www/philosophy misinterpreting-copyright.nl.html

[Tom Uijldert]

CVSROOT:        /web/www
Module name:    www
Changes by:     Tom Uijldert <tuijldert>        07/11/16 18:33:06

Added files:
        philosophy     : misinterpreting-copyright.nl.html 

Log message:
        Initial dutch translation from version 1.17

CVSWeb URLs:
http://web.cvs.savannah.gnu.org/viewcvs/www/philosophy/misinterpreting-copyright.nl.html?cvsroot=www&rev=1.1

Patches:
Index: misinterpreting-copyright.nl.html
===================================================================
RCS file: misinterpreting-copyright.nl.html
diff -N misinterpreting-copyright.nl.html
--- /dev/null   1 Jan 1970 00:00:00 -0000
+++ misinterpreting-copyright.nl.html   16 Nov 2007 18:32:48 -0000      1.1
@@ -0,0 +1,674 @@
+<!--#include virtual="/server/header.html" -->
+<title>Het Verkeerd Uitleggen van het Auteursrecht- GNU Project - Free 
Software Foundation (FSF)</title>
+<!--#include virtual="/server/banner.html" -->
+<h2>Het Verkeerd Uitleggen van het Auteursrecht</h2>
+
+<!-- This document uses XHTML 1.0 Strict, but may be served as -->
+<!-- text/html.  Please ensure that markup style considers -->
+<!-- appendex C of the XHTML 1.0 standard. See validator.w3.org. -->
+
+<!-- Please ensure links are consistent with Apache's MultiView. -->
+<!-- Change include statements to be consistent with the relevant -->
+<!-- language, where necessary. -->
+
+<p>door <a href="http://stallman.org/";><strong>Richard 
Stallman</strong></a></p>
+
+<p>
+Er is iets vreemds en gevaarlijks gaande met het auteursrecht. Volgens de 
+Amerikaanse grondwet is het auteursrecht er ten behoeve van de gebruikers 
&mdash;
+ diegenen die de boeken lezen, de muziek luisteren of de programma's draaien 
+&mdash; en niet ten behoeve van de uitgevers of auteurs. Terwijl mensen in 
+toenemende mate echter de beperkingen afwijzen en overtreden die ze in naam 
van 
+deze wet krijgen opgelegd, &ldquo;ten behoeve van zichzelf&rdquo;, is 
+diezelfde Amerikaanse overheid bezig om meer beperkingen op te leggen en 
+probeert het mensen af te schrikken met nieuwe strengere straffen.
+</p>
+<p>
+Hoe kan het, dat bepalingen uit naam van het auteursrecht recht ingaan tegen 
+de oorspronkelijke bedoeling van deze wet, zoals die in de grondwet is 
verwoord? 
+En hoe kunnen we deze weer in lijn brengen met het oorspronkelijke doel? Om 
dit 
+te begrijpen moeten we teruggaan naar de basis van deze wet: de Amerikaanse 
+grondwet.
+</p>
+
+<h3>Auteursrecht in de Amerikaanse Grondwet</h3>
+<p>
+Ten tijde van het opstellen van die grondwet werd voorgesteld om auteurs een 
+monopolie te geven op de kopieerrechten &mdash; wat werd verworpen. De 
+stichters van dit land namen een ander standpunt in, namelijk dat het 
+auteursrecht geen natuurlijk recht was van auteurs maar een kunstmatige 
regeling 
+in hun voordeel ten behoeve van algemene vooruitgang. De grondwet staat een 
+auteursrechtensysteem toe met de volgende paragraaf (artikel I, sectie 8):
+</p>
+<blockquote><p>
+Het Congres zal gerechtigd zijn om de ontwikkeling van wetenschap en kunst te 
+stimuleren door het vergeven van tijdelijke, exclusieve rechten aan auteurs en 
+uitvinders voor hun werken en uitvindingen.
+</p></blockquote>
+<p>
+Het Hooggerechtshof heeft al in meerdere uitspraken bevestigd dat het 
stimuleren 
+van de vooruitgang een belang is van de gebruikers van auteursrechtelijk 
+beschermd werk. Bijvoorbeeld in de uitspraak van Fox Film versus Doyal was de 
+uitspraak,
+</p>
+<blockquote><p>
+Het enige belang van de Verenigde Staten en de enige reden voor het verlenen 
van 
+auteursrechtelijke bescherming ligt in de algemene voordelen voor de 
+maatschappij die het werk van auteurs met zich meebrengt.
+</p></blockquote>
+<p>
+Deze fundamentele beslissing verklaart waarom het auteursrecht geen 
<b>vereiste</b>
+is voor de grondwet maar slechts <b>toegestaan</b> als mogelijkheid &mdash; 
+en waarom het hier om een &ldquo;tijdelijke&rdquo; regeling gaat. Wanneer het 
+auteursrecht een natuurlijk recht betrof, iets wat auteurs krijgen omdat ze 
het 
+verdienen, zou er geen enkele reden zijn dit recht na een periode te laten 
+vervallen. Net zoals er geen enkele reden is om eenieders huis aan de staat te 
+laten vervallen, x jaar na de bouw.
+</p>
+
+<h3>De &ldquo;Auteursrechten-ruilhandel&rdquo;</h3>
+<p>
+Het auteursrechtensysteem werkt doordat het voorrechten verleent aan uitgevers 
+en auteurs; maar ten behoeve van anderen. Men doet dit om hun gedrag te 
sturen: 
+een aanmoediging richting auteurs om meer te schrijven en publiceren. 
