmesidir; bilgisayar ve
+bilgisayar aÄlarının geliÅmesiyle yıkılmıÅlardır. Bu açıkça
görülebilir
+basit bir husustur ancak önemlidir.</p>
+<p>
+Ä°kincisi, dijital çaÄın entelektüel ve yaratıcı iÅçiliÄin
biçimlerini nasıl
+ayırt ettiÄimizi ve nasıl aÄırlıklandırdıÄımızı yeniden
deÄerlendirmemizi
+gerektirmektedir. Bu farklı telif hakkı koruma tiplerinin ya da
+seviyelerinin sistematik olarak tanımlanmaya çalıÅılması, bilgisayarın
+geliÅimiyle birlikte ortaya çıkan entelektüel çalıÅmaya iliÅkin
problemlerle
+baÅa çıkmanın deÄerli bir yolu gibi görünmektedir.</p>
+<p>
+Ancak Stallmanâın söylediklerinin altında yatan baÅka bir temayı tespit
+ettiÄimi düÅünüyorum ve bu tema doÄrudan bilgisayarlar hakkında
deÄildir
+ancak daha geniÅ anlamda, hükümetin ve kurumların artan bir Åekilde
+hayatlarımız üzerinde uyguladıkları güç ve demokratik otorite
+hakkındadır. Stallmanâın bu popülist ve birleÅmeye karÅı tarafı
+geliÅtiricidir ancak aynı zamanda da indirgeyici ve potansiyel olarak
+basitleÅtiricidir. Ve belki de idealistçidir. ÃrneÄin, bir romancı ya da
+Åair ya da Åarkı yazarı ya da bir müzikçi ya da akademik bir kitabın
yazarı,
+insanların yazarlara para ödemek zorunda olmadıÄı ancak para ödemeye
+yüreklendirildiÄi bu yeni cesur dünyada geçimini nasıl sürdürsün?
BaÅka bir
+deyiÅle, bana öyle geliyor ki, mevcut uygulama ile Stallmanâın kuramsal
+olasılıkları arasındaki fark hâlâ oldukça büyüktür.</p>
+<p>
+Bu nedenle, Stallmanâın konuÅmasının bazı hususlarını açmasını ve
spesifik
+olarak, kendi telif hakkı sistemi altında âgeleneksel yaratıcılarâ
olarak
+adlandıracaÄımız yaratıcıları nasıl koruyacaÄına dair ilâve
düÅüncelerini
+anlatmasını isteyerek konuÅmamı sonlandırmak istiyorum.</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Her Åeyden önce, telif hakkının yaptıÄı iÅ için
âkorumaâ
+ifadesini kullanmamalıyız. Telif hakkı insanları kısıtlamaktadır.
âKorumaâ
+ifadesi, telif hakkı sahibi firmaların kullandıÄı bir propaganda
+ifadesidir. âKorumaâ ifadesi, bir Åeyin bir Åekilde zarar görmesinin
+önlenmesi anlamına gelmektedir. Bir Åarkının daha fazla sayıda
kopyasının
+çalınmasının Åarkıya zarar vereceÄini düÅünmüyorum. Bir romanın
daha fazla
+sayıda kopyasının okunmasının da romana zarar vereceÄini
düÅünmüyorum. Bu
+nedenle bu ifadeyi kullanmayacaÄım. Ä°nsanların yanlıŠtarafı korumasına
+neden olduÄunu düÅünüyorum.</p>
+<p>
+Ayrıca âfikri mülkiyetâ hakkında düÅünülmesi kötü bir fikirdir,
bunun iki
+nedeni var: İlk olarak, alandaki en temel soruya ön yargı ile
+yaklaÅmaktadır, soru Åudur: Bu Åeylere nasıl yaklaÅılmalıdır ve
bunlar,
+mülkiyet çeÅidi olarak deÄerlendirilmeli midir? Alanı tanımlamak için
âfikri
+mülkiyetâ ifadesinin kullanılması cevabın âevetâ olduÄu ön
varsayımında
+bulunmaktır, bu meseleye yaklaÅımın yoludur, diÄer yol deÄildir.</p>
+<p>
+Ä°kinci olarak, bu aÅırı genelleÅtirmeyi yüreklendirmektedir. fikri
mülkiyet,
+telif hakları, patentler, ticari markalar, ticaret sırları ve diÄer bazı
+Åeyler gibi birbirinden baÄımsız kökenlere sahip çeÅitli farklı
kanunların
+bir arada bulunduÄu bir sepettir. Bunlar neredeyse tamamen farklıdırlar;
+ortak bir özellikleri yoktur. Ancak âfikri mülkiyetâ ifadesini duyan
+insanlar yanlıŠbir düÅünceye yönlenir, özel alanlara uygulanan, fikri
+mülkiyete iliÅkin genel ilkenin mevcut olduÄunu hayal ederler, kanunun bu
+çeÅitli alanlarının benzer olduÄunu varsayarlar. Bu, neyin yapılmasının
+doÄru olduÄuna iliÅkin karıÅık düÅüncelere neden olmakla kalmaz,
ayrıca
+insanların, kanunun gerçekte ne söylediÄini anlamakta baÅarısız
olmasına da
+neden olur çünkü telif hakkı kanununun, patent kanununun ve ticari marka
+kanununun benzer olduÄunu varsayarlar, gerçekte bunlar birbirinden tamamen
+farklıdır. </p>
+<p>
+Bu nedenle, kanunun ne söylediÄinin dikkatli bir Åekilde düÅünülmesini
ve
+açık bir Åekilde anlaÅılmasını yüreklendirmek istiyorsanız, âfikri
mülkiyetâ
+ifadesini kullanmayın. Telif hakları, patentler, ticari markalar hakkında ya
+da hangi konu hakkında isterseniz konuÅun. Ancak fikri mülkiyet hakkında
+konuÅmayın. fikri mülkiyete iliÅkin fikir, aptalca bir fikirdir. Benim
fikri
+mülkiyet hakkında bir fikrim yok. Telif hakları, patentler, ticari markalar
+hakkında fikirlerim var ve onlar birbirinden farklı. Bunlara farklı
düÅünce
+süreçleriyle ulaÅtım çünkü bu kanun maddeleri, birbirlerinden tamamen
+farklıdır. </p>
+<p>
+Her neyse, bu konu dıÅı sözü söylemiÅ oldum, bu benim için çok
önemliydi.</p>
+<p>
+Åimdi asıl konumuza gelelim. Tabi ki, insanlardan sevdikleri yazarlar ve
+müzisyenler için gönüllü olarak para ödemelerini isteme sisteminin ne
kadar
+iyi çalıÅacaÄını, Åimdi göremeyiz. Açık olan Åey Åudur ki, bu gibi
bir
+sistemin ne kadar iyi çalıÅacaÄı bu aÄa kaç kiÅinin katılacaÄı ile
+orantılıdır ve bu sayı, önümüzdeki yıllarda birkaç katına
çıkacaktır. Bunu
+Åimdi denersek, baÅarısız olabiliriz ve bu hiçbir Åeyi
kanıtlamayacaktır
+çünkü Åimdikinin on katı kadar insan katıldıÄında sistem
çalıÅabilir.</p>
+<p>
+DiÄer husus ise, bu dijital nakit ödeme sistemine sahip olmamamızdır; bu
+nedenle bunu gerçekten de bugün deneyemeyiz. Bunun gibi bir Åeyleri yapmaya
+çalıÅabilirsiniz. Birilerine para ödemek için kullanabileceÄiniz
hizmetler
+var, Pay Pal (Ä°nternet üzerinden çalıÅan bir online ödeme sistemi) gibi
+Åeyler. Ancak Pay Pal ile herhangi birine ödeme yapmadan önce, birtakım
+anlamsız formalitelerden geçmeniz ve kendiniz hakkında kiÅisel bilgi
+vermeniz gereklidir ve bu sistemde ödeme yaptıÄınız kiÅinin kayıtları
+toplanır. Bunu kötüye kullanmayacaklarına güvenebilir misiniz?</p>
+<p>
+Bir dolar ödemek sizin cesaretinizi kırmaz ama ödeme yaparken ki sıkıntı
+sizin cesaretinizi kırabilir. Ãdeme yapmak istediÄinizde, ödeme yapmak
+aÄaçtan düÅmek kadar kolay olmalıdır ve burada sizi paranın miktarından
+baÅka vazgeçirecek bir faktör olmamalıdır. Ve paranın miktarı da
küçük
+olduÄuna göre, bu sizi niye vazgeçirsin ki? Fanların müzisyenleri
gerçekten
+de sevebildiklerini biliyoruz ve Grateful Death gibi bazı grupların
+fanlarını müziÄi kopyalama ve daÄıtma konusunda cesaretlendirdiÄini
+biliyoruz. Bu grubun, müzikten para kazanmasında bir sorun olmamıÅtır
çünkü
+fanlarının müziklerini teybe çekmelerini ve bunları kopyalamalarını
+cesaretlendirmiÅlerdir. SatıÅlarında bir düÅme olmamıÅtır.</p>
+<p>
+Matbaadan internet çaÄına yavaÅ yavaÅ geçiyoruz ancak bu bir günde
+olmuyor. İnsanlar hâlâ çok sayıda kaset ya da CD alıyor ve bu durum
+muhtemelen yıllarca, belki de sonsuza kadar, sürecek. Bu devam ettiÄi
+sürece, kaset ya da CDâlerin satıÅlarına uygulanan telif haklarının
olması
