[Top][All Lists]
[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
www home.tr.shtml gnu/thegnuproject.ca.html gnu...
|
From: |
Yavor Doganov |
|
Subject: |
www home.tr.shtml gnu/thegnuproject.ca.html gnu... |
|
Date: |
Mon, 11 Jan 2010 21:26:35 +0000 |
CVSROOT: /web/www
Module name: www
Changes by: Yavor Doganov <yavor> 10/01/11 21:26:35
Modified files:
. : home.tr.shtml
gnu : thegnuproject.ca.html thegnuproject.el.html
thegnuproject.es.html thegnuproject.fr.html
thegnuproject.it.html
philosophy : selling.tr.html
philosophy/po : essays-and-articles.ar.po
essays-and-articles.bg.po
essays-and-articles.ca.po
essays-and-articles.es.po
essays-and-articles.fr.po
essays-and-articles.pot
essays-and-articles.pt-br.po
essays-and-articles.sr.po philosophy.ar.po
philosophy.bg.po philosophy.ca.po
philosophy.es.po philosophy.fr.po
philosophy.pot philosophy.pt-br.po
philosophy.sr.po
Added files:
events : rms-nyu-2001-transcript.tr.html
gnu : thegnuproject.tr.html
philosophy/po : selling-exceptions.pot
Log message:
Automatic update by GNUnited Nations.
CVSWeb URLs:
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/home.tr.shtml?cvsroot=www&r1=1.101&r2=1.102
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/events/rms-nyu-2001-transcript.tr.html?cvsroot=www&rev=1.1
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/thegnuproject.ca.html?cvsroot=www&r1=1.11&r2=1.12
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/thegnuproject.el.html?cvsroot=www&r1=1.8&r2=1.9
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/thegnuproject.es.html?cvsroot=www&r1=1.14&r2=1.15
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/thegnuproject.fr.html?cvsroot=www&r1=1.21&r2=1.22
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/thegnuproject.it.html?cvsroot=www&r1=1.5&r2=1.6
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/gnu/thegnuproject.tr.html?cvsroot=www&rev=1.1
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/selling.tr.html?cvsroot=www&r1=1.3&r2=1.4
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/essays-and-articles.ar.po?cvsroot=www&r1=1.4&r2=1.5
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/essays-and-articles.bg.po?cvsroot=www&r1=1.4&r2=1.5
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/essays-and-articles.ca.po?cvsroot=www&r1=1.4&r2=1.5
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/essays-and-articles.es.po?cvsroot=www&r1=1.9&r2=1.10
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/essays-and-articles.fr.po?cvsroot=www&r1=1.6&r2=1.7
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/essays-and-articles.pot?cvsroot=www&r1=1.3&r2=1.4
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/essays-and-articles.pt-br.po?cvsroot=www&r1=1.4&r2=1.5
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/essays-and-articles.sr.po?cvsroot=www&r1=1.4&r2=1.5
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/philosophy.ar.po?cvsroot=www&r1=1.8&r2=1.9
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/philosophy.bg.po?cvsroot=www&r1=1.43&r2=1.44
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/philosophy.ca.po?cvsroot=www&r1=1.17&r2=1.18
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/philosophy.es.po?cvsroot=www&r1=1.32&r2=1.33
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/philosophy.fr.po?cvsroot=www&r1=1.36&r2=1.37
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/philosophy.pot?cvsroot=www&r1=1.29&r2=1.30
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/philosophy.pt-br.po?cvsroot=www&r1=1.20&r2=1.21
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/philosophy.sr.po?cvsroot=www&r1=1.34&r2=1.35
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/po/selling-exceptions.pot?cvsroot=www&rev=1.1
Patches:
Index: home.tr.shtml
===================================================================
RCS file: /web/www/www/home.tr.shtml,v
retrieving revision 1.101
retrieving revision 1.102
diff -u -b -r1.101 -r1.102
--- home.tr.shtml 8 Jan 2010 21:26:11 -0000 1.101
+++ home.tr.shtml 11 Jan 2010 21:26:20 -0000 1.102
@@ -415,7 +415,7 @@
<p><!-- timestamp start -->
Son Güncelleme:
- $Date: 2010/01/08 21:26:11 $
+ $Date: 2010/01/11 21:26:20 $
<!-- timestamp end -->
</p>
Index: gnu/thegnuproject.ca.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/gnu/thegnuproject.ca.html,v
retrieving revision 1.11
retrieving revision 1.12
diff -u -b -r1.11 -r1.12
--- gnu/thegnuproject.ca.html 2 Aug 2009 20:29:00 -0000 1.11
+++ gnu/thegnuproject.ca.html 11 Jan 2010 21:26:25 -0000 1.12
@@ -1012,7 +1012,7 @@
<!-- timestamp start -->
Updated:
-$Date: 2009/08/02 20:29:00 $
+$Date: 2010/01/11 21:26:25 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -1066,6 +1066,8 @@
<li><a href="/gnu/thegnuproject.pl.html">Polski</a> [pl]</li>
<!-- Russian -->
<li><a
href="/gnu/thegnuproject.ru.html">Русский</a> [ru]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
<!-- Chinese (Simplified) -->
<li><a
href="/gnu/thegnuproject.zh-cn.html">简体中文</a> [zh-cn]</li>
<!-- Chinese(Traditional) -->
Index: gnu/thegnuproject.el.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/gnu/thegnuproject.el.html,v
retrieving revision 1.8
retrieving revision 1.9
diff -u -b -r1.8 -r1.9
--- gnu/thegnuproject.el.html 23 Dec 2009 21:27:01 -0000 1.8
+++ gnu/thegnuproject.el.html 11 Jan 2010 21:26:26 -0000 1.9
@@ -1135,7 +1135,7 @@
<!-- timestamp start -->
ÎνημεÏÏθηκε:
-$Date: 2009/12/23 21:27:01 $
+$Date: 2010/01/11 21:26:26 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -1189,6 +1189,8 @@
<li><a href="/gnu/thegnuproject.pl.html">Polski</a> [pl]</li>
<!-- Russian -->
<li><a
href="/gnu/thegnuproject.ru.html">Русский</a> [ru]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
<!-- Chinese (Simplified) -->
<li><a
href="/gnu/thegnuproject.zh-cn.html">简体中文</a> [zh-cn]</li>
<!-- Chinese(Traditional) -->
Index: gnu/thegnuproject.es.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/gnu/thegnuproject.es.html,v
retrieving revision 1.14
retrieving revision 1.15
diff -u -b -r1.14 -r1.15
--- gnu/thegnuproject.es.html 2 Aug 2009 20:29:00 -0000 1.14
+++ gnu/thegnuproject.es.html 11 Jan 2010 21:26:26 -0000 1.15
@@ -1069,7 +1069,7 @@
<!-- timestamp start -->
Ãltima actualización:
-$Date: 2009/08/02 20:29:00 $
+$Date: 2010/01/11 21:26:26 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -1123,6 +1123,8 @@
<li><a href="/gnu/thegnuproject.pl.html">Polski</a> [pl]</li>
<!-- Russian -->
<li><a
href="/gnu/thegnuproject.ru.html">Русский</a> [ru]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
<!-- Chinese (Simplified) -->
<li><a
href="/gnu/thegnuproject.zh-cn.html">简体中文</a> [zh-cn]</li>
<!-- Chinese(Traditional) -->
Index: gnu/thegnuproject.fr.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/gnu/thegnuproject.fr.html,v
retrieving revision 1.21
retrieving revision 1.22
diff -u -b -r1.21 -r1.22
--- gnu/thegnuproject.fr.html 2 Aug 2009 20:29:00 -0000 1.21
+++ gnu/thegnuproject.fr.html 11 Jan 2010 21:26:26 -0000 1.22
@@ -1344,7 +1344,7 @@
<!-- timestamp start -->
Dernière mise à jour :
-$Date: 2009/08/02 20:29:00 $
+$Date: 2010/01/11 21:26:26 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -1398,6 +1398,8 @@
<li><a href="/gnu/thegnuproject.pl.html">Polski</a> [pl]</li>
<!-- Russian -->
<li><a
href="/gnu/thegnuproject.ru.html">Русский</a> [ru]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
<!-- Chinese (Simplified) -->
<li><a
href="/gnu/thegnuproject.zh-cn.html">简体中文</a> [zh-cn]</li>
<!-- Chinese(Traditional) -->
Index: gnu/thegnuproject.it.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/gnu/thegnuproject.it.html,v
retrieving revision 1.5
retrieving revision 1.6
diff -u -b -r1.5 -r1.6
--- gnu/thegnuproject.it.html 2 Aug 2009 20:29:00 -0000 1.5
+++ gnu/thegnuproject.it.html 11 Jan 2010 21:26:26 -0000 1.6
@@ -1055,7 +1055,7 @@
<!-- timestamp start -->
Ultimo aggiornamento:
-$Date: 2009/08/02 20:29:00 $
+$Date: 2010/01/11 21:26:26 $
<!-- timestamp end -->
</p>
@@ -1109,6 +1109,8 @@
<li><a href="/gnu/thegnuproject.pl.html">Polski</a> [pl]</li>
<!-- Russian -->
<li><a
href="/gnu/thegnuproject.ru.html">Русский</a> [ru]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
<!-- Chinese (Simplified) -->
<li><a
href="/gnu/thegnuproject.zh-cn.html">简体中文</a> [zh-cn]</li>
<!-- Chinese(Traditional) -->
Index: philosophy/selling.tr.html
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/selling.tr.html,v
retrieving revision 1.3
retrieving revision 1.4
diff -u -b -r1.3 -r1.4
--- philosophy/selling.tr.html 8 Jan 2010 09:26:04 -0000 1.3
+++ philosophy/selling.tr.html 11 Jan 2010 21:26:28 -0000 1.4
@@ -13,9 +13,9 @@
<!-- Please ensure links are consistent with Apache's MultiView. -->
<!-- Change include statements to be consistent with the relevant -->
<!-- language, where necessary. -->
-<p><em><a href="/philosophy/selling-exceptions.html">Some views on the ideas of
-selling exceptions to free software licenses, such as the GNU GPL</a> are
-also available.</em></p>
+<p><em><a href="/philosophy/selling-exceptions.html">ÃrneÄin GNU GPL gibi
özgür
+yazılım lisanslarında satıŠayrıcalıkları fikirleri hakkında bazı
+görüÅler</a> de ayrıca mevcuttur.</em></p>
<p>
Birçok insan inanmaktadır ki, GNU Projesiânin ruhu, yazılımın
kopyalarının
@@ -266,7 +266,7 @@
<!-- timestamp start -->
Son Güncelleme:
-$Date: 2010/01/08 09:26:04 $
+$Date: 2010/01/11 21:26:28 $
<!-- timestamp end -->
</p>
Index: philosophy/po/essays-and-articles.ar.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/essays-and-articles.ar.po,v
retrieving revision 1.4
retrieving revision 1.5
diff -u -b -r1.4 -r1.5
--- philosophy/po/essays-and-articles.ar.po 5 Dec 2009 09:26:15 -0000
1.4
+++ philosophy/po/essays-and-articles.ar.po 11 Jan 2010 21:26:32 -0000
1.5
@@ -6,7 +6,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: essays-and-articles.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-12-05 04:25-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-11-09 12:45+0200\n"
"Last-Translator: Hossam Hossny <address@hidden>\n"
"Language-Team: Arabic\n"
@@ -419,6 +419,16 @@
"جÙ​بÙ​Ø¥Ù</a>"
# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.ar.html\">بÙع اÙبرÙ
جÙات
اÙØرة</a> Ùا بأس ÙÙÙ!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/freedom-or-power.html\" id=\"FreedomOrPower\">Freedom "
"or Power?</a>"
@@ -1144,7 +1154,7 @@
#| "2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.,"
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"ØÙÙ٠اÙÙشر © 1996Ø 1997Ø 1998Ø 1999Ø 2000Ø 2001Ø 2002Ø
2003Ø 2004Ø "
"2005Ø 2006Ø 2007Ø Ù
ؤسسة اÙبرÙ
جÙات اÙØØ±Ø©Ø Ø§ÙÙ
ØدÙدةØ,"
Index: philosophy/po/essays-and-articles.bg.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/essays-and-articles.bg.po,v
retrieving revision 1.4
retrieving revision 1.5
diff -u -b -r1.4 -r1.5
--- philosophy/po/essays-and-articles.bg.po 5 Dec 2009 09:26:16 -0000
1.4
+++ philosophy/po/essays-and-articles.bg.po 11 Jan 2010 21:26:32 -0000
1.5
@@ -6,7 +6,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: essays-and-articles.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-12-05 04:25-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-11-09 12:44+0200\n"
"Last-Translator: Yavor Doganov <address@hidden>\n"
"Language-Team: Bulgarian <address@hidden>\n"
@@ -428,6 +428,17 @@
"GNU GPL</a>"
# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.html\">ÐÑодаванеÑо на
Ñвободен ÑоÑÑÑеÑ</a> е "
+"напÑлно вÑзможно!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/freedom-or-power.html\" id=\"FreedomOrPower\">Freedom "
"or Power?</a>"
@@ -1194,7 +1205,7 @@
#| "2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.,"
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"ÐвÑоÑÑки пÑава © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002,
2003, 2004, "
"2005, 2006, 2007, 2008 ФондаÑÐ¸Ñ Ð·Ð° Ñвободен ÑоÑÑÑеÑ"
Index: philosophy/po/essays-and-articles.ca.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/essays-and-articles.ca.po,v
retrieving revision 1.4
retrieving revision 1.5
diff -u -b -r1.4 -r1.5
--- philosophy/po/essays-and-articles.ca.po 5 Dec 2009 09:26:16 -0000
1.4
+++ philosophy/po/essays-and-articles.ca.po 11 Jan 2010 21:26:32 -0000
1.5
@@ -6,7 +6,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: essays-and-articles.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-12-05 04:25-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-11-09 12:45+0200\n"
"Last-Translator: Miquel Puigpelat <address@hidden>\n"
"Language-Team: Catalan <address@hidden>\n"
@@ -439,6 +439,17 @@
"la llicència GPL de GNU</a>"
# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.ca.html\">Vendre programari lliure</a> pot ser "
+"bo!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/freedom-or-power.html\" id=\"FreedomOrPower\">Freedom "
"or Power?</a>"
@@ -1195,7 +1206,7 @@
#| "2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.,"
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
"2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.,"
Index: philosophy/po/essays-and-articles.es.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/essays-and-articles.es.po,v
retrieving revision 1.9
retrieving revision 1.10
diff -u -b -r1.9 -r1.10
--- philosophy/po/essays-and-articles.es.po 25 Dec 2009 12:14:06 -0000
1.9
+++ philosophy/po/essays-and-articles.es.po 11 Jan 2010 21:26:32 -0000
1.10
@@ -15,7 +15,7 @@
msgstr ""
"Project-Id-Version: essays-and-articles.es 1.0\n"
"Report-Msgid-Bugs-To: \n"
-"POT-Creation-Date: 2009-12-05 04:25-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-12-09 22:00+0100\n"
"Last-Translator: Xavier Reina <address@hidden>\n"
"Language-Team: Spanish <address@hidden>\n"
@@ -437,6 +437,16 @@
"cumplir la GPL de GNU</a>"
# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"¡<a href=\"/philosophy/selling.es.html\">Vender Software Libre</a> está
bien!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/freedom-or-power.html\" id=\"FreedomOrPower\">Freedom "
"or Power?</a>"
@@ -1182,9 +1192,13 @@
"español de GNU</a>.â©"
# type: Content of: <div><p>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, "
+#| "2005, 2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
Index: philosophy/po/essays-and-articles.fr.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/essays-and-articles.fr.po,v
retrieving revision 1.6
retrieving revision 1.7
diff -u -b -r1.6 -r1.7
--- philosophy/po/essays-and-articles.fr.po 12 Dec 2009 21:26:42 -0000
1.6
+++ philosophy/po/essays-and-articles.fr.po 11 Jan 2010 21:26:32 -0000
1.7
@@ -7,7 +7,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: essays-and-articles.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-12-05 04:25-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-12-12 16:17+0100\n"
"Last-Translator: Cédric Corazza <cedric.corazza AT wanadoo.fr>\n"
"Language-Team: French <address@hidden>\n"
@@ -439,6 +439,17 @@
"respecter la GPL GNU</a>"
# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.fr.html\">Vendre des logiciels libres</a> ce "
+"n'est pas un problème !"
+
+# type: Content of: <ul><li>
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/freedom-or-power.html\" id=\"FreedomOrPower\">Freedom "
"or Power?</a>"
@@ -1198,9 +1209,13 @@
"la soumission de traductions de cet article."
# type: Content of: <div><p>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, "
+#| "2005, 2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
Index: philosophy/po/essays-and-articles.pot
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/essays-and-articles.pot,v
retrieving revision 1.3
retrieving revision 1.4
diff -u -b -r1.3 -r1.4
--- philosophy/po/essays-and-articles.pot 5 Dec 2009 09:26:16 -0000
1.3
+++ philosophy/po/essays-and-articles.pot 11 Jan 2010 21:26:32 -0000
1.4
@@ -7,7 +7,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: PACKAGE VERSION\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-12-05 04:25-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: YEAR-MO-DA HO:MI+ZONE\n"
"Last-Translator: FULL NAME <address@hidden>\n"
"Language-Team: LANGUAGE <address@hidden>\n"
@@ -330,6 +330,12 @@
# type: Content of: <ul><li>
msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <ul><li>
+msgid ""
"<a href=\"/philosophy/freedom-or-power.html\" id=\"FreedomOrPower\">Freedom "
"or Power?</a>"
msgstr ""
@@ -871,7 +877,7 @@
# type: Content of: <div><p>
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
# type: Content of: <div><p>
Index: philosophy/po/essays-and-articles.pt-br.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/essays-and-articles.pt-br.po,v
retrieving revision 1.4
retrieving revision 1.5
diff -u -b -r1.4 -r1.5
--- philosophy/po/essays-and-articles.pt-br.po 5 Dec 2009 09:26:16 -0000
1.4
+++ philosophy/po/essays-and-articles.pt-br.po 11 Jan 2010 21:26:32 -0000
1.5
@@ -9,7 +9,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: essays-and-articles.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-12-05 04:25-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-11-09 12:47+0200\n"
"Last-Translator: Leandro Guimarães Faria Corcete DUTRA <leandro.gfc."
"address@hidden>\n"
@@ -367,6 +367,17 @@
msgstr ""
# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.html\">Vender Programas Livres</a> Não Tem "
+"Problema!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/freedom-or-power.html\" id=\"FreedomOrPower\">Freedom "
"or Power?</a>"
@@ -914,7 +925,7 @@
# type: Content of: <div><p>
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
# type: Content of: <div><p>
Index: philosophy/po/essays-and-articles.sr.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/essays-and-articles.sr.po,v
retrieving revision 1.4
retrieving revision 1.5
diff -u -b -r1.4 -r1.5
--- philosophy/po/essays-and-articles.sr.po 5 Dec 2009 09:26:16 -0000
1.4
+++ philosophy/po/essays-and-articles.sr.po 11 Jan 2010 21:26:32 -0000
1.5
@@ -6,7 +6,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: essays-and-articles.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-12-05 04:25-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-11-09 12:48+0200\n"
"Last-Translator: Strahinya Radich <address@hidden>\n"
"Language-Team: Serbian <address@hidden>\n"
@@ -427,6 +427,17 @@
"ÐÐУ-ове ÐÐÐ</a>"
# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.sr.html\">ÐÑодаÑа Ñлободног
ÑоÑÑвеÑа</a> Ñе "
+"иÑпÑавна!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/freedom-or-power.html\" id=\"FreedomOrPower\">Freedom "
"or Power?</a>"
@@ -1185,7 +1196,7 @@
#| "2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.,"
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"<b>ÐÑÑоÑÑка пÑава:</b><br />Copyright © 1996, 1997, 1998,
1999, 2000, "
"2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, "
Index: philosophy/po/philosophy.ar.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/philosophy.ar.po,v
retrieving revision 1.8
retrieving revision 1.9
diff -u -b -r1.8 -r1.9
--- philosophy/po/philosophy.ar.po 12 Nov 2009 21:26:17 -0000 1.8
+++ philosophy/po/philosophy.ar.po 11 Jan 2010 21:26:32 -0000 1.9
@@ -5,7 +5,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: philosophy\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-11-12 16:26-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-09-08 21:47+0200\n"
"Last-Translator: Hossam Hossny <address@hidden>\n"
"Language-Team: Arabic\n"
@@ -46,6 +46,16 @@
# type: Content of: <ul><li>
#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.ar.html\">بÙع اÙبرÙ
جÙات
اÙØرة</a> Ùا بأس ÙÙÙ!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
#| msgid "<a href=\"/philosophy/why-copyleft.html\">Why Copyleft?</a>"
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/lest-codeplex-perplex.html\">Lest CodePlex perplex</a>"
@@ -78,12 +88,6 @@
"<a href=\"/philosophy/microsoft-antitrust.html\">ÙÙÙ Ùتعارض Ù
شرÙع Øزب "
"اÙÙراصÙØ© اÙسÙÙد٠Ù
ع اÙبرÙ
جÙات اÙØرة</a>"
-# type: Content of: <ul><li>
-#, fuzzy
-#| msgid "<a href=\"/philosophy/x.html\">The X Window System Trap</a>"
-msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
-msgstr "<a href=\"/philosophy/x.html\">Ù
أز٠ÙظاÙ
اÙÙÙÙذة
Ø¥Ùس</a>"
-
# type: Content of: <h3>
msgid "About Free Software"
msgstr "ع٠اÙبرÙ
جÙات اÙØرة"
@@ -253,7 +257,7 @@
#| "2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.,"
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"ØÙÙ٠اÙÙشر © 1996Ø 1997Ø 1998Ø 1999Ø 2000Ø 2001Ø 2002Ø
2003Ø 2004Ø "
"2005Ø 2006Ø 2007Ø Ù
ؤسسة اÙبرÙ
جÙات اÙØØ±Ø©Ø Ø§ÙÙ
ØدÙدةØ,"
@@ -283,6 +287,12 @@
msgid "Translations of this page"
msgstr "ترجÙ
ات Ùذ٠اÙصÙØØ©"
+# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#~| msgid "<a href=\"/philosophy/x.html\">The X Window System Trap</a>"
+#~ msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
+#~ msgstr "<a href=\"/philosophy/x.html\">Ù
أز٠ÙظاÙ
اÙÙÙÙذة
Ø¥Ùس</a>"
+
# type: Content of: <p>
#, fuzzy
#~| msgid ""
Index: philosophy/po/philosophy.bg.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/philosophy.bg.po,v
retrieving revision 1.43
retrieving revision 1.44
diff -u -b -r1.43 -r1.44
--- philosophy/po/philosophy.bg.po 12 Nov 2009 21:26:17 -0000 1.43
+++ philosophy/po/philosophy.bg.po 11 Jan 2010 21:26:32 -0000 1.44
@@ -6,7 +6,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: philosophy.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-11-12 16:26-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-10-28 15:01+0200\n"
"Last-Translator: Yavor Doganov <address@hidden>\n"
"Language-Team: Bulgarian <address@hidden>\n"
@@ -44,6 +44,17 @@
# type: Content of: <ul><li>
#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.html\">ÐÑодаванеÑо на
Ñвободен ÑоÑÑÑеÑ</a> е "
+"напÑлно вÑзможно!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
#| msgid "<a href=\"/philosophy/why-copyleft.html\">Why Copyleft?</a>"
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/lest-codeplex-perplex.html\">Lest CodePlex perplex</a>"
@@ -77,12 +88,6 @@
"<a href=\"/philosophy/pirate-party.html\">Ðак плаÑÑоÑмаÑа на
ÐиÑаÑÑкаÑа "
"паÑÑÐ¸Ñ Ð² ШвеÑÐ¸Ñ Ð²Ð¾Ð´Ð¸ до нежелан ÑезÑлÑаÑ
за ÑÐ²Ð¾Ð±Ð¾Ð´Ð½Ð¸Ñ ÑоÑÑÑеÑ</a>"
-# type: Content of: <ul><li>
-#, fuzzy
-#| msgid "<a href=\"/philosophy/x.html\">The X Window System Trap</a>"
-msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
-msgstr "<a href=\"/philosophy/x.html\">ÐапанÑÑ Ð½Ð° X Window</a>"
-
# type: Content of: <h3>
msgid "About Free Software"
msgstr "ÐÑноÑно ÑÐ²Ð¾Ð±Ð¾Ð´Ð½Ð¸Ñ ÑоÑÑÑеÑ"
@@ -269,7 +274,7 @@
#| "2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.,"
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"ÐвÑоÑÑки пÑава © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002,
2003, 2004, "
"2005, 2006, 2007, 2008 ФондаÑÐ¸Ñ Ð·Ð° Ñвободен ÑоÑÑÑеÑ"
@@ -299,6 +304,12 @@
msgid "Translations of this page"
msgstr "ÐÑÑги пÑеводи на Ñази ÑÑÑаниÑа"
+# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#~| msgid "<a href=\"/philosophy/x.html\">The X Window System Trap</a>"
+#~ msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
+#~ msgstr "<a href=\"/philosophy/x.html\">ÐапанÑÑ Ð½Ð° X Window</a>"
+
# type: Content of: <p>
#, fuzzy
#~| msgid ""
Index: philosophy/po/philosophy.ca.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/philosophy.ca.po,v
retrieving revision 1.17
retrieving revision 1.18
diff -u -b -r1.17 -r1.18
--- philosophy/po/philosophy.ca.po 12 Nov 2009 21:26:17 -0000 1.17
+++ philosophy/po/philosophy.ca.po 11 Jan 2010 21:26:33 -0000 1.18
@@ -6,7 +6,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: philosophy.ca\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-11-12 16:26-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-06-30 16:37+0200\n"
"Last-Translator: Miquel Puigpelat <address@hidden>\n"
"Language-Team: Catalan <address@hidden>\n"
@@ -44,6 +44,17 @@
# type: Content of: <ul><li>
#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.ca.html\">Vendre programari lliure</a> pot ser "
+"bo!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
#| msgid "<a href=\"/philosophy/why-copyleft.html\">Why Copyleft?</a>"
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/lest-codeplex-perplex.html\">Lest CodePlex perplex</a>"
@@ -76,12 +87,6 @@
"<a href=\"/philosophy/microsoft-antitrust.ca.html\">El procés antimonopoli "
"contra Microsoft i el programari lliure</a>"
-# type: Content of: <ul><li>
-#, fuzzy
-#| msgid "<a href=\"/philosophy/x.html\">The X Window System Trap</a>"
-msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
-msgstr "<a href=\"/philosophy/x.html\">La trampa del X Windows</a>"
-
# type: Content of: <h3>
msgid "About Free Software"
msgstr "Sobre el programari lliure"
@@ -261,7 +266,7 @@
#| "2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.,"
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
"2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.,"
@@ -290,6 +295,12 @@
msgid "Translations of this page"
msgstr "Traduccions d'aquesta pà gina"
+# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#~| msgid "<a href=\"/philosophy/x.html\">The X Window System Trap</a>"
+#~ msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
+#~ msgstr "<a href=\"/philosophy/x.html\">La trampa del X Windows</a>"
+
# type: Content of: <p>
#, fuzzy
#~ msgid ""
Index: philosophy/po/philosophy.es.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/philosophy.es.po,v
retrieving revision 1.32
retrieving revision 1.33
diff -u -b -r1.32 -r1.33
--- philosophy/po/philosophy.es.po 6 Jan 2010 11:56:47 -0000 1.32
+++ philosophy/po/philosophy.es.po 11 Jan 2010 21:26:33 -0000 1.33
@@ -16,7 +16,7 @@
msgstr ""
"Project-Id-Version: philosophy.html\n"
"Report-Msgid-Bugs-To: \n"
-"POT-Creation-Date: 2009-11-12 16:26-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2010-01-06 12:54+0100\n"
"Last-Translator: Xavier Reina <address@hidden>\n"
"Language-Team: Spanish <address@hidden>\n"
@@ -59,6 +59,16 @@
"acerca el software libre y el proyecto GNU."
# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"¡<a href=\"/philosophy/selling.es.html\">Vender Software Libre</a> está
bien!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/lest-codeplex-perplex.html\">Lest CodePlex perplex</a>"
msgstr ""
@@ -88,11 +98,6 @@
"<a href=\"/philosophy/pirate-party.html\">Cómo el Partido Pirata sueco da la
"
"espalda al software libre</a> (en inglés)"
-# type: Content of: <ul><li>
-msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
-msgstr ""
-"<a href=\"/philosophy/javascript-trap.es.html\">La trampa del Javascript</a>"
-
# type: Content of: <h3>
msgid "About Free Software"
msgstr "Sobre el Software Libre"
@@ -258,9 +263,13 @@
"español de GNU</a>.â©"
# type: Content of: <div><p>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, "
+#| "2005, 2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
@@ -294,6 +303,12 @@
msgid "Translations of this page"
msgstr "Traducciones de esta página"
+# type: Content of: <ul><li>
+#~ msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
+#~ msgstr ""
+#~ "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.es.html\">La trampa del Javascript</"
+#~ "a>"
+
# type: Content of: <p>
#~ msgid ""
#~ "<span style=\"background-color: yellow; color: red; padding: 8px;\">NEW</"
Index: philosophy/po/philosophy.fr.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/philosophy.fr.po,v
retrieving revision 1.36
retrieving revision 1.37
diff -u -b -r1.36 -r1.37
--- philosophy/po/philosophy.fr.po 30 Nov 2009 17:59:31 -0000 1.36
+++ philosophy/po/philosophy.fr.po 11 Jan 2010 21:26:33 -0000 1.37
@@ -7,7 +7,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: philosophy.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-11-12 16:26-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-11-29 17:45+0100\n"
"Last-Translator: Cédric Corazza <cedric.corazza AT wanadoo.fr>\n"
"Language-Team: French <address@hidden>\n"
@@ -50,6 +50,17 @@
"libres et le projet GNU."
# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.fr.html\">Vendre des logiciels libres</a> ce "
+"n'est pas un problème !"
+
+# type: Content of: <ul><li>
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/lest-codeplex-perplex.html\">Lest CodePlex perplex</a>"
msgstr ""
@@ -80,11 +91,6 @@
"<a href=\"/philosophy/pirate-party.fr.html\">Pourquoi les propositions du "
"Parti Pirate suédois se retournent contre le logiciel libre</a>"
-# type: Content of: <ul><li>
-msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
-msgstr ""
-"<a href=\"/philosophy/javascript-trap.fr.html\">Le piège JavaScript</a>"
-
# type: Content of: <h2>
msgid "About Free Software"
msgstr "À propos du logiciel libre"
@@ -258,9 +264,13 @@
"la soumission de traductions de cet article."
# type: Content of: <div><p>
+#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, "
+#| "2005, 2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
@@ -289,3 +299,8 @@
# type: Content of: <div><h4>
msgid "Translations of this page"
msgstr "Traductions de cette page"
+
+# type: Content of: <ul><li>
+#~ msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
+#~ msgstr ""
+#~ "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.fr.html\">Le piège JavaScript</a>"
Index: philosophy/po/philosophy.pot
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/philosophy.pot,v
retrieving revision 1.29
retrieving revision 1.30
diff -u -b -r1.29 -r1.30
--- philosophy/po/philosophy.pot 12 Nov 2009 21:26:18 -0000 1.29
+++ philosophy/po/philosophy.pot 11 Jan 2010 21:26:33 -0000 1.30
@@ -7,7 +7,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: PACKAGE VERSION\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-11-12 16:26-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: YEAR-MO-DA HO:MI+ZONE\n"
"Last-Translator: FULL NAME <address@hidden>\n"
"Language-Team: LANGUAGE <address@hidden>\n"
@@ -42,6 +42,12 @@
msgstr ""
# type: Content of: <ul><li>
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <ul><li>
msgid "<a href=\"/philosophy/lest-codeplex-perplex.html\">Lest CodePlex
perplex</a>"
msgstr ""
@@ -63,10 +69,6 @@
"Platform Backfires on Free Software</a>"
msgstr ""
-# type: Content of: <ul><li>
-msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
-msgstr ""
-
# type: Content of: <h3>
msgid "About Free Software"
msgstr ""
@@ -193,7 +195,7 @@
# type: Content of: <div><p>
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
# type: Content of: <div><p>
Index: philosophy/po/philosophy.pt-br.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/philosophy.pt-br.po,v
retrieving revision 1.20
retrieving revision 1.21
diff -u -b -r1.20 -r1.21
--- philosophy/po/philosophy.pt-br.po 12 Nov 2009 21:26:18 -0000 1.20
+++ philosophy/po/philosophy.pt-br.po 11 Jan 2010 21:26:33 -0000 1.21
@@ -9,7 +9,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: philosophy.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-11-12 16:26-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-02-06 23:25-0200\n"
"Last-Translator: Leandro Guimarães Faria Corcete DUTRA <leandro.gfc."
"address@hidden>\n"
@@ -48,6 +48,17 @@
# type: Content of: <ul><li>
#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.html\">Vender Programas Livres</a> Não Tem "
+"Problema!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
#| msgid "<a href=\"/philosophy/free-sw.html\">What is Free Software?</a>"
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/lest-codeplex-perplex.html\">Lest CodePlex perplex</a>"
@@ -74,12 +85,6 @@
"Platform Backfires on Free Software</a>"
msgstr "<a href = \"/philosophy/free-sw.html\">O Que São Programas
Livres?</a>"
-# type: Content of: <ul><li>
-#, fuzzy
-#| msgid "<a href=\"/philosophy/free-sw.html\">What is Free Software?</a>"
-msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
-msgstr "<a href = \"/philosophy/free-sw.html\">O Que São Programas
Livres?</a>"
-
# type: Content of: <h3>
msgid "About Free Software"
msgstr "Sobre Programas Livres"
@@ -243,7 +248,7 @@
# type: Content of: <div><p>
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
# type: Content of: <div><p>
@@ -269,6 +274,13 @@
msgstr "Traduções desta página"
# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#~| msgid "<a href=\"/philosophy/free-sw.html\">What is Free Software?</a>"
+#~ msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
+#~ msgstr ""
+#~ "<a href = \"/philosophy/free-sw.html\">O Que São Programas Livres?</a>"
+
+# type: Content of: <ul><li>
#~ msgid ""
#~ "<a href=\"/philosophy/shouldbefree.html\">Why Software Should Be Free</a> "
#~ "(This is an older and longer essay about the same topic as the previous "
Index: philosophy/po/philosophy.sr.po
===================================================================
RCS file: /web/www/www/philosophy/po/philosophy.sr.po,v
retrieving revision 1.34
retrieving revision 1.35
diff -u -b -r1.34 -r1.35
--- philosophy/po/philosophy.sr.po 12 Nov 2009 21:26:18 -0000 1.34
+++ philosophy/po/philosophy.sr.po 11 Jan 2010 21:26:33 -0000 1.35
@@ -6,7 +6,7 @@
msgid ""
msgstr ""
"Project-Id-Version: philosophy.html\n"
-"POT-Creation-Date: 2009-11-12 16:26-0500\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
"PO-Revision-Date: 2009-07-05 21:52+0200\n"
"Last-Translator: Strahinya Radich <address@hidden>\n"
"Language-Team: Serbian <address@hidden>\n"
@@ -44,6 +44,17 @@
# type: Content of: <ul><li>
#, fuzzy
+#| msgid ""
+#| "<a href=\"/philosophy/selling.html\">Selling Free Software</a> is OK!"
+msgid ""
+"<a href=\"/philosophy/selling-exceptions.html\">On Selling Exceptions to the "
+"GNU GPL</a>"
+msgstr ""
+"<a href=\"/philosophy/selling.sr.html\">ÐÑодаÑа Ñлободног
ÑоÑÑвеÑа</a> Ñе "
+"иÑпÑавна!"
+
+# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
#| msgid "<a href=\"/philosophy/why-copyleft.html\">Why Copyleft?</a>"
msgid ""
"<a href=\"/philosophy/lest-codeplex-perplex.html\">Lest CodePlex perplex</a>"
@@ -76,12 +87,6 @@
"<a href=\"/philosophy/microsoft-antitrust.html\">ÐнÑимонополÑко
ÑÑÑеÑе "
"ÐикÑоÑоÑÑÑ Ð¸ Ñлободни ÑоÑÑвеÑ</a>"
-# type: Content of: <ul><li>
-#, fuzzy
-#| msgid "<a href=\"/philosophy/x.html\">The X Window System Trap</a>"
-msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
-msgstr "<a href=\"/philosophy/x.html\">Ðамка ÐÐºÑ ÐÑозоÑа</a>"
-
# type: Content of: <h2>
msgid "About Free Software"
msgstr "Ð Ñлободном ÑоÑÑвеÑÑ"
@@ -262,7 +267,7 @@
#| "2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, Inc.,"
msgid ""
"Copyright © 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, "
-"2006, 2007, 2008, 2009 Free Software Foundation, Inc."