Feitelijk 
+spendeert de overheid natuurlijke rechten, ten behoeve van de maatschappij, om 
+die zo te voorzien van meer uitgegeven werk. Juristen noemen dit begrip de 
+&ldquo;auteursrechten-ruilhandel&rdquo;. Het is net als de aanschaf van een 
snelweg 
+of vliegtuig door de overheid met ons belastinggeld, behalve dan dat de 
overheid 
+onze vrijheid uitgeeft, niet ons geld.
+</p>
+<p>
+Maar is deze ruilhandel voor de maatschappij ook echt het goedkoopste? 
Varianten hierop 
+zijn mogelijk, welke is de beste? Ieder vraagstuk over auteursrecht gaat 
+hierover. Wanneer we de vraag niet goed begrijpen zal het antwoord ook nergens 
+op slaan.
+</p>
+<p>
+De grondwet kent auteursrecht toe aan auteurs. In de praktijk geven die dit 
+meestal door aan hun uitgevers; het zijn de uitgevers, niet de auteurs, 
+die hiervan profiteren, hoewel de auteurs hier ook een klein beetje in 
meedoen. 
+En dus zijn het meestal de uitgevers die pleiten voor meer auteursrecht. Om de 
+alledaagse praktijk van het auteursrecht beter te laten zien zal dit 
+artikel het hebben over uitgevers in plaats van auteurs als houders van het 
+auteursrecht. We hebben het, als gebruikers van het auteursrecht, ook over 
+&ldquo;lezers&rdquo; hoewel het gebruik niet altijd over lezen gaat omdat
+&ldquo;de gebruiker&rdquo; iets abstracts is.
+</p>
+
+<h3>De eerste fout: &ldquo;een compromis&rdquo;</h3>
+<p>
+De auteursrechten-ruilhandel gaat over de belangen van de maatschappij: 
voordeel 
+voor het lezend publiek is het doel; de voordelen -als die er zijn- voor de 
+uitgevers zijn alleen een middel om dit doel te bereiken. Het belang van de 
+lezer en de uitgever zijn niet gelijk. De eerste fout in de uitleg 
+van het auteursrecht is dat belangen van de uitgever gelijk worden gesteld aan 
die 
+van de lezer.
+</p>
+<p>
+Er wordt vaak beweerd dat het Amerikaanse auteursrecht een 
&ldquo;compromis&rdquo;
+moet zijn tussen de belangen van de uitgever en die van de lezers. Een 
+aantal mensen presenteert dit als een alternatieve verwoording van het 
+auteursrecht in de grondwet, oftewel: het is gelijk aan het 
auteursrechten-koopje.
+</p>
+<p>
+Maar deze meningen zijn niet gelijk; ze verschillen in opvatting en gevolgen. 
+Het compromis gaat ervan uit dat de belangen van de lezer en de uitgever 
alleen 
+kwantitatief verschillen, &ldquo;hoeveel belang&rdquo; we er aan moeten 
hechten. 
+Het begrip &ldquo;belanghebbenden&rdquo; wordt hierbij vaak gebruikt; het gaat 
+ervan uit dat allerlei belangen in een beleidsbeslissing gelijk gewicht in de 
+schaal leggen. Dit inzicht negeert de kwalitatieve belangen van lezers versus 
+uitgevers, wat juist de reden is voor de overheid om deel te nemen aan het 
+auteursrechten-koopje.
+</p>
+<p>
+De gevolgen hiervan zijn verstrekkend. Omdat de rechten van het publiek in de 
+ruilhandel &mdash; het idee dat auteursrechten alleen zijn goed te 
+praten in het belang van de lezers, niet de uitgevers &mdash; teniet wordt 
+gedaan in dit &ldquo;compromis&rdquo; door de belangen van de uitgevers. Omdat 
+de belangen van een uitgever een doel op zich zijn, kan deze het auteursrecht 
+aanwenden voor andere belangen dan die van algemeen nut.
+</p>
+<p>
+Praktisch gezien wordt hiermee een omgekeerde bewijslast gecre&euml;erd voor 
+veranderingen in het auteursrecht. Het oorspronkelijke auteursrecht vraagt van 
+uitgevers om het publiek te overtuigen bepaalde vrijheden op te geven. Het 
+compromis draait dit om, vooral omdat er in het algemeen geen twijfel is of 
+uitgevers hier wel van zullen profiteren. Dus wanneer lezers niet aan kunnen 
+tonen dat dit belang &ldquo;voldoende&rdquo; wordt geschaad, kunnen uitgevers 
+dus ieder voorrecht opeisen dat ze wensen.
+</p>
+<p>
+Omdat dit &ldquo;compromis&rdquo; dus voorbijgaat aan de gerechtigde belangen 
+van de lezers moeten we het afwijzen.
+</p>
+
+<h3>Een Compromis Waarvoor??</h3>
+<p>
+Wanneer de overheid iets aanschaft voor de gemeenschap handelt het namens die 
+gemeenschap; ze hebben de verplichting de beste overeenkomst aan te gaan 
&mdash; 
+het beste voor de gemeenschap, niet voor de andere partij.
+</p>
+<p>
+Wanneer bijvoorbeeld aannemers worden benaderd voor het maken van een snelweg 
+zal de overheid ernaar streven zo min mogelijk geld uit te geven voor zoveel 
+mogelijk snelweg. Hiervoor gebruiken ze een aanbestedingsprocedure, om de 
prijs 
+te drukken.
+</p>
+<p>
+In de praktijk kan de prijs niet dalen tot nul omdat aannemers niet zo laag 
+zullen bieden. Ze hebben hierbij de normale rechten van deelnemers aan een 
vrije 
+maatschappij, waaronder het recht om nadelige contracten te weigeren; zelfs 
het 
+laagste bod zal een aannemer winst brengen. Er is dus sprake van een soort van 
+compromis. Maar dit compromis gaat voorbij aan de verschillende belangen van 
de 
+partijen. Het is een compromis tussen het algemeen belang en de marktwerking. 
