[gnu-pl] Uwagi do tlumaczenia "Reevaluating copyright"

[Wojciech Kotwica]

Komentarze do tłumaczenia "Reevaluating Copyright":

1. "mówiąc nam, w jaki sposób zespół Grateful Dead zdał sobie sprawę
  z rzeczonego konfliktu i sobie z nim poradził"
  -> może nieco płynniej byłoby ".. i jak sobie z nim poradził"?

2. "They decided it would be wrong to interfere with copying of their
  performances on tapes, or with distribution on the Internet, but
  saw nothing wrong in enforcing copyright for CD recordings of their
  music."
  "[...] " ale nie widzieli niczego złego we wprowadzeniu prawa
  autorskiego obejmującego nagrywanie ich muzyki na nośniki CD."
  -> wydaje się, że sens oryginału jest inny - tu raczej "enforce"
  ="egzekwować", tj. nie tyle nie widzieli niczego złego we wprowadzeniu
  prawa autorskiego (bo przepisy już istnieją), ile w egzekwowaniu
  od tłoczni płyt CD tego, co im prawo przyznaje.

3. "powinniśmy być w stanie ustalić konsekwencje dla polityki związanej
  z prawem autorskim, które wynikają z istnienia Internetu, poprzez taki
  sam rodzaj analizy, jakiego [...]"
  -> wymieniłbym "poprzez" na np. "stosując", bo "poprzez" pojawiło się
  wcześniej już dwa razy w podobnej funkcji (niektórzy nawet krytykują
  samo "poprzez", mówiąc, że nie znaczy więcej niż "przez", nieco tylko
  wzmocnione :)).

4. "United States copyright law considers copyright a bargain between
  the public and "authors""
  "Prawo autorskie obowiązaujące w USA uznawane jest za umowę pomiędzy
  społeczeństwem i "autorami""
  -> i niżej, konsekwentnie "bargain"="umowa". Proponuję naprzemiennie
  z "umową" użyć słowa "transakcja". Tu pojawia się po raz pierwszy
  i wydaje się o tyle lepsze na wstępie, że od razu podsuwa obraz
  handlu, wymiany, "coś za coś". Nasze "umowa", podobnie jak ang.
  "agreement" nie mają takich konotacji, nie wprost z każdym razie.
  Mylę się?

5. "To pokazuje dlaczego błędem jest podejmowanie decyzji w sprawach
  własności intelektualnej poprzez analogię do własności przedmiotów
  materialnych lub nawet do starszej polityki wobec tej pierwszej."
  -> na końcu zdania już nie wiedziałem, co to "ta pierwsza", musiałem
  się wracać, czytac zdanie powtórnie i analizować

6. "In each highway construction decision, the same factors apply (cost,
  amount of traffic, *taking of land or houses*)"
  "Te same czynniki (koszt, natężenie ruchu samochodowego, *przebieg
  przez tereny zamieszkane*) [...]"
  -> sprytne :-)

7. "Copyright is a bargain with the public, not a natural right."
  "Prawo autorskie to umowa ze społeczeństwem, a nie prawo wrodzone."
  (także niżej)
  -> do tej pory dla "natural law" widziałem wyłącznie "prawo
  naturalne". Jeśli może być tłumaczone jako "prawo wrodzone",
  to w porządku. Choć nie wydaje mi się, żeby oba terminy znaczyły
  to samo (IANAL).

8. "Trading something you cannot use for something useful and helpful
  is always good deal. Therefore, copyright was uncontroversial in the
  age of the printing press, precisely because [...]"
  "Wymiana czegoś, z czego nie można korzystać, na coś użytecznego
  i przydatnego to zawsze dobry interes. Wynika z tego, że prawo
  autorskie nie budziło kontrowersji w czasach prasy drukarskiej,
  dokładnie dlatego, że [...]"
  -> rozumiem, że początek zdania nie brzmi "dlatego" - choć to właśnie
  "therefore" znaczy - żeby uniknąć powtórzenia w dalszej części. Ale
  w oryginale w tym miejscu nie ma implikacji, rozumowego "wynikania",
  jest "dlatego", "zatem", "z tego powodu" - odnoszżce się do powodu,
  który wymieniono w poprzednim zdaniu. Konstrukcja oryginału jest taka:
  "[było korzystną wymianą]. Dlatego nie budziło kontrowersji, dokładnie
  dlatego, że niczego ważnego nie ograniczało".