+bugün de olduÄu gibi müzisyenleri desteklemeye devam edecek. Tabi ki, bu
çok
+iyi bir durum deÄil ama en azından durum daha da kötüleÅmeyecek.</p>
+<p>
+<b>TARTIÅMA</b>:</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: [Ä°nternetten müzik/film indirme ve Stephen Kingâin
+romanlarından birini internet üzerinden pazarlama giriÅimi1 hakkındaki
yorum
+ve soru.]</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Evet, ne yaptıÄını ve ne olduÄunu duymak ilginç. Bunu
ilk
+duyduÄumda mutlu oldum. DüÅündüm ki, belki de halkı demir bir yumrukla
+tutmaya çalıÅmayan bir dünyayı esas alan bir yaklaÅımda bulunuyor. Daha
+sonra, gördüm ki, Stephen King insanların ödeme yapmalarını istiyor. Bu
+yaptıÄını açıklamak için, parça parça seri olarak bir roman
yayınlıyordu ve
+âYeterince para kazanırsam, daha fazla eser yayınlarımâ dedi. Ancak
yazma
+talebi aslında bir talep deÄildi. Okuyucuyu yıldırmaktaydı. Åunu
+söylemekteydi: âÃdeme yapmazsanız o zaman kötüsünüz. Ve sizin gibi
kötü
+insanlar çoÄaldıkça, o zaman yazmayı bırakacaÄım.â</p>
+<p>
+Evet bu, açık bir Åekilde halkın size para gönderme isteÄinde olmasını
+saÄlamanın bir yolu deÄildir. Halkın sizi sevmesini saÄlamanız
gereklidir,
+sizden korkmasını deÄil.</p>
+<p>
+<b>KONUÅMACI</b>: Belirli bir yüzde istiyordu, kesin yüzdeyi bilmiyorum, %
+90 civarı sanırım, insanların belirli bir yüzdesinin belirli bir miktar
para
+göndermesini istiyordu, zannedersem bu para miktarı bir ya da iki dolardı ya
+da o civarlarda bir Åeydi. Eseri indirmeniz için adınızı ve e-posta
+adresinizi ve bazı baÅka bilgileri girmeniz gerekiyordu ve birinci bölümden
+sonra söz konusu kiÅi yüzdesine ulaÅılamazsa, baÅka bir bölüm
+yayınlamayacaÄını söyledi. Eseri indiren insanlara bu çok düÅmanca
geldi.</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: Telif hakkının olmadıÄı ancak insanların gönüllü
baÄıÅlar
+yapmalarının istendiÄi sistem, aÅırma yapan insanların kötüye
kullanımlarına
+açık deÄil mi?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Hayır. ÃnerdiÄim Åey bu deÄil. Hatırlayın, ticari
daÄıtımı
+kapsayan telif hakkını öneriyorum ve yalnızca ticari olmayan aynen yeniden
+daÄıtıma izin veriyorum. EÄer eseri gerçek yazarın internet sitesindeki
bir
+baÄlantı yerine kendi internet sitesindeki bir baÄlantıyya yönlendirmek
için
+deÄiÅtirirse, telif hakkını ihlal etmiÅ olacaktır ve bugün
yargılandıÄı gibi
+yargılanabilir. </p>
+<p>
+<b>SORU</b>: Anlıyorum. Yani siz hâlâ telif hakkının olduÄu bir
dünyayı mı
+hayal ediyorsunuz?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Evet. SöylemiÅ olduÄum gibi, en azından bu tip
çalıÅmalar
+için. Ama her Åey için bu durumun geçerli olması gerektiÄini
+söylemiyorum. Telif hakkı güçlerini tamamen ortadan kaldırmayı
önermiyorum,
+yalnızca azaltmayı öneriyorum.</p>
+<p>
+<b>THORBURN</b>: Richard, siz konuÅurken aklıma gelen bir soruyu sormak
+istiyorum, Stephen Kingâin reddettiÄi Åekilde, neden bilgisayarın
kendisinin
+aracıları tamamen ortadan kaldırdıÄı bir yöntemi düÅünmüyorsunuz
ve kiÅisel
+bir iliÅki kurulabilir mi?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Evet, aslında olabilir, söz konusu gönüllü baÄıÅ
bunun bir
+yoludur.</p>
+<p>
+<b>THORBURN</b>: Bunu bir yayıncı ile çalıÅmak olarak mı
+deÄerlendiriyorsunuz?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Kesinlikle hayır. Umarım ki öyle olmaz çünkü
görüyorsunuz
+ki yayıncılar yazarları çok kötü bir Åekilde sömürmektedir.
Yayıncıların
+temsilcilerine bunu sorduÄunuzda, Åöyle derler: âEvet, bir yazar bizi
+istemezse, bizimle çalıÅmak için zorlanamaz.â Ama gerçekte, durumun
böyle
+olmaması için ellerinden geleni yapmaktadırlar. ÃrneÄin, kopyalamanın
+engellendiÄi yayın biçimleri önermektedirler ve bu biçimlerde yayın
yapmak
+için, büyük yayıncılardan kabul görmek gereklidir çünkü biçimi
kimseye
+söylemeyeceklerdir. Böylece oynatıcıların bu biçimlerde oynatacaÄı ve
bu
+oynatıcılar üzerinde oynatabileceÄiniz herhangi bir Åeyi almak isterseniz,
+bunun yayıncılar aracılıÄıyla olacaÄı bir dünyayı hayal
etmektedirler. Bu
+nedenle, gerçekte, doÄrudan yayın yapan bir yazar ya da müzisyene karÅı
bir
+kanun yokken, doÄrudan yayın gerçekleÅemeyecek bir durumdur. Belki de
zengin
+olabilmenin çekiciliÄi de vardır. Åöyle derler: âSizi halka
tanıtacaÄız ve
+belki de Beatles (çok baÅarılı bir grup) kadar zengin olursunuzâ ve tabi
ki,
+çok az sayıda müzisyen bu Åansı yakalamaktadır. Ancak bu durum
sanatçıları
+çeker ve kendilerini ömür boyu baÄlayan anlaÅmalara imza atarlar.</p>
+<p>
+Yayıncılar, yazarlarla yaptıkları anlaÅmalara saygı duyma konusunda çok
+baÅarısızdırlar. ÃrneÄin, kitap sözleÅmeleri tipik olarak Åunu ifade
eder:
+Bir kitap matbaadan çıkarsa, hakları yazara devrolur ancak yayıncılar bu
+maddeye pek uymamaktadır. Genelde bu maddeye uymaları için zorlanmaları
+gereklidir. Eserin hiçbir zaman matbaadan çıkmadıÄını ifade etmek için
Åimdi
+de elektronik yayına baÅladıklarını söylerler; bu nedenle haklarını
+yazarlara hiçbir zaman devretmezler. Yayıncıların fikri Åudur: Yazarın
+hiçbir nüfuzu olmadıÄında, anlaÅma imzalatalım ve ondan sonra hiçbir
gücü de
+kalmasın; yalnızca yayıncının gücü olsun.</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: ÃeÅitli çalıÅma tipleri için, söz konusu çalıÅma tipi
için
+hangi yol uygunsa o yolda kullanıcının kopyalama yapma özgürlüÄünü
koruyan
+özgür lisansların olması iyi midir?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Ä°nsanlar bunun üzerine çalıÅıyor. Ancak fonksiyonel
olmayan
+çalıÅmalar için, bir Åey diÄerinin yerine geçmez. Fonksiyonel bir
çalıÅma
+tipine bakalım, örneÄin, bir kelime iÅlemcisini ele alalım. Birileri
özgür
+bir kelime iÅlemcisi yaparsa, onu kullanabilirsiniz; özgür olmayan kelime
+iÅlemcilerine ihtiyacınız kalmaz. Ancak tek bir özgür Åarkının özgür
olmayan
+tüm Åarkıların yerine geçeceÄini ya da tek bir özgür romanın özgür
olmayan
+tüm romanların yerine geçeceÄini söyleyemem. Bu çalıÅma tipleri için
durum
+farklıdır. Bu nedenle basitçe yapmamız gereken Åey, bu kanunların saygı
+duyulmayı hak etmediÄini görmemizdir. KomÅunuzla eserleri paylaÅmanız
kötü
+deÄildir ve birileri size komÅunuzla paylaÅım içinde olamayacaÄınızı
+söylerse, onu dinlememelisiniz.</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: Fonksiyonel çalıÅmalar söz konusu olduÄunda, sizin
düÅüncenize
+göre, telif hakkının kaldırılmasına iliÅkin ihtiyacı bu fonksiyonel
+çalıÅmaları geliÅtirmek için gerekli ekonomik güdülere iliÅkin
ihtiyaçla
+nasıl dengeliyorsunuz?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Her Åeyden önce bu ekonomik güdünün insanların
+zannettiÄinden çok daha az gerekli olduÄunu görmekteyiz. Ãzgür yazılım