De 
+overheid probeert de beste overeenkomst te bereiken in het belang van de 
+belastingbetalende automobilist in een vrije maatschappij met een vrije markt.
+</p>
+<p>
+Bij de auteursrechten-ruilhandel geeft de overheid onze vrijheid uit in plaats 
van 
+belastinggeld. Vrijheid is meer waard dan geld dus de overheid moet nog 
+zorgvuldiger omgaan met de uitgave ervan. De overheid moet dus de belangen van 
+uitgevers nooit gelijk stellen aan de vrijheid van de maatschappij.
+</p>
+
+<h3>Geen &ldquo;compromis&rdquo; maar &ldquo;ruil&rdquo;</h3>
+<p>
+Het idee om het belang van de lezer af te wegen tegen het belang van de 
uitgever 
+is een verkeerde benadering van het auteursrecht. Er zijn echter wel twee 
+afwegingen van belang: twee belangen van de <b>lezers</b>. Lezers hebben een 
+eigen belang in hun vrijheid van het gebruik van uitgegeven werken; 
afhankelijk 
+van de omstandigheden kunnen ze ook belang hebben bij het publiceren via een 
of 
+ander aanmoedigingssysteem.
+</p>
+<p>
+Het woord &ldquo;compromis&rdquo; binnen het auteursrecht is synoniem geworden 
met het idee dat belangen tussen uitgevers en lezers worden afgewogen. Dit 
&ldquo;afwegen&rdquo; in het belang van de lezers is verwarrend &mdash; we 
hebben een ander begrip nodig.
+</p>
+<p>
+Wanneer iemand twee tegengestelde belangen heeft maakt hij een keus uit de 
+minste van twee kwaden. Dus in plaats van te spreken over een &ldquo;compromis
+&rdquo; tussen partijen kunnen we beter spreken van het vinden van een balans 
+tussen het weggeven van onze vrijheid of hem behouden.
+</p>
+
+<h3>De tweede fout: maximaliseren van de verkoop</h3>
+<p>
+De tweede fout met het auteursrecht neemt als uitgangspunt het maximaliseren 
van 
+het aantal uitgegeven werken &mdash; niet slechts het verhogen ervan. Het idee 
+van een &ldquo;compromis&rdquo; stelt de belangen van uitgevers gelijk aan die 
+van lezers, deze tweede fout plaatst ze boven die lezers.
+</p>
+<p>
+Wanneer we iets kopen, kopen we niet gelijk de hele voorraad of het duurste 
+model. We bewaren ook nog wat voor andere aankopen door alleen te kopen wat we 
+nodig hebben of wat voldoet aan de wensen. De wet van de verminderde 
+meeropbrengst zorgt ervoor dat we niet al ons geld in &eacute;&eacute;n 
produkt 
+steken omdat dit niet effici&euml;nt is.
+</p>
+<p>
+Deze wet geldt ook voor het auteursrecht. De eerste vrijheden die we zullen 
+inruilen zijn diegene die we het minst zullen missen met het meeste effect op 
+het stimuleren van nieuwe publicaties. Wanneer we meer vrijheden opgeven komen 
+we op een punt dat de ruil een groter offer van ons vraagt dan het beoogde 
+effect. En zo komen we op een transactie waarbij publicaties maximaal worden 
+gestimuleerd zonder dat we &aacute;l teveel hoeven inleveren.
+</p>
+<p>
+Accepteren van het idee van maximalisatie gaat in tegen al deze afwegingen 
+&mdash; het bepaald dat iedereen bijna al zijn vrijheid moet opgeven ter 
+stimulering van publicaties.
+</p>
+
+<h3>De retoriek van maximalisatie</h3>
+<p>
+In de praktijk wordt dit idee van maximalisatie ten koste van al je vrijheid 
+gesteund door wijdverbreide retoriek die stelt dat kopi&euml;ren van 
uitgegeven 
+werk illegaal is, oneerlijk en fout. Uitgevers noemen mensen die kopi&euml;ren 
+bijvoorbeeld &ldquo;piraten&rdquo;, een scheldwoord met als doel om het delen 
+met je buurman gelijk te stellen aan het aanvallen van een schip. (Dit 
+scheldwoord werd eerder gebruikt door schrijvers om uitgevers te beschrijven 
die 
+manieren vonden om toch legaal ongeautoriseerd werk te publiceren; het huidige 
+gebruik door uitgevers keert dit bijna om). Deze retoriek is een directe 
+afwijzing van het grondwettelijke uitgangspunt van auteursrecht, maar 
+presenteert zichzelf als de enig juiste traditie van het Amerikaanse 
+rechtssysteem.
+</p>
+<p>
+De &ldquo;piraten&rdquo;-retoriek wordt geaccepteerd omdat de media dit denken 
+te begrijpen zodat niemand beseft hoe radicaal dit wel niet is. Het is 
+vervolgens effectief doordat, wanneer we dit accepteren als iets illegaals, we 
+ook geen bezwaar kunnen maken tegen uitgevers die eisen dat we de vrijheid om 
+dit te doen opgeven. Oftewel, wanneer uitgevers ons vragen ze meer macht te 
+geven, kunnen we dit niet weigeren met het simpele bezwaar: &ldquo;nee, want 
we 
+willen kunnen kopi&euml;ren&rdquo;, want dat is tenslotte 
&ldquo;illegaal&rdquo;.