+"2006, 2007, 2008, 2009, 2010 Free Software Foundation, Inc."
msgstr ""
"<b>ÐÑÑоÑÑка пÑава:</b><br />Copyright © 1996, 1997, 1998,
1999, 2000, "
"2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008 Free Software Foundation, "
@@ -296,6 +301,12 @@
msgid "Translations of this page"
msgstr "ÐÑеводи ове ÑÑÑаниÑе"
+# type: Content of: <ul><li>
+#, fuzzy
+#~| msgid "<a href=\"/philosophy/x.html\">The X Window System Trap</a>"
+#~ msgid "<a href=\"/philosophy/javascript-trap.html\">The Javascript Trap</a>"
+#~ msgstr "<a href=\"/philosophy/x.html\">Ðамка ÐÐºÑ ÐÑозоÑа</a>"
+
# type: Content of: <p>
#, fuzzy
#~ msgid ""
Index: events/rms-nyu-2001-transcript.tr.html
===================================================================
RCS file: events/rms-nyu-2001-transcript.tr.html
diff -N events/rms-nyu-2001-transcript.tr.html
--- /dev/null 1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ events/rms-nyu-2001-transcript.tr.html 11 Jan 2010 21:26:23 -0000
1.1
@@ -0,0 +1,2099 @@
+
+<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>Ãzgür Yazılım: Ãzgürlük ve Ä°ÅbirliÄi - GNU Projesi - Ãzgür
Yazılım Vakfı</title>
+
+<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
+<h2>Ãzgür Yazılım: Ãzgürlük ve Ä°ÅbirliÄi</h2>
+
+<p style="text-align: center;">
+Richard M. Stallman'ın <em>"Ãzgür Yazılım: Ãzgürlük ve
Ä°ÅbirliÄi"</em><br />
+isimli, New York'taki New York Ãniversitesi'nde <br />, 29 Mayıs 2001
+tarihinde yaptıÄı konuÅmanın metnidir.</p>
+
+<div class="announcement">
+<blockquote><p>Bu konuÅmanın <a
href="/events/rms-nyu-2001-transcript.txt">düz metin</a>
+sürümü ve <a href="/events/rms-nyu-2001-summary.txt">özeti</a> de
vardır.</p></blockquote>
+</div>
+
+<p><strong>URETSKY</strong>: Ben Mike Uretsky. Stern Ä°Åletme Fakültesiâni
+bitirdim. Ayrıca Ä°leri Teknoloji Merkeziânin Müdür Yardımcılarından
+biriyim. Ve Bilgisayar Bilimi Departmanında hepimiz adına, sizlere burada
+hoÅ geldiniz demek istiyorum. Size konuÅmacıyı takdim edecek olan Edâe
+mikrofonu vermeden önce bazı açıklamalarda bulunmak istiyorum.</p>
+
+<p>Ãniversitenin rolü, tartıÅmaların yapılması için uygun bir alan
olması ve
+ilginç tartıÅmaların yapılabilmesidir. Ve büyük bir üniversitenin
rolü,
+özellikle ilginç tartıÅmaların yapılabilmesidir. Ve bu özel sunum, bu
+seminer bu kalıba girer. Açık kaynak tartıÅmasını özellikle ilginç
+buluyorum. Bir anlamdaâ¦.<i>[dinleyiciler güler]</i></p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Ãzgür yazılım yapıyorum. Açık kaynak
farklı bir
+harekettir. <i>[dinleyiciler güler] [AlkıÅ]</i></p>
+
+<p><strong>URETSKY</strong>: 1960âlarda ilgili alanda çalıÅmaya ilk
+baÅladıÄımda, temel olarak yazılım özgürdü. Ve çevrimlere girdik.
Ãzgür hale
+geldi ve daha sonra pazarlarını geniÅletme ihtiyacında olan yazılım
+üreticileri, bunu baÅka taraflara doÄru çektiler. PCânin giriÅiyle
+gerçekleÅen birçok hareket, tam olarak da benzer bir çevrim tipinde hareket
+etti.</p>
+
+<p>Pierre Levy adında çok ilginç bir Fransız filozof vardır, bu filozof,
+insanlıÄın refahını geliÅtirecek iliÅki tiplerindeki deÄiÅim ile,
yalnızca
+teknolojiyle ilgili olarak deÄil ayrıca sosyal yeniden yapılanma, politik
+yeniden yapılanma ile iliÅkili olarak bu yöne doÄru olan hareketten ve
siber
+aleme doÄru olan hareketten bahsetmektedir. Ve bu tartıÅmanın söz konusu
+yöndeki bir hareket olmasını ve bu tartıÅmanın, normalde Ãniversitede
bir
+teselli gibi olan çok sayıda disiplinin sınırlarının ötesine giden bir
Åey
+olmasını umuyoruz. Bazı çok ilginç tartıÅmaları dört gözle
bekliyoruz. Ed?</p>
+
+<p><strong>SCHONBERG</strong>: Ben Courant Enstitüsüândeki Bilgisayar
Bilimi
+Departmanından Ed Schonberg. Hepinize öncelikle hoŠgeldiniz demek
+istiyorum. GiriÅ konuÅmasını yapanlar genellikle ve özellikle halka
+sunumların yararsız bir kısmını yapanlardır ancak bu durumda, gerçekte
+yararlı bir amaca hizmet etmektedirler, Mikeâın da kolayca gösterdiÄi
gibi,
+giriÅ konuÅmasını yapan kiÅi, örneÄin, hatalı açıklamalar yaparak,
+tartıÅmanın parametrelerini ciddi ölçüde düzeltebilir ve
<i>[dinleyiciler
+güler]</i> keskin hale getirebilir.</p>
+
+<p>Bu nedenle, açıklamaya ihtiyaç duymayan birine anlatır gibi mümkün
olan en
+kısa giriÅi yapayım. Richard, yıllar önce MIT YZ Laboratuarında yazıcı
+sürücüleri için kaynak kodunun elveriÅli olmamasına iliÅkin
problemlerden
+küresel olarak düÅünen ve yerel hareket eden biri için mükemmel bir
+örnektir. Yazılımın nasıl oluÅturulduÄu, hangi fikri mülkiyet
araçlarına
+sahip olduÄu ve yazılım topluluÄunun gerçekte neyi temsil ettiÄi
fikirlerini
+yeniden incelemek için hepimizi zorlamıŠolan baÄlı bir felsefe
+geliÅtirmiÅtir. Richard Stallmanâa hoÅ geldiniz demek
+istiyorum. <i>[AlkıÅ]</i></p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>Biri bana bir saat ödünç verebilir mi?
+<i>[Dinleyiciler güler]</i> TeÅekkür ederim. Bu vesileyle, bu platformda
+olma imkânı verdikleri için Microsoftâa <i>[dinleyiciler güler]</i>
teÅekkür
+ederim. Son birkaç haftadır, kitabı bir yerlerde kazara yasaklanmıŠolan
bir
+yazar gibi hissediyorum.<i>[dinleyiciler güler]</i> Ancak buna iliÅkin
+yazıların tümünde yanlıŠyazarın adı verilmektedir çünkü Microsoft
GNU
+GPLâyi açık kaynaklı bir lisans olarak tanımlamaktadır ve bunu izleyen
baskı
+kapsamının çoÄunluÄu buna uygundur. Tabi ki, insanların çoÄunluÄu,
+çalıÅmamızın açık kaynakla iÅinin olmadıÄını fark etmemektedir,
çünkü
+insanlar âaçık kaynakâ ifadesini bulmadan önce iÅin çoÄunu
gerçekleÅtirdik.</p>
+
+<p>Ãzgür yazılım hareketindeyiz ve özgür yazılım hareketinin ne
hakkında
+olduÄu, ne anlama geldiÄi, ne yaptıÄımız üzerine konuÅacaÄım ve bu
bir
+iÅletme okulu tarafından desteklendiÄi için, özgür yazılımın
iÅletmeyle
+nasıl bir ilgisi olduÄu hakkında ve sosyal hayatın bazı diÄer alanları
+hakkında bir Åeyler söyleyeceÄim.</p>
+
+<p>Åimdi, bazılarınız hayatında hiç bilgisayar programı yazmamıÅ
olabilir ama
+belki de yemek piÅirdiniz. Ve yemek piÅirdiyseniz, çok mükemmel
deÄilseniz,
+muhtemelen yemek tariflerini kullandınız. Ve yemek tariflerini
+kullandıysanız, bir arkadaÅınızla muhtemelen bir yemek tarifinin
kopyasını
+paylaÅtınız. Ve tam anlamıyla bir acemi deÄilseniz, yemek tarifi
alıÅveriÅi
+yapmıÅsınızdır. Yemek tariflerinde belirli Åeyler söylenmektedir ancak
tam
+olarak aynı Åeyleri yapmanız gerekmez. İçeriklerden bazılarını
+katmayabilirsiniz. Mantarı sevdiÄiniz için biraz mantar
+ekleyebilirsiniz. Doktorunuz tuzu azaltmanız gerektiÄini söylediÄi için
daha
+az tuz koyabilirsiniz. YeteneÄinize göre daha büyük deÄiÅiklikler bile
+yapabilirsiniz. Ve bir yemek tarifinde deÄiÅiklik yaptıysanız ve bu yemek
+tarifine göre arkadaÅlarınıza yemek piÅirdiyseniz ve yemeÄi sevdilerse,
size
+Åunu söyleyebilirler: âTarifini bana da verir misin?â Ve o zaman ne
+yaparsınız? Yemek tarifinin deÄiÅmiÅ halini yazıp arkadaÅınıza bir
kopyasını
+verebilirsiniz. Bunlar, herhangi bir tipteki iÅlevsel olarak yararlı yemek
+tarifleriyle yapabileceÄiniz doÄal Åeylerdir.</p>
+
+<p>Åimdi yemek tarifi, bir bilgisayar programına çok benzemektedir. Bir
+bilgisayar programı yemek tarifine çok benzemektedir: istediÄiniz bir sonuca
+ulaÅmak için gerçekleÅtirilecek bir seri adımdan ibarettir. Bu nedenle,
+yemek tarifleriyle yaptıÄınız Åeyleri bilgisayar programlarıyla da
yapmanız
+çok doÄaldır, örneÄin, arkadaÅınıza bir kopyasını vermek gibi.
Farklı bir
+iÅlevi görmesi için bilgisayar programını deÄiÅtirebilirsiniz de.
BaÅka biri
+için iyi bir iŠgörmüŠolabilir ancak sizinki farklı bir iŠolabilir. Bu
+nedenle programı deÄiÅtirirsiniz. Ve deÄiÅtirdikten sonra, baÅka insanlar
+için yararlı olabilir. Belki de sizin yaptıÄınız iÅe benzer bir iÅ
için
+kullanılacaktır. Bu nedenle, Åu soruyu sorarlar: "Bana bilgisayar
+programının bir kopyasını verir misin?" Tabi ki, kibar bir insan olduÄunuz
+için, bilgisayar programınızın bir kopyasını verirsiniz. Bu, nazik bir
insan
+olmanın yoludur.</p>
+
+<p>Bu nedenle, yemek tariflerinin kara kutular içine yerleÅtirildiÄi durumu
+düÅünün. Hangi içerikleri kullandıÄınızı göremezsiniz ve
deÄiÅtiremezsiniz
+ve arkadaÅınıza bir kopyasını vermeye kalktıÄınızda size korsan
dendiÄini ve
+yıllarca hapiste yattıÄınızı düÅünün. Böyle bir dünya, yemek
tariflerini
+paylaÅmaya alıÅmıŠinsanlar için büyük bir zulümdür. Ancak özel
mülk yazılım
+dünyasında durum aynen böyledir. Bu, diÄer insanlara karÅı genel
inceliÄin
+olmadıÄı ya da engellendiÄi bir dünyadır. </p>
+
+<p>Åimdi bunu neden farkettim? Bunu farkettim çünkü 1970âlerde
yazılımı
+paylaÅan bir programcı birliÄinin parçası olma Åansına ulaÅmıÅtım.
Bu
+topluluÄun temelleri bilgisayarın baÅlangıcına dayanmaktadır. Ancak,
+1970âlerde, insanların yazılımı paylaÅtıÄı bir topluluk zor bulunan
bir
+Åeydi. Ve gerçekte bu uç bir durumdu çünkü çalıÅtıÄım
laboratuarda, tüm
+iÅletim sistemi, topluluÄumuz tarafından geliÅtirilen yazılımdı ve bu
+yazılımın herhangi bir kısmını herhangi bir kimseyle
+paylaÅmaktaydık. Ä°steyen herkes gelebiliyor ve bir kopya alabiliyordu ve ne
+yapmak isterse yapıyordu. Bu programlar üzerinde hiçbir telif hakkı
uyarısı
+yoktu. Ä°ÅbirliÄi bizim yaÅam biçimimizdi. Ve bu yaÅam Åeklinde
+güvendeydik. Bunun için savaÅmıyorduk. Bunun için savaÅmamız
+gerekmiyordu. Sadece bu Åekilde yaÅıyorduk. Ve bildiÄimiz kadarıyla, bu
+Åekilde yaÅamayı sürdürecektik. Bu nedenle özgür yazılım vardı ama
özgür
+yazılım hareketi yoktu. </p>
+
+<p>Ama daha sonra topluluÄumuz çeÅitli felaketlerle yıkıldı. Sonunda
tamamen
+yok oldu. Sonunda tüm çalıÅmalarımız için kullandıÄımız PDP-10
bilgisayarı1
+ortadan kalktı. Sistemimiz olan, Uyumlu Olmayan Zaman PaylaÅımlı Sistem,
+1960âlarda baÅlayarak yazılmıÅtı, bu nedenle assembler dilinde
+yazılmıÅtı. 1960âlarda bir iÅletim sistemi yazmak için assembler
+kullanılmaktaydı. Bu nedenle, tabi ki, assembler dili belirli bir bilgisayar
+mimarisi içindir; bunun devamı gelmezse, tüm çalıÅmanız boÅa gider,
iÅe
+yaramaz. Ve bizim baÅımıza da bu geldi. 20 yıllık çalıÅma boÅa gitti.
</p>
+
+<p>Ancak bu durum meydana gelmeden önce, bu durum meydana geldiÄinde ne
+yapacaÄıma iliÅkin olarak beni hazırlayan ve ne yapacaÄımı görmeme
yardımcı
+olan bir olay oldu çünkü belirli bir noktada, Xerox çalıÅtıÄım yer
olan
+Yapay Zeka Laboratuvarına bir lazer yazıcısı hediye etti ve bu hediye
+gerçekten de güzel bir hediyeydi çünkü Xerox dıÅında birilerinin bir
lazer
+yazıcısına sahip olduÄu ilk durumdu. Bu yazıcı çok hızlıydı,
saniyede bir
+sayfa yazıyordu, birçok anlamda çok iyiydi ancak güvenilir deÄildi
çünkü
+yüksek hızlı bir kopyalayıcının yazıcı olarak deÄiÅtirilmiÅ
biçimiydi. Ve
+bildiÄiniz gibi kopyalayıcılarda sıkıÅma meydana gelmektedir ancak
genelde
+bu sıkıÅmayı çözecek birileri bulunur. Yazıcıda sıkıÅma oldu ve
kimse
+görmedi. Bu nedenle yazıcı uzun süre sorunlu halde kaldı.</p>
+
+<p>Biz de bu sorunu çözmek için bir fikir geliÅtirdik. Sistemi, yazıcı
her ne
+zaman bir sıkıÅma durumu yaÅarsa, yazıcıyı çalıÅtıran makine zaman
+paylaÅımlı makinemize durumu bildirecek ve çıktı bekleyen kullanıcılara
+yazıcıdaki problemi çözmelerini söyleyecek bir Åekilde deÄiÅtirdik.
Tabi ki
+kullanıcılar, bir çıktı bekliyorlarsa ve yazıcıda sıkıÅma olduÄunu
+biliyorlarsa, sonsuza kadar oturup beklemeyecek ve sorunu çözeceklerdi. </p>
+
+<p>Ancak bu noktada tamamen felce uÄradık çünkü söz konusu yazıcıyı
çalıÅtıran
+yazılım özgür yazılım deÄildi. Söz konusu yazılım yazıcı ile
birlikte
+gelmiÅti ve yalnızca bir ikiliydi (binary). Kaynak kodunu alamamıÅtık;
+Xerox, kaynak kodunu bize vermemiÅti. Bu nedenle, programlayıcılar olarak
+yetenekli olmamıza raÄmen, ne de olsa kendi zaman paylaÅımlı sistemimizi
+yazmıÅtık, bu özelliÄi yazıcı yazılımına ekleme konusunda tamamıyla
+çaresizdik. </p>
+
+<p>Ve beklemek zorundaydık. Ãıktımızı almanız bir ya da iki saat
sürüyordu
+çünkü makine çoÄu zaman sıkıÅma yapıyordu. Bir saat bekleyip
âSıkıÅacaÄını
+biliyorum. Bir saat bekleyeceÄim ve çıktımı alacaÄımâ diyorduk ve
daha sonra
+tüm zaman boyunca sıkıÅmıŠolduÄunu ve gerçekte baÅka kimsenin tamir
+etmediÄini gördük. Bu nedenle, biz tamir ettik ve yarım saat daha
+bekledik. Daha sonra, geri döndük ve çıktı haline gelmeden önce yine
+sıkıÅtıÄını gördük. Ãç dakika basma iÅlemi yapıp otuz dakika
+sıkıÅmaktaydı. Bu durum hayal kırıklıÄı yarattı. Ancak daha
kötüsü, tamir
+edebileceÄimizi biliyor olmamızdı ancak kendi bencilliÄi için baÅka
+birileri, yazılımı geliÅtirmemizi önleyerek bizi engellemekteydi. Bu
nedenle
+tabi ki bir miktar küskünlük hissettik.</p>
+
+<p>Ve daha sonra Carneige Mellon Ãniversitesiânden birilerinin söz konusu
+yazılımın bir kopyasını aldıÄını duydum. Ãniversiteyi ziyaret
ediyordum, bu
+nedenle ilgili kimsenin ofisine gittim ve dedim ki: "Merhaba, ben
+MITâdenim. Yazıcı kaynak kodunun bir kopyasını alabilir miyim?" O da bana
+dedi ki: "Hayır, kimseye kopya vermemeye söz verdim." <i>[Dinleyiciler
+güler]</i> ÅaÅırmıÅtım. Aynı zamanda da kızmıÅtım ve nasıl adil
olacaÄıma
+iliÅkin hiçbir fikrim kalmamıÅtı. Belki de kapıyı çarptım.
<i>[Dinleyiciler
+güler]</i> Ve daha sonra da bu konuyu düÅündüm çünkü yalnızca
soyutlanmıÅ
+bir olay deÄil ayrıca önemli olan ve çok sayıda kimseyi etkileyen sosyal
bir
+fenomen görmekte olduÄumu fark ettim.</p>
+
+<p>Åanslıydım, çünkü bu durumu yalnızca bir kere yaÅadım. DiÄer
insanlar ise
+her zaman bu durumla yaÅamak zorundalar. Bu nedenle bu konuyu kapsamlı
+olarak düÅündüm. MITâdeki çalıÅma arkadaÅları bizimle iÅbirliÄi
yapmaktan
+kaçındı. Bize ihanet etti. Ama bunu yalnızca bize karÅı yapmadı. Bunu
size
+de yaptı <i>[Dinleyicilerden birini gösteriyor]</i>. Ve zannediyorum ki,
+bunu size de yaptı. <i>[BaÅka bir dinleyiciyi
+gösteriyor]</i>. <i>[Dinleyiciler gülüyor]</i> Ve bunu muhtemelen size de
+yaptı <i>[Dinleyiciler arasında üçüncü bir dinleyiciyi gösteriyor]</i>.
Bunu
+bu odadaki insanların çoÄuna yaptı, belki çok azınıza yapmadı, onlar da
+zaten 1980âde henüz doÄmamıŠolanlardır. Ãünkü Dünya gezegeninin
tüm nüfusu
+ile iÅbirliÄi yapmayı reddetmeye söz verdi. Bir gizlilik anlaÅması
+imzaladı. </p>
+
+<p>Åimdi bu benim bir gizlilik anlaÅmasıyla ilk doÄrudan karÅılaÅmamdı
ve bu
+bana önemli bir ders verdi, bu önemli bir dersti çünkü birçok programcı
bunu
+hiçbir zaman öÄrenmedi. Bu, benim bir gizlilik anlaÅmasıyla ilk
+karÅılaÅmamdı ve kurban bendim. Ben ve benim tüm laboratuarım kurbandı.
Ve
+bu bana gizlilik anlaÅmalarının kurbanlarının var olduÄunu gösterdi.
Masum
+deÄildiler. Zararsız deÄildiler. Birçok programcı bir gizlilik anlaÅması
+imzalamaya davet edildiÄinde, ilk olarak bir gizlilik anlaÅmasıyla
+karÅılaÅmaktadır. Ve her zaman istek uyandırıcı bir Åey vardır â bu
+anlaÅmayı imzalarlarsa bundan iyi bir sonuç elde edeceklerini
düÅünürler. Bu
+nedenle özürler oluÅtururlar. Åöyle derler: "Ne olursa olsun bir kopya
+alamayacak, bu nedenle onu yoksun bırakmak için niçin bir komploya
+katılayım?" Åöyle derler: "Bu, bu iÅin her zaman yapıldıÄı yoldur.
Buna
+karÅı kime gideyim?" Åöyle derler: "Bunu ben imzalamazsam baÅka biri
+imzalayacak." Vicdanlarını rahatlatmak için çeÅitli bahaneler
bulurlar.</p>
+
+<p>Ama birileri beni bir gizlilik anlaÅması imzalamaya çaÄırdıÄında,
vicdanım
+zaten duyarlı hale gelmiÅti. Birisi bana yardım etmemeye söz verdiÄinde ne
+kadar sinirlenmiÅ olduÄumu hatırladım ve laboratuvarım sorunumuzu
çözdü. Ve
+ben ise, bana hiç zarar vermemiÅ birine aynı Åeyi yapamazdım. Birileri
+benden nefret edilen bir düÅmanla bazı yararlı bilgileri paylaÅmamam için
+söz vermemi isteseydi, evet derdim. Birileri kötü bir Åeyler yapmıÅsa,
bunu
+hak etmektedir. Ancak yabancılar â bana hiç zarar vermemiÅlerdir. Bu gibi
+bir hatalı muameleyi nasıl hak edebilirler? Herhangi birine ve herkese kötü
+davranmaya baÅlayamazsınız. O zaman toplumda yırtıcı bir hayvan haline
+gelirsiniz. Bu nedenle dedim ki: "Bana bu güzel yazılım paketini sunduÄunuz
+için çok teÅekkür ederim. Ama talep ettiÄiniz Åartlarda bu paketi kabul
+edemem, bu paket olmaksızın çalıÅacaÄım. Ãok teÅekkür ederim." Ve
böylece,
+yazılım gibi genel olarak yararlı teknik bilgi için bir gizlilik
anlaÅması
+imzalamadım.</p>
+
+<p>Åimdi farklı etik hususlara iliÅkin baÅka bilgi tipleri vardır.
ÃrneÄin,
+kiÅisel bilgiler vardır. Kendinizle erkek arkadaÅınız arasındaki bir olay
+hakkında konuÅmak isterseniz ve benden bunu kimseye söylemememi isterseniz,
+bunu sizin için sır olarak saklarım çünkü bu gerçekte yararlı bir
teknik
+bilgi deÄildir. En azından, muhtemelen genel olarak yararlı deÄildir
+<i>[dinleyiciler güler]</i>. </p>
+
+<p>Bana harika yeni bir seks tekniÄi anlatma olasılıÄınız da vardır
+[dinleyiciler güler] ve o zaman bunu toplumun geri kalanına aktarmayı görev
+bilirim <i>[dinleyiciler güler]</i>, böylece tüm insanlar bundan
+faydalanır. Bu nedenle, söz konusu söze bir Åart koymalıyım. Kim neyi
ister,
+kim kime kızgındır ve bu gibi pembe dizi hususları hakkında sizin için
gizli
+tutabileceÄim ayrıntılarsa; ancak toplumun bildiÄi için çok
faydalandıÄı bir
+husussa, o zaman bu bilgileri saklı tutmamalıyım. Görüyorsunuz, bilimin ve
+teknolojinin hedefi, insanların hayatlarını daha iyi yaÅamaları için
+insanlık için yararlı bilgiler geliÅtirmektir. Söz konusu bilgileri saklı
+tutmaya söz verirsek â gizli tutarsak â o zaman alanımızın misyonuna
ihanet
+ederiz. Ve bunu yapmamaya karar verdim.</p>
+
+<p>Ancak bu arada topluluÄum çöktü ve bu da beni kötü bir duruma
+soktu. Görüyorsunuz, tüm Uyumlu olmayan Zaman PaylaÅımlı Sistem eskidi
çünkü
+PDP-10 eskiydi ve bu nedenle, eskiden yapmıŠolduÄum gibi bir iÅletim
+sistemi geliÅtiricisi olarak çalıÅmaya devam etmemin bir yolu yoktu. Bu,
+topluluÄun yazılımını kullanmama ve geliÅtirmeme, baÅka bir deyiÅle
+topluluÄun bir parçası olmama baÄlıydı. Bu artık bir ihtimal deÄildi
ve bu
+da beni törel bir ikileme soktu. Ne yapacaktım? Ãünkü en açık ihtimal,
+vermiÅ olduÄum karara karÅı gelmek anlamına geliyordu. En açık ihtimal,
+dünyadaki deÄiÅime kendimi uyarlamaktı. Bir Åeylerin farklı olduÄunu
kabul
+etmem ve bu ilkeleri bırakmam ve özel mülk iÅletim sistemleri için
gizlilik
+anlaÅmaları imzalamaya baÅlamam ve muhtemelen özel mülk yazılım yazmam
+gerekiyordu. Ancak kod yazmaktan zevk aldıÄımı ve para kazanabileceÄimi
â
+özellikle MIT dıÅında yazarsam â ama sonunda kariyerimde geriye dönüp
+baktıÄımda, âHayatımı insanlar arasında duvarlar örmek için
harcadımâ
+diyeceÄimi ve hayatımdan utanç duyacaÄımı fark ettim. </p>
+
+<p>Bu nedenle baÅka bir alternatif aradım ve açık bir alternatif vardı.
Yazılım
+alanını bırakıp baÅka bir Åeyler yapabilirdim. BaÅka bir özel kayda
deÄer
+yeteneÄe sahip deÄildim ancak bir garson olabileceÄimden
+emindim. <i>[dinleyiciler güler]</i> Ancak Åık bir restoranda
çalıÅamazdım;
+beni iÅe almazlardı <i>[dinleyiciler güler]</i> ancak baÅka bir yerlerde
+garson olabilirdim. Ve birçok programcı bana Åunu dedi: "Programcıları
iÅe
+alan insanlar Åunu, Åunu ve Åunu talep etmektedir. Bu iÅleri yapmazsam, o
+zaman açlıktan ölürüm." Kullandıkları sözcükler böyleydi. Garson
olarak
+açlıktan ölmezsiniz. <i>[dinleyiciler güler]</i> Bu nedenle, gerçekte
+tehlikede deÄilsiniz. Ancak â ve bu önemlidir, görüyorsunuz â bazen
diÄer
+insanlara zarar veren bir Åey yaparsınız ve bunu yapmasaydım ben daha çok
+zarar görecektim diyerek kendinizi haklı çıkartırsınız.
<em>Gerçekten</eö>
+de açlıktan ölseniz, özel mülk yazılım yazma konusunda
+haklısınızdır. <i>[dinleyiciler güler]</i> Birileri size silah tutsa, o
+zaman affedilebilir bir iÅ yaptıÄınızı söyleyebilirim. <i>[dinleyiciler
+güler]</i> Ancak etik olmayan bir Åeyler yapmayarak yaÅantımı
sürdürmenin
+bir yolunu bulmuÅtum, bu nedenle bir bahane yoktu. Ancak garsonluk yapmanın
+benim için eÄlenceli bir iÅ olmayacaÄının farkına vardım, bir iÅletim
+sistemi geliÅtiricisi olarak yeteneklerimi boÅa harcamama neden
+olacaktı. özel mülk yazılım geliÅtirmek ise yeteneklerimi kötüye
kullanmak
+olurdu. DiÄer insanları özel mülk yazılım dünyasında yaÅamak için
+yüreklendirmek yeteneklerimi kötüye kullanmam anlamına gelirdi. Bu nedenle,
+yeteneklerimi kötüye kullanmak yerine harcamak daha iyidir ancak hâlâ yine
+de gerçekten de iyi deÄildir. </p>
+
+<p>Bu nedenlerden ötürü, baÅka bir alternatif aramaya karar verdim. Durumu
+gerçekten de geliÅtirecek olan bir iÅletim sistemi geliÅtiricisi dünyayı
+daha iyi bir yer haline getirmek için ne yapabilir? Ve gerçekten de gerekli
+olanın bir iÅletim sistemi geliÅtiricisi olduÄunu fark ettim. Problem ve
+ikilem benim için ve herkes için mevcuttu çünkü modern bilgisayarlara
+iliÅkin mevcut iÅletim sistemlerinin tümü özel mülkydi. Ãzgür iÅletim
+sistemleri eski, zamanı geçmiÅ bilgisayarlar içindi, deÄil mi? Bu nedenle
+modern bilgisayarlar için â modern bir bilgisayarı alıp kullanmak
+isterseniz, özel mülk bir iÅletim sistemi kullanmaya zorlanmaktaydınız. Bu
+nedenle bir iÅletim sistemi geliÅtiricisi baÅka bir iÅletim sistemi yazar
ve
+daha sonra Åunu derse: âHerkes gelsin ve bunu paylaÅsın; hoÅ geldinizâ
â bu,
+herkese ikilemden bir çıkıŠyolu, baÅka bir alternatif saÄlayacaktır. Bu
+nedenle, problemi çözebilecek bir Åeyler yapabileceÄimi fark ettim. Bunu
+yapmak için doÄru özelliklere sahiptim. Ve bu, hayatımla ilgili
+yapabileceÄimi hayal ettiÄim en yararlı Åeydi. Ve bu, baÅka hiç kimsenin
+çözmeye çalıÅmadıÄı bir problemdi. Bu yalnızca orada oturmak ve
iÅlerin
+kötüye gitmesini seyretmekti ve orada benden baÅka hiç kimse yoktu. Bu
+nedenle Åöyle hissettim: âBen seçildim. Bu konu üzerinde çalıÅmam
lazım. Ben
+deÄilsem kim çalıÅacak ki?â Bu nedenle, özgür bir iÅletim sistemi
+geliÅtirirken ya da geliÅtirmeye çalıÅırken...yaÅlı bir halde tabi ki
ölmeye
+karar verdim. <i>[dinleyiciler güler]</i></p>
+
+<p>Tabi ki, bunun nasıl bir iÅletim sistemi olması gerektiÄine karar vermem
+gerekiyordu. Bazı teknik tasarım kararlarının verilmesi gerekiyordu.
Belirli
+nedenlerden ötürü, sistemi Unix ile uyumlu bir sistem haline getirmeye karar
+verdim. Ä°lk olarak, gerçekten de sevdiÄim bir iÅletim sisteminin
kullanılmaz
+hale geldiÄini gördüm çünkü bu iÅletim sistemi, belirli bir bilgisayar
tipi
+için yazılmıÅtı. Bu durumun yeniden meydana gelmesini istemedim.
TaÅınabilir
+bir sistemimizin olması gerekiyordu. Unix taÅınabilir bir sistemdi. Bu
+nedenle, Unixâin tasarımını izleseydim, taÅınabilir ve
çalıÅtırılabilir bir
+sistem oluÅturma Åansına sahip olabilirdim. Ve dahası, <i>[kayıt
anlaÅılır
+deÄil]</i> ayrıntıda niçin uyumlu bir sistem olmasın ki? Bunun nedeni,
+kullanıcıların, uyumlu olmayan deÄiÅikliklerden nefret etmesidir. Sistemi
en
+sevdiÄim Åekilde tasarımlamıŠolsaydım ki böyle yapmak isterdim, eminim
ki â
+uyumlu olmayan bir Åeyler üretmiÅ olurdum. Ayrıntılar farklı olurdu. Bu
+nedenle sistemi yazsaydım, o zaman kullanıcılar bana Åunu diyeceklerdi: "Bu
+çok güzel, ancak uyumlu deÄil. GeçiÅ yapmak için çok fazla çalıÅma
+gerekiyor. Unix yerine sizin sisteminizi kullanmamız çok zorlayıcı, bu
+nedenle Unixâle çalıÅmaya devam edeceÄiz".</p>
+
+<p>İçinde insanların, bu özgür sistemi kullanan ve özgürlüÄün ve
iÅbirliÄinin
+faydalarının tadını çıkaran insanların olduÄu bir topluluk oluÅturmak
+isteseydim, insanların kullanacaÄı, insanların kolay bir Åekilde
+dönebilecekleri ve baÅlangıçta baÅarısız olması için bir engelin
olmadıÄı
+bir sistem yapmak isterdim. Åimdi ise, sistemi Unix ile uyumlu hale
+getirmek, tasarım kararlarının tümünü gerçekleÅtirmiÅtir çünkü
Unix, birçok
+parçadan oluÅmaktadır ve bu parçalar, oldukça iyi bir Åekilde klavuzları
+yazılmıŠolan ara yüzler üzerinden haberleÅmektedir. Bu nedenle, Unix ile
+uyumlu olmak isterseniz, her bir parçayı birer birer uyumlu bir parça ile
+deÄiÅtirmeniz gereklidir. Bu nedenle, kalan tasarım kararları bir
parçanın
+içindedir ve söz konusu parçayı kim yazmaya karar verirse, o kiÅi
tarafından
+gerçekleÅtirilebilir. BaÅlangıçta gerçekleÅtirilmeleri gerekmez. </p>
+
+<p>ÃalıÅmayı baÅlatmak için tüm yapmamız gereken sistem için bir isim
+bulmaktı. Åimdi, biz hackerâlar, bir program için her zaman komik ya da
+haylaz bir isim ararız çünkü programın ismi ile eÄlenen insanları
düÅünmek,
+programı yazmanın eÄlencesinin yarısı kadardır. <i>[dinleyiciler
güler]</i>
+Ve sözcüklerin baÅ harflerinden oluÅan yinelemeli isimleri verme
geleneÄine
+sahiptik, bu, yazmakta olduÄunuz programın, mevcut bir programa benzer bir
+isme sahip olduÄu anlamına gelmektedir. Programınıza, Åunu söyleyen ve
+sözcüklerin baÅ harflerinden oluÅan (akronim) yinelemeli bir isim
+verebilirsiniz: bu, diÄeri deÄil. Böylece örneÄin, 1960âlarda ve
1970âlerde
+çok sayıda Tico metin editörü vardı ve bunlar genellikle birileri ya da
+diÄerleri TECO olarak adlandırılmaktaydı. Daha sonra akıllı bir hacker
bunu
+Tint olarak adlandırdı çünkü Tint, TECO DeÄildi â ilk yinelemeli
+kısaltmaydı. 1975 yılında, ilk Emacs metin editörünü geliÅtirdim ve
Emacsâin
+birçok taklidi vardı ve bunların birçoÄu biri ya da baÅka Emacs olarak
+adlandırıldı ancak biri Fine olarak adlandırıldı, çünkü Fine Emacs
DeÄildi
+ve Sine vardı çünkü Sine Emacs DeÄildi ve Eine, çünkü Eine Emacs
deÄildi ve
+MINCE çünkü Mince Tamamen Emacs DeÄildi. <i>[dinleyiciler güler]</i>
+DaraltılmıŠbir taklit vardı. Ve Eine daha sonra tamamen yeniden yazıldı
ve
+yeni sürüm Zwei olarak adlandırıldı, BaÅlangıçta Zwei Eine
+İdi. <i>[dinleyiciler güler]</i></p>
+
+<p>Bu nedenle, Bir Åeyler Unix deÄil (Somethingâs not Unix) için
yinelemeli bir
+akronim aradım. Ve 26 harfin tümünü denedim ve hiçbirinin bir sözcük
+oluÅturmadıÄını fark ettim. <i>[dinleyiciler güler]</i> Hım, baÅka bir
+yoldan denemeliydim. Bir küçültmeye karar verdim. Bu Åekilde, Bir Åeyler
+Unix deÄil için üç harfli bir akronimim oldu. Ve harfleri denedim ve "GNU"
+sözcüÄüyle karÅılaÅtım â "GNU" sözcüÄü Ä°ngilizcedeki en komik
+sözcüktür. <i>[dinleyiciler güler]</i> Bu oldu. Tabi ki, komik olmasının
+nedeni, sözlüÄe göre "yeni" olarak telaffuz edilmesiydi. Ä°nsanların onu
+kelime oyunu için kullanmasının nedeni de buydu. Ayrıca size söyleyeyim
ki,
+bu, Afrikaâda yaÅayan bir hayvanın adıdır. Ve Afrika telaffuzu, bu isim
+üzerinde bir tıklama sesine sahipti. <i>[dinleyiciler güler]</i> Belki de
+hâlâ öyledir. Ve böylece Avrupalı koloniciler, oraya vardıklarında, bu
+tıklama sesini söylemeyi öÄrenmekte sıkıntı çekmediler. Bu nedenle onu
orada
+bıraktılar ve bir âgâ yazdılar, bu da "telaffuz etmediÄimiz baÅka bir
sesin
+burada olması gerektiÄi" anlamına gelmekteydi. <i>[dinleyiciler güler] </i>
+Bu nedenle, bu gece Güney Afrikaâya gidiyorum ve onlardan rica edeceÄim,
+umarım ki, bana tıklama seslerini telaffuz etmeyi öÄretecek birilerini
+bulabilirler <i>[dinleyiciler güler]</i> böylece GNUâyu, bu bir hayvan adı
+olduÄunda, doÄru Åekilde telaffuz etmeyi öÄreneceÄim.</p>
+
+<p>Ancak bu sistemimizin adı olduÄunda, doÄru telaffuz "guh-NEW" dir, sert
+âgâyi telaffuz edin. "Yeni" iÅletim sistemi hakkında konuÅuyorsanız,
+insanların kafasını karıÅtıracaksınız çünkü halen bu konu hakkında
17 yıldır
+çalıÅıyoruz, yani bu konu artık yeni deÄil. <i>[dinleyiciler güler]</i>
+Ancak yine de yenidir ve her zaman da öyle olacaktır, GNU â kaç tane insan
+yanlıÅlıkla onu Linux olarak adlandırırsa adlandırsın. <i>[dinleyiciler
+güler]</i></p>
+
+<p>Bu nedenle, 1984 yılının Ocak ayında GNUânun parçalarını yazmak
için
+MITâdeki iÅimden ayrıldım1. Ancak imkânlarını kullanmama izin verecek
kadar
+kibardılar. Bu arada, tüm parçaları yazacaÄımızı ve komple bir GNU
sistemi
+yapabileceÄimizi düÅündüm ve daha sonra Åunu diyecektik: "Gelin ve
alın" ve
+insanlar, GNUâyu kullanmaya baÅlayacaklardı. Ancak durum böyle
+olmadı. YazdıÄım ilk parçalar, Unixâin bazı parçalarının yerine
eÅit
+derecede iyi bir Åekilde geçmekteydiler ve daha az hataya sahiptiler ancak
+ciddi ölçüde heyecan verici deÄildiler. Hiç kimse özellikle onları alıp
+kurmak istemiyordu. Ancak daha sonra 1984 yılının Eylül ayında GNU
Emacsâi
+yazmaya baÅladım, bu, Emacsâin ikinci implementasyonuydu ve 1985âin
+baÅlarında, çalıÅıyordu. Tüm düzenleme iÅlemlerim için GNU Emacsâı
+kullanabiliyordum, bu, büyük bir rahatlamaydı çünkü Unix editörü olan
viâyı
+öÄrenmeye hiç niyetim yoktu. <i>[dinleyiciler güler]</i> Bu nedenle, o
+zamana kadar, düzenleme iÅlemlerimi baÅka bir makinede yaptım ve dosyaları
+network üzerinden kaydettim, böylece dosyaları test edebiliyordum. Ancak GNU
+Emacs benim kullanabilmem için yeterince iyi bir Åekilde çalıÅtıÄında,
diÄer
+insanlar da onu kullanmak istemiÅtir.</p>
+
+<p>Bu nedenle, daÄıtımın ayrıntılarını çalıÅmam gerekti. Tabi ki,
yazarı
+bilinmeyen FTP dizinine bir kopya koydum ve nette olan insanlar için bu iyi
+bir durumdu â bir tar dosyasını taÅıyabiliyorlardı ancak 1985 yılında
nette
+çok sayıda programcı yoktu. "Bir kopyasını nasıl temin edebilirim?" diyen
+e-postalar gönderiyorlardı. Onları nasıl yanıtlayacaÄıma karar
+vermeliydim. Åunu diyebilirdim: "Zamanımı daha fazla GNU yazılımı yazarak
+harcamak istiyorum, bant yazarak zaman kaybetmek istemiyorum, bu nedenle
+İnternette olan ve yazılımı indirmek isteyen ve sizin için bir banda
koyacak
+olan bir arkadaŠbulun," ve eminim ki, er ya da geç insanlar birtakım
+arkadaÅlar bulacaktı. Kopyaları alacaklardı. Ancak bir taraftan da
+iÅsizdim. Gerçekte, 1984 yılının Ocak ayında MITâden ayrıldıÄımdan
beri
+iÅsizdim. Bu nedenle, özgür yazılım üzerindeki çalıÅmam sayesinde para
+kazanmanın bir yolunu aramaya baÅladım ve böylece bir özgür yazılım
iÅine
+baÅladım. Åu bildiride bulundum: âBana 150 dolar gönderin ve ben de size
+Emacsâın bandını yollayayım.â Ve sipariÅler gelmeye baÅladı.