+hareketine bakın, özgür yazılım hareketinde, özgür yazılım geliÅtiren
+100,000âin üzerinde yarı zamanlı çalıÅan gönüllü var. Ayrıca,
insanların bu
+çalıÅmaları kopyalamasını ve deÄiÅtirmesini engellemeden bunun için
para
+toplamanın baÅka yolları olduÄunu da görmekteyiz. Bu, özgür yazılım
+hareketinden çıkarılacak ilginç olan derstir. Bir bilgisayarı kullanabilme
+ve diÄer insanlarla paylaÅma ve iÅbirliÄi yapma özgürlüÄü Åansını
vermesinin
+yanı sıra, onlara ödeme yapmaları konusunda insanları zorlayan özel
güçlerin
+var olmaması durumunda hiçbir zaman bu iÅleri yapmayacakları da
+yanlıÅtır. Birçok insan ücret almasa da bu iÅleri yapacaktır. O zaman
+örneÄin monografilere baktıÄınızda, yalnızca çok temel olanlar hariç
olmak
+üzere bilimin birçok alanında ders kitabı olarak hizmet veren
monografilerde
+yazar bu iÅten para kazanmamaktadır. Åu anda özgür bir ansiklopedi
projemiz
+var ve bu proje gerçekte ticari bir özgür ansiklopedi projesidir ve devam
+etmektedir. GNU ansiklopedisine iliÅkin bir projemiz vardı ancak
lisansımızı
+benimsediklerinde bunu ticari proje ile birleÅtirdik. Ocak ayında,
+ansiklopedilerindeki tüm yazılar için GNU Ãzgür Belgeleme Lisansına
+döndüler. Ve biz de Åunu ifade ettik: âOnlarla kuvvetlerimizi
birleÅtirelim
+ve insanları onlara katılmaları için yüreklendirelim.â Bu, NUPEDIA
olarak
+adlandırılmaktadır ve http://www.gnu.org/encyclopedia adresine bakarsanız,
+buna iliÅkin bir baÄlantı bulabilirsiniz. Böylece burada özgür bir
yararlı
+bilgi tabanının topluluk geliÅimini, yazılımdan ansiklopediye
+geniÅlettik. Åu anda tüm bu fonksiyonel çalıÅma alanlarında bu
çalıÅmalar
+için ekonomik bir güdüye ihtiyaç duymadıÄımız için memnunum.</p>
+<p>
+<b>THORBURN</b>: DiÄer iki kategori [insanların düÅünceleri ve eÄlence]
+hakkında ne düÅünüyorsunuz?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: DiÄer iki iÅ kategorisi için, bunu bilmiyorum. Ä°nsanların
+bu iÅten para kazanma kaygısı olmaksızın bir gün romanlar yazıp
+yazmayacaÄını bilmiyorum. Bolluk içindeki bir toplumda zannediyorum ki
+olur. Bolluk içindeki topluma ulaÅmak için yapmamız gereken Åey, ekonomi
ve
+kanunlar üzerindeki kontrolden kurtulmaktır. Bu aslında tavuk mu yumurtadan
+çıktı yumurta mı tavuktan çıktı problemidir, biliyorsunuz. Hangisini ilk
+önce yaparız? Ä°nsanların Åirketler tarafından kontrol altında
+tutulmadan....iÅle kontrollerini kaybetmeleri hariç olmak üzere insanların
+para kazanmak zorunda olmadıkları bir dünyayı nasıl saÄlarız? Ve
kontrolü
+nasıl ortadan kaldırırız? Bilmiyorum ama bu, ilk olarak uzlaÅmacı bir
telif
+hakkı sistemi ve daha sonra ikinci olarak bu çalıÅmaları yazan kimselere
+gelir saÄlamanın bir yolu olarak uzlaÅmalı bir telif hakkı sistemi
+tarafından desteklenen gönüllü ödemeyi önermeye çalıÅmamın
sebebidir.</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: Seçim kampanyalarının finansmanı sisteminden dolayı
Amerikalı
+politikacılar üzerinde ortak çıkarlarınızın gücü ve kontrolü
altında bu
+uzlaÅmalı telif hakkı sistemini uygulamayı gerçekten de nasıl
umuyorsunuz?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Bu beni üzüyor. KeÅke bu sorunun cevabını bilseydim. Bu
+gerçekten de çok zor bir problem. Bu problemi nasıl çözeceÄimi bilseydim,
+çözerdim ve dünyadaki hiçbir Åey, beni daha da onurlu yapamazdı.</p>
+<p>
+<b>QUESTION</b>:. Åirketlerin kontrolü ile nasıl savaÅırsınız?
Davalarda
+Åirket lobilerinin sahip oldukları para toplamlarına baktıÄınızda, çok
+yüksek olduÄunu görürsünüz. Zannediyorum ki, konuÅtuÄunuz DeCSS
davası,
+savunma tarafında 1,5 milyon dolar gibi bir fiyata mal olmaktadır. Åirket
+tarafından ise ne gibi bir maliyete sahip olduÄunu ise Tanrı bilir. Bu gibi
+yüksek fiyatlarla nasıl baÅa çıkılacaÄına dair bir fikriniz var
mı?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Bir fikrim var. Filmleri tamamen boykot etmeyi öneriyor
+olsa idim, zannediyorum ki insanlar bu düÅünceyi görmezden
+geleceklerdir. Bunun çok radikal olduÄunu düÅünebilirler. Bu nedenle
sonuç
+olarak aynı noktaya varan biraz farklı bir düÅüncemi açıklayayım, bu
Åudur:
+iyi olduÄunu düÅünmeniz için geçerli bir sebebiniz yoksa bir filme
+gitmeyin. Åimdi bu, uygulamada tüm Hollywood filmlerinin boykot edilmesi
+gibi bir sonuç doÄuracaktır. Bu, hemen hemen aynı anlamı taÅımaktadır
ancak
+yoÄunluk olarak çok farklıdır. Ä°nsanların filmlerin iyi olup
olmadıÄından
+baÄımsız çok sayıda nedenden ötürü sinemaya gittiÄini fark ettim. Bu
nedenle
+bunu deÄiÅtirirseniz, bir filme yalnızca filmin iyi olduÄuna dair geçerli
+bir fikriniz olduÄu için giderseniz, o zaman paradan iyi bir tasarruf
+saÄlarsınız.</p>
+<p>
+<b>THORBURN</b>: Zannediyorum ki bugün tüm bu konuÅmayı anlamanın bir
yolu,
+toplumda her ne zaman radikal, potansiyel olarak dönüÅtürücü teknolojiler
+ortaya çıkarsa, onları kimin kontrol altında tutacaÄına iliÅkin bir
+mücadelenin olacaÄını fark etmektir. Bugün geçmiÅte olan Åeyi
+tekrarlıyoruz. Bu nedenle bu açıdan bakıldıÄında, uzun vadede
olabilecekler
+için umutsuzluk ya da hatta kötümserlik için bir neden olmayabilir. Ancak
+kısa vadede, metin ve görüntülerin kontrolüne iliÅkin mücadeleler ve
tüm
+bilgi biçimlerine iliÅkin mücadeleler sancılı ve yoÄun olabilir.
ÃrneÄin,
+bir medya hocası olarak, görüntülere eriÅimim, daha önceden hiç olmayan
bir
+Åekilde son yıllarda kısıtlanmıÅtır. Filmlerden bile alabileceÄim
duraÄan
+görüntüleri kullanmak istediÄim bir yazı yazarsam, kullanmak için izin
+alabilmem çok zordur ve bu duraÄan görüntülerin kullanılması için
alınan
+ücret, âadil kullanımâ yasal hakkı ve entelektüel araÅtırma hakkında
+iddialarda bulunduÄum zaman çok daha yüksektir. Bu nedenle, bu
geniÅletilmiÅ
+dönüÅümde, uzun vadeli etkilerin aslında kısa vadede meydana gelen etkile
+kadar rahatsız edici olmayabileceÄini düÅünüyorum. Ancak her durumda,
Batı
+toplumunun tekrarlayan bir ilkesi olan teknolojik kaynakların kontrolü
+üzerindeki mücadelenin yenilenmiŠbir sürümü olarak bu tecrübelerin
tümünün
+anlaÅılması gereklidir. </p>
+<p>
+Ayrıca daha eski teknolojilerin karmaÅık bir konu olduÄunun anlaÅılması
da
+önemlidir. ÃrneÄin, matbaanın Ä°spanyaâdaki etkisi, Ä°ngiltereâdeki ya
da
+Fransaâdaki etkisinden radikal olarak farklıdır.</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: Telif hakkı ile ilgili açıklamaları dinlerken beni rahatsız
+eden Åeylerden biri de genelde Åu açıklama ile konuya baÅlamalarıdır:
â180
+derecelik bir deÄiÅiklik istiyoruz. Her türlü kontrol tipini bırakmak
+istiyoruz.â Ãnerilen bu üç kategori altında yatan Åeyin bir kısmı,
telif
+haklarında yararlı birÅeylerin de olduÄuna iliÅkin kabuldür. Telif