+</p>
+<p>
+Er blijven zo weinig argumenten over tegen uitbreiding van het auteursrecht, 
+behalve bijzaken. Hierdoor gaat het tegenwoordig in het debat om versterking 
van 
+het auteursrecht uitsluitend nog om bijzaken, niemand durft tenslotte nog te 
+refereren aan het recht om te kopi&euml;ren als iets legaals.
+</p>
+<p>
+Maximalisatie draait er in de praktijk dus op uit dat &ldquo;uitgevers beweren 
+dat zekere handelingen hun verkoop doen stagneren &mdash; of denken dat dit 
zal 
+gebeuren &mdash; en dus aannemen dat dit de hoeveelheid publicaties negatief 
zal 
+be&iuml;nvloeden en dus dienen die handelingen verboden te worden&rdquo;. Wat 
+tot de belachelijke conclusie leidt dat het publiek belang direct samenhangt 
met 
+de omzet van uitgevers: wat goed is voor de media is goed voor de VS.
+</p>
+
+<h3>De derde fout: het vergroten van de macht van uitgevers</h3>
+<p>
+Wanneer uitgevers mensen eenmaal hebben overtuigd van de noodzaak tot 
+maximalisatie, kostte wat kost, is de volgende stap om daaruit af te leiden 
dat 
+ze <em>dus</em> absolute zeggenschap moeten hebben over de gepubliceerde 
werken 
+&mdash; door het auteursrecht tot in het extreme uit te breiden en alle 
soorten 
+van gebruik te laten afdekken of door alternatieve juridische trukjes zoals 
+verzegelde verpakkingen en licenties. Het doel hiervan is om &ldquo;redelijk 
+gebruik&rdquo; af te schaffen en de &ldquo;rechten van de eerste koper&rdquo; 
+teniet te doen. Deze lobby wordt uitgeoefend op ieder denkbaar overheidsnivo, 
+van staten tot de regering en internationale organen.
+</p>
+<p>
+Deze stap is niet goed want een strenger auteursrecht werkt averechts op het 
+verschijnen van nieuw, nuttig werk. Shakespeare bijvoorbeeld, leende 
+verhaallijnen van stukken die een tiental jaren daarvoor waren gepubliceerd. 
+Wanneer destijds dus het huidige auteursrecht had gegolden waren zijn 
+toneelstukken illegaal geweest.
+</p>
+<p>
+Ook al willen we, kostte wat kost, zoveel mogelijk publicaties, het uitbreiden 
+van de macht van uitgevers is daarvoor niet het juiste middel. Als 
+promotiemiddel voor vooruitgang snijdt het zichzelf in de vingers.
+</p>
+
+<h3>Het resultaat van deze drie fouten</h3>
+<p>
+De huidige trend bij auteursrechten is om uitgevers meer macht te geven voor 
+langere tijd. Het principe van het auteursrecht, oftewel het verwrongen beeld 
+dat uit deze fouten naar voren komt, geeft geen aanleiding om hiertegen te 
zijn. 
+Wetgevers bedienen aldus de uitgevers, onder het mom het publieke belang te 
+dienen.
+</p>
+<p>
+Dit is bijvoorbeeld wat senator Hatch had te zeggen bij zijn introductie van 
+wetsvoorstel S. 483 uit 1995 die het auteursrecht met 20 jaar zou verlengen:
+</p>
+
+<blockquote><p>
+Ik geloof dat we met het vaststellen van deze periode een juiste balans hebben 
+gevonden tussen de belangen van auteurs en die van de gemeenschap waar het het 
+stimuleren van nieuw werk betreft.
+</p></blockquote>
+<p>
+Dit wetsvoorstel verlengde het auteursrecht op bestaande werken vanaf 1920. De 
+wijziging was een kadootje aan de uitgevers zonder dat dit het publieke belang 
+op welke manier dan ook diende. Het is tenslotte onmogelijk om met 
terugwerkende 
+kracht alsnog het aantal publicaties uit die periode te verhogen. Men heeft de 
+gemeenschap ondertussen wel een vrijheid afgenomen &mdash; het recht om een 
+boek uit die tijd opnieuw uit te geven.
+</p>
+<p>
+Het voorstel verlengde ook het auteursrecht voor werk wat nog niet is 
+verschenen. Dit zou neerkomen op 95 in plaats van 75 jaar. Dit zou in theorie 
+goed zijn voor het stimuleren van nieuwe werken; maar iedere uitgever die 
+beweerd dat hij deze extra aansporing nodig heeft zou dit moeten onderbouwen 
met 
+serieuze verkoopprognoses tot 2075.
+</p>
+<p>
+Het moge duidelijk zijn dat de argumenten van de uitgevers niet door het 
congres 
+werden aangevochten: het voorstel werd in 1998 aangenomen. Het werd bekend als 
+het Sonny Bono Verlengingsvoorstel, genoemd naar een van de voorstellers die 
+eerder dat jaar overleed. Zijn weduwe, die zijn termijn verder uitzat, had 
+hierover het volgende te zeggen:
+</p>
+
+<blockquote><p>
+Eigenlijk wilde Sonny dat het auteursrecht voor eeuwig zou gelden. Men heeft 
mij 
+verteld dat dit ongrondwettelijk zou zijn. Ik nodig hierbij iedereen uit om 
mij 
+te steunen in het streven het auteursrecht op alle mogelijke manieren te 
+versterken. Zoals bekend, ligt er een voorstel van Jack Valenti om het 
+auteursrecht te verlengen tot eeuwig minus &eacute;&eacute;n dag. Wellicht dat 
+de commissie zich hierover kan buigen op het volgende congres.