Yılın ortası
+itibariyle sipariÅler arttı.</p>
+
+<p>Ayda 8 ilâ 10 arasında sipariŠalıyordum. Ve gerekli olursa, bu parayla
+geçinebilirdim çünkü her zaman az parayla yaÅamaya alıÅıktım. Temel
olarak
+bir öÄrenci gibi yaÅıyorum. Ve bunu seviyorum çünkü bu, paranın bana ne
+yapmam gerektiÄini söylemediÄi anlamına gelmektedir. Benim için neyin
önemli
+olduÄunu düÅünüyorsam onu yapabilirim. Bu, yapılmaya deÄer Åeyleri
yapmam
+konusunda beni özgür kıldı. Tipik Amerikalıların pahalı yaÅam
+alıÅkanlıklarına gömülmemi önlemek için gerçek bir çaba gösterdim.
Ãünkü
+pahalı yaÅarsanız (50), o zaman parası olan insanlar hayatınızla ilgili
+olarak ne yapmanız gerektiÄini zorla kabul ettirir. Sizin için gerçekten de
+önemli olan Åeyi yapamazsınız. </p>
+
+<p>Bu iyiydi ancak insanlar bana Åunu sormaktaydı: "Bu yazılım 150 dolar
+tutuyorsa, nasıl özgür yazılım olur?" <i>[dinleyiciler güler]</i> Bunu
+sormalarının nedeni, Ä°ngilizcedeki âfree (özgür - ücretsiz)â
sözcüÄünün
+çeÅitli anlamlarıyla kafalarının karıÅmasıydı. Bir anlamı fiyata ve
diÄer
+anlamı özgürlüÄe atıf yapmaktadır. Ãzgür yazılım dediÄimde,
özgürlükten
+bahsediyorum paradan deÄil. Ãzgür konuÅmayı düÅünün, ücretsiz birayı
+deÄil. <i>[dinleyiciler güler]</i> Åimdi yani, hayatımın bu kadar çok
yılını
+programcıların daha az para kazanmasını saÄlamaya adamadım. Hedefim bu
+deÄil. Ben bir programcıyım ve para kazanmaya çok önem vermiyorum. Tüm
+ömrümü para kazanmaya adamayacaÄım, para kazanmayı kafama takmıyorum.
Ancak
+â ahlak kuralları herkes için aynı olduÄundan â para kazanan baÅka
+programcılara karÅı deÄilim. Ãcretlerin düÅük olmasını istemiyorum.
Ãnemli
+olan konu bu deÄil. Burada önemli olan konu özgürlük. Kullanan kiÅi
+programcı olsun olmasın, yazılımı kullanan herkes için özgürlük.</p>
+
+<p>Bu noktada size özgür yazılımın tanımını vermeliyim. En iyisi bazı
gerçek
+ayrıntılara gireyim çünkü yalnızca "özgürlüÄe inanıyorum" demek
+saçmadır. Ä°nanabileceÄiniz birçok farklı özgürlük mevcuttur ve bunlar
+birbiriyle çatıÅmaktadır, bu nedenle, gerçek politik soru Åudur: Ãnemli
+özgürlükler nelerdir, herkesin sahip olduÄundan emin olduÄumuz
özgürlükler
+midir?</p>
+
+<p>Åimdi, yazılımın kullanılmasına iliÅkin belirli alan için söz
konusu soruya
+iliÅkin cevabı vereceÄim. AÅaÄıdaki özgürlüklere sahipseniz, bir
program
+sizin için "özgür yazılım"dır:</p>
+
+<ul>
+<li>Ä°lk olarak, Ãzgürlük Sıfır, programı istediÄiniz amaç için,
istediÄiniz
+Åekilde çalıÅtırabilme özgürlüÄüdür.</li>
+<li>Ãzgürlük Bir, programı ihtiyaçlarınıza uygun olacak Åekilde
deÄiÅtirebilme
+özgürlüÄüdür.</li>
+<li>Ãzgürlük Ä°ki, programın kopyalarını daÄıtarak komÅunuza yardım
edebilme
+özgürlüÄüdür.</li>
+<li>Ve son olarak Ãzgürlük Ãç, geliÅmiÅ sürümü yayınlayarak
topluluÄunuzu
+oluÅturma özgürlüÄüdür, böylece baÅkaları da çalıÅmalarınızdan
+faydalanabilir.</li>
+</ul>
+
+<p>Bu özgürlüklerin tümüne sahipseniz, program sizin için özgür
yazılımdır â ve
+bu önemlidir. Bunu bu Åekilde ifade etmemin nedeni budur. Bunun nedenini
+daha sonra, GNU Genel Kamu Lisansı hakkında konuÅtuÄumda açıklayacaÄım
ama
+Åimdi özgür yazılımın ne olduÄunu açıklayacaÄım, bu, çok daha
temel bir
+sorudur.</p>
+
+<p>Ãzgürlük Sıfır oldukça açıktır. Programı istediÄiniz herhangi
bir Åekilde
+çalıÅtırmanıza izin verilmezse, bu, oldukça kötü kısıtlayıcı bir
+programdır. Ancak gerçekte, birçok program size en azından Ãzgürlük
Sıfırı
+saÄlayacaktır. Ve Ãzgürlük Bir, Ä°ki ve Ãçün bir sonucu olarak yasal
biçimde
+Ãzgürlük Sıfır bu özgürlükleri izler â telif hakkı kanununun
çalıÅma biçimi
+budur. Ãzgür yazılımı tipik yazılımdan ayıran özgürlükler
Ãzgürlük Bir, Ä°ki
+ve Ãçtür, bu nedenle bu özgürlükleri ve niçin önemli olduklarını
+açıklayacaÄım.</p>
+
+<p>Ãzgürlük Bir, programı ihtiyaçlarınıza uygun olacak Åekilde
deÄiÅtirebilme
+özgürlüÄüdür. Bu özgürlük, hataların ayıklanması anlamına
gelebilir. Yeni
+özelliklerin eklenmesi anlamına da gelebilir. Tüm hata mesajlarının
+Navajoâya dönüÅtürülmesi anlamına gelebilir. Herhangi bir deÄiÅiklik
yapmak
+isterseniz, söz konusu deÄiÅikliÄi özgürce yapabilmelisiniz. </p>
+
+<p>Åimdi, profesyonel programcılar bu özgürlüÄü çok etkin bir Åekilde
+kullanabilir ancak profesyonel programcılar yalnızca bu özgürlüÄü
deÄil, tüm
+özgürlükleri etkin bir Åekilde kullanabilir. Akıllı bir kimse biraz
+programlama öÄrenebilir. Zor iÅler vardır ve kolay iÅler vardır ve çoÄu
+insan, zor iÅleri yapmaya yetecek kadar bilgi öÄrenmeyecektir. Ancak birçok
+insan, 50 yıl önce olduÄu gibi, kolay iÅleri yapmaya yetecek kadar bilgi
+öÄrenebilir, çok sayıda Amerikalı erkek, araba tamir etmeyi
öÄrenmiÅtir, bu
+durum da, ABD.ânin 2. Dünya SavaÅında motorize bir orduya sahip
olmasını ve
+savaÅı kazanmasını saÄlamıÅtır. Bu tip insanlara sahip olmak çok
önemlidir. </p>
+
+<p>Sosyal bir insansanız ve aslında teknolojiye hiç merakınız yoksa, bu
durum
+muhtemelen çok sayıda arkadaÅınızın olduÄu ve kendinize iyilik
yaptırmak
+konusunda iyi olduÄunuz anlamına gelmektedir. <i>[dinleyiciler güler]</i> Bu
+arkadaÅlardan bazıları muhtemelen programcılardır. Böylece
programlayıcı
+arkadaÅlarınızdan birine sorabilirsiniz. "Lütfen bunu benim için
deÄiÅtirir
+misin? Bu özelliÄi ekler misin?" Böylece, çok sayıda insan programdan
+faydalanabilir.</p>
+
+<p>Åimdi, bu özgürlüÄe sahip deÄilseniz, bu, toplum için pratik ve maddi
+kayıplara neden olur. Sizi, programınızın bir kölesi haline getirir. Lazer
+yazıcısına göre bunun nasıl bir Åey olduÄunu açıklamıÅtım. Bu,
bizim için
+kötü bir Åekilde çalıÅmıÅtır ve bu sorunu gideremezdik çünkü
yazılımımızın
+kölesiydik.</p>
+
+<p>Ama ayrıca bu durum, insanların moralini de etkilemektedir. Bilgisayarın
+kullanılması sürekli olarak hayal kırıklıÄına uÄratıcı bir durum
+oluÅturuyorsa ve insanlar onu kullanıyorsa, yaÅamları da hayal
kırıklıÄı
+içinde olacaktır ve bunu iÅlerinde kullanıyorlarsa, iÅleri de onları
hayal
+kırıklıÄına uÄratacaktır ve iÅlerinden nefret edeceklerdir. Ve
biliyorsunuz,
+insanlar bir konu hakkında hayal kırıklıÄına uÄramamak için, o konuya
önem
+vermemeyi tercih eder. Böylece yaklaÅımları Åu Åekilde olan insanlarla
+karÅılaÅırsınız: âBugün iÅimle uÄraÅtım. Tüm yapmam gereken de
+buydu. Ä°lerleme kaydedemezsem, bu benim problemim deÄildir; bu, patronumun
+problemidir.â Ve bu durum meydana geldiÄinde, bu, bu insanlar için
kötüdür
+ve bu, toplumun bütünü için kötüdür. Bu, Ãzgürlük Birdir, kendinize
yardım
+etme özgürlüÄüdür. </p>
+
+<p>Ãzgürlük Ä°ki, programınızın kopyalarını daÄıtarak komÅunuza
yardım etme
+özgürlüÄünüzdür. Åimdi, düÅünebilen ve öÄrenebilen canlılar
için, yararlı
+bilginin paylaÅılması önemli bir arkadaÅlık iÅlevidir. Bu canlılar
+bilgisayarı kullandıkları zaman, bu arkadaÅlık iÅlevi yazılımın
paylaÅılması
+biçimini almaktadır. ArkadaÅlar birbirleriyle birçok Åeyi
+paylaÅmaktadır. ArkadaÅlar birbirine yardım eder. Bu, arkadaÅlıÄın
doÄasında
+vardır. Ve aslında, bu iyi niyet ruhu â komÅunuza yardım etme ruhu,
gönüllü
+olarak â toplumun en önemli kaynaÄıdır. YaÅanabilir bir toplumla vahÅi
bir
+toplum arasındaki farkı oluÅturur. Binlerce yıldır dünyadaki büyük
dinler
+tarafından paylaÅmanın önemi fark edilmiÅtir ve açık bir Åekilde bu
+davranıÅı yüreklendirmeye çalıÅmaktadırlar.</p>
+
+<p>Anaokuluna giderken, öÄretmenlerimiz bize bu yaklaÅımı benimsetmeye
+çalıÅıyordu â paylaÅmamızı saÄlayarak paylaÅmanın ruhunu
benimsememizi
+istiyorlardı. PaylaÅırsak bunu öÄrenebileceÄimizi anlamıÅlardı. Bu
nedenle
+Åöyle söylemekteydiler: âOkula Åeker getirirseniz, hepsini kendiniz
+yememelisiniz; bir kısmını baÅka çocuklarla paylaÅmalısınız.â
Toplum, bu
+iÅbirliÄi ruhunu öÄretmek için kurulmuÅtu. Ve niçin bunu yapmanız
+gereklidir? Ãünkü insanların hepsi iÅbirliÄi yapma taraftarı deÄildir.
Bu,
+insan ruhunun bir parçasıdır ve insan ruhunun baÅka parçaları da
+vardır. Ä°nsan doÄasının çok sayıda parçası vardır. Bu nedenle, daha
iyi bir
+toplum istiyorsanız, paylaÅma ruhunu cesaretlendirmek için çalıÅmanız
+gereklidir. Bu, hiçbir zaman % 100 olamayacaktır. Bu, anlaÅılabilir bir
+durumdur. İnsanların kendilerine de özen göstermeleri gereklidir. Ancak
bunu
+biraz daha büyütebilirsek, hepimiz daha iyi durumda olacaÄız. </p>
+
+<p>Bugünlerde, ABD hükümetine göre, öÄretmenler bunun tam tersini
+yapmaktadır. "Johnny, yazılımı okula getirdin. PaylaÅma. Hayır.
PaylaÅmak
+yanlıÅtır. PaylaÅmak senin bir korsan olduÄun anlamına gelir."</p>
+
+<p> "Korsan" dediklerinde ne demek isterler? KomÅunuza yardım etmenin bir
+gemiye saldırmakla ahlaki açıdan eÅ deÄer olduÄunu
+söylerler. <i>[dinleyiciler güler]</i></p>
+
+<p>Buda ya da Ä°sa bu konuda ne diyor? Åimdi en sevdiÄiniz dini lideri ele
+alın. Bilmiyorum, belki de Manson farklı bir Åeyler söyler.
<i>[dinleyiciler
+güler]</i> L. Ron Hubbardâın ne söyleyeceÄini kim bilir ki? Ama
…</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: <i>[Ä°Åitilememektedir]</i></p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Tabi ki, o ölmüÅtür. Ama bunu kabul
+etmezler. Nedir?</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>:ÃlmüŠolan baÅkaları da vardır. <i>[dinleyiciler
+güler]</i> <i>[Ä°Åitilememektedir]</i> Charles Manson da
+ölüdür. <i>[dinleyiciler güler]</i> Onlar ölüdür, İsa ölüdür, Buda
+ölüdür…</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>:Evet, bu doÄru. <i>[dinleyiciler güler]</i> Bu
+nedenle tahmin ediyorum ki, bu anlamda, L. Ron Hubbard diÄerlerinden daha
+kötü deÄil. <i>[dinleyiciler güler]</i> Her neyse â
<i>[Ä°Åitilemez]</i></p>
+
+<p><strong>SORU</strong>:L. Ron her zaman özgür yazılım kullandı â bu,
onu
+Zanuâdan kurtardı. <i>[dinleyiciler güler]</i></p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>Her neyse, zannediyorum ki, bu, yazılımın
özgür
+olmasının gerekli olmasının en önemli nedenidir: toplumun en önemli
+kaynaÄını kirletemeyiz. Bunun temiz hava ve temiz su gibi fiziksel bir
+kaynak olmadıÄı doÄrudur. Psikososyal bir kaynaktır ancak tüm bunlar
için
+gerçektir ve hayatlarımızda büyük bir fark yaratmaktadır. YaptıÄımız
+hareketler baÅka insanların düÅüncelerini etkilemektedir. Ä°nsanlara
+"Birbirinizle paylaÅmayın" dersek ve onlar da bizi dinlerlerse, toplum
+üzerinde bir etkimiz olacaktır ve bu, iyi bir etki deÄildir. Bu, Ãzgürlük
+Ä°kidir, komÅunuza yardım etme özgürlüÄünüzdür.</p>
+
+<p>Bu arada, söz konusu özgürlüÄe sahip deÄilseniz, bu, yalnızca
toplumun
+psikososyal kaynaÄına zarar vermekle kalmaz ayrıca harcama uygulamalı,
maddi
+zarara da neden olur. Programın bir sahibi varsa ve bu sahip, kullanmak için
+ödemesinin gerekli olduÄu gidiÅatı düzenlerse, bazı insanlar Åunu
+diyeceklerdir: "Kafana takma, onsuz da yapabilirim". Ve bu boÅa harcamadır,
+kasıtlı olarak boÅa harcamaya neden olmaktadır. Ve tabi ki yazılım
+hakkındaki ilginç Åey, daha az kullanıcının daha az malzeme
oluÅturmanız
+gerektiÄi anlamına gelmemesidir. Daha az sayıda insan araba satın alırsa,
+daha az sayıda araba yapabilirsiniz. Burada bir tasarruf vardır. Araba
+yapımı için tahsis edilecek ya da tahsis edilmeyecek kaynaklar
+vardır. Böylece bir arabanın fiyatının olmasının iyi bir Åey olduÄunu
+söyleyebilirsiniz. Gerçekten de ihtiyaç duyulmayan arabaların yapılması
için
+kaynaklar harcanmamıŠolur. Ancak her bir ilâve araba hiçbir kaynaÄı
+kullanmasaydı, o zaman bu arabaların yapılmasından tasarruf
saÄlanmasının
+bir anlamı olmayacaktı. Arabalar gibi fiziksel nesneler için, ilâve
+nesneler, her bir numuneyi üretmek için kaynaklar kullanılacaktır.</p>
+
+<p>Ancak yazılım için bu durum doÄru deÄildir. Herhangi biri, baÅka bir
kopya
+oluÅturabilir. Ve bunun yapılması hemen hemen önemsizdir. Hiçbir kaynaÄı
+gerektirmez, yalnızca çok azıcık elektrik gerektirir. Bu nedenle
tasarrufunu
+yapabileceÄimiz bir Åey yoktur, yazılımın kullanımı üzerindeki bu
finansal
+engelleyiciyi koyarak daha iyi tahsis edebileceÄimiz bir kaynak
+yoktur. İnsanların yazılıma uygulanmayan dayanak noktalarını esas alarak
+çoÄunlukla ekonomik muhakemenin sonuçlarını deÄerlendirdiÄini ve dayanak
+noktalarının uygulanabildiÄi hayatın baÅka alanlarından nakletmeye
+çalıÅtıklarını fark edersiniz ve sonuçlar geçerli olabilir. Ä°ddia
hiçbir
+Åeyi esas almadıÄında ve yazılım söz konusu olduÄunda, sonuçları
alırlar ve
+yazılım için de geçerli olduÄunu varsayarlar. Dayanak noktaları bu
durumda
+çalıÅmaz. Nerede geçerli olabildiÄinin görülmesi için bu sonuca nasıl
+ulaÅtıÄınızın ve hangi dayanak noktalarına baÄlı olduÄunun
incelenmesi çok
+önemlidir. Bu nedenle, bu Ãzgürlük Ä°kidir, komÅunuza yardım edebilme
+özgürlüÄünüzdür. </p>
+
+<p>Ãzgürlük Ãç, yazılımın geliÅmiÅ bir sürümünü yayınlayarak
kendi
+topluluÄunuzu oluÅturma özgürlüÄünüzdür. Ä°nsanlar bana Åunu
söylemekteydi:
+"Yazılım özgür olursa, o zaman yazılım konusunda çalıÅmak için kimse
para
+almayacaktır, o zaman insanlar yazılım konusunda neden çalıÅsınlar?"
Tabi
+ki, özgür kelimesinin anlamını karıÅtırmaktadırlar, bu nedenle
+deÄerlendirmeleri bir yanlıŠanlamayı esas almaktadır. Ancak, her durumda,
+bu, onların teorisidir. Bugün, teoriyi deneysel gerçekle
karÅılaÅtırabiliriz
+ve yüzlerce insana özgür yazılım yazmak için para ödenmekte olduÄu ve
+100,000âden fazla insanın ise gönüllü olarak çalıÅtıÄı gerçeÄini
+görürüz. Birçok farklı nedenle özgür yazılım üzerinde çalıÅan
çok sayıda
+insan vardır.</p>
+
+<p>GNU Emacsâı â insanların gerçekten de kullanmak istediÄi ilk GNU
sistem
+parçasıdır â ilk olarak yayınladıÄım zaman ve kullanıcıları olmaya
baÅladıÄı
+zaman, bir süre sonra, Åu gibi mesajlar aldım: "Kaynak kodunda bir hata
+gördüm ve iÅte bu da çözümü." Ve baÅka bir mesaj daha aldım, "Bu,
yeni bir
+özellik ekleme kodu." Ve baÅka bir hata düzeltmesi daha aldım. Ve baÅka
bir
+yeni özellik daha aldım. Ve daha da baÅka mesajlar geldi, o kadar çok mesaj
+geldi ki, bu kadar çok yardımın kullanılması büyük bir iÅti.
Microsoftâun
+böyle bir problemi yoktur. <i>[dinleyiciler güler]</i></p>
+
+<p>Sonunda, insanlar bu fenomeni kaydetti. 1980âlerde, birçoÄumuz özgür
+yazılımın özgür olmayan yazılım kadar iyi olmayacaÄını düÅündü
çünkü
+insanlara ödeme yapmak için çok paramız olmayacaktı. Ve tabi ki benim gibi
+özgürlüÄe ve topluma deÄer veren insanlar Åunu dedi: "Ãzgür
yazılımı her
+Åekilde kullanacaÄız." ÃzgürlüÄe sahip olmak için yalnızca birtakım
teknik
+elveriÅlilik konusunda biraz fedakarlık yapmaya deÄer. Ancak insanlar 1990
+yılı civarında yazılımımızın gerçekte daha iyi olduÄunu söylemeye
+baÅladı. Ãzgür yazılım, özel mülk alternatiflerinden daha güçlü ve
+güvenilirdi. </p>
+
+<p>1990âların baÅında, birileri, yazılımın güvenilirliÄinin bilimsel
ölçümüne
+iliÅkin bir yol buldu. Ä°Åte Åimdi bahsedeceklerimi yaptı. Farklı
sistemlerde
+aynı iÅleri â tam olarak aynı iÅleri â yapan çeÅitli
karÅılaÅtırılabilir
+program gruplarını aldı. Ãünkü belirli Unix benzeri temel özellikler
+mevcuttu. Ve yaptıkları iÅler az çok aynı Åeydi â ya da POSIX
+spesifikasyonunu izliyorlardı â böylece yaptıkları iÅler anlamında
tümü
+aynıydı; ancak farklı insanlar tarafından sorunları gideriliyordu ve ayrı
+olarak yazılmıÅlardı. Kod farklıydı. Bu nedenle, Åunu diyorlardı: bu
+programları alacak ve rastgele veriyle çalıÅtıracaÄız ve ne sıklıkta
+çakıldıklarını ölçeceÄiz. Böylece bunu ölçtüler ve en güvenilir
program
+grubu GNU programları oldu. özel mülk yazılım olan tüm ticari
alternatifler
+çok daha az güvenilirdi. Bu nedenle bunu yayınladı ve tüm geliÅtiricilere
+anlattı. Birkaç yıl sonra, aynı deneyi en yeni sürümlerle de yaptı ve
aynı
+sonucu elde etti. GNU sürümleri en güvenilir olanlardı. BildiÄiniz gibi,
GNU
+sistemini kullanan kanser klinikleri ve 911 operasyonları vardır çünkü GNU
+çok güvenilirdir ve güvenilirlik onlar için çok önemlidir. </p>
+
+<p>Her neyse, kullanıcıların bu çeÅitli Åeyleri yapmasına niçin izin
verilmesi
+gerektiÄi ve bu özgürlüklere sahip olması gerektiÄine iliÅkin temel
neden
+olarak bu belirli faydaya odaklanan bir insan grubu bile vardır. Beni
+dinliyorsanız, özgür yazılım hareketi için konuÅursak, nasıl bir
toplumun
+içinde yaÅamak istediÄimiz ve etik, iyi bir toplumun nasıl oluÅturulduÄu
ve
+pratik ve maddi çıkarlar gibi hususlar hakkında konuÅtuÄumu fark
+edersiniz. Bunlar çok önemlidir. Bu, özgür yazılım hareketidir. </p>
+
+<p>Açık kaynak hareketi â olarak adlandırılan bu diÄer insan grubu
yalnızca
+pratik çıkarlardan bahsetmektedir. Bunun bir ilke hususu olduÄunu inkar
+etmektedirler. Ä°nsanların komÅularıyla paylaÅma, programın ne
yaptıÄını
+görme ve sevmedikleri durumda programı deÄiÅtirme özgürlüÄüne sahip
olduÄunu
+inkar ederler. Ancak insanların bu özgürlüklere sahip olmasının iyi bir
Åey
+olduÄunu söylerler. Böylece firmalara giderler ve onlara Åunu derler:
+"İnsanların bunları yapmasına izin verirseniz, daha fazla para
+kazanabilirsiniz." Bu nedenle, görebileceÄiniz Åey, belirli bir dereceye
+kadar budur, insanları benzer bir yöne sürerler ancak tamamıyla farklı â
+temel olarak farklı felsefi nedenler için bunu yaparlar. </p>
+
+<p>En derin husus olarak, etik soruda, iki hareket birbiriyle uyumsuzdur.
Ãzgür
+yazılım hareketinde Åunu deriz: "Bu özgürlükler hakkınızdır.
Ä°nsanlar, bu
+Åeyleri yapmanızı engellememelidir." Açık kaynak hareketinde, Åunu
derler:
+"Evet, isterlerse sizi durdurabilirler ancak bu Åeyleri yapmanız için size
+izin vermelerine tenezzül etmeleri için onları ikna etmeye
çalıÅacaÄız."
+Bunu gerçekleÅtirdiler â belirli sayıda iÅyerini önemli yazılım
parçalarını,
+topluluÄumuzda özgür yazılım olarak yayınlamaya ikna ettiler. Açık
kaynak
+hareketi, topluluÄumuza büyük oranda katkıda bulunmuÅtur ve pratik
+projelerde [onlarla] birlikte çalıÅırız. Ancak felsefi olarak, burada,
büyük
+bir anlaÅmazlık mevcuttur.</p>
+
+<p>Maalesef, açık kaynak hareketi, iÅ hayatının en çok desteÄini alan
+harekettir ve çalıÅmamız hakkındaki birçok makale onu açık kaynak
olarak
+tanımlamaktadır ve çok sayıda insan, açık kaynak hareketinin bir
parçası
+olduÄumuzu düÅünmektedir. Bu nedenle, bu, bu ayrımı yapmamın
+nedenidir. TopluluÄumuzu oluÅturan ve özgür iÅletim sistemini geliÅtiren
+özgür yazılım hareketinin hâlâ burada olduÄunu bilmenizi isterim â ve
biz,
+bu etik felsefenin tarafını tutacaÄız. Bunu bilmenizi isterim, bilmeden
+baÅka birilerini yanlıŠyönlendirmenizi istemem.</p>
+
+<p>Ancak ayrıca, nerede durduÄunuzu da bilmenizi isterim.</p>
+
+<p>Hangi hareketi desteklediÄiniz size kalmıÅtır. Ãzgür yazılım
hareketleriyle
+ve benim görüÅlerimle aynı fikirde olabilirsiniz. Açık kaynak hareketiyle
+aynı fikirde olabilirsiniz. Ama her ikisiyle de farklı fikirlerde de
+olabilirsiniz. Bu politik alanlarda nerede duracaÄınıza karar verin.</p>
+
+<p>Ancak özgür yazılım hareketiyle fikir birliÄi içindeyseniz â
yaÅamları bu
+karar tarafından kontrol edilen ve yönlendirilen insanların bu konuda bir
+fikir sahibi olmayı hak ettiklerini görürseniz â o zaman umarım ki,
özgür
+yazılım hareketiyle fikir birliÄi içinde olduÄunuzu söyleyeceksiniz ve
bunu
+yapmanızın bir yolu, âözgür yazılımâ terimini kullanmak ve
insanların bizim
+var olduÄumuzu bilmelerini saÄlamaya yardımcı olmaktır.</p>
+
+<p>Bu nedenle, Ãzgürlük Ãç hem pratik olarak hem de psikososyal olarak
çok
+önemlidir. Bu özgürlüÄe sahip deÄilseniz, bu, pratik maddi zarara neden
+olmaktadır çünkü bu topluluk geliÅimi gerçekleÅmez ve güçlü ve
güvenilir
+yazılım hazırlayamayız. Ayrıca, psikososyal zarara da neden olur, bu da
+bilimsel iÅbirliÄinin ruhunu etkiler â bu, insanlıÄın ortak bilgi
birikimini
+geliÅtirmek için birlikte çalıÅma fikridir. GördüÄünüz gibi,
bilimdeki
+ilerleme insanların birlikte çalıÅabilme gücüne baÄlıdır. Ancak
bugünlerde,
+her bir küçük bilim adamı grubunun her bir bilim adamı ve mühendis
takımıyla
+bir savaÅtaymıŠgibi davrandıÄını görürsünüz. Ancak birbirleriyle
paylaÅımda
+bulunmazlarsa, tümü geride tutulmuŠolur.</p>
+
+<p>Böylece, bunlar, özgür yazılımı tipik yazılımdan ayıran üç
+özgürlüktür. Ãzgürlük Bir, yazılımı kendi ihtiyaçlarınıza göre
+deÄiÅtirebilme özgürlüÄüdür. Ãzgürlük Ä°ki, kopyaları daÄıtarak
komÅunuza
+yardım edebilme özgürlüÄüdür. Ve Ãzgürlük Ãç, deÄiÅiklik yaparak
ve diÄer
+insanların kullanması için yayınlayarak topluluÄunuzun oluÅmasına
yardım
+edebilme özgürlüÄüdür. Tüm bu özgürlüklere sahipseniz, bu program
sizin için
+özgür yazılımdır. Åimdi, bunu niçin belirli bir kullanıcı
açısından bu
+Åekilde tanımlamıyorum? Bu, sizin için özgür yazılım mıdır?
+<i>[Dinleyicilerden birini gösterir.]</i> Bu, sizin için özgür yazılım
+mıdır? <i>[BaÅka bir dinleyiciyi gösterir.]</i> Bu, sizin için özgür
yazılım
+mıdır? <i>[BaÅka bir dinleyiciyi gösterir.]</i> Evet?</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Ãzgürlük Ä°ki ile Ãzgürlük Ãç arasındaki
fark hakkında
+biraz bilgi verir misiniz? <i>[iÅitilemiyor]</i></p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>:Kesinlikle aralarında bir iliÅki vardır
çünkü
+daÄıtma özgürlüÄünüz yoksa, kesinlikle deÄiÅtirilmiÅ bir sürümü
daÄıtma
+özgürlüÄünüz de yoktur ancak bunlar farklı iÅlemlerdir.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>:Oh.</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Ãzgürlük Ä°ki, biliyorsunuz, okursunuz, bir
+kopyasını hazırlarsınız ve arkadaÅlarınıza verirsiniz, böylece Åimdi
+arkadaÅınız da kullanabilir. Ya da belki de kopyalar hazırlayabilir ve
+onları bir grup insana satabilirsiniz ve onlar da bu yazılımı
+kullanabilirler.</p>
+
+<p>Ãzgürlük Ãç, geliÅtirme yaptıÄınız â ya da en azından
geliÅtirme yaptıÄınızı
+düÅündüÄünüz ve bazı insanların sizinle farklı fikirde olduÄu
+özgürlüktür. Bu nedenle, fark budur. Bu arada, önemli bir nokta:
Ãzgürlük
+Bir ve Ãç, kaynak koduna eriÅiminize baÄlıdır. Ãünkü "yalnızca ikili"
+[:binary-only] olan bir programın deÄiÅtirilmesi çok zordur
<i>[dinleyiciler
+güler]</i> â tarih için dört basamak kullanmak gibi basit deÄiÅiklikler
bile
+â kaynak koduna sahip deÄilseniz, çok zordur. Bu nedenle, zorlama için,
+uygulamadaki nedenler için, kaynak koduna eriÅim, özgür yazılım için
bir ön
+Åarttır, bir Åarttır. </p>
+
+<p>Böylece, bunu niçin <em>sizin için</em> özgür yazılım olup
olmadıÄı
+cinsinden tanımlıyorum? Bunun nedeni, bazen aynı yazılımın bazı insanlar
+için özgür yazılımken, diÄerleri için özgür olmayan yazılım
+olabilmesidir. Åimdi, bu paradoksal bir durum gibi görünebilir, bu nedenle
+bu durumun nasıl meydana geldiÄini size göstereyim. Ãok büyük bir
örnek, bu
+probleme iliÅkin çok büyük bir örnek â belki de en büyük örnek â X
Window
+Sistemidir, bu sistem MITâde geliÅtirilmiÅtir ve kendisini özgür
yazılım
+haline getiren bir lisans altında yayınlanmıÅtır. MIT lisansıyla beraber
MIT
+sürümünü aldıysanız, Ãzgürlük Bir, Ä°ki ve Ãçe sahipsiniz. Bu,
sizin için
+özgür yazılımdır. Ancak kopyaları alanların arasında, Unix sistemlerini
+daÄıtan çeÅitli bilgisayar üreticileri mevcuttur ve sistemleri üzerinde
+çalıÅtırmak için Xâte gerekli deÄiÅiklikleri yapmıÅlardır.
BildiÄiniz gibi,
+bu, Xâin yüz binlerce satırından yalnızca birkaç bin satırdır. Ve daha
+sonra, onu derlemiÅlerdir ve ikilileri (binary) Unix sistemine koymuÅlardır
+ve Unix sisteminin geri kalanı gibi aynı gizlilik sözleÅmesi altında
+daÄıtmıÅlardır. Ve daha sonra, milyonlarca insan bu kopyaları
almıÅtır. X
+Window Sistemine sahiptiler ancak bu özgürlüklerin hiçbirine sahip
+deÄildiler. Bu, <em>onlar</em> için özgür yazılım deÄildi.</p>
+
+<p>Bu nedenle, buradaki paradoks, ölçümü nerede yaptıÄınıza baÄlı
olarak Xâin
+özgür yazılım olup olmamasıydı. GeliÅtiricilerin grubundan gelen
ölçümü
+yaptıysanız, Åunu diyebilirdiniz: "Tüm bu özgürlükleri gözlemliyorum.