+haklarının Åimdi gittiÄi yola iliÅkin kritiklerin bazıları, gerçekte,
süresi
+bakımından patent ya da ticari markalar gibi korunması ve çalıÅması
+gerektiÄine inanmaktadır. KonuÅmacımızın bu konuda bir strateji olarak
yorum
+yapıp yapmayacaÄını merak ediyorum.</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Telif hakkının ömrünün kısaltılmasının iyi bir fikir
+olduÄunu ben de düÅünüyorum. Bir yayının telif haklarının 150 yıl
kadar
+sürmesi olasılıÄının olmasına iliÅkin bir ihtiyacın olduÄuna
inanmıyorum,
+mevcut kanuna göre bazı durumlarda telif hakkı gerçekten de 150 yıl kadar
+olabilmektedir. Åimdi bir çalıÅma üzerinde 75 yıllık bir telif
hakkının,
+çalıÅmalarının üretimi için yeterli olmadıÄını söyleyen firmalar
bile
+vardır. Söz konusu bakıŠaçısını desteklemek için 75 yıllık proje
bilanço
+föyleri sunan bu firmalara karÅı çıkıyorum. Gerçekte istedikleri Åey,
eski
+çalıÅmalar üzerindeki telif haklarını geniÅletebilmek, böylece bu
+çalıÅmaların kullanımını kısıtlamaktır. Ancak bir yerlerde bir zaman
+makineniz yoksa, bugün telif hakkını geniÅleterek daha fazla çalıÅmayı
nasıl
+cesaretlendirebileceÄinizi bilmiyorum. Tabi ki, filmlerinden birinde bir
+zaman makinesi de vardı. Belki de düÅüncelerini bu zaman makinesi
etkilemiÅ
+olabilir. </p>
+<p>
+<b>SORU</b>âAdil kullanımâ kavramını geniÅletmeyi düÅündünüz mü
ve bize
+sunabileceÄiniz herhangi bir fark var mı?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: İki iŠkategorisi için herkese ticari olmayan aynen
+kopyalama için izin verilmesi fikri adil kullanımın kapsamının
+geniÅletilmesi olarak düÅünülebilir. Halen bu, adil kullanımdan daha
+büyüktür. Halkın daha fazla ilerleme için belirli özgürlükleri
verdiÄini
+düÅünüyorsanız, o zaman çeÅitli farklı yerlerde çizgi
çizebilirsiniz. Toplum
+hangi özgürlükleri verir ve hangilerini vermez?</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: KonuÅmayı yalnızca birkaç dakika için uzatırsak, belirli
+eÄlence alanlarında kamusal yayın kavramına sahibiz. Bu nedenle, örneÄin,
+telif hakkı bizim zaman zaman mutlu Noel Åarkıları söylememizi önlemez
ancak
+kamusal gösteriyi engeller. Ve sınırsız olan ve ticari olmayan aynen
+kopyalamaya iliÅkin adil kullanımın geniÅletilmesi yerine bundan daha az
+olan ancak adil kullanımın mevcut kavramından daha fazlası olan bir
Åeylere
+geniÅletilmesi hakkında düÅünmenin yararlı olup olmayacaÄını merak
+etmekteyim.</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Bunun yeterli olabildiÄini düÅünmekteydim ve daha sonra
+Napster beni bunun aksi yönde olduÄu konusunda ikna etti çünkü Napster,
+kullanıcıları tarafından ticari olmayan aynen yeniden daÄıtım için
+kullanılmaktadır. Napster sunucusunun kendisi ticari bir eylemdir ancak
+gerçekte içeriÄi saÄlayan insanlar bunu ticari olmayan bir biçimde
+yapmaktadır ve internet sitelerinde de oldukça kolay bir Åekilde bunu
+yapabilirler. Napsterâin kullanımına iliÅkin büyük heyecan ve ilgi
bunun çok
+yararlı olduÄunu göstermektedir. Bu nedenle, insanların, her Åeyin aynı
+kopyalarını ticari olmayan bir Åekilde yeniden daÄıtma hakkına sahip
olması
+gerektiÄi konusunda ikna oldum.</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: Tüm Napster sorusu için bana yakın zamanda önerilen bir
+benzetme, halk kütüphanesi benzetmesiydi. Napster savlarını duyan
+bazılarının bu benzerliÄi duymuÅ olduÄunu zannediyorum. Bu konuda yorum
+yapıp yapmayacaÄınızı merak ediyorum. Napsterâın devam etmesi ve
üzerinde
+kısıtlamaların olmaması gerektiÄini savunan insanlar bazen Åu gibi
Åeyler
+söylemektedirler: âÄ°nsanlar halk kütüphanesine gidip bir kitap ödünç
+aldıÄında, bunun için ödeme yapmazlar ve herhangi ilâve bir ödeme
olmaksızın
+onlarca, yüzlerce kere ödünç alabilirler. Napster niçin farklı
olsun?â</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Bu, tam olarak aynı Åey deÄildir. Ancak yayıncılar halk
+kütüphanelerini kullanım baÅına ödeme sistemine dönüÅtürmek
istemektedir. Bu
+nedenle halk kütüphanelerine de karÅıdırlar.</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: Telif hakları ile ilgili bu fikirler Afrikaâda kullanılmak
+üzere ucuz ve genel ilaçların üretilmesi amacıyla ilgili patent kanunu
+üzerinde belli hususlar için herhangi bir fikir öne sürebilir mi?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Hayır, mutlak olarak bir benzerlik yoktur. Patent hususları
+telif hakkı hususlarından tamamen farklıdır. Birbirleriyle bir ilgilerinin
+olduÄu fikri âfikri mülkiyetâ teriminin kullanılmasının ve insanları
bu
+hususları bir araya toplamak için cesaretlendirmeye çalıÅmanın kötü
+sonuçlarından biridir çünkü duyduÄunuz gibi, bir kopyanın fiyatının
önemli
+olan Åey olmadıÄı hususlar hakkında konuÅmaktayım. Ancak Afrika için
AIDS
+ilaçlarının üretilmesi hakkındaki ana husus nedir? Bu para hususudur,
baÅka
+bir husus deÄil, para hususudur. </p>
+<p>
+Åimdi üzerine konuÅtuÄum husus ortaya çıkar çünkü dijital bilgi
teknolojisi
+her kullanıcıya kopya oluÅturma imkanı sunmaktadır. Ancak bize ilaçların
+kopyalarını oluÅturma imkanı saÄlayan bir sistem yoktur. Sahip olduÄum
bir
+ilacı kopyalama imkanım yoktur. Gerçekte, kimsede bu imkan yoktur; ilaçlar,
+bu Åekilde yapılmazlar. Bu ilaçlar, genel ilaçlar ya da A.B.D.âden ithal
+edilen ilaçlar olsun olmasın, yalnızca pahalı ve merkezileÅmiÅ
fabrikalarda
+üretilebilir, az sayıdaki fabrikada üretileceklerdir ve buradaki temel
+husus, maliyetlerinin ne kadar olduÄu ve Afrikaâdaki insanların
+ödeyebileceÄi bir fiyatta olup olmadıklarıdır. </p>
+<p>
+Bu nedenle bu, çok önemli ancak tamamen farklı bir husustur. Kopyalama
+özgürlüÄü konularında benzer patentlerle ilgili bir hususun ortaya
çıktıÄı
+tek bir alan vardır ve bu alan tarım alanıdır. Ãünkü kopyaları olan
belirli
+patentli Åeyler vardır, bunlar yaÅayan Åeylerdir. Yeniden ürettikleri
zaman
+kendilerini kopyalarlar. Bunun mutlaka aynen kopyalama olması gerekmez;
+genleri karıÅtırırlar. Ancak gerçekte çiftçiler, yetiÅtirdikleri canlı
+Åeylerin kendilerini kopyalama özelliÄini kullanmaktadırlar. Ãiftçilik
+temelde yetiÅtirdiÄiniz Åeyleri kopyalamaktır ve bu ürünleri her sene
+kopyalamaya devam edersiniz. Bitki ve hayvan çeÅitleri patentlendiÄinde,
+genler patentlendiÄinde ve kullanıldıÄında, sonuç olarak çiftçiler
bunları
+kullanamaz hale gelir. </p>
+<p>
+Tarlasında patentli bir ürünün yetiÅtiÄi Kanadalı bir çiftçi vardır
ve Åu
+ifadede bulunmuÅtur: âKasıtlı olarak patentli bir ürün yetiÅtirmedim.
Rüzgar
+esti ve genlerdeki polenler tarlamda ürün verdiâ. Ancak bu çiftçiye bunun
+önemli olmadıÄı anlatıldı; bir Åekilde oluÅan ürünü yok etmeliydi.