+</p></blockquote>
+<p>
+Het hooggerechtshof zal zich nog buigen over een lopende zaak die de wet terug 
+wil draaien voor reeds verschenen werk op grond van het feit dat dit geen 
+vooruitgang stimuleert, zoals aangegeven in de grondwet.
+</p>
+<p>
+Een andere wet, aangenomen in 1996, verbied het kopi&euml;ren van uitgegeven 
+werk, ook al geef je ze weg aan vrienden als kado. Voorheen was dit in de VS 
+gewoon toegestaan.
+</p>
+<p>
+Maar het kan nog erger met de &ldquo;Digital Millennium Copyright Act&rdquo; 
+(DMCA), met als doel kopieerbeveiligingen (waar computergebruikers een hekel 
aan 
+hebben) opnieuw te introduceren door het strafbaar te stellen dit soort 
+beveiligingen te omzeilen of zelfs maar informatie hierover prijs te geven. De 
+wet geeft feitelijk de macht aan uitgevers om hun eigen auteursrecht te maken. 
+Het stelt dat uitgevers vrij zijn om wat voor beperkingen dan ook op het 
gebruik 
+van een werk aan te brengen waarbij die beperking automatisch wettelijke 
status 
+heeft mits het versleuteld is dan wel een licentie heeft om het af te dwingen.
+</p>
+<p>
+E&eacute;n van de aanleidingen voor deze wet was dat het regelingen zou 
+bevatten, voortkomend uit een recente overeenkomst om het auteursrecht uit te 
+breiden. De overeenkomst werd uitgevaardigd door de &ldquo;World Intellectual 
+Property Organization&rdquo;, een organisatie bestaande uit voornamelijk 
+auteursrechthebbenden en patenthouders, daarbij gesteund door de regering 
+Clinton. Daar de overeenkomst alleen gaat over het uitbreiden van het 
+auteursrecht is het nog maar de vraag in hoeverre dit het publieke belang 
dient. 
+Hoe dan ook, het wetsvoorstel ging veel verder dan de overeenkomst vereiste.
+</p>
+<p>
+Vooral bibliotheken leverden tegenstand, voornamelijk vanwege de regel die
+kopi&euml;ren in het geheel verbiedt, ook voor &ldquo;redelijk eigen 
gebruik&rdquo;. 
+Wat was de reactie hierop van de uitgevers? Gewezen volksvertegenwoordiger Pat 
+Schroeder, tegenwoordig een lobbyist voor de Amerikaanse uitgevers 
organisatie, 
+stelde dat de uitgevers niet konden leven met waar de bibliotheken om vroegen. 
+Aangezien die bibliotheken alleen vroegen om een handhaving van de 
+huidige status, vraagt men zich af hoe de uitgevers dan tot nu toe hebben 
+overleefd.
+</p>
+<p>
+Congreslid Barney Frank liet zien, in een bijeenkomst met mij en anderen die 
+tegen deze wet waren, hoever de grondwet in deze wordt genegeerd. Hij beweerde 
+dat er dringend nieuwe regelgeving nodig was, compleet met wettelijke 
straffen, 
+omdat de &ldquo;filmindustrie zich zorgen maakte&rdquo;, net als de
+&ldquo;muziekindustrie&rdquo;, alsook andere &ldquo;industrie&euml;n&rdquo;. 
Dus vroeg 
+ik hem of dit in het publiek belang was. Zijn antwoord sprak boekdelen: &ldquo;
+Waarom heb je het over het publiek belang? Deze creatievelingen hoeven hun 
+rechten niet op te geven in het belang van de gemeenschap!&rdquo; De
+&ldquo;industrie&rdquo; wordt gelijk gesteld aan de creatieve auteurs die het 
inhuurt. 
+Het auteursrecht beschouwd men daarbij als een natuurlijk recht en de grondwet 
+is op zijn kop gezet.
+</p>
+<p>
+De DMCA werd van kracht in 1998. Het stelt dat redelijk eigen gebruik nog 
steeds 
+is toegestaan maar geeft uitgevers het recht alle software of hardware te 
+verbieden waarmee je dit zou kunnen gebruiken. In de praktijk is redelijk 
eigen 
+gebruik dus verboden geworden.
+</p>
+<p>
+Met deze wet in de hand heeft de filmindustrie censuur opgelegd aan vrije 
+software die DVD's leest en afspeelt en zelfs informatie over hoe DVD's 
gelezen 
+kunnen worden is gecensureerd. In April 2001 werd professor Edward Felten 
+middels dreigende rechtszaken van de &ldquo;Recording Industry Association of 
+America&rdquo;, gedwongen zijn wetenschappelijke artikel in te trekken waarin 
hij 
+uitlegde wat hij wijzer was geworden van een voorgesteld versleutelsysteem 
voor 
+het beperkt toegankelijk maken van opgenomen muziek.
+</p>
+<p>
+We zien inmiddels ook de opkomst van elektronische boeken die de normale 
+vrijheden van een lezer ontnemen &mdash; bijvoorbeeld de vrijheid om een boek 
uit te 
+lenen aan een vriend, de vrijheid het aan een tweedehands winkel te verkopen, 
de 
+vrijheid het uit een bibliotheek te kunnen lenen, de vrijheid het te kunnen 
+kopen zonder hiervoor je personalia af te hoeven geven en zelfs de vrijheid om 
+het twee keer te lezen. Versleutelde electronische boeken stellen aan al deze 
+aktiviteiten paal en perk &mdash; je kunt ze alleen lezen met speciale, 
geheime 
+software die er is om jou te beperken in het gebruik.
+</p>
+<p>
+Ik zal nooit een dergelijk elektronisch boek kopen en ik hoop dat jij ze ook 
+zult weigeren. Als een elektronisch boek je niet dezelfde rechten geeft als 
+een papieren exemplaar, weiger het dan!