Bu,
+özgür yazılımdır." Ãlçümleri kullanıcılar arasında yaptıysanız,
Åunu
+diyecektiniz: "Birçok kullanıcı bu özgürlüklere sahip deÄil. Bu, özgür
+yazılım deÄil." Xâi geliÅtirmiÅ insanlar bunu bir sorun olarak
görmezler
+çünkü hedefleri, esasen yalnızca popülerlik egosudur. Büyük bir
profesyonel
+baÅarı istemektedirler. Åunu hissetmek isterler: âÃok sayıda insan bizim
+yazılımımızı kullanıyor.â Ve bu, doÄrudur. Ãok sayıda insan
yazılımlarını
+kullanıyordu ancak özgürlüÄe sahip deÄildi. </p>
+
+<p>GNU Projesinde, GNU yazılımının baÅına aynı Åey gelseydi, bu bir
sorun
+olurdu çünkü tek hedefimiz popüler olmak deÄil insanlara özgürlük
saÄlamak,
+iÅbirliÄini yüreklendirmek ve insanların iÅbirliÄi yapmalarını
+saÄlamaktır. Unutmayın, hiç kimseyi baÅka herhangi bir insanla iÅbirliÄi
+yapmaya zorlamayın ancak herkesin iÅbirliÄi yaptıÄından emin olun,
isterse
+herkes bu özgürlüÄe sahiptir. Milyonlarca insan GNUânun özgür olmayan
+sürümlerini çalıÅtırıyorsa, bu, bir baÅarı olmayacaktır. Her Åey,
hedefe
+benzemeyen bir yola sapacaktır.</p>
+
+<p>Bu nedenle, bu durumun meydana gelmemesi için bir yol aradım. Sonunda
+bulduÄum metot, âcopyleftâ olarak adlandırılan metottu. Bu metot,
copyleft
+olarak adlandırılıyordu çünkü telif hakkını alıp ters çevirmek
+Åeklindeydi. <i>[dinleyiciler güler]</i> Yasal olarak, copyleft, telif
+hakkını esas alarak çalıÅmaktadır. Mevcut telif hakkı kanununu
+kullanmaktayız ancak bunu, çok farklı bir amacı saÄlamak için
+kullanırız. Ä°Åte Åunu yaparız. Deriz ki, âBu program telif hakkına
+tâbidirâ. Ve tabi ki, ön tanımlı olarak, bu, programın
kopyalanmasının,
+daÄıtılmasının ya da deÄiÅtirilmesinin yasak olduÄu anlamına
+gelmektedir. Ancak daha sonra, Åunu deriz: âBunun kopyalarını daÄıtma
+yetkiniz var. Programı deÄiÅtirme yetkiniz var. deÄiÅtirilmiÅ ve
+geniÅletilmiÅ sürümleri daÄıtma hakkınız var. Ä°stediÄiniz gibi
deÄiÅtirin.â</p>
+
+<p>Ancak bir Åart vardır. Ve bu Åart tabi ki, Åartı içine koymamız
için tüm bu
+zorluklara girmemizin nedenidir. Åart Åunu söyler: bu programın herhangi
bir
+parçasını içeren herhangi bir Åeyi daÄıttıÄınızda, tüm program bu
aynı
+ifadelerle daÄıtılmalıdır, daha fazla ya da daha azı olmamalıdır. Bu
+nedenle, programı deÄiÅtirebilir ve deÄiÅtirilmiÅ sürümü
daÄıtabilirsiniz
+ancak bunu yaptıÄınızda, bunu sizden alan insanlar, sizin bizden
aldıÄınız
+özgürlükle aynı özgürlüÄü almalıdır. Ve yalnızca programımızdan
+kopyaladıÄınız kısımlar için deÄil, ayrıca sizden aldıkları söz
konusu
+programın diÄer kısımları için de bu durum geçerlidir. Söz konusu
programın
+tümü, onlar için özgür yazılım olmalıdır.</p>
+
+<p>Bu programın deÄiÅtirilmesi ve yeniden daÄıtılmasına iliÅkin
özgürlükler,
+geri alınamaz haklar haline gelmektedir â bu, BaÄımsızlık Deklarasyonuna
+iliÅkin bir kavramdır. Emin olduÄunuz haklar sizden alınamaz. Copyleft
+fikrini yapılandıran spesifik lisans, GNU Genel Kamu Lisansıdır, bu,
+tartıÅmaya yol açan bir lisanstır çünkü gerçekten de topluluÄumuzda
parazit
+gibi davranan kimselere hayır deme gücüne sahiptir.</p>
+
+<p>ÃzgürlüÄün ideallerini takdir etmeyen çok sayıda insan mevcuttur. Ve
bu
+insanlar, yapmıŠolduÄumuz çalıÅmaları alma ve özgür olmayan bir
programı
+daÄıtma konusunda yeni bir baÅlangıç yapma ve insanların
özgürlüklerini
+bıraktırma konusunda çok çaba sarf etmektedir ve bunu
gerçekleÅtirdiklerinde
+çok mutlu olacaklardır. Sonuç olarak â bu insanların bunu yapmalarına
izin
+verirsek â bu özgür programları geliÅtiriyor olacaÄız ve kendi
+programlarımızın geliÅmiÅ sürümleriyle sürekli olarak rekabet etmek
zorunda
+kalacaÄız. Bu, eÄlenceli bir durum deÄildir. </p>
+
+<p>Ayrıca çok sayıda insan Åu duyguya kapılmaktadır: âZamanımı
gönüllü olarak
+topluluÄa adamak istiyorum ama niçin zamanımı gönüllü olarak söz konusu
+firmanın özel mülk programına adayayım?â Bazı insanlar bunun kötü
olmadıÄını
+bile düÅünebilir ancak bunu yapacaklarda kendilerine para ödenmesini
+isterler. Ben, kiÅisel olarak, bunu hiç yapmazdım bile. </p>
+
+<p>Ancak bu insan grubunun her ikisinin de â benim gibi Åunu diyenler:
+âTopluluÄumuzda saÄlam bir yer edinmek isteyen bu özgür olmayan programa
+yardım etmek istemiyorumâ ya da Åunu diyenler: âOnlar için
çalıÅırım ama o
+zaman bana para ödemeleri gerekirâ, her iki grubun da GNU Genel Kamu
+Lisansını kullanması için iyi bir nedeni vardır. Ãünkü bu o firmaya
Åunu
+der: âBenim çalıÅmamı alıp özgürlüÄü olmayan bir Åekilde
+daÄıtamazsınâ. Bununla birlikte, X Windows lisansı gibi copyleft olmayan
+lisanslar buna izin vermektedir. </p>
+
+<p>Lisans bakımından bu, iki özgür yazılım kategorisi arasındaki büyük
+ayrımdır. Lisansın her kullanıcı için yazılımın özgürlüÄünü
korumasını
+saÄlayacaÄı Åekilde copyleft edilen programlar vardır. Ve özgür olmayan
+sürümlerin izin verildiÄi copyleft edilmeyen programlar mevcuttur. Söz
+konusu programın özgürlüÄünü kaldırabilirsiniz. Ãzgür olmayan
sürümlerde
+edinebilirsiniz. </p>
+
+<p>Ve bu problem günümüzde de mevcuttur. X Windowsâun özgür olmayan
sürümleri
+hâlâ özgür iÅletim sistemlerinde kullanılmaktadır. X Windowsâun
özgür
+olmayan sürümü hariç olmak üzere gerçekten de desteklenmeyen donanımlar
bile
+mevcuttur. Ve bu, topluluÄumuzda büyük bir problemdir. Bununla birlikte, X
+Windowsâun kötü bir Åey olduÄunu söyleyemem. GeliÅtiricilerin
+yapabilecekleri olası en iyi Åeyi yapmadıklarını söyleyebilirim. Ancak
+hepimizin kullanabileceÄi çok sayıda yazılım yayınlamıÅlardır. </p>
+
+<p>Mükemmelden daha azı ile kötü arasında büyük bir fark vardır. İyi
ve kötünün
+birçok derecesi vardır. Mutlak olarak olası en iyi Åeyi yapmadıysan, o
zaman
+iyi deÄilsin gibi ayartıcı ifadelere karÅı koymalıyız. X Windowsâu
+geliÅtiren insanlar topluluÄumuza büyük bir katkıda bulunmuÅtur. Ancak
daha
+iyi yapabilecekleri bir Åeyler vardır. Programın bazı parçalarını
copyleft
+edebilirlerdi ve özgürlüÄü inkâr eden sürümlerin baÅkaları
tarafından
+daÄıtılmasını önleyebilirlerdi. </p>
+
+<p>GNU Genel Kamu Lisansıânın özgürlüÄünüzü koruduÄu ve
özgürlüÄünüzü korumak
+için telif hakkı kanununu kullandıÄı gerçeÄi, tabi ki, bugün
Microsoftâun
+ona saldırmasının nedenidir. Görüyorsunuz, Microsoft, yazdıÄımız
kodların
+tümünü almak ve özel mülk programlarına koymak istemektedir, birilerine
+geliÅtirme yapmak istemektedir, ya da yalnızca uyumsuz deÄiÅikliklere
+ihtiyaç duyarlar. <i>[dinleyiciler güler]</i></p>
+
+<p>Microsoftâun pazarlama gücüyle, sürümlerinin bizimkilerin yerine
geçmesi
+için daha iyi bir yazılım oluÅturmaları gerekmez. Tek yapmaları gereken
+farklı ve uyumsuz bir yazılım hazırlamaktır. Ve daha sonra bunu herkesin
+masaüstüne koymaktır. Bu nedenle gerçekte GNU GPLâyi sevmezler. Ãünkü
GNU
+GPL onların bunu yapmalarına izin vermez. âKapsama ve geniÅletmeâye izin
+vermez. Programlarınızda kodumuzu paylaÅmak istiyorsanız, bunu
+yapabilirsiniz der. Ancak yalnızca benzerleri paylaÅmanız gerektiÄini
+söyler. YaptıÄınız deÄiÅiklikler, bizim paylaÅmamıza izin verilen
+deÄiÅiklikler olmalıdır. Bu nedenle bu, iki yollu bir iÅbirliÄidir,
gerçek
+bir iÅbirliÄidir. </p>
+
+<p>IBM ve HP gibi büyük firmalar bile â bu temelde bizim yazılımımızı
+kullanmayı istemektedir. IBM ve HP GNU yazılımına büyük katkılarda
+bulunmuÅtur. Ve onlar da, baÅka özgür yazılımlar geliÅtirmiÅtir. Ancak
+Microsoft bunu yapmak istememiÅtir, bu nedenle iÅyerlerinin GPL ile baÅa
+çıkamadıÄını söylemiÅlerdir. Bu iÅyerleri IBM ve HP ve Sunâı
içermiyorsa, o
+zaman haklı olabilirler. [Dinleyiciler güler] Bu konu hakkında daha sonra
+açıklama yapacaÄım. </p>
+
+<p>Tarihsel hikayeyi bitirmeliyim. Görüyorsunuz, 1984 yılında yalnızca
birtakım
+özgür yazılım yazmak için deÄil ayrıca çok daha tutarlı bir Åeyler
yapmak
+için yola çıktık: tamamen özgür yazılım olan bir iÅletim sistemi
geliÅtirmek
+istedik. Bu bizim parça ardına parça ardına parça yazmamız gerektiÄi
+anlamına gelmekteydi. Tabi ki, her zaman kısa yolları arıyorduk. İŠo
kadar
+büyüktü ki, insanlar hiçbir zaman bitiremeyeceÄimizi söylüyordu. Bitirme
+Åansımız olduÄunu düÅündüm ancak açık bir Åekilde, kısa yollara
bakmaya
+deÄerdi. Bu nedenle bakınmaya devam ettik. BenimseyebildiÄimiz, burayla
+irtibatlandırabildiÄimiz ve böylece baÅtan yazmak zorunda olmadıÄımız
baÅka
+birilerinin yazdıÄı herhangi bir program var mıdır? ÃrneÄin, X Window
+sistemi vardır. Copyleft edilmediÄi doÄrudur ancak bu, özgür
yazılımdır, bu
+nedenle onu kullanabiliriz. </p>
+
+<p>Åimdi, ilk günden GNUâya bir pencere sistemi koymak istedim. GNUâya
+baÅlamadan önce MITâde birtakım pencere sistemleri yazdım. Ve Unixâin
1984
+yılında herhangi bir pencere sistemine sahip olmamasına raÄmen, GNUânun
bir
+pencere sistemine sahip olmasına karar verdim. Ancak hiçbir zaman bir GNU
+pencere sistemi yazmayı beceremedik çünkü X birlikte geldi. Ve ben de Åunu
+dedim: âYapmamızın gerekli olmadıÄı büyük bir iÅ. Xâi
kullanacaÄız.â Åunu
+dedim: Xâi alalım ve GNU sistemine koyalım. Ve uygun olduÄunda, GNUânun
+diÄer kısımlarının X ile birlikte çalıÅmasını saÄlayacaÄız. Ve
metin
+biçimlendiricisı TEX gibi ya da Berkeleyâden birtakım kütüphane
kodları gibi
+baÅka insanlar tarafından yazılmıŠolan baÅka yazılım parçalarını
bulduk. O
+zamanlar Berkeley Unix vardı ancak bu, özgür yazılım deÄildi. Bu
kütüphane
+kodu, baÅlangıç olarak, Berkeleyâdeki kayan nokta üzerinde araÅtırma
yapan
+farklı bir gruba aitti. Ve bu nedenle, bu parçalara uyduk. </p>
+
+<p>1985 yılının Ekim ayında, Ãzgür Yazılım Vakfını kurduk. Bu
nedenle, lütfen
+GNU Projesinin ilk proje olduÄunu unutmayın. Ãzgür Yazılım Vakfı, GNU
+Projesinden hemen hemen iki yıl sonra geldi. Ve Ãzgür Yazılım Vakfı
yazılımı
+paylaÅmak ve deÄiÅtirmek için özgürlüÄü saÄlamak üzere fon toplayan
vergiden
+muaf bir hayır kurumudur. Ve 1980âlerde, fonlarımızla yaptıÄımız temel
+Åeylerden biri, GNUânun parçalarının yazılması için birilerini tutmak
+oldu. Ve kabuk [:shell] ve C kütüphanesi gibi önemli programlar, diÄer
+programların parçaları gibi bu Åekilde yazılmıÅtı. Ãok önemli olan
ancak
+heyecan verici olmayan <i>[dinleyiciler güler]</i> <code>tar</code>
+programı, bu Åekilde yazılmıÅtı. GNUânun bir kısmının da bu
Åekilde yazılmıÅ
+olduÄuna inanmaktayım. Ve böylece hedefimize yaklaÅmaktayız.</p>
+
+<p>1991 yılı itibariyle, eksik olan yalnızca tek bir büyük kısım vardı
ve bu da
+çekirdekti. Åimdi, niçin çekirdeÄi geciktirdim? Bu, muhtemelen iÅleri
hangi
+sırada yaptıÄınızın önemli olmamasından kaynaklanmaktadır, en
azından teknik
+açıdan durum böyledir. Her Åekilde iÅlerin tümünü yapmanız
gereklidir. Ve
+kısmen, baÅka bir yerlerde bir çekirdekte bir baÅlangıç bulabileceÄimizi
+umduÄum içindir. Ve bunu baÅardık. Carnegie Mellonâda geliÅtirilmiÅ
olan
+Machâı bulduk. Ve bu, tüm çekirdek deÄildi; çekirdeÄin alt
yarısıydı. Bu
+nedenle, üst yarıyı; dosya sistemi, network kodu, vb. gibi bir Åeyler
+yazmamız gerekti. Ancak Machâın üstünde çalıÅarak, esas olarak
kullanıcı
+programları olarak çalıÅmaktadırlar, bu nedenle hatalarının
ayıklanması daha
+kolay olmalıdır. Aynı zamanda çalıÅan gerçek bir kaynak seviyesi hata
+ayıklayıcıyla hata ayıklayabilirsiniz. Bu Åekilde, çekirdeÄin daha
yüksek
+seviyedeki parçalarını daha kısa sürede yaptırmamızın daha uygun
olacaÄını
+düÅündüm. Birbirine mesajlar gönderen bu asenkron çoklu kullanımlı
+süreçlerin hatalarının ayıklanmasının çok zor olduÄu ortaya
çıkmıÅtır. Ve
+önyükleme yapmak için kullandıÄımız Mach tabanlı sistem korkunç bir
hata
+ayıklama ortamına sahipti ve güvenilmezdi. GNU çekirdeÄinin
çalıÅtırılması
+bizim yıllarımızı aldı.</p>
+
+<p>Ancak neyse ki, topluluÄumuzun GNU çekirdeÄini beklemesi gerekmiyordu.
Ãünkü
+1991 yılında, Linus Torvalds, Linux olarak adlandırılan baÅka bir özgür
+çekirdeÄi geliÅtirdi. Eski moda tek parça tasarımı kullandı ve
çalıÅmasını,
+bizimkilerin çalıÅmasından çok daha hızlı bir Åekilde aldıÄı ortaya
+çıktı. Bu nedenle belki de, bu, yapmıŠolduÄum hatalardan biridir: bu
+tasarım kararı yapmıŠolduÄun hatalardan biridir. Her neyse, ilk baÅta
Linux
+hakkında bir Åey bilmiyorduk çünkü GNU projesini bildiÄi halde, bunun
+hakkında konuÅmak için hiçbir zaman bizimle temas kurmadı. Ancak bunu,
+netteki diÄer insanlara ve yerlere bildirdi. Ve bu nedenle diÄer insanlar,
+tam bir iÅletim sistemi elde etmek için Linuxâı GNU sisteminin geri
+kalanıyla birleÅtirdi. Esasen, GNU artı Linux birleÅimini
oluÅturdular.</p>
+
+<p>Ancak ne yaptıklarını görmüyorlardı. Ä°Åte, Åunu dediler: âBir
çekirdeÄimiz
+var â bakınalım ve çekirdekle bir araya getirebileceÄimiz baÅka hangi
+parçaların olduÄunu görelim.â Bu nedenle, etraflarına bakındılar â
ve iÅte,
+ihtiyaç duydukları her Åey mevcuttu. Ne kadar Åanslıyız
+dediler. <i>[Dinleyiciler güler]</i> Tümü burada. Ä°htiyaç duyduÄumuz her
+Åeyi bulabiliriz. Tüm bu farklı Åeyleri alalım ve bir araya getirelim ve
bir
+sistem elde edelim.</p>
+
+<p>Buldukları Åeylerin çoÄunun GNU sisteminin parçaları olduÄunu
+bilmiyorlardı. Bu nedenle, Linuxâı GNU sistemindeki boÅluÄa
doldurduklarının
+farkında deÄildiler. Linuxâı alıp Linuxâtan bir sistem yaptıklarını
+düÅünüyorlardı. Bu nedenle bunu bir Linux sistemi olarak
adlandırdılar.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: <i>[Ä°Åitilememektedir]</i></p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Sizi duyamadım - efendim?</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: <i>[Ä°Åitilememektedir]</i></p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Güzel, sadece o deÄil, biliyorsun, dar
+görüÅlülük.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>:Ancak bu durum, X Window Sistemini ve Machâı
bulmaktan
+daha Åanslı bir durum deÄil midir?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>:DoÄru. Buradaki fark, Xâi ve Machâı
geliÅtiren
+insanlar, tam bir özgür iÅletim sistemi geliÅtirme hedefine sahip
+deÄildiler. Bunu isteyen yalnızca bizdik. Ve, sistemin var olmasını
saÄlayan
+bizim yoÄun çabalarımızdı. Gerçekte baÅka herhangi bir projeden çok
sistemin
+daha büyük bir parçasını oluÅturduk. Tesadüf yoktur, çünkü bu
insanlar â
+sistemin yararlı kısımlarını yazmıÅtır. Ancak bunu, sistemin
tamamlanmasını
+istedikleri için yapmamıÅlardır. BaÅka nedenleri vardı.</p>
+
+<p>Åimdi Xâi geliÅtiren insanlar â iyi bir proje olduÄunu
düÅündükleri network
+üzerinden pencere sistemini tasarımlamıÅlardır ve gerçekten de bu iyi bir
+proje olmuÅtur. Ve bu, bizim iyi bir özgür iÅletim sistemi yapmamızı
+saÄlamıÅtır. Ancak umdukları bu deÄildir. Hatta bunun hakkında
+düÅünmemiÅlerdir bile. Bu, bir kazaydı. Kazara bundan faydalandılar.
Åimdi,
+yaptıklarının kötü bir Åey olduÄunu söylemiyorum. Büyük bir özgür
yazılım
+projesi gerçekleÅtirdiler. Bu, iyi bir Åeydir. Ancak esas vizyona sahip
+deÄildirler. Bu vizyon GNU Projesindedir. </p>
+
+<p>Ve, bu nedenle, biz, her küçük parçayı baÅka birilerine hazırlatmayan
+birileriyiz. Ve <code>tar</code> ya da <code>mv</code> gibi tamamen sıkıcı
+ve romantiklikten uzak olsa bile <i>[Dinleyiciler güler]</i>, bunu
+yaptık. Ya da <code>ld</code> gibi â bildiÄiniz gibi, <code>ld</code>âde
çok
+heyecan verici bir Åeyler yoktur ancak ben bir tane yazdım. <i>[Dinleyiciler
+güler]</i> Ve minimal disk I/Oâsu kaplaması için çaba gösterdim
böylece daha
+hızlı olmuÅtur ve daha büyük programları kontrol edebilmektedir. Ä°yi iÅ
+çıkarmayı severim; bir programı yazarken, program hakkında birçok Åeyi
+geliÅtirmek isterim. Ancak bunu yapmamın nedeni, daha iyi bir Id için parlak
+fikirlerimin olması deÄildi. Bunu yapmamın nedeni, özgür bir programa
+ihtiyaç duymamızdı. Ve baÅka birinin bunu yapmasını bekleyemezdik. Bu
+nedenle, bunu yapmamız ya da baÅka birilerine yaptırmamız gerekliydi.</p>
+
+<p>Bu nedenle, bu noktada binlerce insanın ya da projenin bu sisteme
+katılmasına raÄmen, bu sistemin var olmasının nedeni olan bir proje
+mevcuttur ve bu da GNU projesidir. Bu <em>sistem</em> temelde GNU
+Sistemidir, o zamandan beri baÅka Åeyler de eklenmiÅtir. </p>
+
+<p>Sistemi Linux olarak adlandırmak GNU Projesi için büyük bir övünç
olmuÅtur
+çünkü normalde yapmıŠolduÄumuz Åeyler için itibar kazanmayız.
ÃekirdeÄin,
+Linuxâın çok yararlı bir özgür yazılım parçası olduÄunu
düÅünüyorum ve onun
+hakkında yalnızca iyi Åeyler söyleyebilirim. Aslında, onun hakkında
+söyleyecek kötü Åeyler de bulabilirim. <i>[Dinleyiciler güler]</i> Ancak
+temelde iyi Åeyler söyleyebilirim. Ancak GNU sisteminin âLinuxâ olarak
+adlandırılması yalnızca bir hatadır. Sistemi GNU/Linux olarak
adlandırmanızı
+rica ederim ve böylece itibardan da faydalanabiliriz.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>:Bir maskota ihtiyacınız var! Dolgulu bir hayvan
alın!
+<i>[Dinleyiciler güler]</i></p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>:Bir tane var.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>:Var mı?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>:Bizim bir hayvanımız var â bir gnu
+(antilop). <i>[dinleyiciler güler]</i> Böylece, evet, bir penguen
+çizdiÄinizde, yanına bir de gnu çizin. <i>[dinleyiciler güler]</i> Ancak
+soruları sona saklayalım. Daha anlatacak çok Åeyim var.</p>
+
+<p>Bu arada, niçin bu konuyla bu kadar ilgiliyim? Bu itibar hususunu ortaya
+koymak için, sizin canınızı niye sıkıyorum ve belki de sizin
gözünüzdeki
+deÄerimi neden düÅürüyorum? <i>[Dinleyiciler güler]</i> Bunu
yaptıÄımda,
+bazı insanlar bunu egomu beslemek için yaptıÄımı düÅünebilir, öyle
deÄil mi?
+Tabi ki, bu programı âStallmanixâ olarak adlandırmanızı istemiyorum,
öyle
+deÄil mi? <i>[Dinleyiciler güler]</i> <i>[AlkıÅ]</i></p>
+
+<p>Sizden bunu GNU olarak adlandırmanızı istiyorum çünkü GNU Projesinin
+itibarının olmasını istiyorum. Ve bunun için çok spesifik bir neden
vardır,
+bu, herhangi birinin itibar kazanmasından çok daha önemlidir.
Görüyorsunuz,
+bugünlerde, topluluÄumuza göz atacak olursanız, onun hakkında konuÅan ve
+yazan kimseler GNUâyu ifade bile etmez ve özgürlüÄün bu amaçlarından
â bu
+politik ve sosyal ideallerden â bahsetmezler. Ãünkü onların [baÅka bir
+deyiÅle, bunların] geldikleri yer GNUâdur. </p>
+
+<p>Linuxâla ilgili fikirler â felsefesi çok farklıdır. Bu, temelde Linus
+Torvaldsâın apolitik felsefesidir. Bu nedenle, insanlar tüm sistemin Linux
+olduÄunu düÅündüklerinde, Åu Åekilde düÅünme eÄilimdedirler: âOh,
bu, Linus
+Torvalds tarafından baÅlatılmıŠolmalıdır. Felsefesini dikkatli bir
Åekilde
+incelemeliyiz.â Ve GNU felsefesini duyduklarında, Åunu derler: âBu çok
+idealistçi bir yaklaÅım, korkunç Åekilde uygulanamaz olması lazım. Ben
bir
+Linux kullanıcısıyım, GNU kullanıcısı deÄil.â [Dinleyiciler
güler]</p>
+
+<p>Ne ironi! Yalnızca bilselerdi! HoÅlandıkları â ya da bazı durumlarda
+sevdikleri ve vahÅice üzerinden geçtikleri â sistemin politik felsefenin
+gerçek kıldıÄı bu Åeyin bizim idealimiz olduÄunu bilselerdi. </p>
+
+<p>Yine de bizimle fikir birliÄi içinde olmazlardı. Ancak en azından bunu
ciddi
+bir Åekilde hesaba katmak, bu konu hakkında düÅünmek ve bir Åans vermek
için
+bir nedenleri olurdu. Bunun, hayatlarıyla nasıl bir iliÅkisinin olduÄunu
+görürlerdi. Åunu fark etselerdi: âGNU sistemini kullanıyorum. Bu da GNU
+felsefesidir. Bu felsefe, hoÅlandıÄım bu sistemin var olma nedenidir,â o
+zaman bunu en azından çok daha açık bir zihinle deÄerlendirirlerdi. Bu,
+herkesin bu konuda fikir birliÄi içinde olacaÄı anlamına gelmez. Ä°nsanlar
+farklı Åeyler düÅünür. Bu uygundur â insanlar kendileri karar
+vermelidirler. Ancak bu felsefenin saÄladıÄı sonuçlar için itibarının
+yararını saÄlamasını isterim.</p>
+
+<p>TopluluÄumuza göz atarsak, hemen hemen her yerde kurumların sistemi Linux
+olarak adlandırdıÄını görürüz. Muhabirler bunu genelde Linux olarak
+adlandırmaktadır. Bu, doÄru deÄildir ancak bunu yaparlar. Sistemi
paketleyen
+firmalar sistemi genelde [Linux] olarak adlandırır. Ve bu muhabirlerin
+birçoÄu, makale yazdıklarında, bunu genelde politik bir husus ya da sosyal
+bir husus olarak görmezler. Buna genelde safça bir iŠsorusu ya da hangi
+firmaların az ya da çok baÅarılı olacaÄı olarak bakarlar, bu, temelde
toplum
+için küçük bir sorudur. Ve insanların kullanımı için GNU/Linux
sistemini
+paketleyen firmalara baktıÄınızda, bu firmaların birçoÄu bu sistemi
Linux
+olarak adlandırmaktadır. Ve tümü de bu sisteme özgür olmayan yazılım
ekler.</p>
+
+<p>GNU GPL, kodu alırsanız ve GPL kapsamlı bir programdan birtakım kodları
+alırsanız ve daha büyük bir program oluÅturmak için bir miktar daha fazla
+kod eklerseniz, söz konusu tüm programın GPL altında yayınlanması
+gerektiÄini söyler. Ancak aynı disk (hard disk ya da CD) üzerine ayrı
+programlar koyabilirsiniz ve bunların baÅka lisansları olabilir. Bu,
+yalnızca toplama olarak deÄerlendirilir ve esasen aynı zamanda iki
programın
+birilerine daÄıtılması, hakkında herhangi bir Åey söyleyebileceÄimiz
bir
+durum deÄildir. Bu nedenle, gerçekte, bu durum doÄru deÄildir â bazen
doÄru
+olmasını ummaktayım â bir firma bir üründe GPL kapsamlı bir programı
+kullanırsa, tüm ürün özgür yazılım olmalıdır. Bu ürün, söz konusu
aralıÄa
+girmez â söz konusu kapsamda deÄildir. Bu ürün, tüm programdır.
Emsallerine
+uygun bir Åekilde birbiriyle iletiÅim kuran â örneÄin, birbirine mesaj
+gönderen â iki ayrı program mevcutsa, o zaman bu iki program genellikle
+yasal olarak ayrıdır. Bu nedenle, bu firmalar, sisteme özgür olmayan
yazılım
+ekleyerek, kullanıcılara, felsefi ve politik açıdan çok kötü bir fikir
+vermektedir. Kullanıcılara Åunu söylemektedirler: âÃzgür olmayan
yazılımın
+kullanılması iyidir. Hatta bunu hediye olarak veriyoruz.â</p>
+
+<p>GNU/Linux sisteminin kullanımı hakkındaki dergilere baktıÄınız zaman,
+çoÄunluÄunun Åu Åekilde bir baÅlıÄa sahip olduÄunu görürsünüz:
+âLinux-bir-Åeyler-ya-da-diÄer-Åeyler.â Böylece sistemi çoÄunlukla
Linux
+olarak adlandırırlar. Ve bu dergiler, GNU/Linux sisteminin üstünde
+çalıÅtırabileceÄiniz özgür olmayan yazılıma iliÅkin reklamlarla
+doludur. Åimdi, bu reklamlar ortak bir mesaja sahiptir. Åöyle demektedirler:
+âÃzgür olmayan yazılım sizin için iyidir. O kadar iyidir ki, bu
yazılıma
+sahip olmak için <em>para</em> bile ödeyebilirsiniz.â [Dinleyiciler
güler]</p>
+
+<p>Ve bu Åeyleri âkatma deÄer paketleriâ olarak adlandırırız, bu,
onların
+deÄerleri hakkında bir ifade saÄlar. Åöyle demektedirler: ÃzgürlüÄü
deÄil,
+pratik elveriÅliliÄi deÄerlendirin. Ve bu deÄerlerle fikir birliÄi içinde
+deÄilim, bu nedenle onları âözgürlüÄü eksilmiÅ paketlerâ olarak
+adlandırıyorum. [Dinleyiciler güler] Ãzgür bir iÅletim sistemi
kurduysanız,
+o zaman Åimdi özgür dünyada yaÅıyorsunuz demektir. Yıllardır size
vermek
+için uÄraÅtıÄımız özgürlüÄün faydalarının tadını çıkarın.
Bu paketler, size
+bir zincir üzerinde eÄilme imkânını vermektedir. </p>
+
+<p>Ve GNU/Linux sisteminin kullanımına adanmıŠticari gösterilere
bakarsanız,
+bu gösteriler, kendilerini âLinuxâ gösterileri olarak
adlandırmaktadır. Ve
+özgür olmayan yazılımı sergileyen satıŠreyonlarıyla doludurlar,
özellikle,
+onay damgasını özgür olmayan yazılımın üzerine vururlar. Bu nedenle,
+toplumumuzda baktıÄımız her yerde, kurumlar özgür olmayan yazılımı
+desteklemektedir, GNUânun kendisi için geliÅtirildiÄi özgürlük fikrini
+tamamen yadsırlar. Ve insanların özgürlük fikriyle karÅı karÅıya
+gelebilecekleri tek yer, GNU ile ve özgür yazılımla iliÅkilidir. Bu
nedenle
+sizden sistemi GNU/Linux olarak adlandırmanızı istememin nedeni
+budur. Lütfen insanları sistemin nereden ve niçin geldiÄi konusunda
+bilgilendirin.</p>
+
+<p>Tabi ki, yalnızca bu ismi kullanarak, tarihsel bir açıklama
+yapmayacaksınız. Dört ekstra karakter girebilir ve GNU/Linuxâı
+yazabilirsiniz; iki ekstra hece söyleyebilirsiniz. Ancak GNU/Linux Windows
+2000âden daha az heceden oluÅmaktadır. [Dinleyiciler güler] Onlara çok
fazla
+Åey anlatmıyorsunuz ancak onları hazırlıyorsunuz, böylece GNU hakkında
bir
+Åeyler öÄrenecekler ve konunun ne olduÄunu duyduklarında, bunun
kendileriyle
+ve yaÅamlarıyla nasıl bir iliÅkisinin olduÄunu göreceklerdir. Ve bu,
+doÄrudan büyük bir fark yaratmaktadır. Bu nedenle, lütfen bize yardım
edin. </p>
+
+<p>Microsoft, GPLâi âaçık kaynaklı bir lisansâ olarak adlandırdı.
İnsanların,
+ana husus olarak özgürlük açısından düÅünüyor olmalarını
+istemediler. İnsanları, Microsoft ürünlerini seçeceklerse, tüketici
olarak
+dar bir Åekilde düÅünmeye ve tabi ki tüketiciler olarak çok rasyonel bir
+Åekilde düÅünmemeye davet ettiklerini bulacaksınız. Ancak insanların
+vatandaÅ ya da devlet adamı gibi düÅünmesini istemezler, Bu, onlar için
+zıttır, düÅmancadır. En azından mevcut iÅ modellerine karÅı
zıttır.</p>
+
+<p>Åimdi, özgür yazılım nasıl…evet, özgür yazılımın
toplumumuzla nasıl
+bir iliÅkisinin olduÄunu anlatabilirim. Bazılarınız için önemli
olabilecek
+ikinci bir baÅlık ise özgür yazılımın iÅle nasıl bir ilgisi
+olduÄudur. Åimdi, gerçekte, özgür yazılım iÅ için <em>büyük</em>
ölçüde
+yararlıdır. Ne de olsa, geliÅmiŠülkelerdeki birçok iÅyerinde yazılım
+kullanılmaktadır. Yalnızca küçük bir kısmı yazılım
geliÅtirmektedir. </p>
+
+<p>Ve özgür yazılım, yazılım kullanan herhangi bir firma için büyük
ölçüde
+avantajlıdır çünkü bu, kontrolün sizde olduÄunu göstermektedir. Temel
+olarak, özgür yazılım, kullanıcıların, programın ne yaptıÄına
iliÅkin
+kontrole sahip oldukları anlamına gelmektedir. Münferit olarak ya da toplu
+olarak, yeterince dikkatli olurlarsa, durum böyledir. Yeterince dikkat
+gösteren herkes, bazı etkileri uygulayabilir. Dikkat etmezseniz, satın
+almazsınız. O zaman baÅka insanların tercih ettiklerini kullanırsınız.