Bu örnek,
+hükümetin bir tekelciye nasıl destek olduÄunu göstermektedir. </p>
+<p>
+Bu nedenle, bilgisayarda birÅeylerin kopyalanması konusunda uygulanan aynı
+ilkeleri devam ettirerek, çiftçilerin de tohumlarını koruma ve ürünlerini
+yetiÅtirme hakkına sahip olması gerektiÄini düÅünüyorum. Belki de tohum
+firmalarını kapsayan patentlere sahip olabilirsiniz ancak bunlar,
çiftçileri
+kapsamamalıdır. </p>
+<p>
+<b>SORU</b>: Lisanslamadan daha baÅarılı bir model vardır. Bunun hakkında
+konuÅabilir misiniz?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Tabi ki. BildiÄiniz gibi yanıtları bilmiyorum. Ancak
özgür
+ve fonksiyonel bilgi geliÅtirmek için önemli olduÄuna inandıÄım Åey
+idealizmdir. Ä°nsanların bu bilgilerin özgür olması gerektiÄini bilmeleri
+önemlidir, bilgi özgür olduÄunda tam anlamıyla kullanılabilir. Bilgi
kısıtlı
+olduÄunda, tam anlamıyla kullanılamaz. Ãzgür olmayan bilginin bunları
bölmek
+ve yardımsız bırakmak ve kontrol etmek için bir giriÅim olduÄunu fark
+etmeleri gereklidir. O zaman Åu fikre sahip olabilirler: âKullanmak
+istediÄimiz bilgileri oluÅturmak için birlikte çalıÅalım, böylece bize
ne
+yapabileceÄimizi dikte eden güçlü birtakım insanların kontrolü altına
+girmeyelim.â</p>
+<p>
+Bu, [özgür yazılım topluluÄunun geliÅimini] büyük ölçüde
güçlendirir. DiÄer
+farklı birçok alanda ne kadar iÅe yarayacaÄını bilmiyorum ama eÄitim
+alanında, ders kitaplarını düÅündüÄünüzde bunun yapılabilmesine
iliÅkin bir
+yolun olacaÄını zannediyorum. Dünyada birçok öÄretmen vardır, bunların
+bazıları prestijli olmayan üniversitelerdedir, belki de bazıları lisededir
+ve onlar için büyük bir talep yoktur. Ancak bu öÄretmenlerin birçoÄu
+zekidir. BirçoÄu konularını iyi bir Åekilde bilmektedir ve çeÅitli
konular
+hakkında ders kitapları yazabilir ve dünyayla paylaÅabilirler ve bu
+kitaplardan bilgi öÄrenen insanların takdirini kazanabilirler.</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: ÃnerdiÄim Åey de bu. Ancak komik olan Åey Åu ki, ben eÄitim
+tarihini biliyorum. YaptıÄım Åey bu, eÄitimsel, elektronik medya
+projeleri. Bir örnek bulamadım. Sizin bildiÄiniz bir örnek var mı?</p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Hayır, yok. Bu özgür ansiklopediyi önermeye ve
kaynaÄını
+öÄrenmeye yıllar önce baÅladım ve iÅlerin yürümesini saÄlamanın
muhtemelen
+on yıl alacaÄını düÅündüm. Åimdi çalıÅmakta olan bir ansiklopediye
+sahibiz. Bu nedenle iÅler umduÄumdan daha iyi bir Åekilde devam
+etmektedir. Zannediyorum ki gerekli olan Åey, birkaç insanın birtakım
özgür
+ders kitapları yazmaya baÅlamasıdır. En çok ilgilendiÄiniz konu ile
ilgili
+olarak bir kitap ya da bir bölümünü yazın. Bir kitabın birkaç
bölümünü yazın
+ve diÄer insanları geri kalanını yazmaya çaÄırın.</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: Gerçekte aradıÄım Åey bundan daha fazlası. Sizin yapı
tipinizde
+önemli olan Åey, diÄer herkesin katkıda bulunabileceÄi bir alt yapı
sistemi
+kuran birileridir. Malzemelere iliÅkin bir katkı için herhangi bir yerde bir
+K-üzerinden-12 alt yapı sistemi yoktur.</p>
+<p>
+Birçok yerden bilgi alabilirim ancak bunlar özgür lisanlar altında
+yayınlanmamıÅtır, bu nedenle bunu, özgür bir ders kitabı yapmak için
+kullanamam. </p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Gerçekte, telif hakkı, gerçekleri kapsamaz. Telif hakkı
+yalnızca kitabın yazılma Åeklini kapsar. Bu nedenle, herhangi bir yerden
bir
+alanı öÄrenebilir ve daha sonra bir kitap yazabilirsiniz ve isterseniz söz
+konusu kitabı özgür yapabilirsiniz.</p>
+<p>
+<b>SORU</b>: Ancak okula giden bir öÄrencinin ihtiyaç duyduÄu tüm
kitapları
+kendim yazamam. </p>
+<p>
+<b>STALLMAN</b>: Evet, bu doÄru. Ve ben de bütün özgür iÅletim sistemini
+yazmadım. Bazı parçalarını yazdım ve diÄer parçaları yazarak bana
+katılmaları için diÄer insanları davet ettim. Böylece bir örnek
+oluÅturdum. Åunu dedim: âBu yönde ilerliyorum. Bana katılırsanız oraya
+ulaÅacaÄız.â Ve yeterli sayıda insan bu noktaya ulaÅmamızda bize
katıldı. Bu
+nedenle bu devasa iÅi nasıl yapacaÄım açısından düÅünürseniz, bu,
korkutucu
+olabilir. Bu nedenle buradaki ana nokta, olaya bu Åekilde bakmamaktır. Åu
+Åekilde düÅünün: Siz bir adım atıyorsunuz ve bundan sonra diÄer
insanlar da
+adım atıyor ve birlikte sonunda iÅi bitiriyorsunuz.</p>
+<p>
+Ä°nsanlıÄın kendisini yok etmeyeceÄini varsayarak, özgür eÄitim alt
yapı
+sistemini oluÅturmak için bugün gösterdiÄimiz çaba ve özgür eÄitim
kaynaÄı,
+insanlık dünyada var olduÄu sürece yararlı olacaktır. Bunun yapılması
20 yıl
+bile sürse, ne olur ki? Bu nedenle, tüm iÅin büyüklüÄü açısından
düÅünmeyin;
+kendi yapacaÄınız parçanın büyüklüÄü açısından düÅünün. Bu,
insanlara bunun
+gerçekleÅtirilebileceÄini gösterecektir, böylece diÄerleri diÄer
parçaları
+yapacaktır. </p>
+
+
+<hr />
+<h4>Bu konuÅma <a
+href="http://shop.fsf.org/product/free-software-free-society/";><cite>Ãzgür
+Yazılım, Ãzgür Toplum: Richard M. Stallman SeçilmiÅYazıları</cite></a>
+kitabında yayınlanmıÅtır.</h4>
+
+
+<div style="font-size: small;">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
+<div id="footer">
+
+<p>
+Lütfen FSF ve GNU hakkındaki sorularınızı <a
+href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a> adresine gönderin.
FSF
+ile iletiÅime geçmenin <a href="/contact/">baÅka yolları</a> da vardır.<br
+/> Lütfen çalıÅmayan baÄlantıları ve diÄer düzeltmelerinizi (ya da
+önerilerinizi) <a
+href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a> adresine
+gönderin.
+</p>
+
+<p>
+Bu yazının çeviri düzenlemesi ve sunuÅu ile ilgili bilgi için lütfen <a
+href="/server/standards/README.translations.html">Ãeviriler BENÄ°OKU</a>
+sayfasına bakın.
+</p>
+
+<p>
+Copyright © 2001, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.,
+</p>
+<address>51 Franklin St, Fifth Floor, Boston, MA 02110, USA</address>
+<p>Bu makalenin tamamının kelimesi kelimesine kopyalanmasına ve
daÄıtılmasına,
+ücret talep etmeksizin, herhangi bir ortamda, bu notu ve yazar hakkı
+bildirisini korumak Åartıyla, dünya çapında izin verilmiÅtir.
+</p>
+
+
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+<p><strong>Ãeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
+<ul>
+
+<li>
+<a href="http://yzgrafik.ege.edu.tr/~tekrei/";>Tahir Emre Kalaycı</a>
+<a
+href="mailto:address@hidden";><address@hidden></a>,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+ÃiÄdem ÃzÅar,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+Birkan SarıfakıoÄlu,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+Serkan Ãapkan,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+Ä°zlem GözükeleÅ,
+2009.
+</li>
+
+</ul></div>
+
+<p style="margin-top: 1em">Ãevirilerimizde bulmuÅ olabileceÄiniz
+ hataları, aklınızdaki soru ve önerilerinizi
+ lütfen <a href="mailto:address@hidden";>bize bildirin</a>.</p>
+
+<p>Bu sayfanın ve diÄer tüm sayfaların Türkçe çevirileri gönüllüler
+ tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliÄi yüksek
+ bir <a href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak
+ istiyorsanız, <a
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr";>çalıÅma sayfamızı</a>
+ ziyaret edebilir ya
+ da <a href="mailto:address@hidden";>bize yazabilirsiniz</a>.</p>
+ <p>
+<!-- timestamp start -->
+Son Güncelleme:
+
+$Date: 2010/05/16 20:25:32 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+
+<div id="translations">
+<h4>Bu sayfanın diÄer dillere <a
+href="/server/standards/README.translations.html">çevirileri</a>:</h4>
+
+<!-- Please keep this list alphabetical. -->
+<!-- Comment what the language is for each type, i.e. de is Deutsch.-->
+<!-- If you add a new language here, please -->
+<!-- advise address@hidden and add it to -->
+<!-- - /home/www/bin/nightly-vars either TAGSLANG or WEBLANG -->