+</p>
+<p>
+Iedereen die onafhankelijk software uitbrengt die versleutelde electronische 
+boeken kan lezen riskeert strafvervolging. Dat overkwam een Russische 
+programmeur, Dmitry Sklyarov, die in 2001 werd gearresteerd bij een bezoek aan 
+de VS voor een conferentie. Hij had in Rusland zo'n programma 
+geschreven, iets wat in zijn land niet verboden was. Nu bereid Rusland een wet 
+voor die dit ook verbiedt en de Europese Unie heeft recent een dergelijke wet 
al 
+aangenomen.
+</p>
+<p>
+Electronische boeken zijn nog niet door het grote publiek geaccepteerd, maar 
+niet omdat lezers zo aan hun vrijheid hechtten; het was om andere redenen niet 
+aantrekkelijk ze te lezen, met name omdat de schermen niet zo makkelijk zijn 
af 
+te lezen als papier. De volgende poging zal waarschijnlijk wel raak zijn met 
de 
+komst van &ldquo;electronisch papier&rdquo; &mdash; boek-achtige apparaatjes 
+waarin een beveiligd electronisch boek kan worden geladen. Wanneer deze beter 
+leesbaar blijken dan papier zullen we weer op de bres moeten voor onze 
vrijheid. 
+Ondertussen maakt het electronische boek in beperkte kring wel opgang: de 
+universiteit van New York en andere tandheelkundige opleidingen leveren hun 
+studenten alleen beveiligde electronische studieboeken.
+</p>
+<p>
+De mediabedrijven vinden dit nog niet ver genoeg gaan. In 2001 stelde Senator 
+Hollings, gesteund door Disney, een wet voor genaamd de &ldquo;Security Systems
+Standards and Certification Act&rdquo; (SSSCA)<a href="#footnote1">[1]</a>, 
+die voorstelt dat alle computers (en alle andere digitale opnameapparatuur en 
+afspelers) uit moeten worden gerust met een door de overheid goedgekeurd 
systeem 
+voor kopieerbeveiliging. Dat is het uiteindelijke doel, maar als eerste op de 
+agenda staat het verbieden van het op de markt brengen van apparaten die HDTV 
+kunnen ontvangen en die je kunt aanpassen (oftewel ombouwen voor je eigen 
+doeleinden). Omdat vrije software software is die gebruikers kunnen veranderen 
+worden we hier dus voor het eerst geconfronteerd met een wet die vrije 
software 
+verbiedt voor een bepaalde toepassing. Het verbieden voor andere toepassingen 
+zal daarna niet lang op zich laten wachten. Wanneer de FCC deze wet overneemt 
+zal software zoals GNU Radio dus gecensureerd worden.
+</p>
+<p>
+Er moet politieke druk worden uitgeoefend om dit soort wetsvoorstellen de kop 
in 
+te drukken. <a href="#footnote2">[2]</a></p>
+
+<h3>Op zoek naar een goede ruil</h3>
+<p>
+Hoe kan men het best een beleid bepalen met betrekking tot het auteursrecht? 
+Wanneer het auteursrecht een transactie is die wordt gedaan in het publiek 
belang 
+dan zal het dus vooral dat publieke belang moeten dienen. De plicht van de 
+overheid daarbij is dus om die vrijheid zo duur mogelijk te verkopen. We 
zouden 
+zo min mogelijk auteursrecht willen vergeven zonder het publicatie-nivo 
+aan te tasten.
+</p>
+<p>
+De minimum prijs -in vrijheid- die we hiervoor moeten betalen is niet te 
bepalen middels openbare aanbesteding, zoals bij bouwprojecten mogelijk is. Hoe 
dan wel?
+</p>
+<p>
+Een mogelijkheid is om het auteursrecht in stappen af te bouwen en te kijken 
naar de resultaten. Door te observeren wanneer en hoeveel afname in publicaties 
er optreden kunnen we vaststellen hoeveel auteursrecht er precies nodig is om 
een aanvaardbaar nivo van publicaties te handhaven (het publieke belang). Dit 
moeten we vaststellen door te meten, niet door af te gaan op wilde 
voorspellingen van uitgevers, in wiens belang het is die te overdrijven wanneer 
hun macht wordt ingeperkt.
+</p>
+<p>
+Het auteursrecht heeft een aantal onafhankelijke aspecten die apart kunnen 
worden aangepakt. Wanneer we het minimum hebben gevonden voor een aspect zou 
men best nog wel eens een ander aspect ervan kunnen reduceren zonder dat dit de 
stroom publicaties negatief be&iuml;nvloed.
+</p>
+<p>
+Een belangrijk aspect is de duur, die nu is vastgesteld op ongeveer een eeuw. 
+Een goede eerste stap is om de duur van het monopolie op kopi&euml;ren terug 
te 
+brengen naar 10 jaar vanaf de dag van publicatie. Een ander aspect, het maken 
+van afgeleide werken, zou een langere periode kunnen beslaan.
+</p>
+<p>
+Waarom trouwens uitgaan van de dag van publicatie? Omdat het recht om te
+kopi&euml;ren geen waarde heeft voor werken die nog niet zijn uitgegeven; want 
er 
+zijn nog geen kopie&euml;n. Auteurs langer de tijd geven iets te publiceren 
+schaadt geen enkel belang. Schrijvers (die meestal wel de kopieerrechten hebben
+v&oacute;&oacute;r publicatie) zullen publicatie niet uitstellen alleen om het 
+kopieerrecht te verlengen.