Ancak
+dikkat eder, özen gösterirseniz, o zaman söyleyecek bir Åeyleriniz
+olur. özel mülk yazılım söz konusu olduÄunda, söyleyecek bir Åeyiniz
olmaz. </p>
+
+<p>Ãzgür yazılımla, deÄiÅtirmek istediÄiniz Åeyleri
deÄiÅtirebilirsiniz. Ve
+firmanızda programlayıcıların olup olmaması fark etmez; bu,
+iyidir. Binanızdaki duvarları hareket ettirmek isterseniz, bir marangozluk
+firması olmanız gerekmez. Bir marangoz bulup, âBu iÅi yapmak için ne
kadar
+para istersin?â diye sormanız yeterlidir. Ve kullandıÄınız yazılımı
+deÄiÅtirmek isterseniz, bir programlama firması olmanız gerekmez. Tek
+yapmanız gereken bir programlama firmasına gidip Åunu söylemektir: âBu
+özellikleri implement etmek için ne kadar para istersiniz? Ve ne zamana
+bitirirsiniz?â Ve iÅi yapmazlarsa, gidip baÅka birilerini
bulabilirsiniz.</p>
+
+<p>Destek için özgür bir piyasa mevcuttur. Bu nedenle destekle ilgilenen her
+türlü iÅyeri, özgür yazılımda büyük bir avantaj bulacaktır. özel
mülk
+yazılımla, destek bir tekeldir çünkü bir firma, bu, Microsoftâun
paylaÅılan
+bir kaynak programı ise kaynak koduna sahiptir â ya da belki de yüklü bir
+miktar para ödeyen az sayıda firma kaynak koduna sahiptir â ancak, bu sayı
+çok azdır. Bu nedenle, sizin için çok fazla sayıda olası kaynak mevcut
+deÄildir. Ve bu, gerçekten de büyük bir dev deÄilseniz, sizinle
+ilgilenmedikleri anlamına gelmektedir. Firmanız, sizin iÅinizi
+kaybederlerse, bu duruma önem vermelerini gerektirecek kadar önemli
+deÄildir. Bir kere programı kullandıÄınızda, onlar için desteÄi almakta
+kilitlendiÄinizi anlarlar çünkü farklı bir programa geçmek çok büyük
bir
+iÅtir. Bu nedenle, bir hatanın raporlanması ayrıcalıÄının ödenmesi
gibi
+Åeylerle karÅılaÅırsınız. [Dinleyiciler güler] Ve bir kere ödeme
yaptıktan
+sonra, Åöyle derler: âÄ°yi, tamam, hata raporunuzu kaydettik. Ve birkaç ay
+içinde, bir yükseltme [:upgrade] satın alabilirsiniz ve bu hatayı giderip
+gidermediÄimizi görebilirsiniz.â [Dinleyiciler güler]</p>
+
+<p>Ãzgür yazılıma iliÅkin destek saÄlayıcıları, bundan ucuz
+kurtulamaz. MüÅterileri memnun etmek zorundadırlar. Tabi ki, birçok iyi
+bedava destek alabilirsiniz. Probleminizi İnternetten gönderirsiniz. Ertesi
+gün bir yanıt alabilirsiniz. Ancak bu, tabi ki garantili deÄildir. Güvende
+olmak isterseniz, en iyisi bir firma ile anlaÅma yapın ve onlara ücret
+ödeyin. Ve bu, tabi ki, özgür yazılım iÅinin çalıÅma Åekillerinden
+birisidir. </p>
+
+<p>Yazılım kullanan iÅler için özgür yazılımın baÅka bir avantajı,
güven ve
+gizliliktir. Ve bu, bireyler için de geçerlidir ancak bunu, iÅyerleri
+baÄlamında gündeme getirdim. Ä°Åte, bir program özel mülk olduÄunda,
+gerçekten de ne yaptıÄını bile söyleyemezsiniz.</p>
+
+<p>Bunların hakkında bir Åeyler biliyorsanız, hoÅlanmayacaÄınız bir
Åekilde
+kasıtlı olarak ortaya konan özelliklere sahip olabilir. ÃrneÄin,
+geliÅtiricinin makinenize girmesine izin veren bir arka kapıya sahip
+olabilir. YaptıÄınız iÅlere burnunu sokabilir ve bilgileri geri
+gönderebilir. Bu, yaygın bir durumdur. Birtakım Microsoft yazılımları
bunu
+yapmaktadır. Ancak bunu yapan yalnızca Microsoft deÄildir. Kullanıcının
+iÅine burnunu sokan baÅka özel mülk programlar mevcuttur. Ve bunu
yaptıkları
+zaman fark edemezsiniz bile. Ve tabi ki, geliÅtiricinin tamamen dürüst
+olduÄu varsayıldıÄında bile, her programcı hata yapar. Bunlar,
güvenliÄinizi
+etkileyen ve kimseden kaynaklanmayan hatalar olabilir. Ancak buradaki ana
+nokta Åudur: Bu, özgür yazılım deÄildir, bu hataları bulamazsınız. Ve
bu
+hataları gideremezsiniz.</p>
+
+<p>Hiç kimse, çalıÅtırdıÄı her programın kaynaÄını kontrol etmek
için gereken
+zamana sahip deÄildir. Bunu yapmayacaksınız. Ancak özgür yazılımla,
büyük
+bir topluluk mevcuttur ve bu toplulukta olayları kontrol eden insanlar
+vardır. Ve onların kontrolünden faydalanırsınız çünkü kazara bir hata
varsa,
+ki kesinlikle vardır, zaman zaman, herhangi bir programda, bu hatayı
+bulabilir ve giderebilirler. Ve yakalanacaklarını düÅündükleri zaman,
+insanların, kasıtlı bir Truva atı (kullanılacaÄı bilgisayara bilerek
hasar
+verme amacıyla hazırlanmıŠbilgisayar programı) ya da burnunu sokan bir
+özelliÄi koyma ihtimali çok daha düÅüktür. özel mülk yazılım
+geliÅtiricileri, yakalanmayacaklarını düÅünür. Bu durumun tespit
edilmeden
+geçeceÄini düÅünürler. Ancak özgür bir yazılım geliÅtiricisi
insanların ona
+bakacaÄını ve orada olduÄunu göreceÄini bilir. TopluluÄumuzda,
+kullanıcıların hoÅlanmayacakları bir Åekilde boÄazlarına bastırarak bu
+durumdan kurtulmayı düÅünmeyiz. Biliriz ki, kullanıcılar bundan
hoÅlanmazsa,
+bu özelliÄe sahip olmayan deÄiÅtirilmiÅ bir sürüm hazırlanacaktır. Ve
daha
+sonra tümü de söz konusu sürümü kullanarak çalıÅmaya
baÅlayacaktır.</p>
+
+<p>Gerçekte, muhtemelen bu özelliÄi koymayacaÄımız sonucunu hepimiz
+çıkarabiliriz, yeterince adım önceden bunu anlayabiliriz. Ne de olsa,
özgür
+bir program yazıyorsunuz; insanların sürümünüzdenhoÅlanmasını
istersiniz;
+birçok insanın nefret edeceÄi bir özelliÄi koymazsınız ve kendinizinki
+yerine baÅka bir deÄiÅtirilmiÅ sürümü kullanmazsınız. Böylece,
özgür yazılım
+dünyasında kralın kullanıcı olduÄunu fark edersiniz. özel mülk
yazılım
+dünyasında, kral, müÅteri deÄildir. Ãünkü siz yalnızca bir
+müÅterisinizdir. KullandıÄınız yazılımda söz hakkınız yoktur.</p>
+
+<p>Bu anlamda, özgür yazılım, demokrasinin iÅlemesi için yeni bir
+mekanizmadır. Åimdi Stanfordâda olan Profesör Lessig, bir kanun çeÅidi
+olarak söz konusu kod fonksiyonlarını söylemiÅtir. Tüm amaçlar ve
hedefler
+için herkesin kullandıÄı kod hakkında yazan her kimse, insanların
+hayatlarını belirleyen kanunlar yazmaktadır. Ãzgür yazılım söz konusu
+olduÄunda, bu kanunlar demokratik bir Åekilde yazılır. Ancak bu, klasik
+demokrasi biçimi deÄildir â büyük bir seçim yapıp Åunu demiyoruz:
âHerkes,
+bu iÅin nasıl yapılmasını istiyorsa ona göre oy versin.â [Dinleyiciler
+güler] Bunun yerine, temel olarak Åunu diyoruz: özelliÄin Åu Åekilde
+implement edilmesini isteyenler, o Åekilde yapsın. Ve söz konusu özelliÄi
+söz konusu Åekilde gerçekleÅtirmek için çalıÅmak isterseniz, öyle
+yaparsınız. Ve bir Åekilde ya da diÄer Åekilde yapılır, deÄil mi? Ve
böylece
+çok sayıda insan bu Åekilde isterse, bu Åekilde yapılacaktır. Bu
Åekilde,
+herkes, gitmek istediÄi yönde basitçe adımlar atarak sosyal karara katkıda
+bulunur. </p>
+
+<p>Ve kiÅisel olarak istediÄiniz kadar adım atmakta özgürsünüz. Bir
iÅyeri,
+atmalarının yararlı olduÄu kadar adımı atmakta özgürdür. Ve tüm bu
Åeyleri
+topladıÄınızda, bu, yazılımın hangi yönde gittiÄini söyler.</p>
+
+<p>Ve mevcut birtakım programlardan â genellikle büyük parçalardan â
bazı
+parçaların alınması ve daha sonra kendinize ait belirli miktardaki kodun
+yazılması ve ihtiyacınızı tam olarak karÅılayan bir programın
hazırlanması
+tabi ki çok yararlıdır; mevcut birtakım özgür yazılım paketlerinden
büyük
+parçaları alamazsanız, tamamını yeni baÅtan yazmak size pahalıya mal
+olacaktır.</p>
+
+<p>Kralın kullanıcı olduÄu gerçeÄinden kaynaklanan baÅka bir Åey de,
uyumluluk
+ve standardizasyon konusunda çok iyi olma eÄilimimizdir. Niçin? Ãünkü
+kullanıcılar bundan hoÅlanmaktadır. Kullanıcılar, içinde büyük
+uyumsuzlukların olduÄu bir programı reddedecektir. Åimdi, bazen belirli bir
+uyumsuzluk tipine iliÅkin ihtiyacı olan belirli bir kullanıcı grubu vardır
+ve o zaman ona sahip olacaklardır. Bu tamamdır. Ancak kullanıcılar bir
+standardı izlemek istediklerinde, biz geliÅtiriciler de bunu izlemeliyiz ve
+bunu biliriz. Ve bunu yaparız. Bunun zıttı olarak, özel mülk yazılım
+geliÅtiricilerine bakarsanız, genellikle kasıtlı olarak bir standardı
+izlememeyi avantajlı bulurlar ve bunun nedeni, bu Åekilde kullanıcıya bir
+avantaj saÄladıklarını düÅündükleri için <em>deÄil</em>, ancak daha
çok
+kullanıcı üzerinde bir Åeyler dayattıkları, kullanıcıyı kilitledikleri
+içindir. Ve özel mülk yazılım geliÅtiricilerinin zaman zaman dosya
+biçimlerinde deÄiÅiklikler yaptıklarını görürsünüz, bunun tek nedeni,
+insanların en yeni sürümü satın almalarını saÄlamaktır. </p>
+
+<p>ArÅivciler Åimdi bir problem bulmaktadır, on yıl önce bilgisayarlarda
+yazılan dosyalara genellikle eriÅilememektedir; bunlar, Åimdi kaybolmuÅ
olan
+özel mülk yazılımla yazılan dosyalardır. Bu dosyalar özgür yazılımla
+yazılmıŠolsalardı, güncelleÅtirilebilip çalıÅtırılabilirlerdi. Ve
söz
+konusu kayıtlar kaybolmazdı, eriÅilemeyen duruma gelmezdi. NPR'de bile bu
+konuda Åikayetler vardı ve çözüm olarak özgür yazılım
+önerilmekteydi. Aslında, kendi verilerinizi saklamak için özgür olmayan
+programı kullanarak, kendinizi tuzaÄa düÅürüyorsunuz.</p>
+
+<p>Böylece, özgür yazılımın birçok iÅi nasıl etkilediÄini anlattım.
Ancak,
+yazılım iÅi olan bu özel dar alanı nasıl etkilemektedir? Evet, bu sorunun
+cevabı, çoÄunlukla hemen hemen hiç etkilemediÄidir. Ve bana
anlatılanlardan,
+bunun nedeni, yazılım endüstrisinin % 90âının özel yazılımın
geliÅimine
+ayrılmasıdır, baÅka bir deyiÅle, yayınlanmayan yazılıma
ayrılmasıdır. Ãzel
+yazılım için, bu husus ya da özgür ya da özel mülk olma hususu gündeme
+gelmez. GördüÄünüz gibi, buradaki husus, siz kullanıcıların yazılımı
+deÄiÅtirmek ve yeniden daÄıtmak için özgür olup olmadıÄınızdır.
Yalnızca tek
+bir kullanıcı varsa ve söz konusu kullanıcı haklara sahipse, o zaman
problem
+yoktur. Söz konusu kullanıcı tüm bu Åeyleri yapmakta özgürdür. Bu
nedenle,
+aslında, kaynak kodunu ve tüm hakları alma konusunda ısrar ediyorlarsa,
+firma içinde kullanım için bir firma tarafından geliÅtirilen her türlü
özel
+program özgür yazılımdır.</p>
+
+<p>Bu husus, bir saatteki ya da bir mikrodalga fırındaki ya da bir otomobilin
+ateÅleme sistemindeki yazılım için söz konusu deÄildir çünkü bu
durumlarda,
+kurmak için yazılım indirmezsiniz. Kullanıcı söz konusu olduÄu sürece,
bu,
+gerçek bir bilgisayar deÄildir, bu nedenle, etik açıdan önemli olmaya
+yetecek kadar bu hususları büyütmez. Bu nedenle, en önemli kısım için,
+yazılım endüstrisi, olduÄu gibi gitmeye devam edecektir. Ve ilginç Åey
Åudur
+ki, bu gibi büyük bir iÅ oranı endüstrinin ilgili kısmında olduÄu
için,
+özgür yazılım iÅi için hiçbir olasılık olmasa bile, özgür yazılım
+geliÅtiricileri, özel yazılım yazmak için günlük iÅler
+alabilirler. [Dinleyiciler güler] Bunlardan çok fazla vardır; oran çok
+büyüktür.</p>
+
+<p>Ancak görüldüÄü gibi, özgür yazılım iÅi vardır. Ãzgür
yazılım firmaları
+vardır ve katılacaÄım basın toplantısında, birkaç özgür yazılım
firmasından
+insanlar bize katılacaktır. Ve tabi ki, özgür yazılım iÅi olmayan ancak
+yayınlamak için yararlı özgür yazılım parçaları geliÅtiren firmalar
da
+vardır ve onların geliÅtirdiÄi özgür yazılım önemli ölçüdedir.</p>
+
+<p>Åimdi, Åu soruyu sorarız: özgür yazılım iÅ dünyası nasıl
çalıÅmaktadır?
+Bazıları kopyaları satmaktadır. Kopyalamakta özgürsünüzdür ancak yine
de
+ayda binlerce kopya satabilirler. Ve diÄerleri, destek ve çeÅitli hizmet
+tiplerini satmaktadır. KiÅisel olarak ben, 1980âlerin ikinci yarısı
boyunca,
+özgür yazılım destek hizmetleri sattım. Temel olarak saatte $200 için,
+yazmıŠolduÄum GNU yazılımında deÄiÅtirmemi istediÄiniz her Åeyi
+deÄiÅtiririm dedim. Evet, bu, ciddi bir ücrettir ancak bu, benim
geliÅtirmiÅ
+olduÄum bir programdı ve çok daha kısa bir sürede aynı iÅi
+gerçekleÅtirebileceÄimi insanlar anladı. [Dinleyiciler güler] Ve bu
Åekilde
+ekmeÄimi kazandım. Aslında, daha önce yaptıÄımdan daha fazlasını
+yaptım. Ayrıca dersler de verdim. Ve 1990 yılına kadar bunu yapmayı
+sürdürdüm. 1990 yılında büyük bir ödül kazandım ve bunu yapmayı
bıraktım.</p>
+
+<p>Ancak 1990 yılında, Cygnus Support (Cygnus Destek) adında ilk ortak
özgür
+yazılım iÅi oluÅturuldu. Ve onların iÅi, benim yaptıÄım Åeyle aynı
tip Åeyi
+yapmaktı. Ä°htiyaç duysaydım kesinlikle onlar için çalıÅabilirdim. Ancak
+ihtiyaç duymadım ve herhangi bir firmadan baÄımsız kalsaydım bunun
hareket
+için iyi olacaÄını hissettim. Bu Åekilde, herhangi bir çıkar
çatıÅması
+olmaksızın çeÅitli özgür ve özgür olmayan yazılım firmaları için
iyi ve kötü
+Åeyler söyleyebilirdim. Harekete daha fazla hizmet edebileceÄimi
+hissettim. Ancak yaÅamımı kazanmak için buna ihtiyaç duysaydım, onlar
için
+çalıÅacaktım. Bu, içinde bulunmak adına etik bir iÅtir. Onlarla iÅ
yapmak
+için utanmama hiç gerek yoktu. Ve söz konusu firma ilk yılında
kârdaydı. Ãok
+az ana para ile, üç kurucusunun sahip olduÄu para ile oluÅturulmuÅtu. Ve
her
+geçen yıl daha da büyüdüler ve kârlı oldular, sonunda iyice büyümek
+istediler, açgözlü oldular, dıŠyatırımcılara açıldılar ve daha
sonra her
+Åeyi bozdular. Ancak açgözlü olmadan önce, yıllarını baÅarı içinde
+geçirdiler.</p>
+
+<p>Bu, özgür yazılım hakkındaki heyecan verici Åeylerden birini
+göstermektedir. Ãzgür yazılım, özgür yazılım geliÅtirmek için
anapara
+saÄlamanızın gerekli olmadıÄını göstermektedir. Demek istiyorum ki,
ana para
+yararlıdır; yardımcı olabilir. Bir miktar anapara toplayabilirseniz, insan
+tutabilir ve bu insanlara kod yazdırabilirsiniz. Ancak az sayıda insanla çok
+iÅ baÅarabilirsiniz. Aslında, özgür yazılımı geliÅtiren süreçin
çok etkin
+olması, dünyanın özgür yazılıma geçmesi için önemli nedenlerden
biridir. Ve
+bu, ayrıca Microsoftâun söylediÄini yalanlar, Microsoft, GNU GPLânin
kötü
+olduÄunu söyler çünkü özgür olmayan yazılımı geliÅtirmek için
anapara
+toplamak, özgür yazılımımızı alıp bizimle paylaÅmayacakları
programlara
+kodumuzu koymak onlar için zorlaÅır. Temel olarak, bu Åekilde anaparayı
+yükseltmelerine ihtiyaç duymamaktayız. Her Åekilde iÅi yaptırırız.
Ä°Åi zaten
+yaptırıyoruz.</p>
+
+<p>Ä°nsanlar, bizim hiçbir zaman tamamen özgür bir iÅletim sistemi
+yapamayacaÄımızı söylemekteydiler. Åimdi bunu ve ilâve olarak önemli
bir
+oranı daha gerçekleÅtirdik. Ve söyleyebilirim ki, dünyanın tüm genel
amaçlı
+olarak yayınlanan yazılımını geliÅtirmemize az kaldı. Ve bunu,
+kullanıcılardan % 90âından fazlasının henüz bizim özgür
yazılımımızı
+kullanmadıÄı bir dünyada baÅardık. Bu, dünyadaki tüm Web
sunucularının
+yarısından fazlasının Web sunucusu olarak Apache ile GNU/Linux üzerinde
+çalıÅtıÄı bir dünyada gerçekleÅmiÅtir.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>:[Duyulamıyor] … Daha önce ne dediniz, Linux
mı?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>:GNU/Linux dedim.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>:Ãyle mi dediniz?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>:Evet, çekirdek hakkında konuÅuyorsam, onu Linux
+olarak adlandırırım. Biliyorsunuz, bu, onun adıdır. Ãekirdek Linus
Torvalds
+tarafından yazılmıÅtır ve yazara duyulan saygıdan ötürü, bu
çekirdeÄi
+yalnızca onun verdiÄi isimle adlandırabiliriz.</p>
+
+<p>Genel olarak, iÅ dünyasında, birçok kullanıcı GNU/Linuxâı
+kullanmamaktadır. Birçok ev kullanıcısı henüz bizim sistemimizi
+kullanmamaktadır. Ev kullanıcıları da sistemimizi kullanmaya
baÅladıÄında,
+özgür yazılım için 10 kat daha fazla gönüllü ve 10 kat daha fazla
müÅteri
+saÄlayacaÄız. Ve bu bizi büyütecektir. Bu nedenle, bu noktada, bu iÅi
+yapabileceÄimiz konusunda oldukça güvenim var.</p>
+
+<p>Ve bu önemlidir çünkü Microsoft bizim çaresiz hissetmemizi
+istemektedir. Åöyle derler: âÃalıÅtırılacak yazılıma sahip
olmanızın tek
+yolu, yeniliÄe sahip olmanızın tek yolu, gücü bize vermenizle
+saÄlanabilir. Biz baskınız. ÃalıÅtırdıÄınız programla ne
yapabileceÄinizi
+kontrol edelim, böylece sizden çok para alabiliriz ve bu paranın belirli bir
+oranını yazılım geliÅtirmek için kullanıp geri kalanını kâr
yaparız.â</p>
+
+<p>Hiçbir zaman çaresiz hissetmemelisiniz. Ãok çaresiz hissedip
özgürlüÄünüzü
+feda etmemelisiniz. Bu çok tehlikelidir.</p>
+
+<p>Microsoftâun, yalnızca Microsoft olmamakla beraber özgür yazılımı
+desteklemeyen insanların genelde benimsediÄi deÄer sistemi, kısa vadeli
+kârdır: Bu sene ne kadar para kazanacaÄım? Bugün ne kadar iÅ
yaptırabilirim?
+Kısa vadeli düÅünme ve dar düÅünme. Onların varsayımına göre,
birilerinin
+özgürlük adına fedakarlık yapması saçmadır.</p>
+
+<p>Dün yurttaÅlarının özgürlüÄü için fedakarlık yapmıŠolan
Amerikalılar
+hakkında birçok insan konuÅma yapıyordu. Bu insanların bazıları büyük
+fedakarlıklar yapmıÅlardı. Ãlkemizde herkesin duyduÄu özgürlük
çeÅitleri
+için yaÅamlarını bile feda etmiÅlerdi. (En azından bazı durumlarda;
tahmin
+ederim ki, Vietnamâdaki savaÅı burada görmezden gelmeliyiz.)</p>
+
+<p><i>[Editörün notu: Ãnceki gün, Yurt Åehitleri anma günüydü,
kahramanların
+anıldıÄı bir ABD tatil günüydü.]</i></p>
+
+<p>Ancak neyse ki, yazılımın kullanılmasındaki özgürlüÄümüzün
korunması bu gibi
+büyük fedakarlıkları gerektirmemektedir. Grafiksel Kullanıcı Ara yüzü
(GUI)
+programınız henüz yoksa, komut satırı ara yüzünün öÄrenilmesi gibi
yalnızca
+küçük ve az fedakarlıklar yeterlidir. Bunu bu Åekilde yapmak için
özgür bir
+yazılım paketine sahip olmadıÄımız için, bu, iÅin bu Åekilde
yapılması
+gibidir. Birkaç yılda sahip olabileceÄiniz gibi, belirli bir özgür
yazılım
+paketini geliÅtirecek olan bir firmaya bir miktar paranın ödenmesi
+gibidir. Bunlar, hepimizin yapabileceÄi küçük fedakarlıklardır. Ve uzun
+vadede, bundan fayda görürüz. BildiÄiniz gibi, bir fedakarlıktan çok bir
+yatırım gibidir. Toplumumuzun geliÅmesinde bizim için iyi olduÄunu bilmek
+için, yalnızca söz konusu yatırımdan kimin beÅ on senti alacaÄını
saymadan
+yeterli uzun vadeli görüÅe sahip olmamız gereklidir.</p>
+
+<p>Böylece, bu noktada, anlatacaklarım sona erdi.</p>
+
+<p>Tony Stanco tarafından önerilen özgür yazılım iÅine iliÅkin yeni bir
+yaklaÅımın olduÄunu ifade etmek isterim, bu yaklaÅım âÃzgür
GeliÅtiricilerâ
+olarak adlandırılmaktadır ve organizasyona katılan tüm yazılım
+geliÅtiricilere kârdan belirli bir oranın verilmesini uman belirli bir iÅ
+yapısını içermektedir. Ve halen Hindistanâda bazı büyük hükümet
yazılım
+geliÅtirme sözleÅmelerinin gerçekleÅtirilmesini ummaktadırlar çünkü
taban
+olarak özgür yazılımı kullanıyor olacaklardır, bu Åekilde büyük
maliyet
+tasarrufu saÄlamayı planlamaktadırlar.</p>
+
+<p>Ve Åimdi sorularınızı bekliyorum.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: <i>[Ä°Åitilememektedir]</i></p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Biraz yüksek sesle konuÅabilir misiniz lütfen?
+Sizi gerçekten duyamıyorum.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Microsoft gibi bir firma bir özgür yazılım
+sözleÅmesini nasıl içerebilir?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Microsoft aslında eylemlerinin birçoÄunu
+hizmetlere kaydırmayı planlamaktadır. Ve yapmayı planladıkları Åey
kirli ve
+tehlikeli bir Åeydir, zikzak biçiminde hizmetleri birini diÄerine olacak
+Åekilde baÄlamayı planlamaktadırlar. Böylece bu hizmeti kullanmak için,
bu
+Microsoft programını kullanıyor olmanız gereklidir, bu da, bu hizmeti ve bu
+Microsoft programını kullanmanız gerektiÄi anlamına gelecektir â¦
böylece
+tümü birbiriyle iliÅkilidir. Planları budur. </p>
+
+<p>Åimdi, ilginç olan Åey, bu hizmetlerin satılmasının özgür yazılım
ya da
+özgür olmayan yazılım etik hususunu gündeme getirmemesidir. Onlar için,
net
+üzerinden bu hizmetleri satan bu gibi iÅyerlerinin olması çok iyi
+olabilir. Ancak, Microsoftâun planladıÄı, yazılım ve hizmetler
üzerinde daha
+bile büyük bir tekel, daha bile büyük bir kilit elde etmek için onları
+kullanmaktır ve bu, yakın zamanda bir makalede açıklanmıÅtır. DiÄer
+insanlar, bunun, neti Microsoft Firma Kasabasına dönüÅtürdüÄünü
söylemiÅtir.</p>
+
+<p>Ve bu baÄlantılıdır çünkü Microsoft anti güven mahkemesindeki asliye
+mahkemesi Microsoftâun â anlamsız bir Åekilde, hiçbir iÅe yaramayacak
+biçimde â iÅletim sistemi kısmına ve uygulama kısmına bölünmesini
+önermiÅtir. </p>
+
+<p>Ancak o makaleyi gördükten sonra, Åimdi yalnızca emsallerine uygun bir
+Åekilde birbirleriyle baÅa çıkmalarını gerektirmek için Microsoftâun
+hizmetler kısmına ve yazılım kısmına bölünmesinin yararlı ve etkin bir
+yolunu görmekteyim, hizmetler ara yüzlerini yayınlamalıdır, böylece
+hizmetlerle konuÅabilmek için herkes bir istemci yazabilir ve tahmin
+ediyorum ki, hizmeti almak için ödeme yapmaları gereklidir. Evet, bu
+tamamdır. Bu, tamamen farklı bir konudur. </p>
+
+<p>Microsoft bu Åekilde […] baÅka bir deyiÅle, hizmetler ve
yazılım
+Åeklinde bölünürse, Microsoft hizmetleriyle rekabete girmek için
+yazılımlarını kullanamayacaklardır. Ve Microsoft yazılımıyla rekabete
girmek
+için hizmetleri kullanamayacaklardır. Ve özgür yazılım yapabileceÄiz ve
+belki de siz insanlar bunu Microsoft hizmetleriyle konuÅmak için
+kullanacaksınız, bu bizim için önemli deÄildir.</p>
+
+<p>Ãünkü ne de olsa, Microsoftâun birçok insana boyun eÄdiren özel
mülk yazılım
+firması olmasına raÄmen â diÄerleri daha az insana boyun eÄdirmiÅtir,
bu,
+uÄraÅma isteÄinden kaynaklanmamaktadır; [dinleyiciler güler] o kadar çok
+sayıda insana boyun eÄdirmeyi baÅaramamıÅlardır. Bu nedenle, problem
+yalnızca ve yalnızca Microsoft deÄildir. Microsoft, çözmeye
çalıÅtıÄımız
+problemin yalnızca en büyük örneÄidir, iÅbirliÄi yapmak ve etik bir
toplum
+oluÅturmak için kullanıcıların özgürlüÄünü alan özel mülk
yazılımdır. Bu
+nedenle, bu platform için bana imkân vermiŠolsalar bile, Microsoft üzerine
+çok fazla odaklanmamalıyız. Bu, onları çok önemli yapmaz. Bu, hepsi ve
+hepsinin sonu deÄildir.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Daha önceden, açık kaynaklı yazılımla özgür
yazılım
+arasındaki felsefi farkları açıklıyordunuz. Yalnızca Intel
platformlarını
+desteklerlerken, GNU/Linux daÄıtımlarının mevcut eÄilimi hakkında nasıl
+hissediyorsunuz? Ve gitgide daha az sayıda programcının doÄru Åekilde
+programlama yaptıÄı ve herhangi bir yerde derleme yapacak olan yazılımı
+hazırladıÄı görülmektedir? Ve basitçe Intel sistemlerinde çalıÅan
yazılımın
+hazırlandıÄı görülmektedir?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Burada etik bir husus görmüyorum. Ancak,
+gerçekte, bilgisayar üreten firmalar, bazen GNU/Linux sistemini bilgisayara
+taÅımaktadır. HP açık bir Åekilde bunu yakın bir zamanda yapmıÅtır.
Ve
+Windowsâun bir portu için ödeme yapma konusunda canlarını
sıkmamıÅlardı,
+çünkü bu, çok fazla maliyete sahip olacaktı. Ancak zannediyorum ki
+GNU/Linuxâın desteklenmesi birkaç ay boyunca beÅ mühendisin
çalıÅmasını
+gerektirecekti. Bu, kolayca yapılabilir bir Åeydi.</p>
+
+<p>Åimdi tabi ki, insanların <code>autoconf</code>âu kullanmasını
öneriyorum,
+autoconf, programlarınızı taÅınabilir hale getirmeyi kolaylaÅtıran bir
GNU
+paketidir. Bunu yapmaları için onları yüreklendiriyorum. Ya da sistemin
söz
+konusu sürümünde derlenmeyen bir hatayı baÅka birileri giderdiÄinde ve
size
+gönderdiÄinde, o zaman bunu göz önünde bulundurmalısınız. Ancak bunu
etik
+bir husus olarak görmüyorum.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Ä°ki yorum. Birisi: Yakın zamanda, MITâde
+konuÅtunuz. Kopyasını okudum. Ve birileri, patentler hakkında bir Åeyler
+sordu ve siz dediniz ki âpatentler tamamen farklı bir konudur. Bu konuda
+yorumum yok.â</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: DoÄru. Patentler hakkında aslında söyleyecek
çok
+Åeyim var ama bu, bir saati bulur. [Dinleyiciler güler]</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Åunu demek istedim: Bana öyle geliyor ki, burada
+önemli bir husus var. Demek istiyorum ki, bu konsepti almaya çalıÅırken,
+firmaların, kendileri için bir tekel biçimi oluÅturmaya çalıÅırken
Devletin
+gücünü kullanmak isterlerse, patentler ve telif hakkı gibi Åeyleri sert
+özellik olarak adlandırmalarının bir nedeni vardır. Ve böylece, bu
Åeyler
+hakkındaki yaygın olan Åey, aynı hususlar etrafında dolaÅmaları
deÄildir
+ancak söz konusu motivasyon, gerçekten de genel hizmet hususu deÄildir ama
+özel çıkarları için firmaların tekel saÄlama motivasyonudur. </p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Anlıyorum. Ama, iyi, yanıtlamak istiyorum
çünkü
+çok fazla zaman yok. Bu yüzden bunu yanıtlamak istiyorum.</p>
+
+<p>Onların istediÄinin bu olduÄu konusunda haklısınız. Ancak fikri
mülkiyet
+terimini kullanmak istemelerinin baÅka bir nedeni vardır. Bunun nedeni,
+insanların, telif hakkı hususları ya da patent hususları hakkında dikkatli
+bir Åekilde düÅünmesini istememeleridir. Telif hakkı kanunu ve patent
kanunu
+tamamen farklı olduÄu için, yazılım telif haklarının ve yazılım
+patentlerinin etkileri tamamen farklıdır. </p>
+
+<p>Yazılım patentleri, programcıları belirli program tiplerini yazmaktan
+alıkoydukları için, programcılar üzerindeki bir kısıtlamadır ancak
telif
+hakkı bunu yapmaz. Telif hakkı söz konusu olduÄunda, en azından kendi
+kendinize yazıyorsanız, daÄıtmanıza izin verilmektedir. Bu nedenle, bu
+hususların ayrılması çok önemlidir.</p>
+
+<p>Bunların, çok düÅük bir seviyede ortak bir özelliÄi vardır ve
diÄer her Åey
+farklıdır. Bu nedenle, lütfen, açık bir Åekilde düÅünmeyi
cesaretlendirmek
+için, telif hakkını ve patentleri tartıÅın. Ancak fikri mülkiyeti
+tartıÅmayın. fikri mülkiyet hakkında bir fikrim yoktur. Telif hakları,
+patentler ve yazılım hakkında düÅüncelerim vardır. </p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: BaÅlangıçta fonksiyonel bir dilin, yemek tarifleri
+gibi, bilgisayar programları olduÄunu ifade ettiniz. Ancak yemek
+tariflerinden bilgisayar programlarına ve İngilizce dilinden bilgisayar
+programlarına büyük bir geçiÅ vardır â âfonksiyonel dilâin
tanımı çok
+geniÅtir. DVD konusunda bu, neden olan problemi oluÅturmaktadır. </p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Hususlar, doÄadaki fonksiyonel olmayan
Åeylerden
+ötürü kısmen benzer ancak kısmen de farklıdır. Hususun bir kısmı
aktarılır
+ancak tamamı aktarılmaz. Maalesef, bu da bir saatlik bir konuÅma ile
+açıklanabilir. Bu konuya burada girmek için yeterli vaktimiz yok. Ancak
Åunu
+söylemek isterim ki, yazılımla aynı anlamda tüm fonksiyonel çalıÅmalar
özgür
+olmalıdır. Biliyorsunuz, ders kitapları, belgeler, sözlükler ve tarifler
+özgür olmalıdır.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Yalnızca online müziÄi merak ediyordum. Bir yandan
+öbür yana oluÅturulmuÅ benzerlikler ve farklar mevcuttur.</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: DoÄru. Yayınlanan her türlü bilgi için sahip
+olmamız gereken minimum özgürlük bu yayını ticari olmayan bir Åekilde
+yeniden aynen daÄıtma özgürlüÄüdür. Fonksiyonel çalıÅmalar için,
+deÄiÅtirilmiÅ bir sürümü ticari olarak yayınlama özgürlüÄüne
ihtiyaç duyarız
+çünkü bu, toplum için çok yararlıdır. Fonksiyonel olmayan çalıÅmalar
için â
+insanları eÄlendirecek ya da estetik olacak ya da belirli bir insanın
+görüÅlerini ifade edecek olan Åeyler, biliyorsunuz â belki de
+deÄiÅtirilmemelidir. Ve bu belki de onların tüm ticari daÄıtımını
kapsayan
+telif hakkına sahip olunmasının tamam olduÄu anlamına gelmektedir. </p>
+
+<p>Lütfen unutmayın ki, A.B.D. Anayasasına göre, telif hakkının amacı
halkın
+yararlanmasıdır. Telif hakkı, belirli özel tarafların davranıÅını
+deÄiÅtirmek böylece daha fazla kitap yayınlamalarını saÄlamak içindir.
Ve
+bunun yararı, toplumun hususları tartıÅmasının ve öÄrenmesinin
+saÄlanmasıdır. Ve, bildiÄiniz gibi, literatürümüz vardır. Bilimsel
+çalıÅmalarımız vardır. Hedef, bunu cesaretlendirmektir. Telif hakları,
+yazarların iyiliÄi için deÄil, yalnızca yayıncıların iyiliÄi
içindir. Telif
+hakkı, okuyucuların ve insanlar yazdıÄında ve diÄerleri okuduÄunda
+gerçekleÅen bilgi alıÅveriÅinden faydalananların iyiliÄinedir. Ve bu
hedefle
+fikir birliÄi içerisindeyim.</p>
+
+<p>Ancak bilgisayar aÄları çaÄında, yöntem, artık inanılabilen ve
makul bir
+yöntem deÄildir çünkü Åimdi herkesin özel hayatına giren ve herkes
için
+terör estiren katı kanunları gerektirmektedir. KomÅunuzla paylaÅımda
+bulunduÄunuz için yıllarınız hapiste geçer. Matbaa zamanında durum
böyle
+deÄildi. O zamanlar telif hakkı endüstriyel bir düzenlemeydi.