9. Copying any kind of share is intrinsically a zero-sum activity;
  the person who copies benefits only by taking wealth away from
  everyone else."
  "Kopiowanie jakiegokolwiek udziału jest w swej naturze czynnością,
  na której korzysta tylko jedna strona [...]
  -> Oryginał ujmuje to nieco inaczej, precyzyjniej: jest to gra
  o sumie zerowej. Żeby jedni coś zyskali, inni muszą w sumie *tyle
  samo* stracić.

10. "For example,, if the bookstore's stock of books were burned"
  "Jeśli, na przykład, skład książek księgarni zostałby spalony"
  -> lepsze chyba byłoby "zapas(y)"?

11. "When the United States Constitution was drafted, the idea that
  authors were entitled to a copyright monopoly was proposed--and
  rejected"
  "Kiedy przedstawiono projekt amerykańskiej konstytucji, zawierał
  on propozycję, żeby autorzy byli uprawnieni do monopolu praw
  autorskich, która została odrzucona"
  -> Szkoda, że nie udało się zachować siły oryginału "was proposed
  -- and rejected".

12. "They do this by repeating *arguments which *presuppose* that*
   "Robią to powtarzając *argumenty, że*

13. "But they fail to expose the fundamental falsehood on which this
  domination is based; *as a result, they are ineffective in the long
  term*. When these arguments win one battle, they do so without
  building a general understanding that helps win the next battle."
  "Ale nie udaje się im ujawnić zasadniczej nieprawdy, na której
  oparta jest ta dominacja; w rezultacie nie budują one ogólnej
  świadomości, która pomaga wygrywać następne bitwy."
  -> pominięty fragment, pewnie przeoczenie, bo druga część także
  w tłumaczeniu odwołuje się do "kolejnych" bitew

14. "that many Americans (perhaps most) want to continue"
  "tego, że Amerykanie (prawdopodobnie większość) chce kontynuować"
  -> lepiej chyba za oryginałem "że wielu Amerykanów..."; w obecnej
  wersji gdy pominie się wtrącenie w nawiasie, widać niedopasowanie
  gramatyczne orzeczenia do podmiotu

15. "If the public is unwilling to accept certain copyright powers, that
  is ipso facto justification for not *offering* them"
  "to jest to ipso facto usprawiedliwienie nie *ustanawiania* ich"
  -> właśnie się zastanawiam, czy oryginał jest w tym miejscu bardziej
  radykalny, czy Twoje tłumaczenie ;)

16. "Congress shall have Power...[...] # nie wiem czy to tłumaczyć;
  jeśli tak, to muszę skoczyć do biblioteki i znaleźć polskie
  tłumaczenie konstytucji USA."
  -> sądzę, że tak, tym bardziej, że RMS podkreśla, że konstytucja USA
  zawiera taką mniej więcej treść na temat praw autorskich. Pozwól
  jednak, że sam się przejdę i poszukam. Dla zdrowia. Dobrze mi zrobi
  trochę ruchu.

17. "286 U.S. 123, 127 (1932).  # a to chyba jakiś amerykański akt
  prawny, trudno powiedzieć jakie są polskie konwencje bibliograficzne
  dla amerykańskich aktów prawnych, przynajmniej ja się na tym nie
  znam..."
  -> nie mam zielonego pojęcia. Możemy popytać (na pl.hum.tlumaczenia?)
  albo zostawić jak jest.

--
HQ