+</p>
+<p>
+Waarom tien jaar? Omdat dat een veilige periode is. We kunnen er, kijkend naar 
+de praktijk, van uit gaan dat dit weinig invloed heeft op de stroom uitgegeven 
+werk. Bij de meeste media en genres zijn populaire werken zeer winstgevend in 
de 
+eerste paar jaar en zelfs bestsellers zijn voor die tijd meestal niet meer in 
+druk. Zelfs voor naslagwerken, die meestal een langere levensduur hebben dan 
+tien jaar, zou het genoeg moeten zijn: lezers zullen dan de voorkeur geven aan 
 
+recent bijgewerkte uitgaven -waarvoor weer kopieerrecht geldt- in plaats van 
de 
+verouderde -rechtenvrije- versies.
+</p>
+<p>
+Tien jaar is misschien zelfs langer dan nodig; na een tijdje zouden we kunnen 
+proberen de periode verder te verkorten om zo het systeem beter af te stellen. 
+Tijdens een discussie over auteursrecht op een literaire bijeenkomst, waar ik 
+die tienjarige periode voorstelde, reageerde mijn buurman -een bekende fantasy 
+schrijver- verontwaardigd met de opmerking dat alles langer dan vijf jaar 
+onacceptabel was.
+</p>
+<p>
+Maar niet alles hoeft over &eacute;&eacute;n kam te worden geschoren. Een 
+auteursrecht wat uniform is is niet van het hoogste -publieke- belang en het 
+auteursrecht heeft wel meer uitzonderingen voor bepaald gebruik of 
+media. Het zou gek zijn om bij iedere aanbesteding voor het aanleggen van 
wegen 
+uit te gaan van het hoogste tarief; zo ook zou het gek zijn om er van uit te 
+gaan dat voor iedere artistieke uiting we altijd de hoogste prijs in vrijheid 
+moeten &ldquo;betalen&rdquo;.
+</p>
+<p>
+Wellicht moeten romans, woordenboeken, programma's, liedjes, symfonie&euml;n 
en 
+films ieder een andere monopolie-periode krijgen zodat we de optimale 
-minimale- 
+periode kunnen bepalen voor ieder soort werk waarbij de stroom publicaties nog 
+op peil blijft. Films langer dan een uur kunnen bijvoorbeeld een periode van 
+twintig jaar krijgen toebedeeld vanwege de hoge kosten die het produceren met 
+zich mee brengt. Op mijn eigen vakgebied, programmeren, zou drie jaar 
voldoende 
+moeten zijn. Produkt-cycli in dit segment zijn meestal nog korter.
+</p>
+<p>
+Een ander aspect is de vaststelling wat nog voor &ldquo;redelijk eigen gebruik
+&rdquo; door kan gaan: mogelijkheden om -delen van- werken legaal te 
+reproduceren ook al rust er auteursrecht op. De eerste natuurlijke stap 
daarbij 
+zou het toestaan van individuele, niet-commerci&euml;le, kopie&euml;n zijn. 
Dit 
+zou de privacyschending van de auteursrechtenpolitie van vandaag de dag 
+overbodig maken en heeft waarschijnlijk weinig effect op de verkoop. (Wellicht 
+moeten er dan ook maatregelen worden getroffen om verzegelde licenties tegen 
te 
+gaan die dit soort kopieergedrag weer zouden kunnen verbieden). Ervaringen met 
+Napster leren ons verder dat we ook het niet-commerci&euml;el uitlenen toe 
moeten 
+staan. &mdash; wanneer zoveel mensen het willen kopi&euml;ren en delen, en het 
+zo nuttig vinden, kunnen alleen draconische maatregelen hen hier van af 
houden, en 
+de gemeenschap verdient het te krijgen wat ze wil.
+</p>
+<p>
+Voor romans, en meer in het algemeen voor alle werken met amusementswaarde, is 
+het uitleenrecht waarschijnlijk al voldoende. Computerprogramma's, die een 
+functionele waarde hebben (ze krijgen iets voor elkaar) hebben meer vrijheden 
+nodig, zoals het recht een verbeterde versie uit te brengen. Zie ook de
+&ldquo;Free Software Definition,&rdquo; elders in dit boek voor een uitleg 
over de 
+vrijheden die gebruikers van software zouden moeten hebben. Het is wellicht 
een 
+haalbaar compromis om dit pas in te laten gaan twee of drie jaar na publicatie.
+</p>
+<p>
+Dit soort wijzigingen brengt het auteursrecht voor wat betreft digitaal 
kopi&euml;ren
+op een nivo waar de gemeenschap vrede mee zou hebben. Uitgevers zullen 
+deze voorstellen bestempelen als &ldquo;oneerlijk&rdquo;; ze zouden kunnen 
+dreigen er mee op te houden maar dat zullen ze uiteindelijk niet doen want het 
+uitgeven blijft winstgevend en dit zal de enige manier van uitgeven zijn.
+</p>
+<p>
+Wanneer we het auteursrecht inperken moeten we er voor waken dat uitgevers dit 
+niet gaan vervangen door eindgebruikerslicenties. We zullen overeenkomsten, 
die 
+verder gaan dan het auteursrecht op het gebied van kopi&euml;ren, moeten 
+verbieden. Dit soort beperkingen op algemene -niet-onderhandelde- transacties 
+zijn een standaard onderdeel van het Amerikaanse rechtssysteem.