Yayıncıları
+kısıtlamaktaydı. Åimdi yayıncılar tarafından kamu üzerine dayatılan
bir
+kısıtlamadır. Bu nedenle güç iliÅkisi, aynı kanun yürürlükte olsa
bile, 180
+derece döndü.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Böylece baÅka bir müzikten müzik yapmak gibi bir
Åeye
+sahip olabilir misiniz?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: DoÄru. Bu ilginç …</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Ve benzersiz, yeni çalıÅmalar, iÅte, hâlâ çok
+miktarda iÅbirliÄi var.</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: DoÄru. Ve bunun muhtemelen adil kullanım
+kavramını gerektirdiÄini düÅünüyorum. Kesinlikle birkaç saniyelik
numune
+yapmak ve bunu bazı müziksel çalıÅmaların hazırlanmasında kullanmak,
açık
+bir Åekilde bu, adil kullanım olmalıdır. Bu konu hakkında
düÅünürseniz, adil
+kullanıma iliÅkin standart fikir bunu içermektedir. Mahkemeler fikir
birliÄi
+içinde olurlarsa, emin deÄilim, ama olmalılar. Sistemde mevcut olduÄu
+haliyle gerçek bir deÄiÅiklik var olmayacaktır.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Ãzel mülk biçimlerde genel bilgilerin
yayınlanması
+hakkında ne düÅünüyorsunuz?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Bu olmamalıdır. Hükümet, vatandaÅlardan
herhangi
+bir Åekilde ya da herhangi bir yönde kendisiyle haberleÅmeleri için ya da
+kendisine eriÅmeleri için özgür olmayan bir programın kullanılmasını
hiçbir
+zaman istememelidir. </p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Åimdi söyleyeceÄim Åeyi yani GNU/Linux
kullanıcısı
+olmuÅtum.</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: TeÅekkürler. <i>[dinleyiciler güler]</i></p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: …son dört yıldır. Benim için problemli ve
+hepimiz için önemli olan Åeylerden biri de zannediyorum ki Webâe göz
+atmaktır. </p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Evet.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: GNU/Linux sisteminin kullanılmasındaki zayıf
+noktalardan bir tanesi Webâde tarama yapılmasıdır çünkü bu konudaki
yaygın
+araç Netscapeâtirâ¦</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: …ve özgür yazılım deÄildir.</p>
+
+<p>Bu soruyu yanıtlayayım. Daha fazlasını elde etme adına ana noktaya
+varayım. Evet. Ä°nsanların GNU/Linux sistemlerinde Netscape Navigatörâü
+kullanma eÄilimlerinde büyük bir artıŠvardır. Gerçekte, ticari olarak
+paketlenmiŠtüm sistemlerde Netscape Navigatör otomatik olarak
+vardır. Böylece bu, ironik bir durumdur: özgür bir iÅletim sistemi
+geliÅtirmek için çok çalıÅtık ve Åimdi maÄazaya gittiÄinizde, orada
+GNU/Linuxâın sürümlerini bulabilirsiniz, çoÄu Linux olarak
+adlandırılmaktadır ve özgür deÄildirler. Neyse, bazıları özgürdür
+aslında. Ancak Netscape Navigatör ve belki de baÅka özgür olmayan
programlar
+da var olabilir. Bu nedenle, gerçekte ne yaptıÄınızı bilmiyorsanız,
özgür
+bir sistemin bulunması çok zordur. Ya da tabi ki, Netscape Navigatörü
+kuramazsınız. </p>
+
+<p>Åimdi, gerçekte, yıllardır özgür Web tarayıcıları mevcuttur. Lynx
olarak
+adlandırılan ve eskiden kullandıÄım özgür bir Web tarayıcısı vardır:
+Grafiksel olmayan özgür bir Web tarayıcısıdır; yalnızca metinden
+ibarettir. Bunun büyük bir avantajı vardır, bunda reklamları
+görmezsiniz. [Dinleyiciler güler] [AlkıÅ]</p>
+
+<p>Ama her neyse, Mozilla olarak adlandırılan ve kullanabileceÄiniz noktaya
+ulaÅan özgür bir grafik arayüzlü proje vardır. Ve ben onu arada sırada
+kullanıyorum. </p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Konqueror 2.01 çok iyidir.</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Evet, Tamam. Bu, baÅka bir özgür grafiksel
+arayüzlü tarayıcıdır. Böylece, sonunda tahmin ediyorum ki bu problemi
+çözüyoruz.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Bana özgür yazılımla açık kaynak arasındaki
+felsefi/etik ayrımdan bahsedebilir misiniz? Bunların uzlaÅtırılamaz
olduÄunu
+mu hissediyorsunuz? …</p>
+
+<p>[Kayıtlar arasında kaset deÄiÅtiriliyor; sorunun sonu ve cevabın baÅı
+eksiktir]</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: … bir özgürlüÄe ve etiÄe. Ya da sizin
+henüz söylediÄiniz gibi, umarım ki, siz firmalar, bizim bu Åeyleri
yapmamıza
+izin vermemizin daha kârlı olduÄuna karar verirsiniz. </p>
+
+<p>Ancak, söylediÄim gibi, çok sayıdaki pratik çalıÅmada, bir kimsenin
+politikasının ne olduÄu gerçekten de fark etmemektedir. Bir kimse GNU
+projesine yardımcı olmayı teklif ettiÄinde, Åunu demeyiz: âBizim
+politikalarımızla fikir birliÄi içinde olmanız gereklidir.â Bir GNU
+paketinde, sistemi GNU/Linux olarak adlandırmanızın gerekli olduÄunu ve
+bunları özgür yazılım olarak adlandırmanız gerektiÄini söyleriz. GNU
Projesi
+hakkında konuÅmadıÄınızda ne söylediÄiniz, size kalmıÅtır.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Yeni büyük makinelerini satmak amacıyla hükümet
+birimleri için IBM firması bir kampanya baÅlatmıÅtır, satıŠnoktası
olarak
+Linuxâı kullanmıÅlar ve Linux olarak adlandırmıÅlardır. </p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Evet. Tabi ki, bunlar gerçekten de GNU/Linux
+sistemleridir. [Dinleyiciler güler]</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Bu doÄrudur. En üstteki satıŠelemanına
söyleyin. GNU
+hakkında bir Åey bilmiyor. </p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Kime söylemeliyim?</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: En üstteki satıŠelemanı.</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Ya, evet. Buradaki problem, avantajları için
+söylemek istedikleri Åeylere halihazırda dikkatli bir Åekilde karar vermiÅ
+olmalarıdır. Ve bunu tanımlamanın daha doÄru, daha adil ya da daha kesin
+yolunun ne olduÄu hususu, bu gibi bir firma için önemli olan temel husus
+deÄildir. Evet, Åimdi bazı küçük firmalarda, bir patron olacaktır. Ve
patron
+bu gibi hususlar hakkında düÅünmekteyse, bu Åekilde bir karara
+varabilir. Ancak bu çok büyük bir ortaklık deÄildir. Bu, bir utançtır,
+ayıptır. </p>
+
+<p>IBMâin yaptıÄı Åey hakkında daha önemli ve daha baÄımsız bir
husus
+vardır. âLinuxâa bir milyar dolar yatırdıklarını söylüyorlar. Ancak
belki de
+âLinuxâa ifadesindeki aâyı da çift tırnak içine almalıyım çünkü
bu paranın
+bir kısmı insanların özgür yazılım geliÅtirmesi için harcanmaktadır.
Bu
+gerçekten de topluluÄumuz için büyük bir katkıdır. Ancak diÄer
kısımları,
+insanlara özel mülk yazılım yazmaları ya da özel mülk yazılımı
GNU/Linuxâın
+üstünde çalıÅtırmak üzere taÅımak için ödeme yapmaktadır ve bu,
topluluÄumuz
+için bir katkı deÄildir. Ancak IBM, tümünü bunda toplamaktadır.
Bunların
+bazıları reklam olabilir, bu da kısmen bir katkıdır ancak kısmen de
+yanlıÅtır. Bu nedenle, bu, karmaÅık bir durumdur. Yaptıkları Åeylerden
+bazıları katkıdır ve bazıları deÄildir, ancak bunlar da kesin
deÄildir. Ve
+hepsini bir araya toplayıp âVav! IBMâden bir milyar dolar aldımâ
+diyemezsiniz. [Dinleyiciler güler] Bu, olayların aÅırı derecede
+basitleÅtirilmesidir.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Genel Kamu Lisansıâna iliÅkin düÅünceler
hakkında
+biraz bilgi verebilir misiniz?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Åimdi, burada — özür dilerim, sorusunu
+Åimdi yanıtlıyorum. <i>[Laughter]</i></p>
+
+<p><strong>SCHONBERG</strong>: Basın toplantısı için zaman ayırmak istiyor
+musunuz? Yoksa burada mı devam etmek istiyorsunuz?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Basın toplantısı için kimler burada? Ãok
fazla
+basın yok. Oh, üç - Tamam. EÄer herkesin sorusunu yanıtlamak üzere on
dakika
+gibi bir Åey istesek kabul eder misiniz? Tamam. O zaman, herkesin sorusunu
+yanıtlamayla devam edelim.</p>
+
+<p>GNU GPLâye yol açan düÅünceler mi? Bunun bir kısmı, topluluÄun
özgürlüÄünü,
+X Windowsâta tanımladıÄım fenomenlere karÅı korumak istememdi, bu durum
+diÄer programlarda da meydana geldi. Aslında, bu husus hakkında
düÅünürken,
+X Windows henüz yayınlanmamıÅtı. Ancak bu problemin baÅka özgür
programlarda
+meydana geldiÄini görmüÅtüm. ÃrneÄin, TeX gibi. Kullanıcıların
tümünün
+özgürlüÄe sahip olduÄundan emin olmak istedim. Aksi takdirde, bir program
+yazabileceÄimi ve çok sayıda insanın programı kullanacaÄını
düÅündüm, ancak
+o insanların özgürlüÄü olmayacaktı. Ve bunun ana noktası nedir?</p>
+
+<p>Ancak düÅündüÄüm diÄer bir husus, topluluÄa, bunun bir paspas
olmadıÄı
+duygusunu vermekti, bu, ortalıkta dolanan herhangi bir parazite av olmadıÄı
+duygusuydu. Copyleftâi kullanmıyorsanız, esas olarak Åunu diyorsunuzdur:
+[Uysal bir Åekilde konuÅarak] âKodumu al. Ne istersen yap. Hayır demem.â
+Böylece herhangi biri gelip Åunu diyebilir: [kesinkes konuÅarak] âA, bunun
+özgür olmayan bir sürümünü yapmak istiyorum. O zaman bunu alacaÄım.â
Ve daha
+sonra, tabi ki, muhtemelen bazı geliÅtirmeler eklediler, bu özgür olmayan
+sürümler kullanıcılara çekici geldi ve özgür sürümlerin yerini aldı.
Ve o
+zaman, neyi baÅarmıŠoldunuz? Yalnızca bir özel mülk yazılım projesine
+katkıda bulunmuŠoldunuz. </p>
+
+<p>Ve insanlar bu durumun meydana geldiÄini gördüÄünde, benim yaptıÄım
Åeyi
+diÄer insanların aldıÄını gördüklerinde ve insanlar hiçbir zaman geri
+vermediÄinde, bu, moral bozucu bir durum olabilir. Ve bu yalnızca
+spekülasyon deÄildir. Bunun gerçekleÅtiÄini gördüm. Bu, 1970âlerde
üyesi
+olduÄum eski topluluÄu bozmak için meydana gelen Åeyin bir parçasıdır.
Bazı
+insanlar iÅbirliÄinden uzaklaÅmaya baÅladı. Ve biz de bu Åekilde kâr
+yaptıklarını varsaydık. Kesinlikle kâr yaptıklarını düÅünüyor gibi
+davrandılar. Ve biz de, ortaklıÄımızı alabileceÄimizi ve geri
+vermeyebileceÄimizi fark ettik. Ve bu konu hakkında yapabileceÄimiz hiçbir
+Åey yoktu. Ãok umutsuzluk vericiydi. Bizim gibi bu eÄilimden hoÅlanmayan
+insanlar bir tartıÅma bile yaÅadılar ancak bunu nasıl durdurabileceÄimize
+iliÅkin bir fikrimiz yoktu.</p>
+
+<p>GPL bunu durdurmak için tasarımlanmıÅtır. Åöyle der: Evet,
topluluÄa girmek
+ve bu kodu kullanmak konusunda özgürsünüz. Her türlü iÅi yapmak için
bu kodu
+kullanabilirsiniz. Ancak deÄiÅtirilmiÅ bir sürümü yayınlarsanız, bunu,
+topluluÄumuza, topluluÄumuzun bir kısmına, özgür dünyanın bir kısmına
+yayınlamanız gereklidir.</p>
+
+<p>Bu nedenle, gerçekte, insanların bizim çalıÅmalarımızdan
faydalanmasının ve
+herhangi bir yazılım yazmak zorunda olmamanız gibi bir katkısının
+olmamasının hâlâ birçok yolu vardır. Birçok insan GNU/Linuxâı
kullanmakta ve
+hiçbir yazılım yazmamaktadır. Bizim için bir Åeyler yapmanız gibi bir
Åart
+yoktur. Ancak belirli bir Åey yaparsanız, buna katkıda bulunmanız
+gerekir. Bu nedenle, bu, bizim topluluÄumuzun bir paspas olmadıÄı anlamına
+gelmektedir. Ve zannediyorum ki, bu durum insanlara Åunu hissetme gücü
+verdi: Evet, herkes tarafından ayakaltına alınmayacaÄız. Bunun
karÅısında
+ayakta duracaÄız.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Evet sorum Åuydu, özgür ancak copyleft edilmemiÅ
+yazılım dikkate alındıÄında, herhangi bir kimse bu yazılımı alıp
özel mülk
+hale getirebileceÄi için, birilerinin bu yazılımı alıp üzerinde bazı
+deÄiÅiklikler yapıp sonuçtaki yazılımı GPL altında yayınlaması
mümkün müdür?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Evet, bu mümkündür.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: O zaman bu, gelecekteki tüm kopyaların
GPLâlenmesine
+neden olacaktır.</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: O açıdan öyle. Ancak neden bunu
yapmadıÄımızın
+nedenleri Åunlardır.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Hım?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Neden genellikle bunu yapmıyoruz, açıklamama
izin
+verin.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Tamam, evet.</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Ä°steseydik, X Windowsâu alıp GPL kapsamlı
bir
+kopya hazırlayıp bunda deÄiÅiklikler yapabilirdik. Ancak X Windowâun,
+GPLâlenmesi yerine geliÅtirilmesi üzerinde çalıÅan çok daha büyük
bir grup
+vardır. Bu nedenle, bunu yaparsak, onlardan bir Åeyler eÅelemiÅ olurduk. Ve
+bu, iyi bir davranıŠdeÄildir. Ve onlar, bizim topluluÄumuzun bir
+parçasıdır, topluluÄumuza katkıda bulunmaktadırlar.</p>
+
+<p>İkinci olarak, bu bize geri tepecektir çünkü X üzerinde bizim
yapacaÄımızdan
+çok daha fazla iŠyapmaktadırlar. Bu nedenle, bizim sürümümüz onların
+sürümünden daha kötü olacaktır ve insanlar, bizim sürümümüzü
+kullanmayacaktır, neden baÅımızı derde sokalım ki?</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Mmm hmm.</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Bu nedenle, bir insan X Windowsâa birtakım
+geliÅtirmeler ilâve ettiÄinde, o insanın yapması gereken Åey bence X
+geliÅtirme takımıyla iÅbirliÄi yapmaktır. Bu ilâveleri onlara gönderin
ve
+kendi bildikleri gibi kullanmalarına izin verin. Ãünkü çok önemli bir
özgür
+yazılım parçası geliÅtirmektedirler. Onlarla iÅbirliÄi yapmak bizim
için
+iyidir. </p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: YaklaÅık iki yıl önceki özgür olmayan açık
kaynaÄa
+çok yakın olan X Konsorsiyumu hariç olmak üzere…</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Aslında, o açık kaynak <em>deÄildi</em>.
Açık
+kaynak olduÄunu söylemiÅ olabilirler. Ãyle söylemiÅ olup olmadıklarını
+hatırlamıyorum. Ama açık kaynak deÄildi. Kısıtlıydı. Zannediyorum ki
ticari
+olarak daÄıtamıyordunuz. Ya da ticari olarak deÄiÅtirilmiÅ bir
sürümünü ya
+da benzeri bir Åeyleri daÄıtamıyordunuz. Bu, hem Ãzgür Yazılım
hareketi hem
+de Açık Kaynak hareketi tarafından kabul edilemez olan bir kısıtlamaydı.
</p>
+
+<p>Ve evet, bu, copyleft olmayan bir lisansın sizi maruz bıraktıÄı bir
+durumdur. Aslında, X Konsorsiyumunun çok katı bir politikası vardı. Åunu
+demekteydiler: Programınız azıcık bile copyleft edilmiŠolsa,
daÄıtmayız
+bile. DaÄıtımımıza koymayacaÄız.</p>
+
+<p>Böylece, çok sayıda insan bu Åekilde copyleft etmeme konusunda baskıya
+uÄramıÅtır. Ve sonuçta, daha sonra onların tüm yazılımları çok
açıktı. Bir
+geliÅtiriciye her Åeye aÅırı izin verme konusunda baskı yapmıŠolan
+insanlar, daha sonra âTamam, Åimdi kısıtlamalar getirebilirizâ
dediklerinde,
+bu onların çok da etik olmayan hareketler yaptıklarını göstermiÅtir.</p>
+
+<p>Ancak bu durumda, Xâin alternatif bir GPL kapsamlı sürümünü elde
etmek için
+kaynakları gerçekten de zar zor toplamak ister miydik? Ve bunu yapmamızın
+hiçbir anlamı olmayacaktı. Yapmamız gereken baÅka birçok Åey vardır.
Bunun
+yerine onları yapalım. X geliÅtiricileriyle iÅbirliÄi yapabiliriz. </p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: GNUânun ticari bir marka olduÄu konusunda bir
+yorumunuz var mı? Ve ticari markalara izin vererek bunu, GNU Genel Kamu
+Lisansının bir parçası olarak içermek pratik midir?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Aslında, GNU üzerinde ticari marka kaydı
+uygulamaktayız. Ancak, bunun bir önemi yok. Bunun sebebini açıklamak uzun
+sürer.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Ticari markanın GPL kapsamlı programlarda
+görüntülenmesine gereksinim duyardınız.</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Hayır, öyle zannetmiyorum. Lisanslar tekil
+programları kapsamaktadır. Ve belirli bir program GNU Projesinin
parçasıysa,
+hiç kimse bu konu hakkında yalan söylemez. Bir bütün olarak sistemin ismi
+farklı bir husustur. Ve bu, bir yan husustur. Daha fazla tartıÅılmaya
+deÄmez.</p>
+
+<p><strong>SORU</strong>: Bir düÄme olsaydı ve bu düÄmeye
bastıÄınızda, bütün
+firmaları yazılımlarını özgürleÅtirmeye zorlayabilseydiniz, bu
düÄmeye basar
+mıydınız?</p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Bu düÄmeyi yalnızca yayınlanan yazılımlar
için
+kullanırdım. İnsanların özel olarak bir program yazıp onu özel olarak
+kullanma hakkına sahip olduÄunu düÅünüyorum. Ve bu düÅüncem,
firmaları da
+içermektedir. Bu, gizlilik hususudur. Ve bu doÄrudur, yazılımın halka
+açılmamasının yanlıŠolduÄu zamanlar da olabilir, örneÄin, insanlık
için çok
+yararlı bir yazılım insanlardan gizli tutuluyorsa, bu yanlıŠbir
+durumdur. Bu yanlıÅtır, ancak farklı bir yanlıŠtipidir. Aynı alanda
+olmasına raÄmen, farklı bir husustur. </p>
+
+<p>Ama evet, bence yayınlanan tüm yazılımlar özgür yazılım
olmalıdır. Ve
+unutmayın ki, bu yazılımlar özgür yazılım olmadıÄında, bunun nedeni,
+hükümetin müdahalesidir. Hükümet, yazılımın özgür olmayan yazılım
olması
+için müdahale etmektedir. Hükümet, programların sahiplerine verilmek
üzere
+özel yasal güçler oluÅturmaktadır, böylece belirli Åekillerde
programları
+kullanmamızı polis gücüyle önleyebilir. Bu nedenle kesinlikle bunun bir
sona
+erdirilmesini isterim. </p>
+
+<p><strong>SCHONBERG</strong>: Richardâın sunumu, önemli oranda
entelektüel
+enerji oluÅturmuÅtur. Umarım ki, bu enerjinin bir kısmı özgür
yazılımın
+kullanılmasına ve muhtemelen de yazılmasına dönüÅür.</p>
+
+<p>Bu konuyu burada sona erdirmeliyiz. Åunu söylemek isterim ki Richard
politik
+ve ahlaksal seviyede kamuoyunda nihai politik durumundan dolayı bilinen bir
+uzmanlık alanına girmiÅtir ve bu, bizim uzmanlık alanımızda emsali
+görülmemiÅ bir davranıÅtır. Ve bunun için ona çok borçluyuz. Åimdi
bir ara
+olduÄunu belirtmek isterim.</p>
+
+<p><i> [Dinleyiciler alkıÅlar]</i></p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Ä°stediÄiniz zaman gitmekte özgürsünüz,
+biliyorsunuz. <i>[dinleyiciler güler]</i> Sizi burada köle olarak
+tutmuyorum.</p>
+
+<p><i>[dinleyiciler daÄılır…]</i></p>
+
+<p><i>[çakıÅan konuÅmalar…]</i></p>
+
+<p><strong>STALLMAN</strong>: Son bir Åey. AÄ sayfamız: www.gnu.org</p>
+
+
+<div style="font-size: small;">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
+<div id="footer">
+
+<p>Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a
+href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a> adresine iletin. FSF
ile
+iletiÅim kurmanın <a href="/contact/">baÅka yolları</a> da vardır. Lütfen
+çalıÅmayan baÄlantıları ve baÅka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a
+href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a> adresine
+gönderin.</p>
+
+<p>Bu makale için çeviri göndermek veya çevirileri düzenlemek için
lütfen <a
+href="/server/standards/README.translations.html">çeviriler hakkındakı
+BENİOKU</a> dosyasına bakınız.</p>
+
+<p>Copyright © 2001, 2005, 2006 Richard M. Stallman</p>
+
+<p>Bu makalenin tamamının kelimesi kelimesine kopyalanmasına ve
daÄıtılmasına,
+ücret talep etmeksizin, herhangi bir ortamda, bu notu ve yazar hakkı
+bildirisini korumak Åartıyla, dünya çapında izin verilmiÅtir.</p>
+
+
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+<p><strong>Ãeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
+<ul>
+
+<li>
+<a href="http://yzgrafik.ege.edu.tr/~tekrei/";>Tahir Emre Kalaycı</a>
+<a
+href="mailto:address@hidden";><address@hidden></a>,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+ÃiÄdem ÃzÅar,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+Birkan SarıfakıoÄlu,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+Serkan Ãapkan,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+Ä°zlem GözükeleÅ,
+2009.
+</li>
+
+</ul></div>
+
+<p style="margin-top: 1em">Ãevirilerimizde bulmuÅ olabileceÄiniz
+ hataları, aklınızdaki soru ve önerilerinizi
+ lütfen <a href="mailto:address@hidden";>bize bildirin</a>.</p>
+
+<p>Bu sayfanın ve diÄer tüm sayfaların Türkçe çevirileri gönüllüler
+ tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliÄi yüksek
+ bir <a href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak
+ istiyorsanız, <a
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr";>çalıÅma sayfamızı</a>
+ ziyaret edebilir ya
+ da <a href="mailto:address@hidden";>bize yazabilirsiniz</a>.</p>
+ <p><!-- timestamp start -->
+Son Güncelleme:
+
+$Date: 2010/01/11 21:26:23 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+
+<div id="translations">
+<h4>Bu sayfanın diÄer dillere <a
+href="/server/standards/README.translations.html">çevirileri</a>:</h4>
+
+<!-- Please keep this list alphabetical by language code. -->
+<!-- Comment what the language is for each type, i.e. de is German. -->
+<!-- Write the language name in its own language (Deutsch) in the text. -->
+<!-- If you add a new language here, please -->
+<!-- advise address@hidden and add it to -->
+<!-- - /home/www/html/server/standards/README.translations.html -->
+<!-- - one of the lists under the section "Translations Underway" -->
+<!-- - if there is a translation team, you also have to add an alias -->
+<!-- to mail.gnu.org:/com/mailer/aliases -->
+<!-- Please also check you have the language code right; see: -->
+<!-- http://www.loc.gov/standards/iso639-2/php/code_list.php -->
+<!-- If the 2-letter ISO 639-1 code is not available, -->
+<!-- use the 3-letter ISO 639-2. -->
+<!-- Please use W3C normative character entities. -->
+<ul class="translations-list">
+<!-- Czech -->
+<li><a
href="/events/rms-nyu-2001-transcript.cs.html">Česky</a> [cs]</li>
+<!-- English -->
+<li><a href="/events/rms-nyu-2001-transcript.html">English</a> [en]</li>
+<!-- French -->
+<li><a
href="/events/rms-nyu-2001-transcript.fr.html">français</a> [fr]</li>
+<!-- Polish -->
+<li><a href="/events/rms-nyu-2001-transcript.pl.html">polski</a> [pl]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a
href="/events/rms-nyu-2001-transcript.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
+</ul>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>
Index: gnu/thegnuproject.tr.html
===================================================================
RCS file: gnu/thegnuproject.tr.html
diff -N gnu/thegnuproject.tr.html
--- /dev/null 1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ gnu/thegnuproject.tr.html 11 Jan 2010 21:26:26 -0000 1.1
@@ -0,0 +1,1115 @@
+
+
+<!--#include virtual="/server/header.tr.html" -->
+
+<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! -->
+<title>GNU Projesi Hakkında - GNU Projesi - Ãzgür Yazılım Vakfı
(FSF)</title>
+
+<meta http-equiv="Keywords" content="GNU, GNU Projesi, FSF, Ãzgür Yazılım,
Ãzgür Yazılım Vakfı, Tarihçe" />
+
+<!--#include virtual="/server/banner.tr.html" -->
+<h2>GNU Projesi</h2>
+
+<!-- This document uses XHTML 1.0 Strict, but may be served as -->
+<!-- text/html. Please ensure that markup style considers -->
+<!-- appendex C of the XHTML 1.0 standard. See validator.w3.org. -->
+<!-- Please ensure links are consistent with Apache's MultiView. -->
+<!-- Change include statements to be consistent with the relevant -->
+<!-- language, where necessary. -->
+<p>
+Yazan: <a href="http://www.stallman.org/";><strong>Richard
+Stallman</strong></a></p>
+<p>
+"Açık Kaynaklar" kitabında yayınlanmıÅtır</p>
+
+
+<h3>Ä°lk yazılım paylaÅma topluluÄu</h3>
+<p>
+1971 yılında <abbr title="Massachusetts Institute of Technology">MIT</abbr>
+Yapay Zekâ Laboratuvarında çalıÅmaya baÅladıÄımda, yıllarca
varlıÄını
+sürdürmüŠbir yazılım paylaÅım topluluÄunun bir parçası haline
+geldim. Yazılımların paylaÅılması özel topluluÄumuzla sınırlı
deÄildi; bu,
+bilgisayar tarihi kadar eskiydi, tariflerin paylaÅılmasının aÅçılık
kadar
+eski olması gibi. Ancak bunu çok iyi bir Åekilde baÅardık. </p>
+<p>
+YZ Laboratuvarı, zamanın en büyük bilgisayarlarından biri olan Digital
+PDP-10 için laboratuvar ekibi hackerâlarının tasarladıÄı ve assembler
+dilinde yazdıÄı ITS (UyuÅmaz Zaman PaylaÅımlı Sistem) olarak
adlandırılan
+bir zaman paylaÅımlı iÅletim sistemini kullanmaktaydı. Bu topluluÄun bir
+üyesi, YZ laboratuvar sistem hackerâı olarak, benim görevim bu sistemi
daha
+da geliÅtirmekti.</p>
+<p>
+Yazılımımızı âözgür yazılımâ olarak adlandırmadık çünkü o
zamanlar bu terim
+yoktu ancak gerçekte bu özgür yazılımdı. BaÅka bir üniversiteden ya da
+firmadan insanlar programımızı almak ve kullanmak istedikleri zaman, buna
+memnuniyetle izin veriyorduk. Birinin pek bilinmeyen ve ilginç bir program
+kullandıÄını görürseniz, her zaman kaynak kodunu görmek istersiniz,
böylece
+kaynak kodunu okur, deÄiÅtirir ya da yeni bir program oluÅturmak için,
+parçalayıp baÅka Åekilde birleÅtirirsiniz.</p>
+<p>
+(1) Yaygın medyada âgüvenlik kırıcısıânı ifade etmek için
âhackerâın
+kullanılması kafa karıÅıklıÄı yaratır. Biz hackerâlar bu ifadeyi
kabul
+etmeyiz ve hackerâın kelime anlamı olarak âProgramlamayı ve bu konuda
akıllı
+olmayı seven kimseâ tanımını kullanmayı tercih ederiz</p>
+
+<h3>TopluluÄun ÃöküÅü</h3>
+<p>
+1980âlerin baÅlarında Digital'in <abbr>PDP</abbr>-10 bilgisayarı
üretiminin
+sona ermesiyle durum büyük ölçüde deÄiÅti. 60larda Åık ve güçlü
olan
+mimarisi, 80lerde uygun hale gelen daha geniÅ adres uzaylarına doÄal olarak
+geniÅleyemedi. Bunun anlamı <abbr>ITS</abbr>'ye yönelik olarak yazılmıÅ
olan
+bütün programların geçersiz hale gelmesiydi.</p>
+<p>
+YZ laboratuvarı zaten çökmüÅtü. 1981 yılında, Symbolics firması YZ
+Laboratuvarındaki hackerâların hemen hemen hepsini iÅten çıkardı ve bu
+topluluk daÄıldı. (Steven Levy tarafından yazılan Hackers kitabı bu
olayları
+anlatmaktadır ve ayrıca bu topluluÄa iliÅkin açık bir tablo
sunmaktadır.) YZ
+Laboratuvarı 1982 yılında yeni bir PDP-10 satın aldıÄında,
yöneticileri,
+yeni makine üzerinde ITS yerine özgür olmayan bir zaman paylaÅımlı
sistemi
+kullanmaya karar verdi. </p>
+<p>
+VAX ya da 68020 gibi zamanın modern bilgisayarları kendi iÅletim
+sistemlerine sahipti ancak bu iÅletim sistemlerinin hiçbiri özgür yazılım
+deÄildi: çalıÅtırılabilir bir kopya elde etmek için, bir gizlilik
anlaÅması
+imzalamanız gerekliydi.</p>
+<p>
+Bu, bir bilgisayarın kullanımındaki ilk aÅamanın komÅunuza yardım
etmemeye
+söz vermeniz olduÄu anlamına geliyordu. Bu duruma göre, bir topluluÄun
+iÅbirliÄi yapması yasaktı. Ãzel mülk yazılım sahipleri tarafından
ortaya
+konan kural Åuydu: âKomÅunuzla bilgi paylaÅırsanız siz bir
+korsansınız. Herhangi bir deÄiÅiklik isterseniz, bu deÄiÅikliÄin
yapılmasını
+bizden rica edin.â</p>
+<p>
+Ãzel mülk yazılım sosyal sistemi, yazılımı paylaÅmanıza ya da
deÄiÅtirmenize
+izin vermeyen sistem, anti-sosyaldir, etik deÄildir, basitçe ifade edilirse
+yanlıÅtır, bu durum bazı okuyucular için ÅaÅırtıcı olabilir. Ama
toplumu
+bölen ve kullanıcıları çaresiz bırakan bir sistem hakkında baÅka ne
+söyleyebiliriz? Bu fikri ÅaÅırtıcı bulan okuyucular bu özel mülk
yazılım
+sosyal sistemini verildiÄi gibi almıŠolabilir ya da özel mülk yazılım
+iÅlerinin önerdiÄi Åekilde deÄerlendirebilir. Yazılım yayıncıları,
+insanları, bu konuya yönelik tek bir bakıŠaçısı olduÄuna inandırmak
için
+uzun ve zorlu bir çalıÅma yürütmüÅlerdir. </p>
+<p>
+Yazılım yayıncıları âhaklarınıâ âalmakâ ya da â<a
+href="/philosophy/words-to-avoid.html#Piracy">korsanlıÄı</a> durdurmakâ
+hakkında konuÅtukları zaman, gerçekte âsöyledikleriâ Åey ikincil
öneme
+sahiptir. Bu ifadelerin gerçek mesajı, ifade edilmeyen varsayımlardadır;
+insanların üzerine kafa yormadan bunları kabul etmesi beklenmektedir. Åimdi
+bunları inceleyelim. </p>
+<p>
+Yapılan varsayımlardan biri Åudur: Yazılım firmaları yazılımı
sahiplenme ve
+tüm kullanıcıları üzerinde güce sahip olma gibi sorgulanamayan doÄal bir
+hakka sahiptir (Bu doÄal bir haksa, o zaman topluma ne kadar zarar verdiÄi
+önemli deÄildir, buna karÅı koyamayız.). Amerikan Anayasası ve yasal
+geleneÄi bu görüÅe karÅı çıkmaktadır; telif hakkı doÄal bir hak
deÄildir
+ancak telif hakkı kullanıcıların doÄal kopyalama hakkını
sınırlandıran ve
+hükümet tarafından dayatılan yapay bir tekeldir.</p>
+<p>
+Ä°fade edilmeyen baÅka bir varsayım, yazılım hakkındaki önemli tek
Åeyin size
+hangi iÅleri yapmaya izin verdiÄidir, biz bilgisayar kullanıcılarının ne
tür
+topluluklara sahip olmaya izinli olduÄumuza aldırmamalıyız.</p>
+<p>
+Ãçüncü bir varsayım, bir firmaya programın kullanıcıları üzerinde
güç
+sunmazsak, kullanılabilir bir yazılıma sahip olmayacaÄımızdır (ya da
Åu ya
+da bu belirli iÅi gerçekleÅtiren bir programa asla sahip
+olamayacaÄımızdır). Ãzgür yazılım hareketinin üzerlerine zincir
vurmadan da
+çok sayıda yararlı yazılım üretebileceÄini göstermesinden önce bu
varsayım
+uygunmuŠgibi görünmüŠolabilir.</p>
+<p>
+EÄer bu yaklaÅımları kabul etmeyi reddedersek ve bu konuları basit bir
+saÄduyu ile, kullanıcıları öncelleyerek irdelersek, çok farklı bir
sonuca
+varırız. Bilgisayar kullanıcıları, ihtiyaçlarına uygun olması için
+programlarını deÄiÅtirme ve yazılımlarını paylaÅma konusunda özgür
olmalıdır
+çünkü diÄer insanlara yardımcı olmak toplumun temelidir.</p>
+<p>
+Burada bu sonuca varmayı açıklamaya yetecek yer kalmadı, bu yüzden
+okuyuculara <a href="/philosophy/why-free.html">
+http://www.gnu.org/philosophy/why-free.html</a> sayfasını öneririm.</p>
+
+<h3>Yalın Ahlaki Seçim</h3>
+<p>
+TopluluÄumuzun sona ermesiyle, daha önceki gibi devam etmek mümkün
+deÄildi. Bunun yerine, bir yalın ahlaki seçimle karÅı karÅıya
geldim.</p>
+<p>
+Kolay seçenek özel mülk yazılım dünyasına katılmak ve gizlilik
anlaÅmaları
+imzalamak ve hacker arkadaÅlarıma yardımcı olmamaya söz vermekti. Muhtemel
+olarak ben de bu gibi anlaÅmalara uygun olarak hazırlanan yazılımlar
+geliÅtiriyor olacaktım, böylece diÄer insanların da hacker arkadaÅlarına
+ihanet etmesine iliÅkin baskıyı arttıracaktım.</p>
+<p>
+Bu Åekilde para kazanacaktım ve belki de kod yazmaktan da zevk
+alacaktım. Ama iŠhayatımın sonunda, insanları bölmek için duvarlar
inÅa
+ettiÄim yılları görecek ve yıllarımı dünyayı daha kötü bir yer
haline
+getirmekle geçirmiÅ olduÄumu fark edecektim. </p>
+<p>
+Birileri yazıcımıza ait kontrol programı için kaynak kodunu bana ve MIT YZ
+laboratuvarına vermek istemediÄinde, bir gizlilik anlaÅmasının alıcı
ucunda
+olduÄumu anladım. (Bu programdaki belirli özelliklerin olmaması
yazıcının
+kullanımını bozmaktaydı.) Bu nedenle, bu gibi anlaÅmaların masum
olduÄunu
+kendime söyleyemem. Yazıcı programı benimle paylaÅılmayınca çok
sinirlendim;
+vazgeçip, arkamı dönüp ben de aynı Åeyi bir baÅkasına yapamazdım.</p>
+<p>
+Kolay olan ancak hoÅ olmayan baÅka bir seçenek bilgisayar alanını tamamen
+bırakmaktı. Böylece yeteneklerim kötüye kullanılmamıŠolacaktı ama
boÅa
+harcanmıŠolacaktı. Bilgisayar kullanıcılarını bölme ve sınırlama
konusunda
+suçlamayı hak etmeyecektim ama bu, bir Åekilde gerçekleÅecekti.</p>
+<p>
+Bu nedenle, bir programcının iyi birÅeyler yapabilmesi için bir yol
+aradım. Kendi kendime, bir topluluÄu yeniden mümkün hale getirebilecek bir
+programı yazabilip yazamayacaÄımı sordum.</p>
+<p>
+Yanıt açıktı: ilk olarak ihtiyaç duyulan Åey bir iÅletim sistemiydi.
Ä°Åletim
+sistemi, bir bilgisayarın kullanılabilmesi için gerekli yazılımdı. Bir
+iÅletim sistemiyle, birçok Åey yapabilirsiniz; ancak iÅletim sisteminiz
+olmazsa, bilgisayarı çalıÅtıramazsınız. Ãzgür bir iÅletim
sistemiyle, yine
+iÅbirliÄi yapan bir hacker topluluÄumuz olabilir ve herkesi bu topluluÄa
+katılmaya davet edebiliriz. Ve herkes, arkadaÅlarını mahrum etmeden bir
+bilgisayarı kullanabilir. </p>
+<p>
+Bir iÅletim sistemi geliÅtiricisi olarak, bu iÅ için doÄru yeteneklere
+sahiptim. Bu nedenle, hak ettiÄim baÅarıyı elde edebileceÄimi
düÅünmesem de,
+bu iÅ için seçilmiÅ kiÅi olduÄumu düÅünüyordum. Sistemi Unix ile
uyumlu
+olacak Åekilde seçtim, böylece sistem taÅınabilir bir sistem haline geldi
ve
+böylece Unix kullanıcıları kolayca bu sisteme dönebildi. Hacker
geleneÄini
+takiben özyineli bir isim olan GNU ismi - GNU's Not Unix - seçilmiÅti.</p>
+<p>
+Bir iÅletim sistemi, yalnızca diÄer programları çalıÅtırmak için
yeterli
+olan bir öz anlamına gelmemektedir. 1970âlerde, her iÅletim sistemi, komut
+iÅlemcilerini, assemblerâları, derleyicileri, yorumlayıcıları, hata
ayıklama
+birimlerini (debugger), metin düzenleyicilerini ve çok daha fazlasını
+içermekteydi . <abbr>ITS</abbr>âte, Multicsâte, VMSâte ve Unixâte
bunlar
+vardı. GNU iÅletim sistemi de bunları içerecekti.</p>
+<p>
+Daha sonra Hillelâe atfedilen (1) Åu sözleri duydum:</p>
+
+<blockquote><p>
+ Ben kendim için deÄilsem, benim için olacak kimdir?<br /> Ben yalnızca
+kendim içinsem, ben neyim?<br /> Åimdi deÄilse, ne zaman?