+<!-- - /home/www/html/server/standards/README.translations.html -->
+<!-- - one of the lists under the section "Translations Underway" -->
+<!-- - if there is a translation team, you also have to add an alias -->
+<!-- to mail.gnu.org:/com/mailer/aliases -->
+<!-- Please also check you have the 2 letter language code right versus -->
+<!-- <URL:http://www.w3.org/WAI/ER/IG/ert/iso639.htm> -->
+<!-- Please use W3C normative character entities -->
+<ul class="translations-list">
+<!-- Czech -->
+<li><a
href="/philosophy/copyright-and-globalization.cs.html">Česky</a> [cs]</li>
+<!-- English -->
+<li><a
href="/philosophy/copyright-and-globalization.html">English</a> [en]</li>
+<!-- Spanish -->
+<li><a
href="/philosophy/copyright-and-globalization.es.html">Español</a> [es]</li>
+<!-- French -->
+<li><a
href="/philosophy/copyright-and-globalization.fr.html">Français</a> [fr]</li>
+<!-- Italian -->
+<li><a
href="/philosophy/copyright-and-globalization.it.html">Italiano</a> [it]</li>
+<!-- Brazilian Portuguese -->
+<li><a
href="/philosophy/copyright-and-globalization.pt-br.html">português do
Brasil</a> [pt-br]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a
href="/philosophy/copyright-and-globalization.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
+</ul>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>
Index: open-source-misses-the-point.tr.html
===================================================================
RCS file: open-source-misses-the-point.tr.html
diff -N open-source-misses-the-point.tr.html
--- /dev/null 1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ open-source-misses-the-point.tr.html 16 May 2010 20:25:32 -0000
1.1
@@ -0,0 +1,425 @@
+
+
+<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Neden Açık Kaynak Ãzgür Yazılımın Noktasını Kaçırıyor - GNU
Projesi - Ãzgür
+Yazılım Vakfı (FSF)</title>
+
+<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
+<h2>Neden Açık Kaynak Ãzgür Yazılımın Noktasını Kaçırıyor</h2>
+
+<p><strong>Richard Stallman</strong></p>
+
+<p>Bir yazılımı "özgür" olarak adlandırdıÄımızda, bunun anlamı
yazılımın <a
+href="/philosophy/free-sw.html">kullanıcının temel özgürlüklerine</a>
saygı
+duymasıdır: çalıÅtırma, anlama ve deÄiÅtirme, ve kopyaları
deÄiÅiklik
+yaparak veya yapmayarak tekrar daÄıtma özgürlüÄü. Bu bir özgürlük
+meselesidir, ücret deÄil, bu yüzden "bedava bira" yerine "konuÅma
+özgürlüÄünü" akla getirmek gerekmektedir.</p>
+
+<p>Bu özgürlükler yaÅamsal öneme sahiptir. Temeldirler, sadece birey
olarak
+kullanıcının hatırı için deÄil, ayrıca toplumun hepsi için
temeldirler,
+çünkü sosyal dayanıÅmayı - paylaÅım ve iÅbirliÄi -
+geliÅtirmektedirler. Kültürümüz ve yaÅamsal etkinliklerimiz gittikçe
daha
+fazla sayısallaÅtıkça daha da önem kazanmaktadır. Sayısal ses,
görüntü ve
+kelimelerin olduÄu bir dünyada, özgür yazılım genel olarak özgürlük
içi asli
+hale gelmektedir.</p>
+
+<p>Tens of millions of people around the world now use free software; the
+public schools of some regions of India and Spain now teach all students to
+use the free <a href="/gnu/linux-and-gnu.html">GNU/Linux operating
+system</a>. Most of these users, however, have never heard of the ethical
+reasons for which we developed this system and built the free software
+community, because nowadays this system and community are more often spoken
+of as “open source,”, attributing them to a different philosophy
+in which these freedoms are hardly mentioned.</p>
+
+<p>Ãzgür yazılım hareketi bilgisayar kullanıcılarının özgürlüÄü
için 1983'ten
+beri kampanya yürütmektedir. 1984 yılında özgür iÅletim sistemi GNU'nun
+geliÅtirmesini baÅlattık, böylece kullanıcıların özgürlüÄünü
engelleyen
+özgür olmayan iÅletim sistemlerinden kaçınabilirdik. 1980'lerde, sistemin
+temel bir çok bileÅenini geliÅtirdik ve <a href="/licenses/gpl.html">GNU
+Genel Kamu Lisansını</a> (GNU GPL) programın tüm kullanıcılarının
+özgürlüÄünü koruyacak bir lisans olarak tasarladık.</p>
+
+<p>Ãzgür yazılımın bazı kullanıcı ve geliÅtiricileri özgür
yazılım hareketinin
+amaçlarına katılmadılar. 1998 yılında, özgür yazılım topluluÄunun
bir kısmı
+ayrıldı ve "açık kaynak" ismi üzerine kampanya baÅlattılar. Bu terim
+baÅlangıçta "özgür yazılım" terimindeki yanlıŠanlamayı önlemek
üzere
+önerilmiÅti, ancak kısa zamanda özgür yazılım hareketindeki felsefik
+görüÅlerden oldukça farklı görüÅlerle iliÅkilendirildi.</p>
+
+<p>Açık kaynak destekçilerinin bir kısmı terimi "özgür yazılım için
pazarlama
+kampanyası" olarak düÅündü, bu Åekilde Åirket yöneticilerine, duymak
+istemeyecekleri doÄru ve yanlıŠkonularını gündeme getirmeden,
yazılım'ın
+pratik yararlarına dikkat çekeceklerdi. DiÄer destekçiler özgür yazılım
+hareketinin etik ve sosyal deÄerlerini açıkça redettiler. GörüÅleri ne
+olursa olsun, açık kaynak için kampanya yürütürken, bu deÄerleri ne
+savundular ne de belirttiler. "Açık kaynak" terimi kısa sürede sadece
pratik
+deÄerlere dayanan fikir ve savlarla iliÅkili bir hale geldi. Bu pratik
+deÄerler arasında güçlü, güvenilir yazılım yapmak gibi Åeyler vardı.
Açık
+kaynaÄın çoÄu destekçisi bu duruma geldi, ve aynı iliÅkiyi
yaptılar.</p>
+
+<p>Neredeyse tüm açık kaynak yazılımlar özgür yazılımdır. İki terim
neredeyse
+yazılımın aynı kategorisini tanımlamaktadır, ancak temel olarak farklı
+deÄerleri taban alan farklı görüÅlere dayanırlar. Açık kaynak bir
geliÅtirme
+yöntembilimidir, özgür yazılım bir sosyal harekettir. Ãzgür yazılım
hareketi
+için, özgür yazılım etik bir zorunluluktur, çünkü sadece özgür
yazılım
+kullanıcıların özgürlüÄüne saygı duyar. Farklı olarak, açık kaynak
felsefesi
+sadece pratik anlamda yazılım nasıl daha "iyi" yapabiliriz konusunu
+önemser. Ãzgür olmayan yazılımın eldeki pratik problem için deÄersiz
bir
+çözüm olduÄunu söyler. Ãzgür yazılım hareketi için ise, özgür
olmayan
+yazılım bir sosyal problemdir, çözüm ise onu kullanmayı bırakmak ve
özgür
+yazılıma geçmektir.</p>
+
+<p>"Ãzgür yazılım" "Açık kaynak". EÄer ikisi aynı yazılımsa, hangi
ismi
+kullandıÄımızın bir önemi var mıdır? Evet, çünkü farklı kelimeler
farklı
+fikirleri ifade ederler. BaÅka bir isimdeki bir özgür program bugün size
+aynı özgürlüÄü verse de, kalıcı bir özgürlüÄün oluÅturulması
herÅeyin
+ötesinde önce tüm insanlara özgürlüÄün deÄerini öÄretmeye dayanır.
EÄer bunu
+yapmakta yardımcı olmak istiyorsanız, "özgür yazılım"dan konuÅmak
olmazsa
+olmazdır.</p>
+
+<p>Ãzgür yazılım hareketinde olan bizler açık kaynak kampını bir
düÅman olarak
+düÅünmüyoruz; düÅman özel mülk (özgür olmayan) yazılımdır. Ama biz
+insanların, bizim özgürlüÄün tarafını tuttuÄumuzu bilmelerini
istiyoruz, bu
+yüzden yanlıŠbir Åekilde açık kaynak destekçileri olarak etiketlenmeyi
+kabul etmiyoruz.</p>
+
+<h3>"Ãzgür Yazılım" ve "Açık Kaynak" Ä°le Ä°lgili BaÅlıca YanlıÅ
Anlamalar</h3>
+
+<p>"Ãzgür yazılım" terimi yanlıŠanlamaya açıktır (Ã.N.:
Ä°ngilizce'si "free
+software" için geçerlidir bu yanlıŠanlama): istenmeyen bir anlam
"ücretsiz
+bir Åekilde edinebildiÄiniz yazılım" terime uyduÄu gibi, ayrıca istenen
+anlam "kullanıcılara belirli özgürlükleri saÄlayan yazılım" anlamını
da
+vermektedir. Bu sorunu özgür yazılımın tanımını yayınlayarak, ve
"bedava
+bira deÄil, özgür konuÅmayı düÅünün" ifadesiyle ele alıyoruz. Bu
mükemmel
+çözüm deÄildir, sorunu tamamen çözemez. Kafa karıÅtırmayan ve doÄru
bir
+terim daha iyi olurdu, eÄer baÅka bir problem yaratmıyorsa.</p>
+
+<p>Maalesef, İngilizce'deki tüm alternatiflerin kendine özgü sorunları
+var. İnsanlar tarafından önerilen bir çok kelimeye baktık, ama hiçbiri
çok
+açık bir Åekilde deÄiÅtirmenin doÄru bir fikir olacaÄı kadar "doÄru"
+deÄildi. (ÃrneÄin, bazı kapsamlarda Fransızca ve Ä°spanyolca "libre" iÅe
+yaramaktadır, ama Hindistan'daki insanlar bu kelimeyi hiç anlamamaktadır.)