+</p>
+
+<h3>Een persoonlijke noot</h3>
+<p>
+Ik ben ontwerper van software, geen jurist. Ik ging me verdiepen in het 
+auteursrecht omdat je er onvermijdelijk mee te maken krijgt in de wereld van 
+computernetwerken <a href="#footnote3">[3]</a>. Als gebruiker van 
+computernetwerken -en dat al dertig jaar- weet ik de vrijheden die we in de 
loop 
+van de tijd zijn kwijtgeraakt op waarde te schatten, evenals de vrijheden die 
we 
+nog dreigen te verliezen. Als auteur verwerp ik het romantische idee van de 
+bijna goddelijke artistieke schepper zoals deze vaak wordt opgevoerd door 
+uitgevers, om de speciale voorrechten voor auteurs te rechtvaardigen, terwijl 
ze 
+er zelf met die rechten vandoor gaan.
+</p>
+<p>
+Het grootste deel van dit artikel bestaat uit verifieerbare feiten en 
+redeneringen, en voorstellen waarover je zelf een mening kunt vormen. Ik vraag 
+je echter &eacute;&eacute;n ding van me aan te nemen: dat auteurs zoals ikzelf 
+geen speciale voorrechten verdienen. Wanneer je je waardering wilt laten 
blijken 
+voor de programma's of de boeken die ik heb geschreven dan neem ik je geld van 
+harte aan &mdash; maar offer alsjeblieft je vrijheid niet op terwille van mij.
+</p>
+
+<h4>Voetnoten</h4>
+<ol>
+<li>
+<a id="footnote1"></a>Sindsdien omgedoopt tot het onuitspreekbare CBDTPA, een 
+goede afkorting voor &ldquo;Consume, But Don't Try Programming 
Anything,&rdquo; 
+maar eigenlijk staat het voor &ldquo;Consumer Broadband and Digital Television 
+Promotion Act&rdquo;.</li>
+<li>
+<a id="footnote2"></a>Wanneer je wilt helpen kan ik de volgende websites 
aanbevelen <a href="http://publicknowledge.org";>publicknowledge.org</a>
+en <a href="http://www.eff.org";>www.eff.org</a>.</li>
+<li>
+<a id="footnote3"></a>Waarvan het Internet het grootste netwerk is.</li>
+</ol>
+
+<hr />
+<h4>Dit artikel is verschenen in <a href="/doc/book13.html"><cite>Free 
Software,
+Free Society: The Selected Essays of Richard M. Stallman</cite></a></h4>
+
+<!-- If needed, change the copyright block at the bottom. In general, -->
+<!-- all pages on the GNU web server should have the section about    -->
+<!-- verbatim copying.  Please do NOT remove this without talking     -->
+<!-- with the webmasters first. --> 
+<!-- Please make sure the copyright date is consistent with the document -->
+<!-- and that it is like this "2001, 2002" not this "2001-2002." -->
+</div><!-- for id="content", starts in the include above -->
+<!--#include virtual="/server/footer.html" -->
+<div id="footer">
+
+<p>
+Gelieve vragen over FSF &amp; GNU te sturen naar
+<a href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a>.
+Er zijn ook <a href="/contact">andere manieren om in contact te komen</a>
+met de FSF.
+<br />
+Gelieve meldingen van verkeerde links en andere verbeteringen (of suggesties)
+te sturen aan: <a href="mailto:address@hidden";><em>address@hidden</em></a>.
+</p>
+
+<p>
+Zie <a href="/server/standards/README.translations.html">Translations
+README</a> voor nadere informatie over het eventueel vertalen van dit artikel.
+</p>
+
+<p>
+Copyright &copy; 2002, 2003, 2007 Free Software Foundation, Inc.,
+</p>
+<address>51 Franklin St, Fifth Floor, Boston, MA 02110, USA</address>
+<p>
+Het letterlijk overnemen en kopi&euml;ren van dit artikel is toegestaan op
+willekeurig welk medium op voorwaarde dat deze mededeling ook wordt meegenomen.
+</p>
+
+<p>
+Updated:
+<!-- timestamp start -->
+$Date: 2007/11/16 18:32:48 $
+<!-- timestamp end -->
+</p>
+</div>
+
+<div id="translations">
+<h4>Vertalingen van dit artikel</h4>
+
+<!-- Please keep this list alphabetical. -->
+<!-- Comment what the language is for each type, i.e. de is Deutsch.-->
+<!-- If you add a new language here, please -->
+<!-- advise address@hidden and add it to -->
+<!--  - /home/www/bin/nightly-vars either TAGSLANG or WEBLANG -->
+<!--  - /home/www/html/server/standards/README.translations.html -->
+<!--  - one of the lists under the section "Translations Underway" -->
+<!--  - if there is a translation team, you also have to add an alias -->
+<!--  to mail.gnu.org:/com/mailer/aliases -->
+<!-- Please also check you have the 2 letter language code right versus -->
+<!-- <URL:http://www.w3.org/WAI/ER/IG/ert/iso639.htm> -->
+<!-- Please use W3C normative character entities -->
+
+<ul class="translations-list">
+<!-- English -->
+<li><a 
href="/philosophy/misinterpreting-copyright.html">English</a>&nbsp;[en]</li>
+<!-- French -->
+<li><a 
href="/philosophy/misinterpreting-copyright.fr.html">Fran&#x00e7;ais</a>&nbsp;[fr]</li>
+<!-- Italian -->
+<li><a 
href="/philosophy/misinterpreting-copyright.it.html">Italiano</a>&nbsp;[it]</li>
+<!-- Dutch -->
+<li><a 
href="/philosophy/misinterpreting-copyright.nl.html">Nederlands</a>&nbsp;[nl]</li>
+<!-- Polish -->
+<li><a 
href="/philosophy/misinterpreting-copyright.pl.html">Polski</a>&nbsp;[pl]</li>
+</ul>
+</div>
+</div>
+</body>
+</html>
\ No newline at end of file