+</p></blockquote>
+<p>
+GNU projesini baÅlatma kararı benzer bir ruhu esas almaktadır.</p>
+<p>
+Bir ateist olarak, dini liderleri izlemiyorum ama bazen dini liderlerden
+birinin söylediÄi bir sözü beÄendiÄimi fark ediyorum.</p>
+
+<h3>"Free Software"'deki âFreeâ Ãzgürlük Anlamındadır</h3>
+<p>
+âFree Software" (Ä°ngilizce'de "Free" hem özgür hem de ücretsiz
anlamlarına
+gelmektedir) ifadesi bazen yanlıŠanlaÅılmaktadır, buradaki "free"
+ifadesinin ücretle bir ilgisi yoktur. Burada "free" ifadesi özgürlükle
+ilgilidir. Bu nedenle, burada özgür yazılımın tanımı: aÅaÄıdaki
Åartlar
+yerine getirildiÄinde, sizin gibi belirli bir kullanıcı için, bir program
+özgür bir yazılımdır:</p>
+
+<ul>
+ <li>Herhangi bir amaçla programı çalıÅtırma özgürlüÄüne
sahipseniz.</li>
+ <li>Ä°htiyaçlarınıza uygun olacak Åekilde programı deÄiÅtirme
özgürlüÄüne
+sahipseniz. (Bu özgürlüÄü, uygulamada etkin hale getirmek için, kaynak
+koduna eriÅebilmelisiniz, çünkü kaynak kodu olmaksızın bir programda
+deÄiÅiklikler yapmak aÅırı zordur.) </li>
+
+ <li>Kopyaları ücretsiz olarak ya da belirli bir ücret karÅılıÄında
yeniden
+daÄıtma özgürlüÄüne sahipseniz.</li>
+
+ <li>Toplumun geliÅmelerden faydalanmasını saÄlamak için, programın
deÄiÅtirilmiÅ
+sürümlerini daÄıtma özgürlüÄüne sahipseniz.</li>
+</ul>
+<p>
+âÃzgürâ (Free) özgürlüÄe atıf yaptıÄı ve fiyata atıf
yapmadıÄı için,
+kopyaların ve özgür yazılımın satılması arasında bir çatıÅma
+yoktur. Gerçekte, kopyaları satma özgürlüÄü çok önemlidir:
CD-ROMâlarda
+satılan özgür yazılım koleksiyonları, toplum için önemlidir ve
bunların
+satılması, özgür yazılımın geliÅimi için gerekli paranın toplanması
için
+önemlidir. Bu nedenle, insanların bu kolleksiyonlara ekleyemediÄi bir
+program özgür yazılım deÄildir. </p>
+<p>
+âÃzgürâün (Free kelimesinin Ä°ngilizce'deki) anlam belirsizliÄinden
dolayı,
+insanlar uzun süre alternatif bir ifade arayıÅına girmiÅtir ancak hiç
kimse
+uygun bir alternatif bulamamıÅtır. Ä°ngiliz Dili, baÅka herhangi bir dilden
+daha fazla sözcüÄe ve nüansa sahiptir ancak özgürlükteki gibi
âözgürâ
+anlamına gelen basit, belirsizlikten uzak bir sözcüÄü içermemektedir ,
+âzincirsizâ anlamca en yakın gelen sözcüktür. âÃzgür
bırakılmıÅâ, âözgürlükâ
+ve âaçıkâ yanlıŠbir anlama ya da baÅka bazı dezavantajlara
sahiptir.</p>
+
+<h3>GNU Yazılımı ve GNU Sistemi</h3>
+<p>
+Bütün bir sistem geliÅtirmek çok büyük bir projedir. Sonuca ulaÅmak
için,
+her mümkün olduÄunda, özgür yazılımın mevcut parçalarını uyarlamaya
ve
+kullanmaya karar verdim. ÃrneÄin, baÅlangıçta temel metin biçimlendirici
+olarak TeXâi kullanmaya karar verdim, GNU için baÅka bir pencere sistemi
+yazmak yerine X Window Sistemini kullanmaya karar verdim.</p>
+<p>
+Bu karardan dolayı, GNU sistemi, tüm GNU yazılımının koleksiyonuyla aynı
+deÄildir. GNU sistemi, GNU yazılımı olmayan, kendi amaçları için diÄer
+insanlar ve projeleri tarafından geliÅtirilen ancak özgür yazılım
oldukları
+için kullanabildiÄimiz programları içerir. </p>
+
+<h3>Projenin BaÅlatılması</h3>
+<p>
+1984 yılının Ocak ayında <abbr>MIT</abbr>âdeki görevimden ayrıldım ve
GNU
+yazılımını geliÅtirmeye baÅladım. <abbr>MIT</abbr>âden ayrılmam
gerekliydi,
+çünkü <abbr>MIT</abbr>ânin GNUânun özgür yazılım olarak
daÄıtımını
+kısıtlamasını istemiyordum. Ekipte kalsaydım, <abbr>MIT</abbr> bu
çalıÅmayı
+sahiplenebilirdi ve kendi daÄıtım kurallarını dayatabilirdi ve hatta bu
+çalıÅmayı özel mülk yazılım paketine dönüÅtürebilirdi.
ÃalıÅmaların sonuçsuz
+kalmasını ve baÅarısız olmasını istemiyordum, amacım yeni bir yazılım
+paylaÅım topluluÄu oluÅturmaktı.</p>
+<p>
+Bununla birlikte, o zamanlarda <abbr>MIT</abbr> YZ Laboratuvarının baÅında
+bulunan Profesör Winston, beni, kibarca laboratuvarın olanaklarını
+kullanmaya devam etmem yönünde teÅvik etti. </p>
+
+<h3>İlk Adımlar</h3>
+<p>
+GNU projesine baÅlamadan kısa süre önce, VUCK olarak da bilinen Ãzgür
+Ãniversite Derleyici Kitini duymuÅtum. (Hollanda dilinde âözgürâe
iliÅkin
+kelime V harfi ile yazılmaktadır) Bu, C ve Pascal dahil olmak üzere çok
+sayıda dili kontrol etmek ve çok sayıdaki hedef makineyi desteklemek için
+tasarlanmıŠbir derleyiciydi. GNUânun bunu kullanıp kullanamayacaÄını
sormak
+için yazarına yazdım. </p>
+<p>
+Alaycı bir yanıt yazdı, üniversitenin özgür olduÄunu ancak derleyicinin
+özgür olmadıÄını söyledi. Bu nedenle, GNU projesi için ilk
programımın
+çok-dilli çok platformlu bir derleyici olmasına karar verdim.</p>
+<p>
+Tüm derleyiciyi kendi kendime yazma ihtiyacımı önleme umuduyla, Pastel
+derleyicisine iliÅkin kaynak kodu edindim, Pastel derleyicisi, Lawrence
+Livermore Laboratuarında geliÅtirilmiŠçok-platformlu bir
+derleyiciydi. Kendisinin de yazılmıŠolduÄu, Pascal'ın sistem programlama
+dili olarak tasarlanmıŠgeniÅletilmiÅ bir sürümünü destekliyordu. Bir
C ön
+ucu [:front-end] ekledim ve Motorola 68000 bilgisayarına yüklemeye
+baÅladım. Derleyicinin megabaytlarca yıÄıt [:stack] alanına ihtiyaç
+duyduÄunu ve mevcut 68000 Unix sisteminin yalnızca 64kâya izin verdiÄini
+fark ettiÄimde bundan vazgeçtim.</p>
+<p>
+Daha sonra, Pastel derleyicisinin tüm giriŠdosyasını bir sözdizim
aÄacına
+ayrıÅtırarak çalıÅtıÄını, tüm sözdizim aÄacını bir
âyönergeâ zincirine
+dönüÅtürdüÄünü ve daha sonra, herhangi bir depolama alanını
boÅaltmaksızın
+tüm çıkıŠdosyasını ürettiÄini fark ettim. Bu noktada, yeni bir
derleyici
+yazmam gerektiÄi sonucuna vardım. Bu yeni derleyici Åimdi GCC olarak
+bilinmektedir; içinde Pastel derleyicisi kullanılmamaktadır ancak yazmıÅ
+olduÄum C ön ucunu uyarlamayı ve kullanmayı saÄladım. Ancak bunu birkaç
yıl
+sonra gerçekleÅtirdim; ilk olarak, GNU Emacs üzerinde çalıÅtım.</p>
+
+<h3>GNU Emacs</h3>
+<p>
+1984 yılının Eylül ayında GNU Emacs üzerinde çalıÅmaya baÅladım ve
1985
+yılında, GNU Emacs kullanılabilir olmaya baÅladı. Bu, düzenleme
iÅlemleri
+için Unix sistemlerini kullanmaya baÅlamamı olanaklı kıldı; vi ya da
edâi
+kullanmayı öÄrenme konusunda bir ilgim yoktu, o zamana kadar düzenleme
+iÅlemlerimi diÄer makineler üzerinde gerçekleÅtirmiÅtim.</p>
+<p>
+Bu noktada, insanlar, GNU Emacsâi kullanmayı istediler, bu durum da GNU
+Emacsâin nasıl daÄıtılacaÄı sorusunu gündeme getirdi. Tabi ki, GNU
Emacsâi,
+kullandıÄım MIT bilgisayarındaki ftp sunucusuna, anonim olarak
+eriÅilebilecek Åekilde koydum. (Bu bilgisayar, baÅka bir deyiÅle,
+prep.ai.mit.edu, bu nedenle temel GNU ftp daÄıtım bölgesi haline geldi;
+birkaç yıl sonra devreden çıkarıldıktan sonra, alan adını yeni
sunucumuza
+yönlendirdik) Ancak, bu zaman zarfında, ilgili insanların birçoÄu
Ä°nternette
+deÄildi ve ftp ile bir kopyasını alamadı. Bu nedenle, Åu soru ortaya
çıktı:
+onlara ne diyecektim?</p>
+<p>
+Åöyle diyebilirdim: âAÄ Ã¼zerinde olan ve sizin için bir kopya alacak
olan
+bir arkadaÅınızı bulunâ. Ya da orijinal PDP-10 Emacsâta yaptıÄımı
+yapacaktım: âBana bir bant ve SASE gönderin ve ben de size üzerinde Emacs
+olacak Åekilde bunu size geri göndereyim.â Ama iÅsizdim ve özgür
yazılımdan
+para kazanmanın yollarını arıyordum. Bu nedenle, $150 karÅılıÄında
isteyen
+herkese bir bant gönderebileceÄimi anons ettim. Bu Åekilde, özgür
yazılım
+daÄıtım iÅine baÅladım, böylece, günümüzde Linux-tabanlı GNU
sistemlerini
+daÄıtan firmalar için öncü oldum. </p>
+
+<h3>Bir program her kullanıcı için özgür müdür?</h3>
+<p>
+Bir program yazarının elinden çıktıÄında özgür yazılımsa, bu,
programın
+kopyasına sahip herkes için mutlaka özgür yazılım olacaÄı anlamına
+gelmez. ÃrneÄin, kamuya ait yazılım (telif hakkına sahip olmayan
yazılım)
+özgür yazılımdır; ancak herkes, bunun özel mülk deÄiÅtirilmiÅ bir
sürümünü
+oluÅturabilir. Benzer Åekilde, birçok özgür program telif hakkına
sahiptir
+ancak deÄiÅtirilmiŠözel mülk sürümlere izin veren basit izin
lisansları
+altında daÄıtılmıÅtır.</p>
+<p>
+Bu problemin faydacı örneÄi, X Window Sistemidir. Bu sistem,
+<abbr>MIT</abbr> tarafından geliÅtirilmiÅ ve bir izin lisansıyla özgür
+yazılım olarak yayınlanmıŠolup, çeÅitli bilgisayar firmaları
tarafından
+benimsenmiÅtir. Bu firmalar, yalnızca ikili [:binary] biçimde özel mülk
Unix
+sistemlerine Xâi eklemiÅ ve aynı anlaÅma ile kapsanmıÅtır. Xâin bu
+kopyaları, bundan böyle Unixâin olduÄundan daha fazla özgür yazılım
+deÄildir.</p>
+<p>
+X Window Sisteminin geliÅtiricileri bunu bir problem olarak görmemiÅler , bu
+durumun meydana gelmesini beklemiÅlerdir. Hedefleri özgürlük deÄildi,
+yalnızca âbaÅarıydıâ ve baÅarı âfazla sayıda kullanıcıya sahip
olmakâ olarak
+tanımlanmaktaydı. Kullanıcıların özgürlüÄe sahip olup olmamaları
umurlarında
+deÄildi, tek istedikleri çok sayıda kullanıcıya sahip olmaktı. </p>
+<p>
+Bu durum, âBu program özgür mü?â sorusuna farklı yanıtlar veren iki
farklı
+özgürlük derecesi hesaplama yönteminin olduÄu bir paradoks durumuna neden
+olmaktadır. MIT sürümünün daÄıtım terimleri cinsinden saÄlanan
özgürlük
+derecesini esas alarak deÄerlendirme yaptıysanız, Xâin özgür yazılım
+olduÄunu söyleyebilirsiniz. Ancak, Xâin ortalama kullanıcısının
özgürlüÄünü
+ölçerseniz, o zaman Ãzel mülk yazılım olduÄunu söylemeniz gereklidir.
Birçok
+X kullanıcısı, Unix sistemleriyle birlikte verilen özel mülk sürümleri
+kullanmaktadır, özgür sürümü kullanmamaktadır.</p>
+
+<h3>Copyleft ve GNU GPL</h3>
+<p>
+GNUânun hedefi yalnızca popüler olmak deÄil kullanıcılara özgürlük de
+saÄlamaktır. Bu nedenle, GNU yazılımının özel mülk yazılıma
dönüÅtürülmesini
+önleyen daÄıtım terimlerini kullanmamız gereklidir. KullandıÄımız
yöntem
+copyleft yöntemidir. (1)</p>
+<p>
+Copyleft, telif hakkı kanununu kullanır ancak genel amacının tersine hizmet
+etmesi için tersine çevirir: yazılımı özel hale getirmek yerine,
yazılımı
+özgür tutmanın bir yolu haline gelir. </p>
+<p>
+Copyleftâin temel fikri, herkese, programı çalıÅtırma, deÄiÅtirme,
+deÄiÅtirilmiÅ sürümleri daÄıtma hakkını vermek, ancak özel
kısıtlamalar
+ekleme iznini vermemektir. Bu nedenle, âözgür yazılımıâ tanımlayan
önemli
+özgürlükler, yazılımın kopyasına sahip herkes için mevcuttur; bu, geri
+alınamaz bir haktır. </p>
+<p>
+Etkin bir copyleft için, deÄiÅtirilmiÅ sürümler de özgür olmalıdır.
Bu,
+yayınlanırsa, bizimkileri esas alan çalıÅmaların, topluluÄumuz için
+eriÅilebilir olmasını saÄlar. Programcı olarak çalıÅan kimseler GNU
+yazılımını deÄiÅtirmek için gönüllü olduklarında, copyleft, âBu
+deÄiÅiklikleri paylaÅamazsın çünkü programın özel mülk sürümünü
oluÅturmak
+için bu deÄiÅiklikleri kullanacaÄımâ denmesini önler. </p>
+<p>
+Programın her kullanıcısı için özgürlüÄü saÄlamak istersek,
deÄiÅikliklerin
+özgür olması gerektiÄine iliÅkin Åart önemlidir. X Window Sistemini
+özelleÅtiren firmalar, genellikle X Windowâu sistemlerine ve donanımına
+taÅımak için bazı deÄiÅiklikler yapmıÅtır. Bu deÄiÅiklikler Xâin
üstün
+derecesiyle karÅılaÅtırıldıÄında küçüktü ancak önemsiz
+deÄildi. DeÄiÅikliklerin yapılması kullanıcıların özgürlüklerinin
inkâr
+edilmesine iliÅkin bir özürse, herkesin bu bahaneden yararlanması
kolaydır. </p>
+<p>
+İlgili bir konu da özgür bir programın özgür olmayan kodla
+birleÅtirilmesidir. Bu gibi bir birleÅim özgürlükten uzak olacaktır;
özgür
+olmayan kısım için eksik olan özgürlükler bütün için de eksik
olacaktır. Bu
+gibi birleÅimlere izin verilmesi, bir gemiyi batırmaya yetecek büyüklükte
+deliklerin açılmasına neden olur. Bu nedenle, copyleft için önemli bir
Åart
+bu deliÄi tıkamaktır: copyleft edilmiÅ bir programla birleÅtirilmiÅ ya
da bu
+gibi bir programa eklenmiÅ herhangi bir Åey, birleÅtirilmiÅ daha büyük
+sürümün de özgür ve copyleft olmasını gerektirecektir. </p>
+<p>
+Birçok GNU yazılımı için kullandıÄımız copyleftâin özel
gerçekleÅtirimi, GNU
+Genel Kamu Lisansı ya da kısaca GNU GPLâdir. Bazı özel durumlarda ve
+ortamlarda kullanılan diÄer copyleft tipleri de mevcuttur. GNU kullanım
+kılavuzu da copyleft edilir ancak çok daha basit bir copyleft tipi
+kullanırlar çünkü GNU GPLânin karmaÅıklıÄı kılavuzlar için
gerekmez. (2)</p>
+<p>
+(1) 1984 ya da 1985 yılında, Don Hopkins (hayal gücü çok geniŠolan bir
+adam) bana bir mektup gönderdi. Mektubunda birçok komik Åey yazıyordu, Åu
da
+bunlardan biriydi: âCopyleft , tüm hakları ters çevrilmiÅtirâ.
âCopyleftâ
+sözcüÄünü o zamanlar geliÅtirmekte olduÄum daÄıtım kavramını
adlandırmak
+için kullanmıÅtım.</p>
+
+<p>
+(2) Åimdi belgeleme için <a href="/licenses/fdl.html">GNU Ãzgür Belgeleme
+Lisansı</a>nı kullanıyoruz.</p>
+
+<h3>Ãzgür Yazılım Vakfı</h3>
+<p>
+Emacsâın kullanımına iliÅkin ilgi arttıkça, baÅka insanlar GNU
projesine
+dahil oldular ve o zaman yeniden destek almamızın zamanının geldiÄine
karar
+verdik. Böylece 1985 yılınca özgür yazılım geliiÅimi için vergiden
muaf bir
+hayır kurumu olan Ãzgür Yazılım Vakfını kurduk. FSF ayrıca Emacs bant
+daÄıtım iÅini de ele aldı; daha sonra, banda diÄer özgür
yazılımları (hem
+GNU hem de GNU-olmayan) ekleyerek ve özgür kılavuzları satarak bu iÅi
+geniÅletti.</p>
+<p>
+<abbr>FSF</abbr>, baÄıÅları kabul eder ancak gelirinin çoÄu özgür
yazılımın
+ve ilgili diÄer hizmetlerin satıÅından gelmektedir. Günümüzde, kaynak
kodunu
+içeren CD-ROMâları, ikili kodları içeren CD-ROMâları, güzel baskılı
+kılavuzları (hepsinin yeniden daÄıtım ve deÄiÅtirme özgürlüÄü
vardır) ve
+Deluxe DaÄıtımlarını (burada sizin seçeceÄiniz daÄıtım için tüm
özgür
+yazılım koleksiyonu yer alıyor) satmaktadır. </p>
+<p>
+Ãzgür Yazılım Vakfı çalıÅanları bazı GNU yazılım paketlerini
yazmıŠve
+ellerinde tutmuÅtur. Bunlardan tanınmıŠiki tanesi C kütüphanesi ve
kabuktur
+(shell). GNU C kütüphanesi, GNU/Linux sisteminde çalıÅan her programın
Linux
+ile haberleÅmek için kullandıÄı Åeydir. Ãzgür Yazılım Vakfında
çalıÅan
+Roland McGrath tarafından geliÅtirilmiÅtir. Birçok GNU/Linux sisteminde
+kullanılan kabuk <acronym title="Bourne Again Shell">BASH</acronym>âtır,
+Bourne Again Shell (1), bu kabuk, <abbr>FSF</abbr> çalıÅanı olan Brian Fox
+tarafından geliÅtirilmiÅtir.</p>
+<p>
+Bu programların geliÅtirilmesini destekledik çünkü GNU projesi yalnızca
+araçlar ya da bir geliÅtirme ortamı hakkında deÄildi. Hedefimiz tam bir
+iÅletim sistemiydi ve bu programlar söz konusu hedef için gerekliydi.</p>
+<p>
+(1) âBourne again Shellâ âBourne Shellâ adı üzerinde bir Åakadır,
bu,
+Unixâteki genel kabuktur.</p>
+
+<h3>Ãzgür Yazılım DesteÄi</h3>
+<p>
+Ãzgür yazılım felsefesi, bazı yaygın ticari uygulamayı reddeder ancak
+ticarete karÅı deÄildir. Ä°Åyerleri kullanıcıların özgürlüÄüne
saygı
+duyduÄunda, onlara baÅarı dileriz.</p>
+<p>
+Emacsâın kopyalarının satılması, bir çeÅit özgür yazılım
ticaretini
+gösterir. <abbr>FSF</abbr> bu iÅi devraldıÄında, geçimimi saÄlamak için
+baÅka bir yol gerekti. Geçimimi, geliÅtirmiÅ olduÄum özgür yazılıma
iliÅkin
+hizmetlerin satılmasıyla saÄladım. Bu, GNU Emacsâın nasıl
programlanacaÄı ve
+<acronym>GCC</acronym>ânin ve yazılım geliÅiminin nasıl uyarlanacaÄı
+(çoÄunlukla <acronym>GCC</acronym>âyi yeni platformlara taÅıyan) gibi
+konular için eÄitim vermeyi de içermektedir. </p>
+<p>
+Günümüzde özgür yazılım ticaretinin bu tiplerinin her biri belirli
sayıda
+kurum tarafından uygulanmaktadır. Bazıları, CD-ROM üzerinde özgür
yazılım
+koleksiyonları daÄıtmaktadır; diÄerleri, çeÅitli seviyelerde destek
+satmaktadır, bu destek: kullanıcı sorularının yanıtlanması, sorunların
+giderilmesi ve büyük ve yeni özelliklerin eklenmesini içerir. Yeni özgür
+yazılım ürünlerinin baÅlatılmasını esas alan özgür yazılım
firmalarını
+görmeye baÅladık bile.</p>
+<p>
+Yine de dikkatli olun, kendilerini âaçık kaynakâ terimiyle
iliÅkilendiren
+bazı firmalar, özgür yazılımla çalıÅan özgür olmayan yazılımı esas
+almaktadır. Bunlar özgür yazılım firmaları deÄildir, bunlar, özel mülk
+yazılım firmalarıdır, ürünleri ve kullanıcıları özgürlükten
+uzaklaÅtırmaktadır. Onlar bunu katma deÄerli olarak adlandırırlar, bu
terim
+benimsememizi istedikleri deÄerleri yansıtır: özgürlüÄün üstünde
+kazanç. ÃzgürlüÄe daha çok deÄer vererek, bunları âözgürlüÄü
çıkarılmıÅâ
+ürünler olarak adlandırmalıyız. </p>
+
+<h3>Teknik hedefler</h3>
+<p>
+GNUânun temel hedefi, özgür yazılımı saÄlamaktır. GNUânun UNIXâe
göre teknik
+bir avantajı olmasa da, sosyal bir avantajı vardır, kullanıcıların birlik
+olmasına imkân verir ve etik bir avantajı vardır, kullanıcıların
özgürlüÄüne
+saygı duyar.</p>
+<p>
+Ancak iyi uygulamaların bilinen standartlarının çalıÅmaya uygulanması
+doÄaldı, örneÄin rastgele sabit büyüklükteki sınırları önlemek
için veri
+yapılarının dinamik olarak tahsis edilmesi ve anlamlı olan her yerde
mümkün
+olan tüm 8-bitli kodların kontrol edilmesi gibi.</p>
+<p>
+Ek olarak, 16-bit makineleri (GNU sistemi tamamlandıÄında, 32-bit makineler
+geçerli olacaktır) desteklememeye ve megabaytı geçmedikçe bellek
kullanımını
+azaltmak için çaba göstermemeye karar vererek Unixâin küçük bellek
büyüklüÄü
+üzerine odaklanmasını reddettik. Ãok büyük dosyalarla iÅlem
yapılmasının çok
+önemli olmadıÄı programlarda, programcıların, tüm giriÅ dosyasını
çekirdekte
+okumasını, daha sonra içeriÄini I/O konusunda tedirginliÄe
kapılmaksızın
+taramasını saÄladık.</p>
+<p>
+Bu kararlar, birçok GNU programının Unix benzerlerini, güvenilirlik ve hız
+açısından geçmesini mümkün kılmıÅtır.</p>
+
+<h3>BaÄıÅlanan Bilgisayarlar</h3>
+<p>
+GNU projesinin ünü arttıkça, insanlar, üzerlerinde Unix çalıÅan
makinelerini
+projeye baÄıÅlamaya baÅladı. Bunlar çok yararlıydı çünkü GNUânun
+bileÅenlerini geliÅtirmenin en kolay yolu, bunu bir Unix sistemi üzerinde
+gerçekleÅtirmek ve söz konusu sistemin bileÅenlerini birer birer
+deÄiÅtirmekti. Ancak bu durum etik bir sorunu ortaya çıkardı: Unixâin
bir
+kopyasına sahip olmamız doÄru mudur?</p>
+<p>
+Unix, özel mülk bir yazılımdı (hâlâ da öyledir) ve GNU projesinin
felsefesi,
+özel mülk yazılım kullanmamamız gerektiÄini söyler. Ancak, aynı mantık
+uygulandıÄında Åu sonuca varılır: kendini korurken Åiddet uygulanabilir,
+insanların özel mülk paketi kullanmalarını durdurmasına yardımcı olan
özgür
+programı kullanabilmek için özel mülk paketin kullanılması
mantıklıdır. </p>
+<p>
+Savunulabilir bir durum olmasına raÄmen, bu durum yine de kötü bir
+durumdur. Günümüzde, Unixâin hiçbir kopyasına sahip deÄiliz çünkü bu
+kopyaların yerine özgür iÅletim sistemlerini yerleÅtirdik. Bir makinenin
+iÅletim sistemini özgür bir iÅletim sistemiyle deÄiÅtiremediysek, bunun
+yerine makineyi deÄiÅtirirdik.</p>
+
+<h3>GNU Görev Listesi</h3>
+<p>
+GNU projesi ilerledikçe ve artan sayıda sistem bileÅeni bulundukça ya da
+geliÅtirildikçe, artık kalan eksiklerin bir listesinin yapılması yararlı
bir
+hale geldi. Eksik parçaları yazmak için geliÅtiricileri iÅe almaktaydık.
Bu
+liste, GNU görev listesi olarak bilinmeye baÅladı. Eksik Unix bileÅenlerine
+ek olarak, gerçekten tam bir sistemin sahip olmasının gerekli olduÄunu
+düÅündüÄümüz diÄer yararlı yazılım ve belgeleme projelerini
listeledik. </p>
+<p>
+Günümüzde, GNU görev listesinde ancak birkaç tane Unix bileÅeni
kalmıÅtır,
+bu iÅler (birkaç tane önemsiz iÅ hariç olmak üzere)
+gerçekleÅtirilmiÅtir. Ancak, liste, bazılarının âuygulamalarâ olarak
+adlandırabildiÄi projelerle doludur. Dar bir kullanıcı grubundan daha
+fazlasını gerektiren herhangi bir program, iÅletim sistemine eklenecek
+yararlı bir birimdir.</p>
+<p>
+Oyunlar bile görev listesine dahildir ve baÅlangıçtan beri durum
+böyledir. Unixâte oyunlar vardı, bu nedenle doÄal olarak GNUâda da
+olmalıydı. Ancak oyunlar için uyumluluk söz konusu deÄildi, bu nedenle,
+Unixâin sahip olduÄu oyun listesini izlemedik. Bunun yerine,
kullanıcıların
+sevebildiÄi farklı oyun tipi çeÅitlerini listeledik. </p>
+
+<h3>GNU Kütüphane GPL</h3>
+<p>
+GNU C kütüphanesi, GNU Kütüphane Genel Kamu Lisansı (1) olarak
adlandırılan
+ve özel mülk yazılımla kütüphane arasında baÄlantı kurma iznini
saÄlayan
+özel bir copyleft tipini kullanmaktadır. Bu istisnai durumun nedeni
nedir?</p>
+<p>
+Bu bir ilke sorunu deÄildir; özel mülk yazılım ürünlerinin kodumuzu
içermesi
+konusunda yetkilendirilmesini söyleyen bir ilke yoktur. (Bizimle paylaÅmayı
+reddeden bir projeye niye katılalım?) C kütüphanesi ya da herhangi bir
+kütüphane için LGPL kullanılması bir strateji hususudur. </p>
+<p>
+C kütüphanesi genel bir iÅi baÅarmıÅtır; özel mülk her sistem ya da
+derleyici bir C kütüphanesine sahiptir. Bu nedenle, C kütüphanemizi
yalnızca
+özgür yazılıma açık kılmak özgür yazılıma hiçbir avantaj
saÄlamayacaktır, bu
+yalnızca kütüphanemizin kullanımını engelleyecektir.</p>
+<p>
+Bir sistem bu kurala uymayan bir durumdur: GNU sisteminde (ve bu,
+GNU/Linuxâı içerir) GNU C kütüphanesi, tek C kütüphanesidir. Böylece,
GNU C
+kütüphanesinin daÄıtım terimleri, GNU sistemi için özel mülk bir
programın
+derlenmesinin mümkün olup olmadıÄını belirler. GNU sistemi üzerinde
özel
+mülk uygulamalara izin vermek için etik bir neden yoktur ancak stratejik
+açıdan, onlara imkân vermemek, özgür uygulamaların geliÅtirilmesini
+cesaretlendirmekten ziyade GNU sisteminin kullanımına yönelik cesareti
+kıracaktır. </p>
+<p>
+Bu, GPL Kütüphane kullanımının C kütüphanesi için iyi bir strateji
olmasının
+nedenidir. DiÄer kütüphaneler için, stratejik karar her duruma özgü bir
+Åekilde oluÅturulmalıdır. Bir kütüphane belirli program tiplerinin
+yazılmasına yardımcı olan özel bir iÅi gerçekleÅtirdiÄinde, o zaman
bunu GPL
+altında yayarak sadece özgür programlarda kullanımını sınırlandırmak
diÄer
+özgür yazılım geliÅtiricilerine yardımcı olmanın bir yolu olacaktır,
bu da
+özel mülk yazılıma karÅı onlara bir avantaj saÄlayacaktır.</p>
+<p>
+GNU Readlineâı deÄerlendirelim, bu, <acronym>BASH</acronym> için komut
+satırının düzenlenmesini saÄlayan bir kütüphanedir. Readline, sıradan
GNU
+GPL altında yayılır, GPL kütüphane altında daÄıtılmaz. Bu muhtemelen
+Readlineâın kullanım miktarını azaltır ancak bizim için bir kayıp
yoktur. Bu
+arada, özgür yazılım için en azından bir tane yararlı uygulama belirli
+olarak gerçekleÅtirilmiÅtir böylece Readline kullanılabilir ve bu, toplum
+için gerçek bir kazançtır. </p>
+<p>
+Ãzel mülk yazılım geliÅtiricileri, paranın saÄladıÄı avantajlara
sahiptir;
+özgür yazılım geliÅtiricilerinin, birbirleri için avantajlı durumlar
+oluÅturması gerekir. Umarım, günün birinde özel mülk yazılımlar için
eÅleri
+olmayan GPL ile lisanslanmıŠgeniŠkütüphane kolleksiyonlarına sahip
+olacaÄız, bu kütüphaneler yeni özgür yazılımlar için inÅa birimlerini
+oluÅturacak ve daha fazla özgür yazılım geliÅtirmesi için önemli bir
avantaj
+saÄlayacaklar.</p>
+
+<p>
+(1) Bu lisans Åimdi GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı adını almıÅtır,
+kütüphanelerin onu kullanması gerektiÄi fikrini vermemek için.<a
+href="/philosophy/why-not-lgpl.html">Ayrıntılı Bilgi İçin</a>.</p>
+
+<h3>Arzuyu kaÅımak?</h3>
+<p>
+Eric Raymond, âHer iyi yazılım çalıÅması, geliÅtiricinin kiÅisel ve
güçlü
+bir arzusunun ortaya çıkmasıyla baÅlarâ der. Bu söz bazı durumlarda
doÄrudur
+ancak GNU yazılımının birçok esas parçası tam bir özgür iÅletim
sistemine
+sahip olmak için geliÅtirilmiÅtir. Bunlar, bir bakıŠaçısından ve bir
+plandan gelmektedir, bir dürtüden deÄil. </p>
+<p>
+ÃrneÄin, GNU C kütüphanesini geliÅtirdik çünkü Unix-benzeri bir sistem
bir C
+kütüphanesine, ihtiyaç duyar, Bourne Again Shellâi
(<acronym>bash</acronym>)
+geliÅtirdik çünkü Unix-benzeri bir sistem bir kabuÄa ihtiyaç duyar ve
+Unix-benzeri bir sistem bir tar programına ihtiyaç duyduÄu için GNU
tarâı
+geliÅtirdik. Kendi programlarım için de aynısı geçerlidir, GNU C
+derleyicisi, GNU Emacs, GDB ve GNU Make. </p>
+<p>
+Bazı GNU programları özgürlüÄümüze iliÅkin bazı tehditlerle baÅa
çıkmak için
+geliÅtirilmiÅtir. Bu nedenle, Compress programının yerine geçmesi için
+gzipâi geliÅtirdik, bu program, <abbr title="Lempel-Ziv-Welch">LZW</abbr>
+patentlerinden dolayı kayıptır. LessTifâi geliÅtirdik ve yakın zamanda
+belirli özel mülk kütüphaneler nedeniyle oluÅan problemleri halletmek
için
+<acronym title="GNU Network Object Model Environment">GNOME</acronym> ve
+Harmonyâi baÅlattık (aÅaÄıdaki âözgür olmayan kütüphanelerâ
bölümüne
+bakınız). Ãzgür olmayan gözde Åifreleme yazılımının yerine geçmesi
için GNU
+Gizlilik Kılavuzunu geliÅtirmekteyiz çünkü kullanıcılar gizlilik ve
özgürlük
+arasında bir tercih yapmak zorunda kalmamalıdır.</p>
+<p>
+Tabi ki, bu programları yazan insanlar çalıÅmayla ilgilenmeye
baÅlamıÅtır ve
+kendi ihtiyaçları ve çıkarları için, çeÅitli insanlar tarafından
bunlara
+birçok özellik eklenmiÅtir. Ancak programların var olma nedeni bu
deÄildir.</p>
+
+<h3>Beklenmedik geliÅmeler</h3>
+<p>
+GNU projesinin baÅlangıcında, tüm GNU sistemini geliÅtirebileceÄimizi ve
+daha sonra bir bütün olarak yayınlayabileceÄimizi hayal etmiÅtim. Ancak
+durum böyle olmadı.</p>
+<p>
+GNU sisteminin her bir bileÅeni bir Unix sisteminde gerçekleÅtirildiÄi
için,
+bütün bir GNU sisteminin var olmasından çok önce her bir bileÅen Unix
+sistemlerinde çalıÅabilmeliydi. Bu programların bazıları gözde hale
geldi ve
+kullanıcılar, bunları, çeÅitli uyumsuz Unix sürümlerine ve bazen de
diÄer
+sistemlere geniÅletmeye ve taÅımaya baÅladı.</p>
+<p>
+Süreç, bu programların çok daha güçlü olmasını saÄladı ve hem maddi
destek
+saÄladı, hem de destekçileri GNU projesine çekti. Ancak bu en az
özellikli,
+çalıÅır bir sistemin tamamlanmasını da yıllarca geciktirdi çünkü GNU
+geliÅtiricilerinin zamanı, birbiri ardına eksik bir bileÅenin
yazılmasından
+çok, bu bileÅenlerin devamlılıÄının saÄlanmasına ve mevcut
bileÅenlere yeni
+özelliklerin eklenmesine harcandı.</p>
+
+<h3>GNU Hurd</h3>
+<p>
+1990 yılı itibariyle, GNU sistemi hemen hemen tamamlanmıÅtı; tek temel
eksik
+bileÅen, çekirdekti [:kernel]. ÃekirdeÄimizi, Machâın en üstünde
çalıÅan
+sunucu süreçleri kümesi olarak gerçekleÅtirmeye karar verdik. Mach,
Carnegie
+Mellon Ãniversitesinde ve daha sonra Utah Ãniversitesinde geliÅtirilen bir
+mikro-çekirdektir; GNU Hurd, Machâın üstünde çalıÅan sunucu
topluluÄudur ve
+Unix çekirdeÄinin çeÅitli iÅlemlerini gerçekleÅtirir. Söz verilmiÅ
olduÄu
+gibi, Machâın özgür yazılım olarak daÄıtılmasını beklerken,
geliÅtirmenin
+baÅlaması gecikti.</p>
+<p>
+Bu tasarımın seçilmesinin bir nedeni, iÅin en zor kısmı olarak görülen
+aÅamadan kaçınılmasıydı: kaynak-seviyesinde bir hata ayıklayıcı
[:debugger]
+olmaksızın çekirdek programındaki hataların ayıklanması. Ä°Åin bu
kısmı
+hâlihazırda Machâda gerçekleÅtirilmiÅti ve GDB ile kullanıcı
programları
+olarak Hurd sunucularının hatalarının ayıklanmasını ummuÅtuk. Ancak
bunun
+mümkün kılınması uzun zaman aldı ve birbirine mesaj gönderen
çok-kullanımlı
+sunucuların hatalarının ayıklanmasının çok zor olduÄu fark edildi. Hurd
+çalıÅmasının gerçekleÅtirilmesi yıllara yayıldı.</p>
+
+<h3>Alix</h3>
+<p>
+GNU çekirdeÄinin baÅlangıçta Hurd olarak adlandırılacaÄı
+düÅünülmemekteydi. Orijinal adı Alixâti, o zamanlar sevgilim olan
kadının
+adıydı. Bir Unix sistem yöneticisi olan Alix, Unix sistem sürümleri için
+isminin bir birime verilmesi gerektiÄini Åaka yollu olarak söylerdi:
+arkadaÅlarına, âBenim adımın bir çekirdeÄe verilmesi lazımâ derdi.