+"Ãzgür yazılım"la deÄiÅtirmek üzere önerilen her kelime bir çeÅit
anlamsal
+soruna sahip - bunların içerisinde "açık kaynak yazılım"da var.</p>
+
+<p>The <a href="http://opensource.org/docs/osd";>official definition of
+“open source software”</a> (which is published by the Open
+Source Initiative and is too long to include here) was derived indirectly
+from our criteria for free software. It is not the same; it is a little
+looser in some respects, so the open source people have accepted a few
+licenses that we consider unacceptably restrictive. Also, they judge solely
+by the license of the source code, whereas our criterion also considers
+whether a device will let you <em>run</em> your modified version of the
+program. Nonetheless, their definition agrees with our definition in most
+cases.</p>
+
+<p>Ancak, "açık kaynak yazılım" ifadesinin açık anlamı - ve çoÄu
insanın
+olduÄunu düÅündüÄü anlamı - "Kaynak koda bakabilirsiniz." Bu ölçüt
özgür
+yazılım tanımından oldukça zayıftır, ayrıca açık kaynaÄın resmi
tanımından
+da oldukça zayıftır. Ãzgür veya açık kaynak olmayan bir çok programı
da
+içerir.</p>
+
+<p><!-- It was from http://da.state.ks.us/itec/TechArchPt6ver80.pdf, but
+that page is no longer available. -->
+"Açık kaynak"ın bu açık anlamı, savunulan anlam olmadıÄına göre,
çoÄu
+insanın terimi yanlıŠanladıÄı sonucuna varabiliriz. Yazar Neal
Stephenson'a
+göre “Linux ‘açık kaynak’ yazılımdır basitçe Åu
anlama
+gelir herkes kaynak kod dosyalarının kopyalarını alabilir” Bilinçli
+bir Åekilde "resmi" tanımı redettiÄini veya ÅüphelendiÄini
+düÅünmüyorum. Bence basitçe Ä°ngilizce dilinin alıÅkanlıklarını
uygulayarak
+terim için bir anlam ortaya çıkardı. Kansas eyaleti benzer bir tanım
+yayınlamıÅtır: "Açık kaynak yazılım (OSS) kullanın. OSS kaynak kodu
özgürce
+ve kamusal olarak elde edilebilir, her ne kadar bazı lisans anlaÅmalarına
+baÄlı olarak kod ile yapabildikleriniz deÄiÅiklik gösterse de."</p>
+
+<p><i>New York Times</i> özel mülk yazılım geliÅtiricilerini on
yıllardır
+uyguladıÄı kullanıcı beta testlerini - bazı kullanıcıların
yazılımların ön
+sürümlerini denemesi ve güvenilir geri bildirimler vermesi - kastederek <a
+href="http://www.nytimes.com/external/gigaom/2009/02/07/07gigaom-the-brave-new-world-of-open-source-game-design-37415.html";>terimin
+anlamını esnekleÅtiren bir makale</a> yayınlamıÅtır.</p>
+
+<p>Açık kaynak destekçileri bu durumla resmi tanımlarını iÅaret ederek
baÅa
+çıkmaya çalıÅmaktadır, ancak bu düzeltici yaklaÅım onlar için bize
göre daha
+az etkilidir. "Ãzgür yazılım" terimi (çn. Ä°ngilizcesi - "free software"
+Türkçe'de tek bir anlamı vardır) iki doÄal anlama sahiptir, bu anlamlardan
+biri istenilen anlamdır, böylece eÄer bir kiÅi "özgür konuÅma, bedava
bira
+deÄil" fikrini edindiÄinde bir daha yanlıŠanlamayacaktır. Ancak "açık
+kaynak" terimi bir doÄal anlama sahiptir, bu anlam destekçilerinin istediÄi
+anlamdan farklıdır. Bu yüzden resmi tanımı açıklamanın ve
doÄrulamanın kısa
+bir yolu yoktur. Bu karmaÅayı daha da kötüleÅtirmektedir.</p>
+
+<p>Another misunderstanding of “open source” is the idea that it
+means “not using the GNU GPL.” This tends to accompany another
+misunderstanding that “free software” means “GPL-covered
+software.” These are both mistaken, since the GNU GPL qualifies as an
+open source license and most of the open source licenses qualify as free
+software licenses.</p>
+
+<p>The term “open source” has been further stretched by its
+application to other activities, such as government, education, and science,
+where there is no such thing as source code, and where criteria for software
+licensing are simply not pertinent. The only thing these activities have in
+common is that they somehow invite people to participate. They stretch the
+term so far that it only means “participatory”.</p>
+
+<h3>Farklı DeÄerler Benzer Sonuçlara Götürebilir…Ama Her Zaman
DeÄil</h3>
+
+<p>1960âlardaki radikal gruplar siyasal ayrıÅmalara itibar kazandırdılar;
+siyasal yapılır bölünüyordu çünkü stratejilerinin ayrıntılarında
+anlaÅamıyorlardı ve ardından benzer temel hedef ve deÄerlere sahip olsalar
+da iki kardeÅ grup birbirini düÅman olarak görüyorlardı. SaÄ kanat bunu
tüm
+solu eleÅtirmek için kullandı.</p>
+
+<p>Bazıları özgür yazılım hareketini, açık kaynak ile
anlaÅmazlıÄını radikal
+grupların anlaÅmazlıÄıyla karÅılaÅtırma üzerinden kötülemeye
+çalıÅır. Tersine de sahipler. Biz açık kaynak kampıyla temel hedef ve
+deÄerlerden dolayı anlaÅamıyoruz, ancak onların ve bizim bakıÅ
açımız çoÄu
+durumda aynı pratik davranıÅa yol açmaktadır - özgür yazılım
geliÅtirmek
+gibi.</p>
+
+<p>Sonuç olarak, özgür yazılım hareketinden ve açık kaynak kampından
insanlar
+yazılım geliÅtirme gibi pratik projeler üzerinde sıkça birlikte
+çalıÅmaktadırlar. Bu kadar farklı felsefik görüÅlerin farklı
insanları aynı
+projelere katkı saÄlamaya güdülemesi dikkate deÄerdir. Bununla beraber,
+temel olarak farklı bakıŠaçılarının tamamen farklı eylemlerle
sonuçlandıÄı
+durumlar da vardır.</p>
+
+<p>Açık kaynak fikri, kullanıcıların yazılımı daha güçlü ve
güvenilir yapmak
+üzere deÄiÅtirmesi ve tekrar daÄıtmasına izin verilmesidir. Ancak bu
garanti
+edilmemektedir. Ãzel mülk yazılım geliÅtiricilerinin yeteneksiz olması
+gerekmez. Bazen onlar da güçlü ve güvenilir program üretebilirler, program
+kullanıcıların özgürlüÄüne saygı göstermese de. Ãzgür yazılım
aktivistleri
+ve açık kaynak heveslileri bu duruma oldukça farklı tepki
gösterecektir.</p>
+
+<p>Salt açık kaynak heveslisi, özgür yazılım düÅüncelerinden hiç
etkilenmemiÅ
+olan biri, "Bizim geliÅtirme modelimizi kullanmadan bu çok iyi çalıÅan
+programı yapabildiÄinize ÅaÅırdım. Bir kopya edinebilir miyim?"
+diyecektir. Bu tutum özgürlüÄümüzü ortadan kaldıran tasarıları
ödüllendirip,
+özgürlüÄün kaybına neden olacaktır.</p>
+
+<p>Ãzgür yazılım aktivisti ise "Programınız oldukça ilgi çekici, ancak
+özgürlüÄü daha fazla önemsiyorum. Bu yüzden programınızı
redediyorum. Bunun
+yerine özgür bir alternatifin geliÅtirildiÄi bir projeyi destekleyeceÄim."
+EÄer özgürlüÄümüze deÄer veriyorsak, onu korumak ve savunmak için
eylemeye
+geçeriz.</p>
+
+<h3>Güçlü, Güvenilir Yazılım Kötü Olabilir</h3>
+
+<p>Yazılımın güçlü ve güvenilir olmasını istememizin ana fikri
yazılımın
+kullanıcılara hizmet ettiÄi varsayımından gelir. EÄer güçlü ve
güvenilir
+ise, kullanıcılara daha iyi hizmet edecektir.</p>
+
+<p>Ama eÄer özgürlüklerine saygı duyuyorsa o zaman yazılım
kullanıcılara hizmet
+ediyordur. EÄer yazılım kullanıcıları üzerine zincir koymak üzere
+tasarlandıysa ne olacaktır? Bu durumda güçlülük zincirlerin daha iyi
+kısıtladıÄı, güvenilirlik ise çıkarılmasının zorlaÅtıÄı
anlamına
+gelecektir. Kullanıcıları gözetlemek, kullanıcıları sınırlamak, arka
+kapılar, ve dayatılmıŠyükseltmeler gibi kötü niyetli özellikler özel
mülk
+yazılımlarda oldukça yaygındır, ve bazı açık kaynak destekçileri bu
+özellikleri açık kaynak programlarda da gerçekleÅtirmek istemektedir.</p>
+
+<p>Film ve kayıt Åirketlerinin baskısı altında, bireyler için
yazılımlar gün
+geçtikçe artan Åekilde kullanıcıları kısıtlamak üzere
tasarlanmaktadır. Bu
+kötü niyetli özellik "Sayısal Kısıtlamalar Yönetimi - Digital
Restrictions
+Management (DRM)" (<a
+href="http://defectivebydesign.org/";>DefectiveByDesign.org</a> adresini
+ziyaret edin) olarak bilinmektedir ve bu özellik özgür yazılımın
saÄlamak
+istediÄi özgürlük ruhunun antitezidir. Sadece ruhun deÄil: DRM'in hedefi
+özgürlüÄünü ayaklar altına almak olduÄundan, DRM geliÅtiricileri DRM
+gerçekleÅtiren yazılımı deÄiÅtirmenizi oldukça zorlaÅtırmakta,
+imkansızlaÅtırmakta ve hatta yasadıÅı hale getirmektedir.</p>
+
+<p>Yine de bazı açık kaynak destekçileri "açık kaynak DRM" yazılım
+önermiÅlerdir. Fikirleri Åudur eÄer ÅifrelenmiÅ ortama eriÅiminizi
+kısıtlamak üzere tasarlanmıŠprogramların kaynak kodunu yayınlayarak ve
+diÄerlerinin onu deÄiÅtirmesini saÄlayarak, sizin gibi kullanıcıları
+kısıtlamak üzere çok daha güçlü ve güvenilir bir yazılım
üreteceklerdir. Bu
+yazılım daha sonra size deÄiÅtirme izni vermeyen aygıtlar üzerinde
+ulaÅtırılacak.</p>
+
+<p>Yazılım açık kaynak olabilir, ve açık kaynak geliÅtirme modelini
+kullanabilir, ancak onu çalıÅtıran kullanıcının özgürlüÄüne saygı
duymadıÄı
+için özgür yazılım olmayacaktır. EÄer açık kaynak geliÅtirme modeli