Hiçbir
+Åey söylemezdim ancak çekirdeÄe Alix adını vererek ona sürpriz yapmaya
karar
+verdim.</p>
+<p>
+Ancak daha sonra durum deÄiÅti. Michael Bushnell (Åimdi Thomas),
çekirdeÄin
+ana geliÅtiricisi, Hurd adını tercih etti ve Alixâin yalnızca
çekirdeÄin
+belirli bir kısmının adı olmasına karar verdi, bu kısım sistem
çaÄrılarını
+alan ve Hurd sunucularına mesaj göndererek kontrol eden kısımdır. </p>
+<p>
+Sonunda Alix ve ben ayrıldık ve Alix, adını deÄiÅtirdi; bundan
baÄımsız
+olarak, Hurd tasarımı deÄiÅtirildi, böylece C kütüphanesi sunuculara
+doÄrudan mesajlar göndermeye baÅladı ve bu durum Alix bileÅeninin
tasarımdan
+çıkarılmasına neden oldu. </p>
+<p>
+Ancak bu olaylar meydana gelmeden önce, Alixâin bir arkadaÅı, Hurd kaynak
+kodunda Alix ismine rastladı ve Alixâe bunu söyledi. Böylece isim
amacını
+gerçekleÅtirmiÅ oldu.</p>
+
+<h3>Linux ve GNU/Linux</h3>
+<p>
+GNU Hurd, normal kullanım [:production use] için hazır deÄildi. Neyse ki,
+baÅka bir çekirdek ortaya çıktı. 1991 yılında, Linus Torvalds Unixâe
uyumlu
+bir çekirdek geliÅtirdi ve bunu Linux olarak adlandırdı. 1992 yılı
+civarında, daha tamamlanmamıŠGNU sistemiyle Linuxâun birleÅmesi bütün
bir
+özgür iÅletim sistemine neden oldu. (Bunların birleÅtirilmesi de tabi ki
+kendi içinde önemli bir iÅti). Günümüzde GNU sisteminin bir sürümünün
+çalıÅtırılması Linux sayesindedir. </p>
+<p>
+Ãekirdek olarak GNU sisteminin Linuxâla birleÅiminin oluÅumunu ifade etmek
+için bu sistemi GNU/Linux olarak adlandırırız. </p>
+
+<h3>GeleceÄimizde Ortaya Ãıkabilecek Sorunlar</h3>
+<p>
+GeniŠözgür yazılım çeÅitlerini geliÅtirmek konusundaki yeteneÄimizi
+kanıtladık. Ancak bu, bizim yenilmez ve durdurulamaz olduÄumuz anlamına
+gelmemektedir. ÃeÅitli sorunlar, özgür yazılımın geleceÄini belirsiz
hale
+getirmektedir; bunların yerine getirilmesi sadık çalıÅmaları ve sabrı
+gerektirecek ve bu bazen yıllarca sürecektir. Bu, insanların
özgürlüklerine
+deÄer vermeleri ve onu kimsenin almasına izin vermemeleri konusunda
+kararlılık göstermesini gerektirecektir.</p>
+<p>
+AÅaÄıdaki dört bölüm bu hususları açıklamaktadır.</p>
+
+<h3>Gizli Donanım</h3>
+<p>
+Donanım üreticileri, donanım belirtimlerini sır olarak saklama
+eÄilimindedir. Bu durum, Linuxâın ve XFree86ânın yeni bir donanımı
+desteklemesini saÄlayan özgür sürücülerin yazılmasını
+zorlaÅtırmaktadır. Günümüzde bütün özgür sistemlere sahibiz ancak
yarının
+bilgisayarlarını destekleyemezsek, yarın bunlara da sahip olamayacaÄız.
</p>
+<p>
+Bu problemle baÅa çıkmanın iki yolu vardır. Programcılar, donanımı
nasıl
+destekleyeceklerini belirlemek için tersine mühendisliÄi [:reverse
+engineering] gerçekleÅtirebilir. Geri kalanımız, özgür yazılım
tarafından
+desteklenen donanımı seçebilir; sayımız arttıkça, belirtimlerin
gizliliÄi
+kendi kendine terk edilen bir politika haline gelecektir.</p>
+<p>
+Tersine mühendislik önemli bir iÅtir; bunu üstlenebilecek yeterli
+kararlılıÄa sahip programcılarımız var mı? Evet, özgür yazılımın
bir ilke
+konusu olduÄuna ve özgür olmayan sürücülerin dayanılmaz olduÄuna dair
güçlü
+bir duygu oluÅturursak olabilir. Ve çoÄumuz özgür sürücüleri kullanmak
için
+fazladan para harcarsak ya da hatta biraz fazladan zaman harcarsak? Evet,
+özgürlüÄe sahip olma kararlılıÄı yaygınsa bu olabilir.</p>
+<p>
+(2008 notu: bu konu BIOS'a da geniÅletilebilir. Ãzgür bir BIOS vardır,
+coreboot; problem coreboot'un destekleyebilmesini saÄlamak üzere makine
+belirtimlerini elde etmektir.)</p>
+
+<h3>Ãzgür olmayan Kütüphaneler</h3>
+<p>
+Ãzgür iÅletim sistemleri üzerinde çalıÅan özgür olmayan bir
kütüphane, özgür
+yazılım geliÅtiricileri için bir tuzaktır. Kütüphanenin çekici
özellikleri
+yemdir; kütüphaneyi kullanırsanız, tuzaÄa düÅersiniz çünkü
programınız özgür
+bir iÅletim sisteminin bir parçası olamaz. (Daha doÄrusu, programı dahil
+edebiliriz ancak eksik kütüphane ile çalıÅmayacaktır). Daha da
kötüsü, özel
+mülk kütüphaneyi kullanan bir program gözde hale gelirse, Åüpheci olmayan
+diÄer programcıları da tuzaÄa düÅürebilir. </p>
+<p>
+Bu probleme iliÅkin ilk örnek, 80âlerdeki Motif araç-kitiydi. O zamanlar,
+özgür yazılımların mevcut olmamasına raÄmen, daha sonra onlar için
Motif
+probleminin oluÅacaÄı açıktı. GNU Projesi buna iki Åekilde yanıt
verdi: ayrı
+özgür yazılım projelerinin özgür X araç-kiti bilgisayar ekranındaki
tuÅ,
+buton, çubuk gibi unsurlardan her birinin desteklemesini isteyerek ve
+birilerinin Motif için özgür bir yedek hazırlamasını isteyerek. Bu iÅ
yıllar
+aldı; Hungry Programcıları tarafından geliÅtirilen LessTif, yalnızca
1997âde
+birçok Motif uygulamasını desteklemek için yeterince güçlü hale
geldi.</p>
+<p>
+1996 ilâ 1998 yılları arasında, Qt olarak adlandırılan özgür olmayan
baÅka
+bir Grafiksel Kullanıcı Ara Yüzü (<abbr title="Graphical User
+Interface">GUI</abbr>) araç-kiti kütüphanesi özgür yazılım
koleksiyonunda
+(masaüstü <acronym title="K Desktop Environment">KDE</acronym>)
kullanıldı. </p>
+<p>
+Ãzgür GNU/Linux sistemleri <acronym>KDE</acronym>âyi kullanmadı çünkü
bu
+kütüphaneyi kullanamazdık. Ancak, sistemlerine özgür yazılımın
eklenmesi
+konusunda duyarlı olmayan bazı ticari GNU/Linux sistem daÄıtıcıları,
+sistemlerine <acronym>KDE</acronym>âyi ekledi, daha fazla özelliÄe ancak
+daha az özgürlüÄe sahip bir sistem ürettiler. <acronym>KDE</acronym>
grubu,
+daha fazla sayıda programcının Qtâyi kullanmasını destekledi ve
milyonlarca
+yeni âLinux kullanıcısıâ bununla ilgili bir problemin var olduÄu
fikrine
+inanmadılar. Bu durum korkutucu görünüyordu.</p>
+<p>
+Ãzgür yazılım topluluÄu probleme iki Åekilde yanıt verdi:
+<acronym>GNOME</acronym> ve Harmony.</p>
+<p>
+<acronym>GNOME</acronym>, açık adıyla, GNU Network Object Model Environment
+(GNU AÄ Nesne Model Ortamı), GNUânun masaüstü projesidir. 1997 yılında
+Miguel de Icaza tarafından baÅlatılmıÅtır ve Red Hat Softwareâin
desteÄiyle
+geliÅtirilmiÅtir, <acronym>GNOME</acronym>, benzer masaüstü özellikleri
+saÄlamak için oluÅturulmuÅtur ancak özgür yazılımları kullanır.
Teknik
+avantajları da vardır, yalnızca C++âı deÄil, çeÅitli dilleri de
+destekler. Ancak temel amacı özgürlüktür: özgür olmayan hiçbir
yazılıma
+ihtiyaç duymaz. </p>
+<p>
+Harmony, uyumlu bir deÄiÅtirme kütüphanesidir, Qtâyi kullanmaksızın
+<acronym>KDE</acronym> yazılımının çalıÅtırılmasını mümkün
kılmak için
+tasarlanmıÅtır.</p>
+<p>
+1998 yılının Kasım ayında, Qtânin geliÅtiricileri, bir lisans
deÄiÅikliÄini
+anons etti, bu lisans deÄiÅikliÄinin gerçekleÅmesiyle, Qt özgür
yazılım
+haline gelmekteydi. Bundan emin olmanın bir yolu yoktur ancak bana kalırsa
+bu, QT'nin özgür olmamasından kaynaklanan soruna topluluÄun verdiÄi
yanıttan
+kaynaklanmaktadır. (Yeni lisans elveriÅsiz ve eÅitlikten uzaktır, bu
+nedenle, Qtânin kullanımının önlenmesi istenmektedir.)</p>
+<p>
+[not: Eylül 2000'de Qt GNU GPL olarak yayınlanmıÅtır, bu problem
+çözülmüÅtür.]</p>
+<p>
+Sonraki özgür olmayan kütüphaneye karÅı nasıl bir tepki vereceÄiz? Tüm
+topluluk tuzaktan uzak kalmanın gerekliliÄini anlayacak mı? Ya da
birçoÄumuz
+kullanıÅlılık için özgürlükten vazgeçecek mi ya da büyük bir
problem mi
+ortaya çıkacak? GeleceÄimiz felsefemize baÄlıdır.</p>
+
+<h3>Yazılım Patentleri</h3>
+<p>
+KarÅılaÅtıÄımız en büyük tehdit yazılım patentlerinden gelmektedir,
bu
+patentler, özgür yazılıma yirmi yıla kadar varabilen algoritma ve özellik
+sınırları koyabilir. <abbr>LZW</abbr> sıkıÅtırma algoritma patentleri
+1983âte uygulanmıÅtı ve hâlâ uygun Åekilde sıkıÅtırılmıŠ<abbr
+title="Graphics Interchange Format">GIF</abbr>âler üretmek için özgür
+yazılımı yayınlayamamaktayız. 1998 yılında, bir patent grubunun tehdidi
+altında, <abbr title="MPEG-1 Audio Layer 3">MP3</abbr> sıkıÅtırma ses
+programı üreten özgür bir program daÄıtımdan kaldırılmıÅtı.</p>
+<p>
+Patentlerle baÅa çıkmanın yolları vardır: bir patentin geçersiz
olduÄuna
+dair kanıt için araÅtırma yapabiliriz ve bir iÅi yapmanın alternatif
+yollarını araÅtırabiliriz. Ancak bu metotların her biri yalnızca zaman
zaman
+çalıÅmaktadır; hepsi de baÅarısız olduÄunda, patent, tüm özgür
yazılımı,
+kullanıcıların istediÄi birtakım özelliklerden mahrum bırakmaya
+zorlayabilir. Bu durum meydana geldiÄinde ne yapacaÄız?</p>
+<p>
+Ãzgürlük adına özgür yazılıma deÄer veren bizim gibi insanlar her
durumda
+özgür yazılımla kalacaktır. Ä°Ålerimizi hallederken patentli özellikleri
+kullanmayacaÄız. Ancak teknik açıdan daha üstün olmasını bekledikleri
için
+özgür yazılıma deÄer verenler, patent onu geri tuttuÄunda, bunu bir
+baÅarısızlık olarak adlandırma eÄilimindedir. Bu nedenle, yazılım
+geliÅtirmenin âkatedralâ modelinin (1) ve özgür yazılımın
güvenilirliÄi ve
+gücünün pratik etkililiÄi hakkında konuÅmak yararlı iken, burada
+durmamalıyız. Ãzgürlük ve ilke hakkında konuÅmalıyız.</p>
+
+<p>
+(1) Burada â'pazarâ modeliniâ ifade etmek istedim çünkü bu, yeni olan
ve
+baÅlangıç olarak tartıÅmaya yol açan bir modeldir. </p>
+
+<h3>Ãzgür Belgeleme</h3>
+<p>
+Ãzgür iÅletim sistemlerimizdeki en büyük eksiklik yazılımda deÄildir,
en
+büyük eksiklik, sistemlerimize dahil edebildiÄimiz iyi özgür belgelerin
+olmamasıdır. Belgeleme, her türlü yazılım paketinin önemli bir
parçasıdır;
+önemli bir özgür yazılım paketi iyi bir özgür belgeyle birlikte
+verilmediÄinde, bu büyük bir eksiktir. Günümüzde bu gibi eksiklerimiz
+vardır.</p>
+<p>
+Ãzgür belgeleme, tıpkı özgür yazılım gibi, bir özgürlük konusudur,
ücretle
+ilgili deÄildir. Ãzgür bir kılavuza iliÅkin ölçütler özgür
yazılıma iliÅkin
+ölçütlere oldukça benzerdir: bu, tüm kullanıcılara belirli
özgürlükler
+verilmesi hususudur. Yeniden daÄıtıma (ticari satıŠdahil olmak üzere)
izin
+verilmelidir, bu, çevrim-içi olarak ya da kaÄıt biçiminde olabilir,
böylece
+kılavuz, programın her kopyasıyla birlikte verilebilir.</p>
+<p>
+DeÄiÅtirmeye iliÅkin izin de önemlidir. Genel kural olarak, insanların
tüm
+makale ve kitap tiplerini deÄiÅtirme iznine sahip olmasının gerekli
olduÄuna
+inanmıyorum. ÃrneÄin, iÅlemlerimizi ve görüÅlerimizi tanımlayan bu gibi
+makaleleri deÄiÅtirmek için izin vermek zorunda olduÄumuzu sanmıyorum.</p>
+<p>
+Ancak, özgür yazılımın belgelerinin deÄiÅtirilme özgürlüÄünün
önemli
+olmasının belirli bir nedeni vardır. Ä°nsanlar, yazılımı deÄiÅtirme
hakkını
+kullandıklarında ve özelliklerine ekleme yaptıklarında ya da
özelliklerini
+deÄiÅtirdiklerinde, vicdanlı davranır ve özenlilerse kılavuzları da
+deÄiÅtireceklerdir, böylece deÄiÅtirilmiÅ programla birlikte doÄru ve
+kullanılabilir belgeleri de saÄlayacaklardır. Programcıların özenli
+olmalarına izin vermeyen ve iÅi tanımlamayan bir kılavuz
ihtiyaçlarımızı
+karÅılamaz.</p>
+<p>
+DeÄiÅikliklerin nasıl gerçekleÅtirildiÄine iliÅkin bazı sınırlamalar
hiçbir
+problem oluÅturmaz. ÃrneÄin, asıl yazarın telif hakkı uyarısının
+korunmasına iliÅkin Åartlar, daÄıtım ifadeleri ve yazar listesi
+uygundur. Ayrıca deÄiÅtirilmiÅ sürümlerde uyarı bulunmasının gerekli
olması
+ve bu kısımların teknik-olmayan baÅlıkları ele almaları durumunda,
+silinemeyen ya da deÄiÅtirilemeyen kısımlara sahip olma konusunda bir
+problem yoktur. DeÄiÅikliklerin nasıl gerçekleÅtirildiÄine iliÅkin bazı
+sınırlamalar hiçbir problem oluÅturmaz. ÃrneÄin, asıl yazarın telif
hakkı
+uyarısının korunmasına iliÅkin Åartlar, daÄıtım ifadeleri ve yazar
listesi
+uygundur. Ayrıca deÄiÅtirilmiÅ sürümlerde uyarı bulunmasının gerekli
olması
+ve bu kısımların teknik-olmayan baÅlıkları ele almaları durumunda,
+silinemeyen ya da deÄiÅtirilemeyen kısımlara sahip olma konusunda bir
+problem yoktur. </p>
+<p>
+Ancak, kılavuzun tüm âteknikâ içeriÄinin deÄiÅtirilmesi ve daha
sonra tüm
+genel kanallar üzerinden tüm genel ortamlarda sonucun daÄıtılması
mümkün
+olmalıdır; aksi takdirde, kısıtlamalar topluluÄu engellemektedir, kılavuz
+özgür deÄildir ve baÅka bir kılavuza ihtiyaç duyarız.</p>
+<p>
+Ãzgür yazılım geliÅtiricileri tam bir özgür belge çeÅitliliÄi
oluÅturma
+bilincine ve kararlılıÄına sahip olacak mıdır? Yine, geleceÄimiz
felsefeye
+baÄlıdır.</p>
+
+<h3>Ãzgürlük Hakkında KonuÅmalıyız</h3>
+<p>
+Günümüzde Debian GNU/Linux ve Red Hat Linux gibi GNU/Linux sistemlerinin on
+milyon kullanıcısının var olduÄu tahmin edilmektedir. Ãzgür yazılım
öyle
+pratik avantajlar sunmuÅtur ki, kullanıcılar tamamen uygulamaya iliÅkin
+nedenlerden dolayı özgür yazılımı kullanmaktadır, uygulamaktadır.</p>
+<p>
+Bunun iyi sonuçları ortadadır: özgür yazılımın geliÅtirilmesiyle daha
fazla
+ilgilenildiÄinde, yazılım iÅleri için daha fazla müÅteri mevcuttur, bu
da
+özel mülk yazılım ürünleri yerine ticari özgür yazılımın
geliÅtirilmesi için
+firmaların daha fazla cesaretlendirilmesi için olanak demektir.</p>
+<p>
+Ancak yazılıma olan ilgi yazılımın esas aldıÄı felsefenin bilincinden
daha
+hızlı bir Åekilde büyümektedir ve bu durum soruna neden olmaktadır.
Yukarıda
+açıklanan sorunlarla ve tehditlerle baÅa çıkma özelliÄi, özgürlük
için
+direnme isteÄine baÄlıdır. TopluluÄumuzun bu isteÄe sahip olduÄundan
emin
+olmak için, topluluÄumuza girdiklerinde yeni kullanıcılara bu fikri
yaymamız
+gereklidir. </p>
+<p>
+Ancak bunu yapmakta baÅarısız olmaktayız: yeni kullanıcıları
topluluÄumuza
+çekme çabaları, topluluÄumuzun temel bilgilerini öÄretme çabalarını
+fazlasıyla geride bırakmaktadır. Her ikisini de gerçekleÅtirmemiz ve iki
+çabayı da dengede tutmamız gereklidir.</p>
+
+<h3>“Açık Kaynak”</h3>
+<p>
+Yeni kullanıcılara özgürlüÄü öÄretmek 1998 yılında daha zor hale
geldi çünkü
+topluluÄun bir kısmı âözgür yazılımâ terimi yerine âaçık kaynak
yazılımıâ
+terimini kullanmaya karar verdi.</p>
+<p>
+Bu terimi destekleyen bazıları, âözgürâ teriminin âbedavaâ
terimiyle
+karıÅtırılmasını önlemeyi hedefledi, bu geçerli bir hedefti. Ancak
+diÄerleri, özgür yazılım hareketini ve GNU projesini güdüleyen ilkenin
+ruhunu bir kenara koydu ve bunun yerine yöneticilere ve iÅyeri
+kullanıcılarına yöneldi, bunların çoÄu kârı özgürlüÄün, toplumun
ve ilkenin
+üstünde tuttu. Bu nedenle, âaçık kaynakâ konusu, yüksek-kaliteli ve
güçlü
+yazılımın gerçekleÅtirilmesi potansiyeline odaklanmaktadır ancak
özgürlük,
+toplum ve ilke fikirlerinden uzak durmaktadır.</p>
+<p>
+âLinuxâ dergileri bunun açık bir örneÄidir, GNU/Linuxâla çalıÅan
özel mülk
+yazılım için ilanlarla doludurlar. Sıradaki Motif ya da Qt ortaya
+çıktıÄında, bu dergiler programcıları bundan uzak durması konusunda
uyaracak
+mı yoksa onun için reklam mı yayınlayacaklar?</p>
+<p>
+Ticaretin desteklenmesi topluma birçok Åekilde katkı saÄlayabilir; diÄer
her
+Åey eÅit olduÄunda, bu yararlıdır. Ancak özgürlük ve ilke hakkında
daha az
+konuÅarak desteklerini kazanmak çok kötü sonuçlar doÄurabilir; bu, sosyal
+yardımlaÅma ve yurttaÅların eÄitimindeki dengesizlÄi daha da
+kötüleÅtirecektir.</p>
+<p>
+âÃzgür yazılımâ ve âaçık kaynakâ yaklaÅık olarak aynı
yazılım kategorisini
+tanımlar ancak yazılım hakkında ve deÄerler hakkında farklı Åeyler
+söyler. GNU Projesi, yalnızca teknolojinin deÄil özgürlüÄün de önemli
+olduÄunu ifade etmek için âözgür yazılımâ ifadesini kullanmaya devam
eder.</p>
+
+<h3>Deneyin!</h3>
+<p>
+Yodaânın felsefesi (ââDenemeâ yokturâ) iyi ve zekice
görünmektedir ancak bu,
+benim için geçerli deÄildir. Ä°Åi yapıp yapamayacaÄım konusunda
tedirginken
+aslında iÅin çoÄunu yaparım ve hedefi gerçekleÅtirsem bile, hedefi
yakalamak
+için yeterli olup olmadıÄım konusunda emin deÄilimdir. Ama en azından
+denedim çünkü düÅmanım ile Åehrim arasında hiç kimse yoktu, ben
+vardım. ÅaÅırtıcı bir Åekilde, bazen baÅarılı oldum.</p>
+<p>
+Bazen baÅarısız oldum; bazı Åehirlerim düÅtü. O zaman tehdit altında
olan
+baÅka bir Åehir buldum ve baÅka bir savaÅ için hazırlandım. Zaman
içinde,
+tehditleri aramayı ve kendimi tehditlerle Åehrim arasına koymayı
öÄrendim ve
+diÄer hackerâların gelip bana katılmaları konusunda çaÄrı yaptım.</p>
+<p>
+Bugünlerde yalnız deÄilim. Bana destek olan hackerâları gördüÄümde
bir
+rahatlama ve neÅe duyuyorum ve bu Åehrin, en azından Åimdilik,
+dayanabileceÄini görüyorum. Ancak tehlike her geçen yıl büyüyor ve
Åimdi
+Microsoft açık bir Åekilde topluluÄumuzu hedef aldı. ÃzgürlüÄün
geleceÄini
+veremeyiz. Teslim olmayalım! ÃzgürlüÄümüzü korumak istiyorsak, her
zaman
+hazır olmalıyız.</p>
+
+<!-- If needed, change the copyright block at the bottom. In general, -->
+<!-- all pages on the GNU web server should have the section about -->
+<!-- verbatim copying. Please do NOT remove this without talking -->
+<!-- with the webmasters first. -->
+<!-- Please make sure the copyright date is consistent with the document -->
+<!-- and that it is like this "2001, 2002" not this "2001-2002." -->
+<div style="font-size: small;">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.-->
+ </div>
+</div>
+
+<!--#include virtual="/server/footer.tr.html" -->
+<div id="footer">
+
+<p>
+Lütfen FSF ve GNU ile ilgili sorularınızı <a
+href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a> adresine iletin. FSF
ile
+iletiÅim kurmanın <a href="/contact/">baÅka yolları</a> da vardır. Lütfen
+çalıÅmayan baÄlantıları ve baÅka düzeltmeleri veya önerilerinizi <a
+href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a> adresine
+gönderin.
+</p>
+
+<p>
+Bu makale için çeviri göndermek veya çevirileri düzenlemek için lütfen
<a
+href="/server/standards/README.translations.html">çeviriler hakkındakı
+BENİOKU</a> dosyasına bakınız.
+</p>
+
+<p>
+Copyright © 1998, 2001, 2002, 2005, 2006, 2007 Richard Stallman <br />
+Bu notun korunması koÅuluyla, makalenin birebir kopyasının, herhangi bir
+telifücreti ödeme zorunluluÄu olmaksızın her türlü ortamda
yayınlanması veya
+daÄıtımının yapılması serbesttir.
+</p>
+
+
+<div class="translators-credits">
+
+<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.-->
+<p><strong>Ãeviriye katkıda bulunanlar:</strong></p>
+<ul>
+
+<li>
+<a href="http://yzgrafik.ege.edu.tr/~tekrei/";>Tahir Emre Kalaycı</a>
+<a
+href="mailto:address@hidden";><address@hidden></a>,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+ÃiÄdem ÃzÅar,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+Birkan SarıfakıoÄlu,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+Serkan Ãapkan,
+2009.
+</li>
+
+<li>
+Ä°zlem GözükeleÅ,
+2009.
+</li>
+
+</ul></div>
+
+<p style="margin-top: 1em">Ãevirilerimizde bulmuÅ olabileceÄiniz
+ hataları, aklınızdaki soru ve önerilerinizi
+ lütfen <a href="mailto:address@hidden";>bize bildirin</a>.</p>
+
+<p>Bu sayfanın ve diÄer tüm sayfaların Türkçe çevirileri gönüllüler
+ tarafından yapılmaktadır; Türkçe niteliÄi yüksek
+ bir <a href="/home.html">www.gnu.org</a> için bize yardımcı olmak
+ istiyorsanız, <a
href="https://savannah.gnu.org/projects/www-tr";>çalıÅma sayfamızı</a>
+ ziyaret edebilir ya
+ da <a href="mailto:address@hidden";>bize yazabilirsiniz</a>.</p>
+ <p>
+<!-- timestamp start -->
+Son Güncelleme:
+
+$Date: 2010/01/11 21:26:26 $
+
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+
+<div id="translations">
+<h4>Bu sayfanın diÄer dillere <a
+href="/server/standards/README.translations.html">çevirileri</a>:</h4>
+
+<!-- Please keep this list alphabetical. -->
+<!-- Comment what the language is for each type, i.e. de is Deutsch.-->
+<!-- If you add a new language here, please -->
+<!-- advise address@hidden and add it to -->
+<!-- - /home/www/bin/nightly-vars either TAGSLANG or WEBLANG -->
+<!-- - /home/www/html/server/standards/README.translations.html -->
+<!-- - one of the lists under the section "Translations Underway" -->
+<!-- - if there is a translation team, you also have to add an alias -->
+<!-- to mail.gnu.org:/com/mailer/aliases -->
+<!-- Please also check you have the 2 letter language code right versus -->
+<!-- <URL:http://www.w3.org/WAI/ER/IG/ert/iso639.htm> -->
+<!-- Please use W3C normative character entities -->
+<ul class="translations-list">
+<!-- Bosnian -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.bs.html">Bosanski</a> [bs]</li>
+<!-- Catalan -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.ca.html">Català</a> [ca]</li>
+<!-- Czech -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.cs.html">Česky</a> [cs]</li>
+<!-- German -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.de.html">Deutsch</a> [de]</li>
+<!-- Greek -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.el.html">Ελληνικά</a> [el]</li>
+<!-- English -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.html">English</a> [en]</li>
+<!-- Spanish -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.es.html">Español</a> [es]</li>
+<!-- Finnish -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.fi.html">Suomi</a> [fi]</li>
+<!-- French -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.fr.html">Français</a> [fr]</li>
+<!-- Indonesian -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.id.html">Bahasa Indonesia</a> [id]</li>
+<!-- Italian -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.it.html">Italiano</a> [it]</li>
+<!-- Japanese -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.ja.html">日本語</a> [ja]</li>
+<!-- Korean -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.ko.html">한국어</a> [ko]</li>
+<!-- Dutch -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.nl.html">Nederlands</a> [nl]</li>
+<!-- Polish -->
+<li><a href="/gnu/thegnuproject.pl.html">Polski</a> [pl]</li>
+<!-- Russian -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.ru.html">Русский</a> [ru]</li>
+<!-- Turkish -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.tr.html">Türkçe</a> [tr]</li>
+<!-- Chinese (Simplified) -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.zh-cn.html">简体中文</a> [zh-cn]</li>
+<!-- Chinese(Traditional) -->
+<li><a
href="/gnu/thegnuproject.zh-tw.html">繁體中文</a> [zh-tw]</li>
+</ul>
+</div>
+
+</div>
+</body>
+</html>
Index: philosophy/po/selling-exceptions.pot
===================================================================
RCS file: philosophy/po/selling-exceptions.pot
diff -N philosophy/po/selling-exceptions.pot
--- /dev/null 1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ philosophy/po/selling-exceptions.pot 11 Jan 2010 21:26:33 -0000
1.1
@@ -0,0 +1,264 @@
+# SOME DESCRIPTIVE TITLE
+# Copyright (C) YEAR Free Software Foundation, Inc.
+# This file is distributed under the same license as the PACKAGE package.
+# FIRST AUTHOR <address@hidden>, YEAR.
+#
+#, fuzzy
+msgid ""
+msgstr ""
+"Project-Id-Version: PACKAGE VERSION\n"
+"POT-Creation-Date: 2010-01-11 16:25-0500\n"
+"PO-Revision-Date: YEAR-MO-DA HO:MI+ZONE\n"
+"Last-Translator: FULL NAME <address@hidden>\n"
+"Language-Team: LANGUAGE <address@hidden>\n"
+"MIME-Version: 1.0\n"
+"Content-Type: text/plain; charset=CHARSET\n"
+"Content-Transfer-Encoding: ENCODING"
+
+# type: Content of: <h2>
+#:
+msgid "Selling Exceptions"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid "by <a href=\"http://www.stallman.org/\";>Richard Stallman</a>"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"<em>The practice of selling license exceptions became a hot topic when I "
+"co-signed Knowledge Ecology International's letter warning that Oracle's "
+"purchase of MySQL (plus the rest of Sun) might not be good for MySQL.</em>"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"<em>As the following article explains, my feelings about selling license "
+"exceptions are mixed. Clearly it is possible to develop powerful and "
+"complex software packages under the GNU GPL without selling exceptions, and "
+"we do this. MySQL can be developed this way too. However, selling "
+"exceptions has been used by MySQL developers. Who should decide whether to "
+"continue this? I don't think it is wise to give major decisions about a free "
+"software project to a large proprietary competitor, which might naturally "
+"prefer that the project develop less rather than more.</em>"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"<em>One thing that makes no sense at all is the idea of changing the license "
+"of MySQL to something non-copyleft. That would eliminate the possibility of "
+"selling exceptions, but allow all sorts of proprietary modified versions. "
+"Wherever MySQL should go, it isn't there.</em>"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <h3>
+msgid "On Selling Exceptions to the GNU GPL"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"When I co-signed the <a "
+"href=\"/philosophy/ec_letter_mysql_oct19.pdf\">letter objecting to Oracle's "
+"planned purchase of MySQL</a><sup><a href=\"#footnote\">1</a></sup> (along "
+"with the rest of Sun), some free software supporters were surprised that I "
+"approved of the practice of selling license exceptions which the MySQL "
+"developers have used. They expected me to condemn the practice outright. "
+"This article explains what I think of the practice, and why."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Selling exceptions means that the copyright holder of the code releases it "
+"to the public under a free software license, then lets customers pay for "
+"permission to use the same code under different terms, for instance allowing "
+"its inclusion in proprietary applications."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"We must distinguish the practice of selling exceptions from something "
+"crucially different: proprietary extensions or proprietary versions of a "
+"free program. These two activities, even if practiced simultaneously by one "
+"company, are different issues. In selling exceptions, the same code that "
+"the exception applies to is available to the general public as free "
+"software. An extension or a modified version that is only available under a "
+"proprietary license is proprietary software, pure and simple, and no better "
+"than any other proprietary software. This article is concerned with cases "
+"that involve strictly and only the sale of exceptions."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"I've considered selling exceptions acceptable since the 1990s, and on "
+"occasion I've suggested it to companies. Sometimes this approach has made "
+"it possible for important programs to become free software."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"The KDE desktop was developed in the 90s based on the Qt library. Qt was "
+"proprietary software, and TrollTech charged for permission to embed it in "
+"proprietary applications. TrollTech allowed gratis use of Qt in free "
+"applications, but this did not make it free/libre software. Completely free "
+"operating systems therefore could not include Qt, so they could not use KDE "
+"either."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"In 1998, the management of TrollTech recognized that they could make Qt free "
+"software and continue charging for permission to embed it in proprietary "
+"software. I do not recall whether the suggestion came from me, but I "
+"certainly was happy to see the change, which made it possible to use Qt and "
+"thus KDE in the free software world."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Initially, they used their own license, the Q Public License "
+"(QPL)—quite restrictive as free software licenses go, and incompatible "
+"with the GNU GPL. Later they switched to the GNU GPL; I think I had "
+"explained to them that it would work for the purpose."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Selling exceptions depends fundamentally on using a copyleft license, such "
+"as the GNU GPL, for the free software release. A copyleft license permits "
+"embedding in a larger program only if the whole combined program is released "
+"under that license; this is how it ensures extended versions will also be "
+"free. Thus, users that want to make the combined program proprietary need "
+"special permission. Only the copyright holder can grant that, and selling "
+"exceptions is one style of doing so. Someone else, who received the code "
+"under the GNU GPL or another copyleft license, cannot grant an exception."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"When I first heard of the practice of selling exceptions, I asked myself "
+"whether the practice is ethical. If someone buys an exception to embed a "
+"program in a larger proprietary program, he's doing something wrong (namely, "
+"making proprietary software). Does it follow that the developer that sold "
+"the exception is doing something wrong too?"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"If that implication is valid, it would also apply to releasing the same "
+"program under a noncopyleft free software license, such as the X11 license. "
+"That also permits such embedding. So either we have to conclude that it's "
+"wrong to release anything under the X11 license—a conclusion I find "
+"unacceptably extreme—or reject this implication. Using a noncopyleft "
+"license is weak, and usually an inferior choice, but it's not wrong."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"In other words, selling exceptions permits some embedding in proprietary "
+"software, and the X11 license permits even more embedding. If this doesn't "
+"make the X11 license unacceptable, it doesn't make selling exceptions "
+"unacceptable."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"There are three reasons why the FSF doesn't practice selling exceptions. "
+"One is that it doesn't lead to the FSF's goal: assuring freedom for each "
+"user of our software. That's what we wrote the GNU GPL for, and the way to "
+"achieve this most thoroughly is to release under GPL version 3-or-later and "
+"not allow embedding in proprietary software. Selling exceptions wouldn't "
+"achieve this, just as release under the X11 license wouldn't. So normally "
+"we don't do either of those things. We release under the GPL only."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"Another reason we release only under the GPL is so as not to permit "
+"proprietary extensions that would present practical advantages over our free "
+"programs. Users for whom freedom is not a value might choose those non-free "
+"versions rather than the free programs they are based on—and lose "
+"their freedom. We don't want to encourage that."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"But there are occasional cases where, for specific reasons of strategy, we "
+"decide that using a more permissive license on a certain program is better "
+"for the cause of freedom. In those cases, we release the program to "
+"everyone under that permissive license."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"This is because of another ethical principle that the FSF follows: to treat "
+"all users the same. An idealistic campaign for freedom should not "
+"discriminate, so the FSF is committed to giving the same license to all "
+"users. The FSF never sells exceptions; whatever license or licenses we "
+"release a program under, that is available to everyone."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"But we need not insist that companies follow that principle. I consider "
+"selling exceptions an acceptable thing for a company to do, and I will "
+"suggest it where appropriate as a way to get programs freed."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <h4>
+msgid "Footnotes"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <p>
+msgid ""
+"This is a local copy of the document from <a "
+"href=\"http://keionline.org/sites/default/files/ec_letter_mysql_oct19.pdf\";>its
"
+"original location</a>."
+msgstr ""
+
+#. TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.
+# type: Content of: <div>
+msgid "*GNUN-SLOT: TRANSLATOR'S NOTES*"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <div><p>
+msgid ""
+"Please send FSF & GNU inquiries to <a "
+"href=\"mailto:address@hidden";><address@hidden></a>. There are also <a "
+"href=\"/contact/\">other ways to contact</a> the FSF. <br /> Please send "
+"broken links and other corrections or suggestions to <a "
+"href=\"mailto:address@hidden";><address@hidden></a>."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <div><p>
+msgid ""
+"Please see the <a "
+"href=\"/server/standards/README.translations.html\">Translations README</a> "
+"for information on coordinating and submitting translations of this article."
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <div><p>
+msgid "Copyright © 2009 Richard Stallman"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <div><p>
+msgid ""
+"This work is licensed under the Creative Commons Attribution-No Derivative "
+"Works 3.0 United States License. To view a copy of this license, visit <a "
+"href=\"http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/\";>http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/</a>
"
+"or send a letter to Creative Commons, 171 Second Street, Suite 300, San "
+"Francisco, California, 94105, USA."
+msgstr ""
+
+#. TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.
+# type: Content of: <div><div>
+msgid "*GNUN-SLOT: TRANSLATOR'S CREDITS*"
+msgstr ""
+
+#. timestamp start
+# type: Content of: <div><p>
+msgid "Updated:"
+msgstr ""
+
+# type: Content of: <div><h4>
+msgid "Translations of this page"
+msgstr ""
| [Prev in Thread] |
Current Thread |
[Next in Thread] |
- www home.tr.shtml gnu/thegnuproject.ca.html gnu...,
Yavor Doganov <=