bu
+yazılımı sizi kısıtlamakta daha güçlü ve güvenilir yapmakta
baÅarılı olursa,
+bu herÅeyi daha da kötüleÅtirecektir.</p>
+
+<h3>Ãzgürlük Korkusu</h3>
+
+<p>Ãzgür yazılım hareketinden koparak açık kaynak kampını
oluÅturanlar için
+baÅlangıçtaki ana güdü "özgür yazılım"ın etik fikirlerinin
bazılarını
+sıkıntılı bir duruma sokmasıdır. Bu doÄrudur: özgürlük gibi etik
konuları
+ileri sürmek, sorumluluklardan ve yarardan bahsetmek, insanlardan normalde
+yok sayacakları, davranıÅları etik mi gibi, Åeyler hakkında
düÅünmelerini
+istemektir. Bu bir rahatsızlıÄı ortaya çıkarabilir, ve bazı insanlar
basitçe
+zihinlerini buna kapatabilirler. Ancak bu durum bizim bu konular hakkında
+konuÅmayı bırakmamızı gerektirmez.</p>
+
+<p>Bu, her nasılsa, açık kaynak liderlerinin yapmaya karar verdiÄi
Åeydir. Etik
+ve özgürlük hakkında sessiz kalarak, ve bazı özgür yazılımların
sadece anlık
+pratik yararlarından bahsederek yazılımı bazı kullanıcılara, özellikle
+iÅletmelere, daha kolay "sattıklarını" farkettiler. </p>
+
+<p>Bu yöntem etkili olduÄunu kanıtladı, kendi Åartlarıyla. Açık kaynak
söylemi
+çoÄu iÅletmeyi ve bireyi özgür yazılım kullanmak ve hatta geliÅtirmek
+yönünde ikna etti, bu da topluluÄumuzun geniÅlemesine katkı saÄladı -ama
+sadece yüzeysel, pratik seviyede. Açık kaynak felsefesi, tamamen salt pratik
+deÄerleriyle, özgür yazılımın daha derin anlaÅılmasını
engellemektedir; bir
+çok insanı topluluÄumuza getirmektedir, ama onlara savunmayı
+öÄretmemektedir. Bu iyidir, gidebildiÄi kadar, ama özgürlüÄün
güvenliÄini
+saÄlamak için yeterli deÄildir. Kullanıcıları özgür yazılıma
çekmek, kendi
+özgürlüklerini savunacak Åekle kavuÅturacak yolun sadece bir
parçasıdır.</p>
+
+<p>Yakın zamanda veya daha sonra bu kullanıcılar bazı pratik avantajlar
için
+özel mülk yazılım kullanmayı ikna edilecektir. Sayısız firma bu tarz
+cazibeler sunmaktadır, hatta bazıları bedava kopyalar da
+sunmaktadır. Kullanıcı neden reddetsin? Sadece eÄer özgür yazılımın
+kendisine saÄladıÄı özgürlüÄe deÄer vermeyi öÄrendiyse, belirli bir
özgür
+yazılımın kendisine saÄladıÄı teknik ve pratik kolaylıktan ziyade
özgürlüÄe
+deÄer verdiÄi için. Bu fikri yaymak için, özgürlük hakkında
+konuÅmalıyız. Belli bir miktarda iÅletmelere yönelik "sessiz kalma"
+yaklaÅımı topluluk için yararlı olabilir, ama eÄer özgürlük
sevgisinin bir
+ayrıksılık olarak görülmesi yaygınlaÅırsa tehlikelidir.</p>
+
+<p>Bu tehlikeli durum tam olarak neye sahip olduÄumuzdur.</p>
+
+<p>Ãzel mülk eklenti yazılım ve kısımsal olarak özgür olmayan GNU/Linux
+daÄıtımları verimli bir zemin bulmuÅlardır, çünkü topluluÄumuzun
büyük bir
+kısmı yazılımlarıyla ilgili özgürlük konusunda ısrarcı deÄildir. Bu
bir
+rastlantı deÄildir. ÃoÄu GNU/Linux kullanıcısı sistemle "açık kaynak"
+tartıÅmasıyla tanıÅmaktadır, bu tartıÅmada özgürlük bir amaç olarak
+anlatılmamaktadır. Pratikler özgürlüÄü desteklememekte ve
özgürlüÄün
+hakkında konuÅup elden ele geçmesine neden olmamaktadır. Bu eÄilimi aÅmak
+için, özgürlük hakkında daha az deÄil, daha fazla konuÅmamız
gerekli.</p>
+
+<h3>Sonuç</h3>
+
+<p>Açık kaynak savunucuları yeni kullanıcıları topluluÄa çektikçe,
biz özgür
+yazılım aktivistleri özgürlük konusunu onların dikkatine çekme görevini
+üstlenmeliyiz. Söylememiz gerekir ki, "Bu özgür yazılımdır, ve size
özgürlük
+saÄlar!" - her zamankinden daha fazla ve daha yüksek sesle. Her "açık
+kaynak" yerine "özgür yazılım" dediÄinizde mücadelemize yardımcı olmuÅ
+olursunuz.</p>
+
+<h4>Dipnotlar</h4>
+
+<p>
+Joe Barr'ın yazısı, <a
+href="http://www.itworld.com/AppDev/350/LWD010523vcontrol4/";>“Live and
+let license,”</a> bu konu üzerine bir bakıŠaçısı sunmaktadır.</p>
+
+<p>
+Lakhani ve Wolf'un <a
+href="http://freesoftware.mit.edu/papers/lakhaniwolf.pdf";>özgür yazılım
+geliÅtiricilerinin güdüsü üzerine bildirisi</a> önemli oranda bir kesimin
+yazılımın özgür olması gerektiÄi görüÅüyle güdülendiÄini
belirtmektedir. Bu
+sonuç, konuyu etik bir konu olarak ele alan görüÅü desteklemeyen
SourceForge
+üzerindeki geliÅtiricilerin incelendiÄi gerçeÄine raÄmendir.</p>
+
+
+<div style="font-size: small;">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
+<div id="footer">
+<p>
+Lütfen FSF ve GNU hakkındaki sorularınızı <a
+href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a> adresine gönderin.
FSF
+ile iletiÅime geçmenin <a href="/contact/">baÅka yolları</a> da vardır.<br
+/> Lütfen çalıÅmayan baÄlantıları ve diÄer düzeltmelerinizi (ya da
+önerilerinizi) <a
+href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a> adresine
+gönderin.
+</p>
+
+<p>Copyright © 2007 Richard Stallman <br /> Bu makalenin tamamının
+kelimesi kelimesine kopyalanmasına ve daÄıtılmasına, ücret talep
etmeksizin,
+herhangi bir ortamda, bu notu ve yazar hakkı bildirisini korumak Åartıyla,
+dünya çapında izin verilmiÅtir.
+</p>
+
+
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+<p><strong>Ãeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
+<ul>
+
+<li>
+<a href="http://yzgrafik.ege.edu.tr/~tekrei/";>Tahir Emre Kalaycı</a>
+<a
+href="mailto:address@hidden";><address@hidden></a>,
+2010.
+</li>
+
+</ul></div>
+
+<p style="margin-top: 1em">Ãevirilerimizde bulmuÅ olabileceÄiniz
+ hataları, aklınızdaki soru ve önerilerinizi
+ lütfen <a href="mailto:address@hidden";>bize bildirin</a>.</p>
+
+<p>Bu sayfanın ve diÄer tüm sayfaların Türkçe çevirileri gönüllüler
+ tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliÄi yüksek
+ bir <a href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak
+ istiyorsanız, <a
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr";>çalıÅma sayfamızı</a>
+ ziyaret edebilir ya
+ da <a href="mailto:address@hidden";>bize yazabilirsiniz</a>.</p>
+ <p>
+<!-- timestamp start -->
+Son Güncelleme:
+
+$Date: 2010/05/16 20:25:32 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+
+<!-- All pages on the GNU web server should have the section about -->
+<!-- verbatim copying. Please do NOT remove this without talking -->
+<!-- with the webmasters first. -->
+<!-- Please make sure the copyright date is consistent with the document -->
+<!-- and that it is like this "2001, 2002" not this "2001-2002." -->
+<div id="translations">
+<h4>Bu sayfanın diÄer dillere <a
+href="/server/standards/README.translations.html">çevirileri</a>:</h4>
+
+<ul class="translations-list">
+<!-- Arabic -->
+<li><a hreflang="ar"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ar.html">العربية</a> [ar]</li>
+<!-- Bulgarian -->
+<li><a hreflang="bg"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.bg.html">български</a> [bg]</li>
+<!-- German -->
+<li><a hreflang="de"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.de.html">Deutsch</a> [de]</li>
+<!-- Greek -->
+<li><a hreflang="el"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.el.html">ελληνικά</a> [el]</li>
+<!-- English -->
+<li><a hreflang="en-US"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.html">English</a> [en]</li>
+<!-- Spanish -->
+<li><a hreflang="es"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.es.html">español</a> [es]</li>
+<!-- Farsi (Persian) -->
+<li><a hreflang="fa"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.fa.html">فارسی</a> [fa]</li>
+<!-- French -->
+<li><a hreflang="fr-FR"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.fr.html">français</a> [fr]</li>
+<!-- Italian -->
+<li><a hreflang="it"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.it.html">italiano</a> [it]</li>
+<!-- Malayalam -->
+<li><a hreflang="ml"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ml.html">മലയാളം</a> [ml]</li>
+<!-- Dutch -->
+<li><a hreflang="nl"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.nl.html">Nederlands</a> [nl]</li>
+<!-- Russian -->
+<li><a hreflang="ru"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ru.html">русский</a> [ru]</li>
+<!-- Tamil -->
+<li><a hreflang="ta"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.ta.html">தமிழ்</a> [ta]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a hreflang="tr"
href="/philosophy/open-source-misses-the-point.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
+</ul>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>
| [Prev in Thread] |
Current Thread |
[Next in Thread] |
- www/philosophy copyright-and-globalization.fr.h...,
Yavor Doganov <=